Ons H. O. V. Concert
te Velsen.
„OUD HAARLEM"
Dancing H. K. B.
Groote ramp in
Britsch-Honduras.
Het Belangrijkste.
LAATSTE NIEUWS UIT HAARLEM NOORD
Terugkeer.
49e Jaargang No. 14790
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Zaterdag 12 September 1931
HAARLEM S DAGBLAD
pirectie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER. RORFRT PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week f 0.27)4, per maand 1.20, per 3 maanden
#3-57Yt, franco per post 3.87J4, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. f 0.65, franco per post f 0.72)4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 15 regels f 1.75. elke regel meer f 035 Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement Vraag en aanbod 14 regels f 0.60.
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels f 0.30. elke regel meer ƒ0.10. uitsluitend contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f250.-. Wijsvinger f 1 50—, Elke ande vinger f 1 50.-. Arm-of Beenbreuk 1100.—
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-, Verlies andere vingei f30.-.
DE BRABANTSCHE
INDUSTRIEDACEN.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
HET PETITIONNEMENT VAN
DE NEDERL. DAGBLADPERS.
Eindtotaal: 2.438.908.
Volgende week aanbieding in Genève.
Wij ontvangen het volgende communiqué
van de Vereeniging „De Nederlandsche Dag
bladpers".
Het petitionnement voor Internationale
Ontwapening is in totaal door 2.438.908 Ne
derlanders boven de 18 jaar geteekend. Dit
resultaat heeft onze verwachtingen aanmer
kelijk overtroffen. Reeds is op ondubbelzin
nige wijze gebleken dat deze uitspraak van
de groote meerderheid der volwassen Neder
landers zoowel in ons land als daarbuiten
diepen indruk heeft gemaakt, en ook buiten
de grenzen een stimuleerenden invloed van
beteekenis zal uitoefenen. Wij zijn er trotsch
op dat door alle dagbladen van alle politieke
richtingen en door alle neutrale dagbladen
eendrachtig en met overtuiging voor deze
groote zaak gestreden is. Wij zijn er ook van
overtuigd dat de intense wekenlange cam
pagne, voor dit petitionnement in onze bla
den gevoerd, een blijvende uitwerking in den
grooten strijd tegen den oorlog zal hebben.
In den loop der volgende week zal het pe
titionnement door een delegatie van de Ne
derlandsche Dagbladpers te Genève worden
aangeboden. De voorzitter van de N. D. P. zal
daarbij een rede houden en een gecalligra-
feerde oorkonde aanbieden. Zijn rede zal wor
den beantwoord door den president van de
Assemblee van den Volkenbond, M. Titulesco,
die zich met groote instemming en warmte
bereid heeft verklaard, het Nederlandsche pe
titionnement in ontvangst te nemen.
Dat wij het thans reeds aanbieden, terwijl
üe Ontwapeningsconferentie vlpor Februari
1932 is vastgesteld, vindt zijn reden in onze
hoop dat het Nederlandsche voorbeeld in an
dere landen navolging zal vinden. De mach
tige aandrang van den internationalen volks
wil tot het doen welslagen van de Conferentie
zal hierdoor nog belangrijk worden versterkt.
[TOCH EEN HUURDERSSTAKING
IN HAARLEM-NOORD?
EEN NIEUW COMITé OPGERICHT.
Wij ontvangen de mededeeling, dat er
onder de huurders van de 170 woningen in
Haarlem-Noord een nieuw comité opgericht
Js, om een huurdersstaking te organiseeren.
De eischen zijn:
le. Kwijtschelding van achterstallige huur
aan bewoners die buiten hun schuld huur
schuld hebben gekregen.
2e. intrekking van huuropzeggingen en
.exploiten.
3. Verlaging der huren, voor één kamer
woningen tot f 5.voor twee kamerwonin
gen tot f 5.50. u
VERSCHRIKKELIJKE ONT
PLOFFING IN AMERIKA.
In de Kodak-fabrieken te Rochester (staat
New-York) heeft een verschrikkelijke ont
ploffing plaats gehad waardoor twee perso
nen gedood en veertien zwaar gewond wer
den, van wie, naar men vreest, vier doode-
lijk. Bovendien werden velen van de acht
honderd beambten en arbeiders door zuren
gekwetst.
IN BOEKVORM.
De besfelde boekjes kunnen afgehaald
worden.
In den loop van dit jaar publiceerden wij
een serie artikelen „OUD HAARLEM
WAT GESPAARD BLEEF", door C. J. van
Tilburg, met teekeningen van H. J. Wesseling.
Wij hebben deze artikelen zooals wij in
dertijd reeds aankondigden in boekvorm
uitgegeven. Abonnés die op zoo'n boekje voor
25 cents prijsstelden, kregen toen gelegen
heid een bon aan ons bureau in te zenden,
waardoor wij de oplaag konden vaststellen.
Thans is het boekje gereed. Het telt 80
pagina's met ongeveer 140 penteekeningen.
Degenen die indertijd een bon aan ons
6tuurden, kunnen thans tegen betaling van
25 cents, het boekje aan onze Tijdingzaal,
Groote Houtstraat 93, afhalen.
Voor hen, die ook in het bezit van deze
uitgave wenschen te komen, doch niet in de
gelegenheid waren een bon in te zenden,
hebben wij een zeer beperkte hoeveelheid
extra vervaardigd. Zoolang deze extra voor
raad strekt, kunnen ook zij het boekje voor
25 cents verkrijgen
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Tempeliersstraat 35 Tel. 12633
Eiken Zondag van 3 tot 6 en
van 8 tot 11 uur dansen
DE BRUGGEN OVER HET
SPAARNE
HOE HET NU VERDER ZAL LOOPEN.
Onze lezers weten reeds, dat de gemeente
raad van Haarlem Donderdagnacht met 20
tegen 16 stemmen het voorstel van B. en
W. verworpen heeft om het indertijd geno
men raadsbesluit tot den bouw van de
nieuwe brug over het Donkere Spaarne in
te trekken.
Het wordt nu de vraag wat Gedeputeer
den Staten van N.-Holland zullen beslissen.
Vermoedelijk zal in den loop van November
een openbare zitting van dit college gehou
den worden, waarin afgevaardigden uit den
Haarlemschen raad, die voor en tegen de
brug zijn hun standpunt zullen toelichten.
Het is niet onmogelijk dat de partij die door
Gedeputeerde Staten eventueel in het on
gelijk gesteld wordt, bij de Kroon in hooger
beroep zal gaan.
Het college van B. en W. had aan den
raad toegezegd, dat het bij de behandeling
van de gemeentebegrooting nadere mede-
deelingen zou doen over de plannen van een
nieuwe brug over het Zuider Buiten
Spaarne, tegenover de Rustenburgerlaan, te
bouwen. Openbare Werken is reeds begonnen
met het ontwerpen van die plannen. Maar
uit de rede van Mr. M. Slingenberg, wet
houder van financiën, bleek, dat de meer
derheid van B. en W. slechts genegen was
die brug over het Zuider Buiten Spaarne in
1932 te laten bouwen, als de raad afzag van
den bouw van de brug over het Donkere
Spaarne.
Met belangstelling wordt nu tegemoet ge
zien wat B. en W. thans bij de behandeling
der begrooting zullen doen. Ongetwijfeld zal
er uit den raad aandrang op het college
worden uitgeoefend om nu toch de plannen
voor het Zuider Buiten Spaarne door te
zetten, uit de overweging dat die brug
absoluut noodig is en omdat het gewenscht
is, dat de gemeente door dat belangrijke
werk in den crisistijd te laten uitvoeren, de
werkgelegenheid te verruimen.
Ieder in den raad is er van overtuigd, dat
de brug over het Zuider Buiten Spaarne noo
dig is, maar velen meenen, dat het in ver
band met de financieele moeilijkheden der
gemeente, niet raadzaam is om twee zulke
belangrijke werken in een jaar uit te voeren.
Voor de discussie in den raad over dit
bruggenvraagstuk in de a.s. begrootingsver-
gadering, zal dus van veel beteekenis zijn,
of er dan al iets naders bekend zal zijn
van de houding van Gedeputeerde Staten.
De kans daarop is vrij groot, want het is
waarschijnlijk, dat de raad pas in het eind
van November de begrooting behandelen zal.
Voor velen in den raad die dan de be
slissing moeten nemen over het tijdstip
waarop de brug in het Zuider Buiten Spaar
ne gebouwd moet worden, zal het gemakke
lijker zijn een beslissing te nemen als zij
weten of de brug over 't Donkere Spaarne al
of niet gebouwd wordt, of dat de onzekerheid
daarover nog voortduurt.
Het is nog niet met zekerheid te zeggen,
hoeveel de brug over het Zuider Buiten
Spaarne zal kosten, maar deskundigen noe
men een cijfer van ongeveer 600.000 gulden.
DE H. O. V. EN DE RADIO.
SYMPHON1E-ORKEST DER N. C. R. V.
Eenige weken geleden meldden wij, dat
door het bestuur der H.O.V. onderhandeld
werd met het bestuur der Ned. Christelijke
Radio-Vereeniging over het afsluiten van
een contract voor 70 concerten in het jaar,
wat een opbrengst zou geven van f 21.000.
In het orgaan der N.C.R.V. lezen wij thans,
onder het opschrift: „Het nieuwe symphonie-
orkest der N.C.R.V." het volgende:
„Onze luisteraars zullen reeds bemerkt
hebben, dat er een belangrijke verandering
heeft plaats gehad met ons omroep-orkest.
De dirigent, de heer George Stam, werd in
Leeuwarden benoemd en heeft daar reeds
zijn nieuwe functie aanvaard. Het bestuur
der N.C.R.V. heeft gemeend, hem vooreerst
niet door een anderen dirigent te moeten
vervangen, maar maatregelen te moeten ne
men die veel verder gaan en ons een orkest
waarborgen, dat zoowel wat de bezetting als
de kwaliteit betreft tot de beste van ons land
gerekend mag worden. Daartoe heeft het een
overeenkomst gesloten met de Haarlemsche
Orkest Vereéniging, om dit orkest op be
paalde dagen in de week te doen optreden
als symphonie-orkest der Nederlandsche
Christelijke Radio-Vereeniging. Het Bestuur
der N.C.R.V. houdt daarbij de volle verant
woordelijkheid voor de samenstelling der
programma's. Uitgebreide besprekingen zijn
gevoerd niet alleen om in het algemeen het
Christelijk karakter der programma's volle
dig te handhaven, maar ook om de eenvou
dige Christelijke muziek tot haar recht te
doen komen en het eenvoudige Christelijke
lied door het orkest te doen spelen. De naam
van het Orkest en van zijn bekwamen diri
gent, den heer Schuurman, is een waarborg
voor de kwaliteit der uitvoering.
Reeds heeft dit orkest eenige concerten
gegeven; uit de rapporten blijkt, dat zij bij
zonder op prijs worden gesteld".
Plaatsbewijzen nu verkrijgbaar.
Sedert in ons nummer van Donderdag de
desbetreffende bon werd afgedrukt is de ge
legenheid open voor ome abonnés te Velsen,
IJmuiden, Beverwijk enz., om toegangsbe
wijzen te verkrijgen tegen den uiterst lagen
prijs van 40 cents per stuk .(alles inbegrepen)
voor het concert van Haarlem's Dagblad op
21 September uit te voeren in Hotel „De
Prins" te Velsen, door de HAARLEMSCHE
ORKEST VEREENIGING. Solist Alexander
Moszkowski (viool).
Reeds een groot aantal plaatsbewijzen is
bij Hotel de Prins, Velsen, of ons bijkantoor
Kennemerlaan 42, IJmuiden, afgehaald.
Men haaste zich dus.
Het opsporen
van misdadigers.
Met handpalm-
afdrukken.
De Londensche politie zal, behalve het
systeem van vingerafdrukken, nu ook de
methode van afdrukken-van-handpalmen toe
gaan passen. Er worden op het oogenblik
proeven genomen, schrijft de News Chronicle,
en als deze slagen, zal de wijze van identifi-
ceeren van personen een groote uitbreiding
ondergaan.
Dezer dagen reeds is iemand veroordeeld,
doordat hij het ongeluk gehad had bij het
begaan van zijn misdrijf zijn handpalm op
een glazen plaat van een tafeltje af te druk
ken.
Het groote voordeel van dit nieuwe sy
steem is, dat een afdruk van een hand veel
grooter is dan die van een vinger en dus de
verschillen tusschen twee afdrukken veel
meer zijn en duidelijker.
De methode om misdadigers op te sporen
door middel van vingerafdrukken is door Sir
Edward Henry in 1901 bij Scotland Yard in
gevoerd. De radio heeft afdrukken over de
heele wereld verspreid, en zoo zijn verscheiden
personen op duizenden mijlen van Londen
verwijderd nog opgespoord door dat middel.
Het is een prachtig systeem. En het zal nóg
beter woirden als men het uitbreidt met hand
palm-afdrukken.
Orkaan in de hoofdstad Belize.
Tweehonderd dooden, honderden
gewonden.
Uit Miami (Florida) wordt gemeld dat een
ontzettende orkaan Belize, de hoofdstad van
Britsch-Honduras, geteisterd heeft. Een te
Boston opgevangen draadloos bericht van de
Tropical Radio Company meldt, dat circa 150
personen gedood en honderden gewond zijn.
De stad werd voor 70 pet. vernield; minstens
de helft der bevolking is dakloos. Men vreest,
dat zich nog talrijke slachtoffers onder de
puinhoopen bevinden. Naar verluidt zijn o.m.
ettelijke Amerikaansche priesters omgeko
men. Volgens een te Miami door de Pan-
American Airways Company ontvangen be
richt bedraagt het aantal dooden zelfs 200.
De storm, die een snelheid van 150 a 240
KM. per uur bereikte, ging gepaard met een
springvloed, die het water tot een hoogte van
twee meter opstuwde, zoodat de meeste stra
ten blank stonden.
De radioverbinding mot Belize, die sinds
Donderdagmiddag gestoord was. is thans
weer hersteld, zoodat de buitenwereld met
de ontzettende ramp in kennis kon worden
gesteld. Onmiddellijk is aan een vliegtuig der
maatschappij, dat zich te San Salvador be
vond. opdracht gegeven alle beschikbare
voorraden medicijnen enz. naar de zwaar
bezochte stad te vervoeren.
Belize is een stad van ruim 10.000 inwo
ners en ligt aan de Caraïbische Zee, op de
plaats, waar de gelijknamige rivier daarin
uitmondt. De huizen zijn voor 't meerendeel
van hout. Het ligt niet aan een spoorweg, en
daar ook de wegen slecht zijn, kan de stad
feitelijk slechts over zee bereikt worden.
Nader meldt V. D. uit New-York, dat thans
reeds ruim 600 slachtoffers van de ramp be
kend zijn.
INTREDE EN BEVESTIGING VAN
Ds. W. J. VAN ELDEN.
De nieuwe predikant der Ned. Hervormde
Kerk te Haarlem, Ds. W. J. van Elden wordt
Zondagavond 7 uur in de Groote Kerk be
vestigd door Ds. Waardenburg. Het Noorder
kerkkoor verleent voor dien dienst mede
werking.
As. Woensdag 7 uur zal Ds. Van Elden
in de Groote Kerk zijn intrede houden.
Belangrijke rede van minister
Verschuur
Nederland en de wereldcrisis.
Ons uitgangspunt moet zijn het
mondiale verkeer.
(Zie ook elders in dit nummer)
In aansluiting op het artikel elders in dit
nummer, over de Tweede Brabantsche In
dustriedag, geven wij hier nog een verslag
van een zeer belangrijke rede. die de minister
van arbeid, handel en nijverheid hield,
tijdens den maaltijd in het Gouvernements
gebouw te 's-Hertogenbosch.
Minister Verschuur zeide o.a.:
„Het doel van alle economisch werken is
nuchter gezegd: arbeiden voor de wereld
markt. Maar die wereldmarkt doet zich als
een sphinx voor. We werken voor haar, maar
zij zegt ons niets. Evenals aan Eudipus, geeft
zij ons raadsels op, en wee dengeen, die een
verkeerd antwoord geeft. Onjuiste specula
ties, wanverhoudingen in de verdeeling van
de grondstoffen ontlokken der sphinx een
vernietigend oordeel: ..Te veelwaarde
loos". De sphinx koestert er een soort van
demonisch gênoegen in, dat wat te veel is,
overproductie te noemen. Hierin komt wel
licht haar oerkracht tot uiting om wat men-
schenwerk is, te haten.
Zien wij nu naar voorbeelden. Er is een
moment geweest onder Hoover's bewind, dat
de Vereenigde Staten het hyperbewustzijn
van „prosperity for ever" bereikt meenden
hebben, eenvoudig door zich te verbergen
achter hooge tariefmuren. Hoe zeer is men
bedrogen uitgekomen. Hetzelfde geldt voor
Frankrijk, dat mij aan koning Midas doet
denken, die alles wat hij om zich heen had in
goud zag veranderen, zoodat hij niet meer
vinden kon, wat hij noodig had. Frankrijk
laat zich niet met goederen, maar met goud
betalen, het heeft geen begrip van de eischen
die het Mondiale Verkeer stelt. Dit
mondiale verkeer, het goederen-verkeer over
de geheele wereld, moet het uitgangspunt
van heel ons economisch denken zijn.
Nog is er geen wereldorganisatie, die het
mondiale verkeer afdoende regelt. Zoolang die
organisatie er nog niet is, moeten wij ons
verheugen, met alles wat het mondiale besef
versterkt. Er zijn gunstiee symptomen, waar
we groote waardeering voor kunnen koeste
ren: Amerika en Frankrijk hebben zich hevig
bezorgd gemaakt voor het lot van Pond Ster
ling en Mark. Ook de ontwapening dient zoo
gezien te worden. Wij willen gaarne het
zwaard in een ploeg omsmeden, maar buur
man moet meedoen! Lagere tarieven zijn
noodzakelijk.
Voorts sprak de minister over de Interna-
tiolnale loonenpolitlek. Hij waarschuwde voor
het innemen van extreme standpunten. Het
is verkeerd te zeggen, dat loonsverhooging
het middel is, het is ook verkeerd te bewe
ren, dat loonsverlaging absoluut geweerd
moet worden.
„Ik ben er van overtuigd, zoo vervolgde
Minister Verschuur, dat deze crisis tal van
angstige vraagstukken zal achterlaten. Maar
behalve die, zijn er nog meer problemen die
ons aller aandacht vragen: de vrijwording
van onze bruine en gele broeders. Het is te
hopen, dat deze geschiedt door middel van
aanpassing en door opheffing van bruin
en geel en niet door vernedering van blank.
Tenslotte px*ees minister Verschuur het
Brabantscli initiatief, om tegen den stroom
in, optimistisch te blijven strijden.
MUITERIJ TE LA PAZ.
Twee infanterieregimenten zijn te La Paz
(Bolivia) aan het muiten geslagen wegens
achterstallige soldij, slechte behandeling en
slechte verzorging.
Het Petitionnement der Dagbladpers. De
aanbieding in Genève.
(le blad. le pag.)
Een orkaan in Britsch Honduras. 200 dooden
en honderden gewonden.
(le blad, le pag.)
De bruggen over het Donkere- en Zuider
Buiten Spaarne.
(le blad. le pag.)
Een belangrijke rede van minister Verschuur
op de Brabantsche Industrlcdagcn.
(le blad. le pag.)
Een actie der Forensen tot verlaging der
spoorwegtarieven.
(6e blad, le pag.)
De bewapeningsvacantie en een beroep op
den Volkenbond.
(2e blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
A. Heeroma-, Uit den Strijd tegen dc Mis
daad. In de leerschool der recherche.
(5e blad, 3e pag.)
L. A.: Dc tweede dag in Brabant.
(4e blad, le pag.)
J. B. SchuilHet gouden feest van ,J. J.
Cremer".
(3e blad, le pag.)
K. de Jong: Een voorbespreking der Radio-
muziek.
(3e blad, le pag.)
A. Over: Dc Jiieuwe wegemvct.
(2e blad. le pag.)
C. J. v. T.: Het veranderde Haarlemsche
stadsbeeld. Groote Markt (oostkant).
(5e blad, 2e pag.)
Londen, de Ville luniière.
(5e blad. 3e pag.)
Een reis door Siam.
(5e blad, 2e pag.)
Jan D. Rempt: Vliegen wij veilig?
(5e blad, 2e pag.)
Van der Slcen: Indmkken xmn een rets door
Indië. Van Java's oudheden.
(5e blad, le pag.)
Het weerbericht. Verklaring van uitdruk
kingen.
(6e blad. le pag.)
Laatste berichten 2e pag. Ie blad.)
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Heden aanvang der
BEZUINICINCSWEEK
bij M. v. d. HORST, bekend als
„DE STADSCONCURRENT"
Paul Kruger.tr, 16-22-24. Tel. 15420
Manufacturen - Vakkleeding - Onder
goederen Heeren Mode Arikelen.
Op aanvrage zenden wij U onze Bezuiniging. Courant
Van harte welkom oude vriend,
Jij groet mij koeltjes naar ik merk,
Ach ja, je hebt Je rust verdiend,
Maar heusch, nu moet je weel" aan 't werk.
Je oude plaatsje is nog vrij,
We hebben 't goed voor je bewaard,
Ik zet je neer, we schikken bij,
Gezellig, naar alouden aard.
Je kijkt nog zwart en doet wat kil,
Maar als ik je eens heb gevoed,
Dan blijf je strakjes niet zoo stil,
Dan komt er warmte in je gemoed.
Dan word je weer de metgezel,
Waar elk van ons zich op verlaat,
Je doet soms wel een beetje fel,
Maar dat is liefde en geen haat.
Als wij straks in de winterkou
Dik Ingepakt naar huis toe gaan,
Verlangen wij vooral naar jou
En komen 't eerste bij je staan.
Wij gunden je Je rust nog graag,
We hebben je met vreugd gespaard,
Maar 't gaat niet langer na vandaag,
Verwarm ons weder, trouwe haard.
P. GASUS.
De huldiging van den heer H. Daudey, die Vrijdag zijn 50-jarig jubileum, als vrij
williger bij de Haarlemsche Brandweer vierde.
De commandant, de heer C. J. van den Broek, complimenteert den jubilaris te
midden van de Staf en de Ladderbrigade. Op den voorgrond een copie van de eer-
jste brandspuit met bloemen versierd, het geschenk van de Ladderbrigade.