LETTEREN EN KUNST
TUIT DE GESCHIEDENIS DER
MENSCHELIJKE DWAASHEID.
De spoorweg-manie van 1845.
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 3 NOVEMBER 1931
MUZIEK.
HET CONCOURS DER HAARL
TRAMFANFARE.
Zaterdagmiddag en -avond.
De belangstellenden, die den eersten con
coursdag meemaakten, hebben zich geen
oogenblik behoeven te vervelen op dezen zeer
langen avond; althans hun geest kon zich
vijf uren lang, zonder eenige onderbreking,
bezighouden met de verrichtingen van solis
ten, duettisten, kwartettisten, allen volijverig
in de weer om louter eerste prijzen te beha
len. Zij behoefden zich niet te vervelen, zeg
ik. En voor wien smaak heeft in de muziek
stukken der zeventiger jaren, saam te vatten
meestal onden den weidschen naam „fanta
sie", hij heeft een goeden dag. Ik voor mij
erken volmondig een te kort aan fantasie om
deze veel te lange, veelal louter technisch
pralende stukken naar waarde te kunnen
schatten. Men kan 't geval echter ook van
andere zijde bezien. Men kan vragen: welke
solist heeft het best het karakter van zijn
instrument weergegeven? Zoo ook heb ik mij
willig te luisteren gezet en daar aangehoord
instrumenten van de meest ulteenloopende
soort, blaasinstrumenten alle, hout, koper,
edeler metalen ook; instrumenten licht aan
sprekend en van wijde mercuur dus; andere
die den bespeler dikwijls voor een probleem
stellen en zijn beste bedoelingen in den wind
slaan door op het meest ongewenschte
oogenblik (juist waar hij denkt zijn fantasie
den vrijen teugel te laten en op die wijze
de Jury te dwingen, zich over te geven) wel
te willen overslaan in de duodecime. Ofwel
in den zevenden neventoon, wat vooral aan 't
slot eener fantasie een schoonen indruk
maakt. De solist denkt „ik ben stuk", de ken
ner in de zaal denkt: .kan de beste overko
men" de leek lacht. Lachen is gemakkelijker
dan een blaasinstrument bespelen op een so
listenconcert. Mocht ik voor mij een rèsumè
geven omtrent het gehoorde ik zou stellig
niet verzuimen mijn verwondering te uiten,
dezen avond enkel dilettanten te hebben ge
hoord. Gave techniek, muzikale voordracht
en nuanceering. een schoone klank, juiste
stemming, waarlijk stof genoeg om den lief
hebber—musicus te prijzen. Uit Haarlem wa
ren er van de korpsen Kunstkring. Voor
waarts. Johez. St. Caecilia. Crescendo. Zonde
ren wij een enkel geval uit, waar een kwartet
in de Florestan-arla geen goed klankgeheel
verkreeg, onjuist fraseerde, en voorts niet
goed bijeenbleef. dan mogen de Haarlemmers
tevreden zijn. Maar wat van benoorden het
Noordzeekanaal naar hier kwam, stond mu
zikaal op geliike hoogte met de zangkoren
die wij hier altijd zeer waardeeren. 't z11 deze
komen uit de Zaanstreek, of uit de buurt van
Nauerna, van Schagen, van Helder of Hoorn
Hier was het Westzaan. dat in den bespeler
der Es-bombardon buitengewone dingen
presteerde De bespeler der Tuba (uit Steen
bergen) deed voor hem niet onder, en ten
slotte moeen wil de klarinettisten uit Haar
lem 'Caecilia. Johez. Crescendo), den fatrot-
tist (Voorwaarts), den buele (Kunstkring)
prüzen om dingen die een 'link eind boven
de middelmaat uitstaken. Men kan onmoge
lijk al het. goede releveeren. De nitsnraak der
Jurv 'de heeren A. L Hasebroek en Jos. de
Klerk) .werd des avonds om elf uur bij monde
van den laatste bekend kemaakt.
Zondagmiddag.
Het namiddag-concours nam voor zich niet
minder dan vijf en een half uur in beslag
Voor de heeren van het uitvoerend comité
en hun colléga's der regcllngscommissie; voor
hen die zich met de controle belastten en
hun vrijen dag daarvoor gaarne offerden mag
men alzoo bewondering hebben terwijl men
de taak der jury verre va" benijdenswaardig
zal achten, zoo men weet wat hieraan vast
zit. Wij kunnen nu reeds, als we dit neer
schrijven. constatecren dat allos in de beste
orde is verloopen.
De regeling was uitstekend, de uitspraak
der jury werd aLs uiterst billijk aanvaard,
en. wat een voornaam ding Is: de belang
stellenden hebben geen spijt gehad, hun
Zondag te hebben gegeven om zoo veel. zoo
heel veel goeds te hooren. Van zelf sprekend
konden niet allen een eersten prijs beha
len. Voor de vijf rubrieken van beoordeeling
zou men bij elk der juryleden drie malen het
cijfer, zeer goed" twee malen hot cijfer ..goed"
moeten behalen als minimum om voor een
eersten prijs in aanmerking te komen. Deze
rubrieken: stemming, klankgehalte, techniek,
rythmiek, voordracht en nuanoeertng bieden
genoeg voetangels en klemmen, zoodat de
winnaars van oen tweeden prijs (b.v. twee
malen zeer goed en drie malen goed) nog
in 't geheel geen slecht .figuur maakten
Een ongelukje kan al de schoone verwach
tingen den bodem inslaan, en zoo gebeurde
het. inderdaad meermalen, dat cijfers den
uitmundendheid werden weggevaagdevenwel
werd heel dezen middag en ook tijdens den
avondwedstrijd geen enkelmaal een derde
prijs toegekend. Wij hebben met geen moge
lijkheid een geval kunnen constateeren, dat
een tweede prijs een te hooge taxatie was.
Wel stelden enkele malen een paar duettisten
zich aan gevaar bloot, door een stukje uit
een opera voor te dragen en elke begelei
ding achterwege te laten; hetgeen soms
een poover effect maakte. Dan was soms
rythme, of klankgehalte, of stemming oor
zaak dat nog een tweede prijs kon worden
toegekend.
Maar hooger toch kon de jury de verrich
tingen van deze zelfgenoegzamen niet aan
slaan. De kwartetten voorts gaven buitenge
woon veel genot, hetzij deze saamgesteld
waren uit pistons en trobones, ofwel uit piston
buglo. baTiton en tuba. terwijl ook de com
binatie van vier trombones een bijzonder
schoon effect maakte. Alleen was hier de
keuze van het. werk meer voor vier hoorns
berekend. De heeren van „Waterlandsch
fanfare" zouden anders hun verrichtingen
stellig hooser zien aangeslagen.
Zondagavond.
Hier waren de verrassingen verdeeld over
elk der drie afdeelingen. De solisten der afd.
uitmundendheid zaten elkaar geducht op de
hielen in technisch opzicht. Wat aangaat
de muzikale voordracht stond echter de
fluitist P. H. Spaan met de sonate van
Loetllct aan de spits. Wij hebben van dezen
musicus herhaaldelijk op kerkconcerten kri
tiek geleverd en steeds in voor hem vleiende
bewoordingen. Thans viel hem ten deel.
naast een eersten prijs, de medaille van het
.Gemeentebestuur van Haarlem, voor de
mooiste voordracht van alle deelhebbers aan
het concours.
Groote verrassingen evenwel wachtten ons
nog in de eere-afd. duetten. Hier was het
Apollo, Zaandijk, dat twee zijner leden, jong
beide, de eene een knaap nog, uitzond
om de eer van het korps te verdedigen. Daar
stonden voor ons twee es-klarinettisten, van
buitengewone begaafdheid, die een duet van
Mozart (een bewerking van een der viooiso-
nates in Bes) voordroegen zóó feilloos tech
nisch, zóó ln-muzikaal en in een zóó voor
beeldig samenspel, dat wij ons oprecht ver
heugden, dat de jury in elk der rubrieken
het hoogste cijfeT toekende. De prijs werd
dan ook toegewezen „met lof".
Maar ook „Kunstkring" Spaarndam, en
„Johez" Haarlem, mogen recht tevreden zijn
met de mannen die zij uitzonden. En met
evenveel trots mag „Waterlandsch fanfare"
terugzien op dit interessante concours.
De heer LTzendijk sprak na de bekendmaking
van den uitslag een dankwoord aan allen
die daarop volle recht hadden. De „uitblin
kers" op den wedstrijd stonden op het podium
rond hem geschaard, en de voorzitter, be
waarder der gouden en zilveren schatten,
waaronder vier van het Koninklijk huis. dis
tribueerde mildelijk en volgens recht en ge
weten, prees, gaf warme handdrukken, bracht
gelukwenschen en ja hij voelde wel dat de
hoorders, die maar niet wilden heengaan, de
tram-mannen sympathiek gezind zijn. Zij
zagen met genoegen de medaille van Prins
Hendrik gaan naar Oost-Zaan, kwartet Veni
vidi viel, voor 't hoogst aantal punten; dan
de medaille van Prinses Juliana om dezelfde
reden naar de twee klarlnet-virtuoozen uit
Zaandijk en aan dezelfde jongelui de medaille
van H. M. de Koningin voor het hoogst aantal
punten over 't geheele concours. Ch. Hage-
meyer ontving de medaille van de Koningin-
Moeder (hoogst aantal punten solist), H.
Spaan die van ons gemeentebestuur voor de
mooiste voordracht. Meer goud en zilver had
voorzitter IJzendijk niet weg te geven. Het
is er heel wat geweest, als men overziet den
voorarbeid. dien dit concours noodig maakte
en de algeheele opoffering van elk uurtje
vrijen tijd, maanden lang. Haarlem's Tram
fanfarekorps en zijn staf van werkers is uit
stekend voor den dag gekomen met dit in
elk opzicht welgeslaagde concours.
G. J. KALT.
(In ons nummer van Maandag hebben wij
reeds de gedetailleerde uitslagen van dit con
cours opgenomen).
TENTOONSTELLING
KUNST".
„KIND EN
DE OFF1CIEELE OPENING.
Maandagmiddag had in het .Frans Hals
Museum de officieele opening plaats van
de tentoonstelling „Kind en Kunst", in te-
gewoordigheid van tal van genoodigden, le
den van het comité en het eere-comité.
Bij deze opening was Prinses Juliana te
genwoordig.
Nadat de Prinses, ontvangen door het
eere-comité, Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van
Hogelanden, Kamerheer i. b. d. van de Ko
ningin, en den burgemeester, den heer C.
Maarschalk, had plaats genomen tusschen
Jhr. Mr. Dr. A. Röell-bar.esse De Vos van
Steenwijk, heette de voorzitter van het Ten
toonstellingscomité. de heer G. D. Gratama
Prinses Juliana en de verdere aanwezigen
welkom en zette met een kort woord het doel
van de tentoonstelling uiteen: de opbrengst
zal ten goede komen aan het zwakke en het
ongelukkige kind, n.l. aan „Pro Juventute",
„Zuigelingenzorg" en de Vereen, voor on
derwijs aan zwakke en zieke kinderen. Spre
ker dankte de Prinses voor de sympathie die
zij toonde door haar tegenwoordigheid en
hoopte dat velen op de tentoonstelling zou
den genieten en zoo het doel der exposities
ten volle zou worden bereikt.
Hierna was het woord aan Jhr. Mr. Dr. A.
Röell, voorzitter van het eere-comité, voor
het houden van de openingsrede.
Spr. begon met erkentelijke hulde te bren
gen aan allen, die hadden medegewerkt tot
het welslagen van deze tentoonstelling, aan
welker opening bijzondere luister werd bijge
zet door de tegenwoordigheid van Prinses
Juliana. In 't bijzonder dankte spr. den bur
gemeester en het gemeentebestuur van
Haarlem voor het beschikbaar stellen van de
tentoonstellingszaal in het Museum, het co
mité en den heer Gratama, onder wiens lei
ding een schoon geheel is ontstaan. Het is,
aldus spr. ongeveer, een goede gedachte ge
weest, het kind en de kunst aan elkaar te
verbinden. De kunst toch geeft bemoediging
aan velen die in deze moeilijke tijden onder
zware zorgen gebukt gaan. Juist door de
kunst zullen velen dc opgewektheid krijgen
en behouden om voor het komende geslacht
een beteren tijd voor te bereiden. Spr. uitte
zijn beste wenschen voor het materieel en
Ideëel succes der tentoonstelling: voor dit
succes ls het feit, dat Prinses Juliana dezen
middag het kind en de kunst ten doop heeft
willen houden, de beste waarborg. Met den
wensch dat dc toewijding aan het. kind en
de kunst bij deze tentoonstelling rijke vruch
ten zal afwerpen cn dat na sluiting der ex
positie het comité met voldoening op zijn ar
beid zal kunnen terugzien, verklaarde spr.
de tentoonstelling voor geopend.
Hierna was gelegenheid voor het gebruiken
van ververschingen en bezichtigden Prinses
Juliana cn de genoodigden met groote be
langstelling de tentoonstelling.
Prinses Juliana werd bij haar aankomst en
bij haar vertrek door een groote menigte
lulde toegejuicht.
ANTI-OORLOGSSPEL VAN HENRIETTE
ROLAND IIOLST.
Henrietta Roland Holst, heeft een anti-oor
logsspel voltooid. „WIJ willen niet", dat bin
nenkort verschijnen zal. De uitvoering door
leden van verschillende jeugdorganisaties zal
waarschijnlijk in Januari geschieden.
TIJDSCHRIFTEN.
Vliegend Blad Herstellingsoord-
vereeniging Spoorwegpersoneel.
WU ontvingen een .Vliegend Blad" van de
Herstellingsoord-vereeniging voor Spoorweg
personeel. gewijd aan liet vijfde lustrum der
vereeniging. Het blaadje is rijk geïllustreerd
en geeft daarmee' vooral een goed overzicht
van wat deze vereeniging in 25 jaar bereikte.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
pijn'rozen-parfum en kostbare cocos-oliëm
uit Indo-China vormen de voornaamste
bestanddeelen van Dobbelmann's ver
gaarde Co-co-ro-so (Cocosrozenzeep).
Deze'zeep, die reeds sedert 1888 gefa
briceerd wordt volgens een oud geheim
recept, bezit een eigen bijzondere charme,
die géén andere .zeep ooiUheeft.wetenJe
benaderen.
Vraagt Üw"winkelieL~baarwTiefvong'neefe
merkl Co-co-ro-yo van Dobbelmannl
WVWVWWN
Voor den Politierechter.
Deurwaarder's zorgen.
Men weet, dat bij ons nog het weinig
sympathieke rechtsmiddel bestaat, dat
iemand, die zijn schuld niet op tijd betaalt,
in bepaalde gevallen in het Huis van Be
waring kan worden opgesloten. Heeft een
schuldeischer er het geld voor over cn de
wet staat de lijfsdwang toe, dan spreekt de
kantonrechter die uit en de deurwaarder
moet zien, dat hij d enschuldenaar te pak
ken krijgt om hem naar 't Huis van Bewa
ring over te brengen. Heeft de schuldenaar
er de lucht van en dat is geen zeldzaam
heid, dan gaat hij verstoppertje spelen, want
hij mag niet uit zijn huis gehaald worden
of de kantonrechter moet er bij zijn en die
voelt daar niet veel voor, zoodat de deur
waarder den gijzelaar het liefst op straat
oppikt. Zoo deed ook een nog jeugdigen deur
waarder en men begrijpt, dat hij er niet
veel voor voelde den man, dien hij op zijn
bakfiets, waarin versche visch, aantrof, naar
huis te laten gaan, zooals de man wilde. Aan
den anderen kant was 't begrijpelijk, dat
de man zijn visch liever thuis zag dan in 't
Huis van Bewaring, waar de kans ze voor
een goed prijsje te verkoopen, niet groot
was.
Hij zette dus zijn lichaamsgewicht op de
pedalen, waarop de deurwaarder de fiets
vast. greep en waar partijen dus zeer tegen
gestelde verlangens koesterden, lag het voor
de hand dat elleen een gewelddadige hande
ling den doorslag kon geven.
De vischkoopman meende dat de oesllsslng
bij hem lag, daarom nam hij. zittende op het
zadel, een mes. dat bij de visch lag. uit den
bak en zei: „aLs je niet loslaat, steek ik!" en
dit nu was een bedreiging tegen het deur-
waardelijk leven, waarvoor de koopman
thans in de beklaagdenbank stond. Later
had hij nog wel dat mes tegen hetzelfde ge
zag opgeheven, maar dat scheen niet ten
laste gelegd, wat zijn geluk was, want nu
vond de Officier, dat, als iemand op zijn
bakfiets blijft zitten en zoodoende een ander
die een stapje achteruit gaat, niet kan ra
ken, dit geen effectieve bedreiging tegen het
leven is, waarom vrijspraak werd gevraagd.
De rechter ging ermee accoord en de be
klaagde zei, dat hij er ook niets op tegen
had.
Niettemin moet het toch leder ontraden
worden het mes tegen een deurwaarder te
trekken
Les absents ont tort.
Ze zeggen wel eens, dat. het er niet op
aan komt of je al dan niet als beklaagde
verschijnt en dat mag waar zijn voor rijden
zonder rijwielplaatje en dergelijke dingen,
ja ik geloof, dat je dan zelfs beter weg kan
blijven, want dat spaart tijd en reiskosten,
maar als je iets hebt uitgehaald, waar een
berouwvol gezicht en beloften van beter
schap niet misplaatst zijn, dan is zeer aan
te bevelen naar den rechter te gaan om ver
giffenis te vragen. Als de jonge man, die een
ruit had ingegooid, dit begrepen had. zou
hij er niet met veertien dagen gevangenis
zijn afgekomen, want dat is een formidabele
poffer voor een gebroken ruit. Nu was 't. een
buitengewoon flauwe daad om, als je ln do
Spaarnwouderstraat loopt, zonder eenlg
motief een ruit van 't Klaverblad ln tc
slaan, na te hebben gezegd, alsof 't een
kunststuk of heldendaad van belang was:
„Zal Ik dit ruit eens stukslaan?" Er was toen
nog een nachtwaker op af gekomen en die
had ook nog een opstopper van den kwajon
gen gehad., wat er eigenlijk niet bijhoorde,
want hij had alleen van de ruit gesproken.
Die opstopper werd nu meteen verdiscon
teerd. Ik vermoed, dat de jongen zich nu wel
zal haasten om verzet aan te teekenen in
den hoop op een milder oordeel, maar de
teekenen op vermindering waren niet
gunstig.
VREEMDE KLANKEN.
't Was geen belangrijke zaak, die veel leden
van de rechterlijke macht op het podium en
de klerken van de griffie achter de balie trok:
't was een eenvoudig diefstalletje, waar een
man een portemonnaie van een keukentafel
had gepikt, om die gauw weg te smijten, toen
do bestolene hem naliep. Dat zou al die be
langstelling niet hebben gewekt, als die man
geen Chinees vas geweest en voor wien dus
een andere Chinees, die wat Hollandsch
sprak, noodig was om de verschillende ver
klaringen om te zetten. En we luisterden met
veel plezier naar de vele au's en ings cn ungs,
die over de groene tafel werden gestrooid. De
tolk mocht zeer zeker wel een betrouwbaar
man zijn, want die twee hadden ons levend
kunnen verkoopen.
Verdachte ontkende: hij had de portemon
naie op straat bij de deur gevonden; voorts
scheen hij niet ongeneigd tot marchandee-
ren, wat de strafmaat betreft, wat volstrekt
Dat niet alleen in dagen van depressie en
malaise de menschen in figuurlijken zin hun
hoofd verliezen, bewijst de spoorweg-manie
van 1845 in Engeland. Zoowel de angst van
te verliezen, als de zucht om te bezitten, zijn
twee factoren, die beurtelings in de geschie
denis der menschelijke dwaasheid een rol
spelen.
In het jaar 1825 was de eerste spoorlijk
tusschen Stockton en Darlington, geopend en
twintig jaar later, ln 1845 bleek reeds dui
delijk, dat het spoorwegwezen, dat. men aan
vankelijk wantrouwend had bekeken, een
succes kon worden genoemd. De oudere
maatschappijen, die bevreesd waren, hun
winsten te zien verminderen, hadden al dik
wijls concurreerende ondernemingen tegen
vrij hooge bedragen overgenomen, wat na
tuurlijk weer stimuleerend werkte tot het
oprichten van nieuwe maatschappijen. Par-
ticu ieren zoowel als banken waren grif be
reid ln deze richting mede te werken, door
het fourneeren van het benoodigde kapitaal
en ingenieurs, architecten, taxateurs en ad
vocaten kwamen handen te kort om alle
plannen die in voorbereiding waren, uit te
werken. Want er bestond in die dagen een
bepaling, dat de ontwerpen, benoodigd tot
het verkrijgen van een spoorweg-concessie,
bij het Ministerie van Handel moesten wor
den ingediend vóór den 30sten November van
het voorafgaande Jaar.
Nu was het aantal ontwerpen, dat in be
werking was, in 1845 zóó groot, dat vooral
architecten en landmeters geen kans zagen
al die plannen tijdig uit te werken en gereed
te hebben.
Advertenties, waarin gegadigden werden
opgeroepen, verschenen in de kranten en
zelfs tweede-rangs krachten, die anders
niet in aanmerking kwamen, konden toen
een enorm salaris verdienen. Intusschen
naderde de fatale datum, langzaam maar
zeker. De landmeters zwoegden, wat ze kon
den, maar werden dikwijls tegengewerkt
door de grondeigenaars, die niet duldden,
dat over hun terrein een spoorlijn zou wor
den aangelegd, welke tegenwerking soms uit
liep op een formeel gevecht tusschen beide
partijen, want alle moeite en werk zouden
nutteloos zijn, indien de plannen niet op 30
November waren ingediend. We behoeven
dan :ook haast niet te vertellen, dat fraude
en omkooperij een ongekenden bloei be
leefden!
De 30ste November 1845 viel op een Zon
dag, maar in de omgeving van het Ministe
rie van Handel, was er van Zondagsstem
ming weinig te bekennen. Allerlei voertuigen
reden den geheelen dag af en aan. om ont
werpen in te leveren. In de provincie waren
den dag tevoren en nog des morgens geen
vervoermiddelen genoeg, om de belangheb
benden naar het dichtstbijzijnde station te
brengen. De ontwerpers van een nieuwe
spoorlijn hadden o.a. van de Great Western
Railway een expresse-trein gehuurd, maar
de machine raakte defect en men bleef staan
op de hoogte van Maidenhead. Een andere
expres, die afgehuurd was door een concur
reerende groep, reed op den eersten in. Ge
lukkig vie'en er geen dooden te betreuren en
beide partijen slaagden er nog in, op het
laatste nippertje Londen te bereiken. Alleen
de Great Western liet op dien Zondag tien
extra treinen loopen.
De mededinging was dan ook geweldig en
de middelen, die de verschillende concur
renten gebruikten, om elkander een hak te
zetten, waren dan ook weinig scrupuleus.
Zoo was een mededingende maatschappij
niet in staat haar plannen in te dienen, om
dat een collega voor een hoog bedrag den
drukker had omgekocht en op deze wijze in
het bezit was gekomen van twintig der
noodzakelijkste schetsen. In andere gevallen
werden de steenen, waarop de p annen ge
graveerd stonden, gestolen, of wel de druk
ker werd omgekocht ervoor te zorgen, niet
op tijd klaar te zijn. De spoed, waarmee
gewerkt was, kan blijken uit het feit, dat
sommige plannen maar voor tweederden ge-
lioprapheerd waren; de rest was er met de
hand bijgeteekend. En al die ontwerpen, ge
heel of gedeeltelijk voltooid, werden ingele
verd vóór middernacht van den 30sten No
vember.
Een expresse-trein stoomde naar Londen
met een vaart van 80 mijl per uur. Het ge
beurde echter ook wel, dat de bestaande
spoorwegmaatschappij niet genegen was. een
extra trein te verhuren aan een concur-
rent-in-spé. Maar deze laatste was soms nog
handiger en wist zijn doel tóch te bereiken.
Hij huurde eenvoudig bij de weigerende
maatschappij een expresse-trein voor het
vervoer van een lijkstoet. In de kist bevond
zich echter niet het stoffelijk overschot van
den dierbaren overledene, maar de ontwer
pen en teekeningen voor een nieuwe spoor
lijn en begeleid door bidders werden de kost
bare documenten naar de plaats van bestem
ming gebracht.
Aan het Ministerie van Handel was dien
dag extra personeel beschikbaar en alles ver
liep rustig tot negen uur in den avond. Men
had een plan opgemaakt, op welke wijze de
indiening moest plaats hebben: de belang
hebbenden gaven een korte toelichting en
het ontwerp werd in de boeken ingeschreven
Maar naarmate de stroom zwol, kon het
personeel dit alles niet meer verwerken. De
ongerustheid van de langhebbenden, die
vreesden, dat zij niet tijdig aan de beurt
zouden komen, werd wel iets verminderd
door de aankondiging, dat een ieder, die
zich vóórdat de klok twaalf sloeg, binnen het
gebouw bevond, nog geholpen zou worden.
Nauwelijks had de laatste slag weerklonken,
of alle deuren werden gesloten. Op dat mo
ment hield juist een rijtuig voor het Minis
terie stil, drie aspirant-concessionarissen
renden eruit en toen ze de deur gesloten von
den, begonnen ze als razenden te bellen; een
politie-agent, die opendeed, vertelde hun, dat
de tijd verstreken was, maar reeds vlogen de
plannen en teekeningen over het hoofd van
den dienaar der wet door de half-geopende
deur in de vestibule. Aangezien dit in strijd
was met de bepalingen, nam de politieman
de documenten weer op en smeet ze op straat
De verblufte promotors waren buiten zich
zelf van woede, want ze waren op tijd van
Harwich in Londen aangekomen, maar een
ezelachtige koetsier, die niet wist, of mis
schien niet wilde weten, waar het Ministerie
van Handel was, had hen uren lang rond
gereden!
In totaal werden niet minder dan 620 plan
nen voor een nieuwe spoorlijn ingediend,
met een globale kostenberekening van
560-000.000. Bovendien waren er nog 643
plannen, die niets anders dan een voorloo-
pig ontwerp bevatten. Meer dan 500 van deze
aanvragen hadden alle trappen te doorloo-
pen, voordat zij bij het Parlement werden
ingediend en 272 concessies werden in 1&46
toegestaantot ruineering van duizenden
die later maar moesten zien, hoe ze het geld
bij elkaar kregen, om te voldoen aan de ver
plichtingen, die zij in een onbezonnen oogen
blik op zich hadden genomen.
W. S.
overbodig was, want zoowel de Officier als
de rechter waren den Chinees welgezind,
omdat hij zich in het vreemde land, waar
niemand hem verstond en waar je geen por
temonnaie mag vinden, niet thuis gevoelde en
dat zal dan ook wel de reden zijn geweest, dat
hij het huis van de juffrouw voor het zijne
had aangezien. Hij kwam er met 5 weken af
met aftrek van voorarrest. Wellicht is dit een
vingerwijzing voor Hollanders, die portemon-
naies willen stelen, om dit niet hier te doen,
maar in een land, waar ze je niet verstaan.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
Binnendijk 31 v. Padang n. Batavia.
DJcmbor 31 v. Belawan-Dili n. Makalla.
Enggano 31 to Belawan-Dili v. Batavia.
Johan de Witt 31 te Belawan-Dell v. Batavia
Polydorus 31 v. Belawan-Deli n. Cameron.
Soekaboemi p. 2 10 uur Finisterre, Rotterdam
naar Batavia.
Tasman 31 te Lorenco Marques v. Port Louis
(Muur.), vertrok naar Port Natal.
Amstelkerk 2 te Amsterdam v. Hamburg.
Alchiba 1 v. Santos. Buenos Ayres naar Rot
terdam.
Algorab 1 n.m. te Rotterdam v. Hamburg.
Alkmaar 31 v. Bahia Blanca Antwerpen.
Amsterdam 30 v. Curacao n. Paramaribo.
Bnnrn 31 te Curacao v. Amsterdam
Bodegraven 1 te Amsterdam v. Antwerpen.
Boskoop 30 te Antofagasta v. Corral.
Binnendijk 2 v.m. te Batavia v. New York.
Balooran p. 1 10 u. Kaap del Arml, Rotter
dam naar Batavia.
Crijnssen 1 te Amsterdam v. Hamburg.
DJember 31 v. Belawan. Batavia naar Rotter-
dam
Edam p. 1 n.m. Scilly, New Orleans naar Rot
terdam.
Gelria 31 10 u. v. Las Palmas, Buenos Ayres
naar Amsterdam.
Grootelcerk 1 te Amsterdam v. Hamburg
Heemskerk 2 v. Port Elisabeth n. O. Londen.
Hoogkerk 1 te Bremen, Calcutta n. Rotterdam
Insullnde p. 2 2 u. Sagres. Batavia naar Rot
terdam.
Jason, 31 v. Curacao naar Europa.
Kllpfontein 29 v. Mozambique n. Mikandaml.
Kedoo 16 u. te Hamburg v. Rotterdam.
Kota Agoeng p. 31 13 u. Perlm, Rotterdam
naar Batavia.
Kota Radja P. - - Finisterre 3 v.m. te San
tander verwacht. Batavia n. Rotterdam.
Kota Baroe 31 v. Rangoon n. de Pacifickust
Kota Nopan 2 te Rotterdam v. Hamburg.
Lochkatrine 81 te Liverpool, Pacifickust n.
Rotterdam.
Maa8kcrk 1 v. Lagos n. Accra, W.-Afriak n.
Amsterdam.
Modjokerto p. 1 17 u. Dover. Rotterdam n.
Batavia.
Morauke p. 1 IS u. Ouessant, Batavia naar
Rotterdam.
Nieuw Zeeland, p. 31 Thursday Island.
Orestes 30 v. Iqulquo naar Antofagasta.
Poilau Rocbiah p. 1 Auessant, Batavia n.
Amsterdam.
Rotterdam 1 n.m. tc Rotterdam v. N. York.
Streefkerk 1 te Madras v, Rotterdam.
Slamat 2 7 u. te Bclawan, Rotterdam naar
Batavia.
Soekaboemi p. 31 24 u. Ouessant. Rotterdam
naar Batavia.
Salland 3 22 u. te IJmuiden verwachtf Bue
nos Ayres naar Amsterdam.
Statendam 31 n.m. te New York v. Rotterdam
Simaloer 1 to Port Said, New York n. Java.
Salabangka 31 v. Port Said Batavia naar Am
sterdam.
Springfontein 2 to Port Said, Amsterdam n.
Beira.
Tabinta 31 v. Liverpool naar Amsterdam.
Tanlmbar 2 te Alexandrlë. Brisbane naar Rot
terdam.
Westerkerk 1 v. Antwerpen naar Kaapstad
n. Vllsslngen.
WERKVERRUIMING.
RIOLEERINGSWERKZAAMHEDFN.
Met het oog op de werkverruiming voor grond
werkers en zandleveranciers is het gewenscht
spoedig over te gaan tot de uitvoering van
rioleerings- en ophoogingswerken in en op
geprojecteerde straten enz. ten noorden van
de Jan Gijzenvaart. Het ligt in de bedoeling
daarbij de zwarte aarde af te graven en later
weer op den grond te brengen. De bestra-
tingswerken kunnen na het leggen der lei
dingen door de verschillende bedrijven
uitgevoerd worden.
De aan de uitvoering der werkzaamheden
verbonden kosten worden geraamd op
52.500.
B. en W. stellen den raad voor genoemd
bedrag ter beschikking te stellen.
De heer W. Treffers hoopt 5 November
den dag te herdenken, dat hij voor 25 jaar in
dienst trad bij de Nederlandsche Spoorwegen.
Vioolconcert van Gcza Frid.
Heden Dinsdagavond zal door de H.O.V. de
allereerste uitvoering geven worden van het
pasvoltoolde vioolconcert van den Hongaar-
schen componist Géza Frid. hetwelk vertolkt
wordt door Alexander Moskowsky, aan wien
de compositie is opgedragen.
Na de Haarlemschs creatie zal Géza Frid's
vioolconcert ook uitgevoerd worden te Am
sterdam. Parijs, Boedapest, alsmede in Ame
rika iBston en New-Yorki Het Boston Sym
phonic Orchest voerde reeds eerder werk van
Frid uit en wil de „Suite peur grand Orches-
tre", nadat het stuk eerst bij onze II.O.V., te
Boedapest en Parijs gespeeld was.
