BUITENLAND. Twee historische gebeurtenissen. HAARLEM'S DACBLAD TWEEDE BLAD. MAANDAC 4 JANUARI 1932 Gandhi gearresteerd. - De Japanners bezetten Tsjintsjau. - De voorgeschiedenis van Gandhi's arrestatie. Het Engeische standpunt thans deEinitieï bepaald. Hard tegen hard. Willingdon weigerde iedere toenadering. De anti-terreur-maatregeien en de drang van het Al-Indisch Congres. Verdere opmarsch der Japansche troepen. En toch is de oorlog nog niet verklaard. Hoe zal China nu reageerenl HET BELANGRIJKSTE NIEUWS. Gandhi. Twee feiten van internationale beteekenis dient men vandaag in de kronieken der we reldgeschiedenis aan te teekenen. De Britsch-Indische leider Gandhi voor de tweede maal gearresteerd. De Japansche troepen bezietten Tsjints jau. Over beide gevallen zou men een kolom men lang commentaar kunnen geven, doch de feiten in alle eenvoud weergegeven zijn he laas maar al te duidelijk en lang commen taar verdoezelt in den regel deze duidelijk heid. Een feit is het, dat de nieuwe onderko ning een geheel ander heerscher is, dan Lord Irwin. Irwin en Gandhi moeten groote waardeering voor elkander gevoeld hebben en Irwin werkte onweerlegbaar langs de lijnen der geleidelijkheid en via menschelijk en bereidwillig overleg, aan een Indisch- Engelsche toenadering, die de Indische on- afhanke'ijkheid ten doel had. En dit was billijk. Eenige jaren geleden heeft Macdo- nald de belofte afgelegd, dat Indië onafhan kelijk zou worden, zoodra de toestand er rijp voor zou zijn. Twee Ronde Tafelconferenties hebben het tempo van het wordingsproces aangegeven. Volgens den Mahatma is dit tempo veel te langzaam geweest, en vooral de resultaten van de laatste conferentie waren voor de Britsch-Indische groepen die volledige onafhankelijkheid in de pro gramma "s geschreven hadden, volkomen on voldoende. Willing dón. Het congres opende daarop besprekingen over een hernieuwde ongehoorzaamheids campagne, hetgeen voor den onderkoning Lord Willingdon aanleiding was, om iedere bespreking met Gandhi te weigeren tenzij deze zich verbinden wilde a priori te ver klaren, dat de door de Britsch-Indische re-y geering genomen anti-terreur maatregelen, niet in bespreking zouden worden gebracht. Deze anti-terreurmaatregelen waren echter de directe aanleiding tot de we- deropvatting van het plan der ongehoor zaamheidscampagne en het is van Indisch standpunt op zijn minst genomen begrijpe lijk, dat er ten heftigste geprotesteerd werd in den vorm van een ultimatum tegen deze bij voorbaat direct afwijzende houding. Het was tenslotte zooals Gandhi het zelf noem de: „De deur werd mij botweg voor de neus dichtgeslagen." Wanneer men nu bedenkt, dat Lord Wil lingdon bovendien eischte, dat een even- tueele bespreking ontdaan werd van den druk der vooruit geuite bedreiging der on gehoorzaamheidscampagne kan men de hou ding van het Al-Indisch congres zeer goed begrijpen. Engeland heeft dus ten tweeden male zwart op wit doen weten dat het hard te gen hard verkiest, boven minnelijke schik king. Een verontschuldiging is het zonder twijfel dat ook de minnelijke schikking on der deze omstandigheden tot de onmogelijk heden behoorde. Strategisch gezien heeft de Engeische regeering vermoedelijk de wijste partij gekozen Na het slot der tweede Con ferentie in Londen was het reeds duidelijk dat het dezen kant op moest gaan. Gandhi keerde practisch gesproken onverrich ter zake naar zijn land terug. De huidige gebeurtenissen zijn daar de gevolgen van. De bezetting van Tsjintsjau door de Ja- panneezen heeft in geheel China groote op winding teweeg gebracht. Veelvuldig wordt de meening uitgesproken dat de Chineesche regeering thans beslissende stappen tegen Japan moet ondernemen ten einde de re geering te Tokio te dwingen den opmarsch van haar troepen tegen te gaan. De Chi neesche studentenorganisaties hebben reeds medegedeeld, dat zij een der dagen van de volgende week als een treurdag zul- Valabhai Patel Tsjang Kai Sjok. len beschouwen en dat zij van de regeering zullen eischen dat zij Japan den oorlog ver klaart.. Belangrijk ook is het bericht volgens hetwelk Tsjang Kai Sjek, die nog steeds lid is van den uitvoerenden Raad van de Kwo Min Tang, telegrafisch van zijn buitenver blijf naar het centrum te teruggeroepen. Over de bezetting zelve wordt weinig be richt. Het. telegram waarin van het feit mel ding wordt gemaakt luidt: TOKIO, 2 Jan. (V.D.) Naar uit Moekden gemeld wordt-, heeft de hoofdstrijdmacht van de Rengo-Brigade onder generaal Ka- moe de stad Tsjintsjau Zaterdag om 7 uur (middel-Europeeschen tijd) bezet. Er werd geen tegenstand geboden. Daar ook de Chi neesche overheid de stad verlaten had, na men de Japanneezen op aanwijzing van ge neraal Honjo, de politiemacht over. In de stad moet alles rustig zijn. Een tweede telegram meldt: Te Kintschau, dat Zaterdag ook door de Japaneesche troepen is bezet, is tot nader order de staat van beleg afgekondigd. Er is een ontwapeningsactie uitgevoerd. Meer dan 6000 Chineesche soldaten worden geïnter neerd. Generaal Honjo, zal Zondag te Kintschau aankomen, vanwaar hij de verdere opera ties tegen het terugtrekkende Chineesche leger zal leiden. Tc Kintschau is een uit 41 toestellen bestaand eskader van bombarde mentsvliegtuigen geland. Het derde belangrijke telegram uit China luidt: MOSCOU tover Kowno), 2 Jan. (V.D.) Vol gens een Russisch bericht uit Peking zou de opperbevelhebber van het Japansche leger in Mandsjoerije verklaard hebben, dat de Japansche troepen na de bezetting van Tsjintsjau nog verder en weliswaar naar Sjanhaikwan zullen opmarscheercn. Deze operatics worden nog steeds onder het motief .JBandietenverdeiging" en onder 't oog van Amiurika (dat indertijd verklaard heeft een eventueele bezetting van Tsjintsjau zeer af tekeuren) uitgevoerd .Eergisteren heb ben de Japanneezen. een Amerikaansch of ficier, die via het Chineesche strijdperk in de Japanneesche linies geraakt was gearres teerd. De Amerikaan vroeg of de Japan neesche regeering den oorlog aan China had verklaard omdat een dergelijke arrestatie al leen dan gerechtvaardigd zou zijn. Het ant woord luidde ontkennend! Merkwaardig is, hetgeen op deze arresta tie volgde: Volgens Russische berichten uit Tokio heeft de Amerikaansche gezant tegen de arrestatie protest aangeteekend. Het Ja pansche Ministerie van Oorlog heeft daar op geantwoord, dat de quaestie door de Ja pansche militaire overheid zal worden on derzocht. Het in verzekerde bewaring stel len van den gearresteerde was onjuist ge weest. Doch dit is slechts een incident. De vraag is nu: Hoe zal China reageeren? L. A. Britsch-ïndië Ook Valabhai Patel gearresteerd. LONDEN, 3 Jan. (V. D.) Nader wordt uit Bombay gemeld, dat ook de voorzitter van het Al-Indisch Nationaal Congres, Valabhai Patel, door de politie is gearresteerd. Patel en Gandhi zullen waarschijnlijk worden overge bracht naar de gevangenis te Poona. Het tweede antwoord van den onderkoning aan Gandhi. In antwoord op het lange telegram van Gandhi van 1 Januari heeft de onderkoning geantwoord, dat hij. en de regeering de mo ties van het congresbestuur betreuren, welke een algemeene hervatting van de burgerlijke ongehoorzaamheid beteekenen. tenzij bepaal de voorwaarden zouden worden ingewilligd. Zij betreuren deze moties te meer. gezien de uitgesproken bedoeling van de Britsch-Indi sche regeer in g om de constitutioneele her vormingspolitiek. gelijk, die in de verklaring van den Engelschen premier is neergelegd, te bespoedigen. Geen enkele regeering, zoo vervolgt de onderkoning, kan zich onderwer pen aan de voorwaarden, die men tracht aan aan tie Britsch-Indische regeering op te drin gen. Wegens de bedreiging in het telegram, zoo besluit de onderkoning, moeien hij en de regeering Gandhi en het congres verantwoor deiijk stellen voor alle gevolgen, die kunnen voortvloeien uit de voorgenomen handelingen van het congres, ter bestrijding waarvan de regeering alle mogelijke maatregelen nemen zal. China. Amerikaansch officier door de Japanneezen gearresteerd. Uit particuliere bron wordt medegedeeld dat een Amerikaansch officier, lid van de neutrale militaire commissie in Mant-sjoerije, door Japansche militairen gearresteerd is. Hij begaf zich met drie Chineesche spoor weg-beambten met een locomotief naar een station, dat kort tevoren door de Japanners bezet was. De commandeerendo Japansche officier motiveerde de arrestatie met. de verklaring, dat de Amerikaan cn de Chineezen, indien zij weer naar de Chineesche troepen terug keerden, de strategische positie van de Ja panners zouden kunnen verraden. In de woordenwisseling, die hierop tussehen den Japanner cn den Amerikaan volgde, vroeg de Amerikaan of Japan soms China officieel den oorlog verklaard had, aangezien een dergelijke arrestatie slechts in oorlogstijd mogelijk was. De Japanner verklaarde, dat de huidige Japansche militaire operaties niet als oorlog te beschouwen zijn. Ten slotte wilde de Japansche commandant den Amerikaan wel naar de Chineesche troe pen te Tsjintsjou terug laten keeren, doch slechts langs een omweg over zee. De drie Chineezen wilde hij in geen geval laten gaan. De Amerikaansche officier heeft hierop zijn vrijlating afgewezen en is naar het Ja pansche hoofdkwartier gebracht. Mandsjoerije toch een zelf standige republiek? TOKIO. 2 Januari (V. D.) Naar uit Char- bin wordt gemeld, heeft Tsjang Tsjocng Hoei Zaterdag de zelfstandige Mandsjoe- rijsche Republiek uitgeroepen. In een tele grafische circulatie heeft hij de geheele over heid in Mandsjoerije gesommeerd slechts de verordeningen van de Mandsjoe-regeering uit te voeren, en geen relaties meer te on- cn Peking. Frankrijk. Generaal Paa gestorven. Generaal Pau een van Frankrijks populaire generaals van den ouden stempel is gestor ven. Lang was hij voorzitter van het Fran- sche Roode Kruis. In den oorlog van 1870 werd hem de rechterarm afgeschoten. Na voorloopig hersteld te zijn, nam hij opnieuw dienst. Op zijn 23ste jaar had hij aj twee veld tochten achter den rug. in den loop waarvan hij drie keer gewond werd. Behalve in Algiers heeft hij niet overzee gediend. In Frankrijk werden hem belangrijke commando's opge dragen, met name te Belfort en te Nancy. In 1913 hielp hij in den Senaat de wet op den driejarigen diensttijd er door halen. In het zelfde iaar trad hij tegen het bereiken van de leeftijdsgrens in de reserve. Te voren was hij al voor het behoud van de versterkingen aan de Noordelijke grens opgekomen. Kort voor den oorlog werd aan Pau het ondervoorzitterschap van den oppersten oor logsraad aangeboden. Hij stelde als voorwaar de de vrije hand te houden inzake de benoe ming van leger- en corpscommandanten. Toen de minister dit weigerde, ried Pau aan Joffre als zoodanig te benoemen. In 1914 trad Pau opnieuw in werkelijken dienst. Hem werd het bevel over het leger van den Elzas opge dragen. ALs zoodanig richtte hij een offensief tegen Mulhausen. dat geen verdere gevolgen had, aldus de N.R.C. Wel had het als afïei- dingsbeweging zijn nut. Later heeft hij in verschillende landen bijzondere zendingen vervuld. Men kan zich niet weerhouden ook Hindenburg's rede te becritiseeren. Terwijl de Engeische cn Amerikaansche persorganen vol lof gewagen van Hinden burg's rede, kan de Fransche pers zich na tuurlijk weer niet van stekelige critiek ont houden. PARIJS. 2 Jan (V.D.) Het „Journal" be spreekt de verschillende Nieuwjaars-rede voeringen van vooraanstaande personen in het Duit-sche Rijk en verklaart, dat de RÜkspresident bij zijn eisch tot schrapping van de schadevergoedingen het rapport van de deskundigen te Bazel over het hoofd heeft gezien, waarin uitdrukkelijk wordt vastge steld, dat de Duitsche schadevergoeding slechts ongeveer 12 pet. van de Rijksbegroo- ting uitmaakt. Wanneer hij de militaire clau sules van het Verdrag van Versailles in naam van gelijkheid en veiligheid aanvalt, dan moet men zich afvragen, of de verstoring van de veiligheid uitging van hen. die de hand having van de bestaande orde eischten of van hen. die onophoudelijk protesteeren te gen de bestaande orde. De socialistische „Populaire" noemt de rede van den Rijkspresident in haar conse quenties zeer ernstig. Zij is niet geschikt den dient ook den vrede niet. Zij maakt integen- i strijd voor de ontwapening te bevorderen cr. j deel den algemeencn toestand moeilijker. Amerika. Voorstel tot vermindering van douanetarieven. WASHINGTON 2 Jan'. (N.T.A.) De de- mocratischc partij zal bij het Congres een voorstel indienen tot vermindering der Ame rikaansche douanetarieven, speciaal die voor suiker en notenhout. Ook zal de Democrati sche partij een voorstel doen tot bvjeenroc- ping van een algemeene internationale douaneconferentie. Daders van bomaanslagen op Italianen op het spoor NEW-YORK. 2 Januari (V. D.) Gemeld wordt dat de politie een nauwkeurig sig nalement heeft van drie mannen, die de zes bommen hebben gezonden aan de vooraan staande Italianen. Een beambte van de Ame rikaansche spoorwegen heeft de drie mannen gezien, die do pakjes aan het postkantoor afgaven, cn wist. een nauwkeurige beschrij ving te geven. De politie stelt een ernstig onderzoek in en hoopt binnen enkele dagen de daders te pakken. Richtlijnen der delegatioe ter Ontwapeningsconferentie. WASHINGTON, 2 Januari (V. D.) Staats secretaris Stimson heeft de richtlijnen voor de Amerikaansche delegatie naar de Ontwa peningsconferentie opgesteld. Uit goede bron wordt, vernomen, dat de Vereenigde Staten op het standpunt staan dat. de onderhande lingen te Genêve alleen betrekking zouden moeten hebben op land- en luchtstrijdkrach ten. daar het Vlootverdrag tot 1936 geldig is. Bij eventueele debat-ten over de vloot zullen de Vereenigde Staten zich scherp tegen ver laging van het tonnage van linieschepen ver zetten. Duitschland. De storing van Hindenburg's rede. Naar Wolff verneemt is de politieke politie er vanmorgen in geslaagd twee arbeiders van den telegraafdienst in hechtenis te nemen. Eén van hen was eenigen tijd geleden ont slagen. De vermoedens, dat slechts vak- menschen .de daad konden hebben gepleegd, blijkt dus juist te zijn. Eén der gearresteerde heeft ccn kwetsuur, die hij waarschijnlijk bij het storingswerk heeft opgeloopen. Van belang is voor het onderzoek, dat een physicus te Dcmmin de radio-rede met een parlograaf heeft opgenomen, zoodat de ge heele tekst van de communistische rede kon worden opgenomen. Hieruit blijkt. flat de storing niet slechts uit enkele interrupties heeft bestaan, doch veeleer uit een goed geformuleerde kleine rede, waarin tegen loonsverlaging en dicta tuur wordt geprotesteerd cn waarin voor een Sowjet-Duitschland werd opgekomen. Loonsverlaging in de textiel bedrijven. BERLIJN, 3 Januari (Wolffbureau). Dc bond van textiel-industrieel en in Ba-den heeft besloten per 18 Januari a.s. de loonen met 15 pet. te verlagen. Hierdoor worden ongeveer 40.000 manne lijke en vrouwelijke arbeiders getroffen. Storm op de Noordzee. CUXHAVEN, 2 Januari (V. D.) Volgens zoo juist binnengevallen visschers woedde op de Noordzee een hevige storm. Vele schepen zochten beschutting in Cuxhaven, terwijl men drijfhout, vermoedelijk afkomstig uit de lading van een stoomschip, zag aanspoelen. Vrijdag hcerschte een hevige sneeuwstorm in de Deensche kustwateren, die groote ver woestingen aanrichtte. Men meldt groote materieele schade. Engeland. De Engeische oppositie valt een onderkoning aan. Lansbury. dc leider van de oppositie in het Engeische parlement, heeft den onderkoning van Indië een telegram gezonden, aldus dc N.R.C., waarin hij zegt, dat tal van zijn par tijgenooten ten hoogste verontrust zijn door des onderkonnigs weigering om de jongste ordonnanties van de Britsch-Indische regee ring met. Gandhi te bespreken, die openlijk verklaard heeft voor vreedzame samenwer king te zijn en derhalve beschouwd diende te worden als iemand wiens raad en goede be doeling in alle zaken in overweging moest worden genomen. Dreigt een staking in de Londensche haven? 100.000 Londensche bootwerkers hebben toegestemd in loonsverlaging, doch 3500 leden van de vakvereeniging van schuitenvoerders, lichtpersonccl, sleepbootpersoneel en roeiers verzetten zich tegen een loonsverlaging van 10 pence per dag. Zij besloten vandaag in staking te gaan. wat stillegging van het laden en lossen van schepen op dc Theems ten gevolge zou hebben. Finland. Zeventig percent der bevolking vóór opheffing drankverbod. HELSINGFORS. 3 Januari (Reuter). Het definitieve resultaat van de stemming over het opheffen van het alcohol-verbod is thans bekend. Slechts van enkele afgelegen dorpen zijn de stemmencijfers nog niet bekend. Zeventig procent dor bevolking heeft zich vóór opheffing uitgesproken, 29 pet, voor hot handhaven van het verbod cn 1 pet. voor wijziging der verbodsbepalingen. Roemenië. Russisch-Roemeensche onder handelingen thans zeker. BOEKAREST. 2 Januari (V. D Dc Sovjet- regeering heeft het Roemeensche voorstel aangenomen, om de directe voor-onderhan delingen over het non-agressie pact te begin nen. Roemenië wenscht voor het pact nauw keuriger vredes-garantieformuleering als bij het Kelioggpact. Roemenië hoopt daarbij, van Rusland een garantie te verkrijgen voor zijn huidige Bessarabische grens. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN. a 60 Cts. per regel. Stofzuigerhuis MAERTENS BARTEL JORIS STRAAT 16 TEL. 10756 91111195' RADIO TOESTELLEN VOORKOMT TANDBEDF.RF cn poetst 's-morgens en 's-avonds met NI VA TANDPASTA 70 cts.per '/i tube. Z5cis p.'A Lube. België. Sterke stijging van werk loosheid. BRUSSEL. 2 Jan. 'V. D.) Het aanta! wei*, loozen in België stijgt, voortdurend. Op 31 Dec. 1931 was het aantal tot- 225.266 gestegen, tegen 198.000 de vorige maand. Hongarije. Bezuiniging der Rijksuitgaven een noodzakelijkheid. BOEDAPEST, 3 Januari. (Wolffbureau). De minister van financiën heeft, een artikel gepubliceerd over den economischen toestand van Hongarije. De minister verklaart dat ingrijpende be zuiniging der rijksuitgaven gedurende twee jaar noodzakelijk is. De buitcnlandsche schuldeischers van Hon garije hebben de financleele moeilijkheden van het land ingezien en niet op betaling aangedrongen, daar het land anders econo misch zou zijn verwoest. Spanje. Krachtiger maatregelen tegen de onlusten gevraagd. PARIJS. 3 Januari (Havas). Volgens be richten uit Madrid heeft de commandant der gendarmerie, generaal San Jurjos. aan den minister van binnenlandschc zaken een soort ultimatum gericht. Generaal San Jurjos is verontwaardigd over de gebeurtenissen tc Badajoz cn Castil- blanco. waarbij vijf gendarmen om het leven zijn gekomen, cn hij heeft thans den minis ter medegedeeld, dat als de regeering geen snelle en krachtige maatregelen neemt tegen den ehaotischen toestand, hijzelf deze maat regelen zal nemen om het in gebreke blijven eener regeering bestaand c uit radicalen en socialisten, goed te maken. Italië. Nieuw decreet inzake beper king van den invoer. ROME 3 Januari (Reuter). De staatscou rant publiceert een decreet waarbij machti ging wordt verleend tot het beperken of be schermen van den invoer van artikelen welke niet onder de tot nog toe gepubliceerde be palingen vallen. Van de bestaande bepalingen kan worden afgeweken, ten gunste van die landen, welke den invoer van Italiaansche producten niet belemmeren. HAARL. BESTUITIDERSBOND. Het secretariaat van den Haarl. Bostuur- dersbond heeft zijn bestuurders cn vertrou wensmannon opgeroepen tot een vergadering op Dinsdagavond, waar ccn hoofdbestuurder van het N V V. zal sproken over de Twentschc staking en de steun voor dc stakers. JUBILEUM J. F. TIEMENS. Zaterdag 2 Januari was het 25 jaar ge leden dat, de heer J F. Tiemens, werkmeester in de Strafgevangenis tc Haarlem, in 's Rijks dienst trad. De jubilaris werd in tegenwoordigheid van het geheele personeel toegesproken door don directeur, die hem namens het personeel een. geschenk overhandigde. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN. a 60 Cts. per regel. Wat de borstel Js voor Uw tanden lal is AGENDA MAANDAG 4 JANUARI Stadsschouwburg: N.V. Het Schouwtoo- neel. 4de Gem. Volksvoorstelling. „Een goede buur is beter dan...." 8 uur. Schouwburg Jansweg: „Vier dagen uit het leven van een onfatsoenlijk meisje. 8.15 uur. Nieuwe Kerk: Bijeenkomst Evangelische Alliantie, 8 uur. Cinema Palace: De slag bij Bademünde. Op het tooneel: Barandini met zijn pop August. 7 en 9 15 uur. Rembrandt Theater: Viktoria und lhr Husar. Op het tooneel: Hadges Bller Ballet. 7 cn 9.15 uur. Luxor Theater: Zijn Dubbelganger. Op het tooneel: Variété Attractie. 8.15 uur. Teyler's Museum, Spaarne 16- Geopend op werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan dags, toegang vrij. DINSDAG 5 JANUARI Stadsschouwburg: Ensemble Bouber, „Droomkoninkje". 8 uur. Wilhelminakerk: Bijeenkomst Evangelische Alliantie. 8 uur. Hotel Central, Groote Houtstraat): Bijeen komst Makelaarsvereniging. 8 uur. Remonstrantenhuis. Wilhelminastraat 22: Vereeniging van Spiritisten „Harmonia". Le zing. 8.15 uur. Nassauplcin 6: Vergadering Kamer van Koophandel cn Fabrieken. 7.30 uur. Bioscoopvoorstellingen. .APOTHEKEN (AVOND- EN NACHTDIENST) P. Th. A. van Rijn, KI. Houtweg 15, teL 10539. Fa. C. G. Loomeyer en Zn., Zijlweg 34, teL 12495. Schoterbosch-Apotheek, Rijksstraatweg 19. tel 1271L

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1932 | | pagina 5