DORLAS
De Financiëele Positie van Arnhem.
De economische geschiedenis van ons land.
HAARLEM'S DAGBLAD
DONDERDAG 31 DECEMBER 1931
Hoe het jaar 1931 was.
Onderling overleg geen gekrakeel.
Het jaar 1931 zal te allen tijde geboek
staafd blijven als een donkere bladzijde in
dc economische geschiedenis van ons land.
De oorzaken daarvan zijn deels van nation a -
len-, deel van internationalen aard. Zij.
die van oordeel waren, dat Versailles in 1918
werkelijk vrede zou brengen, zijn langzamer
hand tot de overtuiging gekomen, dat, in-
plaats daarvan een nieuwe oorlog ontketend
is geworden op economisch gebied, die Europa
zooal niet geheel, dan toch grootendeels ver
nietigd heeft. Door het creeeren van nieuwe
Staten die men als het ware levensvatbaar
heid moest inblazen, heeft men medegewerkt
aan het voortdurend omhoog drijven der ta
riefmuren. Ieder land trekt zich thans zoo
veel mogelijk binnen zijn eigen grenzen te
rug. Het onze ondervindt daarvan in hooge
mate de nadeelige gevolgen, omdat het dom
zijn ligging vóór alles is aangewezen op het
bewijzen van diensten voor anderen.
De geest van Genève. door velen zoo lang
mogelijk hoog gehouden, heeft gefaald.
Het voor het handelsverkeer zoo onmisbare
vertrouwen is bijkans geheel verdwenen.
Menigmaal ontziet men zich niet, door
min-olrbare middelen den geest yam eenmaal
overeengekomen afspraken met voeten te tre
den. De waarde der meestbegunstigings-
Clausule, in vele handelsverdragen opgeno
men, heeft een gevoeligen knak gekregen.
Waar zij als grondslag -diende bij gevoerde
besprekingen, ontzag men zich niet zoo
zulks pas gaf zijwegen te bewandelen en
via contlngenteerings-bepalingen enz. de
waarde daarvan grootendeels te ontnemen.
Het raderwerk van het economisch leven
loopt stroef en is hier en daar geheel tot
stilstand gebracht. Wij hebben ook in ons
land een productieapparaat opgebouwd,
hetwelk een afzetcrisis heeft veroorzaakt, die
geleid heeft tot fatale prijsdaling. De over
vloed van producten hooft gevoerd tot een
ramp. In vele gevallen is de stijging van het
productievermogen vier-, vijf of meermalen
streker geweest, dan de bevolkingsaanwas.
De wereldproductie van riet- en bietsuiker
steeg sedert 1920-1921 van 18 mill loon ton tot
ruim 29 mllliloen ton in 1930-1931. Blijkens
het door professor Minderhoud uitgebrachte
prae-advies voor de laatstgehouden vergade
ring van de Vereeniging voor Staathuishoud
kunde en Statistiek bedroeg de wereldpro
ductie van tarwe (Rusland inbegrepen) tus-
schen 1909 en 1913, gemiddeld: 103 millioen
ton, in 1928 127 en in 1929: 112 milllloen
ton.
En hoe verklaart men de krach in de tar-
weprijzen? De heer J. B. Westerdijk schreef
deze toe aan de mechaniseering van den
overzeeschen landbouw (zie De Economist
van Juli, Augustus en November 1930), prof.
Minderhoud kende daarenboven een groote
beteekenis toe aan een toevalligen samen
loop van voor de tarweproductie noodlottige
omstandigheden.
De totaal-wereldproductie van koffie be
droeg in 1921-1922 14.020.000 metercen-tenaars
ln 1928-1929: 17,280,000 en in 1929-1930:
19.000.000 metercentenaars. De totaal we
reldproductie van rubber verliep als volgt:
in 1923: 486.000 metercentenaars, in 1929:
882.000 en in 1930: 830.000 metercentenaars.
In zes jaren tijd steeg de wereldproductie van
wol 1.278.300 ten in 1923 tot 1.647.300 ton in
1929. De steenkolenproductie bedroeg ln 1922-
1.047,800.000 ton. in 1930 1 209 000 000 ton. In
dien alle mijnen op volle capaciteit zouden
werken zouden zij 200 millioen ten kolen
meer produceeren dan het verbruik over de
geheele wereld bedraagt. De koperproductie
INGEZONDEN MKDEDEELINGEN.
a 60 Cts. per regel.
Koffie1
7 Thee
bedroeg in 1921: 552.000 ton, in 1929: 1.981.000
ton.
Niettegenstaande de groote verwoesting van
schepen gedurende de oorlogsjaren en de
ontzaglijke aanmaak daarna ligt thans een
groote vloot van koopvaardijschepen werke
loos. Volgens Lloyd's Register bedroeg de we
reldtonnage van <ie koopvaardijvloot op 30
Juni 1913 46.971.000 ton. Op 30 Juni 1929 was
deze opgevoerd tot 68,074.312 ton. op 30 Juni
1930: 69,607.644 en op 30 Juni 1931 zelfs:
70.131.000 ton.
Deze voorbeelden zijn met vele andere aan
te vullen, Zij leveren het bewijs, dat men
ovcrgeproduceerd heetf. In vele productie-
takken is de productie niet meer loonend;
de zoo gewenschte bestellingen blijven uit.
Het verband tusschen productie en koop
kracht is verstoord. Vele doctoren bevinden
zich aan het bed van den zieke. Even zoovele
recepten worden uitgereikt. Van hun heil
zame werking is nog vrijwel niets te bespeu
ren.
Moet men niettegenstaande dat, blijven
afwachten en een houding aannemen, alsof
het einde nabij is? Allerminst.
Moeten de twijfelaars aan het herstel
geen ruggesteun kunnen vinden? Ongetwij
feld.
En dienen de leidex-s onzer bedrijven daar
bij geen acht te slaan op wat in de laatste
tien jaren passeerde? Zeer zeker.
Wat is er bijv. overgebleven van de theorie
dat hooge loonen per sé welvaart brengen?
Men denke in dit verband slechts aan toe
standen in de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika. En als tegenhanger daarvan zou
men mogen wijzen op de positie bij onze
Zuidelijke buren, waar bij lagere loonen, dan
ten onzent, de werkloosheid allerminst bin
nen redelijke perken is gebleven. Zijn de
gevolgen van den toestand in Duitschland
toe te schrijven aan de zware oorlogslasten
of aan andere oorzaken? Engeland gaat met
zijn onmetelijke hulpbronnen gebukt onder
een ontzettende werkloosheid. Zal deprecia
tie van het pónd sterling daar uitkomst
brengen?
En in ons eigen land? Daargelaten, dat wij
grootendeels heil zullen moeten zoeken bij
internationaal getroffen regelingen, is ook
binnen onze landsgrenzen stil zitten uit den
booze. Zeker, velen achten een uiterst krach
tig ingrijpen van overheidswege noodzake
lijk'. Men ziet in die kringen het eonige red
middel in een drastische verlaging van sa
larissen en loonen van hen, die in overheids
dienst werkzaam zijn.Van meer dan één
zijde wordt dit recept "ondeugdelijk geacht-
Maar hoe men ook over de te treffen maatre
gelen denkt, het is m.i. onbillijk om het hui
dige kabinet te verwijten werkeloos te zijn.
Daarbij is de mate van werkzaamheid ge
limiteerd door dc beperkte middelen, waar
over men beschikken kan. De positie onzer
staatsfinanciën is van dien aard, dat met
de grootste voorzichtigheid gehandeld moet
worden.
Na de ergste wintermaanden treedt de sa
lariskorting op de ambtenaarssalarissen in
werking. Zou men ook niet veel meer moe
ten werken in de richting van verminde
ring van het aantal ambtenaren? Als gevolg
van het feit, dat een juiste ambtenarensta-
tistiek nog ontbreekt, is het moeilijk met ab
solute zekerheid te zeggen, of het aantal te
groot is. Algemeen bestaat deze meening
evenwel. Met vrijwel honderd procentige in
stemming heeft men besloten tot hergroe-
peering van eendge departementen. „Land
bouw" is overgebracht naar het nieuwe de
partement van Economische Zaken en Ar
beid. Het bekende contiwgenbeerJmigsontwerp
is aangenomen en is een gevaarlijke kant
ontnomen door de aanneming van het amen
dement-Oud. Aan de nooden van industrie,
landbouw, tuinbouw en veeteelt, kan door
dit ontwerp tegemoet gekomen worden, als
tenminste de uitvoering aan ter zake bevoeg
den wordt overgedragen. De ingestelde com
missie voor de exportcrediet-garanties, de
toegestane subsidie van honderdduizend gul
den voor een reclame-campagne, ten behoeve
van het gebruik van Nederlandsch fabrikaat,
de credietverleening aan de Veenkoloniën,
de tijdelijke vrachtprijsverlaging voor vroe
ge aardappe.len, de steun aan de tarwe-
teelt, aan den tuinbouw in Noord-Holland,
diverse invoerrechten, enz., zijn alle maatre
gelen, die al mogen zij van verschillende
kanten en op verschillende wijzen bezwaren
INGEZONDEN MKDEDEELINGEN.
a 60 Cts. per regel.
HANDELSBLAD GRATIS
Zij, die zich thans abonneeren ont
vangen het Handelsblad deze maand
GRATIS.
Abonnement f 1.90 per maand en
f 5.50 per kwartaal. Buiten Amsterdam
verhoogd met 20 cent per maand voor
verzending.
Abonnementen op te geven bij het
Bijkantoor Handelsblad
(WENSING'S Alg. Adveri.-Bureau)
TEMPELIERSSTR. 32
Telefoon 10209.
ontmoeten toch ongetwijfeld het bewijs
zijn, dat niet wordt stilgezeten.
In onderling overleg zal men moeten
trachten door de moeilijkheden heen te ko
men. Het is geen tijd voor onderling gekra
keel. Het geschokte vertrouwe.n moet her
wonnen worden. Dat is m.i. de eerste elsch
die voor het nieuwe jaar 1932 gesteld moet
worden.
MOLLERUS.
OVEREENKOMST MET BELGIë.
OM ELKAAR NIET TE SCHADEN NrET
ECONOMISCH VERWEER.
Dinsdag Is op het Belgische Departement
van Buitenlandsche Zaken te Brussel de on-
derteekening geschied van een protocol,
waarbij de Nederlandsche en Belgische Re
geeringen zich onder beding van weder-
keerigheid verplichten om in het geval, dat
één der partijen in- of uitvoerbeperkingen
of verboden of andere maatregelen, die de
wederzij dsche handelsbetrekkingen zouden
kunnen belemmeren, moet uitvaardigen, die
maatregelen niet toe te "passen op een
artikel, hetwelk in het bijzonder voor de
andere partij van belang is, voordat onder
handelingen zijn geopend met het doel om
de nadeelen, die uit die toepassing mochten
kunnen voortvloeien, zooveel mogelijk te
beperken.
ONDERZOEK TE BANGKOK
TEN EINDE.
DE HEEREN BEHAGE EN MEIJER
ZWIJGEN NOG.
Aneta seint uit Batavia, dat dr. Groeneveld
Meijer, hoofd van het bureau voor Lucht
vaart van het departement van gouverne-
mentsbedrijven, die na de ramp van de
„Oievaar" te Bangkok zich met den heer
Behage van de K.N.IJL.M. derwaarts begaf,
teruggekeerd is.
De heer Groeneveld Meijer verklaarde dat
het rapport van de door de Siameesche re
gering ingestelde commissie van onderzoek
over de „Ooievaars-ramp, reeds gereed is,
doch-beide heeren zijn niet bereid mededee-
lingen te doen alvorens zij een onderhoud
met hun principalen hebben gehad.
Woensdag heeft naar het Handelsblad
meldt, het vrachtschip „Kota Nopang", van de
Rotterdamsche Lloyd, het stoffelijk overschot
van de slachtoffers van de „Ooievaar", de
piloten Wiersma en Van Onlangs en den
Werktuigkundige Kotte aan boord genomen.
Het schip wordt op 29 of 30 Januari te Rot
terdam verwacht.
RADIOREDE VAN A. B. KLEEREKOPER.
Naar Het Volk meedeelt, za! de heer A. B.
Kleerekoper op Nieuwjaarsdag te 10.30 uur
uit het Wilhelmina Gasthuis te Amsterdam,
waar 'hij nog steeds verpleegd wordt, voor den
microfoon van de V.A.R.A. een rede houden,
getiteld „De mannen van Saron". Voor het
eerst sinds Mei 1929 zal zijn stem weer tot
de hoorders klinken.
De heer Kleerekoper is in zoovere hersteld
dat hij naar het telefoontoestel kon loopen.
WIJZIGINGEN IN AMSTERDAM'S
TRAMNET.
Met ingang van 1 Januari 1932 vervallen
te Amsterdam de tramlijnen 12 Mercator
pleinAmstellaan; 15 Stations Willemspark
Plant. Parklaan: 19 MercatorpleinSta
tionsplein; 21 MolukkenstraatStations
plein.
Een aantal eindpunten van andere lijnen
wordt gewijzigd.
De duur van een overstapkaartje wordt
gebracht van een uur op drie kwartier.
De Burgemeester van Arnhem over de noodzakelijkheid
van loonsverlaging voor het Gemeentepersoneel.
De burgemeester van Arnhem, de heer mr.
S. J. R. de Monchy heeft in antwoord op de
hem door het Persbureau Vaz Dias gestelde
vragen over de positie van zijn gemeente
verklaard, dat de economische crisis onge
twijfeld voor Arnhem ernstige gevolgen
heeft. De publieke lichamen ondervinden de
grootste moeilijkheden gewoonlijk eerst na
dat in de maatschappij de crisis reeds eeni-
gen tijd heeft gewoed; het jaar 1930-1931
was dan ook nog vrij gunstig. Uit den aard
der zaak is de toestand ln de industrie in
het algemeen weinig bevredigend. De meeste
groote bedrijven hebben wegens slapte werk
volk moeten ontslaan.
Het aantal werkzoekenden, dat op 1 De
cember 1930 bij de Arbeidsbeurs stond in
geschreven. bedroeg (met inbegrip van de
genen, die bij de werkverschaffing bulten de
gemeente waren geplaatst) 1696. Op 1 De
cember 1931 bedroeg dit aantal 2209 of 30.2
pet hooger. Naar raming zal dit jaar voor
werkloozen-uitkeering 'n bedrag van f 121,830
nocdig zijn tegenover f 55.047 over 1930.
Ten aanzien van de kaspositie der ge
meente Arnhem merkte de burgemeester op,
dat de financiering van buitengewone wer
ken, waarvan de kosten over een aantal ja
ren moeten worden verdeeld, d.w.z. dat deze
moeten worden opgenomen in een geldlee-
ning op langen termijn, gedurende de laat
ste maanden moeilijkheden oplevert, zoowel
door gebrek aan. aanbod van kort geld als
door de geringe belangstelling van het pu
bliek voor obligaties ten laste van de open
bare lichamen, waardoor het plaatsen van
een geldleening op langen termijn op niet te
zware voorwaarden lastig is, Gedurende de
eerste negen maanden van 1931 liep alles
zeer vlot en kon de gemeente Arnhem kas-
geldleeningen sluiten tegen, een abnormaal
lage rente.
De grootte van. het gezamenlijk bedrag,
da: aan kasgelöleeningen uitstaat, is afhan
kelijk van den omvang der in uitvoering
zijnde buitengewone werken. Telkenjarc
wordt aan B. en W. machtiging verstrekt tot
het aangaan van kasgeldleeningen, welke ge
lijktijdig een bedrag van zes millioen gulden
niet te boven mogen gaan. Dit bedrag is in
de laatste jaren nimmer bereikt. Wanneer
het gelukt, deze vlottende schuld te consoli-
deeren, dan baart de kaspositie voorshands
geen zorgen meer, daar de gewone inkomsten
der gemeente zoodanig toevloeien, dat de ge
wone uitgaven daaruit regelmatig kunnen
worden gedaan.
Vergelijkenderwijs, aldus vervolgde mr. de
Monchy, is de financieele toestand der ge
meente niet ongunstig. De afschrijvingen op
de verschillende objecten voldoen aan de
technische eischen. Er is in de afgeloopen
jaren een kleine algemeene reserve gevormd
en daarnaast zijn nog reserves in diverse be
drijven aanwezig. Steeds wordt een solide
begrootingspolitiek gevoerd, waarvan het ge
volg is dat men in de laatste jaren nimmer
heeft gestaan voor een teleurstellende uit
komst van den dienst. De belastingen werden
in 1929, 1930 en 1931 aanzienlijk verlaagd,
terwijl de bedrijf starleven in voor de con
sumenten gunstigen zin zijn gewijzigd.
Het eindcijfer van de begrooting voor 1931
was f 11.412.548,51 en vcor 1932 is het
f 11,539,978,77, een stijging derhalve van rond
f 127.000. De stijging is voorhamelijk toe te
schrijven aan den bouw van een nieuw zie
kenhuis. waarvan de rente en aflossing voor
het eerst op de begroeting voor 1932 zulllen
drukken, aan een vermoedelijke stijging van
het aantal werkloozen, aan den bouw van
nieuwe scholen, aanleg van nieuwe straten
en andere werken in verband met de uit
breiding van de bebouwing der gemeente.
Na afhandeling van de begrooting zullen
B. en W. aldus vervolgde Mr. de Monchy
zich er nader rekenschap van geven wat
ter versobering van den Gemeentedienst kan
worden gedaan. De loonen van het Gemeen
tepersoneel zullen daarbij wel niet onaan
getast kunnen blijven. Het ware trouwens
niet verantwoord om in een tijd, waarin
vrijwel alle waarden op een lager geldpeil
zijn afgezakt, wat zich ook in de inkomsten
der gemeente zal weerspiegelen, de voor
naamste uitgaafpost onveranderd te laten.
Van andere versoberingen zal men zich, na
hetgeen op dit gebied in de laatste tien j aren
reeds is geschied, geen groote voorstellingen
kunnen maken. Het gemeentepersoneel is
in aantal zóó gedaald, dat verdere inkrim
ping haast bij geen onderdeel meer moge
lijk Ls.
Met betrekking tot. de financieele verhou
ding tusschen het Rijk en de gemeenten ver
klaarde de Burgemeester van Arnhem, dat
de wet voor zijn gemeente over het' algemeen
een gunstig gevolg heeft gehad. De contrl-
bualbelen moeten een belangrijk geringer be
drag aan belasting opbrengen (voor 1931-
1932 ruim vijfhonderdduizend gulden minder)
De gemeente-fir.anciën worden niet meer zóó
sterk afhankelijk van stijging of daling van
inkomen, hetgeen bepaaldelijk in dezen cri
sistijd een niet gering voordeel is. Er is der
halve een zekere stabilisatie van de inkom
sten der gemeente uit belastingen ingetre
den.
Hiertegenover staat, dat somtijds een
grootere elasticiteit voor het bepalen van de
gemeentelijke inkomsten nuttig kan zijn,
welke mogelijkheid nu veel beperkter is ge
worden.
De Burgemeester deelde tenslotte nog mede
dat waarschijnlijk in het begin van 1932 on
der directie van oer. Rijkswaterstaat zal
worden begonnen met den bouw van een vas
te brug over de rivier. Als openbare werken
van eenigen omvang zijn verder nog in uit
voering de werken in het Arnhemsche Broek,
dat door ontpoldering en wegenaanleg voor
bebouwing gereed wordt gemaakt. Dit is
normaal werk. Speciaal als werkverschaf
fingsobject is in voorbereiding de aanleg van
rijwielpaden in eenige mooie gedeelten van
de gemeente.
Oe toekomst zal sterk afhankelijk blijken
van den algemeenen economischen toestand.
Dat het vreemdelingen verkeer in 1931 eenige
teruggang aanwees, schreef de burgemeester
echter geheel op rekening van het ongun
stige weder.
GEARRESTEERDE NOTARIS OP VRIJE
VOETEN.
Naar de Tel verneemt is Dinsdagmiddag de
dezer dagen gearresteerde notaris, die in het
Huis van Bewaring te Amsterdam opgeslo
ten was, onder borgstelling op vrije voeten
gesteld.
AUDIëNTIE VAN DEN BISSCHOP.
De Bisschop van Haarlem zal op Nieuw
jaarsdag audiëntie verleenen van 12 tot
1 uur voor de Ieeken, Eerw. Broeders en Zus
ters, en van 1 tot 2 uur voor de Eerw.
geestelijkheid.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
Arnfried 27 te Santos v. Amsterdam.
Alwaki 29 te Montevideo, Rotterdam naar
Buenos Ayres.
Amstelkerk 30 4 u. v. Hamburg naar Am
sterdam.
Breedijk 30 16 u. voorgaats van den N.
Waterweg verwacht. New York n. Rotter
dam.
Christiaan Huygens 30 v. Colombo, Bata
via naar Amsterdam.
Deucalion 28 v. San Domingo n. Puerto
Barrios.
Columbia 29 10 u. v. Barbados n. Plymouth
en Amsterdam.
Crijnssen 30 te Amsterdam v. W. Indië.
Costa Rica 30 v.m. v. Amsterdam te Bar
bados verwacht.
Flandria 29 19 u. v. Santos Amsterdam n.
Buenos Ayres.
Gaasterkerk 29 v. Alexandrië, Australië n.
Rotterdam J
Insulinde 30 3 u. v. Port Said, Rotterdam
naar Batavia.
Kota Nopan 30 v. Batavia n. Rotterdam.
Laertes p. 30 Wight, Batavia n. Amsterdam
Maaskerk 29 te Lagos, W.-Afrika.
Nictheroy 26 te Seattle- Antwepen n. Pa-
cifickust.
Nebraska "30 te Liverpool, Vancouver naar
Rotterdam.
Poelau Bras 29 te Singapore, Batavia n.
Amsterdam.
P. C. Hooft 29 v. Algiers, Amsterdam naar
Batavia.
Rhea 28 v. Sanchez n. Havre en Amsterdam
Randfontein 29 v. Beira n. L. Marques-
Siaoe 29 te Belawan-Deli.
Sibajak 30 v. Rotterdam naar Batavia.
Saleier p. 29 Perim, New York naar Java.
Streefkerk 30 te Antwerpen, Calcutta n.
Rotterdam.
Soekaboemi p. 29 Point de Galle, Batavia
naar Rotterdam.
Tjisadane 29 te Macassar v. Sanghai
Tjisalak 28 v. Hongkong n. Swatow.
Tosari p. 29 21 u. Finisterre. Rotterdam n.
Batavia.
Van Rensselaer 28 v. Madeira n. Havre.
West-Indië naar Amsterdam.
IJstroom 29 te Warri. West-Afrika naar
Amsterdam.
FEUILLETON
8)
Toen kwam zij voorbij en ik rende 't
kreupelhout uit en stond tegenover haar en
't was net als een klein, kind, dat een
g-rootcn hond tegen komt, want we stonden
stokstijf tegenover elkaar en we waren alle-
twec bang voor elkaar. Ze had een muziek -
tasch in de hand en dat bracht mij op een
idee. want ik vroeg haar: „Komt u van mu
ziekles?"
„Ja", zei ze.
„O", zei ik. .speelt u piano?"
„Nee", zei zij, „ik zing".
„O", zei ik, „dat is 't mooiste wat er be
staat kent u „Look look look at the
stars above?"
,Nee", zei zij, ..ik ken nog maar drie liedjes:
Mijn Vaderland, Stoute Poes en Met een dank
baar gemoed breng ik u zonne mijn groei
„O", zei ik. „Stoute Poes dat ken ik ook"
en ik zong. zoo goed als ik kon: „Poes, poos.
leelijke poes, wist je niet wat er van komen
moest?"
Maar zij kreeg oen kleur en z«l. dat ze
een heel ander liedje van Stoute Poes- ken
de.
„O", zei ik, „neem me niet kwalijk
„Ik moot gauw naar huis", zei zij toen.
L al?" zei ik,
„Als ik te laat ben, zou ik niet weten
wat ik zeggen moest".
„Ja maar, als u nu al weggaat, weet ik niet
zoo gauw wat. ik zeggen moet en ik wou u
zooveel zeggen".
"Als u er dien avond niet geweest was, was
ik dood gegaan".
„Nou moet ik naar huis".
„Komt u hier weer de volgende week?"
„Misschien".
„Mag ik u dan Marie noemen?"
„Dag!"
„Dag Marie".
Ze liep weg, maar juist bij de bocht van
liet laantje keek ze om, ze keek om en nu
zit ik hier op mijn lief kamertje en weet niet
of ik eigenlijk een ezel ben of niet want had
ik haar niet direct een kus moeten geven?
HOOFDSTUK Hl
23 September. Gisteravond ben ik, in
het gevolg van mijn geliefde tante, naar een
vergadering geweest en behalve mijn chef, de
zahn-in-blikjcs-fabrikanV waren er allemaal
dames en liet was een heel ge-animeerde ver
gadering. Er gaat iets bijzonders gebeuren,
want er komen manoeuvres hier in 'l dorp en
't bijzondere daarvan zijn de officieren, die
altijd met de manoeuvres meekomen.
En voor mij was 't ook een bijzondere
avond, want mevrouw Layen was er en
zat naast ons en 't bijzondere van mevrouw
Layen is Marie, die altijd met haar mee
komt en zoo zat ik tusschen m'n tante en
de vrouw van den dokter en als ik m'n
oogen naar links draaide zag ik net 't pro
fiel van Marie en dat is een recht neusje en
een paar roode lippen en een eigenwijs kin
netje. alles even gevoelvol en bekoorlijk er.
dat zijn van die oogenblikken dat je je ge
ïnspireerd voelt tot iets hoogers dan dit
aardsche bestaan en dat je werkelijk lust
voelt met je geliefde ln een auto ergens heen
te gaan, waar je ook nog wel op aarde bent
maai: waar je zoo goed. voelt» dat, je,
geen steek meer schelen kaïn of je nog op
aarde bent of niet. Maar de presidente van
de vereeniging was al opgestaan, het is Juf
frouw Klokkerok en ze sprak als volgt.
„Geachte eerevoorzitter, geachte dames,
Dat wij, dames, voor alles goede patriotten
zijn en onze geëerbiedigde koningin liefheb
ben, spreekt vanzelf. Nu Is het een feit," dat
men z'n liefde niet alleen met woorden moet
verkondigen, maar ook met daden moet
toonen. (Laat je dit gezegd zijn Chip, dacht
ik.) Toen H. K. H. de Prinses geboren werd.
hebben we dit gedaan door een dozijn zijden
luiers, eigenhandig geborduurd, naar Den
Haag to brengen en liet was een aardig
reisje, ik wil zeggen: hot was een mooie cn
edele egsto (Applaus).
„Do gelegenheid om onze liefde voor het
koningshuis daadwerkelijk te verwerkelijken
biedt zich nu op een andere wijze. Binnen
kort zullen hier eenige mannen komen, die
zooals men zegt in 's konings rok loopen, of
eigenlijk dus in de rok van de koningin
enfin ik wil zeggen: officieren. Laten we
deze gelegenheid niet verzuimen om te laten
zien dat. we een breed en kijk op de dingen
hebben en daarom vriendelijk zijn tegen de
mannen, wier plicht 't ls, om 't vader
land te verdedigen.
„Ik open dus de discussie over de beste
wijze deze helden te eeren cn onze sympathie
duidelijk te maken".
Na een frenetiek applaus stond er een
dame op. mevrouw Servalen die 't volgende
voorstel deed:
„Wij hebben, door 't voorstel van onze
presidente bij acclamatie aan te nemen, een
delicate taak op ons genomen. M.i. moet er
iets opvoedends uitgaan van onze huldiging
cn daarom zou deze 't best den vorm aan
kunnen nemen van een cantate «en vredes-
cantate. Mijn oudste zoon heef: een prach
tige cantate gedicht.
„Mijn man heeft de muziek er bij ge-
maak:. Mijn dochters kunnen de soli prach
tig gingen, er ls een ait-soli on die heb
ik al heel ernstig ingestudeerd".
De volgende spreekster, mevrouw Dinde-
ren, vond 't idee van mevrouw Servalen
heel aardig, maar ze was bang, dat t te
veel van de krachten vain één familie vroeg
en dat 't bovendien de heeren officieren
niet geheel bevallen zou. Zij had zich meer
een soort bazar gedacht, waarvoor alle dames
Iets zouden maken en dan konden de of
ficieren van alles koopen en dat zouden ze
natuurlijk heel leuk vinden.
Mejuffrouw Sizon dacht ook wel, dat dit
heel leuk zou zijn. vooral als alle dames toe
valiig in 't bezi: waren van zulke snoezige
zigeunerpakjes, als zij wist dat de vier doch
ters van mevrouw Dinderen nog hadden van
't vorig bal masqué, maar daar dit niet zoo
was* voelde zij meer voor een gewoon bal.
Juffrouw Tervlict zei, dat ze ook wel voor
een bal zou voelen, ais ze toevallig ook pas
een nieuwe avondjapon uit Parijs had laten
komen, net als juffrouw Sizon, maar nu
daolit zij, dat -een tooneelstukje met een
strekking bijv. veel idealistischer en mooier
zou zijn.
Op een vraag van de presidente, wat ze
daarmee bedoelde, zei ze, dat ze zelf zoo'n
tooneelstukje geschreven had, waarop me
vrouw Dinderen heel hoorbaar „tha" zei.
waarop juffrouw Tervliet een kleur kreeg en
.schande" lispelde, waarop de limonadefa
brikant opstond en af.es stil werd.
„Geachte dames", sprak deze waardige
man, „als ik de discussies goed gevolgd
heb„ komt 't idee van de vergadering hierop
neer: een aardige avond en toch ook oen
avond met een bepaalde idealistische strek
king. Welnu wat is makkelijker dan dit?
We beginnen met een tooneelstukje. gever,
dan een zangnummertje en eindigen met
een bal. Niets belet de jongere datnes ter
wille van de algemeene vrooiijbheid op da:
bal ecu zigeunerpakje aan te trekken of oen
avondjapon uit Parijs
„Hoera!" „Zeer juist!" klonk 't van alle
kanten.
Alleen, dames, een, kleinigheid moet ik nog.
even onder uw aandacht brengen. Voorzoover
ik de keurige officieren van ons dappere leger
ken, houden zij er van zoo nu en dan hun
geest te verfrisschen door 't lichaam te ster
ken, mens san-a in corpore eano zooals de
Romeinen zeiden, wat be teekent: idealen
vallen zwaar op een leege maag, d.wz. we
moeten de heeren "iets aanbieden, iets drink
baars en iets eetbaars. Als de vergadering dit
aan mij wil overlaten, wil ik deze taak op
mij nemen en naar mijn zwakke krachten bij
dragen tot 't welslagen van dezen avond.
De rekening presenteer ik dan wel, als ge
woonlijk. aan de penn'ngmeestercs(Luid
applaus).
Onder daverend applaus werd dc ver
gadering gesloten en zonder dat ik Mario
een woordje had kunnen toefluisteren, gin
gen we naar huis.
24 September. Alles is vol van de a.s.
repetitie voor het tooneelstukje, die morgen
avond bij do*. Layen gehouden zal worden.
Zelfs tante is er van vervuld en vandaag
merkte ze niet eews, dat ik niet op den ciec-
trischen stoel zat, zoodot het plan in mij op
kwam om van deze tijdelijke verslapping ge
bruik te maken en nog eons een poging te
wagen om naar Sergy te komen. Geld heb
ik voldoende voor een spoorkaartje en des
noods een nacht logee ren. Natuurlijk zal ik
eerst weer moeten loopen en wel naar een
plaatsje in de buurt, maar 'omdat iedereen
me zoowat kent, zal Ik me moeten vcrk'.eeden.
en hier dacht ik natuurlijk in de eerste plaats
aan Handjegauw.
En zoo gin gik vanmiddag naar dezen
heer toe en hij was direct bereid om mij
te helpen, want hij heeft nog een oud pakje
dat een echt landlooperspakje is en daarin
zalik me veröeeden, nadat ik t van hem ge
kocht heb voor f 10. De beste dag leek me
Zaterdag a.s.. want dan is 's middags de
generale repetitie en 's morgens komen de
soldaten aJ. zoodat. 't. wel een reuze stampij
zal zijn en de fuif zelf- is Zondagavond. Maar
die hoop ik niet mee te maken.
.(Wordt vervolgd.)! j
