Het Belangrijkste. Het woord is aan.. De Haarlemsche Financiën. Seizoenen. De Scheepsramp bij St. Nazaire. 48e Jaargang No. 14714 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 16 Juni 1931 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week ƒ0.2714, met Gelllustr. Zondagsblad ƒ0.32 Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 3.57H- Franco per post door Nederland 3.873-4. Losse nummers ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0.57J4, franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuïder Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600 Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 15 regels ƒ1.75. elke regel meer 0.35. Reclames /O.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekalronnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-, Wijsvinger f150.-, Elke andere vinger f50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN EERSTE BLAD Sacha Guitry: Een open brief van wethouder Mr. M. Slingenberg. Zij, die zich voor aanvang 1 Juli 1931 als kwartaal- abonné opgeven ontvangen de in Juni nog te verschijnen num mers gratis. ADMINISTRATIE HAARLEM'S DAGBLAD AUTOTOCHT VOOR OUDEN VAN DAGEN. FINANCIEELS BIJDRAGEN. Vierde opgave van bijdragen, ingekomen voor den autotocht voor ouden van dagen. Ontvangen van: Dames Frl. Hoeufft f 10, den heer Agste- ribbe f 1, Mevr. wed. van Dam f 1, den heer Lucas f 1, Mevr. M. B. S. f 2, Jhr. Teding v. Berkhout f 10, den heer Knegjes f 2.50, den heer de Wit f 1, den heer Komijn f 1.50, den heer Vlerk f 1, den heer Fibbe f 2.50, den heer Tenckinck f 2.50, den heer Lasschuit f 2.50, Dr. Koot f 2.50, den heer Vogelenzang f 2.50, den heer Duytshoff f 2.50, den heer Van Son f 1, den heer A. L. de Jong f 2.50, Notaris Hoefla- ke f 5, Mr. Miedema f 5, den heer Kroskensky »f 1, den heer J. v. d. Mersch f 2.50, Fam. v. d. Laan f 2.50, Mevr. J.'Nijkv. d. Ven f2.50, Mevr. A. BruynWillems f 2, N.V. Electr. Broodb. Franken f 10, den heer Boers f 1, Mevr. van HeumenBenit f 2.50, Mr. v. Eek f 2.50, den heer Kaastra f 2.50, Zuster A. Koopman f 2, Mr. Noback f 10, Bond van Staatspensioneering f 5, den heer Berends f 2, den heer Bye Dolleman f 2.50, de nheer Hunse, Aerdenhout f 5, Mr. Hoog f 10, College Regen ten R.K. Weeshuis f 10, vermelden St. Jacob, Mevr. J. van Wijngaarden f 2.50. Tot zoover deze opgave. Wij blijven den tocht in de belangstelling van onze ..stadgenooten aanbevelen. Nog steeds kan niet gezegd worden, dat het ver- eischte bedrag bij elkaar is. CRITIEK OP HET ONDERWIJS- RAPPORT DER MIJ. VAN NIJVERHEID. Mr. A BRUCH ER NIET MEE TEVREDEN. De Nationale Vereeniging voor Handels onderwijs en het Nationaal Bureau voor On derwijs op Economischen Grondslag hebben een vergadering gehouden in de Industrieele Club te Amsterdam, waar mr. A. Bruch uit Haarlem de bespreking over het rapport van de commissie voor doelmatige onderwijsorga nisatie ingesteld door de Ned. Mpij voor Nij verheid en handel heeft ingeleid. Spr. maakte de rapportcommissie een verwijt, dat zij het begrip „algemeen vormend onderwijs" niet omschrijft en blijkbaar ook geen juist heeld heeft van wat daartoe gerekend wordt. Ook de werkwijze der Commissie had wei nig de instemming van spr. verworven, aldus het verslag in het Hbld. Zij richtte zich tot de groote werkgevers om hun oordeel over de uitkomsten van het onderwijs. Van de 153 personen hebben er slechts 32 geantwoord. De antwoorden zijn echter zoo, dat er geen enkele conclusie op is te bouwen. De voorstellen waartoe de commissie komt in het bijzonder t. o. v. het voortgezet onder wijs kunnen dan, meende spr., ook geen cri- tiek doorstaan. DE KONIKLIJKE FAMILIE NAAR PARIJS. Maandag is de koninklijke familie met den trein van half negen uit Amsterdam naar Parijs vertrokken* AZs men bedenkt dat over 30 jaar de jeugd het zal betreurendat zij in onzen tijd 'nog niet leefde Meester had van veel gesproken Tot zijn jeugdige pupillen. Die de waarde van de wijsheid Voor hun heil, nog niet zwaar tillen, 't Onderwerp was de kalender, De verdeeling van de jaren, Wat de oorsprong van de dagen Weken, maanden en zoo waren. Af en toe werd in de klasse Niet bijzonder goed geluisterd Er werd nu en dan gegicheld En er werd nogal gefluisterd. Jantje was de ergste zondaar; Om hem op de proef te stellen, Vroeg de meester hem dus plotsling, Om hem nu eens te vertellen, Hoeveel er seizoenen waren En hoe die seizoenen heetten, Meester had het net besproken, Dus zou Jantje 't nu wel weten. Jantje schrikte op en knikte Vol vertrouwen in zijn kennis: 't Zijn er twee natuurlijk, meester, Een van voetbal, een van tennis. P. GASUS. Al zijn bandieten nog zoo snel, De politie achterhaalt hen wel. In Marseille is een Bulgaar gearresteerd, die het een en ander op zijn kerfstok had. En toen kwam aan het licht, dat hij in 1926 uit een gevangenis in Bulgarije ontsnapt was, waarin hij wegens diefstal opgeborgen zat, en dat hij toen een bandietenschaar on der zich verzamelde die: in Juni. 1926 éen postauto beroofden en een politieman doodden; zes dagen later een bom wierpen tusschen de hen vervolgende agenten, waardoor er 3 gedood werden; in September 1926 2 agenten doodden en een derde wondden; een jaar later den burgemeester eener ge meente vermoordden bij een diefstal; den daaropvolgenden dag een ontvanger van een kapitaal ontlastten; in November 1927 een agent doodden; in Januari 1928 twee agenten doodden en verscheidene ernstig verwondden; in 1929 een trein overvielen en de reizigers eerst-tegen hoog losgeld vrij lieten; in October 1929 nota bene drie rechters vermoordden, waarbij ze op het lijk van een hunner'het volgende briefje achterlieten: „Zoo vergaat het een ieder, die het waagt ons in ons werk te belemmeren". De bandieten vonden overal hulp van boe ren, die hen óf als idealisten beschouwden óf bang voor hen waren. Toen de grond te heet onder hun voeten w'erd, wisten twee hunner, waaronder de chef, zich op listige wijze te verzekeren van het vertrouwen van een hooggeplaatst amb tenaar, die hun passen verschafte onder valsche namen. Maar aan alles komt een eind. En toen ze in Marseille aan land stapten, werden ze in gepikt. EEN GRAF IN DE MODDER DE „POSEIDON" VERLATEN TSJEFOE, 15 Juni. Daar de gezonken Engelsche duikboot „Poseidon" door vier meter modder is bedekt, heeft men de red dingswerkzaamheden definitief opgegeven. Alle schepen zijn teruggekeerd. (Reuter). De wethouder van financiën Mr. M. Slin genberg, No. 1 van de lijst van den Vrijzinnig Democratischen Bond voor de raadsverkie zingen heeft een open brief aan de kiezers van Haarlem gericht, om zich daarin te ver dedigen tegen de campagne die, naar hij in de inleiding schrijft, door de Haarlemsche Sociaal Democraten gevoerd wordt ter zake van het door hem gevoerde financieele beleid- Hij meent te kunnen aantoonen, dat die cam pagne een ondeugdelijken ondergrond heeft, dat de critiek deels ongerechtvaardigd en deels onredelijk is. In den open brief komen belangrijke me- dedeelingen voor over den toestand van de Haarlemsche gemeentefinanciën. In paragraaf 1 „zuinigheid en soberheid" wordt herinnerd, dat toen de schrijver in 1923 de wethoudersportefeuille aanvaardde, er een golf van bezuiniging door ons land ging, als een reactie tegen den veel te hoogen le vensstandaard, die in de na-oorlogsche jaren zoowel in het publieke als in het particuliere levengevoerd was. Te Haarlem is bezuinigd op kalme en geleidelijke wijze, zonder stooten, met algeheele beheersching van het stuur wiel. B. en W. besloten van het gemeenteper- soneel geen salarisvermindering, maar voor hetzelfde salaris eenig meer werk door eenige verlenging van den arbeidstijd. Het rijk en eenige groote steden, waar zulks met mede werking van de S. D. A. P. geschiedde, vorm den daarmede een schrille tegenstelling. Te Haarlem werd dus geen „arbeidsvijandige po litiek" gevoerd. Ten aanzien van diverse takken van onder wijs, als onderwijs, gezondheidszorg, open bare wei'ken, werd besloten om, met behoud van het bestaande, tot uitbreiding over te gaan in een tempo, dat rekening hield met de financieele mogelijkheden, zulks zonder de belangen der diensten ook maar in eeniger- mate te schaden. Door deze politiek, die door den gemeenteraad gesanctioneerd werd, kon zonder schokken en zonder afbraak van ma- terieele of cultureele goederen een moeilijke periode worden gepasseerd. De evenredige belasting, die in 1924 3 pet. was, kon dalen tot 1 1 2 pet. „De financieele politiek was er op gericht, v/at de gemeentelijke uitgaven betreft, niet boven onze kracht te leven. Zuinigheid is be tracht in dezen zin, dat uitgaven die niet noodzakelijk waren, werden afgewezen of uitgesteld. Soberheid is in acht genomen door bij de uit voering van werken onnoodige weelde te weren. Zoo zal ook de financieele politiek moeten zijn, in de periode die thans voor de deur staat; een periode die veel zwaardere econo mische crisis vertoont, met alle gevolgen van dien. Evenwicht in de financiën, stabiliteit in de belastingen moet er zijn." In paragraaf 2 behandelt Mr. Slingenberg „Wat tot stand gebracht werd." Daarbij wijst hij op de verkeersverbeteringen, scholen bouw, woningbouw, nieuwe bruggen, uitgaven voor sociale voorzieningen, voorzorgen van so cialen en cultureelen aard, enz. In de jaren 1923—1931 zijn daarvoor f 23.982.953 uitgege ven. Daaronder zijn de volgende posten: as- ph alteer in g f 1.341.496, bruggen f 667.533. kos- telooze zweminrichting aan de Houtvaart Toch meer dan 400 dooden? PARIJS, 15 Juni (V. D.) Hedenmorgen vroeg waren te Parijs nog niet alle bijzonderheden bekend omtrent het vergaan van het plezier vaartuig „St. Philbert" bij St. Nazaire. Tegen den middag werd het aantal dooden weer geschat tusschen de 400 en 440. Uit de ver schillende en elkaar tegensprekende ver halen valt op temaken, dat des morgens 467 passagiers met het schip vertrokken. Het aantal geredden zou 25 zijn. Het bericht, dat 150 passagiers wegens den opkomenden storm te Pornic aan land zouden zijn ge gaan, is nog niet bevestigd. Aan de Loire-monding en aan den kant van den Atlantischen Oceaan zijn dc zee boulevards te St. Nazaire zwart van men- schen. Men ziet echter weinig meer dan de nog steeds wild bewogen golven en de vuur torens aan de kust. De ramp van de „St. Philbert" is de grootste van de vele scheeps rampen aan de Fransche kust, die men zich herinnert. Nader meldt men: De tot dusverre beschikbare cijfers vari- eeren tusschen 380 en 440. Vast staat, dat 44 passagiers van Pornic uit in twee auto bussen naar Nantes zijn teruggekeerd en dus de terugreis niet hebben gedaan aan booi'd van het schip. De gezagvoerder van de „St. Philbert" stond bekend als een bekwaam en ervaren zeeman. Dat slechts 8 passagiers gered werden moet worden toegeschreven aan het feit. dat de zich aan boord bevin dende reddingsboeien en zwemgordels mede in de diepte zijn verdwenen. Het onderzoek naar de lijken van de slachtoffers duurt voort. Dc pogingen om het zinkende schip hulp te bieden hadden geen succes, aange zien de klein kustvaarders enreddingsbooten tengevolge van de sterke branding zich niet buitengaats konden wagen. f 149.873, scholenbouw 4.091.487. aankoop en bouwrijp maken van gronden f 5.306.471. aan koop gemeentewoningen f 536.786. 182 wonin gen aan de Pijlslaan f 557.551, 35 woningen voor ouden van dagen f 97.663, werken voo? gas, water en electriciteitbedrijven f 7-789.649. Mr. Slingenberg herinnert er aan. dat alle andere politieke partijen in den raad zich in groote lijnen aceoord verklaard hebben met het gevoerde financieele beleid, uitgezónderd evenwel de S. D. A. P., die tegen het beleid van schrijver als wethouder oppositie ge voerd heeft. Deze oppositie en critiek der S. D. A. P. wor den vervolgens door Mr. Slingenberg in para graaf 3 behandeld en naar hij zelf meent te mogen constateeren, ontzenuwd. In paragraaf 4 behandelt Mr. Slingenberg de bedrijven-politiek. Hij constateert dat de winst die Haarlem uit de bedrijven haalt niet overmatig hoog is geweest, ook in verhouding niet hooger dan in die gemeenten waar de S. D. A. P. de leiding van de financiën en de winstgevende bedrijven heeft. Bovendien zijn de tarieven te Haarlem niet dnredelijk hoog. Uit de bedrijven werden de volgende win sten gehaald, per inwoner berekend: 1 fcO G a> JU •a 1 •o g K s tf> a G ei G O W 5 l§ Q p O 1923 f 12.96 10.85 10.85 11.87 8.34 1124 1924 f 12.02 12.91 11.72 12.34 6.61 10.50 1925 f 13.27 12.59 17.29 14.77 9.12 9.12 1926 f 11.86 14.65 19.67 15.68 8.11 9.88 1927 f 12.55 14.55 20.40 16.11 10.94 10.'8 1928 f 14.75 15.34 20.51 16.46 13.11 10.79 1929 f 15.07 17.09 19.43 17.45 12.90 12.80 Paragraaf 5 handelt over de belastingen. Mr. Slingenberg constateert, dat het Haar lemsche stelsel de vergelijking kon doorstaan met andere gemeenten. Met name was de Haarlemsche regeling voor den kleinen met een gezin en kinderen guustiger dan de Am- sterdamsche regeling. Na l Mei 1931 geldt het nieuwe belasting stelsel. De feiten spreken voor zich Amsterdam heft 38 opcenten, evenredig (Weth. Financiën S. D. A. P.) Rotterdam heft 60 opcenten, evenredig (Weth. Financiën S. D. A. P.) 's Gravenhage heft 6 opcenten, evenredig (Weth. Financiën A. R.) Utrecht heft 53 opcenten, evenredig (Weth. Financiën V.B.) Groningen heft 8—80 opcenten, progressief (Wethouder Financiën A.R.) Haarlem heeft 3060 opcenten, progressief (Weth. Financiën V.D.) „Hetgeen dus beteekent, dat de S. D. Wet houders van Financiën den kleinen man evenveel opcenten laten betalen als den wel gestelde" zoo concludeert Mr. Slingenberg. Hij besluit tenslotte met de volgende ver klaring. „Indien ik dan ook in September wederom met de financiën zaken word belast, zal ik in de komende periode dezelfde politiek be vorderen, die van 19231931 naar mijne be scheiden meening heilzaam geweest is voor de Gemeente en voor de burgerij." In de omgeving van de plaats van de ramp bevinden zich talrijke klippen. Volgens een ander bericht zou dc „St. Philbert" teveel passagiers aan boord hebben gehad. MOORD IN DEN HAAG. Maandagavond omstreeks 12 uur is in de Wagenstraat te 's-Gravenhage voor de Bijen korf een man vermoord. Het slachtoffer, Nieuwerburg, schijnt naar wij in het Vad. lezen, oneenigheid te hebben gekregen met iemand, die thans nog onbe kend, is, welke ruzie in zeer korten tijd slechts zeer weinigen schijnen iets van den aanslag zelf te hebben gezien zoo hoog liep, dat het mes er aan te pas kwam. N. kreeg een zeer diepe steekwonde in de borst en zonk zieltogend op het plaveisel neer, bij den hoek van Wagenstraat en Groote Markt straat. De dader heeft zich, na den aanslag, uit de voeten gemaakt. De in allerijl gewaarschuwde Geneeskun dige Dienst trof het slachtoffer nog levend aan, maar nog vóór aankomst in het Zieken huis Zuidwal, was het aan de gevolgen van de opgeloopen kwetsuren overleden. De politie, die met zeer grooten spoed naar de plaats van den aanslag gekomen was, stelde een uitgebreid onderzoek in en nam enkele personen, die meenden iets omtrent de toedracht van 't geval te künnen mede- deelen, een voorloopig verhoor af. Omtrent de resultaten daarvan is ons echter tot op dit oogenblik nog niets gebleken. Slechts schijnt wel vast te staan, dat de drank aan deze tragedie niet vreemd is. Het Vad. verneemt nog nader van twee personen, die inmiddels ook door de politie zijn gehoord, dat vóór den eigenlijken moord waarvan iemand getuige schijnt te zijn ge weest, de tot nu toe onbekend gebleven aan valler zijn slochtoffer herhaaldelijk gepro voceerd heeft. Deze personen, die slechts een vaag signalement konden opgeven, verkla ren, bij herhaling te hebben gehoord, hoe de dader het slachtoffer sommeerde om mee „in het donker" te komen. Dc woordenwisseling duurde slechts kort, zoodat deze menschen het verdere verloop niet hebben afgewacht. De aanslag is dus vermoedelijk gepleegd, toen er geen of weinig getuigen tegenwoordig wa ren, Open brief van Mr. M. Slingenberg. He blad, le pag.) De strijd tegen den oorlog. .4nti-militairlsti- sche voorgangers en mobilisatie. Revolutie van „Kerk en Vrede". (3e blad, 3e pag.) De instorting van het verbouicde H.B.S.-ge bouw op de Keizersgracht te Amsterdam. (le blad, le pag.) Een nederlaag voor de Engelsche rcgcering, zonder politieke gevolgen. (2e blad, le pag.) De crisisstemming in Duitschland. Vandaag de beslissing. Wat zullen de sociaal-demo craten doen? (2e blad. le pag.) De ramp aan de Fransche kust. Toch meer dan 400 dooden? (le blad, le pag.) De duikboot „Poseidon" onder de.' modder verdwenen. (le blad, le pag.) VeisenOnthulling gedenkteeken voor Dr. Aletta H. Jacobs en Mr. C. V. Gerritsen. (3e blad, 2e pag.) ARTIKELEN. ENZ.; H. v. B.: Brief uit Berlijn. De algemeene toestand in Duitschland. Veel overdrijving. Niettemin reden voor ernstige bezorgdheid. (2e blad. le pag.) W. T.: Langs de Straat; De man die niet week. (3e blad. pag.) Hasse Zetterström: Een sympathieke be zoeker. (H. D. vertelling). (2e blad. 2e pag.) (Laatste berichten 2e pag. le blad.) DE INSTORTING OP DE KEI ZERSGRACHT TE AMSTERDAM LIJK VAN DEN AANNEMER TE 2 UUR GEVONDEN Te ruim twee uur was het opruimingswerk zoover gevorderd, dat men door gaten en scheuren in de puinmassa het bedolven slacht offer zien kon. Het lag ter hoogte van het rechter gedeelte van het oude gebouw. Lichaam en hoofd waren zwaar verminkt. De aanwezige doctoren van den Gemeentelijken Geneeskundigen- en Gezondheidsdienst zagen dan ook met één oogopslag, dat de dood was ingetreden. Waar zulks onomstootelijk vast stond, gaf de commandant der brandweer, de heer C. Gordijn Jr., order, het verdere weggraven van het puin voorloopig te staken. Hij achtte het beter, dat wegens het gevaar voor een nieuwe instorting stutten werden aangebracht, alvorens men voort zou kunnen gaan met het bevrijden van het lichaam van den bedolven aannemer. Tegen drie uur was de brandweer daar mede gereed en daalden enkele brandwachts in de diepte af. waar het lijk lag. Het be vrijden er van kostte eenige moeite aangezien de beenen van het slachtoffer in het puin bekneld zaten. Te drie was het lichaam be vrijd en werd het stoffelijk overschot door een auto van den G. G. en G. D. naar het Wilhelminagasthuis vervoerd. De brandweer rukte daarna in omdat haar hulp niet meer noodig was. De bouwkundige autoriteiten van Publieke Werken en van den Bouw en Woningdienst beraadslaagden thans over de beste wijze waarop men het gedeelte van het gebouw, dat is blijven staan, zal afbreken. Daar gevaar voor nieuwe instortingen nog altijd aanwezig is, werd besloten het gedeelte van de Keizersgracht tusschen Raadhuis straat en Leliegracht, waaraan het gebouw is gelegen, voor alle verkeer gesloten te houden. Wellicht zal dit ook heden nog het geval zijn. Het slachtoffer was gehuwd, en had drie kinderen. Op het terrein achter het gebouw bevonden zich te ruim twaalf uur, behalve de reeds ge noemde autoriteiten, de burgemeester, de heer W. de Vlugt, de hoofdcommissaris van Politie, de heer Versteeg, de wethouders Kropman. Abrahams, Polak en De Miranda, enkele leden van den gemeenraad. als ook Dr. Hendriks, directeur van dc afdeeling Onderwijszaken ten stadhuize. Het gebouw is een werk van Jacob van Campen, doch de gevel, die bizonderc archi tectonische waarde heeft, is nog feitelijk het eenige gedeelte van het gebouw dat van Jacob van Campen's schepping is overge bleven. Voor het behoud en herstel daarvan had het gemeentebestuur van Amsterdam besloten het geheele gebouw voor dy uit breiding van de school niet af tn doen breken. In den achtertuin was men bezig mwt het bijbouwen van een geheel nieuwen vleugel; het belendende pand dat ook bij de school zou worden getrokken is geheel uitgebroken; alleen de muren hiervan staan nog. CHRISTELIJK LYCEUM. Voor het eindexamen wis- en natuurkun dige afdeeling H.B.S. 5-i. c. zijn geslaagd de dames P. J. Koning, G. J. Schreuder, J. Ver burg en de heeren P. J. van der Giessen, Y. E. II. Norel, J. Sluiter, N. H. v. Steenwljk, J. A. Versluis en G. J. Wassenaar, Afgewezen; één.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 1