Toekomst.
Het woord is aan
Het Belangrijkste.
N.V. HOENDERDOS'
Kantoor Lei
dsch
e Plein
15
49e Jaargang No. 14835
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Woensdag 4 November 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Pbectic: P. W. PEEREBOOM
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week f 0.27)5, per maand f 1.20. per 3 maanden
3.57J4. franco per post 3.8734, losse nrs. f 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05. per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post f 0.7254-
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarae 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerg: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN1—5 regel» f 1.75. elke regel meer ƒ035 Reclames
ƒ0.60 per regcL Reductie bij abonnement Vraag en aanbod 14 regels f 0.60.
elke regel meer ƒ015. buiten Arrondissement dubbele prijs Onze Groentje*
(iederen dag) 13 regel» f 0-30. elke regel meer 0.10. uitsluitend i contant
Gratis Ongevallenverzekering vooi Maand- en Weekabönnés. Levenslange
Idem vooi Abonnés op het Geill. ZondagsbladLevenslange ongesch
ongeschiktheid en Overlijden f 600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-. Wijsvinger f 1 50.-. Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.^.
ktheid f2000.-. Overlijden f600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Vetlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vingei 130.--
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 4 November.
Leiden's Stadhuis.
Als u leest dat Leiden een nieuw stadhuis
wil bouwen, en dat Amsterdam meet dan een
ton wil besteden aan de viering van het 300-
jarig bestaan van zijn universiteit, bent u
misschien geneigd tot bezuinigings-bezwaren.
Maar zet die neiging opzij. Het Leidsehe
stadhuis en de viering van het Amsterdam-
sche hoogeschool-feest zijn geen dringend-
noodzakelijke levensbehoeften van de beide
betrokken communale gemeenschappen. Dat
zij toegegeven. Maar de crisis heeft het par
ticulier initiatief al dermate lamgeslagen,
dat het rampzalig zou worden als Leiden's
bouwbedrijven en Amsterdam's neringdoen
den ook het overheids-initiatief zagen be
zwijken en hen berooven van deze voordee-
len, waarnaar zij ongetwijfeld snakken.
Overigens is er geen reden tot grooten
geestdrift over het Leidsehe stadhuisbeleid.
Het lijkt nogal verward. In December 1929,
dus bijna twee jaar geleden, besloot de Leid
sehe gemeenteraad tot den bouw van een
geheel nieuw stadhuis, met de bedoeling dat
de architect Dudok het bouwen zou. Daarna
werd naar een geschikte plaats gezocht. Het
scheen dat de Lammermarkt het zou win
nen, maar tenslotte liep alles vast. Nu heeft
de Leidsehe Raad, na langdurig geboom en
diverse onhartelijkheden aan het adres van
B. en W., zijn besluit van December 1929
maar weer heelemaal ingetrokken en beslo
ten een nieuw stadhuis te bouwen op de oude
plaats, met reconstructie van den beroemden
ouden gevel aan de Breestraat.
Ik vind dit een poover besluit. Niet omdat
de uitvoering goedkoop zal zijn integen
deel maar omdat onze tijd zich door zul
ke halfslachtige oplossingen zulk een akelig
brevet van overmogen geeft. Waarom houdt
Leiden krampachtig vast aan een ouden ge
vel, die in vele onderdeelen prachtig ge
weest moge zijn maar als geheel niet geluk
kig geproportioneerd was, die bovendien in
een straat inplaats van op een plein stond en
die tenslotte dat is de beslissende hoofd
zaak door brand verwoest is?
Vindt Leiden onzen tijd zoo arm, dat het
bij voorbaat aanneemt dat onze levende ar
chitecten niet iets kunnen scheppen dat min
stens even mooi is? Durft Leiden onzen tijd
niet aanvaarden?
En als men dan met alle geweld dat oude
weer wil gaan namaken, voelt men dan niet
de malle onevenwichtigheid van een modern
gebouw met een antiek décor ervoor? Het is
een herhaling van de Haarlemsche historie
met de Proveniershuisjes, maar in nog erger
vorm. Al is ook op het Heiligland de oude
gevel nog slechts een Lunapark-décor, er is
tenminste nog vóór te zeggen dat het de oude
gevel zélf is.
Dit nieuw-oude of oud-nieuwe Leidsehe
Stadhuis zal een vreemd misbaksel worden,
waaraan latere generaties zich zullen erge
ren, en zich verwonderen over de rare on
evenwichtigheden van deze periode. Jammer.
En verwonderlijk vooral na Dudok's schep
ping in Hilversum, waar hij bewezen heeft
dat hij een prachtig en indrukwekkend stad
huis kan bouwen.
Leiden heeft zich achterlijk en vooral vrees
achtig getoond.
Een poover besluit.
R. P.
AMERÏKAANSCHE HUIS VAN
AFGEVAARDIGDEN „OM".
DOOR EEN KLEINE VERSCHUIVING.
NEW-YORK, 4 Nov. (V. D.) De partijmeer
derheid in het Huis van Afgevaardigden, dat
op 7 December zal bijeenkomen, is tengevol
ge van de verkiezing van een democraat in
de plaats van een Republikein van de re
publikeinen naar de democraten overgegaan.
De verkiezing geschiedde in het achtste
district van Michigan, waar twee democra
ten en twee republikeinen werden gekozen.
Dit- had tot gevolg dat de democraten 217
zetels kregen en de republikeinen 215, ter
wijl een zetel wordt bezet door een afge
vaardigde van de boeren.
DE STADSBUSSEN.
UITBREIDING VAN DE DIENSTEN
GEVRAAGD.
Het bestuur van de Ned. Vereen, van Ver
tegenwoordigers van Handelaren en In
dustrieelen „Hermes" tafdeeling Haarlem)
deelt ons mede, dat zij aan de directie der
Haarl. Brockway Mij verzocht heeft, ten
spoedigste te willen overgaan tot uitbreiding
van de diensten der stadsbussen en tot in
voering van 12-rittenkaarten voor den prijs
van f i. De bussen zouden hierdoor veel min
der oponthoud hebben en de chauffeurs een
gemakkelijker taak.
Tot zoover deze medeo'eeling.
Van de zijde der Haarl. Br?ckway Mij
deelde men ons mede. dat de directie reecs
aan het gemeentebestuur van Haarlem toe
-temming tot het uitbreiden van de diensten
gevraagd heeft, maar dat zij nog geen ant
woord heeft ontvangen. Van de invoering der
gevraagde 12-rittenkaarten zal vermoedelijk
voorloopig niet-s kunnen komen.
Hevige storm boven het
Kanaal.
Driemaster schoener op de kust
geworpen.
LONDEN, 3 Nov. (V. D.) Een hevige storm
heeft heden boven het Kanaal en de En-
gelsche Zuidelijke kust gewoed. Een groot
aantal schepen moest in de dichtstbijzijnde
havens een toevlucht zoeken. Zelfs de groot
ste Schepen ondervinden groote vertraging.
Overslaande zeeën maken ieder verkeer op
de langs de kust voerende wegen onmogelijk.
Een Fransche driemastschoener is door den
storm op de kust van Wales geworpen en tot
een wrak geslagen. Het is gelukt de beman
ning onder groote moeilijkheden 'in veilig
heid te brengen. In de West Morlands zijn de
rivieren met bijna 3 M. gestegen. Vele hui
zen en straten staan onder water. In de Zui
delijke graafschappen heeft het spoorweg
verkeer groote storingen ondervonden.
De „Akron" opgestegen.
Met 207 passagiers aan boord.
NEW-YORK, 3 November (V. D.) Te La-
kehurst is het nieuwe Amerikaansche lucht
schip „Akron" met 207 passagiers aan boord
opgestegen voor een rondvlucht. Dit is het
grootste aantal personen dat ooit per lucht-
verkeersmiddel werd vervoerd.
GROOTE BRAND IN DE
LONDENSCHE UNIVERSITEIT.
LONDEN, 3 November (V. D.) Dinsdag wer
den het physische laboratorium en het che
mische museum der universiteit van Londen
door een brand grootendeels verwoest, waar
bij de waardevolle experimenteele werkzaam
heden van den rector, den bekenden na
tuurkundige John Irvine werden vernietigd.
De schade zal ongeveer 200.000 gulden be
dragen.
HET ENGELSCHE WERK-
LOOZENCIJFER.
OPNIEUW 1200 MINDER.
LONDEN. 3 November (V.D.) Volgens de
hedenavond medegedeelde cijfers was het
aantal werkloozen per 26 October opnieuw
met 1200 afgenomen, zoodat in de laatste vier
weken -bijna 100.000 personen minder werkloos
zijn.
TSJECHO-SLOWAKIJE.
GASONTPLOFFING BIJ PRAAG.
VIJF GEWONDEN.
PRAAG, 3 November (VD.) Door tot nu
toe onopgehelderde oorzaak is Dinsdagmid
dag het lichtgas in een pijpleiding van een
complex nieuwe huizen in de voorstad
Wrschowitz in brand geraakt-. In een om
trek van ongeveer 100 M. werden in alle woon
huizen en in twee in de omgeving staande
fabrieksgebouwen de ruiten verbrijzeld. De
menschen sloegen in de huizen tegen den
grond. Er zijn geen menschenlevens te be
treuren. Vijf personen werden gewond.
DRIE INTERNATIONALE
BANDIETEN GEARRESTEERD.
ANTWERPEN, 3 November (V. D.) De ge
rechtelijke dienst te Antwerpen heeft drie
internationale bandieten aangehouden, nl.
de drie Duitschers Franz Urban. Joseph Ur-
banisik en Jacob Wirtz alle die 28 jaren oud.
die een week geleden met geladen revolvers
een overval pleegden op een bank te Aken.
Twee hunner werden in een hotel aange
houden. Men vond geladen revolvers onder
hun hoofdkussens.
De derde werd op straat gearresteerd.
HAARLEMSCHE REIZIGER
GEARRESTEERD.
ƒ5000.— VAN EEN BENZINE MAATSCHAPPIJ
VERDUISTERD.
Op verzoek van de Haarlemsche politie is
te Amsterdam gearresteerd een te Haar'em
wonende reiziger van een benzinemaatsschap
pij. De reiziger wordt verdacht in den loop
van een aantal jaren ten nadeele van deze
maatschappij een bedrag van f 5000 te heb
ben verduis'erd. Hij ontkent het hem ten
laste gelegde.
GEEN UITKEERING MEER AAN
GEMEENTEN.
Ik zat dezer dagen samen
Met een ouden trouwen vrind,
In een diepe conversatie
En we waren eensgezind.
U begrijpt, waarvan wij spraken,
Over zorgen van den tijd,
Van de t-roostelooze toekomst
En den zwaren levensstrijd.
Over velen, die wij kennen
En wien 't slecht en slechter gaat,
Die zich moeten vergenoegen
Met een heel wat minder staat-
Over valsch nationalisme,
Dat slechts enge grenzen ziet
En in dezen tijd moet leiden
Tot nog duisterder verschiet.
Over het gebrek aan ruimte
In het politiek gedoe.
Met aan 't einde de verzuchting:
Ach, waar gaan we toch naar toe.
Dit is alles niets bijzonders,
U zult wel hetzelfde doen
En met ons praten zoo andren
Bij de duizend, bij 't millioen.
't Praten over de malaise
Zit heel zwaar in onze lucht,
Bij sigaar en thee met koekjes,
Met een krachtwoord of een zucht.
En ik zou erover zwijgen,
Zonder d i t woord van mijn vrind,
Dat ik ook voor uw beschouwing
Wel de moeite waardig vind:
Zeg, zei dan mijn vrind tenslotte,
Wij zijn jong, niet oud althans
En nu zie ik voor de toekomst
Nog een groote kwade kans.
Zullen w' over veertig jaren,
Als die ons nog zijn gewijd,
Over deze dagen spreken
Als die goeie ouwe tijd?
P. GASUS.
Ontploffing in een kolenmijn.
Negen mijnwerkers gewond.
LONDEN, 3 November (V. D.) Bij een ont
ploffing in de kolenmijn „Rising Sun" te
VVallsend-on-Tyne werden heden negen mijn
werkers gewond, waarvan zes met ernstige
brandwonden naar het ziekenhuis moesten
worden overgebracht.
DE WINNAAR VAN DEN
WEDSTRIJD WELSPREKEND
HEID.
'N HALF JAAR STUDIE IN AMERIKA
AANGEBODEN.
Onze jeugdige stadgenoot Henri van Hoof.
de 17-jarige leerling van het R.K. Lyceum,
die te Washington verleden week de eerste
prijs in den Internationalen wedstrijd in wel
sprekendheid heeft gewonnen. heeft een
waarlijk zeer vereerend aanbod gekregen in
Amerika. Het Institute of International
Oratorical Contest, dat de wedstrijden orga
niseerde, heeft hem uitgenoodigd om als gast
gedurende een half jaar de colleges aan de
Universiteit te Washington te komen volgen.
De Nederlandsche gezant te Washtington, de
heer Van Roy en heeft de uitnood iging naar
Henri's ouders te Haarlem getelegrafeerd en
Henri zelf liet een telegram volgen: „Ant
woord: Ja".
Na rijp beraad hebben de ouders dit ant
woord gegeven. Hun zoon blijft dus voor
loopig in Amerika.
Henri heeft intusschen iets van de Vereenig-
de Staten gezien en dat op Amerikaansche
wijze. Met een vliegtuig is hij. naar hij aan
zijn moeder schreef, naar de Niagara-water-
val geweest en natuurlijk logeert hij in
het grootste hotel ter wereld!
DE KRANIGE VLIEGTOCHT VAN
PEGGY SALAMAN.
Miss Peggy Salaman.
LONDEN, 4 November 'V.D.) Miss Pr
Salaman is tot Entebbe in Oeganda gekc
men, vanwaar zij weer is vertrokken met be
otemming naar Tabora in Tanganyika.
DOOR DE INDISCHE REGEERING
STOPGEZET.
De Indische regeering heeft, naar Aneta
meldt, aan de groote gemeenten bericht, dat
volgend jaar de vaste, noch de accres-ult-
keering zullen geschieden. De kleine gemeen
ten moeten eveneens op een dergelijken tegen
valler rekenen. Voor de gemeente Batavia
bedraagt de vaste uitkeering f 500.000. Door
het- achterwege blijven hiervan zullen ver
schillende werken onuitgevoerd blijven.
DE MOORD OP EEN MEISJE IN
DEN BLÏJDORPPOLDER.
AANRANDER TE ROTTFRDAM THANS
GEVONDEN?
Te Rotterdam is wegens poging tot aan
randing van een 18-jarig meisje te Overschie
aangehouden een 20-jarige man, die bekend
heeft in 1929 de 10-jarige Marietje van Os te
hebben aangerand, welk meisje vermoord in
den Blijdorppolder werd gevonden.
De moord zeide hij echter niet gepleegd te
hebben.
De man is later op zijn bekentenis terug
gekomen. Aangezien zijn verklaringen in
details van de feiten afwijken, hecht de poli
tie er weinig waarde aan. Er zal een psychia
trisch onderzoek worden ingesteld.
EEN CHINEES VERMOORD.
Opschudding in de Chineezen
wijk van Amsterdam.
GEEN AANWIJZINGEN NAAR DEN DADER
Aan den Binnenkant, ïn de buurt van Am
sterdam, waar de Chineezen wonen, is Dins
dagavond ongeveer half tien een Chinees
door drie kogelschoten in het hoofd gedood.
Toegeloopen publiek vond hem voor een
winkel dood op straat liggen. Men trok een
brandme'der af, waarop spoedig politie,
brandweer en geneeskundige dienst arri
veerden. De Chinees had wonden in het
hoofd en den nek. Zijn identiteit is niet
vastgesteld. De revolver, noch de dader zijn
gevonden. Men vermoedt, dat hij een Chi
nees is. De moord is eigenlijk alleen gezien
door eenige jongens, die aan het spelen wa
ren. Een dader hebben zij echter niet ge
zien.
Tot laat in den nacht is bij alle Chineezen
in deze buurt een onderzoek ingesteld, dat
nochtans geen resultaat heeft opgeleverd-
Otto Weiss
Liefde wordt veel meer besproken en be
schreven dan gevoeld.
Een nieuwe prijsvraag voor onze abonné's.
(2e blad. 2e pag.)
Het nieuwe Engclsche parlement voor het
eerst bijeen. Mac Donald nog met de vor
ming eener regeering bezig.
(2e blad. Ie pag.)
De Fransch-Duitsche onderhandelingen over
de schulden geopend.
(2c blad, le pag.)
Verontrustende berichten uit Mandsjoerijc.
(2e blad. le pag.)
Hevige storm boven het Kanaal.
(le blad. le pag.)
Tc Amsterdam is een Chinees op straat ver
moord. De dader is onbekend.
(le blad. le pag
Te Leiden kinderen behandeld met het vac
cin -Calmette? Kinderen zouden schade
lijke gevolgen ondervonden hebben.
(le blad, 2e pag.)
De Koninklijkezal geen interim-dividend
uitkeeren.
(le blad. le pag.)
In de Tweede Kamer zijn de algemeene be
schouwingen over de Staatsbegrooting be
gonnen.
(2e blad, 3e pag.)
De toestand van Koningin Emma is veel
verbeterd.
(2e blad. 3e nag.)
Dinsdagmiddag is te Haarlem de Prot. Chr.
Nijverheidsschool plechtig geopend.
(2e blad, 3e pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Leiden's Stadhuis.
(le blad, le pag.)
J. B. Schuil: „Kapitein van Köpenick" door
de Kon. Ver. Het Ncd. Tooneel te Amster
dam.
(2e blad, le pag.)
De Doolhof der Verkeersvoorschriften.
(4e blad, 2e pag.)
C. J. van T. Het ontstaan der Haarlemsche
Arbeiderskwartieren.
(4c blad, 2e pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
INGEZONDEN MEDEDEELINGBN
DE NEDERLANDSCHE
DELEGATIE NAAR GENèVE
IN 1932.
KAMERLIEDEN v. LANSCHOT EN VLIEGEN
ER IN OPGENOMEN.
De Nederlandsche delegatie naar de Ont
wapeningsconferentie te Genève in 1932 is
samengesteld.
Aangewezen is al leider Jhr. mr. F.
Beelaerts van Blokland, minister van Buiten-
landsche Zaken; als plaatsvervangend leider
prof. mr. V. H. Rutgers, hoogleeraar aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam; als gedele
geerden prof. mr. J. P. A. Francois, admi
nistrateur, chef van de afd. Volkenbonds
zaken aan het dep. van Buitenlandsche zaken,
mr. W. van Lanschot, lid van de Eerste Kamer
prof. dr. E. Moresco, oud-vice-president van
den Raad van Ned.-Indië, H. G Surie, gep.
vice-admiraal-titulair, C. van Tuinen, gep.
luit.-generaal, W. H. Vliegen, lid van de
Tweede Kamer. J. J. G. baron van Voorst
tot Voorst, luit-.-kolonel van den generalen
staf, hoofd van de afd. Generale Staf van het
dep. van Defensie en D. Vreede, kapitein ter
zee. en
Voor zooveel zulks noodig zal blijken, zal
de delegatie worden aangevuld met deskun
digen voor speciale onderwerpen, als tech
nische raadslieden.
NIEUWE AGRESSIE VAN JAPAN
INBESLAGNEMING DER CHINEESCHE
REGEERINGSKAS?
MOSKOU. 4 Nov. V. D.) Naar uit Moekden
gemeld wordt, heeft de Japansche legerlei
ding in Mandsjoerijc opdracht gekregen be
slag te leggen op de Chineesche staatskas.
Deze kas. die de inkomsten uit het zout
monopolie, den Chineeschen Oosterspoorweg,
enz. bevat, moet gebruikt worden voor het
onderhoud van het Japansche bezettingsle
ger.
Verder wordt gemeld, dat Japan een nieuw
spoorwegregiment naar Mandsjoerijc heeft
gezonden en dal de helft van het Japansche
bezettingsleger, dat op 25 November zou wor
den ontslagen, op last van den Japanschen
Minister van Oorlog tot Maart onder de wa-
i pens zal blijven.
Brandstof fenhandel
Wilhelmina Anthr.
12120
f 170
per
H.L.
20/30
2.70
9
m
30,50
2.80
-
Belgische
20/30
2.80
30/50
2.90
-
Tel. 11979 (2 lijnen)
GEEN INTERIM DIVIDEND
KONINKLIJKE OLIE.
RESULTATEN MOETEN AFGEWACHT
WORDEN.
Directie en commissarissen van de „Ko
ninklijke deelen mede. dat de uitkeering van
interim-dividend dit Jaar niet gerechtvaar
digd ls.
De resultaten der verschillende maat
schappijen moeten eerst afgewacht worden.
De prijzen zijn laag geweest, maar de in
grijpende bezuinigingen, die zijn ingevoerd,
vormen een be'angrijke compensatie.
Een groot deel van de productie der groep
is op het oogenbllk ingesloten doch kan op
korten termijn worden ontsloten, teneinde
zonder extra uitgaven aan de cischen van
een nieuwe situatie te voldoen.
De groep en de onder-maatschappijen in
welke zij deelneemt, beschikken op dit oogen-
blik behalve over haar wereldvoorraden, die
geheel uit eigen middelen worden gefinan
cierd over de vo'gende liquide middelen: 20
millioen pond sterling en 50 millioen Ameri
kaansche dollars.
De directie acht de winstcapaciteit der
vennootschap even groot als voorheen en be
schouwt den huldigen stand van zaken als
van tijdelijken aard.
ENGELSCHE RAADS
VERKIEZINGEN.
LONDEN, 3 Nov. (Reuter). Blijkens den
deflniUeven uitslag der Engelsche gemeen
teraadsverkiezingen zijn er. 1055 conserva
tieven. 257 leden der arbeiderspartij. 58 li
beralen en 15 onafhankelijker, gekozen.
De nettowinst der conservatieven bedroeg
187 zetels, die der liberalen 12, die der on-
afhankelijken 11.
Dc arbeid" irMJ verloor 210 zetels en
v w.v*i tiikeic.
