ERNSTIGE AANSLAG OP D-TREIN.
De Brabantsche
Industriedagen,
Exprestrein bij Boedapest in ravijn gestort.
25 dimden te betreuren
Het Belangrijkste.
Pakkend nieuws.
49e Jaargang No. 14791
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Maandag 14 September 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W PEEREBOOM UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER. H f ROBERT PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM. Hoofdredecteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0-27)4, per maand ƒ1.20, per 3 maanden
f 357%, franco per post 3.87)4, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand f 0(22. per 3 mnd. f 0.65, franco per post f 0.72>$.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN15 regels ƒ1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onre Groentjes
(iederen dag) 13 regels f 0.30. elke regel meer ƒ0.10. uitsluitend contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f250.-. Wijsvinger f 1 50.-. Elke ande vinger f 1 50.-. Arm-of Beenbreuk f 100.—
Idem vooi Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
De laatste dag.
Minister Deckers' afscheidsrede.
Eindhoven, Zondag.
Het programma van Zaterdag bracht ons
van 's-Hertogenbosch naar de Langstraat,
en van de Langstraat naar Tilburg en Breda.
Er is weer veel van deze excursie, op de laat
ste der drie industriedagen te vertellen, van
daag beperyken wij ons echter tot 'n beknopt
overzicht, om Dinsdag en Woensdag
nog eens uitvoerig terug te komen op die
dingen die werkelijk belangwekkend waren.
Wij zullen dan gelegenheid hebben, iets te
vertellen van enkele Brabantsche indus
trieën en kunnen dan gelijkertijd terug ko
men op de belangrijkste der gehouden rede
voeringen.
Allèreerst werden Zaterdag de Waalwijksehe
industrieën beziohtigd. Het gemeentebestuur
ontving de excursisten en de burgemeester
van Waalwijk sprak hen toe. De auto's brach
ten ons vervolgens naar Tilburg waar
nadat men eenige fabrieken had bekeken
Mr. M. P. L. Steenbergihe, voorzitter van de
alge'meene R.-K. Werkgeversvereeniging, een
rede hield over Brabant's industrie en han
del en omstandigheden waaronder deze ver-
keeren. Omstreeks vijf uur kwam het gezel
schap in Breda aan, waar het een bijzonder
hartelijke ontvangst werd bereid door de
meisjesleden van het Eucharistische Kruis-
tochtwerk.
Men reed langs het sierlijke kasteeltje
Bouvigne, door Breda's fraaie omstreken,
naar de stad, waar de burgerij de vlaggen
had uitgestoken. De N.V. Hollandsche Kunst
zijde Industrie trad als gastvrouwe op.
De heer F. B. J. Frencken, directeur van
het EucharistischeK(ruistocht) werk hield
in één der versierde zalen van het gebouw
der Kunstzijdeindustrie een rede over het
sociale werk in de provincie Noord-Brabant.
In Concordia werd het slotfestijn gehou
den. Na een pompeus diner, waaraan vele
bekende persoonlijkheden aanzaten, vertoon
de Frits Hirsch met zijn gezelschap de ope
rette „Walzer aus Wien'', voor een uitver
kocht en uiterst feestelijk gestemd huis.
Een geanimeerd bal, dat tot diep in den
nacht duurde, was het slot van de Brabant
sche Industriedagen. 's Middags reeds, had
minister Deckers Brabanter van geboorte
en Brabanter gebleven in hart en nieren
een enthousiast afscheidswoord gesproken,
dat de beneden-Moerdijkers uit het hart ge
grepen was. Minister Deckers sloeg de juiste
toon aan; hij bleek trotsch te zijn, op wat
Brabant gepresteerd had, en legde vurig ge
tuigenis af, van zijn onwrikbaar vertrouwen
in de Brabantsche Industrie, welke steeds
meer de kern van de Nederlandsche Indus
trie wordt.
De Zondag de rustdag die door het co
mité gebruikt werd om de excursisten eenige
aangename ontspanningte bieden be
hoort niet tot de Industrieele dagen en kan
hier worden overgeslagen.
Wij verwijzen verder dus naar de nabe
trachtingen in de volgende nummers.
HET PETITIONNEMENT VAN
DE NEDERLANDSCHE
DAGBLADPERS.
WAARDEERING IN ZWITSERLAND.
De Neue Züricher Zeitung van Vrijdagavond
bevat een uitvoerig artikel, waarin mededee-
ling wordt gedaan van het succes, dat Ne
derland met het ontwapeningspetitionne
ment van de Nederlandsche dagbladpers
heeft behaald. Het blad schrijft:
Ofschoon in de voorbereidingscommissie
voor de ontwapeningsconferentie en in de
Volkenbondsvergadering reeds dikwijls de
verwachting werd uitgesproken dat het voor
al de plicht der volkeren zelf is om op ont
wapeningsconferentie hun stem te laten hoo-
ren, wat het in dit opzicht tot dusver overal
merkwaardig stil gebleven Zeker vindt de
ontwapeningsgedachte bij de groote meer
derheid van alle volkeren warme instemming
en aan betoogen en verklaringen van com
missies en organisaties van allen mogelijken
aard, nationaal en internationaal, heeft het
in de laatste tien jaren ook niet ontbroken.
Maar al deze stemmen hadden steeds een of
ander beperkt karakter, daar zij of van bij
zondere pacifistische kringen of van politie
ke partijen kwamen.
Diepere, meer omvattende volksbewegin
gen voor een doeltreffende ondersteuning
van het ontwapeningswerk van den Volken
bond waren tot dusver helaas nergens te be
speuren en dit vormt ook een der gronden
voor het aanzienlijk pessimisme, waarmee
men in de meeste landen de ontwapenings
conferentie tegemoet ziet.
De verdienste, een groot deel van het ge-
hee'le volk tot het afleggen van een openlijke
erkenning ten gunste van de ontwapenings-
Brug over een lengte van 60 M.
ingestort.
Locomotief en 6 wagons in 24 M.
diepe kloof.
BOEDAPEST, 13 Sept. (V. D.) Op den in
ternationalen D-trein BoedapestWeenen
ParijsOstende is in den afgeloopen nacht
een dyjiamietaanslag gepleegd.
Toen de trein, die te half twaalf Zater
dagavond uit Boedapest was vertrokken, ge
komen was aan de brug over de bergkloof bij
Bia-Torbagy (ongeveer 30 K.M. van Boeda
pest) hoorde men een hevige ontploffing. De
brug, die een lengte heeft van 60 M. stortte
in. De locomotief en de zes volgende wagons
vielen in de 24 Meter diepe kloof.
..Er zijn naar V. D. meldt, 25 dooden en
meer dan 50 gewonden. 5 zwaar gewonden
verkeeren in levensgevaar.
Tot Zondagochtend elf uur waren reeds
.negentien dooden geborgen. Vijf of zes doo-
degi moeten nog onder de overblijfselen van
den trein liggen. Het aantal gewonden be
draagt achttien. De toestand van de meeste
gewonden is ernstig.
BOEDAPEST, 13 September (V. D.) De
plaats waar de aanslag op den D-trein is ge
pleegd, de spoorbrug bij Bia-Torbagy, biedt
een vreeselijk beeld. De locomotief en ee"n der
omgevallen wagons zijn diep in den grond
blijven steken. Het is een gelukkig toeval dat
de trein slechts matig was bezet. Bij het on
geluk is een der passagiers, graaf Palffy, uit
den trein gevallen, zonder evenwel ernstige
wonden op te loopen. Hij begaf zich direct
naar het dichtstbijzijnde station, waar hij
hulp inriep.
Uit Boedapest werden direct eenige hulp-
treinen gezonden. Behalve de reddingsver-
eeniging uit Boedapest zijn nog talrijke poli
tie- en gendarmerie - afdeelingen op de plaats
des onheils aangekomen. Hier werd een pa
pier gevonden, waarop geschreven stond:
„Wanneer de kapitalistische staat geen
brood geeft, verschaffen wij het ons op an
dere wijze. Brandstof en benzine hebben wij
genoeg".
De beide gearresteerden hebben bij hun
verhoor niet kunnen zeggen hoe zij op de
plaats van den aanslag zijn gekomen. Te
Boedapest vermoedt men dat de aanslag
door communisten is gepleegd.
Behalve de locomotief zijn twee slaapwa
gens, drie pullmannwagens en de bagagewa
gen in de diepte gestort. Aangezien het baan
vak dubbel spoor heeft, kan het verkeer
gaande worden gehouden.
Onder de dooden zijn de machinist en drie
conferentie te hebben gebracht, en een bui
tengewoon eenvoudig middel daartoe te heb
ben gevonden, komt den Nederlanders toe.
Het blad bespreekt verder hoe het in Ne
derland gegaan is aan de hand van mede-
deelingen, die de voorzitter van de commis
sie der Nederlandsche dagbladpers, de heer
R. Peereboom, heeft opgesteld en aan de
Volkenbondsjournalisten te Genève heeft
doen toekomen.
GEWELDIGE WOUDBRAND.
Het Persbureau Vaz Dias verneemt uit New
York:
De Staat Minnesota is door eenige gewel
dige woudbranden geteisterd. Daarbij werden
zes personen gedood. Meer dan drie honderd
personen zijn dakloos geworden.
„DE TIJD" VERKOCHT AAN
„DE SPAARNESTAD".
HET OCHTENDBLAD WORDT OPGEHEVEN
Naar wij vernemen is thans het definitief
besluit gevallen, waarbij de aandeelen van de
N.V. Dagblad en Drukkerij De Tijd" aan de
N.V. Drukkerij „De Spaarnestad" te Haarlem
overgaan.
Nadat in de komende weken de noodige
formaliteiten zijn vervuld zal dus „De Spaar
nestad" de exploitatie van de dagbladen „De
Tijd" en „De Amstelbode" en van de druk
kerij „Het Kasteel van Aemstei" ter hand ne
men. Het ochtendblad van De Tijd zal 1 Octo
ber worden opgeheven. De Tijd zal in Amster
dam gedrukt worden.
andere spoorwegbeambten, voorts een be
ambte der posterijen en een Hongaar, die uit
Amerika teruggekomen, eenigen tijd in Euro
pa zou vertoeven.
Volgens een latere mededeeling is de hel-
sche machine voorzien geweest van een zak-
iantaarnbatterij van Tschechisch fabrikaat.
Direct na het bekend worden van den aan
slag en de gevolgen daarvan werd hulp naai
de plaats des onheils gezonden en werd met
het opruimingswerk een aanvang gemaakt.
Tegelijkertijd werd het onderzoek naar de
daders van den aanslag geopend.
Bij het onderzoeken van de parallel loo-
pende rails, die over een afzonderlijke brug
loopen, kwam men tot de ontdekking, dat
ook op deze brug een bom was gelegd. De
Orient-express uit Weenen, die korten tijd
later moest passeeren, kon tijdig worden te
gengehouden, zoodat een tweede ramp van
grooten omvang kon worden voorkomen.
Aangezien de opruimingswerkzaamheden
ernstig bemoeilijkt worden door het feit dat
de omlaaggestorte wagens in elkaar zijn ge
schoven, zal eerst vandaag kunnen worden
vastgesteld of zich nog meeT slachtoffers on
der het puin bevinden. De bergingswerkzaam
heden die in vollen gang zijn, zullen nog
den geheelen nacht moeten worden voort
gezet.
Naar thans is komen vast te staan, zijn de
drie laatste wagens van den D-trein slechts
daardoor behouden gebleven dat hun kop
peling afknapte. De politie volgt intusschen
27 sporen die mogelijk tot de arrestatie van
de daders zouden kunnen leiden. Twee ge
arresteerde verdachte... gunnen, naar ver
luidt, slechts weinig met den aanslag uit
staande hebben, aangezien een van hen reeds
78 jaar óhd is. Het is niet uitgesloten dat de
aanslagvdoor buitenlanders is gepleegd. Hier
voor zouden verschillende aanwijzingen be
staan. De juiste tekst van het in de buurt
van het ongeval gevonden briefje, dat met
twee steenen was verzwaard, is als volgt:
.Arbeiders wij ontlasten u van de zorg en
zullen met geweld van de kapitalisten
eischen, wat ook u toekomt. Iedere maand
zult u van ons hooren. Onze makkers zijn
overal. De kapitalisten zullen ons niet ont
gaan. Onze dynamiet en benzine schiet niet
te kort".
De samenstelling van de springstof is nog
niet bekend.
Volgens de laatste nasporingen is geble
ken, dat de aard van de helscüie machines,
welke bij dezen aanslag zijn gebruikt, het
zelfde is als die van den aanslag bij Juten -
borg.
De politie heeft geconstateerd dat de laat
ste trein welke de plaats van de catastrophe
passeerde ,om 10 uur 53 voorbijgereden is
terwijl de ramp om 12 uur 10 plaats had. De
daders hebben dus een uur en 17 minuten
tijd gehad voor het voorbereiden van het
ongeluk.
Een ooggetuige' deelde het volgende van de
ramp mede:
„Ik stapte te Boedapest in den eersten wa
gen van den sneltrein naar Weenen. Omdat
er evenwel geen plaats was, begaf ik mij
naar den op een na achtersten wagen,
Aan de „Werf Conrad" is Zaterdagmorgen
een schip van stapel geloopen, een bewijs
dat men ook aan deze werf zooveel mogelijk
tracht, in dezen tijd van malaise de zaken
loopende te houden.
Het schip is een steenenonderlosser, be
stemd voor de haven van Le Havre, Frank-
waar ik ging slapen. Slechts aan deze' om
standigheid heb ik te danken dat ik niet ben
verongelukt. Ongeveer tien minuten na het
vertrek van den trein heeft het ongeluk
plaats gehad. Ik werd door een buitengewoon
kabaal en een oorverdoovend gekraak uit
den slaap gewekt. Op hetzelfde oogenblik
gingen alle lichten uit. De passagiers werden
van hun plaatsen geslingerd. In het eerste
oogenblik wist niemand wat er gebeurd was.
Eerst toen hulpkreten waren vernomen en
de talrijke gewonden vreeselijk steunden
werden wij geredden ons bewust dat een ca
tastrophe had plaats gehad. Aangezien de
duisternis volkomen was. kon in den beginne
geenszins aan reddingswerkzaamheden wor
den gedacht. Een uur later kwam de brand
weer ter plaatse. De mannen hadden even
wel vergeten fakkels mee te nemen. In aller
ijl werden brandstapels opgericht, bij welker
schijn met het reddingswerk werd begonnen.
De wagens van den trein hingen voor het
meerendeel tusschen hemel en aarde boven
den 24 Meter diepen afgrond, zoodat men
niemand kon bereiken. Eerst later, toen po
litie en militairen ter plaatse verschenen,
konden de bergingswerkzaamheden met ver
eende krachten worden aangevangen. Zoo
als gebleken Is zijn de horloges van de leden
van het treinpersoneel blijven staan op het
oogenblik dat de ramp gebeurde, kort na
middernacht".
Tijdens het bergingswerk werd op de plaats,
waar men ook de overblijfselen van de lont
had gevonden een briefje aangetroffen met
den volgenden inhoud: .Arbeiders! Wij be
vrijden u van uw zorgen! Wij zullen met ge
weld van het kapitalisme weten te verkrijgen
wat u toekomt Iedere maand zult u van ons
hooren. Onze kameraden zijn overal. De ka
pitalisten zullen niet ontkomen. Onze voor
raad onbploffingsmiddelen en benzine is nog
niet uitgeput".
Uit het onderzoek, dat geleid werd door
den commandant van de afdeeling pioniers,
kapitein Nagy, bleek namelijk, dat de ont
ploffing teweeg was gebracht door een hel-
sche machine, bestaande uit een kleinen
koffer van Vulkan-fiber, die gevuld was met
een a twee kilogram dynamiet. Hieraan was
een lont vastgemaakt, welke door twee ko
perdraden verbonden was met een zaklan
taarnbatterij. Deze draden waren zoo ge
monteerd. dat bij het passeeren van den
trein kortsluiting ontstond, waardoor de lont
in brand geraakte en de dynamiet tot ont
ploffing werd gebracht.
Het onderzoek naar de daders duurt nog
steeds voort. Opvallend is de overeenstem
ming met de treinaanslagen in Joegoslavië
en bij Jüterbog.
De „Courant" meldt nog:
Volgens het voorloopig resultaat van het
onderzoek der deskundigen naar den aanslag
zijn het ontstekingsmateriaal, de lont, en
de ontploffingsstoffen van de helsche ma
chine van Duitsch fabrikaat, de batterijefi
echter van Poolschen en Engelschen oor
sprong. Dientengevolge acht men het zeker,
dat de aanslag door een internationale com
munistische groep is gepleegd, die schuldig
moet zijn aan een reeks van aanslagen, welke
in de laatste jaren in verschillende staten op
touw gezet zijn.
Ook is geconstateerd, dat de helsche ma
chine niet met een uurwerk was verbonden,
doch dat de ontsteking met groote vakkennis
was aangebracht. Den voor den sneltrein rij
denden passagierstrein hebben de misdadi
gers laten passeeïen.
Er kan wel met zékerheid worden aange
nomen, dat er geen Nederlanders onder de
slachtoffers zijn.
rijk en waaraan de naam „Débardeur" ge
geven is. Eenige weken geleden werd de
„Coltincur"' afgeleverd. Beide schepen heb
ben 400 ton laadvermogen en zijn 40 meter
lang en 10 meter breed.
Woensdag zal de .Débardeur" naar de
plaats van zijn bestemming gaan.
Ernstige aanslag op D-trein. Exprestrein
in een ravijn gestort. 25 dooden.
(le blad, le pag.)
Een Putsch in Oostenrijk.
(2e blad, le pag.)
De orde in Oostenrijk hersteld. Stahrhem-
berg gearresteerd.
(le blad, 2e pag.)
Gandhi te Londen.
(2e blad, le pag.)
Uit Genève: Curtius stemt in met Grandi's
voorstel.
(2e blad, le pag.)
Het vliegtuig Trait d'union" neergestort.
Lebrix en Mesmim gedood.
(2e blad, le pag.)
De orkaan in Honduras.
(2e blad, le pag.)
Herziening van de L.O.-ioet. Wenschen der
Commissie Rutgers in het ontwerp.
(2e blad, 2e pag.)
Wisseling van Landvoogd te Batavia. Jhr. De
Jonge kondigt bezuiniging aan.
(2e blad, 3e pag.)
De benzine belasting drie cent per liter?
Sluitpost voor de Rijksbcgrooting.
12e blad. 2e pag.)
De laatste der Brabantsche Industriedagen.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
Lettinga: Financieele Kroniek.
(2e blad, 2e pag.)
Jhr. J. C. Mollerus: Een reis naar Amerika.
(4e blad, ie pag.)
Laatste berichten 2e pag. le blad.)
BOOTHMAN WINT DEN
SCHNEIDER CUP
Engeland's successen.
SNELHEID VAN MEER DAN 600 K.M.
PER UUR.
LONDEN, 13 September (V.D.) Luitenant
Boothman won heden den Schneidercup met
een gemiddelde uursnelheid van 547.305 K.M.
per uur. Luitenant Stainfortli vestigde hierna
een nieuw wereldrecord voor 3 K.M. met een
gemiddelde uursnelheid van 621.235 K.M. per
uur.
Luitenant Boothman bracht in zijn over-
winningsvlucht de gemiddelde snelheid voor
de 218 mijl van de driehoeksbaan van 528.8
K.M. op 547.305 K.M. per uur. In dezelfde
vlucht bracht hij verder het record voor de
100 K.M. met vliegende start op 551.626 K.M.
(De filmheld Douglas Fairbanks
heeft in zijn reisbagage o.m.
300 costuums; zijn collega
Adolphe. Menjou heeft een
kaartsysteem laten aanleggen
op zijn 250 costuums.)
Zegt u nou eens even eerlijk,
Kent u nobeler lectuur,
Dan die over filmkunsthelden,
Die zoo mooi zijn en zoo duur.
Als je leest van hun paleizen
Met een ongekende pracht,
Van hun zwembassins en au tos,
En van hun zeewaardig jacht,
Van het vorstelijk salaris,
Waar dit al van wordt betaald
Ach, wat heb ik aan die dingen
Vaak mijn hart al opgehaald.
En nu lees ik weer, tot stichting
Van het bioscoop publiek,
Van de helden Doug en Adolphe
Deze kleedingstatisüek.
Het is heerlijk om te weten,
Als je zelf in zorgen leeft.
Dat tenminste Doug, of Adolphe,
Nog geen krimp van kleeren heeft.
Douglas Fairbanks houdt van reizen,
Verre reizen over zee,
Koffers met driehonderd pakken.
Varen dan met Douglas mee.
Adolphe heeft er heel wat minder,
Vijftig wel, een heel verschil,
Toch, ook hij hoeft niet te tobben,
Als hij eens wat anders wil.
Waarlijk, als ik van die helden,
Zulke grootsche dingen lees,
Is het mij alsof ik eensklaps
Van mijn eigen zorg genees.
Zoo iets werkt zoo inspireerend,
Geeft je nieuwen levensmoed,
Zooiets pakt je, mij tenminste,
In het diepst van je gemoed.
Helden Doug en Adolphe zitten
Nimmer bij de pakken neer,
Want er zijn van 't zelfde laken
Immers zooveel pakken meer.
Enkel Adolphe valt me tegen
Met tweehonderd vijftig maar.
Doug, dat wordt nu wei bewezen,
Is een grooter kunstenaar.
P. OhASUS.
SCHIP VAN STAPEL GELOOPEN.
