Ontspanning inzake China en Japan.
Radiomuziek der week.
EEN VOORBESPREKING
HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE BLAD
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1931
Buitenland,
Nog geen directe onderhandelingen. Japansehe troe
pen worden echter verder teruggetrokken. -- Japan
aanvaardt in ieder geval op alle punten de Geneefsche
resolutie. «-• Laval gaat naar Hoover. Het Fransche
ministerbexoeh aan Duitschland. Verhooging der
invoerrechten in Italië!
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Het Japansch-Chineesche conflict is in
Genève wederom in den Raad ter sprake ge
komen. Ontspanning is thans ontegenzegge
lijk ingetreden. Gebleken is, dat onder den
druk der nervositeit menig feit schromelijk
is overdreven. (Dat is overigens de oude er
varing met het Oostersch driemanschap
Ohina-Japan-Rusland). De Volkenbond heeft
ontegenzeggelijk iets bereikt en dat is, bij
alle teleurstellingen om het mislukte bewa
peningsbestand, een verheugenis. Men heeft
bereikt, dat de partijen zich ten spoedigste
met een antwoord tot den Raad gericht heb
ben en dat Japan langs dezen weg heeft
medegedeeld, dat het er niet aan denkt, een
militaire opmarsch tot een feit te ma
ken. De eigenlijke terugtocht is reeds ge
schied. Slechts enkele punten., waar Japan
sehe onderdanen beschermd zouden moe
ten worden, worden nog bezet gehouden. Van
een actieven oorlogstoestand schijnt dus geen
sprake meer te zijn. De verdere behandeling
te Genève van dit pijnlijk incident werd dan
ook door Lerroux uitgesteld. Een goed tee-
ken. Het is nu maar te hopen, dat de Ja-
panneezen en de Chineezen een weg zul
len vinden om tot volledige overeenstemming
te geraken en dat de hinderpaal die nu nog
in den weg staat, uit den weg geruimd zal
kunnen worden. Uit de verklaringen der Ge
neefsche gedelegeeerden blijkt, dat er een
principieel verschil bestaat tusschen het Ja
pansehe en het Chineesche standpunt. Dr.
Eze, de Chinees, heeft allereerst uiteenge
zet, dat het hoogst onverantwoordelijk is. dat
een staat grondgebied bezet houdt, omdat
verondersteld wordt, dat daar onderdanen
beschermd moeten worden. t
„De positie van China, aldus dr. Sze, is
op dit punt heel sterk; had Japan zich over
de houding van China te beklagen, dan had
het zich slechts tot den Volkenbond behoe
ven te wenden."
Dr. Sze heeft op grond van het Volken
bondspact volkomen gelijk. Helaas is de
Oostersche practijk niet evenredig gelijk
waardig aan de Geneefsche stelregels.
De Japannees diende vervolgens het voor
stel in, dat indertijd terug getrokken moest
worden, omdat China er niet aan wilde, vol
gens hetwelk de partijen zich bereid verkla
ren onmiddellijk in directe onderhandelingen
te treden.
Dr. Sze handhaafde echter zijn standpunt,
op grond van het feit, dat alsnog gebieden in
China door Japansehe troepen bezet zijn;
„De Raad moet thans volgens art. 11 de
volledige terugtrekking der Japansehe troe
pen verzekeren. Hiervoor moet een neutrale
enquête-commissie zoo spoedig mogelijk naar
het betreffende-gebied vertrekken. Zij zou
moeten nagaan of de status quo van vóór 18
September hersteld is. Deze commissie moet
dan aan den Raad rapport uitbrengen."
Toen aldus de Chineesch-Japansche ge-
dachtenwisseling op het doode punt geko
men was, greep Lord Robert Cecil in
De kwestie is voor den Raad gebracht vol
gens art. 11, zoo betoogde Cecil, zoodat het
de plicht van den Raad is, ervoor te zorgen,
dat de vrede wordt gehandhaafd, zonder
dat beide partijen een methode van onder
handelen kan worden opgedrongen. Alleen
wanneer China of een der andere Raadsleden
zich op art. 15 beroept, of wanneer de staten
door een arbitrage ver drag gebonden zou
den zijn, is het voorschrijven van een metho
de aan beide partijen verplicht. Hij begreep
daarom den Chineeschen gedelegeerde niet,
vooral nu uit de Japansehe nota blijkt, dat de
troepen geleidelijk worden teruggetrokken.
Cecil meende echter, evenals Lerroux, dat er
een beroep gedaan moet worden op Japan
om de troepen zoo spoedig mogelijk geheel
terug te trekken. Men ziet hieruit, dat men in
jGenève hoopt dat, nu Japan blijken heeft ge-
geven van eenigen goeden wil, door de terug
trekking der troepen geleidelijk te doen
plaats vinden, China een stap in de goede
richting zal doen, door directe onderhande
lingen niet af te wijzen.
Voorloopig is deze hoop niet in vervulling
gegaan.
De nerveuze spanning is echter geweken.
In Genève begint men te herademen.
Japan heeft in ieder geval alle punten van
de in Genève aangenomen resolutie aan
vaard. De formule voor de overeenstemming
zal n.u toch ook wel gevonden kunnen wor
den.
L. A.
Frankrijk.
'Laval gaat naar Hoover.
PARUS. 25 September. (N.T.A.) De
ministerraad heeft heden beraadslaagd over
de uitnoodiging van president Hoover aan
Laval! Volgens het over dezen kabinetsraad
uitgegeven communiqué was de ministerraad
eenstemmig bij de beoordeeling van de be-
teekenis dezer invitatie, waarop de premier
een toestemmend antwoord zal geven.
In aansluiting hierop spraken Laval en
Briand over hun reis naar Berlijn en de
verschillende kwesties, die aldaar aange
sneden kunnen worden.
Een commissie van 40 voor
Fransch-Duitsche betrekkin
gen?
De Parijschë correspondent van de Frankf.
Ztg. heeft een onderhoud gehad met Laval,
die verzekerde naar Duitschland te gaan, niet
om slechts een beleefdheidsbezoek te bren
gen, maar met het doel de betrekkingen tus
schen de twee landen grondig te verbeteren.
Laval is intusschen niet voornemens te
Berlijn de zoogenaamde „groote politieke
vraagstukken" te berde te brengen, daar deze
thans toch niet zijn op te lossen. Hij wil veel
eer een gemengde commissie van 40 leden
stichten, die vooral op oeconomisch gebied
werkzaam zal zijn en beide regeeringen met
raad zal bijstaan. Van den goeden wil der
regeeringen zal het dan afhangen, deze ad
viezen in daden om te zetten. Laval verwacht
voor de toekomstige samenwerking tusschen
Frankrijk en Duitschland zeer veel van deze
methode, aldus de N.R.C.
Naar de Frankf. Ztg. verder meedeelt is te
Parijs reeds een memorandum ontworpen,
waarin het denkbeeld van Laval verder is uit
gewerkt.
De reeds boven genoemde commissie van 40
leden zal diensvolgens vijf subcommissies, elk
van acht leden vormen voor de openbare be
langen:
a. openbare werken, gemeenschappelijk
door Frankrijk en Duitschland te onderne
men, c.q. ook in opdracht van andere landen;
b. yerkeerscommissie voor het tot stand
brengen van samenwerking van scheepvaart
en luchtlijnen en herziening van het spoor
wegverkeer;
c. handelscommissie ter toetsing van het
bestaande Duitsch-Fransche handelsverdrag;
d. nijverheidscommissie, die de uitbreiding
van de bestaande kartels zal overwegen;
e. financieele commissie, welke de deelne
ming van Fransch kapitaal aan Duitsche on
dernemingen en omgekeerd zal behandelen.
Duitschland.
Nazi's verbieden anti-Fransche
betoogingen.
MiiNCHEN, 25 Sept. (W. B.) De rijksleiding
van de nationaal soc. partij heeft allen le
den verboden deel te nemen aan eventueeie
betoogingen tegen de Fransche ministers. De
overtreder van dit verbod wordt onmiddellijk
uit de partij gezet.
De „Völkische Beobachter", welke het ver
bod publiceert, voegt er een mededeeling aan
toe van de partijleiding, waarin wordt ge
zegd, dat zulke betoogingen slechts door pro
vocateurs zouden kunnen worden geënsce
neerd teneinde reden te geven voor een op
treden tegen de nat. soc. partij.
Vriendelijke wenk aan de
Nazi's.
De leider der Duitsche Volkspartij, dr.
Dingeldey heeft aan een vertegenwoordiger
van de „Oeuvre" een onderhoud toegestaan.
In zake de verhouding tot de nationaal-so-
cialisten verklaarde hij, dat men hen niet
voor het hoofd moet stooten. Wanneer zij
aan de regeering zouden medewerken, zou
den zij minder gevaarlijk zijn, dan wanneer
men hen aan hun lot overlaat. Dingeldey
verklaarde zich ook voor een regeering van
nationale verdediging, volgens het Engelsche
voorbeeld, doch hij betwijfelde of dit bij het
starre stelsel der Duitsche partijen te ver
wezenlijken zou zijn.
Carl Duisburg gehuldigd.
Het Rijksverbond van Duitsche industriee-
len heeft ter gelegenheid van den 70sten ver
jaardag van zijn afgetreden president, ar.
Carl Duisberg, een bijeenkomst gehouden,
waaraan werd deelgenomen door de hoogste
autoriteiten uit het geheele rijk.
Nadat de plaatsvervangende president van
het Rijksverbond, Albert Frowein, de bijeen
komst had geopend, nam namens de rijks-
regeering dr. Bruning het woord.
Bedekt dreigement der Nazi's.
De oud-minister van politie in Thüringen,
dr. Frick, heeft namens de nationaalsoc.
rijksdagfractie aan den rijkskanselier een
telegram gezonden, waarin wordt gezegd dat
de moorden door gewapende Marxisten op
weerlooze nation aalsocialisten op schrik
barende wijze toenemen. Bestraffing volgt
geregeld niet. In een rechtsstaat is ten slotte
de regeering verantwoordelijk voor de veilig
heid van het volk. Daarom verklaren wij, al
dus heet het aan het slot, dat wij voor on
voldoende bescherming van onze partij-
genooten de leden van de huidige regeering
verantwoordelijk stellen en eventueel ter ver
antwoording zullen roepen (aldus meldt het
Hbld.)
De „Vorwarts", die op deze bedreiging com
mentaar levert en o.a. betoogt, dat voor de
politieke moorden twee hoofdschuldigen zijn
aan te wijzen n.l. de communistische partij
en de nationaalsoc. partij, meent ten slotte in
het telegram van dr. Frick een gevaarlijke
politieke actie te moeten zien tegen de rijks-
regeering, welke des te meer de aandacht
verdient, daar de gebezigde bewoordingen op
zettelijk dubbelzinnig zijn.
Natuurlijk zal Frick eventueel met veront
waardiging zich verdedigen tegen de verden
king dat hij met de woorden „verantwoorde
lijkheid stellen" iets anders zou hebben be
doeld als parlementaire verantwoordelijkheid.
Maar ongetwijfeld, zoo meent de „Vorwarts"
heeft hij deze taal. die riekt naar den tijd
van Erzberger en Rathenau, niet geheel zon
der bedoeling gekozen.
De ernstige moeilükheden in de
Sociaal-Democratische partij.
De linksche oppositie in de sociaal-demo
cratische partij, de groep Seydewitz-Rosen-
feld, heeft een verklaring gepubliceerd, die
tot nu toe door acht socialistische Rijksdag
afgevaardigden is geteekend. De „Rote Bü-
cher" en „Die Fackel". aldus wordt gezegd
in antwoord op het besluit van het partijbe
stuur, dat aan deze' uitgaven niet door partij
leden mag worden medegewerkt, zijn opge
richt voor de vrije meeningsuiting en niet om
tweespalt in de partij te brengen. Indien
reeds de stichting van en de medewerking
aan een critiek uitoefenend weekblad vol
doende is, om met uitsluiting uit de partij
te dreigen, dan beteekent dit het begin van
een geestesterreur en een meeningsdictatuur,
waartege nelke partijgenoot moet optreden.
„Wij richten een oproerp tot allen, aldus
de onderteekenaren. die meenen, dat de tijd
is gekomen thans de basis te leggen voor het
bereiken van het socialisme en die meenen
dat de politiek der partij dienovereenkom
stig georiënteerd moet zijn, om voor hun
overtuiging uit te komen en ons te helpen
in ons werk, nl. den weg te effenen voor de
bevrijding van het proletariaat".
Tusschen de partijen van het midden en
van gematigd rechts wordt volgens de „Voss,
Ztg." onderhandeld over een arbeidsgemeen
schap in den Rijksdag, zooals in 1922 tot
stand was gekomen. Terwijl dit blad schrijft,
dat er geen sprake is van voorbereidingen
voor een fusie der kleine partijen, zooals de
staatspartij en de conservatieven, meldt het
,3erl. Tageblatt" dat gestreefd wordt een
rijks-burgerpartij op te richten.
CMea.
Stimson doet een beroep op het
Oosten.
Stimson heeft thans gelijkluidende nota's
aan China en Japan gezonden, waarin hij
zegt, dat, met het oog op het verlangen van
het Amerikaansche volk naar vrede in de
internationale betrekkingen, de Amerikaan
sche regeering zich gedrongen ziet tegen
over de Chineesche en de Japansehe regee
ring de hoop uit te spreken, dat zij zich
zullen onthouden van verdere vijanedlijk-
heden, dat zij met hun troepen zullen han
delen op een wijze, die in overeenstemming
is met de eischen van het internationaal
recht en dat zij zich zullen onthouden van
handelingen die een vreedzame oplossing
zouden kunnen bemoeilijken.
Japansehe plannen uiteen-
gezet
PARIJS, 25 September (N.T.A.) De cor
respondent van de „Peti Parisien" in Sjang
hai meldt aan zijn blad, dat de volgende
besluiten zijn genomen:
Ten eerste zal Japan zijn standpunt in
het Chineesch-Japansch conflict in een ma
nifest uiteen zetten.
Ten tweede zullen de Japansehe inwoners
van Charbin, ingeval de toestand hier ver
ergert, naar Tsjangtsjoen getransporteerd
worden. De Oost-Chineesche spoorweg zal
Japan evenwel niet bezetten.
Ten derde zullen de Japansehe troepen
zoo gauw de orde weer hersteld is, de stad
Kirin ontruimen.
De correspondent voegt hieraan toe, dat
met de ontruiming van Kirin reeds een
begin moet zijn gemaakt.
Geen Russische mobilisatie.
Het N.T.A. meldt uit Moskou, dat Worosji-
low, de Russische volkscommissaris van oor
log. die juist van een uitgebreiden tocht
door het Russische Verre Oosten is terug
gekeerd, tegenspreekt dat er Sovjettroepen
langs de Mansjoerijsche grens zijn gemobili
seerd.
Engeland.
Zullen 20 Labour-leden
overloopen?
Terwijl MacDonald in de aristocratische
landelijkheid van het buitengoed van lord de
la Warr in de heuvels van Sussex zich her
stelt van de overspanning der laatste weken
en zich in het hem sympathieke gezelschap
van dezen jongen Labour-peer voorbereidt op
de gewichtige beslissing, die men Maandag
a.s. van hem verwacht, blijft de politieke si
tuatie te Londen nog uiterst onzeker, aldus
„De Tel-".
De mogelijkheid, dat een tarievenpolitiek
zou worden gevolgd zonder voorafgaande nieu
we verkiezingen, werd weer druk besproken,
als gevolg van het met groote stelligheid ver
breide gerucht, dat circa 20 Labour-leden, o.w-
één of twee oud-ministers, zich en bloc aan de
zijde der regeering zouden scharen. Bij de
debatten over de noodbegrooting is duidelijk
gebleken, dat vele Labourleden zich weinig
op hun gemak gevoelen in de oppositie tegen
hun ouden leider MacDonald en de zwakke
verdediging van Henderson, den nieuwe par
tijleider, van het oppositioneele standpunt
heeft dat onbehaaglijke gevoel nog verscherpt
Intusschen is het gerucht betreffende den
overgang der 20 Labour-leden laat op den
avond weer tegengesproken. Volgens de „Daily
Telegraph" zou men hier slechts te doen heb
ben met een manoeuvre van eenige Labour-
leden, die er naar streven het uitschrijven van
nieuwe verkiezingen te doen uitstellen, opdat
er een overeenkomst tusschen de regeering en
de oppositieleiders tot stand zou kunnen ko
men. In het begin van de week, zoo schrijft
dit blad, hebben zich eenige Labour-leden
tot minister Thomas gewend met een voorstel
dat waarschijnlijk een concessie in zake de
tariefkwestie behelsde. De Daily Telegraph"
betwijfelt ten sterkste of deze concessie ver
genoeg is gegaan en is van oordeel, dat de
geheele manoeuvre thans mislukt is, daar aan
dezen stap te vroeg ruchtbaarheid werd ge
geven.
Mocht het gerucht in zake den overgang
der 20 Labour-mannen naar het regeerings-
kamp niettemin op waarheid berusten, dan
zou de regeering zich met veel meer recht dan
tot dusver „nationaal" kunnen noemen. De li
berale „Star" verklaart, dat, wanneer Mac
Donald een beroep zou doen op den steun der
liberalen voor een tijdelijk tarief, dit in ern
stige en sympathieke overweging zou worden
genomen, wanneer daardoor nieuwe verkie
zingen vermeden kunnen worden.
Toch spoedig verkiezingen?
LONDEN, 25 Sept. De Britsche premier
MacDonald. die eenige dagen rust heeft ge
nomen, is heden naar Londen teruggekeerd,
waar hij een kabinetsraad heeft gepresi
deerd.
De terugkeer van den premier versterkt
den indruk, dat de volgende maand algemee-
ne verkiezingen zullen worden gehouden.
Vermoed wordt, dat deze kwestie in den ka
binetsraad is besproken. De ..Evening Stand
ard" weet zelfs reeds mede te deelen, dat de
ontbinding van het parlement Woensdag in
het Lagerhuis bekend zal worden gemaakt.
Passage-tarieven weer
verhoogd.
LONDEN, 25 Sept.. De .Southern Rail-
way" deelt mede, dat de nieuwe passage-ta
rieven voor reizen naar het continent, die
Woensdag jl. ingevoerd zijn, door de verdere
koerswijziging van het pond Maandag as.
weder iets verhoogd moeten worden.
(N.TA.)
Italië.
Verhooging van de Invoer
rechten.
ROME. 25 Sept. (VJJ.) Officieel wordt
medegedeeld: Met het oog op het tekort op
de staatsbegrooting, hetgeen een snel ingrij
pen eischt, is besloten tot verhooging der
invoerrechten. Bij Koninklijk Besluit, dat
heden (Vrijdag) in werking treedt, zullen
de invoerrechten voor het meerendeel der
goederen met 15 pet., voor brandstoffen met
10 pet. verhoogd worden en wel voor alle
staten met welke geen handelsverdrag met
de bepaling inzake meest begunstiging geslo
ten is. Van de verhooging der invoerrechten
zijn uitgesloten o.a. oliezaden (lijnzaden) e.d.
en de graansoorten, waarvoor reeds eenige
weken de invoerrechten verhoogd zijn, ver
der edelsteenen, die tot sieraden verwerkt
worden en bemestingsstoffen. Verder is voor
den binnenlandschen handel een prijsverhoo-
ging voor benzine en petroleum vastgesteld.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
STOFZUIGERHUIS MAERTENS
BARTEL JORIS STRAAT 16 - TEL. 10756
PREMIER-DUPLEX Stofzuigers f 165.—
dooi KAREL DE JONG.
Bij het doorbladeren der radioprogram
ma's voor aanstaande week krijgt men
even den indruk alsof een hernieuwing of
althans opflikkering van den Mendelssoh n -
cultus plaats vindt. Meldde ik de vorige
maal de uitvoering van diens tweede Trio
op. 66, in Engeland, ditmaal vind ik die van
het eerste, op. 49, aangekondigd en wel niet
minder dan drie maal: voor Maandag door
Kalundborg en door Midland reg., voor
Dinsdag door Brussel! Het zal natuurlijk
wel een toevallig samentreffen zijn, maar
het bewijst toch dat deze muziek nog niet
dood is, en dat zelfs het „dilettanten
trio" nog levensvatbaarheid, ook voor de mi
crofoon, bezit. Zijn weinig vereerend epithe
ton dankt het werk wel aan ae omstandig
heid, dat het naast smeltende melodiek een
groote hoeveelheid brillant doch relatief
niet moeilijk passagewerk bevat, en daar
door een dankbaar object voor musiceeren-
de liefhebbers werd, die in dit werk hun
technische vaardigheid kunnen doen schit
teren en tegelijkertijd de ooren hunner om
geving kunnen streelen. Het zou evenwel
onbillijk zijn, daaruit te concludeeren dat
muziek als deze alle waarde mist: al is de
inhoud in vergelijking met Beethovens en
Brahm's kamermuziek ook vrij oppervlak
kig, er zit toch tintelende geest en pak
kende melodiek in, en de vorm is, als
steeds bij Mendelssohn, zeer verzorgd. Het
Scherzo is weer een van die lichte, gra
cieuze. fladderende elfenstukjes, waarin
Mendelssohn onovertrefbaar was. En wat
de melodiek betreft: nog onlangs merkte de
grootste onzer jongere cellisten, terwijl hij
spontaan het aanvangsthema op zijn in
strument begon te spelen, bewonderend op:
„wie vindt tegenwoordig nog zoo'n melodie?
Tegenover zulke kwaliteiten nemen wij
de te drukke, vaak rommelige piano-partij
in de Allegro en de suikerovervloed in het
Andante maar op den koop toe. Op zijn tijd
smaken taartjes en confituren ook wel eens
als men ze maar met mate gebruikt.
Dit trio is nu echter niet het eenige Men-
delssohn-verschijnsel. Ook een zijnor sym-
phonieën, en wel de z.g. „Schottische" staat
op eenige programmas en wel op die van
verschillende Duitsche stations voor Zon
dagnamiddag (uitvoering te Wiesbaden) en
van Brussel voor Dinsdagavond; hier zal
zelfs een heele Mendelssohnavond gegeven
wonden, waarop ook het bovengenoemde
trio gespeeld wordt.
De Schotsche Symphonie, op. 56. is de
derde en volgens velen de meest beteeke-
nende van Mendelssohn's symphoniecn. Zij
dankt haar ontstaan aan de indrukken die
M. als jongeling bij een reis naar de
Schotsche Hooglanden en de fjordachtige
kust deed. Ook voor de Ouverture „Die Hc-
briden oder die Fingalsihahle ontstonden
toen de kiemen. Het zwaarmoedige coloriet
van het Schotsche landschap vindt vooral
in het eerste hoofddeel uitdrukking. De in-
strumenteering is voor zijn tijd nieuw, de
vorm schoon evenwichtig: een meester
stuk van symphonischc romantiek. Het
vivace laat vroolijker tonen hooren. Natio
nale motieven schijnen er een rol in te spe
len; de behandeling der blaasinstrumen
ten is voor dien tijd ongewoon. Meer sen
timenteel klinkt het Adagio, waarvan het
middengedeelte een ernstig dramatisch
karakter heeft. De Finale vangt met een
strijdbaar, onvriendelijk thema aan, maar
de muziek verliest haar duister en barsch
karakter in het verloop van dit stuk en
eindigt in een hymneachtigen slotzang.
Ik wil omtrent de muzikale persoon van
Mendelssohn (18091847) nog enkele zinnen
citeeren. „Zijn door klassieke kunstidealen
gelouterde zin voor vorm scheptoonwerken
van onnavolgbare uiterlijke volkomendheid
en innerlijk evenwicht. Zijn melodische vin-
dingsgave, zijn fijngeschakeerde instrumen
taal coloriet verleenen aan zijn muziek een
specifieke bekoring. Maar in die in 't oog
vallende goede eigenschappen liggen ook de
onmiskenbare gebreken besloten, die zijn
muziek reeds vóór vele jaren problematieke
waarde ten opzichte van het tegenwoordige
gaven. Juist muziek als de zijne, die geen
probleem kent, waarin alles zonder rest op
gaat, moet in onzen met spanningen, opwin
dingen en conflicten overladen tijd als
anachronistisch gevoeld worden. Mendels
sohn, wien het tijdens zijn kort, gelukkig en
harmonisch leven aan innerlijke conflicten
ontbrak, bleef wat hij van den aanvang af
was: een sensitieve aristocratische natuur,
een .Apollinisch meester" volgens Nletsche's
uitspraak, met zijn eigen, helaas eenlgszins
beperkte gevoelssfeer". Zouden we misschien
in onzen oncvenwichtlgen tijd Juist naar
zulke kunst gaan terug verlangen? Ik waag
nog geen conclusie.
Moderne muziek zal men Zondagavond uit
Hilversum kunnen hooren: Cyril Scott, Voor
molen, Pijper en anderen.
Een zeer belangrijk werk. waarin zoowel
klassieke als modernere invloeden zich
doen gelden, wordt Maandagnam. door Da-
ventry uitgezonden; de tweede sonate voor
piano en viool van Fcrrucio Busonl. Een
chromatisch motief e, cis f, eis, e, opent als
een motto het werk, welks eerste deel den
neventltel „quasi uma fantasea" zou kunnen
dragen. Als improvisatorische volgen hier
de onderdeelen elkaar op. Eerst in het mar
kante Scherzo met zijn galoppeerende ryth-
men, door een mooie melodie afgewisseld,
neemt de muziek vastere vormen aan. Een
nieuw intermezzo bereidt op het thema der
slotvariaties voor: dit thema komt in de
bas schoorvoetend opdagen, ook de Scherzo
melodie komt „wie eine Erinnerung". Alles
vervaagt meer en meer totdat het klavier de
heerlijke koraalmelodie van Bock: „Wie wohl
1st mir, o Freund der Seelen" inzet. De
enorme Bachkenner en contrapunticus, die
Busoni was. komt nu aan het woord in een
reeks variaties, die in de moderne kamer-
muzieklitteratuur moeilijk hun weerga zou
den vinden. Eerst wordt het thema zacht
wiegend geparafraseerd, dan komt een mar
tiaal rythme gevolgd door een variatie in
brlllante vioolfiguren, waartegen het klavier
het thema in korte accoordslagen brengt.
Daarna zet zich de toondichter tot medida-
ties in Bach's geest; de melodische lijnen
slingeren zich dooreen als in een aria van
den grooten cantor, maar de geest van de
twintigste eeuw mist de bevrediging van dien
uit Bach's tijden. In een kunstig fugato
wordt evenwicht gezocht: de modernere tijd
doet zich In gewaagde samenklanken gelden;
de bevrijding komt eerst daarna: een dreu
nend Allegro, een terugkeer der koraal
melodie. Het beglnmotto besluit ook het
werk dat den componist van zijn beste en
grootste zijde toont en vrij is van de excessen
waartoe Basonl's speculatieve geest hem
later voerde. De geweldige contrapuntiek van
Bach zal men in de Tripelfuga ffuga met
drie themas) voor orgel kunnen hooren. die
Dinsdagavond door Heilsberg uitgezonden
wordt.
De kwintetten, die Daventry deze week uit
zendt, behoeven geen bespreking, daar ik
kort geleden nog over die werken schreef.
Het Bachprogramma van Woensdagavond
(Londen reg.) is de moeite van het luiste
ren waard: ook een der concerten voor twee
klavieren komt cr op voor.
Brussel vergast ons weer eens op humor,
door het „Dorfmuslkkantenscxtet" van Mo
zart aan te kondigen als; Muzikanten in het
dorp. Snaren en 2 hoorns". Mozarts koste
lijke parodie zal menigeen zeker gaarne
willen genieten: hoe de hoorns zich vergis
sen, de soloviool een toon te hoog uitkomt,
enz., maar ook hoe de slechte componisten
aan de kaak gesteld worden.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
Bil MAAG- en DARMKWALEN, tegenzin in
eten, tragen stoelgang, opgeblazenheid, maag-
branden, oprispen, benauwdheden, pijn in 't voor
hoofd, neiging tot braken, bewerken 12 glazen
natuurlijk „Franz-Josef-bittcrwatcr grondige
reiniging van het spijsverteringskanaal.
AGENDA
ZATERDAG 26 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: Mainzer Btadttlieatcr
„Der Zigeuner Baron", operette v. Strauss.
7.30 uur.
Jansschouwburg: Revueavond van de ont
spanningsvereniging Ons Genoegen. 8 uur.
Protestantenbond: „De Plassen van Hol
land", lezing door dr. Jac. P. Thijsse, voor
Volksuniversiteit. 8 uur.
Palace: ,Het vroolljke Weeuwtje". Tooneel:
Fran Kllnt, de handschoenen-koning. 2.30, 7
en 9.15 uur.
Luxor Theater: „De vlucht naar het Vreem
delingenlegioen". Tooneel: Harrison, melange-
act. 2-30 en 8-15 uur.
Rembrandt Theater: „Monte Carlo".. Too
neel: De Kaeths Accordeon kwartet. 2 30, 7 en
9.15 uur.
Vel sen: Hotel de Prins, dansen.
Amsterdam: Circus Sarrasani, Sta
dion, 2 en 7.30 uur.
ZONDAG 27 SEPTEMBER
In den Hout: H. O. V„ laatste middagcon
cert.
Stadsschouwburg: N.V. Het Schouwtoonecl
„Elias weet het beter". 8 uur.
Jansschouwburg: Ensemble Jacq. Sluytcrs
„De kleine Lord", 2.15 uur.
„'t Kikkertje", 815 uur.
Gem. Concertzaal: Gezelschap Mie en Ko.
„Waarom zijn de bananen krom?"
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
Amsterdam: Circus Sarrasani, Sta
dion, 2 en 7.30 uur.
MAANDAG 28 SEPTEMBER
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's Museum. Spaame 16 Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
Amsterdam: Circus Sarrasani, Stadion
7.30 uur.
APOTHEKEN: (AVOND- EN NACHTDIENST)
Fa. Grijseels en van Hees, L. Vecrstraat 14.
tel. 11000.
L. SchoorI, Fr. Halspl. 1. tel. 11180.
Bosch- en Vaartapotheck, Bosch en Vaart*
straa. 26, tel. 13290.
