HET HAARLEMSCHE STADSBEELD. VOOR DE FORENSEN. DE BOTERMARKT. Van alles en nog wat. Het Luxe schip in de transatlantische vaart. Hoe het eens was. Hoe het geworden is. Gezicht op de Botermarkt bij Verwulft en Koningstraat. Nog eens de veranderingen op de woningmarkt te Haarlem De invloed op de kleine forensen. In ons vorige artikel hebben wij medegel öeeld. dat in Haarlem, vooral in Haarlem- Noord. veel wonineen van particulieren ex ploitanten komen, leeg te staan, omdat de huurders niet meer in staat zijn om de huren te betalen. Deze hulzen doen 6 a 7 gulden, wat voor werklieden die een belangrijke loonsver laging hebben gekregen ol met werkloosheid te kampen hebben, natuurlijk te hoog is. In een week waren in Haarlem-Noord ongeveer 50 huurders oh straat gezet, omdat zij achter stallig waren bij het huurbetalen. De gemeen te had voor die menschen nog woningen van 5 gulden in de omgeving van het Juno-plant-l soen beschikbaar. Maar op den duur zal het moeilijk, zoo niet onmogelijk, voor de gemeen te zijn, om alle menschen die de huur in die dure woningen niet langer kunnen betalen, „op te vangenDan zou de gemeente im mers de beschikking moeten hebben over groote complexen woningen van 4 5 gulden huur. Het is bovendien, door de moeilijkhe den op de kapitaalmarkt, bezwaarlijk om den bouw van nieuwe woningen van gemeente wege te financieren. Daarom heeft de raad de- vorige maand zelfs op voorstel van B. en W. moeten besluiten om voor eenige bouwblok ken, die eerst door de gomcente gefinancierd «ouden worden, alsnog een bouw voorschot van het rijk aan te vragen. Daardoor wordt natuurlijk een belangrijke vertraging veroor zaakt. Bovendien is teekenend voor den toe stand. dat dc gemeentewoningen aan de Oranjeboomstraat, die bestemd waren cm af gebroken te worden voor een verbreeding der «.'raat, weer heeft laten opknappen, om die ook tegen lage huren te kunnen afstaan aan menschen die anders dakloos zouden worden. Reeds zijn door de moeilijke toestand daartoe gedwongen, verscheidene arbeiders gezinnen weer tot verhuring van een gedeelte van hun huls overgegaan. De dubbel-bewo- ning nam dan ook sterk toe. Onze zegsman „nauw betrokken bij het wo- ningbeheer hier ter stede", die wij cle vorige week aan het woord lieten, deelde zooals men zich herinneren zal mede, dat hij voor ziet, dat de gemeente voor al de woningen die zij in eigen beheer heeft, of die bij vereeni- gingen in exploitatie zijn, huur naar inkomen zal moeten heffen. Nu wordt dit systeem reeds voor het grootste deel der hulzen toegepast. Alleen daardoor zal verkregen kunnen wor den, dat er voldoende woningen beschikbaar komen voor dc menschen die anders zonder onderdak komen. Er zijn nu ook van eenige bouwvereemgin- gen die dure arbeiderswoningen exploitce- ren verscheidene huizen leeg gekomen. Daar voor zijn nu geen huurders te vinden die deze hooge huren kunnen betalen. Als dc gemeente voor al haar woningen - en dit zijn er ongeveer het stelsel van huur naar Inkomen heeft ingevoerd, zal hot gevolg zijn, dat de bewoners die meer aan huur moeten betalen dan de huizen van particuliere exploitanten doen, de gemeente woningen gaan verlaten. Er worden den laat-. sten tijd groote complexen woningen voor goed gesitueerde arbeiders cn kleine midden standers in Haarlem-Noord cn Haarlem-Oost gebouwd, die tegen betrekkelijk lage huren worden verhuurd. Concurreeren tegen de ge meente en de wonlngbouwvereenigen is dus mogelijk. Bovendien zijn van eenige blokken huizen van particulieren de huren al verlaagd on het is aan te nemen, dat op den duur nog meer verlagingen zullen volgen. Er Is dus op de woningmarkt in de komende maanden een belangrijke wijziging te ver wachten. Het is te voorzien, dat er heel wat verhuizingen zullen plaats hebben om te ma ken, dat er geen menschen zonder onderdak komen, terwijl er huizen onbewoond staan. De gemeentelijke woningdlenst zal voorat nu voor den eersten tijd op geen groote vermeer dering van heb aantal nieuwe woningen te rekenen is voor een verzwaring van zijn toch al moeilijke taak komen te staan. Een gelukkige omstandigheid is, dat de par ticuliere bouwnijverheid het laatste jaar is overgegaan tot aanbouw van de honderden huizen voor goed :-gesitueerde arbeiders en kleine middenstanders waarop wij hierboven doelden. Dit maakt een verschuiving iets ge makkelijker. Vooral omdat die automatisch zal plaats hebben. In het algemeen wordt het bouwen van een huis van een woningstich ting wel op prijs gesteld maar als iemand voor hetzelfde geld een huis van een particu lier kan huren, doet hij dit in vele gevailen le omdat hij dan zijn inkomen niet aan het bestuur behoeft op tc geven, 2e meestal geen waarborgsom behoeft te storten. 3e geen huur vooruit moet betalen en 4e het onder houd der hulzen in vele gevallen beter is. In liet algemeen moeten de besturen van de stichtingen met een beprekt bedrag voor on derhoud der huizen toe, zoodat slechts aan een deel der wenschen van de huurders vol daan kan worden. Voor de forensen die zich te Haarlem wil len vestigen zijn voldoende hulzen beschik baar. In "alle prijzen. In Haarlem-Noord en ook in eenige andere deelen der stad vindt men honderden hulzen voor de forensen die tot den middenstand behooren. In een vorig artikel wezen wij er reeds op, dat er eerder te veel dan een tekort is ook al neemt men in aanmerking, dat de bevolking zich zeer sterk uitbreidt. Den laatsten tijd vestigen zich hier ook veel Amsterdammers die meer tot den kleinen middenstand of de goed-gesitueerde arbei ders behooren. Het is in het belang der gemeente, lat die hier ter stede ook een ruime keus in woningen hebben. De particuliere bouwers gaan nog steeds voort dit soort hulzen te bouwen en het. moet geconstateerd worden, dat zij daar voor geregeld huurders vinden. Dat is wel opmerkelijk want zoodra wij reeds mededeelden hebben de woningbouwvereenigingen die huizen In dezelfde huurprijzen hebben, moeite om de huizen bezet tc houden. LANCS DE STRAAT. Zigeuners. Het regent, triestig, gestadig, zonder op houden. De hemel is zwaar cn hangt als oen loodzware nevel, waaruit niets dan melan cholie en troosteloosheid neerdruilt, over de aarde. Dc boomen staan met slap neerhan gende bladeren te lanterfanten in al dat nat, en op den grond onder hen tikken de rhyth- mlsch neervallende druppels een eentonig deuntje, dat oneindig voortdronst. En door den regen komen ze aangesloft, één twee, drie zigeuners achter elkaar. Een -">uw, een oude man, een Jonge man. De vrouw draagt oen kind van misschien een paar maanden in haar armen, on doet af en toe een lamlendige, steeds mislukkende poging otn een punt van haar ouden stinkenden dook over het kindergezichtje te leggen. i-Ict gaat niet. De dook glijdt af. En ze zet zich weer in gang, langzaam, moedeloos, als een bot lastdier, dat alleen maar loopt omdat het slaag krijgt als het stil blijft staan. Het water gutst in stralen over haar bruin, van kou cn nattigheid oen beetje roodachtig glimmend gezicht, en dc zwarte haren op haar hoofd zijn doorweekt en pieken sliertig op haar voorhoofd en in haar hals. Ze is er zich waar schijnlijk ternauwernood van bewust, dat het regent, en dat ze nat wordt, en mogelijk ook vindt ze het heel gewoon. Het regent, ja. En morgen is het weer droog. En overmorgen sneeuwt het Dat weet ze allang. De mannen sloffen achter haar aan. als het kan nog botter, nog onaangenamer dan zij. Ze zien niet den regen, en ze zien niet dc vrouw voor hen die kletsnat en doorweekt is, gij zien niet het natte gras aan weerszijden van den weg en niet de melancholieke boo men. die dof en geslagen staan te dvv.ypen, en ze weten ook niet, waarom ze loopen. Ze loopen. omdat ze zigeuners zijn, nomaden, die loopen moeten, wier noodlot en wier vreugde liet. is. en waarvoor zoo'n dag als vandaag er één uit vele is, en hoogstens een beetje een wanbof. De één slaat met een paar krachtige gebaren zijn kletsnatte pet uit tegen een boom, dat de waterstralen er af vliegen, de andere schurkt zich even rillerig, als een klein koud geutje water plotseling in zijn hals naar beneden siepelt. Als je hen ziet, schaam je je eigenlijk, omdat je zoo vei lig cn weibeschut loopt in je regenjas en onder je paraplu, en als jc het hun verteld had, zouden ze waarschijnlijk verbaasd zijn geweest. Waarom? Ze zijn toch zigeuners, cn het is toch hun eigen, vrije wil, hun lust en hun leven? Alles, alles geven ze op. maar dat ééne, hun vrijheid, niet. En nooit! En een half uur later zie ik ze weer. Ze zitten aan den kant van den weg, in het natte gras, in den kletsenden regen. Ze zwijgen cn kijken on zeggen niets, en denken ook niet. Het kind slaapt.. En de regendruppels petsen met venijnige tikjes uiteen op hun natte hoofden, en ze laten ze gaan en zitten niet eens onder een boom. De vrouw in het mid den, de twee mannen aan den kant. Ze sta ren. niet somber, en niet bitter, niet berus tend, maar met een soort van onbewust fa talisme. Ze onderwerpen zich aan hun nood lot, niet lachend en niet mokkend. En toch weer kan je het niet helpen, dat je je schaamt, Je dood schaamt, als je langs komt, op weg naar je veilige huis. waar het warm en droog is. Terwijl zij zelf je ternauwernood zien. het contrast niet voelen, en niet met je zouden willen ruilen, schaam je Je W. T. XIV. Ook deze vergelijking valt niet in het voor deel van den tegenwoordigen toestand uit. Het intieme stadsbeeld van de 17de eeuw heeft plaats gemaakt voor het nuchtere dat den tegenwoordigen tijd kenmerkt. Er zijn nog grootere veranderingen op deze plaats in aantocht. Juist dezer dagen is be gonnen mot dc afbraak van de perceelen aan de zuidzijde van het Verwulft waar de firma Vroom cn Drecsmann haar nieuwe magazij nen bouwt. Zoo krijgt de teekening van den tegenwoordigen toestand al weer historische waarde. Een 16-jarig jongmensch uit Southen is veroordeeld tot 2 jaar voorwaardelijk en 6 maanden in een opvoedingsgesticht, wegens diefstal van 4000 sigaretten van zijn patroon. Gebleken is uit het onderzoek dat de jongen een „radio-maniak" was. Hij stal de doosjes niet om de sigaretten, want hij gooide die weg aan de kust, doch om de bons. Deze nam hij eruit en verkocht ze, voor het ontvangen geld waarvan hij radio-onderdeelen enz. kocht. Over Kerstnummers Wie begon met „Kerstnummers" in Enge land? Men zou zeggen Ch. Dickens, die dn 1843 zijn Christmas Carol publiceerde. Maar toch was de Amerikaan.scQie schrijver Washington Irving eerder. Hij beschreef ai in 1819 en 1820 dei Engelsche kerstmis, waarvoor hij in het Britsche museum ge gevens opdiepte. Doch dit waren eigenlijk geen kerstnum mers. Een speciaal Kerstnummer van Dickens Magazine „All the Year round" was het eerste en de Illustrated London News volgde, in 1856. Eerst waren de kranten nog van den nor malen omvang, doch flater werden ze op Kerstmis dikker. Gedurende de laatste week voor Kerstmis heeft de Engelsche Gramofoon Compagnie His Master's Voice zich genoodzaakt .gezien om 14 speciale „gramofoon-treinen" te laten loopen van de fabrieken in 1-Iayes in Midd lesex. De vraag naar platen is geweldig. Als de diagelijksche productie op een stapel gezet zou worden, zou die een hoogte bereiken van vtier maal die van de St. Paul's Cathedral, dus een 400 M Behalve de 14 treinen loopen er nog 50 vracht wagens. Een Kerstrcis om de wereld. De Britsche Radio Omroep aal, meldt de News Chronicle, van even voor 10 tot 10.30 uur (Eng. tijd) op Kerstavond een reis om de wereld maken. Commander Stephen King- Hall zal telefoongesprekken houden, eerst met studiopersoneei, -dan met den bewaker van den Tower, dan met den vuurtorenwachter van St. Mary in de Noordzee, dan mot Gibral tar. Kaapstad en mot Sydney; verder met Vancouver en Edmonton. Men zal het water van de Niagara hooren vallen, men krijgt aansluiting met de Majestic in den vollen Oceaan, wordt verbonden met Dublin en hoort om 10.30 de Big Ben weer. Een origineelc Kerstreportage. Naar aloude gewoonte zal in een Ween- schen tuin een Kerst-onthaal voor de vogels worden bereid. De tuin zal warden versierd en tusschen de versiering zullen vogel/versna peringen -als potten zangzaad, enz. worden aangebracht. Na afloop van het concert in den (tuin zul len dan de vogels, waarvan wellicht velen zich de Kerstmis van vorige jaren zullen herinneren, in groote getalen dezen tuin be volken en van hun Kerstmaaltijd genieten onder veel dankbaar getjilp. Een radioreporter zal met de microfoon in den tuin post vatten en op deze wijze de vreugde der vogels aan de radioluisteraars doen hooren. In 1923 heeft een Engclschman het archief van Greenwich over een tijdsruimte van 83 jaren nagegaan over sneeuw op Kerstmis. Hieruit is gebleken, dat twee maal sneeuw is gevallen op Kerstavonden, zes maal op den eersten en tien maai op den tweeden Kerst- Wist u, dat in Engeland en Noord-Amerika 70 fabrieken zijn, die het. heeie jaar door Kerst- en Nieuwjaarskaarten maken tot een bedrag van 15 millioen pond sterling? Eenige jaren geleden zette een dame in een Londensch blad een advertentie voor gebruikte Kerstkaarten, om daar de kinder ziekenhuizen een Plezier tnee te doen. Den allereerrten dag ontving ze er 500, den twee den dag 1.200 en zoo ging het dooi-, tot de zakken vol kaarten opgestapeld stonden. Wel een bewijs, dat er in Engeland zeer veel aan gedaan wordt! In de komende Kerstdagen zullen de hoof den van verschillende Staten gebruik maken van de gelegenheid, die de radio biedt om zich in deze voor velen moeilijke tijden tot de wereld te richten. Op Vrijdag 25 Decem ber des middags écn uur, spreekt de Koningin van haar Paleis te 's Gravenhage uit haar Kerstgroet tot de Nederlanders en tot de be woners van Nederlandsch-Indië. De Presi dent der Vereenigde Staten, Hoover, ontsteekt op den eersten Kerstdag voor zijn ambtswo ning. het Witte Huis te Washington, een Kerstboom en richt een toespraak tet zijn (burgers. En ook de Kroonprins van Zweden de Spaansche president Zamorra, de Duit- sche Rijkspresident von Hindenburg zullen voor de microfoon zich in contact weten met de gretig luisterende miliioenen. BLOEMEND AAL PERSONALIA. In de vacature ontstaan door het vertrek van den heer J. B. Zwiersen, die met 1 Jan as. den dienst met pensioen gaat verlaten, is met 1 Februari benoemd tot agent van po litie te Bloemendaal de heer H. J. Nijland, thans gemeenteveldwachter te Diepenheim. Zooals deze plaats er nu uitziet Engeland wil de Blue Riband terug. (Van onzen Londenschen correspondent). De opschorting van het werk aan het nieu we groote schip van de Cunardlijn, „het schip No. 534", zooals het thans nog slechts zakelijk heet, is een nieuwe slag geweest voor het Britsche volk, welken het erg heeft ge voeld. Het feit heeft niet slechts duizenden toegevoegd aan het trieste leger der werkloo- zen maar heeft tevens naar men voelt het gezag van Engeland in de wereld weer wat verder ondermijnd. Bij dit laatste is wel licht overgevoeligheid in het spel. Men zou er tegenover kunnen stellen dat althans de di rectie van de Cunardlijn een treffend bewijs heeft gegeven van Engelsche financieele de gelijkheid in zaken, door niet terug te schrik ken van een stap, waarvan zij wist dat er diepe ontsteltenis uit voort zou komen, maar die haar in elk geval in staat zou stellen haar wissels op den vereischten tijd te honoree- ren. Er is sprake van het werk aan schip No. 534 zoo spoedig mogelijk te hervatten. De romp en de reeds enorme kosten mogen niet verloren gaan. Uit de bevolking zijn vele wel willende stemmen opgegaan, met advies en met belofte van steun. De maatschappij wil overeenkomstig haar financieel beleid niet meer geld leenen om er bet schip mee af te maken. Maar in de bevolking schijnt veel be reidheid te bestaan geld tc offeren voor dit goede doel. Misschien zal In deze richting een uitweg worden gevonden. De vraag komt nu weer op of zulke groote luxe schepen voor de Transatlantische vaart zooals No. 534 er een moest worden fei telijk wel gerechtvaardigd zijn. Snelheid is een dure luxe. Deze super-schepen zijn zeer kostbaar zoowel in bouw als in gebruik, zoo kostbaar, dat zij in het algemeen hun geld niet opbrengen, naar blijkt uit het feit dat regeeringssub.sidies om nationaal prestige gerechtvaardigd geacht moeten helpen om ze te water te laten cn te laten varen. Er was geen subsidie voor No. 534: alleen (zoo het noodig mocht blijken) een deel van de verzekeringskosten zou uit 's lands schat kist komen. Toen de Bremen in den zomer van 1929 voor het eerst den Atlantischen Oceaan over stak, in vier dagen 18 uren en 17 minuten precies (en hoe men zoo precies kan zijn in deze gevallen is een beetje een raadsel) ging de zoogenaamde Blauwe Wimpel of Blue Ri band van den Atlantischen Oceaan van En- gelsch naar Duitsch bezit over. De opvattin gen op dit punt zijn zoodanig dat men er de nationale eer mee gemoeid' acht. Het snelste schip der Britten, de Mauretania, schoot nauwelijks acht uur op dit record tekort. Het is minstens twijfelachtig of een transatlan tisch passagier winst maakt, welke de moei te waard is, wanneer hij op een reis van ten- naastenbij vijf dagen acht uur bespaart. Is het daarom de moeite waard de enorme kosten te maken zooals men ze aan het maken was in het geval van No. 534 die aan Engeland die Blue Riband terug moeten bezorgen? Blijkbaar wil men die vraag in het alge meen bevestigend beantwoorden. Prestige Is vooral in de Transatlaniische vaart van hoog belang. En dit belangrijk bezit schijnt een stoomvaartmaatschappij het best te kunnon verkrijgen met snelheid. Het snelle luxe schip is het meest in de mode. De rijke Ame rikaan kiest het omdat hij het voor het be lang van zijn persoon goed en juist vindt de reis te maken met beroemde actrices, film sterren, petroleum- of andere industrieele magnaten, politici van wereldnaam en der gelijke eminentiën. De snelle booten, die de grooten van de wereld vervoeren, krijgen met een de clandïsie van de nederiger reizigers. De booten van de Cunardlijn zijn als zoo danig tot 1929 in de mode geweest. Daarna zijn de snellere schepen van den Norddeut- schen Lloyd, de Bremen en de Europa, er voor in dc plaats gekomen. In den afgeloopcn zomer waren dit de eenige transatlantische schepen, die tennaastenbij op volle capaci teit. voeren. Niet alleen Engeland, ook Frankrijk en Italië zochten een deel van dit vervoer mach tig te worden door schepen te gaan bouwen, die in luxe en snelheid de Duitsche zouden overtreffen en aldus vanzelf tot modesche pen van de wereld zouden worden verheven. Engeland heeft er nu den brui aan gegeven en Frankrijk en Italië zetten het eenmaal begonnen werk nog voort met aanzienlijken financieelen steun hunner regeeringen, pri mair verschaft door de belastigbetalers. Het is de vraag of er straks, zelfs wanneer welvaart In de wereld terugkeert, genoeg luxe reisverkeer beschikbaar zal* zijn voor het halfdozijn .superschepen, dat dan wellicht den noordelijken Atlantischen Oceaan zal doorklieven. Men kan reeds nu voorzien dat ook in dit bedrijf in de toekomst rationeele internationale opvattingen nuttig zullen kun nen blijken. Maar zoo lang zulke opvattingen nog niet overheerschen kan geen transatlan tische stoomvaartmaatschappij het zonder haar snel weeldeschip stellen. Voor den Kantonrechter. UIT DE ZITTING VAN WOENSDAG. Dronkenschap. De officiëele kenmerken van dronken schap zijn wartaal, rieken naar sterken drank en een waggelende gang. Overeen komstig deze vereischten antwoord dan ook altijd de verbalisant op de hem hierover door den kantonrechter gedane vragen. De leek, de echte leek niet die halfbak ken, die half ingewijd is door vrienden of die, wachtende, tot zijn beurt om voor den rechter te verschijnen komt, soms uren op de publieke tribune heeft gestaan en op die wijze Ingelicht is de leek dan heeft het op andere manieren geconstateerd. Meestal door vechtlust of herrie-neigingen van den persoon in kwestie. Of doordat de verdachte anders deed dan gewoon, doordat hij, nou „doordat ie dronken was". De schoonmoeder van een verdachte, die gisteren terecht hoorde te staan, doch die niet verschenen was, had het gemerkt, om dat hij zijn vrouw haar dochter mis handeld had. „Anders doet ie dat niet. Maar me dochter vroeg om centen, nou dat gaat niet, als je dronken bent. En toen wou ie me dochter de deur uitgooien. Anders drinkt ie niet, maar nou issic met vrienden meegeweest. De man had beter gedaan, niet te gooien, maar wat centen af te gevén. Dan was hij goedkooper cn zonder vonnis vermoedelijk afgekomen. Want nu moet hij i 6.— boete betalen of anders 6 dagen in hechtenis door brengen Ook de volgende zak betrof dronkenschap. Dit geval was erger, want niet alleen dat de verdachte voor twee overtredingen op ach tereenvolgende dagen gepleegd terecht moes', staan, ook bleek het reeds bij vierde herha ling tc zijn. Bij verstek was hij dan ook tot 3 dagen hechtenis veroordeeld benevens op zending naar een rijkswerkinrichting voor den tijd van 3 maanden. Ook deze man had een lastigen dronk over zich. Door één kostbaas hij was ge lukkig ongetrouwd was hij daarom al het huis uitgezet, terwijl een ander over hem geklaagd had. Verdachte was zeer deemnp.riig en beloofde beterschap. De ambtenaar zou hem voor deze keer dan nog een kans geven, maar het zou de laatste keer zijn. De op zending naar een werkinrichting ging in beide gevallen eraf, waarvoor verdachte dankbaar was Hij moet echter twee hech- tenisstraffen elk van 14 dagen ondergaan. EEN KEKSTGAVE VAN KOEK. De firma J. G. Uylenburg en Zn.. Gierstraat deelt ons mede, eenige honderden ponden koek beschikbaar te hebben ge'steld voor kin deren der werkloozen en ouden van dagen. EIGEN GEBOUW KINDERBEWAARPLAATS. Men schrijft ons: Het bestuur van de Stichting voor oprich ting en instandhouding van een Kinderbe waarplaats in Haarlem-Noord, welke ten doel heeft het verzorgen van kinderen tot vijf jaar van uit werken gaande vrouwen, heeft geïnstalleerd een comité voor het Bouwfonds, welks taak is mede gelden in te zamelen voor een eigen gebouw. Het Bouwfondscomité is o.m. van plan. mteekenüjsten bij de bewo ners van Haarlem en omgeving aan te bie den en roept hiervoor de hulp in van dames, die genegen zijn op een nader te bepalen dag in het nieuwe jaar als collectrice te willen optreden Zij, die genegen zijn haar krachten voor het goede doel ter beschikking te stellen, worden beleefd verzocht haar adres op te ge ven of zich aar. te melden bij mevrouw Wille, Ansüjhstraat 30 alhier, of bij den secretaris- penningmeester van het comité voor het Bouwfonds J. van Kempc Valk, Kempstraat 14, Haarlem, Telefoon 14441.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 12