Het woord is aan. Het Belangrijkste. In vreemde haven. 49e Jaargang No. 14886 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Woensdag 6 Januari 1932 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per weck ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week ƒ0.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post 0.72>£. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 ♦Redactie 10600 Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810 ADVERTENTIëNl5 regels f 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (icderen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Like andere vinger f 1 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f 75.-, Verlies ijsvingcr f 75.-, erlies andere vinger f 30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN HAARLEM, 6 Januari. Hutspot. Vandaag over vier weken moet de Inter nationale Ontwapeningsconferentie te Ge- nève beginnen. Er is nog altijd geen besluit tot verdaging, er wordt zelfs in de laatste dagen niet meer over geschreven, zoodat de Stille Kracht, die de conferentie tracht te doen mislukken, blijkbaar alvast niet in deze eerste poging zal slagen Wel wordt er zon der twijfel krachtig gestookt, waarvan de internationale pers een wonderlijk beeld geeft. Een ware hutspot van contrasteerende meeningen komt er in tot uiting, en een reeks excuses van diverse zijden wordt al vast bij voorbaat geopperd, om aan de wer kelijkheden van den toestand te ontkomen. Anderen verzetten zich weer fel tegen deze' ontwijkende houding. Zoowel in Amerika als in Frankrijk en En geland wordt van zekere zijden luidkeels ge snoefd over hetgeen deze landen „al aan ont wapening hebben gedaan". Dat wordt dan gestaafd met allerlei fraaie beweringen en statistieken, die volstrekt niets bewijzen maar die Jan Publiek zand in de oogen moeten strooien. Dat de te Genève bijeenkomende naties in dezen tijd tien milliard guldens per jaar aan oorlogstoerustingen uitgeven wordt hem gelukkig ook telkens weer in herinnering gebracht. Amerika's reusachtige nieuwe vloot- plan en enorme reeds bestaande vloot zijn voldoende, om het geklets van den onder staatssecretaris Castle over Amerika's „poli- tielegertje" totaal onbenullig te maken. Frankrijk's geweldig leger en geweldige lucht- vloot-van-duizenden vliegtuigen, Engeland's kolossale vloot kent de wereld maar al te goed Er is te veel propaganda mee gemaakt. Toch zullen we deze redenaties natuurlijk In vollen omvang en met alle denkbare drog redenen er bij in Genève te hooren krijgen. Zij doen niets ter zake. De vraag is niet, wat men in vorige jaren heeft nagelaten ten aan zien van nog zwaarder bewapening, maar hoe men zal beperken en verminderen ten aan zien van de huidige bewapening, die gewel dig is. Als xi twee revolvers bezit doet het niets ter zake of u indertijd eens vermeden hebt, er een dolkmes bij te koopen. Als u een van die twee revolvers in het water gooit hebt u uw bewapening verminderd. Smijt u ze er beide in, dan pas bent u ontwapend. Dit alles schijnt kinderlijk eenvoudig, maar als u de hutspot van internationale betoo- gen op dit moment leest zoudt u wel tot de conclusie moeten komen, dat het voor som migen zeer ingewikkeld is. Een ander hutspot-dispuut komt weer eens opnieuw tot uiting in een debat tusschen prof. Einstein en den Engelschen journalist Sisley Huddleston, beiden ontwapenaars, en ongetwijfeld beide even eerlijk van bedoelin gen. Alleeni gelooft de professor in de veel besproken „internationale weermacht" ter beschikking t>e stellen van den Volkenbond, en Huddleston, onder den titel ..Gij maakt geen vrede met bommen", wijst die verschui ving, dat zonderlinge compromis, met beslist heid af. Hij' bestrijdt der. professor fel. Hij zegt ronduit: .Meneer Einstein, u bent een groot geleerde, en wij erkennen het alle maal, maar ik wou dat u op uw eigen terrein bleef en geen fantaisieën op touw zette waar in vele menschen vanwege hun respect voor de wetenschap, dreigen te gelooven omdat u het zegt." Deze woorden zijn mij uit 't hart gegrepen. Professor Einstein is misschien de populairste kamergeleerde, die ooit bestaan heeft, of schoon van het miliioen menschen er niet éen een touw kan vastknoopen aan zijn rela- tiviteits-t-heorie. Maar deze populariteit is al ler gevaarlijkst als hij zich op ander dan zuiver-wetenschappelijk gebied gaat begeven. De afdwalingen der professoren zijn een der rampen van onzen humbug-ach tigen tijd, die geneigd is iedere beroemdheid op welk ge bied ook, autoriteit te verleenen op ieder an der gebied. Ofschoon wij allemaal weten dat de kamergeleerde minder dan eenig ander mensch contact met de grillige realiteit van zijn medemenschen heeft, en het minst ge schikt is om de dagelijks-zich-wijzigende stroomingen van zijn tijd en dat grootste al ler raadsels „de psychologie van de massa" aan te voelen. Als een zuiver-wetenschappe lijk aangelegd en werkend mensch zich op eenig ander "terrein dan zijn eigen begeeft, handelt hij zeer onwetenschappelijk. Dit moest hem terughouden, maar het doet het helaas niet. Zoo spelen vele professoren in vele landen, door goedkoop succes verlokt, thans een rumoerige openbare rol die veel gevaren oplevert, omdat zij de krachten en de tegenkrachten, die in werking zijn, niet kennen en niet aanvoelen. Er zijn geen compromissen bij het vraag stuk: ontwapenen. Men ontwapent alleen als men wapens afschaft en vernietigt. Ze ter beschikking van een internationale organi satie stellen is schijn, maakt- alleen den toe stand ingewikkelder, zal nooit het feit weg nemen dat er. als er gevochten zou worden, alleen voor nationale aspiraties zal worden gevochten .Dat is duidelijk voor ieder die de waarheid durft erkennen. Gelukkig neemt het aantal Huddestons in deze wereld met den dag toe en zij zijn, doordat zij veel meer inzicht in deze dingen hebben, op dit gebied van oneindig grooter beteekenis dan een professor Einstein, die beter zou doen eens te peinzen over de relativiteit van den kamer geleerde als wereldhervormer VOORZITTER VAN AMSTERDAM'S KAMER VAN KOOPHANDEL. De Kamer van Koophandel te Amsterdam heeft Dinsdag tot haar voorzitter gekozen de heer Gottfr- H. Cronc. lid van de firma K. Th. Cronc. voordien voorzitter van de afdee- ling Grootbedrijf. HOE HET ONGELUK MET DE OOIEVAAR GEBEURDE. Uit het rapport der Siameesche commissie. Zwaar belastmaar niet maximaal. Fouten van invloed op de start. Het Haagsch correspondentiebureau doet nadere mededeelingen uit het Siameesche rapport over het ongeluk met de „Ooievaar". Omtrent de oorzaak is de inhoud van het rapport radiotelefonisch te bevoegder plaatse ontvangen. Het ter zake stenografisch opge nomen bericht luidt als volgt: Moeilijke start te Alor Star. Het maximum toelaatbaar gewicht was 5250 K.G. Het totaal gewicht gedurende de reis van Alor Star wordt geschat op 5124 K.G. Dc bemanning bestond uit vier leden; er wa ren twee passagiers in het vliegtuig. Dit betreft nog steeds de vlucht van Alor Star. Het schijnt, dat zich bij het loskomen van Alor Star eenige moeilijkheden hebben voorgedaan, doch het had daar geregend. De moeilijkheden worden toegeschreven aan den toestand van het vliegveld. Te Don Muang verliet de heer De la Lande het vliegtuig. Twee andere personen waren als passagiers geboekt. In het geheel waren toen aan bemanning en passagiers zeven personen in 'het vlieg tuig. Daar er slechts vier stoelen in het vlieg tuig waren, zat de mecanicien op een kussen. Het vliegtuig was zwaar beladen. Evenwel, niettegenstaande den in Don Muang ingeno men extra-passagier, werd het totaal gewicht van het vliegtuig geschat op 5059 K.G., dus onder het totaal toelaatbaar gewicht en een beetje minder dan toen het vliegtuig van Alor Star vertrok. Deze vermindering was moge lijk doordat van Don Muang minder brand stof werd medegenomen dan van Alor Star. Wiersma was gewaarschuwd. Het vertrek van Don Muang zou plaats hebben op 6 December te 5.45 uur. De aanloop was 1600 M. Er stond een zeer lichte wind uit het Noor den. De motoren werden aangeslagen en op volgas gebracht op de gebruikelijke manier (in the orthodox manner). Er was voldoende licht Juist toen de middenmotor op toeren tal kwam, zag de start-officier, die 7 M. Z.O. van het vliegtuig stond, dat de nooduitgang in den vleugel boven de bestuurderszitphiats openstond of openging. In het Engelsche rap port wordt in het begin gesproken van „be came opened" en later van „was opened" Van zijn standplaats kon de start-officier den eersten bestuurder in zijn stoel zien zit ten. Hij gaf den bestuurder een teeken dat iets niet in orde was en vestigde de aan dacht op het geopende noodluik. De be stuurder keek omhoog naar den nooduitgang knikte, doch deed niets om het luik te slui- ten.De officier gaf nog maals een teeken en liep op het vliegtuig toe, doch de bestuurder beduidde hem uit den weg te gaan. De botsing zien aankomen. De officier ging op zij en het vliegtuig be gon te rollen. Het bewoog zich over een groot gedeelte van het veld zonder den grond te verlaten. De bestuurder trachtte het toestel van den grond te krijgen, door het hoogteroer op te trekken, doch aangezien het nog niet de juiste vliegsnelheid had bereikt kwam het weer aan den grond, omdat het overtrok ken was (bij stalling!. Hij kwam nu te dicht bij de Zuidzijde van het vliegveld om door stoppen van het vliegtuig een ongeluk te voorkomen. Aan het eind van het vliegveld was eerst de sloot, dan een aarden dam, dus hooger dan de oppervlakte van het vlieg veld en dan weer een sloot en daarna een sawah met ongeveer 50 c.M. water. De be stuurder moet den dam vlak voor zich gezien hebben. Hij trok opnieuw het hoogteroer op, doch dat was onvoldoende om van den dam vrij te komen; wielen en staartsteun raakten den dam met groote kracht. Het landingsge stel brak van den romp af cn schoot door eigen traagheid vooruit. De bestuurder reali seerde de komende botsing. Hij sloot de twee zijmotoren af, doch had geen tijd den mid denmotor af te zetten. De romp van het vliegtuig met- nog een werkenden motor en met den staart naar beneden ging met groote snelheid zonder landingsgestekl voor waarts. Toen het vliegtuig over het landings gestel heen ging, raakte 't met de linker zijde van 't hoogteroer. Een van de wielen wend in zuidelijke richting van het vliegtuig naar de sawah geworpen; het andere wiel dat niet geraakt, was, viel in de vliegrichting niet zoover zuidelijk als het linker. Hot vliegtuig kwam in overtrokken positie, met twee afge zette motoren, zoodat toen de staart met- het wiel in aanraking kwam, dc neus nog verder dook. De neus van de machine raakte den grond met groote kracht op ongeveer 48 m ten Zuiden van den dam, het vliegtuig sloeg over den kop en kwam als gevolg van de le vende kracht eerst 9 M. verder tot stilstand. Niet tijdig gestopt. Dit vliegtuigtype eischt bij volle belas ting voor het opstijgen een aanloop van niet meer dan 400 M. De beschikbare afstand tusschen het punt van vertrek en met einde van het veld bedroeg 1600 M. De grond was hard en droog. De piloot, had moeten beden ken. dat ergens iets haperde toen het vlieg tuig na den normalen aanloop niet opsteeg. Het niet stoppen van het vliegtuig voordat de veiligheidsgrons bereikt was, is een „error in judgement". Het kan zijn, dat de piloot na zijn ervaring be Alor Star (nat veld) vertrouwd heeft op een gemakkclijken start van Don Muang na dat de normale afstand verkopen was. Hij heeft gedacht, dat er niets mankeerde en den aanloop voortgezet. Niet in staat zijn de om los te komen en het toestel in vlieg- positie te brengen, bleef hij vertrouwen, dat het vliegtuig los zou komen en zette den aanloop voort, totdat het te laat was om de situatie te rectificeeren. De factoren, die het toestel beletten om met goed gevolg op te stijgen zijn: 1. De geopende nooduitgang. Het is duide lijk gebleken dat het luik bij den start ge opend was. Het is door den start-officier op gemerkt, zoomede door twee andere officie ren, die in de nabijheid stonden. Ook bij het onderzoek op het verongelukte vliegtuig is gebleken dat het luik openstond; het werd begraven in den móéder gevonden. De po sitie en de toestand er van toonden aan, dat ook op het- oogenblik van het ongeval het luik geopend was. Het gevolg van een poging tot opstijging met het geopende luik zou zijn: a. zeker verlies aan stijgvermogen; b. vergrooting van den 1 uchtweerstandhet geen belette de normale vliegsnelheid te ver krijgen; c. zekere mate van staartlastigheid, ver oorzaakt door een draaimoment om hei zwaartepunt van het vliegtuig. 2. Onjuiste stuwing van de lading van het vliegtuig (Eng.; improper trimming of tihe machine). Het totaal gewicht van het vliegtuig bij vertrek uit Don Muang was geringer dan bij vertrek van Alor Star en nog beneden het maximum-toelaarbaar gewicht. Toch was het toestel aardig belast. De verceeiing was niet zoo gunstig ais te Alor Star. de vermindering van gewicht aan brandstof en de vermeer dering met een persoon en bagage verander den de langsstabiliteit van het vliegtuig en vermeerderden de st-aartlastigheid. Het toestel had een verstelbaren stabilisator, om bij het trimmen de verandering in de gewichtsver- deeling te compenseer en. De stabilisator was niet beschadigdHet onderzoek toonde aan, dat de stabilisator neutraal stond De machine was niet in het juiste evenwicht om los te komen. Deze beide factoren, het openstaande luik en de onvol doende stuwing, maakten de machine staart- last-ig (unduly taiiheavy). Conclusie. De commissie is van oordeel, dat het vlieg tuig niet van den grond los kon komen, ten gevolge van deze combinatie van oorzaken. 1. de nooduitgang boven de bestuurders zitplaats was geopend; 2. de vrij zware last "was niet behoorlijk gestuwd; 3. de poging om met den wind mee te starten, moest den normalen aanloop onge twijfeld verlengen. Het hooge water in Duitschland heeft schaal schade berokkend. B$ Chemnitz staan onder zooals w\j gisteren berichtten op groote bosschen cn weiden zoover men zien kan mater. Nino Saloaneschi Vele menschen zijn genoodzaakt om hun oogen wijd open te zetten, om te zien- Ik moet- mij zelf bekennen, dat ik nog nooit zoo goed gezien heb als sedert ik blind ben. En nu eerst heb ik begrepen, dat het menschelijk geluk voor een groot deel hierin bestaat, dat men alles van den goeden kant bekijkt. STORMRAMP OP BALI EN LOMBOK? Eilanden geïsoleerd, niemand weet wat er gebeurd is. ALLE TELEFOON- EN TELEGRAAF VERBINDINGEN VERBROKEN. BATAVIA. 6 Januari 'Ancta) Naar wij vernemen zijn de telefonische en telegrafi sche verbindingen met de eilanden Bali en Lombok verbroken. Gemeld wordt dat deze eilanden op 4 Ja nuari, door zeer hevige orkanen en overstroo mingen zijn geteisterd, waardoor verschei dene bruggen zijn ingestort, terwijl 9 gedeel telijk werden weggeslagen. BATAVIA, 6 Janurai (Aneta) (Per telefoon i. Hedenavond half 6 is nog steeds geen enkel bericht binnengekomen over den omvang van de ramp die Bali en Lombok heeft ge troffen. De eilanden zijn volkomen geïsoleerd; niemand weet wat er gebeurd is. Thans wil men een vliegtuig van de Kon. Ned. Ind. Luchtvaart Mij. ter verkenning uit zenden. Hoogst waarschijnlijk vliegt een Aneta-correspondent mede. HONDERD INDISCHE LEIDERS GEARRESTEERD. Ingrijpende maatregelen van de politie. CANDHI RICHT ZICH TOT LORD 1RW1N. BOMBAY, 6 Januari (Reuter) Gisteren middag tegen den avond is een begin gemaakt met de gevangenneming der congresleiders. BOMBAY. 6 Januari ReuterV Als gevolg van dc talrijke arrestaties zijn thans alle lei dende persoonlijkheden van de Indische Na- tionale partij in hechtenis genomen. Hedenmorgen in alle vroegte reden ver scheidene politie-auto's onder bevel van in specteurs tegelijk uit naar de verschillende deelen der stad om de leiders te arresteeren. Deze arrestaties geschieden allen op het zelfde oogenblik. zoodat de familieleden der gearresteerden de andere leiders niet konden waarschuwen. Het aantal arrestanten bedraagt thans honderd. CAWNPORE, 6 Januari (Reuter) Sedert de afkondiging van het bevel tot het uitdoo- ven van het vuur en licht des avonds, is de toestand hier aanmerkelijk verbeterd. Dc politie moest, gewapend met de gummi stok, gisteren twee charges uitvoeren om Je opgewonden menigte te verspreiden. Hierbij werden eenige personen gewond. De politie heeft voorts het plaatselijke bu reau van het Congres gesloten en 16 leiders, waaronder de plaatselijke voorzitter, gear resteerd. BOMBAY, 6 Januari. Reuter meldt, dat onder de hedenmorgen gearresteerde leiders ook Vithalbhai Patel, dc vroegere president van de Indische wetgevende vergadering en de voorzitter en vice-voorzitter van het plaat selijke Uitvoerende Congres-comité zijn. als mede een redacteur van de „Bombay Chro nicle". De Parsees (kleine kooplieden) te Bombay hebben organisaties opgericht voor het verde digen van de rechten der Parsees die handel drijven in Britsche goederen, spiritualiën cn linnen, daar hun bestaan door de campagne van het Congres bedreigd wordt. In het Congres-orgaan, de „Freepress Jour nal" wordt hei vormen van een neven-regee ring aanbevolen. BOMBAY. 6 Januari (Reuter) De boy cot-beweging tegen Engelsche goederen neemt in geheel Indië scherpere vormen aan Uit de gevangenis te Jcravoa heeft Gandhi een telegram gezonden aan den vroegen n onder-koning van Indië. Lord Irwin, waarin hij verklaart, dat hij vasthoudt aan do met Lord Irwin gesloten overeenkomsten. BOMBAY, 6 Januari (Reuter). Ond"r be scherming van gewapende politiemannen werd de „Union Jack" op ceremonieele wijze geheschen op het gebouw van het Congres, teneinde aldus te kennen te geven, dat de zetel van het Congres door de Indische regee ring in bezit was genomen. Later arresteerde de politie nog vier leiders van het Congres. Tot nog toe bedraagt het aantal arrestanten te Bombay veertig, waar onder negen vrouwen. Te Villcparie heeft de politie in het gebouw van het Congres een huiszoeking verricht. De hernieuwde opmarsch der Japanneezen in Mandsjoerijc. (2e blad, le pag.) De laatste berichten uit Britsch-Indie. (2e blad, le pag.) Verschillende standpunten t.a.v. de aan staande ontwapeningsconferentie. (2e blad. le pag.) Weer vele Britsch-lndischc leiders ge arresteerd. (le blad. le pag.) Stormramp op Bali cn Lombok? Eilanden ge ïsoleerd. (le blad. le pag.) Hoe het ongeluk met dc „Ooievaar" ge beurde. Hei rapport der Siameesche com missie. (le blad. le pag.) De vergadering van dc Kamer van Koop handel. De nieuwe voorzitter. (3e blad, 4e pag.) ARTIKELEN, ENZ R. P.: Hutspot. (le blad. le pag.) J. B. Schuil: Tooneel te Amsterdam. Maya. (2e blad, 3o pag.) L. A. Dc Film .Afrika spreekt". Over een incident. (2e blad. le pag.) W. M. Bekaar: Oud en Nieuw in Wccnen. (3e blad, 3e pag.) HAARLEMSCH CRISIS-COMITé. Dr. C. J. f 10— Mevr. de Wed. M. B. 2.50 NV. Verz. Mij. ,De Vrijwillige Liefde- beurs" 200. Opbrengst verloting kienavond fam. F. 2.60 de W. !0— M. R. —.50 Pers. N.V. J. A. B. 5.29 S. R. 5.— J. H. W. H. 5— AFGEZANT VAN ABESSINIS'S KEIZER. Neger met 740 valsche traveller-cheques. IN ANTWERPEN GEARRESTEERD. ANTWERPEN. 5 Januari (V.D.) De pe- rechtelijke dienst van Antwerpen werd door eer. reisbureau verwittigd dat een neger valsche traveller's cheques poogde in te wis selen. De man werd gearresteerd en in zijn bezit werden 740 valsche cheques van 100 pond sterling aangetroffen en in beslag ge nomen. Bij zijn aanhouding toonde de kleur ling zich ernstig beleedigd. Hij beweerde een afgezant te zijn van den negus van AJbessinic en belast te zijn met belangrijke aankoopen voor zijn regeering. Als bewijs hiervan toonde hij getuigschriften, waarvan één door den keizer zelf geteekend was. Het onderzoek heeft uitgewezen dat de neger Johnstone heet. en afkomstig is uit Sierra Leone. Reeds had hij bestellingen ge daan van 5000 soldatenuniformen en 20 automobielen. Hij had oen groote advertentie geplaatst in een der te Antwerpen verschij nende bladen ten einde aldus kooplieden te lokken. Naar het sohijnt moet hij in Ne derland portier zijn geweest in een hotel. Hij heeft er oplichterijen gepleegd, werd uitge wezen, maar nu opnieuw gezocht voor nieuwe feiten, die inmiddels aan den dag zijn geko men. Zijn medeplichtige, eveneens een kleurling, slaagde er in te ontkomen. (Aan een Nederlandsche Maat schappij is de uitvoering opgc- gedragen van een uitbreiding der havens en vaste dokken van de lersche stad Limerick). Kijk, dat is nu toch plezierig, Zoo'n bericht doet weer eens goed. Zulk een opdracht uit den vreemde Geeft den burger nieuwen moed. Als de Ieren iemand zoeken, Die een vell'ge haven bouwt. Wordt dat moeilijk werk bij voorkeur Nederlanders toevertrouwd. Jammer is het dat zoo'n haven Hier niet wordt gefabriceerd En per Nederlandsche sleepdienst Over zee getransporteerd. Neen. dit werk brengt geen verlichting Van de zorg der werkloosheid, 't Werk van Ieren wordt ter plaatse Slechts door Hollanders geleid Maar het blijft dan toch verheugend Als een opdracht van gewicht, Honderdveertig duizend ponden, Ook al zijn die thans wat licht. 't Geeft weer hoop op nieuw vertrouwen, Onze mannen tellen mee. Ondanks nationale voorkeur, Haalt men hen nog over zee. Vreemd is 't anders wel. want Ierland Dokt straks vast uit eigen beurs En wordt daarvoor sterk gehavend. Dank zij onzen ingenieurs. g. GAS US.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1932 | | pagina 1