VERKADES
STADSNIEUWS
BITTERE
CHOCOLADE
BLOKJES
Het Vruchteloos Offer.
HAARLEM'S DAGBLAD
DONDERDAG 18 JUNI 1931
DE VRIJHEIDSBOND.
VERKIEZINGSVERGADERING.
Woensdagavond vergaderde de afd. Haar
lem van de Liberale Staatspartij „De Vrij
heidsbond" in een der bovenzalen van „De
Kroon" onder leiding van Mr. C. Blanke
voort.
Eerste spreker was de heer Vincent
L o o s j e s lid van den Gemeenteraad.
Spr. zeide, mede te zullen deelen. hetgeen
door de raadsfractie van den Vrijheidsbond
in de afgeloopen periode is gedaan.
Spr. zette uiteen, dat er vroeger veel meer
een persoonlijke band was tusschen de kiezers
en de leden van den raad. De politiek kwam
maar zeer weinig naar voren. De stemmen
werden niet bepaald, na vooraf gepleegd
overleg met andere raadsleden. Het was dm
nog mogelijk een meerderheid vóór een voor
stel te krijgen, door een rede in den Raad.
Thans worden er vóór de raadszitting fractie
vergaderingen gehouden en de politiek viert
hoogtij. De leden gaan al „met hun stem in
den zak" naar den raad.
Spr. hoopt niet op een samengaan van de
soc. dem. en de R.K. Staatspartij, want dan
zouden deze groote groepen tezamen alles
regelen. De positie van den Vrijheidsbond in
den Raad is, dat hij „op de wip zit".
In de afgeloopen periode deed de Vrijheids
bond vele initiatiefvoorstellen, die vaak wer
den aangenomen. Men denke aan de inspec-
trice van politie. Voor de benoeming van deze
functionarisse heeft mej. Berdenis van Ber-
lekom veel gedaan. Voorts kwam op voorstel
van den Vrijheidsbond een commissie tot
stand in zake verdeeling van subsidies. Men
denke verder aan de instelling van de
Schoonheidscommissie ook al tengevolge van
een initiatief-voorstel van den Vrijheidsbond.
Komende tot de quaestie van de Middelbare
Meisjesschool zeide spr. dat de terzake be
noemde commissie, waarvan spr. ook deel
uitmaakte, hard heeft gewerkt en een rap
port heeft ingediend. Opgelost is die zaak
echter nog in het geheel niet.
De Vrijheidsbond deed ook het voorstel tot
benoeming van een adjunct-commies voor
het gemeente-archief. Deze functionaris is
nog niet benoemd.
Een gemeenteraadslid ondervindt dus veel
teleurstelling. Toch heeft spr. goeden moed,
maar dan moet de Vrijheidsbond door min
stens 4 personen in den Raad vertegenwoor
digd zijn. Dan alleen zal de Vrijheidsbond
een fractie vormen, waarmede men rekening
heeft te houden.
„Wij moeten", aldus spr., „de lampen bran
dende houden", zooals Gladstone eens gezegd
heeft, opdat een verjongd en krachtig libe
ralisme zal kunnen werken voor het heil van
ons volk".
Vervolgens voerde mej. mr. E. C. van
Dorp het woord.
Spr. beschouwde het werk van den ge
meenteraad van financieel standpunt.
Gaat het in de maatschappij goed, zoo zei
de spr. na een uitvoerige inleiding, dan zeg
gen de socialisten: dat hebben de vakver-
eenigingen gedaan. (Terwijl het inderdaad
lcomt door het vrije ruilverkeer), Gaat het
niet goed, dan heeft het „kapitalisme" de
schuld.
De fout van het socialisme, ook in de ge
meentepolitiek,'is dat het van twee kanten
wil eten. Het wil de gouden eieren eten en
tegelijk behouden.
De woningpolitiek- speelt in de gemeente
politiek een groote rol. De liberale woning-
politiek stamt al van Pierson, die alle voet
angels en klemmen op dit terrein kende. In
de wet-Goeman Borgesius zijn alle denkbeel
den van Pierson belichaamd.
Deze woningpolitiek is nu een
andere richting uitgegaan en een ge
weldige financieele last geworden omdat ge
bouwd wordt volgens een „cadeaustelsel".
Enkele menschen worden hierdoor bevoor
deeld. Dit gaat geheel tegen het liberaal prin
cipe in.
Het loon- en - personeelsvraagstuk. Er be
staat een neiging om de loonen van het ge-
meentepersoneel hoog op te drijven, zóó dat
het particulier bedrijf er niet tegen op kan.
Vooral de loonen der bouwvakarbeiders wor
den hoog opgevoerd. Dit is een bevoordeeling
van een groep tegenover andere groepen.
En dan is er de beknotting van de vrijheid
in de bedrijven.
Zoo is gemaakt dat de kip met de gouden
eieren is geslacht. Want er is in de geheele
wereld een geheel onnoodige achteruitgang
te constateeren.
Er zijn ook groote moreele nadeelen: ont
wikkeling der bureaucratie; dooding van het
particulier initiatief. En dan is er het voeren
van een belangenpolitiek. Allerlei kleine be
langetjes moeten door de wet gediend wor
den. Dat is uit den booze.
Tenslotte zeide spr., dat de geweldige de
bacle, die nu in het buitenland te constatee
ren is en waar wij ook in onze groote steden
dichtbij zijn, te wijten is aan een dergelijke
politiek als spr. behandelde: een ongezonde
arbeiderspolitiek, om daarna te eindigen met
een warme aanbeveling van de candidaten
van den Vrijheidsbond: mevrouw Scheltema-
Conradi en den heer Van Santé.
Derde spreker was arts G.Adrian, die het
werk van den Gemeenteraad uit medisch
standpunt besprak.
Spr. begon met hulde te brengen aan mej.
M. C. Berdenis van Berlekom voor het vele
goede werk door haar in den gemeenteraad
verricht. (Applaus). Zeker zal ook mevr.
Scheltema, wordt zij gekozen, den steun en
de sympathie van de fractie hebben.
Komende tot zijn onderwerp zeide spr., dat
de politiek bij de zaak van de volksgezond
heid slechts schuchter om den hoek komt
kijken. Samenwerking met andere partijen
op dit gebied is gemakkelijk, soms verbluf
fend gemakkelijk, omdat alle partijen er voor
gevoelen.
Goed is het, dat er een commissie van bij
stand voor de Volksgezondheid is. Deze com
missie heeft een rapport opgemaakt. Ver
schillende wenschen zijn in dat rapport tot
uiting gekomen, verschillende zijn vervuld,
andere niet.
De noodige maatregelen kunnen verdeeld
worden in twee groepen: die ten doel hebben
ziekten te voorkomen en die, waardoor ziek
ten moeten worden genezen.
Wat is er gedaan op het gebied der Volks
gezondheid? Zeer veel. Spr. gaf hiervan een
geheele lijst.
Een van de belangrijkste daden is zeker ge
weest het stichten van de waterleiding. De
Raad heeft altijd gemeend, dat op dit bedrijf
slechts een kleine winst mag worden ge
maakt.
Het tweede belangrijke punt is de stichting
van het Slachthuis. Hierdoor zijn veel ziekten
voorkomen. Dan doet ook de Keuringsdienst
van Waren heilzaam werk, vooal op het ge
bied der melkcontröle. De Schoolartsendienst
en de Tandardsendienst zijn ook van het
hoogste belang voor de volksgezondheid,
evenals de favuskliniek en de dienst voor
lichamelijke opvoeding.
Wethouder Loosjes is indertijd krachtig
voor de lichamelijke opvoeding opgetreden,
(applaus). Het Laboratorium ter bestrijding
van besmettelijke ziekten is jaren geweest de
roem van Haarlem.
Ten opzichte van de t.b.c.-bestrijding staat
de Vrijheidsbond op het standpunt dat het
particulier initiatief in dezen moet worden
gesteund. De vereeniging tot Bestrijding der
t.b.c. alhier is het troetelkind der gemeente.
Aan de verpleging in Ziekenhuizen en sana
toria worden tonnen en tonnen besteed.
Het aatal onbewoonbaar verklaarde en toch
bewoonde woningen, alsook het aantal krot
ten is nog verbazend groot. Er zijn nog 1200
krotten. Dit. zal moeten veranderen ten be
hoeve van volksgezondheid en zedelijkheid.
Het wegnemen van den stank der grachten is
ook noodig evenals verbetering van de eerste
hulp bij ongelukken. Er behoort altijd een
auto klaar te staan, die onmiddellijk naar de
plaats kan rijden, waar een ongeluk is ge
beurd, om daar hulp te bieden.
Hoe grooter de volksgezondheid is, des te
grooter zal het geluk der bewoners zijn.
Mr. Blankevoort dankte spreekster en spre
kers voor hun belangrijke inleidingen.
CHRIST. DEM. UNIE..
OPENBARE VERGADERING.
De afdeeling Haarlem van de Christelijk-
Dcmocratische Unie hield Woensdagavond in
het gebouw van de H- J. M. V. een openbare
vergadering.
In zijn openingswoord zeide de voorzitter,
dat deze bijeenkomst niet alleen belegd was
naar aanleiding van de komende gemeente
raadsverkiezingen, maar bovenal om belang
stelling te wekken voor de beginselen en de
idealen van de C. D. U.
Alvorens de aangekondigde sprekers het
woord kregen, protesteerde de heer Chr. de
Vries, candidaat voor den gemeenteraad, te
gen het manifest, dat de Vrijzinnig Dam.
Bond verspreid heeft en waarin aangeraden
werd niet op dwergpartijen als de Christ. Dem.
Unie te stemmen, omdat deze stemmen toch
verloren zijn. Spreker merkte op, dat de Vrijz.
Dem. Bond zelf ook een dwergpartij is ge
weest en thans bovendien over de geheele li
nie achteruit gaat, integenstelling met de C.
D. U„ wier ledental toeneemt. Overigens heb
ben de verkiezingen uitgemaakt, dat juist mat
de z. g. dwergpartijen rekening gehouden
moet worden, onder applaus der aanwezigen
deelde de heer De Vries mede. dat in Huizen
de rechtsche partijen een zetel aan de C. D.
U. verloren hebben.
Vervolgens sprak de heer M. de Visser over
het onderwerp „Christelijke Democratie".
Spreker constateerde, dat we in de laatste
dertig jaren wel Christelijke regeeringen en
INGEZONDEN MEDF.DEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
sJ\JCT
P.ONS
Een zeer fijne bittere Chocolade die tol
dusver voor dezen prijs niet verkrijgbaar was.
Christelijke meerderheden in Kamer en Ge
meenteraad hebben gehad, maar dat de
Christelijke daden zijn uitgebleven. Het is
daarom begrijpelijk, dat velen, die den socialen
nood begrepen, zich in de armen van het so
cialisme of communisme hebben geworpen.
De Christelijke groepen hebben verzuimd het
christelijk beginsel tot uiting te brengen en
van de architectonische critiek, waar dr.
Kuyper van sprak, is niets meer overgebleven.
De heer De Visser ging na wat al zoo de
belangstelling van de C. D. U. heeft. Hij be
sprak de werkloosheid, den woningnood en
wijdde in het bijzonder eenige woorden aan
een tweetal punten, die in hooge mate de
aandacht van de Unie hebben, n.l. de kwestie
der ontwapening en de staatspensioneering.
Hoe komt het, vroeg spreker, dat de ontwa
pening zoo ter sprake is gekomen. De oor
zaak hiervan ligt in den wereldoorlog. Voor
1914 hadden we eigenlijk weinig begrip van
het wezen van den oorlog, en van de princi-
pieele zijde in het geheel niet. De jeugd
werd chauvinistisch opgevoed; de mooie zijde
van den oorlog, moed, vaderlandsliefde, naas
tenliefde enz. hield men den kinderen voor,
maar de gruwelen van zoo'n massaslachting
bleven hun onbekend. De wereldoorlog is noo
dig geweest om hierin verandering te bren
gen en ons den waren aard van den oorlog
te toonen. Spreker kan zich niet indenken,
dat de Christenheid zich er destijds niet te
gen verzet heeft en het heeft aangezien, dat
de Christelijke moraal met voeten getreden
werd. Daarom hebben de Christen Democraten
op hun programma gezet nationale ontwape
ning, want zij kunnen den oorlog niet tegen
over hun geweten verantwoorden en in over
eenstemming brengen met het Christelijk be
ginsel.
Voor staatspensioneering is de C. D. U„ om
dat zij dit opvat als een eisch van Christelijk
Sociaal recht. Spreker ontkende, dat de arbei
ders de staatspensioneering zouden voelen als
een soort van bedeeling gelijk wel beweerd
wordt.
De heer J. W. H. Halsema. voorzitter van
de Nationaal Christelijke Geheelonthouders
Vereeniging, besprak de bestrijding van het
alcoholisme. Behalve de ontwapening, is de
kwestie der drankbestrijding een belangrijk
punt van ons programma, zeide spreker.
Drankmisbruik brengt de meeste misdadigers
voort. Het is om die reden dan ook ongeoor
loofd, dat de overheid vergunningen geeft. De
opbrengst van de accijns op gedistilleerd is
echter zeer groot en neemt bovendien toe,
zoodat het Rijk een belangrijke bron van in
komsten zou moeten missen, wanneer er geen
vergunningen worden gegeven. Ook met de
gemeentekas is dit het geval. Spreker is
evenwel van oordeel4idat Rijlc of Gemeente
niet- mag profiteeren'van de fouten der bur
gers, Gelukkig opent de nieuwe drankwet
nog heel wat mogelijkheden. De Christen
Democraten zullen vooral ijveren voor het
tapverbod op Zaterdagmiddag en Zendag.
De laatste spreker, de heer J. van Daale,
o.a. voorzitter van den Christ. Nat. Werk
mansbond en voorzitter van de Woningbouw-
vereeniging „De Voorzorg" vond het onjuist,
dat de S. D. A. P. beweert alléén de betere
volkshuisvesting in Haarlem te hebben be
werkstelligd. Hieraan hebben de Christelijken
evenzeer medegewerkt. In de laatste 10 jaren
zijn er in onze stad circa 3500 nieuwe wonin
gen bijgekomen, maar nog zijn we er niet.
Spreker zeide dat de Christen Democraten
zich niet kunnen beroepen op hetgeen door
hen in de gemeenteraad is verricht, want zij
hebben er nooit zitting in gehad, maar wel
kan gewezen worden op het belangrijke werk,
dat elk der candidaten van lijst 12 persoon
lijk voor het sociale leven, ook voor de volks
huisvesting, heeft gedaan.
Nadat enkele der aanwezigen vragen had
den gesteld, welke de inleiders beantwoord
den, sloot de voorzitter deze niet druk be
zochte vergadering.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
FINANCIEELE BERICHTEN
DIVIDEND NED. INDISCHE HANDELS
BANK 8
Aan het jaarverslag der Nederlandsch In
dische Handelsbank, N.V., over 1930 te Am
sterdam is ontleend:
Het bedrijf onzer Bank heeft van dc de
pressie den invloed in ruime mate onder
vonden.
De verminderde bedrijvigheid en het ge
daalde peil van goederenprijzen waren oor
zaak. dat er bij den handel belangrijk min
der behoefte aan crediet ontstond, met het
gevolg, dat de omvang der credietverleening
aan regelmatige clientèle gestadig vermin
derde.
De vooruitzichten stemmen niet tot opti
misme.
Het lijdt geen twijfel dat onze „Deelne
mingen in andere ondernemingen", die een
reeks van jaren belangrijke baten oplever
den voor onze winst- en verliesrekening, de
gevolgen der heerschende ongunstige con
junctuur zullen ondervinden.
Wij geven er on srekenschap van, dat
op inkomsten van eenig belang uit dezen
hoofde voorloopig niet mag worden gere
kend.
Aan de buitengewone reserve wordt 1 mil-
lioen gulden toegevoegd.
Deze beloopt thans 9.000.000, een bedrag,
dat ons vrijheid zal geven om, wanneer een
trager vloeien der inkomsten extra reserve
vorming belemmert, gedurende eenige jaren
af te zien van verdere versterking.
De netto-bedrijfswinst over 1930 bedraagt
4.682.506 6.389.730).
De volgende winstverdeeling wordt voorge
steld: aandeelhouders 8 pCt HO pCt.>, tan
tièmes f 289.875 545.950), oprichtersbewij-
zen 96.625 181.987), 92.400 196.394)
over te boeken op nieuwe rekening.
SOLLEVELD, VAN DER MEER EN
VAN KATTUM.
Uit het jaarverslag der N.V. Solleveld, Van
der Meer en T. H. van Hattum's Stoomvaart
Mij. blijkt dat het saldo verliest bedraagt
f 2.417.084 (vorig jaar was de bedrijfswinst
f 366.150).
Alle schepen zijn verkocht.
RUBBERCULTUUR MIJ. „KENDENG
LEMBOE".
Het jaarverslag der Rubber Cultuur mij.
„Kendeng Lemboe" vermeldt een winst 1930
van f 158.676.
Voorgesteld wordt 5 pCt. dividend uit te
keeren (vorig jaar 20 pCt.).
SCHEEPVAARTBERICHTEN
Amstelkerli 17 te Havre, W.-Afrika naur Am
sterdam.
Amazone 15 te Kingston J. v. Livingston.
Baloeran 17 v. Batavia n. Rotterdam.
Buitenzorg 17 19 u. v.. Hamburg te Rotterdam
verwacht.
Blommersdijk 15 v, Newport News n. Rotter
dam.
Boskoop 15 v. Tquique n. Toeopilla.
Chr. Huygens 16 v. Belawan Dell. Amsterdam
naar Batavia.
Damsterdijk 12 te Everett, Paclfickust naar
Rotterdam.
Delfdijk 15 v. Cristobal, Rotterdam naar Pa-
cifickust.
Grootendijk 16 n.m. v. Havana New-Orleans n.
Rotterdam.
Oeli-Ia 1G v. Rio Janeiro, Buenos Ayres naar
Amsterdam.
Heemskerk p. 16 Ouessant, Amsterdam naar
Kaapstad.
lrmgard 14 te Rio de Janeiro v. Amsterdam.
Johan van Oldenbarnevelt 16 te en v. Aljjierr
Amsterdam n. Batavia.
Jason p. 15 Callao, Chili naar Amsterdam.
Kota Radja 17 10 u. v. Port Said. Batavia nair
Rotterdam.
Kedoc 17 7 u. te Singapore, Rotterdam naar
Batavia.
Klipfontein 16 le East Londen v. Rotterdam,
vertrok n. Mozambique.
Kinderdijk 16 n.m, v. St. Thomas. Paciflekust
naar Rotterdam.
Loclikatrlne 13 v. Los Angeles, Paciflekust n.
Rotterdam.
Luna 15 te New York v. West-Tndië.
Montferland 17 te Amsterdam v. Batavia.
Maasdam 16 v.m. te Vera Cruz v. Rotti rdam.
Nijkerk 17 te Port Said. Amsterdam n. Beira
Narenta 12 te Los Angeles, Rotterdam naar
Paclfickust.
Nieuw Holland 16 v. Melbourne n. S'ngaporo.
Nieuwkcrk 17 te Rotterdam v. Port Natal.
Oostkerk p. 16 Perim. Japan n. Rotterdam.
Oldekerk 16 to Manilla, Rotterdam n. Japan.
Poelau Roeblah 16 v. Colombo, Batavia naar
Amsterdam.
Pollux p. 15 Las PalmOS, W.-Afrika naar Am
sterdam.
P. C. Hooft 17 te Genua, Batavia n. Amsterdam
Rhea 16 to San Juan v. Am terdam.
Siaou 16 te Rangoon v. Sumatra.
Tjisondari 15 v. Hong Kong naar Batavia.
Tjikampek 15 te Cebu,
Rietfontein 17 r. Beira n. T.nurenco Marques
Taraknn 1" v. Suez. Amsterdam n. Batavia.
Wuulkork 17 v. Hamburc naar Amsterdam.
Wosterkerk 17 te Port Said. Beira n. Rot.er-
Zeolandla 16. 16 u. v. Santos. Amsterdam naar
luenos Ayres.
Dein po 17 n.m. v. Rotterdam naar Batavia.
Doli i». 17 9 u. Ouessant. Rotterdam n. Batavia
Ta pa n oei i p. 17 9 u. Sagro*. New York n. Java.
RADIO-PROGRAMMA
VRIJDAG 19 JUNI.
HILVERSUM 298 M.
6.45—12.00 VARA 12.00—4.00 AVRO
4.00—8.00 VARA 8.00—11,00 VPRO
11.00—12.00 VARA.
6.45 en 7.30 Ochtendgymnastiek o.l.v. G.
Kleerekoper. 8.00 Gramofoonpl. 10.00 Morgen
wijding V.P.R.O, 10.15 Voordracht door Rodie
Medenbach. 10.30 Voor de zieken. 11.30 Con
cert VARA-septet o.l.v Is. Eyl. 12.00 Concert
omroeporkest o.l.v. N. Treeo. 2.00 Schoolult-
zending. M. L. van Overeem: ..Raketvlieg
tuigen: Is een reis naar de maan mogelijk?
(II*. 2.30 Gramofoonpl. 3.00 Concert. AVRO-
kwartet o.l.v. D. Groeneveld. 4.00 Orgelspel
Joh. Jong. 4.30 Kinder uurtje door Mevr. A.
de Beer—Plomp. 5.15 Concert VAR A-orkest
o.l.v. H. de Groot. 6.00 Henri Polak: „De
kwaal, de diagnose en het genesmiddel". 6.15
Vervolg concert. 6.45 Actueel Allerlei door het
N.V.V. 7.00 R. J. Smit: „Vol vertrouwen
voorwaarts". 7.15 Slot concert. 8.00 V.C.J.C.-
praatjo. 8.30 Concert door het- Trio Van Wezel
9.00 Dr. J. C. A. Fetter: ..De zedelijke en reli
gieuze betcekenis van het Wilhelmus". 9.30
Vervolg concert. 10.00 Vrijz. Godsd. Persbu
reau. 10.05 Vaz Dias. 10.15 Dr. Herman Wolf:
„Die Hoilung durch den Geist" van Stefan
Zwelg. 10.45 Gramofoonpl. 11.00 Gramofoon
platen (VARA).
HUIZEN, 1875 M.
Algemeen Programma verzorgd door de
K.R.O.
8.00 Gramofoonpl. 10.00 Gramofoonpl. 11.3(1
Halfuurtje voor Zieken en Ouden van Dagen.
12.00 Politieber.. 12.15 Concert KRO-kwintet
0.1.v. P. Lustenhouwer. 1.45 Gramofoonpl. 3.00
Gramofoonpl. 4.00 Concert A. van Eist (fluit)
Mej. M. Minalda (viool). Mej. Tr. Boursse
(piano). Mevr. A. van Eyndthovcn—Bollen
(zang). 5.30 Concert KRO-kunst ensemble o.
1. v. P. Lustenhouwer 6.00 M. K. Gerisch:
„Mooi Duitschland in het Nederlandsch". 7.00
L. Speet: „Geboorte en jeugd bij de oude
Grieken en Romeinen" (II 7.30 Politiebe
richten. 7.45 Gramofoonpl. 8.00 Concert KRO-
orkest o.l.v, J. Gerritsen. M.m.v. Joh. Vogt-
schinidt (cello). Ca 9 uur Vaz Dias. 11.00 Gra
mofoonpl.
DAVENTRY, 1554,4 RL
10.35 Morgenwijding. 11.05 Lezing. 12.20 Myra
Cohen en Thelma Nurick (2 plano's) 12.50
Orgelconcert door L. H. Warner. C. McLure
(mezzo-sopraan). 1.50 Gramofoonpl. 2.50
Uitz. voor scholen. 4.35 Orkestconcert. 5.35
Kinderuurtje. 6.35 Berichten 6.55 Lezing. 7.00
Zang door Anne Thursfield en Sumner
Austin. 7.20 Lezing. 7.45 Lezing. 8.05 Vaude
ville. 9.20 Nieuwsber. 9.35 Berichten. 9.40
Lezing 9.55 Concert. Adele Verne (piano), or
kest. 11.20 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARIS". 1725 M.
8.05 Gramofoonpl. 12.50 Gramofoonpl. 1.25
Gramofoonpl. 6.20 Gramofoonpl. 8.20 Orkest
concert.
KALUNDBORG, 1153 IVL
12.20 Orkestconcert 3.20 Concert omroepor
kest en solist. 8.30 Sonatenconcert. 8.55 Hoor
spel 10.25 Concert omroeporkest.
LANGENBERG, 473 M.
7.25 Gramofoonpl. 11.00 Gramofoonpl. 12.20
Gramofoonpl. 1.25 Orkestconcert en solist.
5.20 Oude Dansmuziek. 8.20 Koorconcert 8.50
Hoorspel. Tot 11.20 Nachtconcert 11.20 Dans
muziek.
BRUSSEL, 508.5 en 338,2 RL
508.5 M.: 5.20 Concert. 6.05 Zang. 6.20 Ver
volg concert. 6.50 Gramofoonpl. 8.20 Orkest
concert. 9.20 Dansmuziek.
338.2 M.: 5.20 Concert omroeporkest. 6.05 Pal-
lieter-kwartiertje. 6.35 Voortzetting concert.
6.50 Gramofoonpl. 8.20 Concert omroeporkest.
9.20 Voortzetting concert.
ZEES EN. 1635 Rl.
ca. 7.00 Gramofoonpl. 9.20 Lezingen. 12.20
Gramofoonpl. 1.15 Berichten. 2.20 Gramofoon
platen. 3.20 Lezingen. 4.50 Concert. 5.50
Lezingen. 8.50 Operette-concert. 10.20 Be
richten en daarna tot 12.50 Dansmuziek^
FEUILLETON.
Naar het Deensch van
CARL RIÜUSMANN.
20)
(Nadruk verboden.)
„De bloemen zullen langzamerhand wel
schaarsch worden", merkte de kolonel op, om
toch maar iets te zeggen.
„Ja, er zijn er haast ni«t meer. Maar va
der wil ze zoo lang mogelijk hebben. Hij
vindt dat we hier in deze omgeving zooveel
mogelijk voor gezelligheid en opvroolij-
king moeten zorgen." voegde het kind er wijs
bij.
..Daar heeft vader groot gelijk in ver
klaarde de kolonel.
„Jazei Ilse, die juist met haar
bouquet klaar was. En met den lust een an
der een vriendelijkheid te bewijzen, die men
vaak vindt bij hen, die veel met ongelukkige
menschen in aanraking komen, stak ze
Thalberg de bloemen toe en vroeg:
„Wilt u ze hebben?"
De kolonel stond op, hij wilde het aardige
kind niet teleurstellen en nam den bouquet
aan, ofschoon hij eigenlijk niet wist wat hij
ermee moest aanvangen.
Juist kwam de dokter terug.
„Gaat u mee, kolonel? U kunt direct tos
gelaten worden."
Thalberg was op het punt de bloemen
neer te leggen: toen scheen hij opeens een
ingeving te krijgen; hij hield ze in de hand
ze half achter den rug verbergend.
Hij stak met zijn begeleider het voorplein
over, de portier had in afwachting vair hun
komst de groote deur reeds geopend en de
beide heeren liep door een lange, donkere
gang, met kleine raampjes vuak onder de
gewelfde zoldering met metselsteen, naar
één tamelijk ruim vertrek waar een tafel en
een paar stoelen stonden. De dokter liet
Thalberg binnengaan en trok zich daarop
terug.
Even later ging de deur weer open en be
geleid door een hoofdbewaker trad mevrouw
Bruhn binnen.
Ze droeg een japon van grove grijze stof,
een witte schort en een wit mutsje. Ze zag
bleek, maar het leek of haar trekken nog
fijner waren dan vroeger en de glans van
haar oogen nog helderder en tegelijk ondoor
zichtiger was geworden.
Christian Thalberg wendde onwillekeurig
het' hoofd af, hij werd zich bewust, dat de
tranen hem, den ouden soldaat, in de oogen
schoten.
Mevrouw Bruhn's stem klonk rustig en
zacht; ondauks de gevangeniskleding had
haar persoon niets van de oude waardigheid
verloren. Ze maakte met haar eenvoudige
japon en witte muts haast den indruk van
een verpleegster.
„Ik dank je, Christian", begon ze, „dat je
de moeite genomen hebt de verre reis hier
heen te maken. Er is thuis toch geen ongeluk
gebeurd?"
„Neen, er is niets bijzonders. Maar Alfred
moet zich hebben vergist. Hij dacht dat na
zes weken al bezoek was toegestaan. De dok
ter is zoo vriendelijk geweest den directeur
toestemming te vragen dat ik je spreken
mocht, omdat ik nu toch eenmaal hier was."
„Dat hebben ze me gezegd. Wilde Alfred
niet zelf komen?"
„Dat wel", antwoordde Thalberg voor
zichtig", hij was alleen bang dat het beide
partijen teveel zou opwinden. Maar hij was
er buitengewoon op gesteld om te weten hoe
het je gaat en of je je in de omstandigheden
hebt kunnen schikken."
..Het is heel verstandig van Alfred om niet
te komen. En Astrid moet me voorloopig ook
nog niet bezoeken. Het. weerzien zou haai
den eersten tijd nog teveel aangrijpen; ze
moet zich eerst nog meer vertrouwen met
de gedachte dat ik hier ben. Doe ze allebei
mijn hartelijke groeten en zeg ze dat ik
vrede gevonden heb met mijzelf en God en
dat ik geduldig op den dag der bevrijding
wacht.
En jou, Christian, dank ik uit het diepst
van mijn hart dat je gekomen bent en voor
alle vriendschap, die je ons in deze ramp
zaligen tijd hebt bewezen. Adieu!"
De kolonel streek met de hand over de
oogen. Toen ontmoette' zijn blik dien van
mevrouw Bruhn. Haar aandacht was op de
bloemen gevallenen op hetzelfde
ogenblik keken ze beiden naar den hoofdbe
waker, die toestemmend knikte.
Daarop reikte Thalberg mevrouw Bruhn
zwijgend de bloemen over
Er lag een wereld van tragiek in dit ge
baar, dat onder andere omstandigheden
niets dan een hoffelijke attentie zou zijn
geweest.
De beambte zei niets. Hij bracht mevrouw
Bruhn naar buiten en gaf haar daar over
aan den wachtenden bewaarder, met een
veelzeggende hoofdbeweging die de ander
beantwoordde.
Toen de celdeur zich achter haar had ge
sloten, zette mevrouw Bruhn zich weer aan
het vlechtwerk, waarmede ze bezig was ge
weest, toen ze werd geroepen, en ze neuriede
zacht voor zich heen de weemoedige melo
die van een liedje uit haar meisjesjaren.
Haar oogen zochten telkens de bloemen,
haar herinnering werd onweerstaanbaar
getrokken naar den eersten bouquet, die
Christian Thalberg haar gegeven had. toen
hij nog een jong luitenant was. En van hém
dwaalden haar gedachten naar haar man
en naar Astrid, bonte beelden uit het verle
den doken op voor haar geestesoog, terwijl
haar vingers rusteloos arbeidden en de oude,
eentonige melodie steeg en daalde met het
rhythme van haar bewegingen.
HOOFDSTUK XUI.
Den ochtend na zijn bezoek aan de ge
vangenis, ging kolonel Thalberg al vroeg
naar „Seehof".
„Heb je haar gesproken?" vroeg de rit
meester, nog voor zijn vriend iets zeggen
kon.
„Ja".
„En hoe ging het haar?" klonk het in
spanning.
„Ze imponeerde me door haar wonder
baarlijke kalmte. Ze doet je haast vergeten
dat je met een gevangene spreekt, niets van
de rustige waardigheid van vroeger heeft ze
verloren. Het is bijna of door de tegenstel
ling tusschen haar persoonlijkheid en haar
tegenwoordige omgeving, het vorstelijke
van haar wezen en verschijning nog sterker
op den voorgrond treedt."
De ritmeester knikte zwijgend en staarde
voor zich uit.
Eindelijk zei hij:
„Zoo had ik mij haar ook eigenlijk voorge
steld. In moeilijke omstandigheden heeft ze
altijd dat hooge, ik zou bijna zeggen
majestueuse getoond, terwijl ze in het dage-
lijksch leven toch volgzaam en bescheiden
was. En toch", vervolgde Bruhn op peinzen-
den toon, „toch heb ik ook wel aan de mo
gelijkheid gedacht dat Petra onder den last
van schuld en straf verpletterd zou zijn, dat
ze deemoedig en berouwvol eenmaal in het
leven zou terugkeeren en ik wil wel eerlijk
bekennen, dat ik het als een geluk zou neb
ben beschouwd, wanneer ze nederig, toegan
kelijk. zonder dat koel-voorname bij mij te
ruggekomen zou zijn. Ik zou het heerlijk ge
vonden hebben haar tot hulp en steun te
kunnen zijn. Misschien wat dat een egoïsti
sche wensch, want dikwijls heb ik haar in
mijn verbeelding gezien, zooals jij haar daar
net beschreef en dan voelde ik mij onuit
sprekelijk beklemd bij de gedachte aan een
verder samenleven met haar, dat nóg kouder,
nóg formeeler en nóg meer meer zonder we-
derzijdsch begrijpen zou zijn dan vóór haar
veroordeeling."
De kolonel zei niets; hij schoof in zijn
stoel heen en weer en draaide nerveus aan
zijn snor.
„Zei ze nog iets bijzonders?" vroeg de rit
meester toen op rustiger toon.
„Ze laat jelui beiden hartelijk groeten en
ze vindt dat 't verstandigst is dat noch
jij. noch Astrid, haar voorloopig komt be
zoeken."
„Dat is ook inderdaad het beste" erkende
Bruhna Hij bleef even in gedachten verzon
ken zitten, stond toen op en liep op den ko
lonel toe.
„Ik hoef je niet te zeggen hoe dankbaar
ik je ben, voor hetgeen je gisteren weer voor
me hebt gedaan. Ga nu naar Astrid en ver
tel haar van haar moeder. Ze is zoo vreese-
lijk verlangend om te hooren wat voor be
richten je meebrengt."
Toen Thalberg de kamer wilde uitgaan,
hield de ritmeester hem terug zijn hand
grijpend, zei hij opdrlngenden toon:
„Christian zou je me willen beloven, dat
je je. als ik er niet meer ben, het lot van
Astrid zult aantrekken?"
„Laten we d&ar nu toch niet meer over be
ginnen!" weerde Thalberg af.
Maar Bruhn liet zich hiermee niet tevre
den stellen.
„Beloof me"„ hield hij aan. „dat je, als ik
sterf vóór de straftijd van mijn vrouw om is,
je tot haar vrijlating op „Seehof' zult ko
men wonen en als een vader voor Astrid
zorgen".
..Ik beloof het je. Alfred.
Het werd niet vaste stem gezegd en de
woorden gingen gepaard met een krachti
ge» handruk.
„(Wordt vervolgd.),
