Tegen den Oorlog.
HET PETITIONNEMENT
Het woord is aan...
UITKEERING VAN f 100.»
Het Belangrijkste.
Petitionnement voor Internationale Ontwapening
49e Jaargang No. 14743
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 20 Juli 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Dir"tiemPR0BEKTErREEEER°E0BM00M.UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTERRqbERt pEEREboqm
ABONNEMENTEN: per week 0.27%, per maand f 1.20, per 3 maanden
ƒ3.5734, franco per post ƒ3.8734, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post f 0.7234.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bi] abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0.30. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f 1 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100,-.
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
dit nummer bestaat uit
veertien bladzijden
EERSTE BLAD
HAARLEM, 20 Juli.
Onze kans.
Er is sinds eenige dagen zoo groote vaart
in de petitionnements-actie gekomen, dat
wij op dezen datum, den voorgenomen slui
tingsdag, een verlenging met een week moe
ten aankondigen. Het zou niet mogelijk zijn
nu te stoppen. De weg naar het succes is
weer gebleken typisch Hollandsch te zijn.
Eerst langzaam vooruit, dan een versnelling,
en pas na dagen dringt het feit, dat wij
iets grootsch moeten en kunnen volbrengen,
volkomen door. Waarop het ineens bewijzen
van sympathie en instemming régent, en de
stroom binnenkomende formulieren wast tot
een machtig getij
Toch schijnen er nog in iedere stad en in
ieder dorp menschen te vinden te zijn, die
met een minachtend gebaar deze actie af
wijzen. Zij vormen een kleine minderheid,
maar zij zijn er. Zij vinden het dwaas idea
lisme. en idealisme staat voor hen gelijk met
onbereikbare utopie. Zij zeggen: daar doe ik
niet aan meehet helpt toch niets
er zijn altijd oorlogen geweest en er zullen
er altijd zijnje kunt er niets aan
doenwij zijn maar een klein volkde
groote heeren beslissen toch over onsen
meer in dien opwekkenden, oorspronkelijken
trant.
Waarmee zij dan meenen gerechtvaardigd
te hebben dat zij zich niet de enorme in
spanning wenschen te getroosten hun hand-
teekening onder een verklaring te zetten die
hen dagelijks onder oogen komt, en die in
te leveren. Of is 't het vreeselijke besef, iets
gedaan te hebben dat niet sceptisch is, dat
zij wenschen te ontwijken? Meenen zij soms,
door hun weigering, het groote ideaal der
Nuchterheid-in-alles te handhaven?
Dat doen zij niet eens. Want wie alleen
maar doodnuchter en zuiver verstandelijk
redeneert, zonder een grein idealisme, en
daarbij zijn intellect voldoende laat werken,
beseft dat er nog nimmer zulk een kans ge
weest is als in onzen tijd, om den oorlog
voorgoed uit te roeien.
Diegene 'beseft, hetgeen feiten en cijfers
aantoonen, dat er uit oorlogvoeren voor
geen enkel land meer winst te behalen is.
Dat heeft de strijd van 19141918 bewezen.
De waan der overwinning heeft kort ge
duurd. In de twaalf jaren, sinds den vrede
van Versailles verloopen, is steeds duidelij
ker geworden dat al de naties, aan beide zij
den, verliezers zijn. Er is alleen het verschil,
dat sommige nog meer dan andere hebben
verloren, maar alle lijden zij nog onder de
gevolgen van den waanzin. En steeds duide
lijker blijkt bovendien dat het internationale
maatschappelijke bestel zoozeer overheer-
schend is geworden, en in al zijn geledingen
zoo onverbiddelijk en hevig op iederen schok
reageert, dat elke verstoring van het even
wicht in één land dadelijk zijn reactie in alle
andere doet gevoelen. De toestand in
Duitschland geeft daar een sprekend beeld
van. President Hoover, die een zeer nuchter
mensch en een zakenman is, heeft dat ge
toond te begrijpen door zijn voorstel. Het
verdere verloop heeft bewezen, dat hij niet
de eenige was die het begreep. Straks zal
nuchter zaken-inzicht ook de herziening van
de verdragen van Versailles bewerken.
De tijd der „overheerschende mogendheden"
is voorbij. Zij kunnen zich niet meer ver
oorloven, andere onder den voet te loopen.
Het lijden van het andere land wreekt zich
direct op henzelf.
Dat is nuchtere waarheid, die deze tijd
toont. Het is een groote en critieke periode
in de wereldhistorie, waarin nieuwe, groo-
tere. ruimere begrippen groeienuit in
ternationale noodzaak. Uit nuchter inzicht.
Wat internationale overeenkomsten nog
belemmert, is internationaal wantrouwen.
Wat het wantrouwen veroorzaakt, is de wed
strijd in bewapening: het oorlogsgevaar.
Daartegen kanten wij ons. En wij hebben
'een betere kans dan ooit te voren, omdat
de oorlog, door zijn gruwelijke moderne
strijdmiddelen, zijn eigen valschen schijn
van romantiek en heldenmoed is gaan ver
moorden. Wat er ooit aan bekoring, aan
schittering en praal, aan avontuurlijkheid
en ridderlijkheid in geweest moge zijn, is
dood. Oorlogdat wil zeggen een duik
boot, die verraderlijk een weerloos passa
giersschip besluipt, het van een kilometer
afstands met een torpedo in den grond
boort en dan vlucht. Oorlogdat is vèr-
dragend geschut, dat uit een veilige stelling
op honderd kilometers afstand bommen in
een kerk werpt. Oorlogdat beteekent
dat een man huis en haard verlaat in de
wetenschap, dat straks een vliegtuig gas
bommen zal uitwerpen om zijn weerloozp
vrouw en kinderen te vermoorden. Oor
logdie geeft nog slechts een beeld van
tot waanzin gegroeide angst voor den sluip
moord, die van alle zijden dreigt.
Zoo ziet en weet het, wie doordenkt. Dit
besef algemeen te doen doordringen, is een
taak waarin de Nederlandsche Dagbladpers
thans, niet alleen door handteekeningen bij
honderdduizenden te verzamelen, maar ook
door haar artikelen, haar betoogen, haar
frappez frappez toujours, voorgaat.
Wie de beteekenis van zulk een actie niet
beseft, en weigert haar te steunen, behoeft
zich heusch niet te beroemen op zijn nuch
terheid en verstand. Hij is alleen kortzich
tig. Het ontbreekt hem aan voldoende in
zicht om te begrijpen dat er nog nimmer
zulk een kans geweest is om het oorlogs
monster met succes aan te vallen. Het heeft
zijn beide groote bekoringen: materiëele
Winst voor den overwinnaar, praal en glorie
yoor den „held", verloren. Het vertoont zich
in zijn volle leelijke, grauwe, gemeene, ver
raderlijke, onmenschelijke gedaante. En het
is laf, het durft alleen sluipmoord aan.
Den genadestoot moet het thans van den
volkswil ontvangen.
Dien volkswil te stimuleeren is het doel
van ons petitionnement. De Nederlandsche
Dagbladpers heeft haar roeping ten deze zoo
sterk beseft, dat alle partij geschillen opzij
gezet zijn in deze eendrachtige campagne
met dit eendrachtige doel. Nog nimmer, in
geen enkel land, is zulk een daad door de
dagbladen van alle richtingen volbracht.
Wie den indruk niet beseft die dit in het
buitenland zal maken, als het door den uit
gesproken wil van ons volk bevestigd wordt
in imponeerend aantal, die miskent de be
teekenis van zijn eigen volk en land. Die be
grijpt niet, dat Nederland een groote plaats
in de wereld inneemt door zijn energie, zijn
cultuur, zijn gezonde volkskracht, zijn durf
en vooruitstrevendheid.
Die isklein. En schiet niet alleen in
idealisme, maar ook in nuchter inzicht en
begrip van zijn tijd tekort.
R. P.
De 800.000 Zaterdag
overschreden.
r
Tot een week verlenging besloten.
Vandaag zouden, volgens het oorspron
kelijke plan, de Nederlandsche dagbladen
voor het laatst het inteekeningsformulier
van het Petitionnement voor Internationale
Ontwapening publiceeren.
Aangezien de stroom binnenkomende for
mulieren, van dag tot dag aanzienlijk stij
gende is Zaterdagmiddag werd reeds een
totaal van 800.000 handteekeningen over
schreden is evenwel besloten tot een week
verlenging, zoodat het formulier in ons blad
en in de andere dagbladen voor het laatst
gepubliceerd zal worden op Maandag 27 Juli.
Velen, die het formulier geteekend heb
ben, houden het dagenlang alvorens het in
te leveren, zooals al herhaaldelijk gebleken
is. Laten zij het nu toch. dadelijk inzenden!
Het is zaak om den climax nu met alle
kracht te steunen. Wij zijn op weg naar een
groot succes.
VOORBEURS TE AMSTERT M.
De weinig positieve berichten, die uit Parijs
tot ons kwamen, ten aanzien van den finan-
cieelen steun, die Duitschland zal worden
verleend, waren niet in staat het Nederland
sche publiek in grootere mate tot het aan
gaan van effectentransacties te bewegen. De
kooplust was uiterst beperkt, maar aan den
anderen kant was er van den verkoopsdrang
geheel een einde gekomen, en dit was al vol
doende om een vaste tendenz in het leven te
roepen. Vooral Koninklijken waren goed ge
disponeerd. Bij de opening stelden de notee
ringen zich boven 220, waarna zich een lichte
reactie voltrok,wederom gevolgd door een
herstel. Unilevers schommelden om 170. De
Philips' aandeelen leden een verlies, wegens de
teleurstellende exportcijfers van radio-arti
kelen en gloeilampen. HVA's stelden zich bo
ven 340- Youngleening was weinig veranderd.
TOONEEL EN
BIOSCOOP
IS EEN SPREKENDE FILM GELIJK
AAN EEN TOONEELSTUK?
Indertijd heeft Maurice Lehmann, theater
directeur, het uitsluitend opvoeringsrecht in
de Fransche taal verkregen van verschei
dene stukken van Edmond Rostand, den
schrijver, wiens bekendste werken Cyrano
de Bergerac en het Adelaarsjong (l'Aiglon)
zijn. Thans hebben de erfgenamen van Ros
tand aan een filmmaatschappij toegestaan
van een dier stukken een Fransch spreken
de film te maken.
Lehmann beweert nu, dat dit onrechtmatig
is. Hij heeft zijn rechten wel verkregen in
een tijd, toen en van talkies nog geen spra
ke was, maar hij houdt vol, dat een Fransch
sprekende film óók onder „de voorstellingen
in de Fransche taal" valt, waarvan hij de
uitsluitende rechten heeft.
En hij eischt als schadevergoeding een
millioen francs.
Rostand's erfgenamen zeggen dat in
Lehmann's rechten de t o o n e e 1-voorstel-
lingen in het Fransch bedoeld zijn tegen
over die in een andere taal. En dat Lehmann
geen enkel recht zou hebben op opvoeringen
buiten het tooneel. De film verschilt daar
voor veel te veel van een voorstelling op het
tooneel met levende acteurs.
Vandaag zal dit proces voor de Parijsehe
rechtbank gevoerd worden.
EEN HISTORISCH OOGEN BLIK:
De aankomst van de Duitsche ministers in
Briand, Laval, Dr. Bruening en de Onder
Grandi
(ltaliaansche minister van Buitevlandsche
Zaken) in een rede gericht tot de?i
Amerikaanschen Staatssecretaris Stim-
jSon
Voor alle volkeren is thans het oogehblik
gekomen elkander niet meer als vijanden te
beschouwen, doch als bondgenooten voor een
gemeenschappelijk vredesioerk. Hoover heeft
het eerste ivoord gesproken. Thans is het
aan alle volkeren loyaal en oprecht op den-
zelfden weg voort te gaan. De nieuwe diplo
matie eischt .oprechtheid, verstand en
idealisme.
TWEE MAAL „STEMPELEN".
VRAGEN VAN DEN HEER OVERSTEEGEN.
Het raadslid, de heer G. Oversteegen, heeft
tot B. en W. de volgende vragen gericht:
Zooals bekend is zijn de werkloozen (onge
organiseerden en zoogenaamde uitgetrokke-
nen) thans verplicht tweemaal in plaats van
éénmaal te stempelen. Kunnen B. en W. me-
dedeelen om welke reden deze maatregel tot
stand is gekomen?
Zijn B. en W. bereid onmiddellijk stappen
te doen bij het college van het Burgerlijk
Armbestuur, die kunnen leiden tot intrekking
van genoemden maatregel?
Indien blijkt, dat het college van het Burg.
Armbestuur van oordeel is, dat deze onnoo-
dige maatregel toch gehandhaafd dient te
worden, willen B. en W. den raad daarvan dan
mededeeling doen in de eerstvolgende raads
zitting?
Doet Uw plicht
ParijsVan links naar rechtsDr. Curtius,
staatssecretaris Poncet.
HET SLAGERSBEDRIJF
WERKTIJDREGELING VOOR HAARLEM.
Het bestuur van den Ned- Bond van Arbei
ders in het Slagersbedrijf schrijft ons:
Tusschen de werkgevers- en arbeidersorga
nisaties in het Slagersbedrijf hadden bespre
kingen plaats over een wijziging van de rege
ling van den Arbeidstijd.
Overeengekomen werd, dat zoowel voor de
vleeschhouwerijen als voor de varkensslage
rijen aparte regelingen zullen gelden.
Het beginuur werd vastgesteld op 7.30 voor
de vleeschhouwerijen en 7.45 voor de varkens
slagerijen; het einde van den werktijd res
pectievelijk op 5.15 en 6 uur n.m.
Voor de varkensslagerijen zal de werktijd op
Donderdag te 7 uur eindigen.
De vrije middag zal gegeven worden op
Maandag na 1 uur.
Voor den Zaterdag zijn 2 regelingen getrof
fen, n.l. een arbeidstijd vallende tusschen 7
uur 's morgens en 9 uur 's avonds, of van 6
uur 's morgens tot 8 uur 's avonds.
De werktijd wordt o-a. verbroken door een
grooten rusttijd van 11.2 uur.-
Inmiddels hebben de patroonsorganisaties
besloten de slagerijen te sluiten tusschen l en
2 uur n.m., des avonds om 7 uur en op Zater
dag om 9 uur.
't Bestuur van den modernen Slagersgezel-
lenbond doet een beroep op alle belangheb
benden, om deze regeling stipt na te volgen,
vertrouwende dat het publiek mee zal wer
ken aan het welslagen, door geen vleeschwa-
ren te koopen of te bestellen des Maandags
na 1 uur, op werkdagen tusschen 1 en 2.30
uur en na 6 uur; en op Zaterdag na 8 uur res
pectievelijk 9 uur s' avonds en zeker niet bij
die slagers welke zich niet' aan de regeling
houden.
ONZE GRATIS ONGEVALLEN
VERZEKERING.
Aan onzen abonné 3. PESCHAR, Voor
helmstraat 49, te Haarlem, keerden wij
Zaterdag een bedrag van HONDERD
GULDEN uit wegens het breken van een
been.
DE ADMINISTRATIE.
Het Petitionnement. De 800.000 Zaterdag
overschreden. Tot een week verlenging be
sloten.
(Ie blad, le pag.)
De Parijsehe onderhandelingenVoorloopig
redenen tot tevredenheid.
(4e blad, le pag.)
Dc financieele crisis in Duitschland.
(le blad, 2e pag.)
Muziek: Dc nationale Zangwedstrijd in
Heemstede.
(le blad, 3e pag.)
Verkeersongelukken van Zaterdag en Zon
dag.
(le blad, 3e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.:
R. P.: Tegen den oorlog. Onze Kans.
(le blad, le pag.)
Het oorlogsleed. Fragment uit .funk,
ziekendrager aan het Westelijk Front").
(2e blad, le pag.)
H. Buys: H. D. Vertelling. Het aanzoek.
(2e blad, le pag.)
Lettinga: Financieele Kroniek.
(2e blad, 2e pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
HET PETITIONNEMENT.
REEDS MEER DAN 800.000 HAND
TEEKENINGEN.
De vereeniging „De Nederlandsche Dag
bladpers" heeft het volgende communiqué
uitgegeven
De stroom van handteekeningen op het
petitionnement voor internationale ontwa
pening wordt nog steeds sterker. Zaterdag
18 Juli waren reeds meer dan 800.000 hand
teekeningen binnen gekomen.
LATHYRUS TENTOONSTELLING te
ENSCHEDE
Op deze tentoonstelling verwierf de Coop.
Ver. „Eigen Tuin" In de groep inzending voor
volkstuinders den eersten prijs een verguld zil
veren medaille.
en tee hen t!
van het Nederlandsche Volk aan de Ontwapenings
conferentie in Februari 1932 te Genève te houden.
Georganiseerd door de Nederlandsche Dagbladpers.
Ik verxoeh Uwe Conferentie met den meesten aandrangin
naam der mensehelijhheid, die maatregelen te nemen die tot
ontwapening der naties xulten leiden.
Naam:
Adres
Naam:
Adres:
Naam:
Adres:
Naam
Adres:
i
Wij vestigen "de aandacht ër op:
a. dat de onderteekening slechts open
staat voor Nederlandsche mannen
en vrouwen van 18 jaar en ouder.
b. dat ieder slechts één dagbladformu
lier mag onderteekenen.
e. dat onderteekening van dit petition
nement geenszins inhoudt, dat men
zijn onderteekening aan andere ac
ties moet onthouden en dat omge
keerd het feit, dat men reeds een
ander petitionnement onderteekend
heeft, evenmin een beletsel mag zijn
om thans te teekenen (dit petition
nement staat los van alle andere
acties, door bijv. internationale groe
pen, partijen of beroepsorganisaties
als zoodanig ondernomen, het geldt
hier een manifestatie van het heele
Nederlandsche Volk als eenheid).
dat het onverschillig is, in welk blad
de lezers van meer bladen het formu
lier invullen; dat publicatie van het
cijfer van ieder blad niet afzonderlijk
zal geschieden en dat het totaalcijfer
van het geheele land gëregeTcT zal
worden bekend gemaakt.
e. dat het formulier, met onderteeke
ning en adresvermelding zoo spoe
dig mogelijk aan het bureau van dit
blad moet worden gezonden, dat men.
het mee kan geven met de bezorgers
of af kan leveren aan de in deze pa
gina genoemde adressen.
f. dat het petitionnement van het Ne
derlandsche Volk door de Nederland
sche Dagbladpers te Genève zal wor
den aangeboden.
