uitgave der n.v. lourens coster. robert peereboom
Het woord is aan...
Stijgende lijn.
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14S25
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Vrijdag 23 October 1931
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN: per weck f 0.2754, per maand 1.20. per 3 maanden
13.57)4. franco per post f3.87)4, losse nr». /0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, per maand f 032, per 3 mnd. f 0.65, franco per post 0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTlëN15 regels 1.75. elke regel meer f 0.35 Reclames
/0.60 per regel Reductie bij abonnement Vraag en aanbod 14 regels f0.60
elke regel meer f0.15. buiten Arrondissement dubbele pnj». Onxe Groentje»
liederen dag) 13 regels f 0-30. elke regel meer 0.10. uitsluitend 4 contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog I 400... Duim (250.-. Wijsvtnger 1150-Elke andere vinger (50.-. Ann- of Beenbreuk f 100...
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid (2000.-, Overlijden (600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400- Verlies Durm (75.-. Verlies Wijsvinger f75- Verlres andere vmger (30-
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIC BLADZIJDEN.
Negentien Kanonschoten.
De Fransche minister-president Laval is te
New-York ontvangen met negentien saluut
schoten.
De meeste menschen schijnen over zoo'n
bericht heen te lezen. Wij niet, en bovendien
vinden wij het noodig, er even de aandacht
op te vestigen.
Kan het bespottelijker? Pas is nog van
Amerikaansche zijde verklaard, dat men een
ontwapenings-politiek als uitgangspunt tot
opheffing der wereld-depressie beschouwt.
Het zou schooner gedacht en gezegd kunnen
zijn, maar een 100% Amerikaan behoort nu
eenmaal uit het duiten-oogpunt te redenee
ren. Wordt er ontwapening mee bereikt, dan
mogen wij blij wezen. In de verdere saneering
van de wereld zal Amerika dan hopelijk wel
worden meegetrokken. In elk geval: het is
dan toch pro internationale ontwapening.
En de besprekingen, die die moeten helpen
verwezenlijken, luidt het in met negentien
kanonschoten!
Dit herinnert aan het grootsche moment
waarop in de Galerie des Glacés te Versailles
de vrede na den wereldoorlog geteekend werd.
Dat was in Juni 1919. Nauwelijks hadden de
Duitsche gedelegeerden Müller en Bell hun
handteekeningen geplaatst, of buiten don
derde het geschut, en een zwerm oorlogs
vliegtuigen verscheen boven Versailles. In
dien tijd was het misschien nog te vergeven,
want de wereld was nog lang niet van de
oorlogswaanzin bekomen, en kon zich nog
niet anders dan in kanonschoten uitdruk
ken. Al klonk het toen al, voor wie de geva
ren van het pas gesloten vredesverdrag be
sefte als: „Volgendeboem!oorlog.
echo!"
We leven nu twaalf jaar verder, en er zijn
zooveel menschen die den waanzin der be
wapening als zoodanig beseffen, en er hun
mond niet over willen houden, dat er kans op
een begin van ontwapening bestaat.
Op dit moment, ter inluiding van een con
ferentie naar welker resultaat de heele we
reld verlangend uitziet, lost Amerika negen
tien kanonschoten!
Dit is nog erger dan de malle vlootbezoeken
der staten onderling, waarbij men elkaar met
dreigend losse flodder-gepaf „beleefdheden"
bewijst.
Ik hoop dat de pers in vele landen, en voor
al de Amerikaansche pers, niet zal nalaten
deze malle vertooning bespottelijk te maken.
Maar ik vrees het ergste. Het grootste deel
van de redacties leest over zoo'n gevalletje
ook maar heen. Het is immers altijd zoo ge
weest!
Vroeger dronken de menschen slootwater
en stierven bij duizenden aan typhus. Dat is
niet meer zoo. Vroeger als er twee ruzie had
den, argumenteerden ze met een knots, later
een degen of een revolver, met secundanten
erbij, en wie er aan dood ging had ongelijk.
Dat is ook niet meer zoo. Vroeger braken er
pest- en cholera-epidemieën uit die halve
steden uitmoordden. Die zijn ook bedwongen.
Men liet toe dat tallooze menschen van hon
ger stierven. Nu niet meer. Enzoovoorts, en-
zoovoorts.
Allerlei rampen uit den .goeden ouden tijd"
zijn verdwenen, al waren ze altijd zoo ge
weest.
Maar de stomme massa-slachting, de erg
ste kanker van alle, is nog niet uitgeroeid,
en leeft nog zoozeer als een aanvaardbare,
gerespecteerde werkelijkheid dat een verte
genwoordiger van veertig millioen menschen,
die met een vertegenwoordiger van honderd
vijfentwintig millioen menschen komt on
derhandelen over ontwapening, stomweg be
groet wordt met negentien kanonschoten.
Stomweg! Een zachter woord is er niet
voor.
Het is treurig van monumentale dwaas
heid....
de surséance-aatl'/p.aag
j. p. kok.
Niet de Nederlandsche
Hypotheekbank.
In ons vorig nummer deelden wij bijzon
derheden mede over de aanvrage van den
heer J. P. Kok, om hem surséance van beta
ling te verleenen. Daarin werd medegedeeld
dat de heer Kok nog meent f 110.000 te kun
nen vorderen van de Nederlandsche Hypo
theekbank in verband met een hypotheek
transactie. Dit betreft evenwel niet de Ne
derlandsche, maar de Vaderlandsche Hypo
theekbank. Deze vergissing, die wij betreuren,
is door een zetfout ontstaan.
wachtgelders te haarlem.
OOK TWEE LEDEN VAN HET BURGERLIJK
ARMEESTUUR OPGEROEPEN.
In ons vorig nummer hebben wij medege
deeld, dat door het gemeentebestuur ver
schillende wachtgelders opnieuw in dienst ge
steld zijn, of voor den dienst opgeroepen.
Bij ae annexatie van Schoten werden ook
eenige leden van het Burgerlijk Armbestuur
der gemeente Schoten opwachtgeld gesteld.
Wij vernemen nu, dat het ook in de bedoe
ling van het gemeente bestuur ligt om twee
van deze heeren weer tot actieven dienst op
te roepen, omdat er door de vele werkloos
heid veel voor de leden van het Burgerlijk
Armbestuur te doen is, zoodat het gewenscht
is het aantal uit te breiden.
de loterij van het n. o. c.
TERUGBETALING DER LOTEN.
Zooals men weet, heeft het N.O.C. onlangs
besloten geen Nederlandsche vertegenwoor
diging naar de Olympische Spelen te Los An
gelos te zenden. Het is weliswaar mogelijk,
dat op andere wijze toch nog enkele deel
nemers uit Nederland zullen vertrekken,
maar het besluit van het N.O.C. heeft tot ge
volg dat de in het geheele land opgezette
loterijen geen doorgang vinden. De reeds
verkochte loten zullen nu door het N.O.C.
worden teruggenomen en voor dit doel heeft
het comité weder de medewerking van de
dagbladpers ingeroepen en verkregen, In
verband daarmede berichten wij, dat aan
ons bureau verkochte loten door de houders
weder aan ons kunnen worden teruggege
ven, waarop wij hun de koopsom van f 2,50
per lot restitueeren. De gelegenheid hiertoe
blijft gedurende een maand open, dus tot
23 November a.s. Bovendien zullen daarna
nog loten kunnen worden ingewisseld tot 1
Januari 1932 bij net N.O.C. zelf/ Lange Vij
verberg 3, 's-Gravenhage. De tegenwaarde
der loten, die alsdan nog niet zullen zijn in
gewisseld, zullen worden beschouwd als do
natie aan de kas van het N.O.C., terbestrij-
ding van de kosten ten behoeve van de lote
rijen gemaakt.
Te onzen kantore kunnen uitsluitend loten
behoorende tot het district Noord-Holland ter
inwisseling worden aangeboden.
groote brand verwoest
24 huizen.
De bladen melden een hevigen brand te
Cavastra, waardoor 24 huizen in asch wer
den gelegd. Vier menschen zijn ernstig ge
wond. De schade bedraagt meer dan 1 mil
lioen. Twee honderd personen zijn dakloos.
dorp in brand.
TWEEHONDERD MENSCHEN DAKLOOS.
Uit Rome wordt gemeld:
De bladen bevatten een telegram uit Triest,
volgens hetwelk een hevige brand in Vavras-
ta uitbrak, waardoor 24 huizen werden ver
woest, zoodat 200 menschen dakloos zijn. Vier
personen werden ernstig gewond. De schade
bedraagt meer dan een millioen.
PERSONALLY.
Voor het te Delft gehouden examen voor
analyst, richting B. 'hulpkrachten voor we
tenschappelijk chemisch onderzoek) is ge
slaagd de heer M. Hassink te Haarlem.
Arthur Schnitzler:
Wc denken noch in woorden, noch in
beelden, maar in iets wat ice niet vatten
kunnen. Als we het konden, hadden we een
wereldtaal misschien de taal die de
menschen voor de val van de torens van
Babel spraken en voor de spraakverwarring.
De musicus spreekt een wereldtaal. Gevoel is
wereldomvattend.
(De KLM. heeft thans een mil
lioen K.G. goederen vervoerd
en deelt mede, dat dit vervoer
in stijgende lijn gaat.)
Het luchtig KLM. vervoer
Is nu al tot 't millioen gekomen,
Haar luchtvloot heeft dus by elkaar
Een aardig vrachtje meegenomen.
Dit is een nieuwtje van gewicht,
Dat men niet vluchtig moet beschouwen,
De arbeid, op de vlucht verricht.
Krijgt blijkbaar meer en meer vertrouwen.
Dat dit transport werd ingesteld,
Is slechts een korte poos geleden,
De vlieger gaat nog altijd op
En blijft niet werkeloos beneden.
Hoewel de K.LM. haar last
Bij elke vlucht weer ziet ver-hoogen,
Gaat zij vooruit, wie anders kan
In deze dagen daarop bogen?
't Vervoer gaat in een lijn die stijgt,
Ja, dat zal je de drommel halen,
Maar als het aankomt moet de lijn
Toch, zou ik zeggen, weder dalen.
P. GASUS.
het geïllustreerd
zondagsblad
van HAARLEM'S DAGBLAD van heden be
vat om.: stadsgezichten en natuuropnemin-
gen uit binnen en buitenland; de vernietiging
van 145.000 bloemkolen te Grootebroek; de
werkzaamheden aan den nieuwen verkeers
weg AmsterdamMuiden: na den brand in
de huidenpakhuizen te Gouda; de nieuwe
Commissaris der Koningin in Drente; de
Spaansche danseres La Argentina te Den
Haag; de lichtweek te Haarlem; de bank
overval te Rotterdam; een vervolg van de
feuilleton Hoog Spel; een compleet verhaal;
een pagina voor de jeugd en een voor de
vrouw; een humorpagina.
Japan neemt de Volkenbonds-
voorstellen aan.
BINNEN 3 WEKEN TERUGTREKKEN
VAN DE TROEPEN.
TOKIO, 23 October. (Reuter). De Japan-
sche vertegenwoordiger bij den Volkenbond
heeft opdracht gekregen de voorstellen aan
te nemen. Japan zal binnen drie weken be
ginnen zijn troepen binnen de spoorwegzöne
terug te trekken en zijn best doen de vijan
delijkheden te beëindigen, mits China de ver
plichtingen van de verdragen erkqnt en zorg
draagt de anti-Japansche agitatie te onder
drukken.
gasverstikking in een
stikstof fabriek.
DRIE ARBEIDERS GEDOOD.
Donderdagmorgen zyn ai de Beiersche stik
stoffenfabriek te Trostdorf in Ober-Bayern
drie arbeiders door gasverstikking om hei-
leven gekomen. Zij daalden af in een kalk-
bunker en vielen een voor een bewusteloos
neer. De vierde arbeider, die eveneens in
den bunker wilde afdalen, merkte tijdig hei
gevaar en alarmeerde de reddingsbrigade. De
pogingen om de levensgeesten van de slacht
offers op te wekken, faalden.
het kantongerechts
gebouw.
WANNEER IN HET OUDE
GOUVERNEMENTSGEBOUW
Het kantoor van den Rijksgebouwendienst
te Haarlem, dat tot heden op de verdieping
van het Post- en Telegraafkantoor aan de
Raaks was ondergebracht, heeft een ander
onderdak moeten zoeken, omdat die lokalen
noodig zijn voor den Rijkstelefoondienst, die
binnenkort uitgebreid zal worden in verband
met de indeeling in districten. Nu heeft de
Rijksgebouwendienst tijdelijk de beschikking
gekregen over eenige lokalen van het oude
Gouvernementsgebouw in de Jansstraat.
Maar ook die huisvesting is van zeer tijdelij-
ken aard. Het Gouvernementsgebouw wordt
namelijk verbouwd om daarin het kantonge
recht onder te brengen, opdat in het Paleis
van Justitie meer ruimte beschikbaar zal ko
men voor de Arrondissemens Rechbank. Ver
moedelijk zal dit jaar nog de aanbesteding
plaats hebben. Met die verbouwing zal even
wel nog zooveel tijd gemoeid zijn, dat het
kantongerecht pas in het midden van 1932
zal kunnen verhuizen.
Voorts zullen in het oude Gouvernements
gebouw nog ondergebracht worden het
Rijksarchief (thans in de Vleeschhal gehuis
vest) en de dienst van de gemeentebelastin
gen te Haarlem, die nu slecht behuisd is in
het aan het Stadhuis grenzende gebouw in de
Koningstraat.
vergadering van obligatie-
houders gonnermann Co.
DE COUPONS VAN DE VENNOOTSCHAP
ONDER FIRMA EN DE COMM. VENNOOT
SCHAP.
Het Administratie- en Trustkantoor „'s-Gra
venhage" N.V. te 's-Gravenhage. onder di
rectie van mr. Van Haastert, heeft houders
van obligaties ten laste van de Handelsven
nootschap onder de firma Gonnermann
Co. en van de Commanditaire Vennootscha"
Gonnermann Co. opgeroepen tot een ver
gadering op Vrijdag 6 November ten kan
tore van dat kantoor te 's-Gravenhage. Punt
van behandeling is de beraadslaging ove
maatregelen wegens het faillissement der
N.V. Gonnermann Co. te Haarlem.
Naar wij vernemen zijn obligatiehouders
an de vennootschap onder de firma er
van de commanditaire vennootschap in
overleg getreden met den curator om dc
aandacht te vestigen op de rechten dezer
obligatiehouders bij het faillissement der
naam'.ooze vennootschap, waarin deze vori
ge vennootschappen in 1930 ingebracht zijn
Op de vergadering zal besproken worden of
een regeling kan getroffen worden ten be
hoeve van de uitbetaling van de couponrente
van deze obligaties.
MENSCIIELIJKE BESCHAVING
Uit New York wordt bericht, dat daar bin
nenkort op een tentoonstelling verscheidene
typen van mechanische menschen zullen
worden gedemonstreerd, scheppingen var
het Inventief brein van eenige Amerikaan
sche uitvinders. Een van deze mensch-auto-
maten is een vinding van den Ingenieur
Whiteman, een mannequin van groot for
maat. geheel van staal vervaardigd en be
stemd voor oorlogsdoeleinden. De uitvinder
regelt radiotelegrafisch de bewegingen var
dezen stalen „mensch", wiens borst ger,n
hart. maar een motor van 70 P.K. bevat. De
uitvinder zegt er zelf van dat zijn automaat
kan marcheeren. met een geweer schieten,
schermen met de bajonet en handgranaten
-erpen, kortom zich geheel als een b e-
-chaafd mensch kan gedragen.
Een afdoender oordeel, temeer moordend
naar dat het waarschijnlijk onbewust zoo
werd uitgesproken, kan wel niet over onze
„beschaving" worden geleverd.
Het Kantongerecht naar het oude Gouverne-
mentsgebouio.
(Ie blad. Ie pag.)
De huisvesting van het Museum van Kunst
nijverheid is nog onzeker.
(Ie blad. ie pag.)
De opgeroepen Haarlemsche wachtgelders.
(Ie blad, le pag.)
De loterij van het N.O.C.
(le blad, le pag.)
Tegen een inwoner van Halfweg 4 jaar gc-
ëischt wegens oplichting en valschheid in
geschrifte.
(le blad. 3e pag.)
Het ChineeschJapanschc conflict.
(2e blad, le pag.)
Japan neemt de voorstellen van den Vol
kenbond aan.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
Vierster: Negentien kanonschoten.
(le blad, le pag.)
Grock gefilmd.
(4e blad, le pag.)
Mr. B. de Jong van Beek en Donk: De herfst-
zitting van het Internationaal Arbeids
bureau.
(3e blad, 2e pag.)
Uit Engeland: Van het politiek spreekge
stoelte.
(4e blad, le pag.)
Haarlemsche veteranen der arbeidersbe
weging I. B{j den heer H. Reinalda.
(2e blad, 2e pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
het museum van kunst
nijverheid.
NAAR DE VLEESCHHAL?
Indertijd is medegedeeld, dat er plannen
bestonden om het Museum van Kunstnij
verheid over te brengen naar de Vleesch
hal op de Groote Markt, als dit gebouw
ontruimd zal zijn door het Rijksarchief. Nu
blijkt uit een ander bericht in dit nummer
dat dit archief vermoedelijk in den zomer
van 1932 overgebracht zal worden naar het
oude Gouvernementsgebouw in de Jans
straat.
Wij hebben geïnformeerd of het nu zeker
is, dat het Museum van Kunstnljverixid
(dat tijdelijk zonder onderdak is, omdat het
Paviljoen in den Hout ontruimd moest wor
den) naar de Vleeschhal zal overgebracht
worden.
Ons werd evenwel medegedeeld, dat die
zaak nog in overweging is en dat daarover
nog niets met zekerheid is te zeggen.
BELANGRIJKE BESLISSINGEN IN DE
TWEEDE KAMER.
De Tweede Kamer heeft Donderdag aan
genomen het wetsontwerp tot instelling v an
een economischen voorlichtingsdienst en de
ratificatie van het ontwerpverdrag van Oslo.
De drie moties ingediend door den heer v. <L
Tempel na zijn Interpellatie, zijn verworpen.
Men zie het Kamerverslag.
INBREKERS OP HET PAD.
Bij de politie is Donderdag aangifte ge
daan, dat uit een kamer op de tweede étage
van een perceel aan d<^ Groote Markt wor
den vermist een bontmantel, een pluche
mantel en een bontkraag, ter gezamenlijke
waarde van f 470. De dienstbode had in de
nabijheid van deze kamer een onbekenden
man zien loopen. De politie stelt een onder
zoek ln.
In den afceloopen nacht heeft men zich
'oegang verschaft tot het kantoor van
Droste's Chocoladefabriek in den Veerpolder
Door het verbreken van .een glas-in-loodraam
kon men in het kantoor komen. De dief is
blijkbaar niet verder kunnen komen, dan de
benedenhal, want toen is hij vermoedelijk ge
stoord. Er wordt niets vermist. Een in de
hal staande sierkast, waarvan de laden niet
gesloten waren, is wel doorzocht, maar daar
uit kon niets worden weegenomen, omdat
de ladenleeg waren!
Ook in een perceel aan de Oranjekade
is in den afgeloopen nacht een ongewenscht
bezoeker geweest. Deze heeft aan den ach
terkant een ruitje uitgesneden en kon zoo
-ioende in huis komen. Eenige kasten wer
den doorzocht, maar er wordt niets ver
mist. De politie krijgt dus wei druk werk!
REGEERINGSHULP VOOR TEKORT 1930
BIJ DE K.N.LJVL
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging
van het hoofdstuk Waterstaat der Staats-
bcgrooting van 1930 omdat wegens het ver
lies over het Jaar 1930 en het ln dat Jaar na
der gebleken groote re verlies over 1929 van
de K.L.M. voor Nederland en Koloniën het
oorspronkelijk op het desbetreffend artikel
uitgetrokken bedrag van f 400.000 dient te
yïu- --.i verhoogd met t 600.000.
Eenige van de mooi versierde en verlichte auto's die Donderdagavond aan den licht-
stoet deelnamen.
,jSnélvcrbandorganiseerde een autotocht voor gebrekkige kinderen langs de verlichte
gebouwen en door de verlichte straten Het vertrek uit het Kenaupark.