Nationaal Crisiscomité. Het Ontwapeningscongres te Parus. ENORME BELANGSTELLING. Lord Cecil houdt de openingsrede. „Wanneer zal worden ontwapend?" OMOEKT Het woord is aan... Het Belangrijkste. 49e 'Jaargang No. 14855 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Vrüdag 27 November 1931 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week 0.27J4, per maand 1.20, per 3 maanden {3j7'/j, franco per post 3.87J^, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post ƒ0.7256. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600 Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1—5 regel» 1.75, elke regel meer 0.35. Reclame» ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f4£)0.-, Duim f250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 150.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geill. ZondagsbladLevenslange ongeschiktheid f 2000.-, Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-, Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIERENTWINTIG BLADZIJDEN. Help naar krachten. Vrienden lezers, lezeressen, Weder klopt men bij u aan. Er wordt op uw naastenliefde Ernstig een beroep ge'daan. Er is crisis en malaise In de menschenmaatschappij, Ieder onzer wordt getroffen, Niemand vaart er gunstig bij. Alleen zitten wij in 't schuitje Op een woel'ge levenszee, Stormweer houdt ons huikje verre Van de kalme welvaartsrêe. Zwakker worden onze krachten, Maar we geven het niet op Neen, we zullen het trotseeren En de vlag is nog in top. Maar er zijn er, in ons schuitje, Met wier kracht het is gedaan, Als wij die niet tijdig helpen. Zullen zij straks onder gaan Ach, ik hoef toch niet te vragen, Wat gij denkt, in dit geval, Zou zoo'n zwakke broeder dan maar Neen, ik ken uw antwoord al. Laat dat antwoord even klinken Met de klank van hard metaal, Luid of zacht, naar uw vermogen, Het is welkom, allemaal. Noodweer is 't, we moeten pompen In ons schuitje op dc zee, Ook al is uw kracht bescheiden, Help in elk geval iets mee. P. GASUS. Wij vernamen reeds van verschillende kan ten, dat het geven ineens van een bijdrage, die den gever zelf bevredigen kan, op dit cogenblik onmogelijk is. Dat betaling van een kleinigheid elke week, bijv. vijf of tien cent echter wel zou kunnen. Wij willen dienaangaande opmerken, dat veelelschendheid voor zichzelf den gever siert, maar dat elke gift voor dit groote cn noodzakelijke doel hartelijk welkom is, ook vijf cent of een dubbeltje. Wij behoeven toch het gezegde van de vele kleintjes.niet nog eens uit zijn wat stoffig laatje te halen. Wil men iedere week een kleinigheid storten, of op zij leggen, tot het wat meer is en het ons dan sturen, ook al uitstekend. Ook hoorden wij nog van voornemens tot een inzameling van bewoners van een zelfde straat, ter gezamenlijke afdracht. Prachtig en ter navolging. Wij zijn bereid, desge- wenscht een gespecificeerde verantwoording van dergelijke inzamelingen te geven. Haarlem's Dagblad wacht uw bijdragen gaarne in, door storting aan zijn loketten, Groote Houtstraat 93, per postwissel of op Postgiro no. 38810. In de beide laatste ge vallen s.v.p. vermelden: ten behoeve Natio naal Crisiscomité en aangeven met welke aanduiding de verantwoording moet plaats- Vinden. P. B. 25.- K. 25.— v. T. 5 J. B. S. 7.50 Mevr. A. 2.50 Mevr. K. de J. 2.50 L. B. 2.50 J. B. 1 N. B. 2.50 T. V. 5 T. v. B. 25.— B. J. W. te BI. 5.— J. 't H. en A. v. d. A. 2.50 Bridgeclub Klaver 5 15.— HEJ COLLECTIEF CONTRACT IN HET BLOEMBOLLENBEDRIJF. TEGEN 1 MAART A.S. OPGEZEGD. Naar wij vernemen hebben de drie pa troonsorganisaties in het bloembol! en bear ij f de Neutrale, de U.K. en de Prot. Ghr. organisatie het collectief contract tegen 1 Maart as. opgezegd, in verband met de zeer slechte toestanden in het bedrijf. Zooals ons bij informatie bleek mag ver ondersteld wonden, dat men tot loonsverla ging wensoht over te gaan. Bepaalde voor stellen zijn nog niet gedaan. Op het oogen- blik verdienen de vaste arbeiders gemiddeld f 26 per week. De losse arbeiders verdienen meer, maar die vallen natuurlijk buiten hel collectief contract. DE RAMP MET DEN HEKWIELER IN DJAMBI. Blijkens een officieel telegram is, naar Ane- ta seint, de oorzaak van het vergaan van den hekwleler ..Ophelia" in Djambi, onvoorzichtig varen. Definitief is gebleken, dat er 18 slachtoffers zijn. DE BENZINEBELASTING EN HET OPSLAAN VAN VOORRADEN. Aangezien met het oog op de invoering der benzinebelasting hier en daar reeds groote voorraden benzine worden opgeslagen, heeft de minister van binnenlandsche zaken aan de gemeentebesturen gevraagd om nauwlettend toezicht er op te houden, of de hinderwet niet overtreden wordt, en de veiligheid door dezen opslag in gevaar gebracht, en tevens om van het ontdekken van groote voorraden steeds aangifte te doen bij de inspecteurs der Invoerrechten en accijnzen. \/^h. In Sing-Sing. Van rugby- en i voetbalwedstrijden. Dat in Sing-nSing, de gevangenis van New- York, de gevangenen grootere vrijheden ge nieten dan elders, is bekend. De directeur Lawes vertelt daar in zijn boek over Sing- Sing het een en ander van. Er wordt veel aan sport gedaan en onderlinge wedstrijden heb ben nog al eens plaats. Ook wel wedstrijden tegen ploegen van buiten. Dezer dagen bijv. kwam een team der mariniers een rugby-wedstrijd spelen te gen de levenslangen. Rondom het terrein, midden tusschen de gebouwen gelegen, wa ren, onzichtbaar voor de spelers, mitrail leurs opgesteld, terwijl de 700 toeschouwers grondig werden gefouilleerd voor zij in de tribunes mochten plaats nemen. Een 2300 ge vangenen woonden den wedstrijd persoonlijk bij. terwijl de andere in de cel op de hoogte gehouden werden door middel van luidspre kers. De gevangenen wonnen met 330. Echter zijn voorloopig alle spelen afgelast. Want in een volgende voetbalmatch tegen de bewakers probeerde een gevangene door den achterstand geprikkeld een bewaker het mes tusschen de ribben te steken. Hoe hij aan dat wapen kwam is niet bekend. Maar het heeft een eind gemaakt aan het spel, meldt de Tempo. De mede-gevangenen zullen hem zijn un faire optreden vermoedelijk nooit vergeven. DE WEGEN IN NOORDHOLLAND. EEN OVERHEIDS- OF EEN GEMENGD BEDRIJF? In de vergadering der Prov. Staten van 26 November 1929 werd door do leden M. A. ReimaMa, Ed. Polak, P. Voogd, E. Kupers en W. F. Visser, een motie ingediend om aan Gedeputeerde Staten te verzoeken een onder zoek te doen instellen naar de mogelijkheid om naast aanbesteding ook door stichting van een overheidsbedrijf of gemengd bedrijf uitvoering te geven aan den wegenbouw. De Provinciale Wegencommissie heeft aan deze aangelegenheid uitvoerige besprekingen gewijd Uit deze besprekingen bleek, dat door de Wegencommissie een zekere rationalisatie van het wegenbeheer zeer wenschelijk werd geacht. Er kon, zoo meende men, reeds door overleg tusschen verschillende grootere weg- beheerders, welke in elkanders nabijheid ge legen wegen hebben te onderhouden, veel wor den bereikt. Tegen het oprichten van een overheads- of gemengd bedrijf werd O.m. aan gevoerd, dat de wegen zoo verspreid liggen, dat of de uitvoering der verbeteringswerken op elkander zouden moeten wachten of een zoo groot aantal machines zou moeten worden aangeschaft, dat de kapitaalslasten daarvan te zeer op den weghouw zouden drukken. Door den Hoofdingenieur-Directeur van den Provincialen Waterstaat werd voorts de mede deeling gedaan, dat het aantal geschikte aannemers zeer is toegenomen en zijn in het wegen verslag 19281929 weergegeven veron derstelling, dat het aantal voor dit werk ge schikte aannemers - geen gelijken tred hield met de behoefte, hetgeen tot hooge inschrij vingen aanleiding had gegeven, thans zeker niet meer kan gelden. In die omstandigheden werd er vrij alge meen de voorkeur gegeven van de outillage en ervaring van de aannemers op dit gebied ge bruik te maken. Naast mededeeling van de bovengenoemde beschouwingen heeft de Wegencommissie Ged. Staten in overweging gegeven aan ande re daarvoor in aanmerking komende lichamen (Rijk, naburige porvincies, groote gemeen ten) een samenvatting dier beschouwingen te doen toekomen, met verzoek deze ook hunner zijds te overwegen en van het resultaat daar van aan Ged. Staten mededeeling te doen en c.q. op dit overleg terug te komen als daartoe aanleiding mocht komen te bestaan. Er zou, zoo meende de Commissie, als van zoodanig overleg naar buiten bleek, daarvan reeds een preventieve werking ten goede kunnen uitgaan. Aangezien Ged. Staten zich met bovenge noemd advies van de Provinciale Degencom- missie konden vereenigen, hebben zij zich bereids tot de Regeering, Gedeputeerde Sta ten van Utrecht en Zuid-Holland en het be stuur van enkele grootere gemeenten ge wend. EEN RAMP VOOR MAARN. BUITEN DIENSTSTELLING VAN HET RANGEERTERREIN. De Utrechtsche Courant heeft vernomen, dat het rangeerterrein der Nederlandsche Spoorwegen te Maarn, dat het grootste van ons land is, en waarheen eiken dag de buiten dienst vallende treinen geloodst worden bij wijze van proef buiten gebruik zal worden gesteld. Drie honderd man personeel zullen overge plaatst worden naar Arnhem Amersfoort, Ol- denzaal, Den Bosch enz., waardoor aan Maarn's bevolking 70 gezinnen onttrokken worden. Op een inwonertal van 2000 betee- kent dit voor het dorp een ramp. Uit Parijs wordt gemeld: Onder geweldige belangstelling de talrijke aanwezigen konden in de groote zaal van het Parijsche- Institut nauwelijks plaats vinden is Don derdagmorgen het congres ter voorberei ding van de a.s. ontwapeningsconferentie te Genève geopend. Lord Cecil, aldus het Handelsblad, hield ter inleiding een toespraak, waarin hij de genen, dié allerlei Machiavellistische plan nen achter dit congres zoeken, ironisch ver zocht niet al te intelligent te zijn, en den kruistocht predikte tegen degenen, die er belang bij hebben de bewapeningen niet te verminderen. Het Persbureau Vaz Dias meldt ons verder: Onder voorzitterschap van den Duitschen staatssecretaris b. d. von Rheinhaben be handelde het congres in den namiddag de vraag: „Wanneer zal worden ontwapend?" De meeste redenaars beantwoordden deze vraag met een duidelijk „Onmiddellijk!" Al leen de vroegere Fransche minister van oor log Painlevé vormde een uitzondering, daar deze de Fransche eiseh ..Eerst veiligheid, dan ontwapening" verdedigde. De Nederlandsche voorzitter van de Ver- eeniging voor Volkenbond en Vrede, mr. J. Limburg zeide in zijn redevoering, dat hij het noodig achtte uit te gaan van de voor- loopige resolutie van de voorbereidende ont wapeningsconferentie. Dc Italiaan, Bociel, vice-president van dc Internationale Rotaryclub legde den nadruk op de noodzakelijkheid, dat de financleele deskundigen in Ba7.el en elders nog voor de bijeenkomst van de ontwapeningsconferentie tot een bevredigend en geruststellend resul taat komen, daar er anders ook geen hoop bestaat voor de Geneefsche ontwapenings conferentie. Vervolgens werd het woord gevoerd door den Duitschen afgevaardigde ür. Schreiber, die betoogde, dat alleen de front-generatie het ontwapeningsprobleem kon oplossen. 1932 moet het jaar der beslissing zijn. Prelaat dr. Schreiber sprak over het pessi misme. dat in de wereld heerscht cn dat zijn voornaamste oorzaken vindt in den wed loop der bewapeningen en het wantrouwen. Alles wat gedaan is en bereikt is voor de beveiliging en versterking van den vrede dreigt verloren te gaan wanneer den loe renden oorlogsgoden niet een beslissende ge deelte hunner wapenen wordt ontnomen. Wanneer de Volkenbond wordt betrokken in het algemeene wantrouwen en de stemming van pessimisme, dan is dat hoofdzakelijk doordat zijn ontwapeningspogingen tot dus verre zonder practisch resultaat zijn ge bleven. Ofschoon Briand bii het toetreden van Duitschland in den Volkenbond 5 jaar geleden heeft uitgeroepen: Weg met de ka nonnen. weg met de geweren!" Is het aantal van oorlogs- en moordwerktuigen van alle soorten alleen maar steeds gestegen. Dit is het opvallendst bij de luchtbewapenlng. De ontwapeningsconferentie van het volgende jaar moet op de bewapeningsvacantie een ver-gaande bewapeningsvermindering laten volgen. Er kan tot betrekking tot de ontwa peningskwestie niet langer tweeërlei recht voor de staten gelden. De grondgedachte van den Volkenbond is daarmede in strijd. Het gevoel weer op vasten grond te staan, de veiligheid, kunnen wij slechts bereiken wan neer wij dc ontwapening, de algemeene cn gelijke ontwapening van alle volkeren snel en ingrijpend veranderen. Veel bijval vond de rede van den Belgi schen afgevaardigde Roliin. die de Fransche veiligheidsthese scherp aanviel. Alle inspan ning zal vergeefsch zijn, .wanneer de regee ringen voortgaan wapenen op te stapelen. Rollin viel ook de Fransche vertegenwoor digers op dit congres scherp aan, zeggende, dat uit hun midden de bewering was voort gekomen, dat Frankrijk ontwapend had. Zoo lang Frankrijk vasthoudt aan de inzichten en beweringen, vastgelegd in het Fransche memorandum in de ontwapeningskwestie, bestaat er geen ernstige cn eerlijke samen werking. De Fransche afgevaardigde Pierre Cot ver klaarde, dat hij het in tegenstelling tot het officiee'.e Fransche standpunt volkomen eens was met Rollin. Als nieuwe Fransche formule voor zich en zijn vrienden stelde Cot de stel ling op: Veiligheid door ontwapening, wedcr- keerige ondersteuning cn arbitrage. Her ziening der onuitvoerbaar geworden ver dragen." De Duitsche vertegenwoordigster, me vrouw Lueder, hield een rede, waarin zij 'n dringend beroep op de vrouwen der gehcc- le wereld deed mee. te werken ter bestendi ging van het vertrouwen in den vrede en het geloof aan den vrede, zonder welke een her haling van de wereldcatastrophe niet zou kunnen worden verhinderd. Zoolang de vol keren zich zwaar bewapenen en wantrouwend tegenover elkaar staan kan men niet op een vreedzame ontwikkeling hopen. Vertrouwen en openhartigheid zijn de beste wapenen var, den vrede. Wederkeerig begrijpen en weder- keerige achting, het vrijwillig opgeven van het recht van den sterke niet alleen, maar ook van den moreelen dwang, dien men aan een volk heeft opgelegd, zijn noodzakelijke voorwaarden voor een vreedzame en vertrou. wenswaardige samenleving der volkeren. Tot het bereiken hiervan, hetgeen slechts door ontwapening kan geschieden, zijn in bijzon der de vrouwen geroepen. De vrouwen, aldus mevrouw Lueder, eischen de ontwapening niet uit overdreven sentimentaliteit, doch als gevolg van de bittere en gruwelijke erva ring van het verleden, die zij hebben onge daan. Daaraa sprak de Franschman Cassin, die een internationale politiemacht eischte te gen den geesel van den oorlog. De Pool Lednicki zeide: „Wij moeten ont wapenen, om niet te dooden of gedood te worden." Politis (Griekenlandi besprak het onder werp van juridische zijde. Bij de besprekingen werd van Poolschc zijde aangedrongen op toevoeging van de kwestie der veiligheid aan de desbetreffende resolu tie. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN EN FRANKEN'S MELKBROOO ZAL HET WINNEN HET KOST MAAR EÉN DUBBELTJE STAKING TEGEN HET ADVIES DER ORGANISATIES IN. TE ALMELO WORDT NOG NIET GEWERKT. Ondanks het dringende advies van de be stuurders van den Modernen, den Katholie ken en den Christelijken Textielarbeiders- bond om de werkzaamheden bij de Stoom spinnerij „Twen the" te Almelo te hervatten, en dat de fabriek weer onder stoom is gezet zijn Donderdag van de ongeveer driehon derd arbeiders niet meer dan 25 a 30 man de fabriek ingegaan. De bonden, die tot ophef fing van de staking adviseerden, hebben in de fabriek ongeveer 120 leden waarvan echter slechts enkelen het werk hebben hervat. Van aen Neutralen Bend, die het conflict steunt en van ae „Eendracht", den modernen bond die het conflict afwijst, is geen enkel lid de fabriek ingegaan LYA DE PUTTI OVERLEDEN NEW YORK, 27 Nov. (N.TA.) De be kende fiimactrice Lya de Putti is aan long ontsteking overleden. Aan Lya de Putti heeft men hier vooral een sterke herinnering door de hoofdrol in „Variété" met Emil Jannings. Overigens speelde zij in tallooze films de hoofdrol. Daniel Stern Dc moralisten hebben den vicnsch ge predikt: Verminder, onderdruk, vernietig in u den trots. Maar ik zeg hemRechtvaar- d i g dien. Daarin bestaat het geheim van alle groote levens. Reactionnaire rede van Laval. Besliste af wijzing van dc prioriteit der Duitsche particuliere schulden. (2e blad. Ie pag.) Merkwaardig nummer van de Illustrierte Zeitung". Duitschland ontwapend. (2e blad. Ie pag.) Het onticapeningscongrcs te Parijs. (Ie blad, le pag.) Lya de Putti overleden. (le blad. le pag.) Intimus: Tweede Kamer. Dc begrootingen van koloniën en defensie. (2e blad, le pag.) Het Rijk weigert mede te werken om tollen in het Gooi op te heffen. (2e blad, 2e pag.) De A.V.R.O. versterkt den 298 M. zender. (2e blad. 2e pag.) Dc icerkvcrschaffing in Noord-Holland. Na dere gegevens over dc N.V. Ontginnings maatschappij. (2e blad. 2e pag.) Nieuwe Uitgaven en Ontvangen Boeken. (5e blad, le pag.) ARTIKELEN, ENZ. Feminarubrlek. (Ce blad. 2e pag.) A. Over: De gewijzigde Visscherijwet. (3e blad. le pag.) (Laatste berichten 2e pag. le blad.) HET VERMOEDELIJKE HOOG VERRAAD IN HESSEN. DE MEENING DER RIJKSJUSTITJE. LEIPZIG, 26 November (V. D.) De Ober- Reichsanwalt Dr. Werner heeft naar aan leiding van de gebeurtenissen in Darmstadt meegedeeld, dat het optreden der politic aldaar niet op zijn bevel is geschied. Hoe de politie van de zaak op de hoogte is gekomen, is nog niet bekend. Gisteren had Dr. Wer ner een onderhoud met den Prulsischen Mi nister van Binnenlandsche Zaken Dr. Seve ring. Het document waarop de beschudiging van hoogverraad is gedaan, schijnt afkom stig te zijn van Best. Dr. Werner heeft ge adviseerd om de schrijfmachine van Best, i nbeslag te nemen, teneinde het bewijs van de beschuldiging te kunnen leveren. Het Staat nog niet. vast, of men hier in werke lijkheid met hoogverraad te doen heeft. Voor zoover totnogtoe valt na te gaan, schijnen de maatregelen, die in het document worden beraamd, zich niet te richten tegen de thans grondwettelijk aan het bewind zijnde re geering, doch hebben zij tot. voorwaarde, dat de huidige regeering bij uitvoering van do maatregelen reeds vervangen is door een be wind van de „Commune". Deze onwettige heerschappij der „Communes" zou tot stand gebracht moeten worden door de Nationaal- Socialisten en pas dan zou men de maat regelen kunnen nemen tot herstel van orde, veiligheid cn rust, die in het stuk genoemd worden. GASVERGIFTIGING IN EEN HUURKAZERNE. WRAAKNEMING DE OORZAAK? WARSCHAU. 26 November (V. D.) In den kelder van een huurkazerne te dezer stede is in den afgeloopcn nacht een gasbuis ge broken. tengevolge waarvan de benedenste vertrekken van het huis geheel met gas gevuld. 6 Personen, die in deze vertrekken woonden werden dood gevonden, 5 anderen, waaronder 2 kinderen zijn met ernstige gas- vergiftingen naar het ziekenhuis vervoerd. Men verdenkt een der huurders ervan, dat hij hierin do hand heeft gehad en uit wraak gehandeld heeft jegens de bewoners der benedenvertrekken, met wie hij in onmin leefde. HET VOORZITTERSCHAP VAN DEN PRUISISCHEN LANDDAG. BERLIJN, 26 Nov. (V. D.) De sociaal democratische fractie van den Prulsischen Landdag heeft hedenmorgen vergaderd over de verkiezing van een nieuwen voorzitter van den Landdag. Voorgesteld werd afge vaardigde Wlttmaack. wethouder van Maag denburg. die sedert 1921 lid van den Land dag is en lid was van de wetgevende ver gadering van Pruisen. NATIONAAL SOCIALISTISCH BLAD VERBODEN. BERLIJN, 26 November (V.D.) De Politie president van Berlijn heeft heden op grond van de door den Rijkspresident uitgevaar digde verordening ter bestrijding van politie ke uitspattingen het mededeeüngenblad van de nationaal-sociaJistische Rijksdagfractie, ..Nation aal-Socialistische Parlerr.entsdienst" genaamd, voor den tijd van drie maanden verboden, met onmiddellijke inwerkingtre ding van het verbod. De aanleiding hiertoe was een artikel van den afgevaardigde Kube, waarin werd aangedrongen op een geweldige ontbindlngspolitiek van het ambtenaren corps.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 1