FINANCIEELE KRONIEK.
JAPON VERSCHOTEN?
KLEUR VERVEELT U?
J. LOTTGERING
RHEUMATIEK,
TOGAL
Het Huis op het Eiland
HAARLEM'S DACBLAD
MAANDAC 26 OCTOBER 1931
Hoopvolle verwachtingen van
Laval's bezoek aan Washington sti
mulans voor de beurzen. I)e
manipulaties met de goudvoor
raden. Langzaam herstel der
statistische positie van tropische
producten, stimulans voor de Am-
sterdamsclje beurs. Neder-
landsch-Indische leeningen en de
dollar. Meerjarig sehatkistpa-
pier.
r Wanneer men de beurs als een redelijke
%naatstaf voor de beoordceling van den al-
gemeenen toestand mag beschouwen, is deze
sinds ons vorig artikel er niet minder op ge
worden. Zoowel te New-York als te Amster
dam zijn de koersen vooral in het begin der
.week belangrijk gestegen. De oorzaken daar
van zijn ten deele dezelfde, ten deele ver
schillend. Dezelfde, voorzoover zij betreffen
de officicelc toenadering tusschen Frankrijk
en Amerika ten opzichte van de financieele
verhouding tusschen deze beide landen, wel
ke thans van domineerenden invloed is.
Frankrijk heeft de laatste weken groote be
dragen aan goud uit Amerika teruggetrok
ken en tengevolge daarvan heeft ook Am
sterdam goudzendingen uit Amerika ontvan
gen.
Dit is, populair gezegd, wel een malle ver
tooning en juist het omgekeerde van wat
noodig is voor het financieel economisch
[herstel der wereld. Het bewijst alleen, dat er
ondanks alle Internationale besprekingen van
een internationaal vertrouwen nog geen
sprake is en dat elk land er op uit ls zijn
eigen positie door het oppotten van goud en
iwic weet straks door het optrekken der doua-
tncmuren, zooveel mogelijk te versterken. Als
het dien kant uit moet, staan wij pas aan
het begin van de ellende.
En het is daarom dat de beurzen met
Spanning uitzien naar hetgeen tusschen La-
val en Hoover zal worden overeengekomen
ten opzichte van de verdeeling van het goud.
"Wij merkten reeds eerder op dat men zich
deze verdeeling niet mo^t voorstellen als een
gratis distributie van levensmiddelen in den
oorlogstijd. Men kan hoogstens besluiten van
zijn vorderingen op Duitschland voor een
tijd af te zien, maar overigens zal men door
onderlinge overeenkomsten het crediet van
landen als Amerika, Frankrijk, Duitschland,
Skandinavië enz. op een zoodanige basis
moeten herstellen dat de golven van wan
trouwen, die thans de wisselkoersen doen op
en neer dobberen, gaan liggen.
r Het is tenslotte niet erg, dat Frankrijk
een paar honderd millioen dollar goud uit
Amerika terugtrekt, want de circulatieban
ken behouden ook dan nog een redelijken
voorraad van 't gele metaal voor dekking van
hun bankpapier. Intusschen is de schijn nog
steeds tegen Frankrijk. Het maakt den in
druk olsof dit land bij de te verstrekken cre-
dleten aan andere landen uitsluitend geleid
wordt door een egoïstische politiek, die erop
gericht is de kapitaalarme landen aan zich
cijnspllchtig te maken. Men zal nu moeten
afwachten welke de resultaten zullen zijn
van de besprekingen te Washington, waarop
de beurzen vermoedelijk wel wat hard zijn
voorultgeloopen. Na een paar willege da
gen is Woensdag dan op de New-Yorksche
beurs weer een scherpe reactie ingetreden.
Men mag niet voorbijzien dat enkel het slui
ten van internationale credleten de voor
waarde Ls van een nieuw economisch even
wicht. Een land dat crediet ontvangst, voert
feitelijk goederen in. moet die goederen ver
werken en ten deele in het binnenland afzet
ten maar ook weer naar elders uitvoeren.
Ook de betalingen der rente komt in de prak
tijk neer op een uitwisseling van goederen.
Hierdoor wordt duidelijk dat een verdere
doorwerking van het protectionisme aan de
verkrijging van een nieuw evenwicht nieuwe
belemmeringen in den weg kan leggen. Ook
ten opzichte daarvan zouden dus internatio
nale regelingen moeten worden getroffen.
Terwijl tenslotte in alle landen het loon-
vraagstuk aan de orde blijft, een factor, wel
ke vooral voor ons land van de allergroot
ste betcekenis is. gelijk meermalen in deze
ambrlck door ons is aangetoond.
De hierboven genoemde factoren van ai-
pemeenen aard zijn ook voor de Amsterdam-
echc Beurs een stimulans geweest, maar ver
sterkt door de opvatting dat de prijzen der
grondstoffen, met name wat de producten
Iran onzen archipel betreft, hun laagsten
itand hebben bereikt. Zoowel van thee, kof
fie, rubber, suiker als van tabak zijn en wor
den de producties, hetzij gedwongen, hetzij
vrijwillig, beperkt, terwijl in de groote Indi
sche bedrijven allerwegen krachtige bezuini
gingsmaatregelen woaxlen doorgevoerd.Wordt
door de verstrekking van credieten in de
thans kapitaa'arme landen de koopkracht
versterkt, dan kan allicht spoedig blijken
dat er feitelijk van een overproductie geen
sprake is. Dit wil dan zeggen dat voor de
hierboven genoemde producten binnen be
trekkelijk korten tijd weer prijzen kunnen
worden gemaakt, die een redelijke winst
laten
Dat dit ook voor de staatsfinanciën van
Nederl.-Indië van groot belang is, behoeft
geen betoog. De inkomsten der Nederl-In-
dische staatshuishouding zijn thans uiter
aard tot een minimum gereduceerd, zoodat
zelfs de meest drastische bezuinigingen een
tekort in de schatkist niet zullen kunnen
voorkomen. Reeds nu heeft het Moederland
aan haar Indische dochter ca. 300 millioen
voorgeschoten, afgezien van de vele gecon
solideerde leeningen, weke ten onzent zijn
gepaatst. Die voorschotten zullen allicht nog
geruimen tijd moeten stijgen maar moeten
t.z.t. worden geconsolideerd. De vraag of dit
mogelijk zal zijn wordt verschillend be
antwoord, waarin mede een oorzaak is te
zoeken voor het aanbod dat de laatste we
ken in Indische leeningen heeft plaats ge
had. Dit aanbod heeft echter ook een tech
nisch karakter inzooverre het verband houdt
met de vrees voor een depreciatie van den
Amerikaanschen dollar, waarin vele Indische
leeningen zijn uitgegeven en met den ver
koop dezer obligaties voor rekening van
Amerika. In den voorspoedstij d hebben de
Vereenigde Staten geleidelijk voor ca. 7 mil
liard aan buitenlandsche dollarobligatiën op
genomen, maar niet voor het eerst is thans
gebleken dat de mentaliteit van den Ameri
kaanschen belegger zich met het bezit van
buitenlandsche obligaties moeilijk verdraagt.
Ook voor de houders van Nederl-Indische
obligaties is daarom een herstel der Indische
producten prijzen primair, aangezien daar
door ook het vertrouwen in het Indische
staatscrediet zal worden geschraagd.
Er bestaat aan de Amsterdamsche beurs
eenige onzekerheid over de vraag hoe de
coupons der Indische dollarleeningen per 1
Nov. zullen worden betaald. Bepaald is dat
coupons en losbare stukken zullen worden
betaald te New-York in gouddollars of het
equivalent daarvan. Deze bepaling is naar
onze meening voldoende om betaling in goud
respectievelijk in de volwaardige valuta van
een ander land. te eischen wanneer de dol
larkoers op 1 November beneden zijn goud-
waarde mocht zijn gedaald.
Wij maken tenslotte melding van de uit
gifte door de Nederlandsche regeering van
schatkistbiljetten met een looptijd van l, 2
en 3 jaar, rentende 4 pet. De vrees is uitge
sproken dat hiervoor tot den parikoers geen
voldoende belangstelling zou bestaan gezien
den gestegen rentestand. Het komt ons voor
dat deze vrees ongegrond is. Integendeel
mag worden verwacht dat velen, die thans
met hun geld geen raad weten, dit schat
kistpapier zullen koopen omdat men over 1
of meer jaren van de volledige terugbetaling
der hoofdsom verzekerd is. Tenzij dan dat
ons land een inflatie van den gulden te
wachten staat.
Maardan verliezen alle guldenvorde
ringen hun waarde!
Daarom kan de strijd tegen de inflatie ook
in ons land niet krachtig" genoeg worden
aangebonden!
LETTTNGA.
BINNENLAND
DE NEDERLANDSCHE GEMEENTEN EN DE
WERKLOOSHEID.
De Vereeniging van Nederlandsche Ge
meenten heeft een bijeenkomst gehouden,
waarin de noodzaak besproken is van samen
werking in het bestudeeren van de vragen,
waarvoor de gemeenten gesteld worden door
de werkloosheid. Tot uiting kwam. dat men
de Rijksbijdragen niet voldoende acht.
PROTEST TEGEN HET WETSONTWERP -
TERPSTRA VOOR HET L. O.
Het Nederlandsch Onderwijzers Genoot
schap heeft Zaterdag te Utrecht een verga
dering gehouden, waarin geprotesteerd is te
gen het wetsontwerp-Terpstra tot wijziging
van de L. O.-wet.
NA DEN BRAND TE ROTTERDAM.
De manufacturier, die na den brond in zijn
winkel aan den Hilleweg te Rotterdam, door
de politie was aangehouden, is op vrije voe
ten gesteld. Zaterdag is hij opnieuw verhoord
en is proces-verbaal tegen hem opgemaakt.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
Wij verven ze voor U in de
NIEUWSTE MODE-KLEUREN
Gr. Houtstr. 5a, Tel. 10771
VREESELIJKE AANSLAG DOOR
EEN VROUW.
Echtgenoot met kokend water
overgoten.
KOSTGANGER IN HET COMPLOT
BETROKKEN?
Zaterdagochtend omstreeks 73 4 uur heeft
zich in het perceel Veenestraat 121, te Stomp-
wijk bewoond door een groentekoopman en
diens gezin een drama afgespeeld.
De echtgenoote van den koopman had, al
dus het Vad., met een kostganger ontbeten,
terwijl haar man nog lag te slapen op een
hooger gelegen étage. Tijdens dit ontbijten
heeft de vrouw wellicht in overleg met den
kostganger het plan opgevat haar man te
vermoorden, althans zij heeft een pan water
laten koken en zich met deze pan, voorzien
van den kokenden inhoud, begeven naar de
hooger gelegen verdieping en daar den inhoud
over haar echtgenoot uitgestort. Door de pijn
richtte de man zich op, doch kreeg daarop
een zich nog in de pan bevindend deel water
over het aangezicht. Overdekt met brand
wonden en gillend van pijn snelde de man
de straat op. waar hij is binnengedragen bij
omwonenden. Een dokter, die de eerste hulp
verleende, liet den man direct vervoeren naar
St. Antonius Hove te Voorburg, daar zijn toe
stand hopeloos was.
De z.g. kostganger meende goed te doen in
dien tijd te moeten verdwijnen en heeft
blootshoofds met de hem toebehoorende
vrachtauto de vlucht genomen, terwijl de
vrouw zich bij de politie aanmeldde. Tijdens
het verhoor wegerde zij op te geven, welke
reden haar tot deze daad hadden gebracht,
alleen deelde zij mede een reden daarvoor te
hebben gehad.
Het blad vernam ter plaatse, dat de oor
zaak van de gepleegde daad was, dat de
vrouw die reeds vroeger ook eens de echte
lijke woning was ontloopen thans wederom
een verhouding had en wel met den kostgan
ger, welke verhouding gevolgen heeft en dat
daarom het plan ls opgevat den man uit den
weg te ruimen. Als de kostganger is opge
spoord, zal wel blijken welk aandeel deze in
het misdrijf heeft gehad. Van welke geaard
heid deze vrouw is, blijkt wel uit het feit dat
zij nog kortgeleden een zak met peper had
om daarmede haar schoonzoon te treffen.
NASLEEP VAN DE CULEM-
BORGSCHE MOORDZAAK.
f 2000.voor de erfgenamen
van de vermoorden.
BERUSTEND BIJ DE WEDUWE HAVERMAN.
Notaris Schouten te Culemborg heeft, naar
het Handelsblad meldt een brief gericht tot
„de erfgenamen van wijlen Gerritje van
Wiggen", waarin gezegd wordt, dat de
weduwe Haverman een bedrag groot twee
duizend gulden onder zich heeft, waarvan
zij de herkomst niet weet. Het vermoeden
is gerezen," dat deze gelden afkomstig zijn
van de bij den moord te Culemborg om het
leven gekomen Gerritje en Thomas van Wig
gen. De weduwe wil derhalve deze geleden in
overleg met de justitie onder de erfgenamen
verdeelen.
De notaris stelt den ergenamen voor, dat
dit bedrag wordt uitbetaald onder aftrek van
tien procent, welke percentage ten goede
komt aan de weduwe Haverman.. Zij verkeert
op het oogenblik in behoeftige omstandig
heden, terwijl door deze uitkeering haar
eerlijkheid blijkt.
De rechercheur Haverman is indertijd ver
dacht van betrokken te zijn bij den moord
gearresteerd, doch overleed, terwijl hij zich
in voorloopige hechtenis bevond.
.JUSTITIE" IN DE AFDEELINGEN
DER TWEEDE KAMER.
Opnieuw invoering van de
doodstraf gevraagd.
HET BOEK VAN FOKKER.
Verschenen is het voorloopig verslag der
Tweede Kamer over hoofdstuk IV der Staats-
begropting (Justitie).
Hieraan is het volgende ontleend:
Met teleurstelling en verwondering was
door vele leden kennis genomen van het vrij
sprekend arrest van het Gerechtshof te
's Graven hage voor den drukker van. de
Zwarte Kat.
Andere leden zouden de aandacht willen
wijden aan het gevaar voor het zedelijk even
wicht der jeugd, dat dreigt door het publi-
ceeren van afschuwelijke moordaanslagen in
de pers.
Men sprak de verwachting uit. dat de mi
nister, nu een ontwerp van wet houdende
bepalingen omtrent de rechtsverhouding van
agenten en reizigers is ingediend, thans ook
met bekwamen spoed een afzonderlijke rege
ling van de positie der „hoofdarbeiders" za:
willen bevorderen.
Sommige leden bepleitten op gronden van
gerechtigheid de wederinvoering van de
doodstraf.
Ook met het oog op de onrustvarende toe
neming van moordaanslagen e.d. in ons land
werd wederinvoering van die straf drin
gend geacht.
Sommige leden brachten ter sprake de ge
ruchten, welke in den laatsten tijd omtrent
verschillende handelingen van het Müller-
concern en de Robaver zijn verspreid. Het
kwam hun noodzakelijk voor, dat zelfs de
schijn wordt vermeden, dat in eenigszins in
gewikkelde financieele zaken het openbaar
ministerie zich liever niet mengt.
Gevraagd werd of de minister kennis heeft
genomen van de onthullingen door den heer
Fokker in zijn werk „De Vliegende Hollan
der" gedaan omtrent een groote reeks van in
de oorlogsjaren door hem verrichte hande
lingen, welke ongetwijfeld overtreding der
Nederlandsche strafwet inhouden. Men stel
de de vraag, of de minister hierin niet aan
leiding vindt tot het uitlokken van straf
rechterlijke vervolging.
Ten aanzien van de behandeling van straf
gedingen bepleitten eenige leden een tem
pering van het beginsel van openbaarheid
der strafzitting.
Men sprak over de steeds toenemende ge
varen van den weg ten gevolge van de roeke
loosheid van bestuurders van auto's en mo
torrijtuigen. Wel zijn in de laatste jaren
zwaardere straffen opgelegd. Men was echter
van meening, dat de strafminima hooger zul
len moeten worden gesteld.
Het Ware in ieder geval gewenscht, de ont
neming van het rijbewijs voor langeren tijd
dan een jaar.
In overweging werd gegeven de conclusie
van het openbaar ministerie in civiele zaken
waar deze thans is voorgeschreven, af te
schaffen, behalve in de cassatieprocedure.
Dit ware een doelmatige maatregel ter ver
eenvoudiging van de rechtspraak, tevens
leidende tot bezuiniging.
Verscheidene leden, die meenden te weten
dat tot dusver bij de rechterlijke macht geen
enkel lid van de soc.dem. arbeiderspartij als
rechter of als rechter-plaatsvervanger werd
benoemd, oordeelen dit ongrondwettig en
in hooge mate grievend voor een belangrijk
deel van ons volk.
Eenige leden opperden twijfel, of door de
rechterlijke autoriteiten voldoende krachtig
wordt opgetreden indien er ernstige aanwij
zingen bestaan, dat politie- of justitiediena-
ren voor den rechter onder eede onware
verklaringen afleggen. Bij wijze van voor
beeld werd gewezen op wat zich voor de
rechtbank te Zwolle heeft voorgedaan ter
zake van de relletjes te Blokzijl voorgeval
len.
Het was de2jen leden niet duidelijk, waar
om niet tegen den burgemeester van Blok
zijl een vervolging wegens meineed was in
gesteld.
Wegens de toeneming der criminaliteit
werd versterking der politie ten plattelande,
in het bijzonder van de marechaussee, zeer
noodig geoordeeld.
Sommige leden uitten de klacht, dat tal
van misdrijven onopgehelderd blijven.
Eenige leden drongen aan op vereeniging
van de marechaussee, de Rijksveldwacht en
de militaire politie.
Van verschillende zijden werd aangedron
gen op een betere opleiding van het politie
personeel.
De vraag werd gesteld, of de regeering
ernstige aandacht zou willen schenken aan
het feit, dat zich in Nederland langzamer
hand een fascistische militie begint te vor-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cu. per regel.
•pit. («r-Ma*. Jicht.ffrfep.hoofd-,kle«> enMnuwpUn wordtvoldem r
ÜOOÜ unncriheeren op de meest afdoende wijze bestreden door
Tounltn bietten.Togalschaadt hnrtnoch maas en knn due worden
middelen slecht verdragen. Togal hielp waar andere middelen faalden. Bij Apeth. Dros. 10 80
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
Ruwe Huid )PUROL
Ruwe Handen
Ruwe Lippen
Doos 30 cent.
Bij Apoth. en Drogist
men met haar eigen uniform en waarschijn
lijk ook met haar eigen wapens. Men achtte
het voor de regeering dringend geboden, van
den aanvang af elke poging, die, van welke
zijde ook, wordt aangewend om gewapende
organisaties in ons land te stichten, tegen
te gaan.
Andere leden merkten hiertegenover op,
dat, werd tegen organisaties als bovenbe
doeld, door de regeering opgetreden, dan
zeker ook instituten als die van de Roode
fronstrijders en van de arbeidersburgerwacht
niet vrij zouden uitgaan.
Gevraagd werd of de minister een onder
zoek heeft ingesteld naar hetgeen eenigen.
tijd geleden in de pers geschreven is over
toestanden in het Huis van Bewaring te Am
sterdam en zoo ja, tot welk resultaat dit on
derzoek heeft geleid. f
Opnieuw drong men aan op instelling van
een arbeidsweek voor het personeel van ten.
hoogste 51 uur in de gestichten. Diensttij
den van 60 tot 70 uur in de week zijn thans
geen uitzonderingen.
NIEUWE AFDEELING IN HET RIJKS
MUSEUM.
In het Rijkmuseum te Amsterdam i3
Zaterdagmiddag een nieuw ingerichte af-
deeling, gewijd aan Nederland's geschiedenis
ter zee geopend door minister Terpstra.
„SNORDERS" MET „SNORREN"
BESTRIJDEN.
Naar de Tel. meldt hebben de stationnee-
rende taxi-chauffeurs te Amsterdam vergun
ning gekregen om te 9 uur 's avonds, dat is
2 uur vroeger dan in gewone omstandighe
den, te gaan rondrijden om vrachten op te
doen, zulks als door henzelf beraamden af-
weermaatregel tegen de „snorrende" niet
stationneerende chauffeurs, de gele en witte
bandtaxi's.
INVALLENDE MUUR WONDT
VIER PERSONEN.
NIET GEBOUWD VOLGENS VERORDENING.
Zaterdagmorgen om elf uur te bfj een lit
aanbouw zijnde woning te Eindhoven, een zij-
steiger en een stuk van den muur naar be
neden komen vallen Vier werklieden werden
in den val meegesleurd, de aannemer Wage-
man en drie opperlieden, G. Tebaats, van
Vonk en J. Toeks, werden onder het puin be
dolven. Twee van hen moesten naar het zie
kenhuis vervoerd worden met een schouder
fractuur en ernstige hoofd- en beenwonden.
De aannemer W. kon, na verbonden te zijn,
naar zijn woning worden vervoerd.
Ook de vierde werkman kon naar zijn wo
ning terugkeeren. De oorzaak van het onge
val is waarschijnlijk te wijten aan het feit,
dat niet volge"ns bouwverordening was ge
bouwd.
SLUITING DER MAASTRICHT-
SCHE BAKKERIJEN?
Men zal Belgisch brood
importeeren.
OVERHEIDSMAATREGELEN VERWACHT.
De Maastrichtsche bakkerspatroons hebber?
zich. naar wij in het Handelsblad lezen, nog
maals tot de regeering gewend, om spoed
maatregelen tegen den invoer van Belgisch
brood. Mochten die Dinsdag niet genomen
zijn, dan zal men overgaan tot sluiting van
het grootste gedeelte der bakkerijen en zelf
overgaan tot den invoer van Belgisch brood.
De gezellen schijnen met plannen tot staking
rond te loopen.
Gaat men over tot het zelf distribueeren
van Belgisch brood, dan zullen de bakkers
waarschijnlijk 20.000 K.G. Belgisch brood
gaan invoeren per dag.
Het Corr. Bureau verneemt nog, dat van
overheidswege reeds stappen gedaan zijn voor
een wettelijke voorziening en dat aangeno
men mag worden, dat op de een of andere
wijze binnen afzienbaren tijd de mogelijkheid
zal bestaan, dezen crisisinvoer het hoofd te
bieden.
De Haagsche correspondent van het Han
delsblad verneemt nog, dat de minister van
Arbeid aan de hoogleeraren dr. N. J. Polak te
Rotterdam en H. Kaag te Tilburg opdracht
heeft gegeven, om op korten termijn een rap
port uit te brengen over deze aangelegenheid.
Het rapport is gereed en zal spoedig verschij
nen.
FEUILLETON.
#8)
Naar het Engelsch van
ARCHIBALD MARSILVLL.
(Nadruk verboden.)
HOOFDSTUK XXX.
De stem uit het graf.
„Dit wordt Je toegezonden onder den naam
dien Jc altijd gedragen hebt, namelijk
George Greenfield, maar in werkelijkheid
ben jc Sir GeorgeBertram de eenige zoon van
van Sir Roderick Bertram, wijlen mijn mee-
tcr. Dit zal je alleen ter hand gesteld wor
den, ingeval ik voor je verjaardag op 14
Maart sterf cn niet eerder. Ik verwacht ech
ter wel dan nog in leven te zijn en je mon
deling te kunnen vertellen, wat ik nu neer
schrijf. maar voor het geval dat ik mocht
komen te sterven, heb ik op papier gezet wat
jc dan moet weten en. ik zal je ook een
groot deel van mijn eigen geschiedenis ver
tellen. om mij te verdedigen tegen de ver
wijten. die Je mij op verschillende tijdstip
pen gedaan hebt.
Ik kwam voor ongeveer 30 jaar in dienst
van Sir Roderick Bertram. Ik was aan hem
verbonden door sterke banden van dank
baarheid cn eerbied en deze gevoelens zijn
in den loop der jaren nog sterker geworden.
Jc hebt mij gekend als iemand, die van na
ture weinis aanhankelijk is cn ik aal niei
beweren, dat je in dat opzicht mijn karakter
verkeerd hebt beoordeeld; maar mijn toe
wijding en verknochtheid aan Sir Roderick
ls nooit verminderd sinds den tijd, dat hij
mij redde van een schande, die even ernstig
als onverdiend zou zijn geweest en mij toen
in dienst nam en mij zijn vertrouwen schonk
Dit heeft dc sterkste invloed op mijn leven
gehad. Misschien heeft het alle gevoelens
voor andere dingen verdrongen, in ieder ge
val heeft het mijn handelingen bestuurd bij
alles wat ik de laatste 30 jaar gedaan heb.
Als je voor oogen wilt houden, zul je eenigs
zins mijn gedrag tegenover jou begrijpen,
dat je in het verleden zoo dikwijls ontstem
de, en ik ontken niet, dat je vaak reden hebt
gehad om ontevreden te zijn.
Ik zal de eerste vijf jaar overslaan, waarin
ik al mijn energie ontplooide voor het wel
zijn en de belangen van Sir Roderick en lang
zamerhand zijn volledig vertrouwen won in
zoodanige mate, dat ik later jaren zijn se
cretaris en later zijn rentmeester werd. Ge
durende zijn kort huwelijksleven leerde ik
die gevoelens ook uitstrekken tot zijn echt
genoote. Nooit heeft in een huwelijk zulk een
geluk geheerscht als in dat van Sir Roderick
en Lady Bertram. Zij gingen geheel in elkaar
op. Toen Lady Bertram stierf, kon alleen
iemand, die hem door en door kende, zooals
ik. begrijpen wat een verpletterende slag dit
voor Sir Roderick was. Hij uitte zijn smart
niet en uiterlijk was hij bijna onbewogen;
maar ofschoon zijn geestesgaven niet leden
onder wat hem overkomen was, toch was de
verandering, die in hem plaats vond. ontzag
lijk. Het eenige harde woord, dat ik ooit van
hem kreeg, gaf hij mij in dien tijd. toen ik
het waagde mijn medegevoel te uiten in het
leed. dat hem had getroffen. Mqar toen cn
altijd was hij een te grootmoedig man om
onrechtvaardig te zijn en hij voegde aan zijn
terechtwijzing toe: „Je kunt je trouw toonen
door mijn bevelen onvoorwaardelijk op te
volgen"". „Dat zal ik doen zooals ik altijd ge
daan heb. Sir", zei ik en hij daarop weer:
„Ik zal je op de proef stellen".
Dit alles vertel ik je, opdat je de handel
wijze van Sir Roderick zult kunnen begrij
pen en ook de mijne in het uitvoeren van zijn
bevelen. Een minder groot man dan hij, zou,
indien hij in staat was geweest een even
groote liefde te voelen voor zijn vrouw als Sir
Roderick, een veel grootere droefheid hebben
getoond, maar hij zou er over heen gekomen
zijn, of het leed zou hem totaal hebben ver
pletterd; Sir Roderick kwam er niet overheen
voor den dag van zijn dood, maar ook ver
pletterde het verdriet hem niet. Misschien
verminderde in één bepaald opzicht zijn hel
der verstand en dit zou de oorzaak kunnen
zijn, dat hij de laatste 24 jaar van zijn leven
in eenzaamheid sleet, inplaats van, zooals
vroeger, zich in het openbare leven te bewe
gen. En er is nog iets anders, dat pleit voor
deze zienswijze: zijn vaste overtuiging, dat
hij zou overlijden precies 25 jaar na den
sterfdag van zijn vrouw. Hij was gewoon daar
met mij over te spreken alsof het de natuur
lijkste zaak ter wereld was en zooals je zult
zien. waren alle regelingen, die hij trof, in
gesteld op deze gedachte. Ik weet wat hier
van gezegd zal worden, maar ik kan geen
andere verklaring er voor vinden. Alles wat
ik van dit punt verder nog wil zeggen Ls, dat
het motief, dat het leven van Sir Roderick
behcerschte, een nooit stervende toewijding
aan de nagedachtenis van zijn vrouw is ge
weest en het richtsnoer van al mijn hande
lingen. een onbeperkte gehoorzaamheid aan
den wil van Sir Roderick.
In he "w ju ar 18.... reisden Sir Roderick en
Lady Bertram in Italië. Op 12 Maart waren
wij in Assisi. Lady Bertram verwachtte bin
nen enkele weken haar bevalling. Mevrouw
Greenfield logeerde in hetzelfde hotel en had
eenige dagen te voren een kind het leven
geschonken. Haar echtgenoot had haar ver
laten en zij verkeerde in behoeftige omstan
digheden. Lady Bertram had van de zaak ge
hoord en Sir Roderick verzocht haar met ons
naar Engeland terug te laten gaan. Geza
menlijk verlieten wij Assisi en onze volgende
pleisterplaats was Foligno. Daar beviel Lady
Bertram onverwacht op 14 Maar en 's avonds
stierf zij.
Ik zal over de wijze, waarop Sir Roderick
den slag verdroeg, verder niets zeggen, maar
in het kort vermelden wat verder gebeurde.
Het lichaam van Lady Bertram werd gebal
semd en wij vertrokken den volgenden dag.
Er werd een bode naar Civita Vecchia gezon
den om een jacht te huren, dat zeilree moest
zijn, als wij de kust bereikten. Sir Roderick
zei, dat hij het lijk mee naar Wetstones wil
de nemen en dat dit onbekend moest blijven.
De Italiaansche kamenier werd weggestuurd
en mevrouw Greenfield beloofde dadelijk ge
heimhouding. Kaar eigen kind was toen erg
ziek en stierf te Spoleto, waar wij terwille
van haar onze reis onderbraken.
In Spoleto riep Sir Roderick mij bij zich en
vroeg: „Ben je bereid onvoorwaardelijk alle
Instructies, die ik je zal geven op te volgen?"
Ik zei „ja" en hij vroeg niet om verdere ver
zekeringen. Hij verleide mij op een rustigen,
zakelijker, toon. dat hij nooit zijn kind wilde
zien of als zijn zoon erkennen, omdat je ge
boorte hem beroofd had van zijn vrouw Hij
droeg mij op een voorstel te doen aan me
vrouw Greenfield. Zij zou zeer ruim worden
schadeloos gesteld, indien ze Sir Roderick's
kind als haar eigen wilde groot brengen, Zij
mocht niemand de waarheid omtrent zijn
geboorte vertellen. Haar eigen kind was ge
storven en zij was erg aan jou gehecht; ze
had je verzorgd van het uur van je geboorte.
Toen zij had toegestemd, gaf zij Sir Roderick
een plechtige gelofte van geheimhouding. Zij
werd naar Engeland gezonden cn vestigde
zich. zooals je weet. in Highgate. Haar eigen
kind werd te Spoleto begraven op 17 Maart
en de steen op het graf kon niet anders doen
vermoeden, dan dat het de zoon van Sir
Roderick was.
Toen wij ons op onze thuisreis op het jacht
bevonden, dat voor dat doel gecharterd was,
bracht Sir Roderick mij op de hoogte van
zijn plannen met het lijk van Lady Bertram.
Hij vertelde mij, dat toen Sir Michael Ber
tram het huis had laten verbouwen en uit
breiden, hij een geheime kamer had laten
aanbrengen binnen de muren van het park.
Ik vertel je dit, maar ben niet gerechtigd
méér te zeggen en het geheim is zoo goed be
waard. dat het gewelf waarschijnlijk nooit
gevonden zal worden. Het is mondeling van
vader op zoon overgegaan en niemand bui
ten Sir Roderick kende het bestaan ervan.
Daarin moest het lijk van Lady Bertram
worden bijgezet en als Sir Roderick zelf
kwa mte sterven moest hij naast haar wor
den gelegd en alle sporen van het bestaan
van de kamer moest worden vernietigd. La
ter kreeg ik nog uitgebreider instructies hier
omtrent.
Wij landden ongezien op een verlaten deel
van de kust en het lichaam van Lady Ber
tram werd op de zooeven genoemde plaats
ter rust. gelegd. Dat was de eenige keer vóór
Sir Roderick's dood dat ik dc kamer b"frad,
maar hij ging er dc volgende 24 jaar lederen,
nacht heen cn hield zijn leed en zijn herin-*
nering levend. .(Wordt vervolgd^
