Het woord is aan...
Een vraag
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14781
Verschijnt dagelijks, HeHalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 2 September 1931
HAARLEM S DAGBLAD
pirectie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.27%, per maand ƒ1.20, per 3 maanden
£3.57%, franco per post 3.87%, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. f 0.65, franco per post 0.72%.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclame»
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje»
(iederen dag) 13 regels f 030. elke regel meer f 0.10, uitsluitend i contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-, Wijsvinger f 150-, Elke ande. vingerf 150.-, Arm- of Beenbreuk f 100.—
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-, Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
HAARLEM, 2 September.
De Nieuwe Raad.
De burgemeester van Haarlem heeft op den
datum, vanouds bekend als Nationale Ver-
veeldag vanwege de urenlange stemmerij,
die dan in alle raadszalen des lands pleegt
plaats te vinden den nieuwen Raad welkom
geheeten. En natuurlijk heeft hij gesproken
over den critieken tijd, over „meer dan ge
wone zorg en overleg" die vereischt zullen
worden om de tering naar de nering te
zetten.
Natuurlijk, want dit is het leidmotief
voor alle nieuwgekozen gemeenteraden. De
financieele voorstellen van B. en W. werden
in deze zitting aangehouden, omdat er nog
geen voldoende tijd was geweest om ze te be-
studeeren. Maar hun publicatie heeft ieder
een al een duidelijk algemeen beeld van den
financieelen toestand gegeven. En dat de wet
houder met zijn begrooting zoo vroeg voor den
dag is gekomen zal wel geen toeval zijn.
Heeft mr. Slingenberg den Raad dadelijk voor
de harde werkelijkheid der cijfers willen zet
ten? Het schijnt zoo.
Voor de nieuwe leden speciaal is dit begin
niet al te plezierig. Wie in een nieuwe be-
stuursfuncte treedt, pleegt plannen te heb
ben die hij graag verwezenlijkt wil zien. De
meeste nieuwe plannen bezitten de onhebbe
lijkheid, veel geld te kosten. Zij zullen nu al
leen kans hebben als zij tot het belangrijkste
en noodzakelijkste behooren. In een crisis
toestand, waarin de werkloosheid als de erg
ste aller verschijnselen beschouwd moet wor
den, zullen de hooge uitgaven voor maatrege
len van sociale voorziening veel andere desi
derata onvermijdelijk opzij zetten.
Mogelijk zal de nieuwe raadsperiode zich
kenmerken door vele herzieningen van regle
menten en verordeningen. Zonder den pro
feet te willen spelen meen ik te mogen be
weren, dat de nieuwe Raad daar meer tijd
voor zal hebben dan zijn voorgangers, omdat
er minder gelegenheid is om geld uit te ge
ven. Bovendien is het juridische element met
drie nieuwe leden versterkt en in deze eerste
zitting werd dit al merkbaar toen mr. van
Dam zich verzette tegen het betalen van een
nieuwe „bijzondei'e schoolvloer" in de Nagt-
zaamstraat per extra-crediet. Hij meende dat
dit uit de gewone onderhoudsmiddelen moest
gebeuren. Niemand was het met hem eens.
en hij trok zijn voorstel tenslotte in, maar
niet dan na een eerste juridisch treffen met
mr. Bijvoet, die na jaren van juridische-
leegte-ten-Prinsenhove plots een gansche
groep „tegenspelers" van professie tegenover
zich ziet.
Het was pas een eerste treffen. Maar als
de vonken van het juridisch vernuft reeds
spatten kunnen over een zoo laag-gelegeh
agendapunt als een versleten vloer (zij het
dan een Bijzondere) dan staat ons ongetwij
feld nog veel meer in dezen trant te wach
ten.
De wethoudersverkiezing bracht geen ver
rassingen. De drie aftredende heeren: mr.
M. Slingenberg (V. D.), mr. J. Gerritsz (S. D.
A. P.) en W. Roodenburg (C.-H.) werden her
kozen. en in de vacature-mr. Heerkens Thijs-
sen (R.-K.) werd diens partijgenoot de heer
W. J. B. van Liemt gekozen.
Een benoeming, die ook buiten den kring
van zijn eigen partij door velen met instem
ming begroet zal worden. De heer Van Liemt
heeft zich in de lange jaren van zijn raads
lidmaatschap de reputatie verworven, dat hij
de openbare zaak met toewijding, met groo-
ten ijver en kundigheid behartigt. Als leider
van de rechtsche raadsfractie heeft hij al
langen tijd een belangrijke positie ten Prin-
senhove bekleed. Hij heeft zich doen kennen
als een man van daden. Ofschoon hij een
goed spreker is, houdt hij niet van lange'
redevoeringen en zegt kort en zakelijk zijn
meening. Negenendertig leden met deze op
vatting, en de Raad zou met een derde van
den vergadertijd der laatste jaren kunnen
volstaan.
Ervaring heeft bewezen dat de nieuwe
wethouder een man is die niet over éen
nacht ijs gaat, en zich in de zaken grondig
heeft ingewerkt eer hij er zijn meerling over
ton beste geeft De Haarlemsche belangen
liggen hem, behoorend tot een echte Haar
lemsche familie, na aan het hart. Hij houdt
van de stad, en hij werkt er graag voor. Wij
wenschen hem geluk met zijn benoeming en
hopen dat de gemeente Haarlem en hij zelf
er voldoening aan zullen beleven.
In de politieke machtsverhoudingen is bij
het optreden van den nieuwen Raad geen
wijziging gekomen. Er zijn weer twee link-
sche en twee rechtsche wethouders, en de
financieele politiek van mr. Slingenberg
blijft den steun genieten van een meerder
heid bestaande uit de rechtsche groepen plus
de Vrijzinnig-Democraten. Doordat deze laat
ste groep bij de verkiezingen twee' zetels
heeft gewonnen is die meerderheid in even
redige mate versterkt.
De twee communisten hebben zich gisteren
voor het eerst verwaardigd mee te stemmen
bij de wethoudersverkiezing. Zij stemden na
tuurlijk op hun eigen partij. Het had geen
invloed.
R. P.
DE WETHOUDERS VERKIEZING IN
DEN HAAG.
In Den Haag is de wethouderscrisis nog
niet opgelost.
TOL TE LEIDEN OPGEHEVEN
De tol aan het Zijlhek nabij Leiden is op
geheven, meldt het JJbld.
HET WETHOUDERSCOLLEGE
TE AMSTERDAM.
De heer E. Boekman als
nieuw lid.
ED. POLAK KRIJGT FINANCliN.
De gemeenteraad van 'Amsterdam heeft
herkozen de wethouders S. Rodrigues de
Miranda (S.D.A.P.), E. Polak (SDAP.), dr.
E. J. Abrahams (V.-D.), mr. G. Kropman
(R.-K.) en J. Douwes (A.-R.)
In de vacature Wibaut werd gekozen de
heer E. Boekman (S.D.AP.)
De benoemingen geschiedden met 29 stem
men, 11 blanco en 3 op den heer Seegers
(comm.), behalve de benoeming van den
heer Douwes, op wien 19 stemmen werden
uitgebracht, terwijl er op den heer Baas
(a.-r.) 9 en op den heer Woltjer (a.-r.) 1
werd uitgebracht, op den heer Seegers 3 en
11 in blanco.
Het college' heeft in zijn vergadering den
heer Polak belast met de afdeeling van den
heer Wibaut (financiën). Onderwijs gaat
van den heer Polak op den heer Boekman
over, Publieke Werken gaat van den heer
Abrahams over op den heer De Miranda, die
er Volkshuisvesting bij heeft. De heer Abra
hams heeft Bedrijven en Handelsinrichtin
gen gekregen, mr. G. Kropman behoudt Ar
beidszaken en de heer Douwes Openbare Ge
zondheid en Armenzorg.
De nieuwe wethouder de heer Boekman is
35 jaar oud. Hij had sinds 1921 zitting in den
Raad en was in 1925 reeds leider der sociaal
democratische fractie geworden.
De heer Boekman is chef van de onderaf
deling Statistiek bij de Rijksverzekerings
bank. Hij is zijn loopbaan begonnen als ty
pograaf.
HET PROCES-MOULIN.
Uit Rome wordt gemeld:
Voor de buitengewone rechtbank ter be
scherming van den staat is Dinsdagochtend
het proces begonnen tegen den Belgischen
leeraar en studentenleider Moulin en vier
andere beklaagden. De debatten worden door
den president der rechtbank, Cristini, per
soonlijk geleid.
Talrijke toehoorders en vele Italiaansche
en buitenlandsche journalisten, o.a. de anti
fascistische Belgische socialistische senator
De Brouckère woonden de zitting bij.
Na voorlezing van de acte van beschuldi
ging begon het verhoor van Moulin, die be
kende propaganda-materiaal te hebben mee
gebracht, hetwelk aan te Milaan gevestigde
personen zou worden overhandigd, voorts een
koffer, die hem door den bekenden anti-fas
cist Bassanesi was gegeven en documenten
bevatte.
Bekl. verklaarde, dat de inhoud van deze
manifesten en brieven hem niet bekend was
geweest. Hij sprak zijn leedwezen uit, dat hij
mede in de zaak was betrokken.
Bekl. Fossati betuigde zijn onschuld en ver
klaarde op verkeerde paden te zijn gebracht
en zelfs door Bassanesi tijdens zijn verblijf
te Parijs te zijn bedreigd.
Bekl. Rossil betoogde eveneens onschuldig
te zijn en van den inhoud van de koffer niets
te hebben geweten.
De bekl. Maffi en Apposini legden getuige
nissen in denzelfden geest af.
SVEN HEDIN'S EXPEDITIE
OVERVALLEN.
Uit het kamp van de expeditie in Centraal-
Azië van Sven Hedin is naar het W.B.
meldt een telegram ontvangen, waarin
wordt medegedeeld, dat roovers de expeditie
overvallen en volledig leeggeplunderd hebben.
Zelfs de waardevolle meteorologische en
astronomische meetinstrumenten zijn mede
genomen.
Sven Hedin heeft zich tot de Chïneesche
regeering om hulp gewend .Men vermoedt,
hier te doen te hebben met een bende vrij
rondtrekkende soldaten.
Een der laatste foto's van den beroemden
Engelschen schrijver Sir Hall Came, wiens
overlijden wij reeds gemeld hebben.
Chicago's
misdadigers
Naar New-York
verhuisd.
Chicago heeft veel van zijn „glorie" ver
loren. De tijden, dat het een ideaal operatie
terrein voor bandieten was, zijn voorbij.
Men zal inwoners van Chicago, die een vreem
de stad bezoeken nu niet meer ontvangen met
de vraag: „Waar is je revolver?"
Want Chicago heeft gemerkt, dat de handel
verlegd werd naar veiliger streken, dat het
aantal bezoekers verminderde en dat het
zakenleven een ernstige knauw kreeg. Ook
vreesde men dat het bezoek aan de Wereld
tentoonstelling in 1933 te Chicago zou lijden
door de vrees der menschen voor 's werelds
gevaarlijkste stad.
En derhalve, zegt \A. J. Cummings in de
News Chronicle, is men begonnen met kracht
dadige bestrijding der misdadigers en groote
reclame om de wereld te vertellen dat het
zoo erg niet is in Chicago.
Kolonel Robert Randolph, voorzitter van
de Kamer van Koophandel, heeft met 40
andere leidende burgers o.a. fondsen gesticht,
deskundige detectives aangesteld en een com
missie benoemd om leiding te geven bij de
uitvoering der plannen tot uitroeiing van de
bandieten.
Deze commissie is nu bekend in de onder'
wereld als: De Geheime Zes. De kolonel is er
de leider van. Hij heeft zich een man van
grooten moed, sterk karakter en oneindig
doorzettingsvermogen betoond. Eens kreeg hij
een uitnoodiging van een bende om haar te
komen opzoeken en haar meening te verne
men. Hij keerde ongedeerd terug, een diepen
eerbied voor zijn imponeerende persoonlijk
heid achterlatend.
Binnen een jaar was de toestand veran
derd. Dit wil niet zeggen dat de moord-
tooneelen en rooverijen opgehouden zijn. Dat
zou misschien alleen kunnen als de wet op de
drooglegging werd ingetrokken. Want dat is
de oorzaak van veel. Maar Randolph heeft
de souvereiniteit der wet weer hersteld. Hij
heeft tal van geheime brouwerijen uitgeroeid
de dranksmokkelaars tot in hun verborgen
ste schuilhoeken nagespeurd en van de eene
naar de andere opgejaagd.
En dit heeft tot gevolg gehad, dat vele
misdadigers de wijk genomen hebben naar
New York, Twee weken geleden zei Al Gapone
dat de Geheime Zes het gewonnen hadden
Hij is van plan een nieuw leven te beginnen
en met wettigen middelen zijn brood te ver
dienen.
Men noemt Capone wel den Koning der
Misdadigers, doch een der Geheime Zes be
schouwt hem als een heel gewone gauwdief,
die alleen macht heeft door een leger rijke
bandieten, maar wiens organisatorisch talent
miniem is.
AUTO EEN VLUCHTHEUVEL OPGEREDEN.
Te Rotterdam is een auto, die gesleept
werd, nadat het sleeptouw gebroken was, op
een vluchtheuvel gereden. Een 75-jarige juf
frouw is gedood.
De uitvaart, van mgr. Nolens.
Honoré de Balzac:
„Er zijn teerbesnaarde zielen, die niet
ïoeten, hoe men zorgen overwint en die
daarom steeds weer door zorgen overwonnen
icorden. Het leven is een arbeid, een beroep,
waarvoor men zich om het te leeren, in
spannen moet".
en een antwoord.
Van een „oude trouwe lezer"
Kreeg ik gisteren een brief
Dien ik dankbaar zal bewaren
In mijn rijmelaarsarchief.
Daarin schreef hij onder andren:
Wat een mensch als ik niet snapt,
Is. hoe je het alle dagen
Met die rijmen maar weer lapt.
Afgezien van de verschrikking,
Dat zooiets je dagelijks bindt,
Snap ik niet, hoe je maar steeds weer
Nieuwe onderwerpen vindt.
Wel, daar moet ik iets op zeggen
En hij neme het voor lief,
Dat ik daar de krant voor bezig
En niet antwoord met een brief.
Kijk eens „oude trouwe lezer"
,'t Is ook stellig u bekend,
Dat een mensch aan alle dingen,
Dus ook aan het rijmen, went
Wat de onderwerpen aangaat,
Tja, die vind je altijd niet,
Niet dat er ooit geen zou wezen,
Maar omdat je er geen ziet.
Soms zit je te diep in zorgen,
Dan weer heb j' een booze bui,
Je bent, onder ons gesproken,
Soms te slaperig of te lui.
Zie je, als op zulke dagen
't Rijmen extra moeite kost,
Is de aangebeden Muze
Die Geluk heet, op haar post.
Zij zorgt, dat je van een zijde
Die als regel enkel zwijgt.
'k Meen een „oude trouwe lezer"
Plotseling een briefje krijgt.
En dan rijm je antwoordregels
In den zie-hier-boven trant
Als je klaar bent ik bewijs het,
Is je dagrijm weer aan kant.
P. GASUS.
MGR NOLENS' UITVAART.
In Limburg duizenden langs
den weg.
STANDBEELD TE VENLO?
Dinsdag is het stoffelijk overschot van
mgr. Nolens naar Venlo overgebracht.
Te ongeveer kwart voor zes kwam de lijk
wagen, welke begeleid werd door de oud
ministers Aalberse en ir. Bongaerts aan de
Limburgsche grens aan. Onder het luiden
der klokken trok de stoet Venray binnen. De
turnkring St. Christoffel -bracht door een
vaandelgroet de laatste eer aan den over
ledene, terwijl door de Venraysche Fanfare
treurmuziek ten gehoore werd gebracht. In
Leunen en Castenray en overal langs den
weg in geheel Limburg waren de bewoners
opgesteld om den lijkstoet te begroeten. Te
Horst waren eenige rouwbogen opgesteld,
alle plaatselijke autoriteiten kwamen hier
den overledene de laatste eer bewijzen.
Voor de Infanteriekazerne te Blerik waren
tal van militairen in het gelid opgesteld
toen de stoet passeerde.
Venlo was is grooten rouw gedompeld, alle
lantaarns waren omfloerst en in de straten
hingen de vlaggen ten teeken van rouw, half
stok. Een groote stoet van geestelijken en
plaatselijke autoriteiten, de raadsleden en
afgevaardigden van plaatselijke vereenigin-
gen gingen hier den rouwstoet vooraf. De
Venlosche Harmonie, waarvan Mgr. Nolens,
beschermheer was, bracht treurmuziek ten
gehoore. Zoo trok de stoet door de somber
verlichte straten, waarlangs tienduizenden
belangstellenden waren opgesteld. Met groote
plechtigheid werd de lijkkist in de St. Mar-
tinus Kerk binnengedragen, waar het lijk
op de baar werd gesteld en waar vervolgens
een plechtige lijkdienst plaats had. De kerk
was geheel gevuld. Des avonds kwam de ge
meenteraad in vergadering bijeen. De bur
gemeester hield een herdenkingsrede.
De burgemeester heeft meegedeeld, dat een
der pleinen Mgr. Nolens' naam zal krijgen,
en er een standbeeld voor hem zal verrijzen.
DS. F. CH. KRAFFT PREEKT TE
MONTREUX.
KERKDIENST OP KONINGINNEDAG VOOR
VELE LANDGENOOTEN.
Te Montreux is ter gelegenheid van den
Koninginnedag Maandagmiddag een kerk
dienst geleid door ds. Krafft van de Eglise
Walonne te Haarlem, die door talrijke land-
genootcn uit Montreux en omstreken werd
bijgewoond, lezen wij in het Hbld.
Wcthoudersverkiczingen in Haarlem en om
liggende gemeenten.
Onderhandelingen van de H.O.V. met de Ned.
Chr. Radiovcreeniging.
(Ie blad, 2e pag.)
(2e blad, 3c pag. en 4e blad, 2e pag.)
De heer Ed. Polak wethouder van financiën
te Amsterdam.
(Ie blad. Ie pag.)
Behandeling der financieele voorstellen in
den Haarlemschen Raad uitgesteld.
(2e blad, 3e pag.)
Een verklaring van de S.-D. fractie te Veisen
en een van den heer Hennink.
(4e blad, le pag.)
Lijst van onderscheidingen.
(3e blad. 3e pag.)
De methode Bendien, het einde van een
tragi-comedie?
(3e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De nieuwe Raad.
(le blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
AFSCHEID MR. J. N. J. E.
HEERKENS THIJSSEN
BIJ HET BURGERLIJK ARMBESTUUR.
Dinsdagmiddag nam mr. J. N. J. E. Heer
kens Thijssen afscheid van het personeel van
het Burgerlijk Armbestuur.
Op de kamer van den directeur, op het
Proveniershuis was het geheele personeel
aanwezig om van den scheidenden voorzitter
afscheid te nemen.
De directeur de heer S. C. de Haas van
Dorsser schetste den grooten steun die het
personeel bij zijn dikwijls moeizamen arbeid
van den voorzitter had ondervonden, hetgeen
voor de amb.tenaren van zooveel belang is bij
het vervullen van hun taak.
Als blijvend aandenken werd aangebo
den een schilderij van het Proveniershofje,
waarop voorkomen de gebouwen waarin het
Armbestuur is gevestigd, eensdeels als blijk
van dank en waardeering voor hetgeen de
voorzitter voor den Dienst en voor het perso
neel heeft gedaan; anderdeels opdat- Mr.
Heerkens Thijssen's gedachten nog eens zou
den worden teruggetrokken naar de plaats,
waar zoo'n groot deel van zijn werkzaamheid,
in dienst van de Haarlemsche gemeenschap
is gelegen.
Het schitterend geslaagd schilderij is ver
vaardigd door den kunstschilder E. Verboog
te Spaarndam.
In zijn antwoord gaf Mr. Heerkens Thijs
sen uiting aan zijn groote liefde voor het
werk der Armenzorg; dankte het personeel
voor de wijze waarop het zijn moeilijken
arbeid verrichtte en hoopte, dat zijn opvolger
denzelfden steun zou ontvangen als hij al
tijd van het personeel had genoten.
In het bijzonder dankte spreker voor het
aangeboden schilderij, dat hij als zeer ge
waardeerd aandenken zou bewaren.
HET NIEUWE COLLEGE VAN
B. EN W.
DE VERDEELING DER FUNCTIES.
In de Dinsdag na afloop van den Raad
gehouden vergadering van Burgemeester en
Wethouders werd de heer Van Liemt belast
met de werkzaamheden, tot dusver waar
genomen door Mr. Heerkens Thijssen, met
dien verstande evenwel, dat de Burgemeester
dwerd aangewezen tot voorzitter van Re
genten van het St.-Elisabeth's of Groote
Gasthuis en mr. Slingenberg tot voorzitter
der commissie van Beheer van den Stads
schouwburg, terwijl de werkverschaffing te
Castricum en Giethoorn werden overge
bracht van Mr. Gerritsz naar den heer Van
Liemt.
Overigens werd in de bestaande verdeeling
van werkzaamheden geen wijziging ge
bracht.
JUBILEUM L. M WETERINGS.
Dinsdagmiddag tusschen één- en drie uur
hield de heer L. M. Weterings ter gelegen
heid van zijn 12 1 2-jarig jubileum als hoofd
redacteur van de Nieuwe Haarlemsche Cou
rant te zijnen huize, Verspronckweg 43, een
drukbezochte receptie.
Een groot aantal prachtige bloemstukken
sierde de vertrekken, terwijl stapels geluk-
wenschen waren binnengekomen, waaronder
van den Bisschop van Haarlem, Z. H. Exc.
Mgr. J D. J. Aengenent; Z. H. D. Mgr. M. P.
J. Möllmann, vicaris-generaal van het Bis
dom; R. K. Raadsfractie; Ned. R. K. Journa-
listenvereeniging, alle belangrijke sociale en
cultureele vereeniglngcn in Haarlem, een
zeer groot aantal geestelijken en leeken van
Haarlem en omstreken en verder van vele
vrienden in den lande.
Van de gelegenheid om den jubilaris per
soonlijk geluk le wenschen, maakten vele
geestelijken en leeken. in het bijzonder be
stuursleden van vereenigingen gebruik.
DE „GRAF ZEPPELIN" TE
PERNAMBUCO GELAND.
Om 21 uur iM.E.T.) Dinsdag is het lucht
schip Graf Zeppelin te Pcrnambuco waarge
nomen. Om 21 uur 26 wordt vlot geland onder
de enthousiaste toejuichingen der duizenden
belangstellenden.