DE ECONOMISCHE TOESTAND. Oost en West. Het woord is aan... Het Belangrijkste. De Haarlemsche Gemeenteraad. 49e Jaargang No. 14800 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Donderdag 24 September 1931 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week fO.Zf'A, per maand 1.20, per 3 maanden 337 A, franco per post f 3.S71A, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.72)4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij^: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600 Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer 0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels 030. elke regel meer 0.10, uitsluitend i contant Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke ande vinger fl 50.-. Arm- of Beenbreuk fl 00.-. Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Vetlies Wijsvingei f75.-, Verlies andere vingei f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN EERSTE BLAD HAARLEM, 24 September. Nieuws uit Genève. Het'laatste nieuws uit Genève klinkt alles behalve bemoedigend. Lees onze rubriek Bui tenland, en u zult het met mij eens zijn dat zich daar gisteren niets verheugends heeft voorgedaan. Japan, dat blijft oprukken in Mandsjoerije, toont zich onwillig ten aan zien van Volkenbonds-bemiddeling. Amerika, door Engeland geïnviteerd om zich met de zaak te bemoeien, heeft bericht dat het er niets mee te maken wil hebben. Dan de ontwapeningsvacantie van een jaar, door Grandi (Italië) voorgesteld om een gun stige sfeer te scheppen voor de Ontwape ningsconferentie in Februari. De overgroote meerderheid is er vlak vóór, maar de over groote meerderheid is niét genoeg in Genève. Drie landen hebben zich ertegen verklaard: alweer Japan, dat de heele basis van dit va- cantieplan negeert door voor te stellen dat het pas ter Ontwapeningsconferentie in be handeling genomen zal worden, verder Frankrijk en tenslotte Polen. Alle drie wan trouwen Rusland, dat zich voor de vacantie heeft uitgesproken maar welks daden zeer moeilijk te controleeren zijn. Het argument heeft evenwel weinig be- teekenis, want het risico van één jaar va cantie is al zeer gering. Dan heeft de Fransche minister van Financiën Flandin een rede gehouden, waar in hij internationale financieele overeen komsten verbindt aan politieke waarborgen... een vanouds beruchte doolhof.... en beweerde dat de herstelbetalingen geen invloed op de wereldcrisis hebben. Zonder Amerika is er niets te beginnen, enz. M.-Flandin pakte bovendien uit over het egoïsme van andere staten, terwijl zijn eigen rede als monument van dezen laakbaren gemoedstoestand opge vat zou kunnen worden. Dit ziet er dus alles wel zeer somber uit. Het wordt nog erger als men leest dat Amerika zijn deelneming aan de bewapenings vacantie maakt met een reserve: het wil een aantal torpedojagers bouwen terwille van verlichting der werkloosheid! Heeft Amerika geen opbouwender middelen voor dit doei? zou men zoo vragen. Engeland aanvaardt de bewapeningsvacantie voor de vloot en wil wel toezeggen dat het zijn begrootingen van land- en luchtmacht voor 1932—1933 evenmin zal verhoogentenzij zich „bijzondere om standigheden" voordoen. Wat zijn die bijzondere omstandigheden? En ledereen weet hoe de Engelsche regeering met kunst- en vliegwerk, met zeer zware belastin gen bovendien, moet tobben om haar begroo ting sluitend te maken. Niettemin nog deze houding! Het hoogtepunt van het internationale wan trouwen schijnt nu wel zoo ongeveer bereikt. Er is zooveel mislukt, er is zooveel doelloos ge praat, dat zelfs zulke dwaasheden als de hou ding van Japan inzake de bewapeningsvacan tie mogelijk worden. De toestand is zeer ernstig, en het was gis teren, zooals gezegd, een sombere dag in Genève. Toch geloof ik dat wij niet pessimistisch moeten zijn. Het huidige proces, ontmoedi gend als het moge zijn, is een onvermijde lijke loop van zaken. De algemeene crisis dient zich zoozeer te verscherpen, dat men tenslotte wel moet handelen. Dat moet ge paard gaan met een steeds toenemend verzet van den volkswil tegen alles wat op gewa pend conflict lijkt. En dit verzet is stijgende. Het besef dat niemand met een oorlog meer iets te winnen, dat daarentegen iedereen er alles mee te verliezen heeft, dringt steeds dieper door. Voor wie de zaken scherp ziet is het duidelijk dat men in versneld tempo op groote beslissingen afgaat. Er zullen wellicht nog veel ernstiger dingen gebeuren eer het Februari is. Niemand kan het voorspellen, maar het zit in de lucht. Laat men niet gealarmeerd zijn. Geen schep ping komt zonder martelingen, zonder barensweeën als men het zoo noemen wil, tot stand. R. P. KOOLSTOF-ONTPLOFFING AAN BOORD VAN EEN SCHIP. PARIJS, 23 September (VD.) —Woensdag morgen heeft aan boord van een in de haven van Brest üggend kolentransportschip een koolstofontploffing plaats gehad ten gevolge waarvan zeven personen, ten deele zwaar, werden gewond. Vier gewonden moesten direct naar een ziekenhuis worden overgebracht. Het schip werd ernstig beschadigd. De vensterruiten der in de omgeving van de kaden gelegen huizen werden door de weg geslingerde stukken ijzer vernield. Zij, die zich voor aanvang 1 October 1931 als kwartaal- abonné opgeven ontvangen de in September nog te verschijnen nummers gratis. ADMINISTRATIE HAARLEM'S DAGBLAD Voortzetting van het bedrijf van Gonnermann Co.? DECURAT0R WENDT P0CINCEN AAN. Wij vernemen, dat de curator in het fail lissement van de N.V. Machinefabriek Gon nermann en Co., te Haarlem, mr. L. V. Hoog ernstige pogingen aanwendt om het bedrijf in stand te houden, voorzoover dit buiten be zwaar van den boedel kan geschieden. Con tact is daartoe ook gezocht met de overheid hetgeen echter nog niet tot resultaten geleid heeft. WONINGBOUW IN HAARLEM-NOORD GROOTE PLANNEN VOOR PARTICULIEREN BOUW. Naar wij vernemen heeft de firma gebroe ders J. en H. v. d. Pol te Heemstede het voor nemen in Haarlem-Noord een complex van 200 woningen te bouwen. De huizen zullen komen aan den Vergierdenweg en omgeving. Het worden huizen voor goed gesitueerde ar beiders of kleine middenstanders. Met de ge meente is overeengekomen, dat de huur ten hoogste 7 gulden in de week zal bedragen, maar de verwachting is dat het minder zal worden. De huizen bevatten beneden 2 in- eenloopende kamers, vestibule, gang en keu ken, boven 2 groote en 2 kleine slaapkamers. Met de gemeente wordt nog onderhandeld over de indeeling der straten. Er zal binnen kort begonnen worden met het zetten der eerste 40 huizen. Naar mate de plannen voor de overige huizen goedgekeurd worden, vol gen de overige complexen. Er wordt onderhandeld om de „verboden kring" in de omgeving opgeheven te krijgen. Als dit gelukt zullen nog meer woningen door genoemde firma gebouwd worden, ten minste 300, maar misschien worden het er dan nog meer. In verband met de bestrijding van de werk loosheid in de bouwvakken zal van deze mededeelingen zeker met belangstelling wor den kennis genomen. 85 DORPELINGEN OPGEHANGEN STRAFEXPEDITIE IN MEXICO. Naar uit Mexico-City wordt gemeld, heeft een detachement Mexicaansche soldaten te Villa Guerrero (Staat Tabasco) op ontzet tende wijze huisgehouden. De bewoners van het dorp hadden den burgemeester doodgeslagen omdat deze zich aan een meisje had vergrepen. Het meisje was later aan de gevolgen overleden. De gouverneur zond hierop troepen voor een strafexpeditie. Toen zij aankwamen vluchtten de dorpelingen. De soldaten haal den de menschen in en hingen 85 hunner aan de langs den straatweg staande boomen op, hoewel de gouverneur den menschen zelf het leven had gewaarborgd. KINGSFORD SMITH OP EEN RECORDVLUCHT. WYNDHAM (West-Australië) 24 September (Reuter). Kingsford Smith is gestart voor een poging om het record AustraliëEnge land te verbeteren. Charlie Chaplin heeft in Londen, Gandhi een bezoek gebracht, Wat ze met elkaar bespraken, Gun ik uw verbeeldingskracht, 't Feit mag echter wel vermeld zijn, Oost toch heeft hier West ontmoet, Sterker: beider grootste helden Hebben thans elkaar begroet. Charlie Chaplin, van ons Westen, Wist precies wie Gandhi was, Gandhi zei, dat hij van Charlie, Nooit zelfs hoorde, zag, of las. Dit was niet bepaald voorkomend, Het schoot Charlie in ziijn wiek, Die als tegenzet verklaarde: Ik sta boven politiek. En ze lachten wat tesamen, Beiden, denk ik, met wat spot, 't Ideaal en de materie, Elk tevree met eigen lot. 't Westen met zijn zware laarzen, En zijn stok en rare hoed, 't Oosten met ontblooten hoofde, Lendendoek, en bloote voet. Charlie schrijft straks in memoires, Waar en hoe hij Gandhi vond, Gandhi is dan weer vergeten, Dat een Charlie ooit bestond. Oost ontmoette West jn Londen, Uitersten van 't menschenras, En de afstand die hen scheidde, Blijft precies zooals hij was. Charlie Chaplin, dat is zeker, Gaat niet in de politiek, Stellig ook: Mahatma Gandhi, Wordt persé geen filmkomiek. zie onze fotopagina. De Voorbeurs SPRONGSGEWIJZE KOERSSTIJGING. De beurs had hedenmorgen een willig ver loop en de koersen zetten hun opwaartsche beweging sprongsgewijze voort. Het vaste slot van New-York lokte weer wat koopen a?,n en daar het materiaal schaarsch gewor den is leidde dit tot aanmerkelijke koersver- beteringen. Koninklijken behaalden een avans van 10 pet., Unilevers liepen tot 138 op. De Philipsaandeelen kwamen ruimschoots bovc,n 70 pet. AKU's profiteerden van de al gemeene tendenz en stelden zich een vijftal punten boven de vorige prijzen. De Koersen Er kunnen wederom slechts informatie- koersen gegeven worden. De noteering van het Pond varieerde van 9.9510.20. Berlijn noteerde 56.2056 55 en Parijs 9.559.77 1 2. Ook New-York was vast. DE AMSTERDAMSCHE BEURS VAN WOENSDAG. Onder invloed van de berichten over her opening van de Londensche beurs is de stem ming op de Amsterdamsche beurs Woensdag zeer willig geweest. Er was veel vraag naar aandeelen, obligaties daarentegen waren aan geboden, omdat zij bij de dalende valuta in Engeland een minder waardevast object ge acht worden te zijn. Vele fondsen waren meer dan 10 pet. höoger dan den vorigen dag. Unilevers monteerden 12 pet., Calvé Delft 7 pet., Philips 5 pet. Ned. Ford 40 pet. Koninklijken 16 pet. H. V. A. 20 pet., Staatsfondsen waren echter gedrukt. De Engelsche beurs. LONDEN, 23 Sept. (V. D.) De Londensche beurs werd hedenmorgen na een sluiting ge durende twee dagen weer geopend. Er was veel handel. De koersen voor staatsobligaties pasten zich aan de daling van de wisselkoer sen aan. Het Pond Sterling noteerde hedenmorgen 106/107 op Parijs en 4.20 op New-York. DE VOORUITZICHTEN VOOR HET POND STERLING. DE KOERS IS WEL EENS LAGER GEWEEST Over de vooruitzichten voor de positie van het pond sterling ontleenen wij aan een over zicht van de Rotterdamsche Bankvereeni- ging: Wat het pond sterling betreft, zoo zul len vermoedelijk voorshands wel alle krach ten worden ingespannen om een nieuwe sta bilisatie, zij het dan ook op een lager niveau dan tot dusverre, te verkrijgen. Deze is aller eerst noodig om het vertrouwen in het ster- ling-devies te doen herstellen. Dit zal ook sterk bevorderd worden door verlaging der staatsuitgaven, waartoe ook conversie dei- staatsschuld zal kunnen bijdragen. Deze ver- eischt thans een j aarlij ksche uitgave van rond vier milliard gulden voor rente en af lossing (de geheele Nederlandsche staats schuld bedraagt c.a. 2 1/3 milliard gulden), waardoor ongeveer de helft van het budget voor den dienst der schuld vereischt wordt. Verlaging der staatsuitgaven over de geheele linie zal er ongetwijfeld veel toe bijdragen om zoowel aan binnen- als buitenland weder vertrouwen in de Engelsche financiën en daarmede in het sterling-devies in te boeze men. Hiervan zal het gevolg kunnen zijn, dat de kapitalen, in plaats van aan Engeland onttrokken te worden, weder daarheen zullen terugkeeren, hetgeen handhaving van den pondenkoers op een stabiele basis in de hand zal werken. Een overzicht van de koersontwikkeling van het pond sterling sedert het jaar 1914 ziet er als volgt uit: 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 tot 19 thans Laagste koers 11.66 10.74 1/2 10.42 1/2 10.77 1/2 9.11 3/4 9.89 8.80 11.11 11.28 3/8 11.38 1/2 1131 11.71 1/2 12.05 5/8 12.06 3/8 12.07 9/16 12.06 1/4 12.04 1/2 Sept. 12.02 1/2 10.35 Hoogste koers 12.28 12.22 1/2 11.72 11.83 1/4 11.47 1/4 11.88 1/4 11.45 3/4 11.84 11.70 1/4 11.90 11.83 1/2 12.14 12.14 1/8 12.14 3/8 12.12 7/8 12.12 7/8 12.13 1/16 12.12 3/8 Duitsche maatregelen BERLIJN, 23 Sept. (V D.) In de bijeen komst der Duitsche beursbesturen zijn het pro en contra van een spoedige heropening van de officieele waardepapiernoteeringen uitvoerig besproken. Een bepaalde dag is nog niet vastgesteld. Het bestuur van de Berlijnsche beurs deelt mede: Deze week zal nog geen noteering worden gegeven voor waardepapieren en de viezen. De vrije handel in deze waarden zal niet worden toegelaten. De deviezenkoers zal door de Rijksbank worden vastgesteld. De noteeringen aan de metaalbeurs zullen met ingang van morgen weer tot stand kunnen komen. Bijeenroeping van een zilverconferentie? LONDEN, 23 Sept. (V. D.) In een verga- dering van de Engelsch-Chineesche Vereeni- ging te Londen werd besloten, de Engelsche regeering te verzoeken, stappen te doen tot verhooging van de valuta-waarde van zilver, teneinde hierdoor de algemeene koopkracht te verhoogen. De vergadering werd gepresi deerd door Sir Robert Horne. Algemeen heerschte op de vergadering de indruk, dat Engeland zich wel niet lang meer zou ver zetten tegen het denkbeeld, dat ook reeds door eenige Amerikaansche Senatoren is uit gesproken, tot het bijeen roepen van een we- reld-zilverconferentio. vooral nu men vreest dat in verschillende landen de gouden stand aard niet meer te handhaven zal zijn. De toestand in Tsjecho- Slowakije. PRAAG, 23 Sept, (V. D.) De Engelsche ti- nancieele crisis is van weinig invloed ge weest op den financieelen- en economischen toestand van Tsjecho-Slowakije. Daarom achtte de Tsjecho-Slowaaksche Nationale Bank het niet noodig om speciale maatregelen te nemen. Ook liet, beursbestuur dat in een buitengewone vergadering bijeen kwam, was van oordeel, dat de door Enge land genomen maatregelen van geen beslis- senden invloed konden zijn op de Tsjecho- Slowaaksche financieele en economische om standigheden. TOESTAND VOOR JNDÏë NIET ZORGWEKKEND. Aneta seint uit Batavia d.d. 23 September: De Directie van de Javasche Bank verga derde hedenmorgen met de directies van de overige banken ter bespreking van den al- gemeenen politieken en economischen toe stand. Geconstateerd werd dat de toestand voor Ned.-Indië, hoewel bemoeilijkt, geens zins zorgwekkend is, zoodat in de eerstko- menden tijd geen buitengewone maatregelen zullen behoeven te worden genomen. Beslo ten werd dat, wanneer zich eventueel moei lijkheden zouden voordoen de banken elkaar en daardoor Ned.-Indië zooveel mogelijk zul len steunen. en De koers op Holland werd vastgesteld op 100 3/4. De advocaten in Amerika houden nief van de droogte De Amerikaansche advocaten, die hun jaar- lijksch congres in Atlantic City houden, heb ben zich met een groote meerderheid uit gesproken tegen het regime van de droog legging. Zij hebben zich met 13.779 tegen 6.340 stemmen verklaard voor de afschaffing der wetsartikelen die den verkoop en het ge bruik van eiken alcoholhoudenden drank ver bieden. Ongeveer een vierde deel der vergadering heeft zich van stemming onthouden, het geen niet zeggen wil, dat ze zich ook van drank zullen onthouden als het voorstel der advocaten wordt aangenomen! Wat deze geschiedenis interessant maakt is, dat door de houding der advocaten een eind gemaakt wordt aan het sprookje door de droogleggers verspreid, als zou het Juri disch onmogelijk zijn de verbodsartikelen af te schaffen. Reeds op het advocaten-congres van ver leden jaar in Chicago zijn er stemmen opge gaan tegen de drooglegging, doch de prohi- bitionnisten wisten het gevaar toen nog te keeren. Nu echter is het tot deze motie ge komen. De uitslag van de stemming werd met gejuich begroet. De president van de -vergadering, mr, Charles A. Boston verklaarde, dat de droog legging een hinderpaal was voor den natio- nalen vooruitgang en de aangenamen doch moeilijke taak van hen, die het geluk voor het volk willen, belemmerde. (Journal) De ChinceschJapansche strijd is al door gedrongen tot Berlijn, waar in een Chineesch restaurant de mededeeling is opgeschreven, dat Japanners geen waar voor hun geld Kunnen Krijgen. Axel Munthe „De goden verkoopen alles voor een rede lijken prijs, heeft een oud dichter gezegd. Hij had er aan toe kunnen voegen, dat ze hun beste goederen het goedlioopst ver koopen Moeilijke dag voor Genève. Frankrijk's laak bare houding. Japan weigert mede te werken aan een bewapeningsvacantie. (2e blad, le pag.) Ernstige ontwikkeling van het Japansch— Chinecsche conflict. (2e blad, le pag.) De economische toestand. (le blad, le pag.) De voorkeurs te Amsterdam. Koersen sprong gewijze omhoog. le blad, le pag.) Vergadering van Haarlem's Gemeenteraad. (4c blad, .e pag.) Plannen om de fabriek der N.V. Gonnermann Co. voort te zetten. (le blad, le pag.) Boutv van 200 of meer woningen door een particuliere firma in Haarlem-Noord. (le blad. le pag.) De gemeente]inanciën van HUlegom. Over 1932 vermoedelijk ruim f 100.000 meer uit gaven dan inkomsten. (3e blad, 2e pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Nieuios uit Genève (le blad, le nag.) Sir Norman Angel: Hoe is de crisis ontstaan? (3e blad. 3e pag.) Jhr. Mr. B. de Jong van Beek en Donk: Kalenderhervorming? (3e blad. 3e pag.) Voor de Forensen: Aan welke gemeenten geven de forensen de voorkeur om er zich te vestigen? (4e blad, le pag.) Van onzen Londenschcn correspondent: De radio-tentoonstelling (2e blad, 2e pag.) (Laatste berichten 2e pag. Ie blad.) Het resultaat van de zitting van Woensdagmiddag. De Haarlemsche gemeenteraad hield Woens dagmiddag een zitting die om half vijf geëin digd werd. omdat de meerderheid van het college van B, en W. om dien tijd naar Am sterdam moest in verband met het Koninklijk bezoek. Behalve de hamerstukken werd er weinig afgedaan. Het voorstel van B. cn W. om een openbare lagere school te bouwen aan de IJsselstraat in Haarlem-Noord werd zonder stemming aangenomen. Bij het onderwijs debat. dat 2 uur duurde, werd dan ook weinig over dit voorstel gesproken, het ging bijna uitsluitend over het voorstel der soc. dem. raadsfractie om tevens te besluiten op die plaats een openbare school voor voorberei dend onderwijs te bouwen. Uit het debat bleek, dat de gemeente plan nen heeft laten maken om drie openbare voorbereidende scholen te bouwen, n.l, ten Noorden van de Jan Gijzenvaart (dus bij de IJsselstraat), in de Tetterodestraat en nabij de Pijlslaan. De besturen van bijzondere scholen hebben plannen gemaakt om 4 bij zondere voorbereidende scholen te bouwen. Omdat die 7 scholen voor 1933 en volgende jaren een uitgaaf van ongeveer 80.000 per jaar zouden elschen, hebben B. en W. met de bedoelde schoolbesturen overlegd om tot een compromis te komen, om voorlooplg, in verband met de ongunstige tijdsomstandig heden, al deze bouwplannen uit te stellen. De soc. dem. fractie bleef toch aandringen om In elk geval ten N. van de Jan Gijzenvaart een nieuwe openbare voorbereidende school te stichten, er op wijzend, dat er thans veel meer bijzondere dan voorbereidende open bare scholen zijn. De wethouder van financiën, Mr. M. Slln- genberg, wees op de zeer ongunstige finan cieele tijden. Hij gaf in overweging de zaak van het voorbereidend onderwijs verder te behandelen bij de gemecntebegrootlng. Dan kan de geheele financieele positie der ge meente overzien worden en kan opgemaakt worden of het geld dat beschikbaar gesteld kan worden voor het voorbereidend lager on derwijs of voor nog noodzakelijker dingen aangewezen moet worden. Dit voorstel werd tenslotte aangenomen met 22 tegen 14 stemmen. Het voorstel van B. en W. inzake de reorga nisatie van het tramnet der N.Z.H.T.M, en het vervangen van enkele tramlijnen dier maatschappij door autobussen, werd aange houden tot de volgende vergadering. Tenslotte werd na een interpellatie met 28 tegen 8 stemmen een vobrstel van den heer A. Mars (S.D.A.P.) aangenomen om aan alle werkloozen gratis een rijwielplaatje le geven,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 1