Het woord is aan...
De Koninginnedag.
Hef Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14779 Verschijnt dagelijks, hehalve Op Zon- 'en Feestdageri Maandag 31 Augustus 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
en ROBERT PEEREBOOM. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.27^, per maand f 1.20, per 3 maanden
3-5714, franco per post 3.87J4, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand f 0.22, per 3 mncL 0.65, franco per post 0.72^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuïder Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTlëN15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer 0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje*
(iederen dag) 13 regels 0-30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-. Wijsvinger f 150.-, Elkcande. vinger f 150.-, Arm-of Beenbreuk f 100.-
Idem voor Abonnés op het GeilL Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Honoré de Balzac
„De mannen, waaraan we groote meester
werken te danken hebben, hebben steeds de
atmosferische toestand van het menschelijk
bewustzijn bestudeerd. Ze hebben hun tijd de
pols gevoeld, zijn ziekten onderzocht, zijn
gelaatsuitdrukking beschouiod, zijn humeur
uitgevorscht. Hun boek was de diepe en
stralende roep, waarop in het gegeven oogen-
blik alle ideeën van dien tijd, alle ontwaken
de fantasieën, alle onbekende hartstochten
geantiooord hebben".
ORGELBESPELING
in de Groote of St.-Bavokerk te Haarlem op
Dinsdag 1 September 1931 's aveonds van
8.159.15 uur. door den heer George Ro
bert.
Programma:
1. Canzona, Andrea Gabrieli (15501586)
2. Praeludium et Fuga e kl. t., J. S. Bach.
3. Cantabile César Franck.
4. Preludio e fughetta, H. Andriessen.
5. Denil, Sylvain Dupuis.
6. Marcia festiva, Enrico Bossi.
HET AFSCHEID VAN WET
HOUDER WIBAUT.
DUIZENDEN DEFILEERDEN OP
HET PRINSENHOF.
Zaterdagmorgen heeft wethouder Wibaut
een afscheidsreceptie gehouden ten Stad-
huize van Amsterdam. O.a. waren aanwezig
vertegenwoordigers van de bankiershuizen
die in den laatsten tijd de Amsterdamsche
leeningen hebben verzorgd. De receptie was
druk bezocht.
In den middag nam de Amsterdamsche
Socialistische arbeidersbeweging afscheid
met een indrukwekkend défilé langs de
werkkamer van den grijzen nestor op het
Prinsenhof. Te bij vieren vertrok de groot-
sche stoet samengesteld door de partij-
afdeelingen der S.D.A.P. Amsterdam, sport
bonden, vakbewegingsgroepen, A.J.C., Insti
tuut voor arbeidersontwikkeling en vele an
deren met hun vaandels en vlaggen vooraf
gegaan en begeleid door muziekcorpsen naar
het Prinsenhof. Op het Prinsenhof defileer
de de stoet langs de werkkamer van Dr. Wi
baut, die zich met zijn familie voor het ge
opende venster had opgesteld. Diep bewogen
aanschouwde de wethouder deze grootsche
hulde, waaraan duizenden, van oud tot jong
deelnamen. Op het middengedeelte van het
plein stelden zich na voorbij gemarcheerd te
zijn de vaandeldragers op, met hun kleurige
door zon overgoten vlaggen en vanen, meer
dan een uur duurde het voordat de kolos
sale stoet voorbij was getrokken. Na het de-
filé sprak wethouder Wibaut diep bewogen
woorden van dank voor de microfoon van
de V. A. R. A., die op het plein stond opge
steld. Tenslotte werd in de groote trouwzaal
een receptie gehouden, waarvan een druk
gebruik werd gemaakt door de delegaties
der organisatiebesturen en vele anderen.
Namens de raadsfractie der S. D. A. P. sprak
de heer Boekman, de heer B. de Vries voer
de als voorzitter van den Bestuurdersbond
het woord.
Intusschen trok de stoet verder naar het
Beursplein, waar hij ontbonden werd. Alles
liep, dank. zij de uitstekende regeling, zeer
.vlot.
Ook sprak wethouder S. R. de Miranda,
waarna dr. Wibaut woorden van afscheid en
dank gesproken heeft.
Dr. F. M. Wibaut slaat voor een raam op het
Prinsenhof te Amsterdam het défilé van
g. D. A. P. en vakbeweging gade, J
Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen
Bij zijn aftreden als wethouder.
Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen.
De heer M. L. A. Klein, raadslid, schrijft ons:
Mr. J. N- J.'E. Heerkens Thijssen gaat ons
dan als wethouder van Haarlem verlaten, het
geen ongewild een terugblik in het verleden
doet wei-pen. Schrijver dezes had vele aan-
knoopingspunten met hem. Op den eersten
dag, dat hij optrad als voorzitter van den
Raad van Beroep voor de Ongevallenwet, in
stalleerde hij mij als lid, om samen met hem
tot het einde toe er aan verbonden te blij
ven. Op denzelfden dag, dat hij tot wethou
der werd verkozen, werd ik als raadslid ge
ïnstalleerd. Bij het optreden in mijn eerste
functie als lid van een raadscommissie vond
ik hem als voorzitter en om maar een groote
sprong te wagen, op het eind is hij de wet
houder-voorzitter van het Burgerlijk Arm
bestuur en ik ben het jongste lid ervan. Van
April 1903 tot nu toe werkten wij samen. Voor
dien tijd kenden wij elkaar heel goed, al was
het maar vanwege de kamerverkiezingen in
1901 en zijn verkiezing tot raadslid. Op 17
Juni 1902 werd hij gekozen met 931 stemmen
en dat was zoo een verrassing voor ons, dat
wij opzettelijk de verschillende bulletins na
gingen of het wel waar was. Het was een der
eerste principieele overwinningen, welke wij
behaalden, want tot dan toe, zaten er geen
katholieken in den gemeenteraad, tenzij met
medewerking, minstens met goedvinding van
de liberalen.
Zoowel in den Raad van Beroep als in den
gemeenteraad heb ik hem leeren bewonderen,
wegens zijn aanpassingsvermogen en laat ik
er onmiddellijk aan toevoegen, dat er bij alle
verschil van inzicht op zakelijk terrein, in vele
gevallen overeenstemming bestond. In de zit
tingen van den Raad van Beroep had ik hem
al leeren kennen, als iemand, die, wanneer de
wet het maar even toeliet, de partij van den
zwakkere koos. Heel wat beslissingen van het
bestuur der Rijksverzekeringsbank werden
vernietigd of gewijzigd in het voordeel van
den werkman, dien een ongeval getroffen
had, dank zij zijn medewerking en soepele
toepassing der wet en de uitvoering der hem
opgelegde taak. Dat vergde dikwijls moeite en
taktiek, want hij moest rekening houden met
de juridische adviseurs van de Rijksverzeke
ringsbank en den Centralen Raad van Be
roep.
Als wethouder maakte hij eerst den oorlogs
tijd mede, met de daaraan verbonden distri
butieve narigheden en daarna de dagen van
hoogconjunctuur. Er kwamen steeds grootere
cijfers op de begrootingen en als wethouder
van financiën had hij voor dien tijd een der
gewichtigste posten. In 1919 werd hij wethou
der van de bedrijven, waarbij de lichtfabrie
ken zeker het meeste werk leverden. In de
pers werd opgemerkt, dat hij het meest van
alle wethouders op het stadhuis te vinden was.
Nadat de twee voornaamste bedrijven bij
„financiën"' werden samen gevoegd, kreeg hij
het als wethouder gemakkelijker, doch had
altijd nog te beheeren de Waterleiding; de
Reiniging, het Slachthuis en de Werkloos-
heidsdienst .terwijl hij van begin September
1915 af voorzitter is geweest van het „St. Eli-
sabethsgasthuis en het Burgerlijk Armbe
stuur" twee functies, die vele zorgen baarden
doch welke hij steeds zakelijk en met liefde
waarnam. Al deze bedrijven, diensten en in
stellingen ondergingen de bekende, mogelijk
wel te overhaaste ontwikkeling der tijdsom
standigheden, waaraan hij zich wist aan te
passen, alsof hij er studie van gemaakt had.
De arbeidersaangelegenheden en de ont
wikkeling in de arbeidersbeweging had steeds
zijn aandacht en zoo is het feit te constatee-
ren, dat hoewel men hem van star-conserva-
tisme verdacht, hij soms kon verbazen door
zijn optreden, overeenkomstig dat van de voor
uitstrevenden. Er was niet altijd pais en vree
tusschen hem en de R.K. arbeiders, doch in
het algemeen genomen, ging het best. Ware
er altijd overeenstemming geweest, dan zou
een der partijen zijn verleden vergeten moe
ten hebben, immers de R.K. Staatspartij be
staat nu eenmaal uit heterogene bestanddee-
len. Indien de katholieken het ten allen tijde
en over alles eens waren, dan zou er met de
verschillende stroomingen geen rekening ge
houden behoeven te worden.
Het college van B. en W- 1919/1923 was ze
ker zoo vooruitstrevend als dat van 1923 1927
en de notulen zullen bewijzen, dat Mr. Heer
kens Thijssen van arbeiderszijde bekeken,
goed sprak en goed stemde. Dit optreden
werd van verschillende zijden gewaardeerd.
Zijn heengaan stemt dan ook tot een ze
kere onvoldaanheid en wordt aangevoeld als
een verlies voor de gemeente, waarvoor hij
zoo lang gearbeid heeft. Gelijk hij echter
zelf gezegd heeft .in anderen vorm blijft hij
de gemeenschap dienen. Moge het hem ge
geven zijn dit inderdaad nog veel en lang te
doen en moge hij vooral nog lange jaren ge
nieten van een goede gezondheid en zien dat
zijn werken heerlijke vruchten mogen af
werpen.
M. L. A. KLEIN.
HET DOMELA NIEUWENHUIS-
MONUMENT ONTHULD
DUIZENDEN MENSCHEN OP DE BEEN.
Op het Nassauplein te Amsterdam tus
schen de twee nieuwe monumentale bruggen
is Zaterdagmiddag onder zeer groote belang
stelling en groote geestdrift een bronzen
monument onthuld voor den pionier der so
cialistische beweging F. Domela Nieuwen-
huis. Het geeft den grooten strijder in de
arbeidersbeweging weer ten voeten uit, als
stond hij te betoogen voor een vergadering.
Op het voetstuk van lava-basalt is aan de
voorzijde een. relief figuur van Prometheus
en aan de achterzijde een bronzen plaat aan
gebracht, met een inscriptie bevattende de
geboorte en overlijdens-data en die van de
onthulling.
Voor deze plechtigheid was een groot deel
van het Nassauplein afgezet. Hoe meer het
oogenblik van de onthulling naderde, hoe
grooter het aantal toeschouwers werd, ach
ter het politiecordon.
Tegen drie uur kwam een groote stoet,
voorzien van vlaggen en doeken, bij het mo
nument aan. In dezen stoet, die zich had op
gesteld bij het LTsclubterrein, liepen mee de
leden van het monument-fonds, een groot
aantal politieke vereenigingen en vakorga
nisaties.
De plechtigheid werd geopend met het
spelen van de „Internationale". De voorzit
ter van het monument-comité, de heer G. H.
Priem heeft in het kort de wordingsgeschie
denis van het standbeeld uiteengezet.
De medewerking uit de arbeidersklasse was
groot.
Spr. dankte hierna allen voor hun mede
werking, in het bijzonder den wethouder voor
de Publieke Werken, Dr. E. J. Abrahams,
de heeren Berlage, Mendes da Costa en Ro
land Holst, die de commissie vormden, welke
de kunstwaarde van het monument heeft
beoordeeld en tenslotte den beeldhouwer, den
heer Joh an Polet.
Onder het spelen van het Largo van Han
del, heeft mevrouw de weduwe B. Domela
Nieuwenhuis het doek, dat de figuur van
Nieuwenhuis nog onttrok aan. den blik der
aanwezigen, weggenomen.
Nadat het applaus was bedaard, was het
de heer G Rijnders, uit Zandvoort, redacteur
van „De Vrije Socialist", die in het kort
schetste wat Domela Nieuwenhuis geweest is
voor de arbeidersbeweging.
Na deze toegejuichte rede werden verschil
lende liederen ten gehoore gebracht. Ver
volgens voerde een 12-tal afgevaardigden
van verschillende vereenigingen het woord.
Tenslotte werd een défilé gehouden langs het
nieuwe monument en is de stoet afgemar
cheerd zooals hij was gekomen, in de rich
ting van de De Wittenkade, onder de tonen
van de Marseillaise, de Socialistenmarsch en
de Internationale.
De dag werd besloten met een herdenkings
avond in het Concertgebouw,
De plechtigheid werd door meer dan tien
duizend menschen bijgewoond, het groote
plein was stampvol.. De politie had echter
voor een behoorlijke afzetting gezorgd. Orde
verstoringen hebben zich niet voorgedaan.
HEVIGE AARDBEVING.
Het meteorologisch instituut te Triest heeft
Zaterdagavond een krachtige aardbeving ge
registreerd welke drie minuten aanhield en
waarvan het epïcontrum op ongeveer 40 KM.
afstan dwordt geschat. De stooten hadden
met zul keen hevigheid plaats, dat de fijne
naalden der apparaten braken.
Een geslaagd begin.
De inzet der feesten op den koninginnedag
is al zeer geslaagd te noemen. Was men
gisteren nog bevreesd voor minder gunstig
weer, vanmorgen bleek die vrees ongegrond
te zijn geweest. Af en toe brak de zon zelfs
door.
Om zeven uur openden de muziekvereeni-
gingen Utile Dulci en De Spaarnebazuin den
feestdag met een muzikale rondgang door
de stad. Van den toren der Groote Kerk blies
het Leger des Heils, te kwart na zeven koraal-
muziek, waarbij het met het Wilhelmus begon
en met de zegenbede eindigde.
De aubade.
Daarna, van 9 tot half 10 had de kinder
aubade op de Groote Markt plaats. Een
zeer dichte menigte had zich rond de Markt
opgesteld om daarvan getuige te zijn. Vooraf
gegaan door muziekcorpsen, marcheerden de
schoolkinderen uit de buitenwijken naar het
centrum der stad.
Door de goede verkeersregeling der politie
die met een uitgebreide macht te voet en te
paard aanwezig was, verliep dit gedeelte vlot,
zoodat precies te negen uur de heer R. M.
van der Hart het gestoelte kon beklimmen en
zijn dirigeerstaf opheffen.
De Groote Markt leent zich bij uitstek
voor een dergelijken massazang. Vooral van
morgen bleek dat weer duidelijk. En toen de
ruim 4000 kinderen, van oranje en rood-wit
blauwe vlaggetjes en sjerpen voorzien op het
dicht door publiek omzoomde plein ons plech
tige Wilhelmus deden opklinken tegen de
oude gebouwen, tegen de Groote Kerk, toen
was dat een prachtig oogenblik. Op het bor
des van. het Stadhuis bevonden zich o.a. de
burgemeester de heer5 Maarschalk, mr, Th.
A. Wësstra, voorzitter van de vereeniglng
„Koninginnedag" met zijn echtgenoote, de
heer en mevrouw Heerkens Thijssen, de
commissaris van politie E. H. Tenckinck, de
wethouders Roodenburg en mr. Slingenberg
en eenige raadsleden.
Behalve het Wilhelmus werden nog ge
zongen het Jongens Duinlied, Komt knapen
en meisjes verheft nu in koor, Des Zomers,
Hou Zee en het Wien Neerlandsch Bloed.
Na afloop der aubade hing de burge
meester, onder luid gejuich der kinderen, den
heer van der Hart, een krans om, waarna
in vlotte orde de kinderen door de muziek
corpsen met pittige marschen naar de Her
tenkamp en het speelterrein aan den Mid
denweg gebracht werden.
Kindervoorstelling in den
Hertenkamp.
Na afloop van de aubade op de Groote
Markt trok een deel edr kinderen naar den
Hertenkamp, waar hen een alleraardigst
specialiteiten-programma wachtte.
Verschillende acrobaten gaven hun kun
sten en grappen ten beste tot groot vermaak
van de kinderschare, die rond het „podium"
stond opgesteld.
Een orkest zorgde voor de afwisseling door
telkens, als er weer eenige nummers afge
werkt waren, wat vroolijke muziek ten ge-
hoote re brengen.
Gelukkig stelde het weer dezen morgen
niet te leur, zoodat de afwerking een vlot
verloop had.
Tot half twaalf bleven de kinderen hier
bijeen en het behoeft zeker geen betoog, dat
de uitgelaten stemming geen oogenblik ver
flauwde.
X Als het overige deel van het programma
ook zoo'n succes heeft, dan kunnen we zeker
zijn van een ouderwetsche, welgeslaagde
Koninginnedag.
Te Haarlem-Noord.
Op het R.C.H.-terrein werden hedenmorgen
een paar duizend kinderen bezig gehouden
door een variété-gezelschap onder leiding van
dan heer Nolles uit Den Hag. Uitgevoerd wer-
De Haarlcmsche gemecntebcgrooting voor,
1932. Dalende ontvangsten, geknepen uit
gaven.
(2e blad, 2e pag.);
De opcnluchtvoorstelling en de feestavond
van Bloemendaal's Bloei.
(2e blad, 2e pag. en le blad, 3e pag.V
Relletjes te Afnsterdam bij een optocht der
anti-militairistcn.
(le blad, 2e pag.)
Onthulling van het Domela Nieuwenhuis-
monument te Amsterdam.
(le blad, le pag.X
B{j het aftreden van wethouder Mr. J. N. J.
E. Heerkens Thijssen.
(le blad, le pag.)
Huldiging van Dr. F. M. Wibaut b(j zijn af
treden als wethouder van Atnsterdam.
(le blad, le pag.)
Het begin van de Koninglnnefeesten in
Haarlem en omgeving.
(le blad, le pag.)
De crisis in Engeland.
(2e blad, 3e pag.)
Een vliegongeluk in Indië.
(2e blad, 3e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
Letting aFinancieele Kroniek.
(2e blad, 3e pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.}
dentrapeze-nummers, kunstrijden, parterre-
acrobatiek en equilibrlstische nummers.
Onderwijl werden aan den kinderen ver
snaperingen, vlaggetjes, en papieren mutsjes
uitgedeeld.
Het muziekgezelschap „de Spaarnebazuin"
speelde vaderlandsche en andere liederen.
In afwijking met vorige jaren werden op
het R.CJI.-terrcin geen spelletjes gedaan.
Het concert, dat hedenavond van 810
uur door de harmonie „St.-Caecllla" in het
Julianapark te Haarlem-Noord zou worden
gegeven wordt gehouden van 57 uur.
Op het gemeentelijk sportterrein aan den
Middenweg had de Chr. Or an je vereeniglng
Schoten, kinderspelen georganiseerd, waar de
kinderen in optocht heen trokken, van het
Julianapark af.
Te Heemstede.
Om half 9 heerscht er al een zeer levendige
stemming langs don weg, door de circa 1900
kinderen, die in haar Zondagsche kleertjes
en vrijwel allen versierd met oranje naar
hun respectieve scholen trekken, vanwaar zij
gezamenlijk en onder geleide naar Groenen-
daal trekken voor de gebruikelijke spelen.
Om 9 uur trekt de Bronstceschool uit. bege
leid door het fanfarecorps „Excelsior". Ook
de scholen van de Adr. Pauwlaan. Lanck-
horstlaan, Heerenwcg en Kerklaan sluiten
zich daarbij aan, zoodat het een onafzien
bare rij is.
In Groencndaal heeft elke school een apar
te plaats, zoodat binnen enkele minuten de
spelen in vollen gang zijn.
Langs de Molenlaan zijn eenige tenten op
geslagen, waarin rappe dameshanden de kin
deren voorzien van limonade, gevulde koeken
reepen en biscuits. Prof. Antoninie, de be
kende goochelaar en buikspreker, anders in
het kleine muziektentje heeft zijn geïmprovi
seerd tooneel nu opgeslagen in het Verver-
schingshuis, door de heeren Uitendaal en Vcr-
donschot daarvoor welwillend afgestaan.
Als altijd weet hij ook nu de jeugd weer een
half uurtje gezellig bezig te houden. Het fan
farecorps „Excelsior", zorgt met Oranjelie
deren en vroolijke wijsjes voor een feestelijke
stemming. Dank zij vooral het mooie weer,
slaan honderden ouders en belangstellenden
het feest gade.
Van 2 tot 5 uur hedenmiddag verschillende
De aubade op de Groote Markt te Haarlem.