Het woord is aan...
Als de zee trekt...
Hef Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14768
Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 18 Augustus 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.27M, per maand f 1.20, per 3 maanden
3.57H, franco per post 3.87J4, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.7214.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 15 regels 1.75. elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend A contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.-. Wijsvinger f 1 50.-. Elke andere vinger f 150.-, Arm-of Beenbreuk f 100.—
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.—
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
DE VERBETERING VAN DEN
SPAARNDAMMERWEG.
NIEUWE KADEMUREN EN DE
HAVENPLANNEN.
De nieuwe walmuur over 'een lengte van
500 meter aan den Spaarndamscheweg tus-
schen de Transvaalstraat en Paul Kruger-
kade, is thans gereed. Ter volmaking van den
7 meter breeden loswal, die langs den nieu
wen walmuur zal worden aangelegd, moet de
weg nog worden afgegraven en be
straat met basaltkeien. Langs de huizenrij
heeft men reeds een breed tegeltrottoir aan
gelegd. Met afgraaf- en bestratingswerken
zal nu spoedig worden begonnen.
Deze nieuwe loswal sluit aan bij den loswal
die indertijd door de gemeente Schoten bij de
Schotensche gasfabriek gemaakt is.
De wal is al gedeeltelijk in gebruik geno
men. Hij voldoet uitstekend. Er was trouwens
groote behoefte aan goede los- en laadplaat
sen aan den Spaarne-oever.
Deze aangelegenheid brengt opnieuw de
reeds vele jaren hangende havenplannen in
gedachte. Hoe langer die plannen bestudeerd
worden hoe sterker zij vereenvoudigd
worden. Aanvankelijk bestond een zeer
grootsch plan. Haarlem zou volgens het
plan van den heer F. de Jonge zeehaven
moeten worden. De sluizen te Spaarndam
zouden komen te vervallen, terwijl even ten
Noorden van de spoorbrug over het Noorder
Buiten Spaarne nieuwe sluizen gebouwd zou
den worden. De schepen zouden dan uit zee
komende van het Noordzeekanaal rechtstreeks
naar het Haarlemsche havengebied kunnen
varen. Dit plan zou vele millioenen gekost
hebben. Daarna is er veel vereenvoudigd aan
die havenplannen. Aan het maken van nieu
we sluizen hebben latere ontwerpers niet meer
gedacht. De Haarlemsche haven zou dus geen
grootere schepen kunnen ontvangen dan de
breedte der sluizen van Spaarndam toeliet.
Eenige jaren geleden heeft het Haarlemsche
gemeentebestuur een commissie benoemd om
opnieuw de Haarlemsche havenplannen te
bestudeeren. Tot een rapport is het nog niet
gekomen. Wel vernemen wij, dat in belang
hebbende kringen de meening sterker wordt,
dat Haarlem goed zal doen een havenplan op
zeer bescheiden schaal uit te voeren. Dit zou
neerkomen op het maken van goede kade
muren aan den walkant van het Noorder
Buiten Spaarne. Als de gemeente daarop kra
nen liet plaatsen zouden de industrieelen en
andere belanghebbenden die kunnen huren.
Bovendien zal het noodig zijn het Vuilrak te
verlengen en te verbreeden, eventueel aan het
einde ook een zwaaikom te maken. Dit is
noodig omdat nu geregeld eenige aken in het
Noorder Spaarne ligplaats moeten nemen,
waar zij hinderlijk voor de scheepvaart lig
gen. Die aken zouden dan naar het verbreede
Vuilrak verwezen kunnen worden.
Bovendien zou van het haventerrein een
verbinding met den spoorweg gemaakt moe
ten worden.
TWEE SCHEPEN GEZONKEN
OP DE ZUIDERZEE.
NEGEN OPVARENDEN GERED.
Ten Zuiden van Enkhuizen zijn Maandag
door a den storm gezonken twee sleepsche-
pen geladen met basalt. Het eene heette
„Orpheus" met bestemming Wieringen, het
tweede was de „Nirwana" komende van
Duitschland, met bestemming Harlingen.
De beide sleepbooten „Pieker" en An te
nia II" hebben de negen opvarenden gered
en te Enkhuizen aan wal gebracht.
STAAT VAN BELEG IN DE
OLIEGEBIEDEN VAN TEXAS.
WEGENS DE ONGEREGELDHEDEN.
NEW YORK, 17 Augustus (V.D.) De gou
verneur van Texas heeft wegens' de voort
durende ongeregeldheden in de olievelden
den Staat van Beleg afgekondigd.
2000 man troepen zijn geconsigneerd.
DE OOGST VAN 1 DAG IN
FRANKRIJK.
50 DOODEN BIJ VERKEERSONGEVALLEN
PARIJS, 17 Augustus (V.D.1 Tot Zondag
avond waren uit de provincies in totaal 36
dooden en 105 gewonden gemeld, die grooten-
deels slachtoffers waren van auto-ongevailen.
Van de 105 gewonden bevinden zich ongeveer
40 in levensgevaar, zoodat men op ongeveer
50 dooden kan rekenen.
CYCLOONCATASTROPHE IN
PARAGUAY.
LONDEN, 17 Aug. (V.D.) Een cycloon
heeft, volgens berichten uit Asuncion in
Paraguay groote schade aangericht. Te Villa
Rica en in andere gebieden zijn in totaal on
geveer 400 huizen verwoest. Er zijn verschei
dene dooden en honderden gewonden. Het
yerkeer is gestagneerd.
Romain Rolland:
(over Vivekananda)
En de groote kunstenaar, die hij in wezen
steeds was, vergeleek het heelal met een
schilderij, waarvan slechts hij toerkelijk ge
niet, die het met z'n oogen verslindt, zonder
belangstellend te zijn met de bedoeling het
te koopen oj te verkoopen.
(Door het trekkenvan de
zee zijn weer verscheidene
baders verongelukt.)
Wanneer de winter over raakt,
Wanneer een nieuwe lente naakt
En in de menschenborst ontwaakt
Een zomerscher idee,
Dan rijst in heel ons vaderland,
't Verlangen weer naar duin en strand
En zongeblakerd schelpenzand,
Dan krijg je trek in zee.
Wanneer de bloembol heeft gebloeid,
Het nieuwe groen weer is gegroeid,
De zonnegloed weer werk'lijk gloeit,
De weiden staan vol vee,
Dan gaat de mensch in speelschen lust,
Of enkel maar voor zoete rust,
In drommen naar de Westerkust,
Dan komt de trek naar zee.
Wanneer de bader is verleid
En zich in zoute zaligheid
En in het koele nat vermijdt,
Met honderd andren mee,
Dan ziet hij, als hij strandwaarts kijkt,
Dat hij wat afgedreven blijkt
En dat hij steeds maar verder wijkt,
Dat doet de trek in zee.
D' attractie van de zee is groot,
Maar 't bad stelt aan gevaren bloot,
De zee trok menig landgenoot
Reeds machtloos met zich mee,
Hoe ook haar koelheid u bekoort,
Bedenk, bij haar karakter hoort,
Dat telkens wederkeèrend woord,
De valsche trek. der zee.
P. GASUS.
DE SPOORWEGAANSLAGEN IN
DUITSCHLAND.
Geen aanslag bij Helmstedt.
MAAGDENBURG, 17 Augustus (V.D.)
Omtrent de geruchten betreffende een aan
slag op de spoorlijn bij Helmstedt wordt ver
nomen, dat in de omgeving der stad eenige
ongebruikte tanks staan, waarin door onbe
kenden onbruikbare chemicaliën zijn gewor
pen, die geheel ongevaarlijk zijn. Een be
ambte vermoedde evenwel de aanwezigheid
van springstoffen en had de autoriteiten ge
alarmeerd. Er kan derhalve geen sprake zijn
van een dynamietaanslag.
NEURENBERG, 17 Augustus (V.D.) Tus-
schen de stations Werneberg. en Luhe (Boven
Paltz) werd, naar eerst thans bekend wordt,
In den nacht op Zaterdag, op het traject
RegensburgHof met misdadige bedoelingen
een dwarsligger gelegd. De locomotief van
ijlgoederentrein 5247 verbrijzelde den dwars
ligger, zonder te derailleeren.
De machinist van de locomotief heeft aan
het volgend station zijn bevindingen mede
gedeeld.
Toen spoorwegpersoneel ter plaatse kwam,
waren opnieuw twee dwarsliggers op de rails
gelegd.
Het onderzoek bleef tot nu toe zonder re
sultaat. Er is 1000 M. uitgeloofd voor opspo
ring van de daders.
WEER EEN WINDHOOS IN
OOST-NEDERLAND.
Vernielingen te Doetinchem.
TRAMRIJTUIÜ UIT DE RAILS GEWORPEN.
Zondagavond ontlastte zich boven Doetin
chem en omstreken een zwaar onweer, ge
paard gaande met een windhoos. De wind
hoos kwam met groote kracht uit de rich
ting Kilder, gemeente Berg, en ontwortelde
in weinig seconden een groot aantal boomen.
Op den Gaswal werd een tweetal boomen
ontworteld en van den daar staanden monu-
mentalen beuk een groot stuk uit de kruin
geslagen. De takken werden in een straat,
welke' parallel loopt, teruggevonden.
De spoorwegarbeider Jansen, die met zijn
vrouw en zijn dochtertje in den kinderwagen
wandelde,werden allen opgenomen en aan
de andere zijde der straat tegen het hek der
sociëteit geworpen. Jansen kreeg gelukkig
slechts lichte verwondingen, terwijl zijn
vrouw en kind ongedeerd bleven.
Bij den kruidenier De Hartog werd de deur
opengedrukt en werden de etalages vernield.
Alle artikelen in den winkel lagen door
elkaar. Van een woning in de Kaponie,
eigendom van den heer Wanrooy werd een
stuk van het dak weggeslagen.
In de Plantsoenstraat werd de stem van
eeh boom, die een omvang heeft van 1.35
Meter, als een lucifer door midden geknapt;
de boom werd opgenomen en daarna neer
geworpen in den tuin van Dr. Houtsma,
waarbij het ijzeren hek gedeeltelijk werd
vernield.
In de Burgemeester van Nispenstraat is
een zware boom voor het postkantoor ont
worteld en van het huis van den heer Van
Tatenhoven werd de schoorsteen afgerukt-
Op het emplacement der Geldersche Tram
weg Maatschappij werd een personenrijtuig
met een gewicht van 10.000 K.G, uit de rails
gelicht en omgeworpen. Het rijtuig kwam te
gen eeh goederenwagen terecht, doch van
dit rijtuig is zelfs geen ruit gebroken. Bij
het viaduct in De Steeg kreeg de dienst der
maatschappij vertraging, doordat de rails,
tengevolge van door den regen afstortend
zand, bedolven werden en eerst moesten wor
den vrijgemaakt.
Onder Zelhem zijn vele boomen en huizen
zwaar beschadigd. Onder Wehl zijn vele dak
pannen afgewaaid en het koren dat op het
land aan schoven was gebonden, weggewaaid.
Te Lengel, gemeente Berg, is het huis van
den voerman Stinissen, bewoond door laatst
genoemde en nog twee gezinnen, totaal af
gebrand. Niets werd gered. Stinissen was
laag, de beide andere gezinnen niet verze
kerd.
Noodweer boven Zuid-
Engeland.
LONDEN. 17 Aug. (V.D.) De Zuid-Kult
van Engeland is Maandag door een hevig
stormweer geteisterd, dat den geheelen dag
aanhield. Bebalve het reeds gemelde boot
ongeluk bij het eiland Wight, waarbij drie
personen den dood vonden, werd door het
hooge water veel schade aangericht. Zoo
spoelden in de badplaats Winchelsea de gol
ven over de aan zee staande huizen. 500
Huizen moesten worden ontruimd, daar de
watermassa's de fundamenten ondermijnden.
Ook te Londen en in andere deelen des lands
heeft de storm veel schade aangericht.
DE „ZEPP" NAAR ENGELAND
VERTROKKEN.
FREEDRICHSHAFÉN, 18 Aug. (Wolffbu-
reau). Het luchtschip Graf Zeppelin is met
22 passagiers om 7.04 hedenmorgen voor den
tocht naar Engeland opgestegen. Het zal nog
hedenavond bij Londen land en daarna di
rect voor een 24'uur durende vlucht over
Engeland opstijgen.
Woensdagavond vliegt het luchtschip dan
met 24 passagiers naar Friedrichshafen te
rug. Donderdagmorgen," direct "na landing
stijgt de Graf Zeppelin -voor een tocht naar
Zwitserland op.
Een foto. genomen direct na het ongeluk in Stiermarken bij Leoben, van den D-trein
RomeWeenen, die tengevolge van verkeer den wisselstand op een goederentrein liep en
ontspoorde. Twee stationschefs werden gearresteerd. Bij het ongeluk zijn 14 dooden
te betreuren.
DE NIEUWE WETHOUDER.
W. VAN LIEMT CANDIDAAT DER
RECHTSCHE RAADSFRACTIE.
Maandagavond heeft de rechtsche raads
fractie een vergadering gehouden ter be
spreking van de a.s. wethoudersverkiezing.
Naar wij vernemen werd de heer W. J. B.
van Liemt aangewezen als candidaat der
rechtsche raadsfractie in de vacature van
Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen.
De heer van Liemt vertegenwoordigt sinds
1915 de R.K. Staatspartij in den raad. Hij
is leider der R.K. raadsgroep en na September
1927 voorzitter van de rechtsche raadsfractie.
De rechtsche raadsfractie staat op het
standpunt, dat het gewenscht is het college
van B. en W. in dezelfde politieke samen
stelling als thans, te handnaven. Wordt
daarvoor een meerderheid gevonden, dan zal
dus alleen de heer Mr. Heerkens Thijssen
vervangen worden door den heer Van Liemt.
Onze zegsman vermoedde, dat het stand
punt der rechtsche raadsfractie aan de andere
partijen zal worden medegedeeld, om als
grondslag te dienen voor verdere samen-
spreking.
Tot dusver heeft tusschen de politieke
groepen nog geen samenspreking plaats ge
had.
HET SPOORWEGONGEVAL IN
STIERMARKEN.
HET AANTAL DOODEN GESTEGEN TOT 14.
WEENEN. 17 Augustus (V.D.) In den af-
geloopen nacht zijn nog twee ernstig gewon
den van het spoorwegongeluk bij Leoben
aan de gevolgen hunner verwondingen
overleden. Voorts moesten van een der ge
wonden de beide beenen geamputeerd wor
den.
Het onderzoek zal zich voornamelijk con-
centreeren op twee feiten, n.l. het telefoon
gesprek tusschen den stationschef van Hin
terberg en van Goess, waarbij de laatste zou
hebben medegedeeld, dat de goederentrein
reeds te Goess was binnengekomen, zoodat
de chef van Hinterberg den sneltrein liet
doorgaan. De chef van Hinterberg deelde ach
teraf mede, dat de telefoonverbinding met
Goess zeer slecht was, zoodat hij den chef
van Goess slechts met moeite kon verstaan.
Het tweede punt, dat onderzocht zal moe
ten worden, is de vraag; waarom de goederen
trein zoo lang op het baanvak voor het
station Goess heeft stilgestaan, naar wordt
medegedeeld wel 8 a 14 minuten. Al dien
tijd stond -het inrij-signaal op onveilig. Eerst
toen de chef door de fluit van de locomotief
opmerkzaam was gemaakt, liet hij den trein
passeren. Hij verklaarde, dat hij, zoodra hij
het signaal gehoord had, het sein op veilig
had gesteld. Eenige personen, die in de om
geving langs de spoorbaan wonen, verklaren
echter, dat de locomotief van een goederen
trein minuten lang onafgebroken had staan
fluiten, zoodat zij er wakker van zijn ge
worden. Men vermoedt nu, dat de chef van
het station Goess, heeft gëslapen en eerst
wakker is geworden toen hij het fluiten van
de locomotief hoorde. Hierdoor werd het sig
naal eenige minuten te laat op veilig gezet
en werd de botsing mogelijk.
ERNSTIG ONGELUK OP HET
ZURICHERMEER.
ZEVEN DOODEN,
BAZEL, 17 Augustus (V.D.) Zondag
avond heeft een ernstig bootongeluk plaats
gehad op het Beneden-Zuricher meer. Een
motorboot waarop zich 11 personen bevon
den, werd op ongeveer 150 Meter afstand
van den oever bij Kuessnacht door een storm
met orkaankracht overvallen. Binnen enkele
seconden verdween de motorboot in de gol
ven. Zeven personen verdronken, vier perso
nen konden door het personeel van de boot
worden gered.
DOODENDE HITTE AAN DE
PERZISCHE GOLF.
TEHERAN, 18 Aug. (Reuter). De kuststreek
van de Perzische golf wordt door groote hitte
geteisterd.
Te Bujhir zijn alle warenhuizen gesloten.
Twee personen zijn door de hitte bevangen
en overleden.
Het Engelsche en Fransche consulaat zijn
tijdelijk naar Chiraz verplaatst.
Engeland's financieele zorgen.
(2e blad, le pag.).
Wederopleving der crisis in Amerika?.
(2e blad, le pag.X
Overeenstemming iti Bazel over de maat
regelen tegen de financieele crisis in
Duitschland, bereikt.
(2e blad, le pag.)
Staat van beleg in de oliegebieden van
Texas.
(le blad, le pag.)
Thans 14 dooden tengevolge van het spoor
wegongeluk in Stiermarken.
(le blad, Ie pag.)
De financiën van Haarlem. Geen verhooging
van de Fondsbelasting, maar wel van de
Personeele Belasting.
(le blad, 2e pag.)
De verbetering van den Spaarndammerwcg.
(le blad, le pag.)
Twee schepen op de Zuiderzee gezonken. 9
opvarenden gered.
(le blad, le pag.)
Weer een windhoos in Oost-Nederland.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.:
II. Th. LesturgeonHet nieuwe Nederland-
sche Paviljoen op de Int. Koloniale ten
toonstelling.
(2e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad./
GECOMPLICEERD ONGELUK
OP DEN HAARLEMMERWEG.
BEWONER VAN HALFWEG GEWOND.
Op den Haarlemmerweg is een ingewikkeld
verkeersongeval gebeurd, schrijft de Tel. Ter
hoogte van den Uitweg reden twee auto's
achter elkaar in de richting van Halfweg. De
eerste auto zwenkte links af, den Uitweg op
en de andere die er achter zat kon niet zoo
gauw stoppen en zwenkte het rijwielpad op.
Daar reed de wagen een fletsrijdster onder
steboven. De fiets werd vernield, de vrouw
kwam (»r goed af. Een bewoner uit Halfweg,
die in een anderen auto zat, wilde helpen.
Hij sprong uit den wagen en stak den rijweg
over. Echter zonder uit te kijken met het ge
volg, dat een auto, komende uit Halfweg «de
vierde dus die bij het verkeersspel betrokken
was), hem ondersteboven reed. Hij brak
daardoor een been en moest per auto van den
G.G.D. naar het Tesselschade Ziekenhuis ver
voerd worden.
HERHALING VAN HET GEVAL-
TETZNER?
Het lijk in de auto.
TEGENSTRIJDIGE OPVATTINGEN.
BINGEN, 17 Aug. (V.D.). Drie dagen ge
leden werd in het Schwarzwald nabij Dobel-
Herrenalb een verbrande auto met het ge
heel verkoolde lijk van een vertegenwoordiger
der Mercedes-Bcnzfabrieken, een zekeren
Von Lacum, gevonden, die de Mercedes-
Benz-fabrieken te Weenen vertegenwoordig
de. Het bericht van de ontdekking deed te
Weenen allerlei geruchten ontstaan omtrent
den persoon van VonLacum; er werd een
onderzoek naar zijn levensloop ingesteld, en
men kwam tot de ontdekking, dat men te
doen had met een oplichter, die een avon
tuurlijk bestaan achter den rug had. Dc^r be
drog en vervalsching van wissels heeft hij
kans gezien ongeveer 200 a 300 firma's op te
lichten. Een crediet van bijna een millioèn
mark, dat hij bij een bank opnam, ging ge
heel verloren. Den laatsten tijd dreigde het
echter spaak te loopen.
Het onderzoek zou hebben uitgewezen, dat
men thans weer met bedrog te doen heeft nl.
met een persoonsverwisseling, die zeer veel
gelijkenis vertoont met het geruchtmakende
geval Tetzner, waardoor Von Lacum zelf
waarschijnlijk wil trachten van het tooneel
te verdwijnen, door zijn identiteitspapieren
te deponeeren op het lijk van een ander.
Von Lacum, die 45 jaar oud is, heeft ge
durende den oorlog een ernstige hoofdwonde
opgeloopen, die operatief ingrijpen noodzake
lijk maakte, waarbij in den schedel een zil
veren plaat werd gezet. Bij het verkoolde lijk
werd deze zilveren plaat niet gevonden.
Het vermoeden dat er misdaad in het spel
is, wordt echter niet aannemelijk geacht. Von
Lacum had een ouden wagen, waarmee hij
dikwijls ongelukken had gehad en waarin zich
veel benzinedampen ontwikkelden, welke,
daar vonLacum een sterk rooker was, gemak
kelijk kunnen zijn ontbrand en ontploffingen
hebben veroorzaakt.
Ook pleiten andere omstandigheden voor
de opvatting, dat von Lacum zelf in zijn
auto is omgekomen. Hij zou bijv. anders de
papieren, die voor hem gevaarlijk waren, heb
ben vernietigd. Bovendien bedroeg de ver
zekeringssom slechts 60.000 mark, wat, ge
zien zijn groote schulden, geen gewicht in dc
schaal legt. Zondag is het stoffelijk overschot
van von Lacum in het crematorium te Mainz
verbrand, zoodat een verder onderzoek van
het lijk onmogelijk is geworden.
