TENTOONSTELLING
REEKER
KONINGINNEDAG.
Het woord is aan...
Belooning.
Het Belangrijkste.
De financiëele toestand van
Haarlem.
49e Jaargang; No. 14778
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 29 Augustus 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week f 0.2714, per maand f 1.20, per 3 maanden
3.5734, franco per post 3.87lA, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week 0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post ƒ0.7234.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIeN: 15 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f 0.60,
elke regel meer f 0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ030. elke regel meer ƒ0.10. uitsluitend contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andc. vinger f 1 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-, Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
Maandag a.s. zal Haarlem's Dagblad, in
verband met de viering van den verjaardag
der Koningin vroeger verschijnen dan op
Maandag gebruikelijk is. Wij vestigen de
aandacht van adverteerders op de nood
zaak van tijdige toezending van annonces
voor dat nummer. Van advertenties die ops
na 9 uur des Maandagochtends bereiken, kan
geen plaatsing in het nummer van dien dag
worden gegarandeerd.
Administratie Haarlem's Dagblad.
ONDERSCHEIDINGEN.
AAN INWONERS VAN HAARLEM EN
OMSTREKEN TOEGEKEND.
Onder de lijst onderscheidingen, toegekend
ter gelegenheid van den verjaardag van de
Koningin, vinden wij de volgenden personen
uit Haarlem en Omstreken:
Benoemd tot ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw:
C. van den Heuvel, lid der Tweede Kamer,
wonende te Heemstede;
Tot ridder in de orde van Oranje Nassau:
C. van Baar, penningmeester van den R.K.
Diocesanen land- en tuinbouwbond te Haar
lem; A. Klein, bewaarder der hypotheken,
het kadaster en de scheepsbewijzen te Haar
lem; W. Andriessen, toonkunstenaar te
's-Gravenhage.
Tot officier in de orde van Oranje Nassau:
J. Betke te Haarlem, controleur bij het
Staatsbedrijf der Posterijen en Telefonie; ir.
J. Th. Peters, wonende te 's-Gravenhage,
geneesheer-directeur van het ziekenhuis
Mariastichting te Haarlem; A. Labouchère,
wonende te Vogelenzang,president-commis
saris der Delftsche aardewerkfabr. De Por-
celeyne Fles" te Delft.
Verder de volgende oud-stadgenooten
Tot ridder in de orde van den Nederland
schen Leeuw;
Mr. dr. W. A. J. M. Fick, raadsheer in den
Hoogen Raad te 's-Gravenhage; mr. D. J.
Wolfson, officier van justitie te Middelburg;
G. A. Groote Haar, Inspecteur van het Nij
verheidsonderwijs te 's-Gravenhage.
De eere-medaille, verbonden aan de orde van
Oranje Nassau:
in brons aan: G. v. d. Weerdt, kok in de
gevangenis te Haarlem; J. Vroom te Haarlem
kantoorknecht bij het Staatsbedrijf der
Posterijen, Telegrafie en Telefonie.
in zilver aan M. Quartel, bedrijfsleider op
een boerderij der familie Reinders Folmer te
Haarlemmermeer; W. Lasschuit, voorman
in de afd. chocoladeyormerij der N.V. Droste
te .Haarlem; H. A. Winter, te Zandvoort,
voorheen magazijnchef bij The Central
Agency Ltd., te Amsterdam.
in zilver (met de zwaarden) aan den
sergeant-majoor-instructeur P. J. de Ruyter
van de schoolcompagnie van den motor-
dienst.
in goud aan; J. C. Coté te Haarlem, hoofd
assistent bij den rijks-geologischen dienst,
D. Ketter te Haarlem, adj. magazijnchef
aan het magazijn der postzegels.
In onze volgende nummers zullen we de
binnenlandsche onderscheidingen opnemen.
LEGER EN VLOOT.
TITULAIRE RANGSVERHOOGINGEN.
Bij Koninklijk be'sluit zijn de volgende ti
tulaire rangsverhoogingen verleend:
de titulaire rang van schout-bij-nacht:
aan den gepensionneerden kapitein ter zee
jhr. S. de Ranitz;
de titulaire rang van kapitein-luitenant
ter zee:
aan den gepensionneerden luitenant ter
zee der eerste klasse W Voorbeytel Cannen-
burg;
de titulaire rang van luitenant ter zee der
eerste klasse:
aan den gepensionneerden luitenant ter
zee der tweede klasse J. A. van Duynen Mon-
tijn; o
de titulaire rang van kapitein-luitenant
ter zee bij de Koninklijke marine-reserve:
aan den gepensionneerden luitenant ter
zee der eerste klasse bij de Koninklijke ma
rine-reserve J. Metz;
de titulaire rang van hoofdofficier van den
marinestoomvaartdienst der eerste klasse:
aan den gepensionneerden hoofdofficier
van den marinestoomvaartdienst der tweede
klasse J. H. Voorthuyzen;
de titulaire rang van hoofdofficier van ad
ministratie der eerste klasse:
aan den gepensionneerden hoofdofficier
van administratie der tweede klasse mr. G.
J. Jutte;
de titulaire rang van luitenant-generaal:
aan den gepens. generaal-majoor J. E.
Roorda;
de titulaire rang van generaal-majoor:
aan den gepensionneerden kolonel-titu
lair J. W. von Henning;
de titulaire rang van reserve-generaal-
majoor.
aan den gepensionneerden reserve-kolonel
jhr. H. F. van Kinschot;
de titulaire rang van kolonel:
aan den gepensionneerden luitenant-ko
lonel J. A. Westhoff en aan de gepension-
neerde luitenant-kolonels-titulair C. M. C.
yan Rijswijk de Jong en H. R. Boereej
Luigi Pirandello
(in een artikel in dit nummer):
Het groote verschil tusschen talent en
genie is, dat het eerste de feiten uitbuit en
het tioeede de feiten schept.
aan den gepensionneerd luitenant-kolonel
der artillerie van het Nederlandsch-Indische
leger J. E. Timmer;
de titulaire rang van luitenant-kolonel:
aan de gepensionneerde majoors H. L. G.
Donleben, G. J. Blokhuis en R. D. Storm Buy-
sing, aan den gepensionneerden majoor-titu
lair F. W. H. H. van Straaten, en voorts aan
den gepensionneerden militaire-apotheker
der eerste klasse met den titulairen rang van
majoor J. S. Surie;
aan den gepensionneerd majoor der infan
terie van het Nederlandsch-Indische leger
E. C. van Swieten;
de titulaire rang van reserve-luitenant
kolonel:
aan den eervol ontslagen tijdelijk reserve
majoor A. C. W. Janssen, aan den eervol ont
slagen reserve-majoor voor speciale diensten
G. Muys en aan de eervol ontslagen reserve
majoors K. F. L. Bosch en A .H W. van Blijen
burgh;
de titulaire rang van majoor:
aan de gepensionneerde kapiteins H. C.
v. der Plant, F. Köhlbrugge, H. H. de Lange
en B. van den Berg;
aan den gepensionneerd kapitein der infan
terie van het Nederlandsch-Indische leger G.
J. J. de Jongh;
en aan den gepensionneerd kapitein der
artillerie van het Nederlandsch-Indische le
ger J. L. Gude;
de titulaire rang van reserve-majoor:
aan de eervol ontslagen reserve-kapiteins
M. van de Siepkamp, dr. J. Severijn en J. C.
Scheffer;
de titulaire rang van reserve-kapitein:
aan den eervol ontslagen tijdelijk reserve-
eeïste-luitenant P H. Bollen.
Corsicaansche Bandieten.
Het geval-Caviglioni
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
VAN SCHILDERIJEN EN
GRAFISCHE WERKEN
KUNSTZAAL
WAGENWEG 102
DAGELIJKS GEOPEND VAN 10 7.30 UUR.
'S ZONDAGS VAN 2-4 UUR. TOEGANG VRIJ.
U wenscht een goed adres
voor BRANDSTOFFEN?
N.V. STEENKOLENHANDEL v.h.
J. H. KRUL Jr.
TELEF. 11617-14106 - OVERVEEN
DE RAMP IN CHINA.
Weer 250.000 vierk. K.M.
overstroomd.
EN WEER 100.000 MENSCHEN VERDRONKEN.
schaadt hun goeden naam
SJANGHAI, 28 Aug. (Reuter)Tengevolge
van den wervelstorm van 24 Aug., die blijkens
berichten uit Jangtsjoe aan de commissie tot
hulpverleening tegen den hongersnood, den
dijk van het Groote Kanaal over een afstand
van 13 K.M. tusschen Sjaopo en Kaojoetsjau
heeft vernield, waardoor een gebied met tal
rijke steden en dorpen en een dichte bevol
king over een oppervlak*: van 250.000 vierk.
K.M. is overstroomd, Lijn naar schatting
100.000 personen verdronken en inillioenen in
ellende gedompeld.
Donderdag hadden we een bericht over een
drietal bandieten, die op Corsica in de bad
plaats Guagno hun slag hadden geslagen, door
o.a. gasten in hotels te berooven.
De bedrijver van deze rooverij, Caviglioni
heeft dor dit geval den naam van den Cor-
sicaanschen bandietenstand zeer geschaad.
Aldus zijn collega Bartoli of 'beter, zijn
vroegere collega. Want Caviglioni heeft het
bij zijn soortgenooten nu volkomen verbruid.
Hij had de toeristen niet mogen lastig val
len. 't Is toch al zoo moeilijk gasten in die
streken te krijgen en op Caviglioni's manier
komen er nog minder.
Op 30 October 1927 heeft Caviglioni in een
café in Ajaccio ruzie gekregen waarbij re
volvers gesproken hebben. Caviglioni's broer
is toen gedood. Hij zelf ontvluchtte en ver
school zich in de bergen, zich aansluitende
bij de bende van Spada.
Hij hield er echter eigenaardige club-op-
vattingen op na: in naam van zijn chef be
dreef hij zijn strooptochten, doch de op
brengst pikte hij zelf in. Wat Spada hem
hoogst kwalijk nam en dit uitdrukte in het
toebrengen van wonden aan wang en oog
van Caviglioni, die ter verberging van de
eerste nu een baard draagt. Hij vlood met
zijn neven en zijn honden en begon voor zich
zelf.
Dat hij ook wel hoffelijk kan zijn tegen de
toeristen bewijst het volgende staaltje.
Hij hoorde, op zekeren dag, dat Spada een
bepaalden weg zou volgen. Een mooie ge
legenheid voor Caviglioni om zijn doods
vijand uit den weg te ruimen. Bij een af
gelegen herberg posteerde hij zich en hield
alle voorbijgangers aan, die hij naar de ge
lagkamer stuurde, 's Avonds keerde hij on-
verrichterzake naar de bergen terug Spa
da was niet verschenen doch niet, voordat
hij de toeristen vrijgelaten had en al hun
verteringen betaald!
Dit geval neemt echter niet weg, dat zijn
houding in Guagno verkeerd was. En daar
om hopen de overige bandieten dat hij spoe
dig in handen van de politie mag vallen.
ZEILBOOT OMGESLAGEN.
VIJF DOODEN.
ROME, 28 Aug. (N.T.A.) Bij een hevi-
gen storm in de Tyrrheensche Zee is een
zeilboot bij de Liparische eilanden omgesla
gen. Van de uit 6 personen bestaande be
manning verdronken er 5. De kapitein werd
na 6 uur te hebben rondgedreven, in volko
men uitgeputten toestand door een voorbij
varende stoomboot opgepikt.
Omdat niemand heeft gemopperd
Op ons vaderlandsch klimaat,
Of zelfs in de laatste weken
Over 't weer maar heeft gepraat;
Omdat u en ik en ieder,
Storm en regen kalm verdroeg
En steeds lijdzaam en geduldig
Nimmer zelfs om beter vroeg;
Aangezien wij steeds weer vroolijk
Bij een storm zijn opgestaan.
En des avonds met den regen
Monter zijn naar bed gegaan;
Daar wij slechts tevreden zeiden:
Het kon nog veel erger zijn
En het leven geeft nu eenmaal
Niet uitsluitend zonneschijn:
Bijaldien elk zich slechts dankbaar
En geduldig, heeft getoond,
Worden wij nu nog ten laatste,
Zooals steeds de deugd, beloond.
Koestrend zendt de zon haar stralen
Weder op ons allen neer,
Op ons, fleurige optimisten,
Er bestaat nog zomerweer.
P. GASUS.
Regenten, Regentessen en bestuur van het Diaconiehuis der Ned. Hervormde kerk in de
Jansstraat, tijdens de receptie Vrijdag gehouden ter gelegenheid van het
15-jarig bestaan.
DE WETHOUDERSVERKIEZING
TE HAARLEM.
S. D. A. P. BESLUIT EEN ZETEL IN HET
COLLEGE TE AANVAARDEN.
Vrijdagavond heeft de Federatie der S. D.
A. P. te Haarlem de gedachtenwisseling over
de wethoudersverkiezing te Haarlem voort
gezet. Ook nu was de bijeenkomst druk be
zocht. Eerst tegen 11 12 uur viel de beslissing
Eerst werd met groote meerderheid van stem
men een voorstel om geen zitting te nemen
in het college van B. en W- verworpen, daar
na werd het voorstel om een wethoudersze
tel te aanvaarden met groote meerderheid
aangenomen.
Er was ook nog een voorstel ingediend om
alsnog met de andere partijen in overleg te
treden om te trachten een werkmeerderheid
te vormen, maar de vergadering sprak zich
daarover niet uit.
Nu moet de raadsfractie der S. D. A. P. nog
een candidaat voor het wethouderschap kie
zen, Onze zegsman had reden om aan te ne
men. dat daarvoor opnieuw Mr. J, Gerritsz.
thans wethouder van Openbare Werken, zal
worden aangewezen.
ZIEKENFONDS „ZIEKENZORG".
Ter gelegenheid van haar 30-jarig bestaan
heeft het bestuur van „Ziekenzorg" een film
avond georganiseerd op Woensdag 2 Septem
ber in de Gemeente Concertzaal. De vertoo
ning zal bestaan uit wetenschapoeliike films,
terwijl het humoristische gedeelte niet is ver
geten.
De nota van B. en W. over de Haarlemsche
gemeente financiën.
(Ie blad, le pag.)
Belasting op beerputten en tonnetjes te
Haarlem.
(le blad, 2e pag.)
B. en W. stellen voor de nieuwe bruggen over
het Donkere Spaarne en de Bakenessen-
gracht niet te bouwen.
(le blad. 2e pag.)
Verhooging van de tarieven voor gas- cn
electriciteit te Haarlem.
(le blad. 2e pag.)
Engeland's crisis en Genève.
(2e blad. le pag.)
ParijschAmerikaansch crcdiet aan Londen.
(2e blad. le pag.)
De Federatie der S.D.A.P. te Haarlem besluit
één wethouderszetel te aanvaarden.
(le blad. le pag.)
Henderson voorzitter van de Labourparty.
(2e blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
Karei de Jong: Radiojnuziek der Week. Een
voorbespreking.
(2e blad, 2e pag.)
Luigi Pirandello: Wat verstaan wij onder
genie?
(4e blad, 2e pag.)
Dr W. G. v. d. Sleen: Uit Oost-Indië. Door
het land van Minankabau naar Padang,
(4e blad, Je pag.)
Aga: De Draad (H. D. Vertelling).
(4e blad, 2e pag.)
Een reis door Burma.
(4e blad, le pag.)
Biographie in een notedop: Paul de Koek.
(4e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
Wat B. en W. in hun nota aan den raad schrijven.
Hedenmorgen verscheen de nota van B. en
W. over den financieelen toestand van Haar
lem.
Aan de inleiding ontleenen wij, dat B. en
W. opmerken, dat de economische crisis, die
nu al vele maanden over de geheele wereld
heerscht, ook haar invloed op de financiën
der gemeente doet gevoelen. De ongunstige
invloed, die reeds in 1930 werd gevoeld,
deed zich nog erger gevoelen in 1931, terwijl
verwacht wordt, dat de gevolgen in 1932
nog ernstiger zullen zijn.
De begrooting 1932 vertoont in alle opzich
ten het beeld, dat bij deze verschijnselen
past.
De dienst 1930 sluit met een nadee-
lig saldo van f 312.000.
Het winstsaldo van de' gasfabriek was
f 139.540 lager dan verwacht werd, de uitga
ven voor het Armbestuur beliepen f 123.000
hooger dan de raming, bovendien werd nog
f 36.000 meer uitgegeven dan geraamd was
voor steun aan werkloozen, terwijl f 40.000
werd uitgegeven voor werkverruiming cn
f 53,334 in het Pensioenfonds gestort moest
worden voor dekking van het wetenschap
pelijk tekort.
Ongunstige cijfers voor 1931.
De dienst 1931 zal stellig eveneens een na-
deelig saldo aanwijzen; de hoegrootheid
van dit bedrag is nog niet te ramen. Immers
per 1 Juli (over 6 maanden) zijn er reeds
de navolgende overschrijdingen der uitga
ven: Burgerlijk Armbestuur f 100.000, Steun-
uitkeering crisis f 38.000, Castricum en Giet
hoorn f 40.000, Werkverruiming f 20.000 of
totaal f 198.000.
Aangezien de vooruitzichten voor de twee
de helft 1931 geenszins gunstiger zijn dan
die voor de eerste helft, zal dit bedrag min
stens moeten worden verdubbeld, om eenig
beeld van de hoogere uitgaven te verkrijgen.
Het tekort op de begrooting
voor 1932.
De begrooting 1932, waaronder f 112,872.60
nadeelig saldo 1930, geeft, naar de aanvan
kelijke raming, als sluitpost aan f 1.484.000
te dekken onder normale omstandigheden,
met 2 3 van de opbrengst van 3060 opcen
ten Gemeentefondsbelasting, kohier 1932
1933.
De opgave bij de begrootïng 1932 is derhalve
om het bedrag van f 1.484.000 te dekken.
Naar de meening van B. en W. is de tijd
nog niet gekomen om een gemeentelijken
crisisdienst in te stellen.
Het is niet onmogelijk, dat de gevolgen
van de crisis zoo diep zullen ingrijpen, dat
tenslotte aan deze noodzakelijkheid niet te
ontkomen zou zijn.
Vooralsnog ontraden B. en W. hiertoe over
te gaan. De instelling van een dergelijken
crisisdienst beteekent, dat men de finan-
cieele gevolgen van de crisisi geheel of ge
deeltelijk door een leening dekt. Deze lee
ning zal in een kort tijdvak met rente moe
ten worden terugbetaald.
Het gevolg zou zijn, dat wij nog een aan-
al jaren na de crisis zouden mo^'en zuch
ten onder de financieele gevolgen van de
crisis; dat dé wederopbouw na de crisis en
de n^male ontwikkeling van een groeiende
gemeen*. W»rlf zou .worden tegengehouden.
Middelen ter dekking.
Dit standpunt brengt den plicht mee, om
op andere wijze voorzieningen te treffen.
Verlaging der grondloonen van salarissen
en loonen bevelen B. en W. op dit oogenbllk
niet aan, evenmin als premieheffing voor
pensioen. „Wel moeten we zoo schrijven
B. en W. voor oogen houden, mede gezien de
verlaging van bet indexcijfer, dat deze uitga
ven niet „heilig" zijn.
Vooralsnog en met name voor 1932, zou
den B. en W. in die richting geen maatrege
len aanbevelen, afgezien hiervan, dat eenige
bijkomstige toeslagen bekeken zullen dienen
te worden
B. en W. willen de helft van de bedrijfs-
reserves gebruiken, ten einde de uitkomsten
der bedrijven te verhoogen en op deze wijze
het saldo van 1930 gunstig te beïnvloeden.
Deze reserves zijn de navolgende:
G. E. B. f 127.577.46, Gasfabriek f 244.725.83,
Waterleiding f 30.092,59. Totaal f 402.395.88.
B. en W. stellen voor met de helft hiervan
een deel van het nadeelig saldo 1930 tc dek
ken. De andere helft van deze reserves zou
den zij willen boeken ten gunste van den
dienst 1931.
Het restant van het vermoedelijk tekort
1931, stellen B. en W. voor te vinden uit ver
hooging van de winst lichtfabrieken door
tariefswijziging, ingaande September 1931.
Bclastingverhooging ls voor 1931 niet meer
mogelijk.
Thans dient nog te worden gezorgd voor
de dekking van het bedrag ad f 1.484.000,
zijnde de sluitpost van de begrooting 1932.
Zou men dit bedrag alleen willen dekken
uit opcenten Gemeentefondsbelasting, dan
zouden noodig zijn 123 opcenten, wat niet
toelaatbaar is.
Bij handhaving van den factor 1. derhalve
30—60 opcenten, is 2 3 van het kohier 1932-
1933 te ramen f 667.000.
Er is dus op de begrooting 1932, in verge
lijking met 1931, een tekort te dekken groot
f 1.484.000 f 667.000, is f 817.000.
Zou men, wat de opcenten Gemeentefonds
belasting betreft, het maximum willen heffen
wat de Haarlemsche verordening toelaat,
dan zou de factor 1.33 moeten worden toege
past en mitsdien 4080 opcenten wo'.den ge
heven. De opbrengst zou zijn 2/3 maal
f 1.333.000 is f 883.000.
Er zou dan nog een tekort overblijven van
f 601.000.
B. en W. zouden echter, deze verhooging
althans voor 19321933 niet willen aanbeve
len.
Zij zien minder bezwaar in een verhooging
van de opcenten personeele belasting.
Immers met ingang van 1 Januari 1931 zijn
vervallen de provinciale opcenten en de op
centen vor het Leenlngfonds, waardoor de
personeele belasting voor de Haarlemsche
ingezetenen een niet onbelangrijke verlaging
heeft ondergaan.
Opcenten op de
Personeele belasting
van 50 op 100.
R cn tellen voor deze opcenten van
jo te vt...oogen tot 100.
Aangezien in het grond tarief van de per
soneele belasting naar de grondslag huur
waarde een progressie zit yan 8 pet.—12 pet,