lozart 140 jaar geleden gestorven.
Nette Werkster
LEESBIBLIOTHEEK
HARLEM'S DACBLAD
ZATERDAG 5 DECEMBER 1931
Een plechtigheid in zijn sterfhuis te Weenen.
Een kranslegging op den vijfden December.
(Van onzen Weenschen correspondent)
frf gedenksteen van Mozart op het St.
Marx-Kerkhof te Weenen.
WEENEN, 2 December.
In het jaar 1931 herdenkt men twee zeer
belangrijke feiten uit Mozart's leven, en
iel liet begin en het einde van dit leven.
)p den zeven-en-twintigsten Januari is het
irecies honderd-vijf-en-zeventig jaar gele
ien geweest, dat Mozart te Salzburg gebo
ren werd, en op den vijfden December zijn
irecies honderdveertig jaren sedert zijn
lood voorbij gegaan., In Oostenrijk wordt 1931
gL. „Mozartjahr" gevierd Er vinden hier
voortdurend feestelijkheden plaats, die aan
ce nagedachtenis van den grooten meester
ijn gewijd, en de Oostenrijksche regeering
heeft zilveren muntstukken ter waarde van
twee schillingen laten slaan en in omloop
ebracht, op welke Mozart's beeltenis prijkt.
Mozart's honderdveertigste sterfdag zal na
tuurlijk niet ongemerkt voorbijgaan. In het
oude huis in de Weensche binnenstad,
waarin hij den laatsten adem heeft uitge
blazen, zal de Wiener Akademische Mozart-
Gemelnde Zaterdagmiddag om twaalf uur
een bijeenkomst houden, waarbij muziek
werken van den beroemden toondichter ten
fhoore worden gebracht, welke plechtig-
leid door de Ravag, de Oostenrijksche radio
omroepmaatschappij, in een microphoon op-
jevangen en in het luchtruim gezonden
rordt. Des avopds wordt in de radio dan
üozarto opera Titus opgevoerd, welk werk
Mozart in 1791 geserheven heeft, en wel in
opdracht van de statenvergadering van Bo-
hemen. die bij gelegenheid van de kroning
van keizer Leopold II. tot koning van Bohe-
men, te Praag met een feestopera voor den
cag wilde komen. Mozart kreeg deze op
dracht zeer laat, men had hem gezegd het
thema van Metastasios „La Clemenza di
Tito" te behandelen, hij was weliswaar be
zig zijn opera ..Die Zauberflöte" te schrij
ven, maar hij liet dit werk zoo lang liggen
en reisde van Weenen naar Praag, waar hij
zijn „Titus" binnen drie weken gereed kreeg.
Zijn honorarium bedroeg tweehonderd du
katen. Op den zesden September werd de
opera opgevoerd. Drie maanden later was
Mozart dood. Op den vijfden December 1791
blies hij den laatsten adem uit en op den
zesden December reeds werd hij ten grave
gedragen. In een kleine zijkapel van de
machtige St. Stefanuskathedraal. in welke
kerk hij. wanneer hij in leven was gebleven,
binnen korten tijd als kapelmeester van het
koor zou zijn opgetreden, werd zijn stoffelijk
overschot ingezegend. Het was een af
schuwelijke dag. Het was guur en koud en
het regende en sneeuwde tegelijkertijd. Niet
tegenstaande Mozart een van de grootste en
geëerdste componisten van zijn tijd geweest
was, is hij toch in armoede gestorven en
daarom werd hij ook op de allergoedkoopste
wijze ter aarde besteld. Zijn kist werd naar
het vrij ver afgelegen St. Marx-kerkhof ge
bracht en daar in een zoogenaam massa
graf neergelaten.
De kapelmeester Roser, de violoncellist
Orsler en de musicus Süssmayer, een van
Mozart's beste vrienden, benevens drie vrou
wen bewezen hem de laatste eer en gingen
naar het kerkhof mee. Mozart's echtgenoote
was thuis gebleven, daar zij ongesteld was.
Slechts een eenvoudig houten kruis werd op
de plaats gezet, waar men den dooden
meester aan de aarde had toevertrouwd
Later is dit kruis vergaan en niemand kon
de laatste rustplaats van Mozart meer met
zekerheid aanwijzen. In het huis, waarin
Mozart te Salzburg geboren werd. is in de
vertrekken, waarin de familie Mozart ge
woond heeft, welke thans als museum zijn
ingericht, een doodshoofd te zien, dat in een
vitrine ligt. Het heet, dat dit het hoofd van
Mozart is, doch aan de echtheid van deze
bewering moet getwijfeld worden.
In 1832 zocht koning Ludwig van Beieren
de weduwe van Mozart, die hertrouwd was.
in haar woning te Salzburg op. Hij zeide, dat
hij gaarne een monument op Mozart's graf
wilde laten oprichten, maar de vrouw wist
evenmin als iemand anders de juiste plek op
het kerkhof te Weenen aan te geven. Velen
maakten haar daarvan een verwijt, doch zij
antwoorde dan steeds, dat zij gedacht
had, dat het de plicht van de parochie was
geweest het graf in stand te houden. Later
werd dan toch op het kerkhof van St. Marx
te Weenen een gedenkteeken voor den com
ponist opgericht, en wel op een plek, waar
van men aannam, dat het mogelijk was, dat
men Mozart's stoffelijk overschot er inder
tijd begraven had. En toen een jaar of veer
tig geleden de uitgestrekte Zentralfriedhof
werd aangelegd, het reuzenkerkhof, waar
nu al meer dan twee millioen dooden rusten,
werd temidden van de eeregraven van be
roemde mannen en vrouwen, wier gebeenten
men ten deele uit de graven op andere kerk
hoven geexhumeerd had, ook een monu
ment voor Mozart opgericht. Het bevindt
zich vlak bij het graf van Beethoven en niet
ver van de laatste rustplaatsen van de vier
Straussen, van Von Gluck, van Von Suppé
en van Lanner.
Aan den voet van dit gedenkteeken zal op
den vijfden December een krans worden
neergelegd.
W. M. BEKAAR
Het gedenkteeken op der Zentralfriedhof te
Weenen. (Op den achtergrond het graf van
Beethoven met een monument met een-
lier er op.
NOODSEINEN VAN EEN
ZWEEDSCH STOOMSCHIP
OP ONZE KUST IN NOOD.
In den afgeloopen nacht omstreeks 2 uur
is te Amsterdam een draadloos bericht op
gevangen. volgens hetwelk het s.s. „Theo
dore" op 53.19 graden N B. en 4.33 graden
O.L. met gebroken stuurinrichting en even
eens gebroken handroer door den storm
kustwaarts wordt gedreven.
Ook in Hoek van Holland zijn de S.O.S.-
seinen van de „Theodore", waarschijnlijk een
Zweedsch schip, opgevangen. Onmiddellijk
werd draadloos verbinding gezocht met het
schip en gevraagd of sleepboothulp ge-
wenscht was. Dit aanbod is door de ..Theo
dore" aanvaard, waarop „De Oceaan" van
Hoek van Holland is uitgevaren.
Door het kuststation Scheveningen werd
nog aan de „Theodore" gevraagd of ook
reddingbooten werden gewenscht. Hierop
kon de marconist nog niet onmiddellijk ant
woorden. daar hij eerst zijn kapitein moest
raadplegen.
JACKSONVILLE IN FLORIDA
DOOR BRAND GETEISTERD.
SCHADE GESCHAT OP ZES MILLIOEN
DOLLAR.
NEW-YORK. 4 Dec. Een geweldige brand
hoeft gewoed te Jacksonville aan de kust van
Florida. Talrijke groote gebouwen en kost
baar ingerichte villa's werden door het vuur
vernield. De geheele strandboulevavd en ver
scheidene in zee uitgebouwde wandelpieren.
werden door het vuur bedreigd of vernield.
De schade wordt geschat op zes millioen dol
lar.
HET MIDDELBAAR EN VOOR
BEREIDEND HOOGER
ONDERWIJS.
MINDER LEERLINGEN DOOR DE
MALAISE.
De crediteurenvergadering heeft Vrijdag
de aanvrage om surséance van betaling van
de N.V. A. H. van Schijndel's Stoomschoen-
fabrieken te Waalwijk afgewezen en de
rechtbank heeft het faillissement uitgespro
ken.
SfRSéANCE VERLEEND AAN DE O.H.I.M.
Aan de N.V. Overzeesche Hardhout Import
Mij. te Rotterdam is surséance van betaling
verleend voor den tijd van 6 maanden. Ge
vraagd was een jaar.
EEN WETSONTWERP OM PARAAT TE ZIJN
De invloed der malaise heeft zich doen gel
den bij het bezoeken van het Gymnasium en
de Middelbare Scholen te Haarlem.
Deze scholen werden bezocht door:
Gymnasium
Lyceum
H B S. B
H.BS. A.
M.M.S.
cursus 1930 31 1931/32
68 leerl. 54 leerl.
120 leerl. 102 leer!;
72 leerl. 65 leerl.
106 leerl. 93 lee
53 leerl. 52 leerl.
Wel is het aantal leerlingen iets toegeno
men, doch dit is het gevolg van eenc ster
kere bezetting van de hoogere klassen dan in
den afgeloopen cursus. Eenigszins is de sterk
te der eerste klassen beïnvloed, door het zich
terugtrekken der Zandvoortsche leerlingen.
ONTSLAG AAN STAKERS TE
ENSCHEDé.
GEEN UITBETALING VAN LOON.
Heden zouden, naar het Handelsblad ver
nam, de fabrikanten in Enschedé den sta
kers ontslag aanzeggen. Er zal tegen hen een
civiele vordering worden ingesteld, wegens
onrechtmatige verbreking van het arbeids
contract.. Eventueele loonbedragen, die
nog te goed hebben, zullen niet worden uit
betaald.
Er zijn thans ongeveer 500fl stakers, terwijl
er i 1.000 arbeiders zijn. Vierhonderd zijn le
den van de Federatie, 3000 zijn ongeorgani
seerd.
VAN SCHIJNDEL'S SCHOEN
FABRIEKEN FAILLIET.
SURSEANCEAANVRAGE GEWEIGERD.
GELDLEENING VAN
150 MILLIOEN VOOR INDIë.
Ingediend is een wetsontwerp tot het aan
gaan van een geldleening ten bate van Ne-
derlaidsche-Indië tot een bedrag van
150.000.000 teneinde paraat te zijn, indien
de geleg heid zich mocht voordoen om een
zoo groot mogelijk gedeelte van de Indische
vlottende schuld te consolideeren en om van
de voor het loopende jaar en het volgende
jaar te verwachten begrotingstekorten van
tezamen ongeveer f300000.000 een bedrag
van ruim f 250millioen te kunnen dekken.
DE DAGOPENLUCHTSCHOOL.
VOORLOOPIG GEEN TWEEDE.
Hoewel B en W. overtuigd zijn van den
gunstigen invloed, die een dagopenlucht-
school op de gezondheid van vele kinderen
kan uitoefenen, achten zij nu de eerste school
nog geen jaar bestaat, den tijd nog niet ge
komen. voorstellen te doen tot het stichten
van een 2de dagopenluchtschool, aldus een
mededeeling in de memorie van antwoord.
BISSCHOPPELIJKE BENOEMING.
De Bisschop van Haarlem heeft naar St.
Bavo meldt, benoemd:
tot Algemeen Geestelijk Adviseur van de
Propaganda Club te Haarlem R. D. P. L.
Banger:
tot Geestelijk Adviseur van de Propagan
da club te Haarlem (O. L- Vr. Roz< R. D. H.
Haselaar.
WEER EENSTEMMIGHEID ONDER DE
TEXTIELV VKORGANISATIES.
De besturen van de Eendracht. Unitas en St
Lambertus te Enschedé hebben Vrijdagmid
dag een bespreking gehouden over de voorbe
reiding van de staking, die 14 December zal
aanvangen, waarbij zij tot algeheele overeen
stemming zijn gekomen.
DE ZWADUWEN SCHENKEN
10.000—AAN DE F.I.F.A.
DE HEER J. J. VAN DEN BERG TOT
VOORZITTER GEKOZEN.
De algemeenc vergadering van de voetbal-
vereenlging „De Zwaluwen", te 'sGravon-
hage gehouden, heeft op voorstel van het
bestuur besloten f 10,000 ter beschikking te
stellen van de F.I.F.A-, wegens de moeilijke
financieele omstandigheden, waarin deze
verkeert
Met algemeene stemmen is tot voorzitter
benoemd de heer J. J. v. d. Berg, oudste be
stuurslid en oprichter van de vereeniging.
Alle overige bestuursleden werden bij accla
matie herkozen.
GEEN INTERIM-DIVIDEND
H. V. A.
In de Vrijdag gehouden bestuursvergade
ring van de Handelsvereeniging Amster
dam is besloten over het loopende boekjaar
geen interim-dividend iut te keeren (v. j.
interim-dividend 5 pet. totaal dividend
15 pet
BESPREKINGEN OVER DEN OMROEP
VOOR DEN MICROFOON.
Het „Landelijk Comité tot behartiging van
de belangen vai de luisteraars in den a'ge-
meenen omroep", heeft een telegram aan
den minister van waterstaat gezonden,
waarin het den minister er op attent maakt,
dat de voorzitter van de V A.R.A. Woensdag
avond ongestoord een half uur de hande
lingen van de A.V.R O. heeft besproken.
Doordat de directeur van de A-V.R O. hierop
Donderdagavond niet is ingegaan, zijn de
luisteraars tot nu toe van debatten voor den
microfoon bespaard gebleven. Het comité
zegt zich er over te verwonder dat de mi
nister, de voorschriften ongestoord met
voeten laat treden.
DE PONTEN.
GEEN OPENSTELLING OP ZONDAG..
In de afdeelingen van den raad is aan
gedrongen op het open stellen van het pont-
veer over het Zuider Buiten Spaarne op Zon
dagmorgen. omdat er dan veel verkeer is.
Een ander lid wilde deze pont den geheelen
Zondag in dienst stellen. Bovendien 's avonds
tot 11 uur en niet tot 9.30 uur, zooals thans.
„Tegen indienststeliing van het pont veer
op Zondagmorgen bestaat dit bezwaar, dat
er uitbreiding van personeel voor noodig is,
waartoe wij in de huidige omstandigheden
niet zouden kunnen adviseeren.
Het vervoer van passagiers is na des avonds
9 uur zeer gering. Om echter toch eenigszins
aan de uitgesproken wensch tegemoet te ko
men, zou de vaartijd met een half uur kun
nen worden verlengd tot 10 uur n.m., wat
geen meerdere uitgaven voor personeel vordert
maar verkregen kan worden door de dienst
regeling der pontwachters iets te wijzigen,
zoo zeggex\ B. en W. in de memorie van ant
woord.
LUCHTVAARTBERICHTEN.
EKSTER, 4 Dcc. 16.25 uur te Jodpoer. Ara-
sterda mn. Batavia.
DUIF 4 December 15.50 uur te Athene. Bata
via naar Amsterdam
The pop.ular Home
Journal of Great
Britain.
The Journal that tells
how Britishers live,
think, work and play
iSplendid Stories
Bright Articles
REDUCTIE OP ZWITSERSCHE
SPOORKAARTEN.
Het „Zw. T. A." meldt, dat de Zwitser-
schc spoorwegmaatschappijen hebben beslo
ten van den 15en December af. op proef en
ten hoogste tot 29 Februari 1932. 10 pet-, re
ductie te geven op de in het buitenland ver
kochte Zwitsersche spoorkaarten voor de heen
en terug reis, alsmede voor rondreizen var.
af de grensstation naar Zwitsersche winter
sport- en kurplaatsen
Dit geldt alleen voor de reizigers die een
overeenkomst aangaan voor een verblijf van
ten minste een week in een hotel in de te
bezoeken wintersport- of kurplaats en die
hun verblijf vooraf betalen. Er zullen speciale
formulieren voor deze verbintenissen tor uit
reiking aan de groote reisbureaux gegeven
worden.
LEON BLUM OVER DF. BEWAPE
NING IN FRANKRIJK.
PARIJS, 4 December (N.TA.) De slech
tere toestand van de Rijksfinanciën wijdt de
socialistische afgevaardigde Leon Blum aan
de ooridurend stijgende uitgaven voor de
bewapening. Sedert 1928 nadat de rechtsche
partijen aar. het bewind gekomen waren, zijn
cie ungaven voor de bewapening met ruim
8 milliard francs gestegen. Hierbij zijn met
gerekend dc uitgaven voor de trekdieren, voor
het leger, en den aanleg van strategische
straatwegen.
DE LIJST DER VERLIEZEN IN
MANDSJOERIJE.
TOKIO. 4 December (Reuter). Volgens
de gegevens var. het ministerie van oorlog Ajn
sinds 18 October, het begin van de moeilijk
heden in Mandsjoertje. 210 soldaten gesneu
veld, waaronder 12 officieren en 473 gewon
den, waaronder 57 officieren.
VOORSTEL VAN HOOVER VOOR
BEVORDERING VAN EIGEN
HUISBEZIT.
NEW YORK, 3 December (V.D.) Presi
dent Hoover heeft een plan ontworpen tot
bevordering van het verkrijgen van eigen
huisbezit, namelijk door het ontwerpen van
een schema om de directe kosten, die hieraan
verbonden zijn. zooveel mogelijk omlaag te
brengen en eventueel steun te verleenen.
President Hoover verklaarde, dat het een be
langrijke financieele factor was, wanneet
juist de kleine man zijn geld belegde in het
huis. dat hij zelf bewoonde. Op deze wijze
zou men de menschen aan een behoorlijke
woning helpen, voor het geld zou weer eenige
beieggingsmogelijkiheid geopend worden en
misschien zouden ook de bouwvakken ervan
profiteeren.
DAWES CANDIDAAT VOOR DE
PRESIDENTSVERKIEZINGEN?
NEW YORK. 4 December (Reuter"». Vol
gens den correspondent van de New York-
Times. Washington heeft een groep repub.i-
kelnen generaal Dawes voorReste.ö als can-
didaat bij de presidentsverkiezingen. het
volgend jaar tegenover Hoover. Men zal zien
herinneren, dat toen de naam van generaal
Dawes voor het vlce-presidentschap werd ge
noemd, hij Ir. een interview verklaarde, zien
niet in de politiek te willen begeven.
Italic.
Merkwaardige eed van trouw.
De ..Osservatore Romano" publiceert den
tekst van den eed van trouw, welken de Ita-
liaansc.hc professoren bij de aanvaarding
van hun ambt. moeten afleggen. De eed luidt
aldus: „Ik zweer, dat ik den koning, zijn
koninklijke opvolgers en het fascistische re
giem trouw zal dienen."
Het blad merkt hierbij op. dat men er aan
kan twijfelen, of katholieken zulk een eed
kunnen afleggen.
IJMUIDEN
BESOMMINGEN.
1461
2085.—
Manden: Trawlers:
155 Magpie
100 Perslus
Kotters: E 45 f 784.
Loggers: RO 1 f 838. KW 112 f 234. KW 178
f 421, KW 44 f 300. KW 130 f 304. KW 43
f 430, IJM 268 f 130.
Drifters (versche haring); LT 122 f 841, LT
53 f 607, LT 517 f 845.
Heden overleed tot 0112c
trootc droefheid onze Innig
jeliefde Moeder
MARIA BAKKER
AVmI. van t
in den ouderdom van 73
Jaar.
Uit aller naam:
G. STUURMAN'
Bloemendaal, r> Doe. 1931
Bosch en Duinlaan 23
Dc teraardebestelling zul
plaats hebben Dinsdag 8
December ns. te 12 uur op
de Nieuwe Algemeene Be
graafplaats to Rloemondaal
Vanaf 6 December
tyuifchJloïtüiqJ
tijdelijk <10% korting
Kunstnijverheid - Sierkunst
Conrad Fehn
Barfeljoris»tr. 33 Gen. Cronjéitr. 51
Telef. 14982 Telef. 12902
Artistieke en
aparte Geschenken
Reparation, Goud, Zilver, Bro
Zondag; 6 December zijn onze zaken
geopend tot 8 uur.
ZOEKT U
wil 2de ha ml «li li.- of Heer
rijwiel, dan moot I' bij ons e
komen Kijken. Wij hebben
diverse 1ste klas merken
koi:i.imi;i.h:r, iircestr. :t
Tandheelk. Kliniek
K1IX N'HM KR PLEIN 5
Inrichting voor betere tand
heelkunde
Kliniek spreekuren 's morgens
910 uur. Maand, en Donderd.
's avonds van 7S
Trekken van tand of kies kos
teloos. Mot verdoovlng 1
KUNSTTANDEN EN GEBITTEN
TEGEN ZIEKENFONDSTARIEVEN
Pijnloos trekken inbegrepen
Zoowel fonds als niet fondslcden
kunnen van bovenstaande spreek
uren en tarief gebruik maken.
N'a de eerste behandeling kunnen
de patiënten ook op nndero uren
behandeld worden dan boven
staande
Dr. Ch. A. Götte.
Vrouwenarts,
tot nader aankondiging wegens
ziekte
AFWEZIG.
Jhr. von Winning, Kleine Hout
weg 109. neemt waar
Tandheelkundige Praktijk
P. DE WILDE
BAAN 13 t.o. het Brongebouw
MAANDAG HERVAT
TANDARTSEN-
KLINIEK
Tandheelkundige hulp
en kunstgebitten tegen
verminderd tarief.
CED. O. CRACHT 63
Ter Griffie der Rechtbank t>-
Haarlem is lieden gedeponeerd
de uitdcellngKlljM. In hot faillis
sement van J. .1. VAN AH. expe
diteur. wonende te Haarlem, om
aldaar gedurende 10 dagen te
Ugscn ter kosteloozc inzage vun
do schuldelschers.
De
Nieuwe Gracht 11. Haarlem
NET DAGMEISJE
gevraagd. G.G. of P.O., bij Mevr
yan Leeuwen, Spaarnrljkstr. 39
Gevraagd een flinke
DIENSTBODE
Extern, als meisje alleen, boven
20 jaar. Zelfst. kunn. werken en
koken, van S.3019.30. Aanmel
den ha IS uur Oranjeplein 2.
Voor ons Dultsch
KEUKEN-WERKMEISJE
K.K., 41 Jaar, dat I Oct. 4 j. bl
gevraagd voor Vrijdags. Mevr. A.
MAATHUIS, Verspronckweg 107
Eenv. dame
38 Jaar, zoekt pi. als huish., gen.
met hulp voor ruw werk allo
werkzanmh. te verr. Goede ref.
Br. Van Zwlcht'a Boekh., Leiden,
onder letter D. C
ngd:
leerling monteur
....in. I..M.ch-1'.an 141144.
Kost en Inwoning
atu:<'l>udon 12 per w<ek. Hu!»
lijk Vc: keer. Liefst vaste pon!»
i.'. Br. no. 8 70 bur. van dit blad.
Te huur boven het nieuwe blj-
poslkanloor aan de Tempcllera-
s tra at
twee etage's
Zeer hikt voor at- kan
toren, showroom enz. Te bevra-
U NA'. Woningbureau J. W,
'I'll. riBBE, Koninginneweg 7.
Telefoon 14938. 10
f 15000,eerste hypotheek
GEVRAAGD
voor 5 Jaar, zonder aflossing.
Ruime overwaarde. Br. no. 880
bur. van dit blad. 5
Nog eenige alleenwoningen te huur
- kamer?, keuken, zolder, voor-
en achtertuin, 40.- per ninnnd.
T« bevr. «J. J. HAYE, Rijks
straatweg C7. Haarlem. 6
Riouwstraat 31
te huur a S.per week. Direct
te aanvaarden. 4
Geregelde aanvulling
nieuwe werken
Leesgeld 7 cents.
WILLEMSEN'S BOEKHANDEL
Kitl'lswi.c i: A.
