V, HET BRITSCHE PETITIONNEMENT. De loonsverlaging bij de Hoogovens. Het woord is aan... Imva DE WERF „VOORUIT' Het Belangrijkste. 49e Jaargang No. 14900 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Vrijdag 22 Januari 1932 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post f 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post 0.72J4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerg: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 35810 ADVERTENTIëN: 15 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames 0.60 per regel. Reductie bij abonement. Vraag en aanbod 14 regels 0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f 1 50.-. Arm-of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies ijsvinge: f 75.-. Verlies andere vinger f jO.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. Het door ons aan de Telegraaf ontleende bericht betreffende het Engelsche petition nement voor algemeene ontwapening, onder - derdeel van het internationale petitionne ment van den Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid, wekt indruk alsof de 2.120.000 hand- teekeningen, die deze actie in totaal op leverde, uitsluitend van vrouwen afkomstig zouden zijn. Dit nu is onjuist. Inderdaad heeft de afdeeling Engeland van den Internationalen Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid destijds het initiatief genomen tot het houden van een petitionnement, doch evenals dat bij de actie van de Nederlandsche Dagbladpers het geval was, stond de onder- teekening open voor alle landgenooten, man nen zoowel aLs vrouwen van 18 jaar en ouder. Met deze wetenschap krijgt men een ©enigs zins anderen kijk op het bereikte tot.aal. Het is natuurlijk in geen enkel opzicht onze bedoeling iets op de waarde van het Britsche petitionnement af te dingen, maar wei lijkt het ons van belang, hier een ver gelijking te trekken met het Nederlandsche Dagbladpetitiormement. In het luttele tijdsbestek van vier weken slaagden onze bladen er in 2.436.908 onder - teekeningen te verzamelen, terwijl Enge-, land met zijn veertig millioen inwoners (d.i. vijf maal de bevolking van Nederland') bijna een jaar actie noodig had om het boven genoemde eindcijfer te bereiken. De ..News Chronicle", het eenige dagblad dat de actie in Engeland zelf hielp voeren, verwierf op gepubliceerde formulieren meer dan 600.000 handteekeningen. Dit feit op zichzelf bewijst wat men in Engeland had kunnen bereiken, als de Brit sche pers hetzelfde had gedaan als de Ne- derlandsobe. Is het te laat om het nog in den loop van dit jaar, tijdens de Conferentie zelf, te doen?-Neen! In Nederland verkregen wij den steun van 60 pet. der bevolking (boven de 18 jaar). In Engeland zou dit totaal vijf maal zoo groot zijn als liet onze, d.w.z. 12 1/2 anillioen. Welk een indruk zou zulk een massa- aotie maken ook in Genève! HET VEER AAN DE HEMBRUG. Hedenmorgen werd door den Rijkswater staat te Haarlem aanbesteed het toeganke lijk maken van de walinrichtingen voor het stoompontveer over het Noordzeekanaal nabij de Hembrug en bijkomende werken. Raming 99.900. Het laagste werd ingeschreven door de firma J. C. Beenen en IJ. de Vries te Haarlem voor 83.765. Vergadering van den Metaal- bewerkersbond. Voorste! tot aanvaarding der loons verlaging verworpen. Zooals wij reeds eerder in ons blad mede deelden had het hoofdbestuur van den Alg. Ned. Met. Bew. Bond twee vergaderingen uitgeschreven in Hotel „De Prins", welke alleen toegankelijk waren voor het personeel der Hoogovens en wel één om 10 uur des morgens en één om 7 uur des avonds om de loonsverlaging, welke- door de directie der Kon. Ned. Hoogovens en Staalfabrieken voor gesteld was, te 'bespreken. Beide vergaderin gen werden geopend door den voorzitter van de afdeeling IJmuiden van den Alg. Ned. Met. Bew. Bond, den heer de Waal, waarna de heer van Eek, hoofdbestuurslid van den bond, het woord nam. Hij zette uit een, dat de directie der Kon. Ned Hoog ovens en Staalfabrieken op 7 Juli 1931 reeds een loonsverlaging in had ■willen voeren, maar door de tijdsomstandigheden hiermede ge wacht heeft, omdat de toestand nog te on zeker was. De heer van Eek deelde mede, dat het hoofdbestuur den leden geen advies had gegeven, doch dat zij zelf moesten be slissen. Maar hier legde hij den nadruk op. dat volgens een mededeeling van de directie alles gedaan moet worden om het bedrijf in stand te houden en men nu goed moest weten, wat men deed door voor of tegen te stemmen. Een lid uit de vergadering merkte op, dat bij de phosphaatfabriek aan de Mekog de productie verdrievoudigd is en trots dit er geen ons aan voorraad aanwezig is. Nog een ander lid merkte op, dat er reeds door verkorting van den werktijd een loons verlaging plaats heeft gehad van 12 -ot 14 pet. Als deze 5 pc*., er nu nog bij komt. wordt het 19 pet. zeide spreker. Weer een ander lid deelde mede, dat de directie in een vergadering van vertegenwoordigers der arbeiders (de kern) had verklaard, dat een loonsverlaging van 30 pet nog niet voldoende zou blijken te zijn om het bedrijf gaande te houden. Hierna werd in beide vergaderingen gestemd over het al of niet aannemen der loonsverlaging en werd het voorstel tot aan neming verworpen met een totaal van 186 stemmen tegen. 84 voor en 10 blanco. De voorstemmers deelden echter mede. dat zij niet voor de loonsverlaging hadden ge stemd dor'-: om te trachten deze door nadere onderin.. een af te wenden. NIEUWE AANSLAG OP DEN TREIN HAARLEM-AMSTERDAM? Hectometerpaaltje op de rails gelegd. DOOR ELECTRISCHEN TREIN IN DE SLOOT GESLINCERD. Bij het onderzoek naar de aanwezigheid van een lorrie op de spoorbaan Haarlem Amsterdam is nog een ontdekking gedaan. De N. R. Ct. beschrijft deze als volgt: Toen de politie-ambtenaren zich van de plek, waar de brokstukken van de lorrie la gen, langs de spoorbaan terugbegaven naar den overweg Sloterdijk, hebben zij. na.eenige honderden meters te hebben geloopen, een ontstel'ende ontdekking gedaan. Rechts van de spoorbaan, aan de buitenzijde, dus naast het spoor, waarlangs de treinen in de rich ting AmsterdamHaarlem loopen, viel het oog op een, eenige decimeters diepe, versche vore, die met een bijna rechten hoek op de spoorbaan in het dijklichaam lag. Aanvanke lijk gaven zij er geen aandacht aan en wil den zij doorloopen. Men bevond zich hier immers al op geruimen afstand van de plek, waar de poging om den Parijschen trein te doen ontsporen, was gedaan. Een der leden van het gezelschap bleef echter staan en be keek de groeve nader; de andere politieamb tenaren keerden toen terug en men begon de omgeving nader af te zoeken. Spoedig vond men toen onder aan den berm van den dijk, vlak voor de sloot, een tweede vore. van vol komen denzelfden vorm en dezelfde afme tingen. die ook lag in deze'f de richting als de eerste en eveneens met groot geweld in de aarde bleek te zijn geslagen. Dit was aan leiding om de omgeving nader af te zoeken en een wegwerker, die de politieambtenaren vergezelde, kwam toen tot de ontdekking, dat het hectometerpaaltje, dat ter plaatse moest staan, uit den grond was getrokken en nergens te vinden was. Deze genummer de paaltjes, die op e^e 100 M. aan weers kanten van de spoorbaan staan, zijn stuk ken spoorstaaf ter lengte van 1.70 M. Men is toen de sloot gaan afzoeken met eenige haken, en zeer spoedig haalde men met moeite het in den modderigen bodem van de sloot weggezonken stuk rails op. Twee man waren noodig 0111 het zware voorwerp op te tillen en naar boven te bren gen. Het bleek precies te passen in de beide voren, en toen de modder er van verwij derd was, vond men op 1 d.M. afstand van een der uiteinden diepe moeten, die er blijkbaar door wielen van gen trein ingeslagen waren. Met groote zekerheid liet zich nu veronder stellen, wat er gebeurd was. Alles duidde er op, dat het stuk spoorstaaf, na uit den grond te zijn getrokken, door ten minste twee man met het uiterste eind dwars over de spoor baan is gelegd, dat het door een wiel der locomotief van den eersten trein, die daarna uit de richting Amsterdam gekomen is, er af geslingerd is, eerst op den dijk terecht gekomen is, daarna met een wijden boog van den dijk afgeslingerd is en eerst nog on der op den berm en teen in de sloot terecht is gekomen. Het vermoeden is, dat misdadigers dus eerst gepoogd hebben den eersten trein, die uit Amsterdam zou komen, te doen ont sporen. en dat zij, toen zij dit hadden zien mislukken, verder de spoorbaan langs zijn geloopen in de richting Amsterdam, totdat zij de lorrie hebben gevonden als voor hen geschikt geacht middel om den Parijschen trein te doen verongelukken. Eenig spoor van de daders heeft het on derzoek nog niet aangewezen. Fam. P, N. N. CRISIS-COMITé. 10— 2.50 HET ERNSTIG ONGEVAL TE HILLEGOM. Ook hedenmorgen was de toestand van het 11-jarig meisje Maria van B,, dat Woensdag te Hillegom tegen een auto is aangereden, nog steeds dezelfde. Zij was nog niet tot be wustzijn gekomen. Plato Hoe gruwelijk de misdaden ook zijn beschouw ze niet als een reden om te toor nen en te wreéken, maar zie ze als wonden, welke wij moeten trachten te genezen. (De Fransche klank film „Le Million" wordt in Nederland gegeven onder den titel: De 100.000.) Och, we reeknen tegenwoordig Met milliarden zonder tal. Dus een nul, 't zij meer of minder. Laat ons koud in dit geval. Wie kan een millioen bevatten, Strikt figuurlijk dan bedoeld. En een ton is iets tenminste, Dat je als huiselijker voelt. Zelfs door deze decimeering, Lijdt de klank der klankfilm niet. Ook een ton klinkt goed in d'ooren, Als geluid dat snel verschiet. Een millioen is overdreven, Met een ton zijn wij tevree, Tusschen ons. ik heb zelfs dikwijls Minder in mijn portmonnaie. En tenslotte is de titel Zakelijk ook goed gesteld, Een millioen in Fransche franken Is een ton in Hollandsch geld. P. GASUS. OPIUM OP EEN NEDER- LANDSCH SCHIP. DE „HERMES" OP MALTA AANGEHOUDEN. Het Nederlandsche stoomschip ..Hermes" van de K. N. S. M. is blijkens een Reuter- telegram op Malta vastgehouden, daar aan boord honderd kilogram opium was aange troffen, waarvoor niet de noodige vervoer- vergunning kon worden getoond, als voorge schreven bij de Conventie van Genève. De kapitein van het schip zei de opium voor ge neeskundige doeleinden te vervoeren. Experts stellen thans een scheikundig onderzoek naar den aard van de stof in. SPAARNDAM Destaking hedenmorgen ingegaan. Naar wij vernemen is hedenmorgen de sta king bij de Werf „Vooruit" begonnen. Zooals wij meldden is de aanleiding tot de staking gelegen in het feit, dat de directie 10 pet. loonsverlaging heeft aangekondigd. Besprekingen hebben in dit voornemen der directie geen verandering kunnen brengen. Naar ons van arbeiderszijde wordt medege deeld, zijn alle arbeiders in staking gegaan behalve 7 ouderen en 10 nageljongens. Naar de directie ons mededeelde bedraagt het aantal stakers ongeveer 70. Spanje's nieuwe president op zijn eerste komst in Alicante werd Aleala Zamora rondreis door de jonge republiek. Bij de aan- stormachtig door de bevolking toegejuicht. HAARLEM, 22 Januari. De Opwenteling. Geen mensch weet meer hoeveel politieke partijen wij hebben. De Nationaal Socialisti sche Arbeiderspartij, aangevoerd door Adel- bert Smit, opgericht ten kasteele De Binck- horst en gezegend met een „eersten schrift voerder" die Ridder van Rappard heet de uiterlijke kenmerken zijn, zooals u ziet. een beetje ongewoon voor een arbeiderspartij behoort tot de laatste aanwinsten. De creatie van een nieuw afzetgebied voor bruine hem den schijnt er aan verbonden te zijn. Het zal hopelijk wel losloopen met deze nieuwe macht, die intusschen in Den Haag reeds ontzetting onder de hotelhouders gebracht heeft. De bruinhemden willen namelijk zalen huren om te vergaderen, en de hotelhouders moeten daar niets van hebben. blijkbaar vreezend voor de attractie, op tegenoverge stelde extremismen uitgeoefend, en voor het behoud van hun meubilair. De oprichting van nieuwe partijen is een zoo veel voorkomend verschijnsel in ons boeiend redactieleven geworden, dat wij er niet meer door ontroerd worden. Zoolang ons de emotie bespaard blijft, dat een stuk of tien van de vijftig (of zestig, of hoeveel het er dan mogen ziin) zich verepnlgen tot éen groote partij, zullen wij al die geboortebe- richten met kalmte blijven ontvangen. Reeds hebben wij overwogen om er een apart ru briekje „Burgerlijke Stand" voor te maken, aanvankelijk alleen met den ondertitel „Ge boren". De sterfgevallen zullen later wel ko men. De huwelijkenenfin, daar schijnt nog steeds geen uitzicht op. Het motto blijft blijkbaar nog steeds: Verdeel. Toch kreeg ik vanmorgen een oogenblik neiging om zelf een nieuwe partij op te rich ten. En mijn hand greep al naar de telefoon om Charivarius op te bellen en hem het voorzitterschap aan te bieden. „De Aanval", weekblad tot verspreiding van de Groot-Nc- derlandsche beginselen, orgaan voor de Ne derlandsche Nationaal-Solidaristen. geves tigd te Haarlem, zou het ongetwijfeld noe men „het voorzittenderschap". „Niet de omwenteling, maar de opwente ling" predikt het nationaal-solidarisme. Het is „de opwenteling naar don maatsohappelijk-nation&len GrootncderTand- schen Staat, het eene. eenige Nederland, thans uiteenliggend in twee halve Neder landen, elk vol twist en oneenigheid". Ik had nog nooit gehoord van opwente ling. Wat is dat? Hoe wentelt iets zich op zonder om te wentelen? Moet ik de zuiver heid der bedoelingen van dc partij op dezen grond niet wantrouwen? Is het niet haar voornemen om, al opwentelend, stiekum toch om te wentelen? Hoe wil zij hst anders doen? Is het een nieuw wonder der moderne tech niek? Mij wantrouwt het nationaal-solidarisme reeds bij voorbaat. Mij, en al mijn vakge- nooten. Want het drukt in vette letters het volgende: LET OP! Lezer. Dit blad is gezonden aan de redacties van nagenoeg alle Nederland sche bladen in Noord en Zuid. Let op of zij dit blijk van wat leeft in de jongere geesten doodzwijgen. Let gij, die den inhoud van dit num mer kent. op of de gevestigde kranten- heeren ons recht doen wedervaren. En maakt uw gevolgtrekkingen. Nu, goed hoor. Best. Let op! Friedrich Hebbel (18131863), die overi gens geen Groot-Nederlander was. heeft ge zegd: „In mijn oogen is de journalistiek een groote nationale vergiftiging. Hoe meer zij zich verbreidt, des te slechter wordt zij. en reeds thans is zij bijna geheel ontzedelijkt. Indien men de gezamenlijke journalisten in de gevangenis opsloot, zou men zeker niet zooveel on schuldigen daarin opsluiten als er thans in zitten". Dit citeer ik ook uit „De Aanval". Zwijg ik hem dood? Neen! Doe ik hem voldoende recht wedervaren, als ik hieruit afleid dat hij niet van journalisten houdt? Ik hoop hot. Natuurlijk zou Hebbel gezegd hebben „alle krantenschrijvers behalve die van „De Aan val", als hij de oprichting van dit blad had kunnen voorzien. Zij zijn de eenigen onder ons, die niet „ontzedelijkt" zijn, wat zeg ik: dit niet reeds in 1863 waren. Het woord „ontzedelijkt" brengt mij weer op mijn neiging tot oprichting eener nieuwer partij. Deze Groot-Nederlandsche Solidaristen wil len het Rijk der Zeventien Hereenigde Ne derlanden stichten. Het zal meer dan dertien millioen Nederlanders tellen. Het zal meetel len onder de groote mogendheden, 't Zal „door hoogere eenheid van Zuidsche gemoedskracht en Noordschen verstandelijken zin vooraan- staan onder de volkeren". Ik zie enkele bezwaren tegen dc uitvoering van dit plan, maar zal mij tot het eerste en eenvoudigste bepalen. Deze Nationaal-Solida risten willen blijkbaar ook een nieuwe taal invoeren. Een rare taal. Waarom moet dat nou? Wat is „Zuidsche gemoedskracht"? En wat is eigenlijk „Noordsche verstandelijke zin?" Waar bezint die, en waar houdt-ie op? Geenszins willende doodzwijgen, citeer ik verder: „Het nationaal-solidarisme veracht de de- mocraatsche volksflikflooierij, die er toe leidt dat niemand meer gehoorzaamt, behalve de regeering". „Terwijl het volk in Noord-Nederland, af geleid door minzame kwakzalvers en opge houden door brutale marskramers, achterste voren de toekomst indeinst, stellen de natio- naal-solidaristen zich tot taak de misleiders en aanranders te verjagen, opdat de natie zich welgemoed op weg naar haar vervulling zal kunnen begeven". „Hij (de Noord-Nederlander) ziet de huis houding van het groote gezin der volksgenoo- Het Britsche petitionnement. (le blad. lc pag.) De conferentie tc Lausanne uitgesteld. (2e blad. le pag.) Het Duitschc antwoord op een Fransch rapport. (2e blad, le pag.) Rumoerige debatten in de Fransche Kamer over dc buitcnlandsche politiek. (2e blad. lc pag.) Revolutionnair-anarchistische actie in Catalonië. (2e blad. le pag.) Twentsche fabrikanten niet naar het over leg. Velerlei bezwaren. Men verwacht toch geen resultaat. (2e blad, 2e pag.) De Mctaalbcwerkcrsbond verwerpt het voor stel tot loonsverlaging bij dc Hoogovens. (le blad, le pag.) Staking bij de werf Vooruithedenmorgen ingezet. (le blad. le pag.) Dc gezonken trawler. Hoe het ongeluk ge beurde. (le blad. 2c pag.) Nog een tuinslag op den trein Haarlem Amsterdam? Hectometer paaltje op de rails gelegd? (le blad, le pag.) BloemendaalRaadsvergadering (2e blad. 3c pag.) ARTIKELEN. ENZ. R. P.: De Opwenteling. (le blad, le pag.) J. H. dc Bois: Surséance van betroutobaar- held in de geromantiseerde historie- schrijverij. (4e blad, le pag.) Cisela SeldenGoth: In Britsch-Indic. Op bezoek b{j den onderkoning. (4e blad. 2e pag.) Uit het land van Gandhi. Aanbidding der koeien in Britsch-lndië. (2e blad, le pag.) L. S.: Langs de Straat. Lijn Vier. (4e blad, 2e pag.) (Laatste berichten 2e pag. le blad.) ten in wanorde, het elgenlandsche goed in verval, de eigenvolksche krachten in onder- lingen strijd". Enzoovoorts. Op een andere pagina vind ik een „Vlaam- sche Brief" van Prof. dr. P. Geyl te Londen. Hem ken ik. Hij is vele jaren correspondent van de N. R. Ct. te Londen geweest. Blijkbaar wordt hij als bekeerde beschouwd, en zal niet met ons in de gevangenis belanden als de Zeventien Hereenigde Nederlanden er zijn en wij allemaal door de Nationaal-Solidaristen, volgens voorschrift van den heer Hebbel, ge kerkerd worden. Maar ik heb altijd gedacht dat hij iets voor de Nederlandsche taal voel de: Ls dat nu ook al uit? Zal hij, met H. A. Sinclair de Rochemont en D. H. Qucrnor, redacteuren van De Aanval, deze akelige nieuwe taalschepning verder ontwikkelen? „Holland annektiert slchselbst" voorspelde Bismarck. De Zeventien Hereenigde Neder landen schijnen werkelijk een taal te moeten gaan spreken, aan gene zijde van dc Oost grens gemaakt. Welgemoed zullen de natio- naal-solldaristen zich op weg naar deze ver vulling begeven, al opwentelend. hei achter- stevoren-de-toekomst-indeinzende volk mee sleurend ln tegenovergestelde richting der halve: voorwaarts, het verleden in en hemelhoogjuichend de minzame kwakzalvers en brutale marskramers onder hun Neder- land-boven-alles verpletterend. U ziet het, ik doe mijn best om hun vol recht te doen wedervaren. Charivarius, moeten wij die nieuwe party toch maar r.iet stichten? Al was het alleen ter „berustlging" van de gemoederen? Zooiets als ..Verbond tot Redding der Nederlandsche Taal" R. P. AARDBEVING IN GUATEMALA. GUATEMALA CITY, 22 Januari (V.D.) Deze stad werd Donderdagnacht opgeschrikt door aardschokken. De Fuago- en Acatenago vulkanen zijn in werking. Donkere wolken hangen boven de stad en er valt voortdurend een aschregen. DE MODERNE MIJNWERKERS- BOND EN DE STAKING. HIJ ZAL NIET AFZIJDIG BLIJVEN. De algemeene vergadering van het Algemeen Mijnwerkersfonds te Heerlen heeft het be stuursvoorstel goedgekeurd om ook voor 1932 den tljdelljkcn toeslag op de pensioenen te verleenen. Naar Het Volk meldt, zal het N.V.V, achter den Algemeenen Nederlandschen Mijnwer- kersbond staan bij een mogelijk uitbreken van het conflict in de particuliere mijnen. De bond heeft aan de R.K. Mijnwerkersbond een brief gezonden, waarin gezegd wordt, dat niet alleen een contractlooze periode niet kan worden aanvaard, maar ook geen loons verlaging. Inzake de pensioenregeling neemt de Bond een eigen standpunt in. Zonder eenige verantwoordelijkheid te aanvaarden voor het voorstel der samenwerkende bon den Inzake de pensioenregeling zal de A. N. M. B. bij een staking niet afzijdig staan, ook al niet om de saamhoorigheld der arbeiders klasse niet te breken. He-„ hoofdbestuur acht een nadere regeling wenschclijk. over de leiding van de staking enz.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1932 | | pagina 1