HAARLEM'S DACBLAD WOENSDAC 18 NOVEMBER 1931
DERDE BLAD
UIT DE OMSTREKEN
IJMUIDEN
SCHEEPVAARTBERICHTEN.
Binnengekomen schep.
17 November.
Engelsch Nephtrite, Swansea.
Duitsch, Rhenania, Brugge.
Nederlandsen, Melampus, Batavia.
Nederlandsch, Tiba. Santafé.
Nederiandsch Protheus, Dantzig.
Nederlandsch, Salabanka, Londen.
Duitsch, Egeran. Kerni.
Duitsch, Konsul Schultze, Oxelosund.
Vertrokken schepen.
17 November.
Engelsch, The Vickeroy, Llamelly.
Let-landsch, Eveline, Leningrad.
Duitsch, Kurzesee, Aarhuus.
Duitsche sleepboot Johannes Schupp met
lichters Peter en Matthias, Hamburg.
Nederlandsch, Nickerie, West-Indië.
Nederlandsch, Stad Zaandam, Rotterdam.
Zweedsch, Munkfort, Bremen.
Nederlandsch, Beyerland. New-Oastle.
Zweedsch, Embla, Rotterdam.
Duitsch, Gerda Ferdinant, Rotterdam.
Zweedsch, Siegfried Mathiessen, Rotterdam.
Engelsch, Merel, Londen.
Nederlandsch, Maasstroom, Leith.
Zweedsch, Valkyrian, Dantzig.
MARKTPRIJZEN.
Tarbot per kilo f 1.25f 0.75.
Griet per 50 kilo f 50f 24.
Tongen per kilo f 1.90f 1.35.
Groote schol per 50 kilo f 30f 26.
Middelschol per 50 kilo f 30f 29.50.
Zetschol per 50 kilo f 30f 27.50.
Kleine schol per 50 kilo f 25f 7.50.
Schar per 50 kilo f 11f 1 60.
Rog per 20 stuks f 23f 11.
Vleet per stuk f 5.50f 1.80
Pieterman en poon per 50 kilo f 4.90.
Middelschelvisc-h per 50 kilo f 33f 22.50.
KI. middelschelvisch p. 50 kilo f 20f 10.
Kleine schelvisch per 50 kilo f 12.50f 4.60.
Kabeljauw per 125 kilo f 65f 38.
Gullen per 50 kilo f 23—f 1.40.
Leng per stuk f 1.
Wijting per 50 kilo f 3.20f 0.80.
Koolvisch per stuk f 1.25f 0.20.
Makreel per 50 kilo f 12.50f 5.
Versche haring per mand f 3f 2.85.
Idem per kist f 2.70.
BESOMMINGEN.
panden
220 H.C. 40, f 2500.
420 Rotterdam 9, f 3300
455 Sumatra, f 4400.
225 Freza, f 1800.
200 Ita, f 1800.
150 Delfland, f 1500.
250 Maria, f 2200.
215 Johanna, f 1700.
150 Gezina. Catharina, f 1100
350 Eveline, f 2700.
335 Donald, f 2800.
Drifter: L 1120 740, f 690.
f 820, B 91 f 1430.
Trawler: KW 178 f 700. KW 130 f 790, KW.
|t3 f 720, KW 151 f 780, IJ M. 268 f 670.
VELSEN
DE BEWONERS VAN WATER-
LAND GAAN HEEN.
EEN GEVOELIGE SLAG VOOR ONZE
GEMEENTE,
Naar wij vernemen gaan de bewoners van
het landgoed Waterland met 1 Januari onze
gemeente verlaten. Zooals men weet heeft
Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van Hogelanden
lange jaren op Waterland gewoond. Na den
dood zijner gade woonde een zijner dochters,
gehuwd met F. W. Baron van Tuyll van Se-
rooskerken, mede op het landgoed.
Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van Hogelanden,
oud-burgemeester van Haarlem en oud-lid
van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland,
gaat zich in Den Haag vestigen. Waterland
komt dus zonder bewoners en aan het perso
neel is grootendeels ontslag verleend. Met
recht mogen wij dit een groote slag voor de
gemeente Velsen noemen. Want het zal wei
beteekenen, dat Waterland als landgoed tot
de geschiedenis zal behooren. Het is toch door
de zeer moeilijke tijdsomstandigheden, dat de
bewoners van groote landgoederen gedwon
gen worden deze te verlaten en in de stad te
gaan wonen. En wie zal in dezen tijd een
uitgestrekt landgoed als Waterland kunnen
koopen? Niemand en ook de gemeente Vel
sen, die pas een groot deel van Spaarnberg te
Santpoort en geheel Roos wijk heeft gekocht,
eal het ook niet kunnen doen.
Vroeger, dat wil zeggen tot een jaar of zes
geleden, lagen aar. den rijksstraatweg naast
elkaar de buitens Beeckestein. Waterland en
Meervliet, alle drie behoorende aan Jhr. Bo
reel van Hogelanden. Meervliet is sedert
eenige jaren verdwenen en op die plaats
staan nu moderne heerenhuizen. Sedert het
overlijden van den heer v. d. Griendt, bekend
Haarlemmer, is Beeckestein onbewoond. En
nu komt het grootste en fraaiste dezer drie
landgoederen, komt Waterland ook zonder
bewoners.
In 1717 verkocht vrouwe Maria Piso, de we
duwe van Mr. Cornells Munter, burgemeester
en Raad der stad Amsterdam, Waterland
aan Mi'. Gerrit Corver, oud-schepen der stad
Amsterdam, die Watervliet bewoonde, dat
schitterende buiten, waar nu de opslagplaat
sen der papierfabriek zijn. Hij kocht het voor
15.860, doch verkocht het in 1721 weer voor
15.000 aan Mr. Dirk Trip. commissaris der
stad Amsterdam. Deze stierf In 1748 en zijn
zoon Dirk kocht Waterland in 1761 uit den
boedel voor 20.456. Diens weduwe, Vrouwo
Jacoba Elisabeth van Strijen, hertrouwde
met Carel George graaf van Wassenaer en zij
verkocht Waterland in 1781 voor 48.000 aan
Archibald Hope, bewindvoerder der West-
Indische Compagnie. Deze verkocht het in
1799 voor 38.500 aan Jhr. Mr. Jacob Boreel
van Hogelanden. den grootvader van den te-
genwoordigen eigenaar, welke Mr. Jacob toen
het landlord El--v u' bewoonde. Sindsdien is
Waterland in het bezit der familie
Borrel door haar bewoond ge
dorde
HAARLEMMERMEER
OVERPLAATSING EN BENOEMING VAN
SCHOOLHOOFDEN.
Met ingang van 1 December a.s. zal de
heer A. Kroes, hoofd van de openbare lagere
school no. 6 te Abbenes alhier, op zijn ver
zoek worden overgeplaatst naar school no.
7 aan den Bennebroekerweg hoek Aalsmeer
de rweg, om aldaar de plaats in te nemen
van den heer S. Veldman, aan wien als
hoofd van deze school wegens het bereiken
van den pensioengerechtigden leeftijd eer
vol ontslag werd verleend.
De heer G. de Boer te Haarlem, die aan
school 6 in de plaats van den heer Kroes
werd benoemd, hoopt aldaar dan in functie
te treden.
Op Maandag 30 Nov. a.s. zullen de heeren
Veldman en Kroes in de scholen, waarin
ze een groot aantal jaren, de belangen van
het openbaar onderwijs hebben gediend, op
eenigszins feestelijke wijze van leerlingen,
personeel en ouders afscheid nemen.
CABARETAVOND VAN
HAARLEM'S TOONEEL.
SCHOUWBURG JANSWEG.
De veroeniging „Vrije Werkkring" uit
Amsterdam, die Dinsdagavond de gast was
van Haarlem's Tooneel, telt verscheidene
verdienstelijke krachten in haar midden.
Dit kon men, bij het wederoptreden dezer
vereeniging voor Haarlem's Tooneel, opnieuw
constateeren.
Daar is in de eerste plaats de heer Henri
Klijnveld, ongetwijfeld de beste en meest
geroutineerde artist van het gezelschap. Een
meester in het weergeven van tallooze types.
Een kruier, een huisknecht of een primitieve
burgerjuffrouw aan de telefoon, diverse
soorten tafelredenaars, hoe een zelfde ge
dicht door verschillende menschen wordt
voorgedragen, in dat alles hebben wij den
heer Klijnveld bewonderd als iemand met
onmiskenbare humoristische gaven. Niet
minder was hvj op dreef in de „rol" van de
wezenlooze etalage-pop, die telkens weer om
viel of in elkaar zakte ondanks den onver-
fiauwden arbeid van de beide winkelbedien
den.
In den heer Carel F. Holman 'bezit „Vrije
Werkkring" een vlotten conferencier. Hij weet.
zoo tusschen de bedrijven door het publiek
met een praatje en een grapje aangenaam
bezig te houden. Tezamen met de heeren
Mus en De Wilde vormt hij een alleraardigst
trio. In hun nummers „Internationaal Ca
baret", „Op Manoeuvre" en „Het Liebermann
Trio" mochten deze drie heeren zich van
de zijde van het publiek in veel bijval ver
heugen.
Het optreden van de sopraan mej. C. Visser
en den tenor, den heer Willy Schatens viel
zeer in den smaak.
Goed uitgevoerd was hert dansnummer
„Wthen the clock is playing". Door de steeds
wisselende belichting werd het effect boven
dien in niet geringe mate verhoogd.
Vermakelijk was ook de „dramatische"
schets ..Het mes", die in het geheel niet
dramatisch was, maar enkel en alleen be
doeld om het geachte publiek bij de neus te
nemen.
Aan het einde van den avond heeft de
voorzitter van Haarlem's Tooneel, de heer
A. Meyer den uitvoerenden een welgemeend
woord van dank gebracht en hun een harte
lijk „au revoir" toegeroepen.
Tot twee uur bleef men op een intiem
bal bijeen.
BAZAR VOOR HET BABYHUIS.
In de groote zaal van het gebouw van den
Haarlemschen Kegelbond aan de Tempe
liersstraat wordt heden en morgen de door
ons reeds aangekondigde bazar voor de
Stichting „Babyhuis" aan de Leidschevaart
No. 108 gehouden.
De dames van het daarvoor gevormde co
mité waren vanmorgen druk in de weer om
de stands op te bouwen en aan de zaal een
feestelijk aanzien te geven. Er was haast
bij het werk, want de bazar moest heden
middag twee uur door de presidente Me
vrouw D. SchieferdeckerStibbe, geopend
worden.
Toen wij er te half twaalf een bezoek
brachten, was alles dan ook nog niet klaar.
Maar uit hetgeen we zagen bleek ons, dat
deze bazar bijzonder gezellig zal worden.
Om te beginnen zagen we een smaakvol
ingerichte haringslatent., waar voor het
goede doel een heerlijk klaargemaakt ha
ringslaatje verkocht wordt.
Hoewel het een beetje vroeg is staat er ook
een pracht van een versierden Kerstboom,
waaraan pakjes hangen, die even zoovele ver
rassingen voor kinderen bevatten.
In een zoogenaamde tweede hands tent
liggen voorwerpen, die door kinderen ver
vaardigd zijn en die men voor een billijk
prijsje kan koopen.
Met veel genoegen zullen de bezoekers
weer visschen aan de bekende hengelkraani
„In de Blikvisch". Dit zal de moeite waard
zijn, want de prijzen zijn mooi en nuttig.
Veel interessants vindt men verder in de
boekenstands, waar fraaie boek- en plaat
werken te koop zijn.
Daar dicht bij staat een groote tafel met
begeerenswaardige voorwerpen. Deze dienen
voor een tombola zonder nieten.
-> Natuurlijk is cr ook een rad van avon
tuur. Ditmaal bestaan de prijzen niet uit
koeken, maar uit mooie flesschen eau de
cologne, limonade enz.
De jeugdige bezoekers zullen ook bezig
worden gehouden met een tooverlantaarn.
Iets geheel nieuws is de stand, waar kin
deren kunnen bellenblazen. We raden de
ouders aan, om hier vooral met hun kinde
ren heen te gaan, want het is alleraardigst.
Tenslotte zijn er nog stands voor heerlijk
fruit, bloemen en planten.
Een goed werk kan men doen door een
steentje te metselen vo»r het babyhuLs.
waarvan een nabootsing én den gevel in de
zaal aanwezig is.
En als de bezoekers moe zijn van al het
genieten en het drentelen langs de stands,
kunnen zij zich in een smaakvol versierd
hoekje laven aan een lekker kopje koffie of
thee. met een zoogenaamd „haaskoekje", dat
speciaal de tong van de heeren zal streelen.
We spreken hierbij uit ondervinding.
Deze bazar is heden geopend tot 5 uur en
van avond van 712 tot 10 uur en Donder
dag van 's middags 2.305 uur en 's avonds
van half acht tot tien uur.
Een bezoek aan dezen bazar is aan tc be
velen.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: Ubbeis, Molenacr
srtaat 17, broche; J. Morree. N. Beetstraat
13 rd.. boek: Dorreman, Teylerplein 55,
duimstok; Fijlstra, Damaststraat. 12, das;
Steenkist, Hoogerwoerdstraat 46, hand
schoen; Silvis, Gen. Jouberstraat 27 rood,
handschoen; Logmans, Alb. Thijmstraat 3,
handschoen; Schweris, Sleutelstraat 59,
hond; Dijkmans, Drossestraat 12, jasje; Ken
nel Fauna, Parklaan 119, kat; v. d. Linden,
Kleine Houtstraat 8. medaille; Bureau van
politie, Smedestraat. mes; Luijte. Schermer-
straat 26, portemonnale m. i.; G. Dwceland,
Haarlemmerliedestraat 18, portemonnaie
m. i.; De Kieviet. Laurens Costerstraat 8,
riem; L. Boutersen, Sophiastraat no. 1, stop
sleutel; Kordelaar, Heemstedeplein no. 28,
Heemstede, tasch m. i. Verwer, Ripperda-
straat 1, tasch; J. C. v. d. Berg. Hof v. Eg-
mond 23, tasch; A. G. Noorccrmeer, Acri-
chcmstraat 30, Beverwijk, tasch m. i.
HET ONTWERP OP DE
CONTINGENTEERING VAN
ONZEN INVOER.
GEMENGDE GEVOELENS !N DE KAMER.
Blijkens het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over het wetsontwerp tot het verlee-
nen van bevoegdheid aan de regeering tot
het tijdelijk treffen van maatregelen ter be
perking van den invoer van goederen, waren
de meeningen over het voorstel verdeeld.
Verscheidene leden meenden, dat van een
overmatigen invoer geen sprake is. Verschil
lende leden zouden gaarne vernemen of onze
internationale betalingsbalans zoo ongunstig
is. Anderen achtten de voorziening noodza
kelijk. Verscheidene leden hadden zeer ern
stige bedenkingen tegen de vergaande dele
gatie van bevoegdheden aan de regeering.
Voor tallooze' huismoeders, voor werkloozen
en anderen is het goedkoope Deensche
vleesch een uitkomst. Men maakte er be
zwaar tegen, dat in het ontwerp geen en
kele maatstaf voor de regeering is opgeno
men, de volksvertegenwoordiging wordt ge
heel uitgeschakeld.
Verscheiden leden stelden de vraag, of de
Regeering indien ait wetsontwerp tot wet
mocht worden verheven nog prijs zou
stellen op verdere behandeling van het anti-
dumpingsontwerp.
RICHE FOTO ART.
Wij hebben een bezoek gebracht aan
.Riche Foto Art "inrichting aan de Groote
Houtstraat 169 naar aanleiding van de
moderniseering. Inderdaad mag hier van
moderniseering en verbetering gesproken
worden. En wat meer zegt, men voelt zich
thuis in de rustig gehouden omgeving.
Maar de inrichting is het niet waarmee
Riche zijn naam gevestigd heeft. Dat deed
het karakteristieke werk. Wij zagen er bui
tengewoon mooi rdoorwerktc portretten, waar
aan met zorg en liefde is gearbeid. We
kregen nog een frappant voorbeeld van wat
een goedgekozen verhouding van lijnen ver
mag: dezelfde persoon op twee verschillende
manieren genomen, zoodat tusschen beide
fotoo's een hemelsbreed verschil ligt.
Dit neemt echter niet weg, dat de sfeer
der omgeving ook meewerkt tot succes. En
daarvoor is dan ook zorg gedragen.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
Bilderdijk p. 16 November 7 u. 51 m. Scilly
Rotterdam n. New York.
Boschdijk 15 November 21 u. 7 m. 1100 mijl
Zuid-West van Valentia, New Orleans n.
Rotterdam.
Alcyone 16 v. Rlo de Janeiro, Buenos-Ayres
naar Rotterdam.
Burgerdjjk 15 te Cristobal, New-Orleans naar
Sjanghai.
Christiaan Huygens p. 16 Gibraltar, Amster
dam naar Batavia.
Delftdijk 14 v. Los Angeles, Paclflckust naar
Rotterdam.
DJember 17 S u. v. Port Said, Batavia naar
Rotterdam.
Dlnteldljfe 15 16 u. 50 m. 100 mijl Z.-West
van Valencia, Rotterdam n. de Paclflckust.
Kernland p. IJ 7 u. Ouessant, 19 te IJ muiden
verwacht, Buenos Ayres naar Amsterdam.
Heemskerk 15 v. Belra n. Mozambique.
Jason 16 12 u. 250 mijl West van Land's End
Chili naar Amsterdam.
Ivota Tjandi p. 16 21 u. Sabres, Batavia naar
Rotterdam.
Meerkerk 16 te Genua. Japan n. Rotterdam
Montferland 16 v. Victoria, Buenos Ayres n.
Amsterdam.
Melampus 17 te Amsterdam v. Batavia.
Meliakerk p. 16 8 u. Ouessant n. Antwerpen.
Belra naar Rotterdam.
Modoa 15 te New York v. W. TndiJJ.
Nurnberg p. 15 Fernando Noronha, Amster
dam naar Zuld-Amerlka.
Oostkerk 15 te Singapore. Japan n. Londen.
P. C. Hooft 15 v. Sa ban, Batavia n. Amster
dam.
Poclau Tollo, p. 16 Perim, Batavia naar Am
sterdam.
Polydorus 16 v. Port Said. Batavia naar Am
sterdam.
Ranöfontein p. 17 VUsslngen, Amsterdam 1.
v. Antwerpen n. Kaapstad.
Soemba 15 v. Colombo, Batavia n. Amster
dam.
Sibajak p. 16 24 u. Perim, Batavia naar
Rotterdam.
Springfontein 17 te Tanga, Beira naar Rot
terdam.
Stuyvesant 16 v. Madeira n. Lissabon, 25
Nov. (1 dag te laat) v. Paramaribo te Am
sterdam verwacht.
Suiabangka 17 te Amsterdam v. Batavia.
Tanimbar p. 17 Vlisslngen, Australië 1. v. Ant
werpen naar Bremen, Hamburg en Huil.
Tjlkandi 14 v. Manila n. Sjanghai.
Tjisaroea 15 v. Hong Kong n. Amoy.
Tasman 14 te Beira v. Kaapstad.
Tjisalak 15 te Hong Kong v. Manilla.
Tjinegara 16 te Sjanghai v. Batavia. Tabian
16 S u. 44 m. 110 mijl Oost van Land's End.
Amsterdam n. Batavia.
Vccndam 16 v. Hallfax, New-York n. Rot
terdam.
Venezuela 16 14 u. v. Plymouth n. Havre.,
West-Indië naar Amsterdam.
Zeelaudla 16 15 u. v. Lissabon, Amstordam
naar Buenos Ayres.
Amsterdam p. 16 Gibraltar, Chili n. Bar
celona en Amsterdam.
Soeabra 15 v. Colombo, Batavia naar Amster
dam.
Xlckerle 17 v. Amsterdam naar Suriname.
Venezuela 17 5 u. te Havre en 21 u. v. Havre,
18 v. Barbados te Amsterdam verwacht.
Mldaa 16 v. Curacao n. de Antillen.
Tiberius p. 17 3 u. do Aazoren. West-Indië
naar Amsterdam.
Alpherat 17 non. te Rotterdam v. Hamburg.
Christiaan Huygens 17 v. Algiers, A'dam n.
Batavia.
DamsterdUk 17 17 u. 10 m. te Londen, Pacl
flckust n. Rotterdam.
Klipfontein p. 17 Perim. Beira n. R'darr
Locngoll 15 v. Los Angeles, Rotterdam naar
de Pacifickust.
Rotterdam 17 te New York v. Rotterdam.
DR. J. P. LOTSY OVERLEDEN.
In Den Haag is ln den ouderdom van 64
jaar overleden dr. J. P. Lotsy, bekend bio
loog, oud-directeur van den Plantentuin te
Buitenzorg en van het Rijkslaboratorium te
Leiden.
Dr. Lotsy woonde den laatsten tijd te Velp
voordien heeft hij te Haarlem gewoond, waar
hij secretaris was van de Hollandsche Maat
schappij der Wetenschappen.
Johannes Paulus Lotsy was geboren 11
April 1867 te Dordrecht, hij studeerde aan
de landbouwhoogeschool te Wagenlngen en
daarna te Göttingen. Te Leiden was hij pri
vaat-docent. Hij gaf verscheidene publica
ties in het li Vit over evolutie en generiek.
Dr. Lotsy deed verschillende groote studie
reizen, waarover hij eveneens geschreven
heeft. Hij was o.a. als hoogleeraar aan een
hoogesehool te Cairo verbonden. Hij was
voorzitter van de commissie van toezicht op
de Middelbare Koloniale Landbouwschool ic
Deventer.
De begrafenis zal geschieden op de alge-
meene begraafplaats te Rosendaal, Donder
dagmiddag te 1 uur.
LETTEREN EN KUNST
HET TOONEEL
KIND EN KUNST.
Liefdadigheids-Matinee
Annie Woud en Mevrouw Zeilinga.
Ik was naar de liefdadigheidsmatinee op
de tentoonstelling Kind en Kunst gegaan
als belangstellend bezoeker, maar al heel
spoedig ontwaakte in mij de criticus. Wat
gisteren in het zaaltje van het Frans Hals
Museum aan kunst geboden werd, stond zóó
ver boven hetgeen wij van liefdadigheids
voorstellingen gewoon zijn, dat wij de twee
kunstenaressen met een neutraal verslagje
te kort zouden doen. Daar was Annie Woud.
die voor het muzikale gedeelte zorgde en
naast haar mevrouw Zeilinga. een mij tot
gisteren onbekende declamatrice. die op deze
liefdadigheidsmatinee voor het eerst in onze
stad optrad.
Over Annie Woud behoef ik niet te schrij
ven. Zij is een i:: onze muzikale wereld zoo
bekende persoonlijkheid behaalde zij ver
leden week te Weenen niet. een nieuw
groot succes? dat ik waarlijk niet de
plaats van mijn muziek-collega behoef in te
nemen om in mijn rubriek van haar uitzon
derlijk mooie stem en warme voordracht te
getuigen. Laat ik hier dus alleen van haar
mogen zeggen, dat zij uitstekend begeleid
door Emmy van Eden met drie liederen
van Schubert en de Zigeuner-liederen van
Dvorak haar publiek, dat dezen middag
voornamelijk uit dames bestond weer vol
komen in den ban had en na de Zigeuner
liederen tot een stemming van Zuidelijk
enthousiasme opvoerde.
Het is om mevrouw Zeilinga, dat ik over
deze kunst-matinee verslag geef, want zij
bleek een declamatrice van ongemeen ta
lent en litteraire eruditie te zijn, die waar
lijk recht had in onze stad geïntroduceerd
te worden. Het komt mij voor. dat mevrouw
Zeilinga niet het vurige laaiende tempera
ment van een Charlotte Kohier bezit, althans
haar met zorg samengesteld programma
sprookjes, van Andersen en verzen van
Henriëtte Roland Holst, Vondel, Potgieter,
Jan Prins en Van Essen duidde niet in die
richting. Zij is een kunstenares van diep
geestelijk inzicht, voornamen smaak, groote
innigheid en sterk ontwikkelde techniek.
Mevrouw Zeilir.ga trof mij vooral door fijn
gevoel. Van pathos is bij haar nooit één mo
ment sprake; geen oogenblik heb ik haar in
haar declamatie op een uiting van onzuiver,
valsch gevoel kunnen betrappen. Zij dringt
tot de kern van de voorgedragen gedichten
door en weet deze in haar diep-doorvoelde en
expressieve voordracht naar buiten te
brengen.
Mevrouw Zeilinga mist het fascineerende,
het meesleepende van een Charlotte Kohier,
maar haar voordracht ontroert en maakt
stil door innigheid en zuiverheid. Zij is de
aangewezen declamatricee voor verzen van
Henriëtte Roland Holst. Welk een devotie en
geestelijke rust was er in Het Gebed en De
Afgezant.
Haar stem is niet groot, maar sympathiek
en welluidend en technisch voortreffelijk
geschoold. Wat zij daarmee bereiken kan,
bewees zij in de dleren-vcrzen van Van
Essen De Merel en De Kikvorsch die
zij zeldzaam virtuoos, geestig en vooral
innig-muzikaal voordroeg. Dat muzikale is
een bijzondere eigenschap van haar voor
dracht.
Hoe guitig ook en vol distinctie was haar
voordracht van een gedicht als Potgieter's
Machteld. En welk een verfijnde smaak
sprak er ook uit de wijze, waarop zij licht
en speelsch de sprookjes van Andersen ver
telde. Allergeestigst vooral werd ..Het is vast
en zeker", waarin zij haar voordracht ook
mimisch zeer goed ondersteunde. Haar de
buut hier werd een groot succes. Moge dit
eerste optreden spoedig gevolgd worden door
een avond in een der Kunstkringen van
Haarlem cn Omstreken!
De heer Gratoma dankte de drie dames
voor haar kunst en liefdadigheidszin. die
het Haarlemsche kind ten goede komen.
J. B. SCHUIL
De Wedstrijd van Cremer.
Kon. Rederijkerskamer „Zwolle".
HET DUBBELE LEVEN.
De tweede avond van den wedstrijd van Cre
mer was voor de Koninklijke Rederijkerska-
mer Zwolle, die uitkwam met Het dubbele Le
ven van Willem Schürmann. dat ongeveer 25
jaar geleden bij de Rotterdammers met de
Tartauds, Philomêne KcrckhovenJonkers en
Nico de Jong ln de hoofdrollen een mooi
succes mocht behalen.
Vijf en twintig Jaar drukken soms zwaar op
een tooneel werk: ook op Het dubbele Leven
van Schürmann. Het stuk doet. nu wij het na
langen tijd terug zien, wel wat verouderd aan.
Niet om den inhoud, die van alle tijden is,
maar om de uitwerking.
In onze dagen van tempo, tempo
kunnen wij aan een zoo lang-ademlge
behandeling ons moeilijk meer wennen
en ook hindert ons de opzettelijkheid van den
schrijver, die van hot eerste bedrijf af al maar
gloeiende kolen op het hoofd van den armen
Van Essen niet wien Schürmann blijkbaar
den eens zoo bekenden Rotterdammer Pincoff
heeft bedoeld laadt. Schürnvann stond, toen
hij Het dubbele Leven schreef, nog zeer sterk
onder den invloed van Ibsen. Er zijn zinnen in
dit stuk zooals „het bouwen op een moeras -
slgen bodem" die zoo uit het werk van den
grooten Noor schijnen gelicht te zijn en heel
zijn leugen- cn waarheldthcorle is direct door
Ibsen geïnspireerd. Ook kende Schürmann
blijkbaar zeer goed Björnson's Faillissement.
Het is een epigoon, die hier ln dit drama
aan het woord is, maar zonder de forscho
kracht en het genie van zijn voorgangers.
Toch herkent men in Hot dubbele Leven nog
telkens den tooneelschrijvcr met talent. Er
zijn uitstekend geschreven tooneelen in. die
het nog steeds „doen". Ik denk hier bijvoor
beeld aan die teerc, mooie scène, waarin Van
Essen Lise bekent, dat hU niet de nobele,
groote, man is, waarvoor de wereld
en ook zij hom aanziet. En zeer knap is de
wijze, waarop Schürmann deze bekentenis
varieert in het daarop volgende gesprek tus
schen Van Essen en zijn schoonzoon Van
Merle. Een brok schrijnende realiteit heeft
de schrijver ook gegeven in het tooneel tus
schen Van Essen en zijn zwager en com
missaris Strang in het laatste bedrijf,
wanneer het den grooten man duidelijk
wordt gemaakt, hoe heel de wereld over hem
zal oordeelen. als hij van zijn voetstuk geval
len zal zijn. Dat is voortreffelijk tooneel en
de figuur van Strang is daar in al zijn egois
me scherp en raak geteekend.
In de teekening van den genialen zaken
man, van wiens werkelijke grootheid wij
slechts weinig zien en alleen maar hooren ln
enkele phrasen van anderen, is Schürmann
feitelijk te kort geschoten, maar don inner-
lijken strijd van den in bedrog levenden han
delsman en den liefhebbendon vader, de tra
giek van het „dubbele leven" heeft hij wol
overtuigend al is het dan ook op een wat
al te langdradige wijze gegeven.
Over do opvoering schrijven wij later. Wij
willen alleen cons tater een. dat de Cremerle-
don na elk bedrijf en vooral aan het slot de
gasten de hulde niet hebben onthouden, Er
was hartelijk applaus: het oordeel ls thans
aan de jury cn aan het publiek.
J. B. SCHUIL.
MUZIEK.
Ledenconcert der H. O. V.
Solist: Henri Temianka.
In Schubert's 5de Symphonic, waarmede
de avond geopend werd. ls de geest van Haydn
en van Mozart nog wel zeer merkbaar, niet
alleen in den vorm, maar ook in het karakter
en de motivische behandeling. Schubert zelf
komt nog 't meest ln het Menuetto aan het
woord; de thematische imitaties daarin her
inneren sterk aan die in het Allegro zijner
eerste sonatine op. 137 voor piano en viool.
Mozart heerscht in het eerste Allegro, ln het
Andante en in de chromatische nabootsingen
der Finale-doorwerking; de aanvang der
Finale kon zóó door Haydn geschreven zijn.
Dooreengenomen: frlssche prettige muziek,
doch, op enkele fragmenten 'als b.v. ook het
begin van doorwerking van 't eerste hoofd
deel) na, zonder groote oorspronkelijkheid.
Het transponeeren der geheele reprise komt
bij Schubert meer voor en is door hem b.v. in
het Forellenkwintet nog veel meer schablonc-
achtig aangewend dan ln het eerste Allegro
der Symphonic, waar de reprise tenminste
nog varianten vertoont. Evenals ln 't ge
noemde kwintet ontbreken in de Symphonl©
coda's.
Behoudens een storende vergissing van
eenige orkestleden omtrent de herhaling van
een deeltje ln het Andante con moto was de
uitvoering correct en levendig; de tempi leken
me Iets naar den snellen kant. Dit was ook 't
geval in het A dur-concert van Mozart, maar
hier zijn ze op rekening van den solist re
stellen. Over 't algemeen kenmerkte zich hes
spel van Henrl Temianka meer door brio en
stuwkracht dan door sentiment en sierlijk
heid Dat zijn toonvorming mooi. zijn virtuo
se beheersching der techniek in orde ls,
spreekt bij een oud-leerling van Carl Flescb
haast van zelf, maar de gratie die Flesch ln
de vertolking van dit concert legde, heeft
Temianka nog niet kunnen navolgen. Naar ik
vernam ls Temianka in Schotland uit Pool-
sche ouders geboren, heeft hij in Rotterdam
bij Blitz, ln Dultschland bij Willy Hess en m
Amerika bij Carl Flesch gestudeerd en ln
Parijs onzen dirigent leeren kennen; op zijn
vorming kunnen dus verschillende nationale
en locale Invloeden gewerkt hebben, die in
zijn spel tot uiting kunnen komen maar die
men eerst bij een vioolrecltal zou kunnen
overzien. In elk geval was de kennismaking
met het talent van dezen vlolist een zeer aan
gename.
Het orkest werkte met den solist zeer goed
samen; de Sommernachtstraum-muzlek, die
het tweede deel van 't programma vulde,
vordert echter nog meerdere afwerking en
nauwkeurigheid in de vertolking, wil al haar
geestigheid cn fraaie klank geopenbaard wor
den. De solo-hoorn ln het Nottumo was
voortdurend iets te hoog de bekende bla-
zersinzetten der Ouverture waren ongelijk en
niet geheel zuiver en de vele vlugge strijkers-
figuren waren iets steeds even duidelijk.
Toch vond deze geliefde muziek, die in vrij
langen tijd niet op de programma's der Iï.O.V.
voorkwam, weer een dankbaar gehoor, en ook
de solist werd langdurig toegejuicht.
K. DE JONG.
RAPPORT VAN AMSTERDAM'S
SCHOUWBURGCOMMISSIE.
MUSEUMSCHOUWBURG-STAAL
AANBEVOLEN.
De Commissie Ier bestudeering van hew
Schouwburgvraagstuk te Amsterdam in 1929
ingesteld heeft thans haar rapport uitge
bracht.
De Commissie beveelt aan den bouw door
de gemeente van een schouwburgcomplex
met twee zalen c.a. op het Museumterrein,
volgens het gewijzigde ontwerp-Staal.
Door dezen bouw zal in de behoefte aan
schouwburgruimte op afdoende wijze worden
voorzien.
De Commissie spreekt als haar overtuiging
uit. dat bij uitvoering van het plan-Staal
Amsterdam zal, worden verrijkt mot een der
kunstwaardig monument, dat aan de else hen
der practijk in alle opzichten zal voldoen.
Voor de exploitatie van het gebouw ziet de
Commissie verschillende mogelijkheden:
1. De gemeente exploiteert zelf de twee
schouwburgen; buffetten, restaurants, win
kels e.d. worden verpacht en verhuurd.
2e. de gemeente verpacht ook de exploita
tie van de beide schouwburgen aan particu
liere personen of instellingen.
In geval van verpachting der schouwburg-
exploitatie aan particulieren, zullen echter
waarborgen dienen te worden gevonden, dat
de gemeente op het artistieke en flnanclce'.c
beheer voldoenden invloed heeft.
