De provinciale bedrijven.
Electriciteit en wafer.
Fa J. OOSTWALD
Tapijten - Bedden - Meubelen
Het woord is aan...
kelder kunst.
Hef Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14853
Verschijnt dagelijks, beHalve op Zon- en Feestdagen.
Woensdag 25 November 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P- W. PEEREBOOM
cn ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.211/2, per maand f 1.20, per 3 maanden
f337yi, franco per post /3.87J^, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post ƒ0.72)4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 130S2 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1-75, elke regel meer 1035. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 11 regels f 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onre Groentjes
(icdcrcn dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 10.10, uitsluitend 4 contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonncs. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Duim f250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 150.-, Ami-of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-, Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN
Aan de Memorie van Antwoord op het1
verslag der afdeelingen van de Provinciale
Staten van Noordholland, betreffende de
balansen en verlies- en winstrekeningen over
1930 en de begrootingen voor 1932 van het
Provinciaal Electriciteitsbedrijf en het Pro
vinciaal Waterleidingbedrijf, antieenen wij:
Medezeggenschap
personeel.
Waar bij den aandrang om aan het perso
neel medezeggenschap te verleenen, blijkens
den samenhang, in het bijzonder de bedoe
ling voorzit om het rendement van de be
drijven te verhoogen, kan worden verzekerd,
dat depkbeelden, welke bij het personeel
mochten leven omtrent de bedrijfsvoering,
ook bij de tegenwoordige verhoudingen de
directie bereiken en daar steeds de noodige
belangstelling vinden.
De nieuwe P. E. N.-
centrale te IJmuiden.
Het proefbedrijf is M het algemeen naar
wensch verloopen. De productie is bevredi
gend en dezer dagen is ook met het stoken
van gas, afkomstig vaai de Hoogovens, een
aanvang gemaakt. De beide turbogenera
toren hebben reeds tezamen aan de productie
deelgenomen; de gezamenlijke hoogste be
lasting heeft ongeveer 35.000 K.W. bedra
gen, inclusief ongeveer 10.000 K.W. voor de
Hoogovens.
Terwijl de ruimte en de fundeering voor
een» derde turbine inderdaad, reeds aanwezig
zijn, is de vraag in studie, welk tijdstip het
meest aangewezen is om in verband met de
economie .tot aanschaffing der derde turbine
over te gaan. Gedeputeerde Staten kunnen
nog niet den datum precies aangeven, waar
op zij met een daartoe strekkend, voorstel
bij de Staten zullen komen.
Hoewel niet valt te ontkennen, dat de ver
antwoordelijkheid van de directie in de
nieuwe omstandigheden zeer groot is, heb
ben Gedeputeerde Staten de overtuiging, dat
de tegenwoordige functionaris daartegen in
alle opzichten ten volle is opgewassen.
Geen tariefsverlaging.
Tariefsverlaging wordt door Ged. Staten
in het algemeen op grond van de positie van
het bedrijf afgewezen. Het ligt voorshands
evenmin in de bedoeling om tot verlaging
van tarieven in de gebieden van rechtstreek-
sche levering over te gaan. incidenteele ver
laging in verband met de tijdsomstandig
heden moeten Gedeputeerde Staten in. elk
geval ontraden.
Het P. E. N .-gebouw te
Bloemendaal.
Op de waarde van het hoofdgebouw te
Bloemendaal en enkele bijgebouwen is een
extra afschrijving van f 150.000 toegepast.
Dit is geschied, omdat, in verband met het
toenemend gebrek aan ruimte, met de mo
gelijkheid van vervanging van dat gebouw
rekening moet worden gehouden. Dit vraag
stuk kan echter eerst definitief worden be
slist, zoodra de centrale eenigen tijd normaal
heeft gefunctionneerd. Terugbrengen van de
boekwaarde op verkoopwaarde is dus
wenschelijk.
De oude centrale te
IJmuiden.
Het is de bedoeling de oude centrale
te IJmuiden voorloopig voor noodgevallen
intact te houden. Het maakt nog een punt
van overweging uit, of hierop in de komende
jaren extra zal worden afgeschreven.
De P. E. G. E. M.
De centrales van de provincie, Amsterdam
en Haarlem, zijn steeds parallel geschakeld,
hetgeen o.m. tot gevolg heeft, dat als een
der deelnemers door een ongeval de productie
zou moeten staken, de overigen de voeding
der netten, die anders stroomloos zouden
zijn geworden, automatisch overnemen. Waar
overigens de provinciale centrale nog maar
zeer onlangs in de productie is ingeschakeld,
is de tijd voor het in overweging nemen van
andere vormen van samenwerking nog niet
gekomen.
Provinciaal Water
leidingbedrijf.
Hoewel een algemeene verlaging van den
eenheidsprijs van het water, gelet op de tot
dusver verkregen resultaten, naar het oordeei
van Gedeputeerde Staten in de toekomst niet
uitgesloten schijnt en het College op zoo
danige verlaging steeds het oog gevestigd
houdt, nieenen Gedeputeerde Staten, dat
daartoe niet moet worden overgegaan, voor
dat het bedrijf financieel voldcende gefun
deerd is, hetgeen eerst het geval zal zijn,
wanneer de fictieve activa, welke nog op de
balans voorkomen, afgeschreven zijn en de
exploitatiereserve ten minste tot het den
Staten bekende bedrag van 10 pet. van het
in de werken vastgelegde kapitaal is opge
voerd.
TENTOONSTELLING
„KIND EN KUNST".
BELANGRIJKE GIFT VAN DE KONINGIN
MOEDER.
Van de Koningin Moeder mocht het Co
mité der tentoonstelling ..Kind en Kunst"
een zeer belangrijke gift ontvangen, als
blijk van haar sympathie met het doel der
expositie: het kind te steunen en te verzor
gen.
In de afgeloopen week werd de tentoon
stelling druk bezocht. Op Donderdagmiddag
25 November, te drie uur, zal Prof. Huib
Luns in de tentoonstellingszaal een voor
dracht houden over „Kind en Kunst". Mevr.
J. M. Sterck-Proot heeft zich bereid ver
klaard, op Maandagavond 30 November, ter
zelfder plaatse een uiteenzetting te geven
omtrent de boekjes, welke geëxposeerd zijn,
waarbij deze zul1 en circuleeren.
De tentoonstelling wordt niet verlengd. De
sluiting is definitief vastgesteld op 30 No
vember.
STAKERS TE ALMELO WORDEN
ONTSLAGEN.
DE FABRIEK ZOU HEDEN WEER WERKEN.
De directie der stoomspinnerij „Twente"
heeft bekend gemaakt, dat ce machines in
de fabriek hedenochtend weer op gang wor
den gebracht.
De arbeiders die Vrijdagmorgen niet het
werk hervatten, worden als ontslagen be
schouwd.
De textielarbeidersbond „De Eendracht"
adviseert heden den arbeid bij genoemde
spinnerij te hervatten, terwijl de neutrale or
ganisaties de staking onverzettelijk willen
handhaven.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
ALS ST. NICOLAAS-GESCHENK 10°/0 KORTING
op alle goederen gekocht van 26 November tot en met 5 December
Tel. 11491 Schagchelstraat 2
Speciaalhuis in:
Haarlem
Graf Herman Keyserling:
Slechts uit spanning hetzij een licha
melijke, geestelijke, moreele of zakelijke
worden groote daden geboren.
TOM MIX LEVENSGEVAARLIJK
ZIEK.
NEW-YORK, 24 November (V. D.) Naar
uit Hollywood gemeld wordt, is de bekende
filmacteur Tom Mix na een zware blinde
darm-operatie levensgevaarlijk ziek gewor
den. Hij zou stervende zijn.
hlerbl) tiobb»n wf)
do oponing van „da kunsfkoldar
p maandag drlo^n-
ijbbtfi-wngana
De catastrofe in de Bentley-mijn tn Doncaster heeft 47 slachtoffers geëischt.
Een reddingsbrigade keert uit de noodlottige schacht terug.
opgedragen aan riet, rené,
pien, rard en jaap).
o, hooggeacht bestuur, dank voor uw invi
tatie,
ik ben u zeer verplicht voor deze groote
gunst,
het brengt mij. knutselrijmer, bijna in relatie,
met uw verheven doel, de nederlandse kunst,
ik voel het in mijn ziel, uw opzet moet wel
slagen,
want gij zijt niet gewoon, gü zijt iets zeer
apart,
wie naar uw namen ziet, hoeft dat niet meer
te vragen,
bijvoorbeeld riet en pien, en in 't bijzonder
rard.
aan, en in, kunst te doen, vergt meer dan
initialen,
wie weet van v. van gogh en wie kent r van
rijn,
wanneer je in de kunst behoed wilt zijn voor
falen,
moet j* in de lijn van vincent en van
rembrandt zijn.
ik wensch u goed succes, moog het u zijn
gegeven.
het naarstig werk te spuien van den
kunstenaar,
die neerlands is en dus met moeite net kan
leven,
in dezen bangen tijd, van zorg en onheil
zwaar.
de kunst (met kleine k) zie ik uw streven
helder,
beschermt gij, naar de letter zonder kapitaal,
help haar, wat ik u bid, niet onkel naar
den kelder,
maar help haar er ook uit, op ongekende
schaal.
p. gasus.
GLOEILAMPEN MET HOOG
RENDEMENT.
Philips doet reeds proeven.
OCTROOIEN ZIJN AANGEVRAAGD.
Naar aanleiding van berichten in de bui-
tenlandsche Pers over nieuwe lampen met
bijzonder hoog rendement, deelt de directie
van Philips mede, dat inderdaad in ce laatste
jaren op het gebied der lichtbronnen met
hoog nuttig effect eon groote vooruitgang be-
reiks is. Gebleken is, dat in een ontladings
buis met edelgas en een weinig Natrium ge
vuld, licht met een zeer hoog nuttig effect
kan worden verkregen, wanneer deze buis op
een temperatuur van ca. 300 gr. C. wordt ge
houden. Het hoogste rendement, dat bij deze
proeven in het Philips laboratorium werd
waargenomen, heeft daarbij 30 intern. Kaar
sen per Watt bedragen, terwijl volgons de
theorie ten hoogste 37.4 intern Kaarsen per
Watt kan worden verkregen.
Wanneer de ontladingsbuis door den
stroom zelf op de juiste temperatuur moet
worden gehouden neemt de benoodlgde elec-
trische energie toe, maar toch komt men op
deze wijze tot rendementen, welke die der
hedendaagsche gloeilampen vele malen over
treffen.
Nadere mededelingen over de eigenschap
pen dezer lampen (vorm, afmetingen enz.)
kunnen eerst pas worden verstrekt, wanneer
deze door uitgebreide levonsduurproeven be
wezen hebben, aan de eischen der practijk te
voldoen. De voorloopige resultaten geven
echter aanleiding er toe, bevredigende uit
komsten te verwachten vooralsnog valt ech
ter niet te bepalen wanneer ze voor huisver
lichting leverbaar zoudem zijn.
Op deze nieuwe Lampen zijn reeds vele oc
trooien door de N.V. Philips' Gloeilampen
aangevraagd, evenals door de andere groote
gloeilampenfabrieken, wier laboratoria even
eens reeds op dit gebied werkzaam zijn en
over welke octrooien door bestaande overeen
komsten de N.V. Philips' Gloeilampen fabrie
ken desgewenscht kan beschikken.
MEMORIE VAN ANTWOORD VAN
MINISTER DE GEER.
Partiëele herziening der
Pensioenwet.
DE FRAUDE BIJ HET DEPARTEMENT.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
op het. Voorloopig Verslag der Tweede Kamer
over het hoofdstuk Financiën der Rijksbe-
grooting 1932.
Tot opheffing van het bankgeheim ten be
hoeve van den fiscus kan, naar de minister
meedeelt, ook naar het oordeel van de des
kundigen van den Volkenbond, niet worden
overgegaan wegens de groote economische
belangen die daarbij op het spel staan.
Op de vraag of de regeering bereid is te
bevorderen dat in dezen moeilijken tijd de
toepassingen van de bepalingen betreffende
inkomstenbelastingen zoo gematigd mogelijk
zijn, merkt de minister op, dat hij onder
a'le omstandigheden naar een oordeelkun
dige toepassing van de wet streeft.
Een voorstel tot afschaffing van de grond
belasting kan de minister, zooals hij reeds
meermalen deed blijken, niet indienen.
Aan de uitreiking van kostelooze rijwiel-
merken zijn omvangrijke administratieve
werkzaamheden verbonden. Er moet ernstig
bedenking worden gemaakt tegen uitbrei
ding waardoor deze administratieve werk
zaamheden minstens zouden worden ver
vijfvoudigd.
Een nieuwe partieele herziening van de
Pensioenwet is ln voorbereiding. Verhooging
van het maximumbedrag van het weduwen-
pensioen is daarin niet opgenomen.
De beslissing over het plan tot reorgani
satie van den be'astingdienst heeft de mi
nister wegens de tijdsomstandigheden voor
loopig opgeschort.
Voorloopig bestaat het voornemen noch
tot afschaffing, noch dat tot uitbreiding der
Staatsloterij.
Reeds de Grondwet verhindert gevolg te
geven aan den aandrang van eenige leden
om de uitkeeringen aan de R.K. kerk en aan
de Remonstranten te beëindigen.
Bij nota van wijziging is op het hoofdstuk
alsnog ruim f 300.000 bezuinigd.
Aan de Memorie is toegevoegd een rap
port over de fraude bij het departement van
financiën.
Het rapport komt tot de conclusie, dat het
feit, dat de gepleegde fraude jarenlang kon
De provinciale bedrijven. Electriciteit cn
water.
(Ie blad. Ie pag.)
Partiëele herziening der pensioenxcct.
(Ie blad, le pag.)
Dc Rijkskorting aan provinciën in gemeen
ten. Een motie tegen het wetsontwerp.
(Ie blad, le pag.)
Ernstige critiek op gouverneur Rutgers.
(2e blad, 2e pag.)
Raadsvergadering in Heemstede.
(3e blad, 3e pag.)
IntimusTweede Kamer. De begrooting van
Waterstaat.
(2e blad. le pag.)
Intimus: Eerste Kamer. De drankwet aan
de orde.
(2e blad, le pag.)
Italië's buitenlandschc politiek. Crandi over
veiligheid en onticapening
i2e blad. le pag.)
Dc mislukking der Britsch-Indische Confe
rentio.
(2e blad, le pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
Dc deflatie in Duitschland.
Over de particuliere cn oorlogsschulden.
(4e blad. le pag.)
C. J. v. T.: Het ontstaan der Haarlemsche
Arbeiderskwartieren. VII.
(4e blad, le pag.)
Langs de Straat: Dieren in dc stad.
(2e blad, 2e pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
plaats vinden zonder te worden opgemerkt,
cenerzljds moet worden toegeschreven aan
ernstige plichtverzaking van den chef van
het bureau Rijksbetalingsdienst, die geen
controle oefende, en anderzijds in eenige
leemten in de controle der Algemeene Re
kenkamer, door het niet tellen eener reca
pitulatie. waarvan de commies op zeer sluwe
wijze heeft gebruik gemaakt.
DE VOORGESTELDE RIJKSKORTING
AAN PROVINCIëN EN GEMEENTEN.
EEN MOTIE TEGEN HET WETSONTWERP.
De afdeelingsbesturen van de Algemeene
R.K. Ambtenarenvereeniging, den R.K. Bond
van Overheidspersoneel „Sint Paulus", den
R.K. Politiebond „Sint Michael" en den R.K.
Bond van Post-, Telegraaf- en Telefoonper
soneel „Sint Petrus" hebben Dinsdagavond
ln het gebouw „Sint Bavo" een openbare ver
gadering belegd ter bespreking van de voor
gestelde korting op de rijksuitkeerlngen aan
provincie en gemeenten.
De bijeenkomst, die zeer druk bezocht
was, stond onder leiding van den heer Ade
laar. Deze betreurde het in zijn openings
woord. dat de R.K. Kamerfractie voor de
loonsverlaging der rijksambtenaren had ge
stemd. in tegenstelling met de algemeen
heerschende verwachtingen. Spreker heette
vervolgens dc aanwezigen welkom, in het
bijzonder wethouder W. J. B. van LIemt en
de R.K. raadsleden uit Haarlem en Haarlem-
merliede.
Daarna was het woord aan den heer M. L.
A. Klein.
Spreker deelde mede. dat binnenkort ln
de Tweede Kamer een nieuw wetsontwerp in
behandeling zal komen, waarbij het rijk van
die gemeenten, die 40 opcenten op de gem -
fondsbelasting heffen, eischt. dat het salaris
der ambtenaren met 3 percent wordt ver
laagd. Gaat een desbetreffende gemeente
hier niet toe over. dan zal haar 3 percent
van de rljksuitkeering worden onthouden.
Spreker zag in deze houding van de rogec-
ring een aantasting van de autonomie der
gemeente. Dc minister heeft door dc indie
ning van dit wetsontwerp een recht aange
rand. dat hij verplicht is tc beschermen.
De Vereeniging van Nederlandsche ge
meenten heeft dit ingezien en een adres
opgesteld, waarin tegen deze aantasting der
autonomie geprotesteerd wordt.
De heer Klein zelde, dat in 22 groote plaat
sen van ons land de overheidsorganisaties
bij elkaar zullen komen om tezamen een
actie te voeren voor een meerderheid tegen
het nieuwe wetsontwerp.
Ook de heer Klein sprak zijn teleurstelling
uit over de houding van de R.K. Kamer
fractie tegenover de reeds aangenomen sala
risverlagingen. Spreker zelde. dat het be
stuur der R.K. Kamercentrale vóór de stem
ming een onderhoud met de R.K. fracties
had gehad en daarbij de overtuiging had
gekregen dat deze tegen het bewuste wets
ontwerp zou stemmen. Zonder ook maar cén
enkel waarschuwend woord aan dc R.K.
Centrale tc laten hooren. hebben de R.K.
afgevaardigden in de Kamer precies het
tegenovergestelde gedaan. Deze houding
keurde spreker ten sterkste af.
Ook enkelen der aanwezigen lieten woor
den van pretest hooren.
Dc voorzitter legde tenslotte aan de ver
gadering onderstaande motie voor die bij
acclamatie werd aangenomen
De afdeeling Haarlem van de bij de R. K.
Centrale van Burgerlijk Overheidspersoneel
aangesloten organisaties In gemeenschappe
lijke vergadering bijeen op 24 November 1931
in gebouw „St. Bavo" te Haarlem;
kennis genomen hebbende van den inhoud
van het wetsontwerp tot tijdelijke korting on
dc uitkeeringen. bedoeld i:-. art. 3 ond^r b
van de wet van 15 Juli 1929 'Stbl. No. 338) cn
in art. 72 der wet van 17 Juni 1905 (Stbl. No.
210):
gehoord de zakelijke uiteenzetting van ctej