BUITENLAND.
ENGELAND'S FINANCIEELE ZORGEN.
Het nieuwe Nederlandsche Paviljoen op de
Koloniale Tentoonstelling.
fTAAR'tTM*S DACB1AD DINSDAC 18 AUGUSTUS 1931
TWEEDE BLAD
Het tweede bezuinigingsprogram gereed.
In strijd met de partijpolitiek der arbeiders?
Qroote moeilijkheden voor de
Labou rregeering.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
De uit vijf leden van het kabinet bestaan
de bezuinigingscommissie is Maan
dagmiddag weer bijeengekomen. Men
verwacht dat de commissie in staat zal zijn
Woensdag aan het kabinet het ontwerp van
een bezuinigingsprogram voor te leggen. Het
parlement zou dan reeds eind Augustus in
buitengewone zitting worden bijeengeroe
pen ofschoon het wetsontwerp dan nog niet
geheel voltooid zou zijn.
Het ontwerp zou de volgende maatregelen
behelzen:
Verlaging der geraamde credieten voor
de groote staatsuitgaven met inbegrip van
de uitgaven voor het onderwijs; verlaging
der bijdragen voor verzekering gevolgd door
verlaging van werkloozenondersteuning; uit
stel der werkzaamheden voor wegenbouw;
vorstellen tot verlaging der salarissen van
ministers en parlementsleden; bezuinigingen
bij de post. Zoodra er overeenstemming is be
reikt over de belangrijkste maatregelen, zal
de regeering een manifest publiceeren.
Men betwijfelt in arbeiderskringen of de
conservatieven hun belofte zullen houden en
of zij de positie niet voor partijpolitieke
doeleinden uit zullen buiten.
Er bestaat echter meeningsverschil over de
vraag of de nadruk moet worden gelegd op
de bezuinigingspolitiek of op de heffing van
belastingen. De conservatieven zouden als
principe aannemen dat er meer door bezui
niging dan door nieuwe belastingen moet
worden verkregen. Ook de liberale „Star"
legt er den nadruk op dat het doel niet zoo
zeer door verhooging der staatsinkomsten
als door verlaging der uitgaven moet worden
bereikt.
Van meer belang is het echter, dat het
bovenomschreven plan eenige punten bevat,
die den scherpen tegenstand van de arbei
derspartij zullen uitlokken, en die de positie
van de regeering Macdonald er niet makke
lijker op zullen maken. Wij bedoelen de
verlaging van den werkloozensteun en de be
zuinigingen bij de post, die vermoedelijk ook
wel zullen uitdraaien op vermindering van
de inkomsten der kleine luyden.
De verlaging der salarissen van ministers
èn departementsleden vormen hiertegen
over geen bijzonder indrukwekkend tegen
wicht en of er wat van bezuiniging op zee
ën landmacht zal terecht komen is, gezien de
houding der conservatieven nog zeer de
vraag. Het lijdt geen twijfel of dit program
van de nienuwe commissie zal bij de arbei
derspartij even goed bestrijding ondervinden
als het bezuinigingsrapport van de commis
sie May, waar wij verleden week over schre
ven.
In ieder geval bewijzen de hardnekkige ge
ruchten over een zeer spoedige bijeenroeping
van het parlement, dat men van plan is,
thans spijkers met koppen te trachten te
slaan. De regeeering kan deze zaak, niet
meer op de lange baan schuiven. De over
haaste komst naar Londen van financieele-
en politieke kopstukken, uit vele vacantie-
oorden in Europa en Schotland was een de
monstratie op zichzelf van de koortsachtige
spoed, waarmee de regeeering gedwongen
.werd te werken.
De vraag of de regeering Macdonald de
moeilijkheden met succes zal kunnen bestrij
den, is met dat al aan veel twijfel onderhe
vig.
L. A.
'AmeriKa.
De verwerping 'door Yougo-
Slavië van het plan-Hoover.
LONDEN, 17 Aug. (V.D.l Naar uit
Washington wordt gemeld, wordt van toon
aangevende zijde in het Amerikaansche
staatsdepartement inzake de weigering van
de Zuid-Slavische regeering deel te nemen
aan het Hoover-moratorium verklaard, dat
het hier een geval betreft, waarvoor geen
precedent bestaat. Een oplossing is nog niet
gevonden. In ieder geval staat echter vast,
dat de weigering van Zuid-Slavië noch het
Hooverplan doet mislukken, noch de resul
taten van de Londensche conferentie in ge
vaar brengt.
Wederopleving crisis
stemming?
De crisis in het bankwezen, waardoor
eenige maanden geleden, vooral kleine in
stellingen in landbouw-streken werden ge
troffen schijnt op te leven.
Uit Lincoln (Nebraska) wordt de sluiting
gemeld van zes kleine banken met totale
deposito's van 1.130.000.
Een bank in Richmond (Virginia), die met
een kapitaal van 250.000 werkt, heeft even
eens hare betalingen gestaakt.
Dit bericht is, in aansluiting op het telegram
dat wij reeds gisteren publiceerden, voor de
sluiting van vier groote banken in Toledo
(Ohio) niet van bijzondere beteekenis ont
bloot.
Zwitserland.
De deskundigen eischen
ingrijpende maatregelen.
BAZEL, 17 Aug. (V.D.) Van een wel-inge-
lichten medewerker van de Bank voor Inter
nationale Betalingen verneemt de Neue Zue-
richer Zeitung". dat in het door de financieele
deskundigen uit te werken rapport aan de
regeeringen een clausule zal worden opgeno-
pien, waarin van Duitschland ingrijpende be
zuinigingsmaatregelen verlangd zullen wor
den, opdat door deze bezuiningingen de be-
grootigen van Rijk, landen en gemeenten in
evenwicht gebracht kunnen worden.
De uitstelovereenkomst
gereed.
BAZEL, 17 Aug. (V. D.) Heden zijn tus-
schen de Engelsche, Fransche, Amerikaan
sche en Duïtsche leden van de uitstelcom
missie npg kwesties in het reine gebracht,
zoodat thans de uitstelovereenkomst op alle
belangrijke punten gereed is, met uitzonde
ring van het probleem der buitenlandsche
markenrekeningen, waarover tot dusverre
nog geen overeenstemming is bereikt. Daar
hierbij een bedrag van circa 800 millioen
mark, in het spel is, is het Duitschland on
mogelijk met het oog op de deviezenbepalin-
gen en den geheelen financieelen toestand
om hierover volledig vrije beschikking te ge
ven.
Dr. Melchior heeft een langdurig telefo
nisch onderhoud gehad met de Rijksregee-
ring. Voor Dinsdagmorgen zijn opnieuw tus-
schen de daarbij vooral geïnteresseerde le
den van de uitstelcommissie besprekingen
vastgesteld. Of het dan echter zal komen tot
een voor beide kanten aanvaardbare formule
inzake de Markenrekeningen staat nog niet
vast. Daar de tijd dringt en men beslist
Dinsdagavond tot een voorloopig eindigen
van alle onderhandelingen wil komen, heeft
men besloten, zoo noodig de kwestie der mar
kenrekeningen open te laten.
Rijksbankdirecteur dr. Fuchs, directeur
Seltel en Baron Wendel zijn reeds uit Bazel
vertrokken. Het met Duitschland aangegane
uitstelaccoord zal tot model dienen voor alle
andere landen. De verlenging met 6 maanden
begint vanaf den dag van de onderteekening
van de overeenkomst. Dus van 13 Augustus
af. en
Inzake' de eveneens door Duitschland ge
vraagde verlenging met 6 maanden van de
100 millioen dollar rediscontocrediet is tot
dusverre nog geen beslissing genomen. Er
verluidt echter, dat ook in deze zekere con
cessies zullen worden gedaan.
Werkzaamheden van de
commissie-Wiggin geëindigd.
BAZEL, 17 Aug. (V. D.) De financieele des
kundigen van de commissie-Wiggin hebben
in een zitting, welke 4 uren duurde, beraad
slaagd over het hun door de Londensche
conferentie opgedragen rapport over de on
middellijke en verdere credietbehoeften van
Duitschland en de mogelijkheid van omzet
ting van een deel van de credieten op kor
ten termijn in credieten op langeh. termijn,
welk rapport voltooid werd.
Het rapport zal in de voor Dinsdag 14 uur
30 vastgestelde zitting worden onderteekend,
waarbij de financieele deskundigen echter
een definitief stelling nemen tot het uitstel
accoord zich voorbehouden. Het rapport is
ongeveer 5000 woorden groot. Het zal aller
eerst in het Fransch en Engelsch worden op
gesteld en later in 't Duitsch en Italiaansch
worden vertaald.
Rusland.
Begin 1932 geen private
landbouwbedrijven meer?,
MOSKOU, 17 Augustus (V. D.) De partij
leiding van de communistische partij deelt
mede, dat het aantal collectieve landbouw
bedrijven van 15 Augustus 70 pCt. bedroeg
van het totaalaantal boerenbedrijven. Dit
aantal zal, volgens een mededeeling van den
Commissaris van den Landbouw, Jakoblow
per 1 November a.s. opgevoerd zijn tot 90
pCt. van het totaal. Jakoblew verklaarde
verder, dat er in Sovjet Rusland begin 1932
geen private landbouwbedrijven meer zullen
z«n.
Engeland.
Bijeenroeping van het parle
ment begin September?,
LONDEN, 17 Augustus (V. D.) Uit alle
deelen van Engeland zijn de „big five", Mac
Donald, Snowden, Henderson, Graham en
Thomas, naar Londen gekomen waar zij om'
vier uur hedenmiddag in hun hoedanigheid
van leden der kabinets-bezuinigingscom-
missie opnieuw in een zitting bijeen kwamen,
om het tijdens het week-end door den mi
nister van financiën uitgewerkte rapport en
de aanbevelingen voor de voorgenomen be
zuinigingsmaatregelen tot sluitend making
van de staatsbegrooting te bestudeeren.
In politieke kringen houdt men het voor
zeker dat het parlement reeds begin Sep
tember a.s. in een bijzondere zitting zal wor
den bijeengeroepen.
Hetverluidt dat de regeering voornemens
is het wetsontwerp zoo spoedig mogelijk te
doen afhandelen en zal trachten geen kost
baren tijd verloren te laten gaan met over
bodige debatten.
DuitscMand.
Begrafenis der slachtoffers
van de schietpartij
BERLIJN, 17 Augustus (V. D.) Maandag
middag heeft in de Turnhal der politie aan
de Karlstrasse de rouwdienst plaats gehad
van de op 9 Augustus bij de onlusten op
de Buelowplatz doodgeschoten politie-offi-
cieren Anlauf en Lenck. Een afdeeling
Schupo, in paradeuniform, vormde de eere-
wacht.
Naast den Pruisischen minister van Bin-
nenlandsche Zaken Severing, die persoon
lijk kransen deponeerde op de beide lijk
kisten, namen plaats de politiepresident van
Berlijn Czreczinski en de vice-president van
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
STOFZUIGERHUIS MAERTENS
Bartel jorisst raat 16 Telefoon 10756
VAMPYR STOFZUIGERS f105.-
politie Weiss. Het Rijksministerie van Bin-
nenlandsche Zaken was vertegenwoordigd
door den Rijksminister van Binnenlandsche
Zaken, Dr. Wirth.
Geen beurs in Augustus.
BERLIJN, 17 Augustus (V. D.) De Duit
sch e handelsdienst verneemt, dat de beurzen
dezemaand niet meer geopend zullen worden.
In een bespreking van den Pruisischen Mi
nister voor Handel en Industrie met de voor
zitters van de beursbesturen van Berlijn,
Frankfort en Keulen en vertegenwoordigers
uit het particuliere bankbedrijf werd men
het er over eens dat dringende algemeene
belangen een opening van de beurzen in de
maand Augustus niet toelaten.
CIRCUS GLEJCH.
KOMT IN HAARLEM.
Zooals we reeds gemeld hebben zal het
circus Gleich Vrijdag in het Sportpark te
Heemstede zijn openingsvoorstelling geven.
Vier-en-een halven dag blijft het dan
trekt het weer naar elders. Het was in 1928,
dat het circus Holland voor het laatst be
zocht heeft. Thans reist het hier weer rond
en komt ook in Haarlem.
In het speciale tijdschrift door de directie
uitgegeven vinden we, dat Julius Gleich, de
directeur zich in 10 jaren tijds van een arm
straatmuzikant, nadat hij 20 jaar rondge
zworven had als cowboy, goochelaar, goud
zoeker, detective enz., heeft opgewerkt tot
„circuskoning".
Er zijn nu ongeveer 500 personen aan zijn
circus verbonden, en hij heeft over 500 dieren
de beschikking. Alleen de inrichting van de
tent en de stallen zijn al een bezichtiging
overwaard.
De Arnhemsche Courant schrijft o.a. over
een voorstelling:
„Het paardrijden was feilloos en maakte
een uitstekenden indruk op het publiek.
Toeren met vijf kameelen, vijf olifanten
en een serie Zebra's, gevolgd door een num
mer, waarin alle dieren in tegengestelde
richtingen caroussel liepen, gingen vooraf
aan de groote luchtpotpourri, die alles over
trof op het gebied der luchtacrobatiek, wat
wij tot nog toe zagen".
Over Sailor-Jackson, den leeuwentemmer,
zegt het blad, dat hij de dieren prachtig on
der controle had.
De Cow-boys ontlokten met hun verrich
tingen in lassowerpen, scherp schieten, mes-
sengooien enz. het publiek een ware ovatie.
PERSONALIA.
Bij de Schooleompagnie van den Motor-
dienst is aangesteld tot dienst
plichtig vaandrig, de dienstplichtige sergeant
in opleiding voor reserve-officier S. Kersten.
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN.
Wilken, Zomervaart 158rd. reserveauto-
wiel; J. van Norden, Olycanstraat 11, badpak
en handdoek: Politieposthuis, Rijksstraatweg,
ballen; Bureau van Politie, Smdeestraat,
ceintuur; Kennel Fauna, Parklaan 119. hond:
v. d. Berg, Nassaulaan 34 j., hond; Kennel
Fauna, Parklaan 119, 2 honden; Deen, Sla-
matstraat 15, handschoenen, Grijmans, Zaa-
nenlaan 9, autodop; Kennel Fauna, Parklaan
119, 6 katten; Bureau van Politie, Smede-
straat, mantel; J. Roosen, Heerensingel 93,
mantel; Knape, Jansstraat 36rd., portemon-
naie met inhoud; Kluit, Waldeck Pyrmont-
straat 2 rd., portemonnaie m.i.; S. Klaassen,
Leidscheplein 10 zw.. portemonnaie m.i.;
Buraeu van Politie, Smedestraat, portemon
naie m.i.; C. W. Keuger, Paul Krugerstraat
70 zw. sleutels; G, Kraan, Nijlstraat 17, vul
potlood; v. d. Boogaard, Kolkstraat 12 rd.,
idem; G. Schaapman, Patriarchstraat 7,
rijwielpomp; G. Wegman, Pijlslaan 41, rij-
wielbelastingplaatje; D. v. d. Graas. Amster
damstraat 43, rijwiel; van Hoof. Hoofman-
straat 24, riem; v. d. Wiel, Rijksstraatweg
401, richtingaanwijzer v. e. auto Huizing,
Padangstraat 21, jas.
EEN NIEUWE GRONDWET VOOR SPANJE.
MADRID, 17 Augustus, (N.TA.) Volgens
het ontwerp der grondwet zal Spanje een de
mocratische republiek vormen. Het Castil-
laansch zal de officieele taal zijn. Een staats
godsdienst wordt niet erkend. Alle godsdien
stige orden worden ontbonden en het vermo
gen gaat over op de staat. Alle Spanjaarden
zijn gelijk voor de wet. Alle Spanjaarden, zoo
wel mannen als vrouwen, hebben van hun
21ste jaar af het actief en van hun 23ste jaar
af het passief kiesrecht. Lager onderwijs is
verplicht en kosteloos. De president der re
publiek en de leden der Cortez worden vol
gens algemeen direct en geheim kiesrecht ge
kozen. Vrijheid van godsdienst en gewetens
vrijheid zal worden afgekondigd.
INGEZONDEN
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de Re
dactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst of niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
DE BLOEMENDAALSCHE
PIJNBANKEN.
Zoo dikwijls ik in het Bloemendaalsche
Bosch kom dat is niet dikwijls, vanwege
de pijnbanken erger ik mij om de banken.
Wie zijn de wreedaards, die die verfoeilijke
getimmerten ontworpen hebben? Het Bosch
is mooi en lokt tot verpoozing. Maar wie,
behalve de fakir, die zich het lijf ongevoelig
kan maken, houdt het op die smalle latten
langer dan twee minuten uit? En met een
eenvoudige rugleuning maakte men van deze
folterwerktuigen gemakkelijke zetels, waarop
men voor geen ruggegraatsverkromming en
gewrichtsverzakking met ondragelijke pijnen
te vreezen had. In Engeland weet men beter.
Daar komen de ambtenaars, de onderwijzers
in de parken beladen met schrift en boek
en studeeren er uren lang heerlijk gezond
in de frissche lucht, gezeten op banken.
Daar zijn zitbanken, geen slachtbanken.
Maar ook dichterbij zijn beschamende tegen
stellingen: de eenvoudige, gemakkelijke ban
ken van Groenendaal. nu nagebootst in den
Hout. Willen de hartelooze Bloemendalers
die niet eens gaan bekijken en bezitten? Een
I leuning, een leuning, mijn koninkrijk voor
I een leuning!
A CHARIVARIUS-
Een reusachtige prestatie.
(Van onzen Parijschen correspondent).
Het is een even hatelijke als algemeene nei
ging van de menschen om in gevallen als
deze de verzuchting te slaken: tja, 't is héél
mooi.... maar 't haalt nu eenmaal niet bij
het oude
Maar we kunnen hier meteen met de sleur
breken en in oprecht enthousiasme verklaren:
nee, t is mooier, 't is beter, 't is grootscher
dan hetgeen eens aller bewondering genoot,
't welk plotseling in dien tragischen Zondag
nacht van 28 Juni verloren ging in de loeien
de vlammen, 'n Oud Fransch gezegde uit
heroieke tijden zegt, dat 't woord „impossible"
in deze taal niet bestaat: Nederland, op
schitterende wijze heeft thans bewezen dat 't
woord „onmogelijk" ook bij ons onbekend is.
'n Kreet van afschuw ging door héél de
wereld toen de radio het sinistere bericht
verspreidde: het Nederlandsche Paviljoen met
al zijn kunstschatten is geheel verwoest. En
we stonden verbijsterd, onthutst voor de puin-
hoopen van 'tgeen enkele uren te voren nog
ons aller glorie was. Die tragische oogenblik-
ken, we zullen er altijd aan terugdenken. De
stoere Moojen, de man die paviljoen, inte
rieurs, alles en alles had ontworpen, getee-
kend, uitgevoerd, Moojen, die van den eersten
dag af aan zelf het werk had geleid, die vijf
en veertig kisten met kunstvoorwerpen uit
zijn beroemde collectie verloren zag gaan,
Moojen, die het meest en zwaarst werd ge
troffen was de eerste die tot bezinning kwam,
Ik zal handhaven.
Ons nationale devies, dat Moojen tot het
zijne maakte, galmde over héél de wereld.
Het trotsche woord „Ik zal handhaven" dat
al onze vitaliteit, onze energie, onze nationale
fierheid verraadt is in alle landen herhaald;
toespraken, artikelen over ons land, ze be
ginnen alle met den Nederlandschen leef
regel: Ik zal handhaven.We hebben een onher
stelbaar verlies geleden, miljoenen zijn ver
loren gegaan, kunstschatten welke niet kun
nen worden vervangen zijn we armer gewor
denmaar we zijn nu rijker dan ooit.
Want in die zes weken heeft héél de wereld
met stijgend enthousiasme, met ontroering,
met bewondering gezien hoe een klein land in
staat is groote dingen te volbrengen.
Het is geen nood-gebouw, geen hulp-barak,
maar weer een statig paleis waarop in gouden
letters de woorden „Royaume des Pays-Bas",
„Koninkrijk der Nederlanden" prijken. De
brand had het gebouw der particuliere inzen
dingen gespaard en om een architectonische
eenheid mogelijk te maken werd besloten een
paviljoen te bouwen diiemaal zoo groot als
het particuliere en in den zelfden trant met
de zelfde decoratieve elementen. In den na
middag van den 3den Juli werd het terrein
vrijgegeven en belastte de stad Parijs zich
met de opruiming der puinen en den dag
daarop konden verschillende werkploegen ge
lijktijdig beginnen. Moojen, bijgestaan door
ing. Wegerif, voor de algemeene technische
diensten, en den heer Van der Valk, voor de
teekenkamers en de ateliers waar de afgiet
sels moesten worden vervaardigd, had al weer
een nieuw plan ontworpen. Op 8 Juli was de
inschrijving voor den ruwbouw, van de firma
Grupe en Co. uit Den Haag aanvaard: Don
derdag, 10 Juli, waren alle werkplaatsen in
actie, werden de profielen uitgezet, werd het
eerste materiaal aangevoerd zoodat men 12
Juli met het opzetten der spanten begon. Het
nieuwe paleis heeft een frontbreedte van
negentig meters: de gevel is acht meter hoog,
behalve bij de uitspringingen, op de hoeken,
waar hij tot ruim elf meter gaat. Door in
den gevel dezelfde decoratieve stut beeren te
plaatsen en de daardoor verkregen verdeeling
der muurvlakken weder met de decoratieve
paneelen, Balineesche reliefs, te vullen, het
geheel van een zeer hoog basement te voor
zien en een kroonlijst daarmede overeen
komend, werd een monumentaal aspect ver
kregen. Het nieuwe gebouw werd iets verder
op het terrein gezet, waardoor men een nog
mooier overzicht krijgt. De hoofdingang, een
oud bronzen welving boven een statig terras
dat als naar een tempel opvoert, wordt inge
sloten tusschen twee goden-beelden.
Het vrij-gekomen terrein werd geheel met
bloemen, asters en gladioles beplant. Men
nadert thans tusschen een rij van Balinee
sche beelden, waarin op kunstige wijze schijn
werpers zijn verborgen (brevet-Shadowlite;
uitgevoerd door Groenewegen te A'dam, onder
leiding van ing. Van Dooren) en een park vol
bloemen en planten het statige hoofdgebouw.
De ontvangzaal (dertig bij 18 meter) is in
dezelfde verhoudingen gebleven als de oude
zaal en het caissons-plafond volgt weer de
zaalverdeeling door de vier zuilen bepaald.
De vloer is geheel van wit marmer en de be
timmeringen zijn in djati- en coromandel-
hout waarboven de decoratieve paneelen met
in verguldsel de Balineesche motieven. Langs
de wanden tien fraaie vitrines waarin talrijke
kunstvoorwerpen, krissen, beelden, kostbare
batikwerken. Terzijde de groote maquette op
1/100 van het vorige paviljoen. In den door
kijk naar de achterzaal het bronzen borst
beeld van de Koningin. H.M. heeft uit Haar
persoonlijke collectie enkele kostbare voor
werpen, zooals een gouden, met juweelen in
gelegde Kris, geschenk van den Soenan van
Solo, in bruikleen afgestaan voor een van de
vitrines. Maar ook de Franschen, vol bewon
dering, hebben willen helpen en zoo stond
het Musée Guimet en het ethnografisch mu
seum Trocadéro talrijke kostbare gouden en
zilveren voorwerpen tijdelijk af voor ons
Nederlandsche paviljoen. Ook is in deze zaal
weer de sectie muziekinstrumenten (verzame
ling Scheurleer) opgesteld. In de decoratie
zijn boven de breede doorgangen de groote
schilderingen opgenomen van Sayers en Pau-
lides, voorstellende de reis van een Javaan-
schen koning in de 14de eeuw (Sayers) en de
aankomst van Houtman in Indië in 1596
(Paulides). Boven de ingangen zijn weer de
groote, decoratieve kaarten van Indië aan
gebracht.
Ter weerszijden van den doorgang welke
naar de ethnografische zaal leidt zijn de
beide bestuurskamers. Men heeft, met het
enorme diorama van Eland op den achter
grond een schitterende doorkijk langs de
rijen boeddhabeelden. Het diorama" ver
plaatst ons in het Goentoerlandschap. Eland
vervaardigde hier een doek met een door
zicht van tien meter op 22 meter breedte en
acht meter hoogte. De achterzaal dan is be
stemd voor de ethnografische afdeeling en
Prof. de Bussy komt alle eer toe voor de
voorbeeldige wijze waarop hij andermaal
deze afdeeling wist te installeeren. In de
zaaldecoratie vindt men een belangrijke
suite van Boeroeboedoer-reliefs alsmede
een collectie Balineesche schilderwerken en
een rijkvoorzienen verzameling weefsels. De
acht voornaamste Boeddha en Boeddhaha-
safcyabeelden zijn in nissen geplaatst, met
de rijk gekleurde weefsels als achtergrond.
Tusschen de nissen en het diorama zijn de
vrije ruimten aangevuld met een prachtige
collectie wajangpoppen, waarvan aan de
eene zijde de wajang-golek en kroetjal. aan
den anderen kant de wajang-perwa. Archi
tect Moojen, prof. de Bussy en prof. Van
Eerde, bijgestaan door den heer Lemster,
conservator, hebben gezamenlijk met deze
magnifieke inzending van het koloniale In
stituut een voorbeeldig overzicht gegeven van
de Kunst.
De staatkundige zaal. ingericht door een
afdeeling van het Ilandelsmuseum (Prof. de
Bussy) en Tropische Hygiëne (Ir. Uther-
mark als vertegenwoordiger van Prof.
Schnuffer) is 30 bij 28 meter groot. Binnen
tredend vindt men eerst de kanonnen der
O.I. Compagnie welke door het vuur werden
gespaard en een auto van het „Bureau voor
de Volkslectuur". In het midden van de zaal
de groote kaart van bevolkingsdichtheid op
Java, waarop ook andere kaarten en
maquettes, o.a. van de drinkwatervoorzie
ning, veestapel, de haven van Tandjong
Priok van de electriciteitsvoorziening etc.
aansluiten. Er is weer de geldkist die uit de
trechters der Nederl. Indische bronnen haar
goudstukken ontvangt. Tegen de wanden
een schilderij, een schema van onze be
stuursorganisatie en haar hiërarchie en in
deeling, met de kroon in den top, een schema
van de onderwijsorganisatie, van de zending
en de missie, vervolgens vari den arbeid van
Landbouw en Nijverheid-departement. De
lijst van alle gouv.-generaals, afdeellngen-
verkeer en toerisme, wat de spoorwegen be
treft, weer de aardige treintjes, voorts de
stands van den hydrografisclien dienst, het
diorama met den onderzeeër om de diepzec-
zwaartekracht-metingen van Prof. Vening
Meinesz uit te beelden, de uitgebreide zee
bodem-maquette bijgewerkt met de nieuwste
gegevens en voorts een belangrijke collectie
betrekking hebbende op de West completeert
deze zaal.
In de economische zaal maakt een balans
het belangrijk overschot van den uitvoer op
den invoer overzichtelijk. In het midden do
uitgebreide scheepvaartafdeeling. Eland ver
vaardigde hier weer de mooie diorama's wel
ke een overzicht geven van de diverse cultu
res.
De buiteningang is geflankeerd door do
transparant-fotobeelden van de boschpro-
ductie, de vlsscherij, de zoölogische produc
ten, de mineralen etc. In den hoek bij de
ontvangstzaal is weer de bekende trap met
de afdalende poppetjes, wier lasten den
omvang van de meest bekende uitvoerarti
kelen aangeven, aangebracht., terwijl rond
daaromheen de cylinders zijn geplaatst dlo
inlichtingen omtrent de verhouding tus
schen de Indische productie tot die van de
wereldproductie weergeven. Zeer belangrijk
ook is de kaart welke zoo overzichtelijk uit
beeldt hoe de verhouding is tusschen de
inlandsche en de Europeesche cultuuronder
nemingen. Zietdaar in het kort een overzicht
hetgeen ons nieuwe, herrezen paviljoen
bevat. Er is dan wel niet het Mcdou-tem-
peltje, maar de veel rijkere inzending kunst
voorwerpen welke men thans vindt, vergoedt
dit geheel. En bok wat de andere zalen be
treft. zouden we willen zeggen, dat de in
zending nog fraaier, nog overzichtelijker is
dan die wefke verloren ging. Uit alles, uit de
inrichting, uit de inzendingen blijkt dat
ieder zonder onderscheid, nu met het aller
mooiste en allerbeste te voorschijn is willen
komen om nog grooter zege te behalen.IIet pa
leis zelf, voltooid in zes weken, draagt niet
de hooge torens, maar zeker zal niemand
durven beweren dat het minder mooi. min
der imposant is. Integendeel. En het is dan
ook zeker niet overdreven om op deze
plaats niet alleen een compliment, maar ook
een woord van dank te richten aan Moojen
en zijn stoere medewerkers.
HENRY A. TH. LESTURGEON.
HAARLEMSCHK POLITIE-MUZIEK-
VEREENIGING.
Op het Zondag gehouden muziekconcours
uitgeschreven door Waterlandsche Fanfare
corps te Nieuwcndammerham, behaalde de
Haarlemsche Politie Muziekvereniging een
eersten prijs in de eerste afdeeling fanfare.
Dit is voor genoemde vereniging een groot
succes, daar de beoordeeling door de Jury
zeer zwaar was. Zij geschiedde volgens een
nieuw systeem, ieder jurylid zat apart. Op
de drie concoursen waaraan de politie-mu-
zick vereniging dezen zomer onder leiding
van haar nieuwen directeur, den heer B. D.
Peters, heeft deelgenomen, zijn behaald 4
eerste prijzen en 1 tweede prijs.
EXAMEN HOOFDAKTE.
Haarlem 17 Aug. Geëxamineerd 7 mnl.
candidaten. Geslaagd deheeren: J. G. S.
Overmaat, Amsterdam, W. E. Törensma, Am
sterdam, F. Stenncbcrg, Nieuwe Niedorp.
AGENDA
Heden:
DINSDAG 18 AUGUSTUS
Groote Kerk. Orgelbespeling 8159.15 uur.
Palace: „Drie met één benzinepomp". Too-
neel: Iians Shistl's wonder marionetten. 2.30
en 8.15 uur.
Luxor Theater: De Siegfried Sage uit „De
Nibelungen". Tooneel: Charly Copera (muzi-
Fale attractie). 2.30 en 8.15 uur.
Rembrandt Theater: ,Das Lied ist aus."
~~oneel: Maciste en Co. (sport-show). 2-30,
7 en 9.15 uur.
Schouwburg Janswcg: „Hoepla! Kokkie".
815 uur.
WOENSDAG 19 AUGUSTUS
Schouwburg Jansweg: 2 uur: Optreden van
goochelaar Willy van Houten.
8.15 uur: „Hoepla! Kokkie".
Bioscoopvoorstellingen, 's middags en des
avonds.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
APOTHEEKDIENSTEN
P. Th. A. van Rijn, KI. Houtweg 15, tel.
10539.
Fa. C. G. Loomeyer en Zn., Zijlweg 34, teL
12495.
Schoterbosch-Apothcek, Rijksstraatweg 19.
tel. 12711*
