Scheepsongeluk bij
Helsingfors.
Het woord is aan...
Bloementaal.
Het Belangrijkste.
49ste Jaargang No. 14881
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Woensdag 30 December 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Pirectie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper weck 0.27J^, per maand f 1.20, per 3 maanden
f3.57JA, franco per post 3.87J4, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per weck ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post /0.72}4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie: 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerü: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 11 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand. Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-, ijs vinger f 150.-. Elke andere vinger f 1 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geill. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 30 December.
De stille Kracht.
Sinds vele maanden is de Stille Kracht aan
het werk om te pogen, de Internationale
Ontwapeningsconferentie uitgesteld te krij
gen. Er gaat geen week voorbij zonder dat
geruchten van dien aard gehoord worden. Ze
duiken nu hier, dan daar op en worden tot
dusver telkens gevolgd door officieele tegen
spraken. De Fransche regeering is den
wensch tot uitstel toegedicht. Zij heeft ont
kend. De Engelsehe regeering is ermee be
stempeld. Die heeft ook ontkend. Maar het
is een koppig gerucht, en de Herstelconferen
tie wordt nu als nieuwste motief aange
voerd. Het zou onmogelijk zijn gelijktijdig die
twee conferenties te benden. Gelijktijdig
dat wil dan zeggen: de Herstelconferentie
begint eerder, maar die zou op 2 Febrari nog
niet afgeloopen zijn. Dus zou het maar beter
wezen, de Ontwapeningsconferentie een week
of drie, vier te verdagen. Daar is al weer op
geantwoord dat dit niet noodig is als de
Herstelconferentie in Lausanne, dus vlak
bij Genéve, wordt gehouden. Het is zonder
twijfel veel beter als Lausanne er voor wordt
uitverkoren dan Den Haag. Ook in de keuze
tusschen die twee plaatsen werkt zeker de
Stille Kracht, en men kan zich verwonderen
over ce naïviteit van sommige Nederlandsche
bladen, die blijkbaar hopen op de keuze van
Den Haag, omdat zoptn conferentie een fi
nancieel voordeeltje aan onze residentie
geeft.
De Stille Kracht wordt uitgeoefend door
„zekere belangen" die doodsbang zijn voor
ontwapening. Niet uit innerlijke geestdrift
voor den oorlog, maar uit eigenbelang en to
taal gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef.
Toen ik in September te Genève was, bij de
aanbieding van het petitionnement der Ne
derlandsche Dagbladpers heeft een bekend
buitenlandsch staatsman die Stille Kracht
voor mij geformuleerd in deze bewoordingen
„In die twaalf jaar Volkenbondswerk hebben
wij dat steeds weer ondervonden: telkens als
wij een stap vooruit doen rijst een onver
wacht verzet in een zeker deel van de pers
in sommige landen. Telkens als wij eenig ter-
rein winnen komt er een tegenwerking, die
ons weer iets achteruit zet."
Dat is de Stille Kracht, die op het moment
werkt voor uitstel van de Ontwapenings
conferentie. Misschien hebt u gedacht, oat
het er weinig op aan komt of die conferentie
nu op 2 Februari of op 1 Maart begint. Dat
is, feitelijk beschouwd, ook zoo. De bespre
kingen zullen in elk geval toch vele maanden
duren.
Maar de feitelijke datum is niet de inzet
van deze stille strijd. Er zit veel meer ach
ter. Men zou het geval het best kunnen ver
gelijken met dat van een regeering, die bij
het parlement een voorstel indient om een
bepaald wetsontwerp onmiddellijk te behan
delen in plaats van bv. de volgende week, en
daaraan de kwestie van vertrouwen verbindt.
Het zal er in een dergelijk geval (aangeno
men dat het geen Noodwet of dergelijken
spoedmaatregel betreft) niets op aankomen,
of dat ontwerp vandaag of over een week
wordt behandeld. De bewuste regeering
wenscht evenwel een beslissing in dezen zin
uit te lokken, om haar kracht tegenover de
oppositie vast te stellen.
Dat nu doet op het moment de Stille
Kracht de oppositie achter de schermen.
Zij tracht bij voorbaat haar macht te doen
gevoelen, een overwinning te behalen al
vóór de conferentie begonnen is. Mocht zij er
in slagen, dan behoeft dat niet te beduiden,
dat de conferentie mislukken zal. Maar het
zal wèl beteekenen dat zij, drie of vier weken
later bijeenkomend, haar arbeid zal aanvan
gen onder den indruk van een reeds geleden
échec. Terwijl zij, als de datum 2 Februari
gehandhaafd blijft, zal beginnen in het be
sef: die eerste klip is althans omzeild.
Er is geen enkel land, waar de Stille Kracht
niet werkt. Een van de grootste be teekenis
sen van ons perspetitionnement is wel dat er
door bewezen is. dat zij op de Nederlandsche
Dagbladpers geen vat heeft. Maar dat in ver
scheidene andere landen, ook wel in kleine
zelfs, dergelijke algemeene pers-actie
niet mogelijk is.... dat bewerkt de Stile
Kracht Er zijn in sommige gevallen ook felle
partijgeschillen die het helpen beletten. Daar
maakt de Stille Kracht dan een dankbaar
gebruik van.
Misschien zijn er onder de lezers van dit
blad, die meenen dat ik tot romantische fan-
taisie geneigd ben als ik over deze krachten
in-het-verborgene schrijf. Laat ik hen clan
even herinneren aan het geval-Shearer van
eenige jaren geleden.... het geval van den
Amerikaanschen „waarnemer van zekeie be
langen" die in Genève intrigeerde om de
Vlootontwapeningsconferentie in de war te
sturen, en die ontmaskerd werd. Dat wes
een leelijke tegenvaller voor de heeren van de
stille kracht. Het was een slag, hun toege
bracht die nog steeds nawerkt.
Wie zal zeggen hoeveel en welke Shearers
er in Februari a.s. naar Genève gestuurd zu.-
len worden?
Hoofdzaak is op dit oogenblik, dat de regee
ringen stand houden tegenover den aandrang
tot uitstel, achter de schermen op haar uit
geoefend. Ilct is natuurlijk nonsens dat het
een beletsel zou zijn als de Herstel- en de
Ontwapeningsconferenties gedeeltelijk sa
menvielen Het samenvallen zou juist een
groot voordeel kunnen opleveren, want ue
vraagstukken, die aan de beide Conferen
ties ter oplossing worden voorgelegd, staan
met elkaar in nauw verband.
Er moet op 2 Februari begonnen worden,
en geen dag later. R p
DE OPVOLGING VAN EVERT CORNELIS
De Federatie van Nederlandsche Toonkun
stenaars Vereenigingen heeft aan het bestuur
van het Utrechtsen Stedelijk Orkest een
adres gericht waarin met aandrang word.
verzocht een Nederlanasch Kunstenaar te
DE
BRANDCATASTROPHE
TILBURG.
TE
Het drama op het balcon.
REDDINGSLAKEN WERD EEN
BRANDENDE ZUIL.
De correspondent van de N.C.Rt. te Tilburg
heeft de eigenaresse van het café Riche, dat
tegenover het verbrande café staat gesproken.
Zij vertelde over de brandcatastrophe van
Maandagnacht nog:
Het was ongeveer half-twee vannacht; bij
ons was de zaak gesloten, en het personeel
stond op het punt naar huis te gaan, toen ik
plotseling luid hulpgeroep- hoorde.. Ik ging
naar buiten en bemerkte, dat brand was uit
gebroken in het café van Roeien aan den
overkant. De man en de vrouw stonden Ieder
met een kind op den arm op het balconnetie
van de eerste verdieping om hulp te roepen,
en daarachter stond de dienstbode. De man
was bezig een laken aan het balcon te binden,
blijkbaar met de bedoeling, dit als ladder te
gebruiken. De vrouw riep: ..Redt, dan toch
mijn kindje, redt dan toch mijn kindje!" Me
vrouw Holst riep terug dat zij even moest
wachten, want dat zij anders het kindje zeker
zou laten doodvallen op straat, en dat zij een
kleed ging halen. Zij holde daarop naar het
café Riche terug om een karpet uit de hal
te halen. Roelens riep haar nog na een lange
ladder mee te brengen. Juist toen mevrouw
Holst terugkwam met het kleed, vatte het
aan het balcon gebonden laken vlam en het
werd opeens als een lichtende zuil. De vijf
menschen op het balcon vluchtten terug de
kamer in. Op dat oogenblik kwam personeel
van het café Riche met een ladder aan, maar
de ruiten van het café sprongen aan scher
ven en meters lange vlammen gloeiden naar
buiten, waardoor deze hulpbrigade werd
teruggedreven. Nog even zag men één van de
bewoners voor één van de ramen met een
kind op de armen. Daarna hoorde of zag men
niets meer van hen. De brandweer was snel
ter plaatse, maar kon geen hulp bicden.
Daartoe was het verschrikkelijk drama te snel
voltrokken geweest.
Om kwart over twee was dc brand ge-
bluscht.
DE AUTOMATISEERING VAN
HET TELEFOONNET.
SIEMENS HALSKE EN HEEMAF
WERKEN SAMEN.
Naar Siemens Halske meedeelt heeft deze
maatschappij met de Heemaf te Hengelo een
overeenkomst getroffen inzake het automati-
seeren van het telefoonbedrijf in Nederland.
De overeenkomst beoogt het vervaardigen
van telefoontoestellen en van bijzondere tele
foonapparaten in Nederland mogelijk te
maken.
Plegen personen verdronken?
HELSINGFORS, 29 Dec. (V. D.) BU Hel
singfors heeft Dinsdag een scheepsramp
plaats gehad.
Het Finsche stoomschip „Orion" dat
Maandag bij Enskaer was gestrand, zond
aangezien het door den hevigen sneeuw
storm bedreigd werd, noodseinen uit, waarna
drie bergingsvaartuigen ter assistentie ver
trokken. Als gevolg van de branding konden
deze schepen het wrak evenwel niet berei
ken. Een der reddingsbooten kon ten slotte
twee mannen en twee vrouwen oppikken,
terwijl de kapitein en de dertien overige
leden der bemanning aan boord moesten
worden gelaten. Een tweede reddingsboot is
niet teruggekeerd, zoodat men vreest dat
deze vergaan is.
In den namiddag is het een bergingsvaar
tuig ten slotte gelukt elf personen van de
„Orion" te redden. Negen personen waar
onder dc bemanning van de tweede reddings
boot worden vermist en zijn waarschijn
lijk om het leven gekomen.
ONRUST ONDER DE SPAANSCHE
ARBEIDERS.
OP VERSCHILLENDE PLAATSEN
STAKINGEN UITGEBROKEN.
Schopenhauer
Of ik uit een gevangenis of Uit een paleis
een zonsondergang zie, het is mij gelijk.
ALMERIA. 29 December. (B.T.A.) De
landarbeiders in de voorstad San Urbano zijn
onlangs gaan staken. De leiders van de natio
nale confederatie van den arbeid besloten
daaTop tegen heden een algemeene staking
te proclameeren.
De staking vormt een ernstige belemmering
voor de lossing der schepen, die in de haven
voor anker liggen.
Uit de kolenbekken van Mazarron (ten
N. O. van Almeria) wordt gemeld, dat daar
heden eveneens een algemeene staking is
uitgebroken.
Een B. T. A.-bericht uit Almeria spreekt
slechts van een poging tot een algemeene
staking aldaar, die volgens dit bericht mis
lukt is. De toestand werd weer normaal.
BADAJOZ, 28 December (B.T.A.) Tegen
morgen is hier een algemeene staking aan
gekondigd.
CUENCA. 28 December (B.TA.) Uit Al-
marena wordt gemeld, dat de landarbeiders
van het dorp algemeen het werk staakten
Zij beletten dat het vee udt de stallen werd
gelaten.
VUURWERK IN EEN BRIEVEN
BUS.
VERWOESTINGEN AANGERICHT, DADERS
GEARRESTEERD.
Twee opgeschoten straatjongens uit Wor-
mer hebben Zondagavond donderbussen en
voetzoekers gedeponeerd in de brievenbus bij
ds. H. Britzsl. doopsgezind predikant te
Wormerveer, lezen wij in de N.R.C. Door de
ontploffing werden aan deur en gang groote
verwoestingen aangericht. De politie van
Wormer wist de daders nog dezelfden avond
aan te houden. Ze werden te Wormerveer
opgesloten en zijn op transport gesteld naar
Haarlem.
DE „KOSTBARE" NOODLANDING.
EEN ZENDING GOUD IN EEN
SNEEUWSTORM.
Twee Nederlandsche vliegtuigen, die een
lading goud, door Amsterdam naar Parijs
gezonden, aan boord haddein, zijn op weg
naar Le Bourget in een sneeuwstorm geraakt.
Een der toestellen was genoodzaakt nabij
Sen lis een noodlanding te doen, aldus meldt
„De Tel.".
De plaats van de landing bevindt zich op
ongeveer 15 mijl van het vliegveld Le Bour
get. Het goud in de machine werd in een
in allerijl ontboden vrachtauto naar Parijs
in veiligheid gebracht.
(De Rottcrdamschc straatventers
van bloemen behoeven voort
aan niet meer voortdurend te
loopen, doch mogen bepaalde
standplaatsen innemen, mits
zij hun waar niet te luid
ruchtig aanprijzen.)
Nou, dat is wel een concessie
Voor het bloemenventend ras,
Dat. in Rotterdam totnutoe
Letterlijk doorloopen was.
T Werk vroeg niet slechts sterke armen
Voor het dragen van de vracht.
Maar door het verplichte loopen
Ook niet weinig beenenkracht
Doch dat is nu afgeloopen.
Er is stilstand in 't bedrijf,
Bloemen staan nu aan hun voeten,
Arm en been zijn niet meer stijf.
Het moet ondertusschen blijken,
Of het nu nog goed blijft gaan,
't Was een altijd loopend zaakje,
Dat nu verder stil blijft staan.
Tevens staat er voor de venters
Nog een wenk in het besluit,
Zeg het, als ge wilt met bloemen.
Zeg het echter niet te luid.
Het besluit had kunnen luiden,
Meer poëtisch in de lijn:
Laat uw woorden niet bederven,
Dat de bloem uw tolk zal zijn.
P. GASUS.
De eerste sneeuw van dezen winter is ge
vallen. 't Was van die natte, onaangename
kille sneeuw. Maar deze dames storen er
zich niet erg aan. Zij hebben immers een
parapluic op.'
COMITé TOT BESTRIJDING VAN
DE GEVOLGEN DER WERKLOOS
HEID TE HAARLEM.
Het Comité tot Bestrijding van de Gevol
gen der Werkloosheid bericht met hartc-
lijken dank de ontvangst van de volgende
bijdragen-
L. K. f 300; G. L. F. Wzn. f 10; S. K. f 25:
M. C. d. J. f 5; Mevr. J. L. V. f 25; C. C. v.
W. f3; Dr. H. J. f 30; Mevr. Wed. W. f 10;
Mr Dr. W. P. V. f 100; C. A. B. f 1000,
Hofjes Bceresteyn Spoorwatcr f 500; O. H,
C. f 37.50.
Tevens werden ontvangen: 100 bons van
„The American Rapid" voor het gratis re-
pareeren van zolen cn hakken.
Amerika's egoïsme. Het niet deelnemen van
de V.S. aan de regecringsconferentic.
(2e blad, lc pag.)
Weer verscherping van den toestand in
China? China zou wederom op Amerikaan-
schc interventie aangedrongen hebben.
(2e blad. lc pag.)
Zeer onrustige stemming in het Roergebied,
Stakingen op komst?
(2e blad. le pag.)
De ramp ran ,JDc Ooievaar". Van Dijk over
de theorie van het luik.
(2e blad. 2e pag.)
Politie te Rotterdam ivcer beschoten.
(2e blad. 2e pag.)
Scheepsongeluk bij Helsingfors. Negen per
sonen verdronken?
(le blad, le pag.)
De brandcatastrofc in Tilburg.
(le blad, le pag.)
HeemstedeRaadsvergadering.
(4e blad, le pag.)
Groote brand te IJmuiden.
(4e blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ
R. P.: De stille Kracht.
(le blad. le pkg.)
B. dc Jong van Beek cn Donk De Bazclsche
financicele deskundigen-conferentie.
(2e blad. le pag.)
Voor de Forensen: De autobuslijnen van dc
NZ.H.T.M.
(2e blad. 3e pag.)
H. D. Vertelling: Spelers, door Ton R.
(2e blad. 2e pag.)
B. Serphos: De nationale voetbalverhoudin
gen, III.
(3e blad. 3e pag.)
J. B. SchuilG. J. ran Gasteren S0 jaar.
(3e blad. 2e pag.)
C. G.r. d. W.Bcrlijnsche Kerstmis-
indrukken.
(3e blad. 2e pag.)
Langs de Straat; Waterlooplcin door L. S.
(3e blad. 2e nag.)
Van onzen Londenschen correspondent:
Eros is terug.
(4e blad, 2e pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.)
HAARLEMSCII CRISISCOMÏTé.
Pers. Boekbin. W. Knoop Zonen f 31.05
W. K. Z. 10.—
Pers. N.V. J. A. B. 5.07
Pers. Polygraph 10.25
J. C. K. 10.—
K. 1.—
Kerstdinertje fam. H. en K. te
Heemstede 6.
Bridgeclub Peer 'm down 8.43
Directie en personeel van Groote
Boterhandel 15.
VOOR DE WERKLOOZEN IN INDIë.
ERK VAN DE A. M. J. V.
van mee 7 «r word*
N^ÏÏbmdsch^ulstenoa? te I Hierboven ziet men hoe dc Japanners het door hun bezette gebied in Mandsjoer\jc mei
opvolger van Evert Cornell. 1 prikkeldraad ajzetten. Reizigers worden bij het betreden van de bezette zone gevisiteerd.
Men deeK. ons mede:
In nauw contact met het Centraal Comité
steun aan werkloozen in Batamia Is de
A. M. V. J. in Neder'.andsch-Indië bezig voor
te bereiden een arbeid ten behoeve van de
Nederlanders, die door de ook daar hcerschcn-
de malaise buiten werk geraakt zijn.
Het is de bedoeling om daartoe hooggelegen
ondernemingen, die reeds gesloten zijn, zoo
in te richten, dat zij als werkloozen-neder
zetting aan zooveel mogelijk menschen on
derdak kunnen bieden. Door te voorzien in
eigen onderhoud en voeding (het zelfverbou-
wen van groenten enz wil men trachten de
lediggang te voorkomen en de kosten voor
Levensonderhoud tot een minimum te be
perken.
De A.M.V.J. heeft voor dc eerste voorbe
reiding hiervan reeds eenige niet-onbelang-
rijke gift enontvangen.
NEDERLANDSCHE MUNITIE-
INDUSTRIE VOOR
DUITSCHLAND?
BEWERINCEN OPNIEUW WEERLEGD.
Reuter meldt uit Parijs, dat de heer Jean
Rey, lid van de Academie voor Weten
schappen, bij de Parljsche bladen het vol
gende bericht deed circuleeren:
„Een financieele medewerker van een groote
bankzaak te Parijs heeft zich zeer kort ge
leden naar Nederland begeven voor afdoening
van verschillende aangelegenheden. Bij
<iit bezoek kreeg hij interessante medodeeün-
gen te hoeren over de bedrijvigheid, die dc
constructiewerkplaats van oorlogsmateriaal
ln Zweden, Denemarken en Nederland aan
den dag leggen. Opdrachten van oorlogs
materiaal, gegeven door Duitschland. houden
deze fabrieken aan den gang. Voor Duitsch
land worden daar granaten, allerhande
munitie, kanonnen, affuiten enz. vevaardigd.
Nederland, zegt dc heer Rey. maakt granaten
voor groote kanonnen, Zweden vervaardigt
de kanonnen daarvoor en Denemarken de
overige onderdeelen. De bestellingen worden
zeer regelmatig betaald zonder eenige vertra
ging en dc fabrikanten in deze drie landen
hebben verklaard, dat deze bestellingen een
belangrijke steun voor hun ondernemingen
zijn. Verder leveren Italiaansche fabrikanten
een groote hoeveelheid munitie van kleiner
kaliber voor mitrailleurs en geweren, ook
bestemd voor Duitschland".
De Haagsehc correspondent van het Al
gemeen Handelsblad, heeft hierover in
lichtingen gevraagd aan het departement van
ceeiing B. (artillerie der landmacht), kolonel
K. E. Oudendijk zonder nader bewijs ten
stelligste ontkende, dat hier te lande in
eenige fabriek zware munitie voor Duitsch
land wordt gefabriceerd of opgeslagen, cn dat
hij bereid is met den zegsman uit het tele
gram ter plaatse een onderzoek in te stel
len.
Het hoofd van de Tweede Afdeeling B.
(generale staf) van het departement van
defensie, luitenant-kolonel J J. G. Baron
van Voorst tot Voorst, verwees naar een ar
tikel van zijn hand in het Haagzch Maand
blad, waaruit blijkt, dat de totale uitvoer
van wapens uit ons land een bedrag van
3.133.675 gulden voor 1928 uitmaakte.
Naar Duitschland echter werd hiervan
slechts uitgevoerd in 1927 voor 499 gulden en
in 1928 voor 169 gulden, nJ. in totaal 6 auto
matische pistolen en 6 sportgeweren met bij-
behoorer.de munitie!
Aan het Haagsche spoorwcv!"!>on dwarrel
den ook de vlokken neer cn hulden alles in
een wit waas.
