Raad van State. DE TENTOONSTELLING VAN UURWERKEN IN HET STEDELIJK MUSEUM TE AMSTERDAM, Het woord is aan... Het Belangrijkste. 49e Jaargang No. 14805 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Woensdag 30 September 1931 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN: per week 0.27K, per maand f 1.20. per 3 maanden 3.57franco per post /3.87J4, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.72K. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600 Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclame* 0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en aanbod 14 regels 1 0.60t elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje* (iederen dag) 13 regels 030. elke regel meer ƒ0.10. uitsluitend 4 contant Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand. Voet ol Oog f 400.-. Duim f250.-. Wijsvinger f 1 50.-, Elke ande vinger f 1 50.-. Arm-of Beenbreuk 1100.— Idem voor Abonnés op het Geill. ZondagsbladLevenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vingei f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN EERSTE BLAD HAARLEM, 30 September. Scheepsjournaal (II). Wie den Angstel bevaar,t, vian Abcoude niaair Nieuwersluis, voelt mikten hoon jegens het verkeer op den weg in zich rijzen. Hat auto genen AmsterdamUtrecht v. v. stormt er langs. Ik ben er zelf meermalen langs ge stormd. Nooit heb ik geweten <La.t het water Angstel heette, nooit heb ik tijd gehad om te zien hoe mooi het is. Er liggen schoon? oude landhuizen in 't groen verscholen. Br zijn wijde, glooiende gazons en festijnen van bloemen. Er „heft zich", zooals de klassieke dichtkunst dat uitdrukt, een slot van eeuwen her. Er liggen snoezige, schilderachtige brug getjes, zóó laag dat des Dokters Spaaiuie- geus, die de grootte heef.t van een normaal damészakdoekje, er maar net onderdoor gaar en we alle vier plat in de wherry moeten gaan liggen. „Niet ite veel gang", waarschuwt, die As suradeur. „Het zal nou wel gaan hoor", troost de Dokter. ,.Je bent al aardig afgevallen". Wij wisselen twee-aan-twee aan de riemen, om het half uur. Gisteren was 'het nog drie kwartier, maar nu is Inert te koud in de stuur stoel, om zoo lang op je beurt te wachten. Dicht bij Nieuwersluis verandert evenwel het aspect. De zon, met een zacht hoeraatje begroet, vertoont zich. In de spoorbrug ligt een breede zolderschuit gemee'rd, die de doorvaart volkomen verspert. Wij wachten en dobberen, tot de Dokter zich met jeugdige lenigheid ter spoorbrug ophijscht, en met doodsverachting de lijn Utrecht—Amsterdam betreedt. Na eenige on derhandeling wijkt de zolderschuit, we ste ken het Merwedekanaal over en liggen tien minuten later wéér voor een hindernis. Dit is de Nieuwersluis zelf, naast een fort. Het wachten is hier zeer onaangenaam, want vlak naast ons steken de achterpooten en de staart van een overleden hond boven water. Het lijkt alsof hij midden in een koenen snoeksprong gesneefd is, en als zijn eigen monument daar blijven staan. Maar dit soort gedenkteeken is hinderlijk snel vergankelijk, en wij kunnen maar niet uit zijn buurt ko men. „Een schoone dood", meent de Laborant, De dokter walgt ervan, en ik ga aan wal om den sluiswachter een bezoek te bren gen. Hij woont in een mooi oud huis, en zegt dat het twaalf uur is. Wat dat zou? „Van twaalf tot éen eet ik. Ik moet ook éten". „Wij ook. Aan den anderen kant van de sluis. Aan onzen kant is er alleen.ik zwijg en walg. Alleen grof geld blijkt den sluiswachter te kunnen bewegen, zijn stoel te verlaten. „Wat zou dat eet-uur hem per dag wel op brengen", bepeinst de Assuradeur. „Daar jheb je nou een eenvoudig systeem! Als jij dat nou ook'es toepaste, dokter. Zoo'n paar eet- uren per dag met verhoogd tarief!" De dokter gromt iets onverstaanbaars. Er zijn te veel wachtkamers in zijn vak. waar door men naar de gezondheid geschut kan worden. Maar er is maar éen Nieuwersluis. Wat doe je tegen een monopolist? Hij strijkt zijn gage op en schut ons knor rig. Daar, in die sluis, wordt de grootheid van de R. Z. V. Het Spaarne ons plotse ling tenvolle duidelijk. Als de duikers werken en wij zakken in de vochtige sluisput, buigt zich een man over den rand. Hij is zeer kennelijk een sports man. Hij zegt, zonder eenige inleiding: „Ik wou dat ik die Rondvaart ook per wherry kon maken, maar ik kan geen partner vinden die op het moment er de vacantie voor kan nemen". „Jammer", roep ik, al dalend, beleefd om hoog. „Bent u dan lid van een roeivereeni- ging?" „Ja zeker", zegt de sportsman ver baasd. „Van welke?" vraagt de Dokter. „Van Het Spaarne immers", roept de sportsman. „Ik heb u nog geholpen om deze boot te water te laten, toen u wegging uit Haarlem." Hierop volgt een pijnlijke stilte. Als wij de sluis uit zijn, geven wij met z'n drieën de schuld aan den Assuradeur. Die is bestuurs lid, en behoort alle vijfhonderd leden, variee- rend van 16- tot 60-jarigen leeftijd, met hun antecedenten en Rondvaart-ambities te kennen. Waarvoor kiezen we anders een As suradeur in het bestuur? Na dit incident is de lunch slecht, en wordt het nog kouder. Maar op de Vecht leeft de stemming weer op. De vier honden van den Mijndenschen sluiswachter geven alle vier den Assuradeur een poot, en hij zegt natuurlijk dat alle hon den en kleine kinderen dol op hem zijn, en gaat ze tracteeren, waarna zij zoo dol op hem worden dat hij blij mag wezen dat het verval hier erg groot is. Wij bereiken bijna den sluis- bodem. De vier hondenkoppen janken ons droef over den rand na. Dit brengt den Labo rant op het onbehagelijke idéé, dat die ouwe sluisdeuren het onder zoo'n druk wel eens konden begeven. We herademen als we eruit zijn. De Drecht is intiem en genoegelijk. Je vaart er tusschen hooge rietwallen en knoes tige knotwilgen en ontmoet er andere water sporters. Dan openen zich plots de wijde Loosdrechtsche Plassen voor je. Er staat een stevige bries op, de golven klotsen tegen de wherry, een enkele wipt via een outrigger een beetje water binnen. De zon breekt door. Het is goed te leven, en de slag begint er ihard aan te trekken, uit puur jolijt. „Doe ook 'es wat", zegt hij tegen den boeg. Sinds de roeisport werd uitgevonden hebben alle slagen dat tegen alle boegen ge zegd. Zij kunnen niet zien wat de boegen doen. Dus trekken die niet. „Tegen wind", zegt de Dokter beslist, „roei ik altijd kalm aan". „En met wind mee?" vraag de slag. „Dan doe ik het bizonder kalm. Waarom zou je dan trekken?" „Wanneer trek jij dan ooit?" ,3ij windstilte". „Maar er is nooit windstilte in dit land". „Gelukkig niet", zegt de Dokter. Ondanks dit debat bereiken wij vlot de Watersportvereniging Loosdrecht. R. P. October 1531: Karei V stelt den Raad van State in.) Het is al wat lang geleden, Dat ik leerde in de klas En ik moet het wel bekennen, Dat ik het vergeten was. Vijftienhonderd eenendertig. Dat is net vierhonderd jaar, En nog staat de Raad van State, 't Werd een blijvertje, nietwaar? Hoeveel strijd heeft door die eeuwen t Kleine landje wel doorstaan, Hoeveel stormen en gevaren Zijn over ons volk gegaan. Menigmaal werd het gebogen, Maar gebroken is het niet, Bij een dergelijk jubileum Geeft dat moed voor het verschiet. Weer zijn stormen losgebarsten. Weer woedt onweer in het zwerk, Maar in deze krachtsbeproeving Staan we nog als immer sterk. Viermaal honderd jaar geleden Werd hij een bestuursorgaan En de hooge Raad van State Ziet zijn taak nog niet gedaan. Moge hij nog lang besturen, Is de wensch bij 't jubilé, Steunend op vierhonderd jaren En de leus: Je Maintiendrai P. GASUS. DE PETROLEUMMAATSCHAP- PIJEN IN ENGELAND. TOT INNIGE SAMENWERKING BESLOTEN. De petroleummaatschappijen: de Anglo- American Oil, de Anglo-Persian Oil. de Bur- mah Oil, de Mexican Eagle, de Canadian Eagle en de Shelle hebben, daar zij van meening zijn, dat het beste en snelste middel om een gunstige oplossing te vinden voor de huidige moeilijkheden verkregen kan worden door een nauwe samenwerking op industrieel gebied, besloten in het Ver- eenigd Koninkrijk zooveel mogelijk samen te werken. Zij zullen te dien einde maat regelen nemen, die ten doel hebben, dat door deze samenwerking de behoeften tegen de laagst mogelijke prijzen kunnen worden bevredigd. ONTEVREDENHEID EN VERBITTERING BIJ ZUIDERZEEVISSCHERS. OVER HET NOG NIET UITVOEREN DER STEUNMAATREGELEN. Dezer dagen vergaderde de Zuiderzee-vis- scherijraad te Enkhuizen. Voornamelijk kwam ter sprake, welke maat regelen noodig zijn met het oog op de af sluiting der Zuiderzee. Aangezien verwacht wordt dat een even- tueele najaars- en voor j aarshar in gvisscher ij zich voornamelijk zal concentreeren in het Noordelijk gedeelte van de af te sluiten Zuiderzee en het bovendien wenschelijk is dat de eigenlijke Zuiderzeevisschers bij de laatste uitoefening van hun bedrijf zoo weinig mogelijk belemmering ondervinden werd den voorzitter met algemeene stemmen verzocht den Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw te vragen zoo spoedig mogelijk te bepalen, dat het verboden is de visscherij met den wonderkuil of met den bord en kor uit te oefenen met vaartuigen die voortbe wogen worden door middel van mechanische kracht. Tevens stemden a.lle leden voor een ver bod der wonderkuilvisscherij dus ook door zeilvaartuigen, zoodra de afsluitdijk gedicht is of ais het tijdstip van afsluiting tijdens de haringoampagne valt, zoodra de voorjaars haringoampagne geëindigd is. Voorts bleek uit de gehouden besprekingen dat zich van de Zuiderzeevisschers een geest van ontevredenheid en verbittering meester maakt, omdat nog steeds niet verschenen zijn de uitvoeringsmaatregelen als bedoeld in art. 3 en art. 6a van de gewijzigde Zuider- zeesteunwet, niettegenstaande toezeggingen van den minister van Waterstaat. Het werd zeer grievend geacht voor de Zuiderzeevisschers. dat zij nog niet weten hoe zij er voor staan met de „Waardever mindering". Bovendien werkt deze onzeker heid zeer remmend op een vlot loopende liquidatie van veüe vtisscher ij bed rij ven en houdt zij de zoo hoog noodige afvloeiïing van visschers naar andere bedrijven tegen. Er werd besloten een deputatie uit den Raad af te vaardigen naar den minister om hem den ernst van den toestand mede te deelen en de zoo zeer noodige medewerking te verzoeken. EEN UITGELEZEN COLLECTIE ANTIEKE EN MODERNE KLOKKEN. Het tikken van een klok geeft altijd iets huiselijks. Zelfs al zijn er ook zooveel bij el kaar, als dat op deze tentoonstelling het ge val is. En het is daarom zoo juist ingezien door de horlogemakersvereeniging „Chris- tiaan Huygens" om de door haar georgani seerde internationale tentoonstelling van moderne en oude uurwerkkunst te houden in een zeer rustige zaal van het Stedelijk Museum te Amsterdam. Daar in die rustige zaal, waar je geheel van de roezige buiten wereld bent afgesloten, daar zingen de klok ken hun eeuwige Lied von der Glocke. daar tikken zij vredig en gelaten den tijd weg, tik tak, tik-tak, steeds maar door. Doch je merkt dat niet, zoo kalm en berustend gaat het. Ik heb een heelen middag in dat zaaltje doorgebracht tusschen de vele uurwerken uit alle tijden, van den ouden zandlooper af tot de modernste schoorsteenklokjes toe. En steeds kwam ik weer terug in den hoek van de oude sta an klokken, die statige meubel stukken die me de ouderwetsche kamer van mijn grootouders weer in herinnering brach ten met de twee hoektafeltjes, waar alles keurig op orde lag. het donkerroode kleed op de ronde tafel met het zwarte koekjestrommel tje op 'n zwart blaadjeDie groote kamer, waar je je, klein nog. altijd wat beklemd in voelde: je zou voor geen geld ergens aan durven komen en zeker niet aan de staanklok. Want grootvaders klok was een deftige klok, die zoo ongenaakbaar uit de hoogte op je neerkeek Maar ze hoorde in die kamer. Ep later heb ik haar leeren waardeeren en heb ik begre pen, dat die oude, vertrouwde klok bij mijn grootouders paste. Er zijn prachtige inzendingen te bewonde ren op deze tentoonstelling. Vooreerst is de collectie antieke staande klokken alleen reeds een gang naar het Museum waard. Fraai on derhouden kasten, bizonder mooi beschilder de wijzerplaten, nauwkeurige uurwerken, die scheepjes in beweging brengen en schommel tjes en molentjes, met mechanieken, die de datum aangeven en den stand van zon en maan en die in glasheldere, ijle, pingelingende toontjes deuntjes spelen. In deze verzameling treft de kostbare klok van de fa. van Niel in de Groote Houtstraat alhier, waarvan we een afbeelding hebben afgedrukt. Iets bizondevs ervan is. dat de drie figuurtjes boven op de kast niet op bazuinen blazen of een aardbei torsen. Er is verder een groote collectie tafeluur werken in alle grootten, o.a. een Engelsche klok van Johan Grantham uit het begin der 18e eeuw met een speelwerk voor 12 deun tjes, bijvoorbeeld eenige menuetten, de ..mars v. Malebourg. Wilhelm de Nassau" zooals er op aangegeven staat. Voorts vinden we oude zonneklokken, stoeltjes- en staartklokken, als de Friesche staartklok met wandelende schildwacht, een Geldersche stoofklok, vele antieke pendules en twee vitrines van oude horloges met fraai gedreven kasten. Dc bedoeling van deze tentoonstelling, die tot 4 October geopend blijft, is geweest te too- nen wat de uurwerkhandel geleverd heeft en nog levert, en daarom is de afdeeling mo derne uurwerken ook ruim voorzien. Hoewel daarbij ook fraaie specimina te bewonderen zijn. kunnen ze de vergelijking met de oude klokken geenszins doorstaan. Men zoekt het óf in nam aak-oud (zie de vitrine met tafel- klokken) óf in het hoekige, en soms te sobere. Doch een klok is niet alleen een meubel stuk, het is ook een gebruiksvoorwerp en de techniek is zeer ver gevorderd op het gebied van uurwerken. Er waren miniatuur-horloges bij en electrische synchroonklokken, er waren Doch het is ondoenlijk alles op te sommen. Laat ik volstaan met te zeggen, dat er nog vele interessante inzendingen zijn. In een afgeschoten gedeelte van de gang worden filmpjes van bekende horlogefabrie ken gedraaid, die een beeld geven van het fabriceeren der uurwerken. En vani de groote. oude schilderij, die daar hangt, en die op de tafel eenige zandloopers vertoont, kijken de regenten met starre verwondering naar de wonderlijk bewegende beelden en lezen, dat in een der fabrieken dagelijks 1200 horloges worden geproduceerd INKWARTIERING GEWEIGERD. STRAFVERVOLGING TEGEN AANSTAAND KAMERLID. De Avondpost verneemt, dat tegen ds. Fa ber te Zutphen, die op grond van zijn anti militaristische beginselen aan een offi cier van het Ned. leger, die zich ingevolge de inkwartieringswet bij hem om kwartier aan meldde onderdak heeft geweigerd een straf vervolging ingesteld is. D«. Fabor «11 Ma tion- fcal andere bewoners van het Deventerweg- kwartier, hadden vooruit bij den burgemees ter geprotesteerd tegen het onderbrengen van militairen in hun woningen en vrijstel ling verzocht wegens gemoedsbezwaren. Die verzoeken werden van de hand gewezen, waarop ds. Faber demonstratief aan den hem toegewezen officier den toegang tot zijn huis weigerde." Ds. Faber is de opvolger van den heer A. B Kleerekoper in de Tweede Kamer. NIEUWE AMBTENAAR VAN HET O. M. MR. TH. SEMEYNS DE VRIES VAN DOESBURGH. Bij Koninklijk Besluit is benoemd tot amb tenaar van het O. M. bij de kantongerechten in het arrondissement Haarlem, ter stand plaats Haarlem, mr. Th. Semeyns de Vries van Doesburgh, thans ambtenaar van het openbaar ministerie bij de kantongerechten Leeuwarden. Dokkum, Bergum, Harlingen, Sneek. Bolsward en Zuidhorn, ter stand plaats Leeuwarden. BRüNING NIET NAAR AMERIKA. WASHINGTON, 29 September (Reuter) Men verklaart, dat de regeering der Ver. Staten geen bezoek van Brüning aan Amerika ver wacht. Geen enkele desbetreffende stap is bij dc regcering der Ver. Staten gedaan en deze heeft evenmin een uitnoodiging ver zonden VERKLARING VAN MUSSOLINI INZAKE DE LIRE. ROME, 29 September (V. D.) Mussolini heeft alle diplomatieke en consulaire ver tegenwoordigers met klem verzocht alle ge ruchten categorisch tegen te spreken, vol gens welke de Italiaansche regeering voor nemens zou zijn de stabillseeringkoers van de lire, vastgesteld bij de wet van December 1927, te wijzigen. (De koers bedroeg i r 92 lire). ERNSTIG ONGELUK IN BELGIë. STEIGER INGESTORT. MALMEDY, 29 Sept. (V.D.) Hedenmor gen gebeurde in het dorpje Morbertsville, hetwelk in de nabijheid van Malmedy ligt, een ernstig ongeval. Arbeiders waren op een steiger bezig met het voegen van een muur der Warche-stuwdam. Plotseling stortte de steiger in met het gevolg, dat 20 arbeiders naar beneden vielen. Twee hunner werden ernstig en 17 anderen licht gewond. Een der gewonden verkeert in levensgevaar. Op het moment van de instorting bevonden zich onder den steiger de Directeur van de elec- tricltcitsmaatschappij. welke het geheele ge bied van stroom voorziet, en een ingenieur. Zij werden door de neervallende stukken on middellijk gedood. Emil Ludwig: Slechts hij die in zijn eigen leven een ge lijkenis hec/t weten tc beluisteren, wie zich, dubbelzinnig, als persoonlijkheid en als voorbeeld voelt, is ook in staat, het alge meene in het leven van vreemden te zien. Dc betcckenis van nieuwe verkiezingen in Engeland. (2e blad, le pag.) Nieuwe ambtenaar van het O.M. in Haarlem Mr. Th. Semeyns de Vries van Doesburgh benoemd. (le blad le pag.,} De Bankcatastrophc in Ovcrijscl. Directeur der Kamperbank in arrest gesteld. (4e blad, le pag.) Dc Vlootschouw op Schiphol. (le blad, 2e pag.) Adres der bezuinigingscommissie uit de Mij. van Nijverheid. (4e blad, le pag.) Ontevredenheid en verbittering bij Zuidcc- zeevisschers. (le blad, le pag.) De tentoonstelling van uurwerken te Am sterdam. (le blad, le pag.) Intimus: Tweede Kamer. Het achtste vrou welijke kamerlid. Interpellaties. (4e blad, le pag.) Uit Hülegom: De gemeenteraad en de relle tjes Jn het dorp. (3e blad, 3e pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P. Scheepsjournaal (II). rr (le blad, le pag.) Henry A. Tli. Lesturgeon: De Parijschc triomftocht der Kon. Militaire Kapel. (2e blad 2e nag.) Von onzen Londenschen correspondent: De toestand in Engeland. (2e blad, le pag.) (Laatste berichten 2e pag. le blad.) LONDEN'S NIEUWE LORD. MAYOR. LONDEN, 29 Sept. Wethouder Maurice Jenks, die binnenkort door den koning in den adelstand zal worden verheven, ls in de Guildhall te Londen gekozen tot lord-mayor van Londen. (N.T.A. draadl.). DE ZOON VAN PRIMO VERDE DIGT DEN VADER. MADRID, 29 September (V.D.) Don An tonio Primo de Rivera, zoon van wijlen den dictator, heeft een oproep tot de kiezers ge richt hem naar het parlement af te vaardi gen. Gedurende anderhalf jaar. aldus de Rivera Jr.. is de lucht vol van geschiedenissen waarin verteld wordt wat mijn vader lieeft misdaan. Don Antonio wenscht in de Cortes de aanklagers met schriftelijke bewijzen aan te toonen dat er met groote onrechtvaardig heid over zijn vader wordt gerrrdeeld. Hij merkte op, dat terwijl er 400 afgevaardigden in de Cortes zijn die zijn vader kunnen belas teren er geen raad van beroep ls. UIT AMERIKA. BEZUINIGING BIJ MARINE. WASHINGTON, 29 Sept. (N.T.A.) Van regeerlngszijde werd aangekondigd, dat de openbare uitgaven tot het minimum zouden worden beperkt, om zoo al het mogelijke ie doen tot herstel van het evenwicht der be grooting. Zoo zal men de begrooting van het dept. van marine, dat voor het volgende jaar een bedrag van 400 mill, vordert, met 60 mill, korten en wel door bezuinigingen tengevolge van reorganisatie op de vloot en niet door het stopzetten van den nieuwen aanbouw, die op het oogenblik aan den gang is. Men zal in tegendeel, om de werkloosheid bij de werven zooveel mogelijk te beperken, het scheepsbouwprogram met 15 mill, ver- hoogen. maar de totaaluitgaven van het dept. van marine tot 340 mill, beperken. Ook dan blijft de nieuwe aanbouw bij de marine nog aanzienlijk beneden de op de Londensche conferentie overeengekomen tonnage-cijfers. SCHOOLSTAKING IN BERLIJN. BERLIJN, 29 September. Uit protest tegen door het stadsbestuur op het ge bied van onderwijs doorgevoerde bezuini gingsmaatregelen. zijn de leerlingen van twee scholen in staking gegaan. Van de 1200 kin deren van de eene school zijn heden 1150 niet in de klassen verschenen, omdat twee klas sen-kinderen in een ander schoolgebouw zouden worden ondergebracht. Voorts is er nog een staking aan een hulp- school ln de Seestrasse, waarbij ongeveer 100 leerlingen zijn betrokken. Hier zouden drie jeugdige onderwijzers worden ontslagen; de kinderen zouden naar een andere school wor den overgeplaatst.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 1