ATERDAGAVOND
SVEN HEDIN^SCHATTEN.
Het gouden Paviljoen uit de Oost-Aziatische
tempelstad Potala.
Van alles en nog wat.
ZATERDAG 23 JANUARI 1932
BIJVOEGSEL VAN HAARLEM'S DAGBLAD
""'•Vv 'i,.
VIJFDE BLAD
DE TENTOONSTELLINC IN LILJEVALCHS KONSTHALL TE STOCKHOLM.
leis in den ..Tuin der tienduizend boomen"
een Mohammedaansche prinses gevangen
hield, die volgens de overleveringen en de
kronieken de schoonste vrouw was die ooit
in Azië leefde.
Daar werden in een wijden boog van Noord
naar Oost tegen de blauwende bergen, die
Jehol omringden, de indrukwekkende tem
pelsteden gebouwd met hun van goud schit
terende paviljoens en pagodes binnen de ge
weldige grauwe muren der kloosters. Daar
wrochten de bekwaamste handwerkers en
de knapste kunstenaars van het China van
dien tijd de tallocze kunstwerken, waarmee
paleizen en tempels getooid werden en waar
van nu slechts nog wat resten over zijn. En
toen na een zeven maanden durenden vrec-
selijken tocht door ce woestijn, de 150.U00
Kalmoeken, die overgebleven waren van den
stam van 400.000, bij Jehol in het Rijk van
het Midden terugkeerden, liet keizer Ch'ien-
lur.g uit vreugde over het feit. dat nu de
dynastie weer heerschte over alle Mbngool-
sche stammen, de grootsche tempelstad Po
tala bouwen, waarbinnen juist 150 jaar gele
den dc schoonste Lama-tempel van gansch
Azië verrees. Achthonderd lama's bewaak
ten het juweel van hout en porcelein en
goud en slechts de keizer mocht er binnen
treden. Het duurde tot 1911 voor een Wester
ling. de Belgische pater Ernest van Obbergen
van do Missions de Scheut, er een voet over
den drempel zette. Toen waren er nog 600
lama's en stond het er vol als in een winkel
van een antiquair. Maar in de twintig jaren,
die sedert dien verliepen is de boel vervallen,
zijn dc houten galerijen van de kloosters in
gestort, verbraken struiken en planten de
terrassen en haalden belangstellenden er
weg wat van hun gading was. Nog juist op
tijd heeft dr. Gösta Montell, de ethnograaf
van de expeditie, het Gouden Paviljoen ont
dekt. Sven Hedin heeft een bekwamen Chi-
neeschen arehitect, W. H. Liang, het pavil
joen geheel in teekening laten brengen, Chi-
neesche houtsnijders en schilders hebben de
fijne onderdeelen geheel zuiver en op na
tuurlijke grootte nagemaakt, de verven zijn
ter plaatse gemengd en alles is daarna naar
Chicago gezonden, waar thans een twaalftal
timmerlieden uit Jehol bezig is de grootere
deelen, de zuilen en de uiterst ingewikkelde
dakconstructie te maken. En toen Sven Hedin
China verliet om in Europa en Amerika ver
schillende aangelegenheden te gaan regelen,
ontving hij van architect Liang een houten
model van het Gouden Paviljoen op een-tien
de van dc werkelijke grootte ten geschenke.
Dat staat hier nu in Liljevaldhs met zijn
glanzend gouden daken, waarover groene
draken kruipen, met zijn diep-roode zuilen,
waartusschen de deuren zijn als mat-gouden
kant, met zijn wonderlijke sculpturen en
en bonte schilderingen en zijn prachtige
houtconstructie. Een model dat op zichzelf al
een juweeltje is en een wonder van houtsnij
kunst.
Dan, in de kleinere zalen, staan Boeddha
beelden langs de wanden gerijd, groote en
kleine, alle zoo op het eerste gezicht schijn
baar hetzelfde, maar elk toch weer anders
dan oen vorig. Er hangen zijden en, linnen
doeken, sommige in beeld brengend het leven
van een heilige, andere van boven tot onder
vol met kleine beeltenissen van éen bepaalde
godheid, omdat het afbeelden van een god
heid tot de goede daden van een lama be
hoort. Ze zijn wonderlijk, die tempeldoeken
met hun tecre tinten en vaak bizonder fraaie
vlak verdeeling. Rijen van tientallen, kleine
bruin-houten Boeddha's, de Boeddha's van
den biecht, die één voor cén in de dagelijk-
sche bekentenis der zonder aangeroepen wor
den en waarvan buiten Centraal-Azië zoo'n
complete verzameling als deze niet bestaat.
We lichten een fijn gouden beeldje van een
godin even in de hand, bewonderen het sier-
De merkwaardige kleedij van de vorstin van
een Noord-Mongoolschen stam, een van de
vele mooie drachten, die thans in Lüjcvalchs
tentoongesteld icorden. Men lette op de
groote, met kostbare zilveren gespen bijeen
gehouden, haarvlechten
De Zweden, die evenals hun Deensche broe
ders. zoo bizonder gaarne gokken, spendee-
ren elke maand een kapitaal aan lootjes van
de staatsloterij. Weliswaar loopen ze de kans
een kapitaal of 'n kapitaaltje terug te win
nen, maar wat er tenslotte voor den staat
overschiet is weinig minder dan het totale
bedrag der uitbetaalde winsten. Dat over
schot vloeit niet in de schatkist al zou de
minister van financiën dat ook wèl graag
hebben maar moet verdeeld worden tus-
schen instellingen en personen, wier taak op
wetenschappelijk of cultureel gebied ligt.
Musea en geschiedvorschers, vereenigingen
voor volksdans en orkesten, instituten voor
dit en voor dat, natuuronderzoekers en too-
neelgezelschappen krijgen elk hun deel. En
zonder de Zweedsche staatsloterij zou Sven
Hedin waarschijnlijk nimmer in staat ge
weest zijn. z'n vele expedities naar Azic en
naar andere afgelegen hoeken van de wereld
te ondernemen. Zonder dat hij misschien ooit
een lootje kocht, heeft hij jaren lang gere
geld 250.000 kronen in de wacht gesleept voor
zijn veelomvattende wetenschappelijke werk,
voor het honoveeren van zijn tientallen
Zweedsche, Duitsche en Chineesche mede
werkers, voor het fotografeeren en beschrij
ven van talloos vele dingen, voor het aankoo-
pen van bizondere voorwerpen echter slechts
in geringe mate. omdat die maar in enkele,
gevallen naar het buitenland meegenomen
mogen worden.
Doch ook van andere zijden ontving Sven
Hedin financieelen steun. En het was een,
jaren geleden naar Amerika geëmigreerde en
daar schatrijk geworden Zweed. Vincent
Bendix, die een deel van de laatste, groote
expeditie, van zijn beroemden landgenoot be
kostigde. Bendix wilde echter tastbare resul
taten zien van zijn goedgeefschheid en
daarom verzocht hij Hedin ergens in Azic
twee tempels niet toebehooren te koopen en
den eene naar Chicago, den andere naar
Stockholm te sturen. Dit. plan moest echter
cenigszins gewijzigd worden, want al kan
men in Oost-Azië ook vele tempels met
Boeddah-beclden, reukwater, zijden siersels,
schilderijen en al wat er verder bij hoort,
koopen voor een paar duizend gulden per
stuk, ze zijn meestal zóó verwaarloosd en het
hout is doorgaans zóo verrot, dat het geen
zin zou hebben er de hooge vervoerkosten
voor te betalen. Maar in een park van Chica
go zal over een maand of wat een getrouwe
copy van het Gouden Paviljoen uit de tem
pelstad Potala zijn flauw-gebogen daken
tegen de lucht heffen en een copy van een
anderen tempel wordt mettertijd in Stock
holm gebouwd. Vooralsnog zijn er hier alleen
de voorwerpen, die er in geplaatst zullen
worden en om zijn landgenooten daarvan al
vast maar eens wat te laten zien heeft Sven
Hedin een paar honderd voorwerpen uit.gr- I
staid in de zalen van Liljevalchs Konsthall.
een prachtig gebouw aan den rand van de
hoofdstad.
En Sven Hedin, die zoo gaarne over zijn
werk vertelt, dat soms bij cm radio-inter
view de microfoon omgedraaid moet worden
om hem op een ander chapiter te kunnen
brengen. Sven Hedin heeft ons door de
zalen geleid langs de vitrines met beelden
en weefsels, langs de wanden met wapens en
maskers, langs de tafels met kleeren en fijn-
bewerkte voorwerpen, heeft boeiend verteld
over de geschiedenis die aan elk ding verbon
den is. over de Zweedsch-Duitsch-Chineesche
expeditie, die nu al vier jaren lang in Cen
traal- en Oost-Azië aan den arbeid is, over de
plannen, die hij. ondanks zijn bijna zeventig
jaren, nog in petto heeft voor de toekomst.
En daar. "in het rommelige milieu van een
tentoonstelling op den dag voor de opening
leefde uit het. relaas van den geboren vertel
ler voor ons het beeld op van de eens zoo
luisterrijke keizersstad Jehol.
Een stad van paleizen en parken, tempels
cn tenten, waar s zomers in de achttiende
eeuw dc Mandschou-keïzcrs hun leenhccrcn
ontvingen en schitterende hoffeesten aan
richtten, waar keizer Ch'icu-lung in ccn pa-
lijke werkstukje, dat wie weet hoeveel
eeuwen reeds oud is, maar zijn innige schoon
heid bewaarde. En dof laat Sven Hedin een
trommel klopperen, die uit een menschen-
schedel gemaakt is.Dansmaskers grijnzen van
de wanden, breed-uit staan zijden gewa
den van lama's en mandarijnen. We kruipen
in een lage ronde tent van grauwen vilten de
kens, waarin eens een Mongoolsch vorstje
heeft gehuisd en we loopen door dc kamer
van dc woning van Tebbu's uit Tibet, die met
heel het huisraad, met de wandbetimmerin-
gen, de kasten de steenen haard, de enorme
brandewijnbekers, de wapens er. de weef
sels, hier in een zaal is opgebouwd.
En Sven Hedin vertelt over bizonderheden
van verschillende voorwerpen, over avontu
ren. hem weer te binnen schieten wan
neer hij iets van een vorige expeditie in het
oog krijgt. We vragen wat er nu op het pro
gramma staat. Wel, eerst nog twee boeken
afmaken, nog enkele zaken regelen, dan over
een week of vier naar New-York en Chicago
om naar den bouw van het Gouden Paviljoen
te kijken en met Vincent Bendix te conferee-
ren, dan weer naar China, naar Peiping
waar het hoofdkwartier van dc groote expe
ditie gevestigd is. En danja, misschien
nog eens het land in. dat zal afhangen van
eventueele nieuwe resultaten van de onder
zoekingen die de geologen en botanisten, de
archaeologen en taalkundigen van de expe
ditie voortgezet hebben. Dan nog eens con-
fereeren met de Chineesche autoriteiten over
het verwerven van enkele verzamelingen
voor het Ethnografisch museum te Stockholm
en vervolgens het afwikkelen van de zaken,
want de expedtie eindigt dezen zomer toch
beslist.
We zijn de groote middenzaal ingewan
deld. Lange roodc zijden doeken hangen van
de zoldering af. glas van klokken rinkelt
voortdurend, groote lantaarns hangen laag
boven tafels met vaten en bokalen, beelden
en andere voorwerpen. En tegen den achter
wand. voor een donker weefsel zit. een groot
Boeddhabeeld van verguld koper. Het is ais
in een tempel en als we wat. achteruit gaan
wordt, die indruk sterk. En de doeken
en sluiers wuiven heen cn weer. helder
klinkt het dunne glas. breede schaduwen val
len in de hoeken cn achter de rood-gelakte
zuiden. Een electric-ien hangt een lamp op.
boven liet. groote beeld op den achtergrond
om het effect te versterken. Het is mooi zoo.
Sven Hedin knikt goedkeurend, roept dat het
nu goed is.
En Boeddha schijnt te glimlachen. Flauw
tjes. maar tóoh.
C. G. B.
Stockholm, Januari.
OVER VLIEG-POGINGEN IN DE OUDHEID
EN IN DE MIDDELEEUWEN.
Bij onderzoekingen over de voorgeschiede
nis van de luchtvaart, is het den Dusseldorfer
professor dr. Richard l-Iennig gelukt een
reeks van weinig of in het geheel niet beken
de vliegpogingen in de oudheid en in de mid
deleeuwen vast te stellen. Hij deelt daarom
trent mede, dat de oudste poging in dc ge
schiedenis bekend die is. welke onder keizer
Nero in den herfst van het jaar 67 te Rome
plaats had De berichten daarover zijn uiter
aard hoogst onzeker en slechts door combi
naties van allerhande letterkundige over
leveringen van Hcidrnsche en Christelijke
schrijvers is het gelukt, eenig licht te bren
gen in een voorval, waarvan de geschied
schrijver van Nero alleen bericht „Een Ica
rus is bij zijn eerste vlucht in het Circus uit
de lucht naast de loge van den keizer ge
vallen."
Hier heeft men niet te doen met een mis
lukte circusvoorstelling, maar met een echte
vliegpoging. Niet alleen maken de Romein-
sche schrijvers Lucianus en Juvenalis cr mel
ding van. maar ook een zeer groot aantal
oud-Christelijke schrijvers. Volgens prof.
Hennig had het volgende plaats: ..De beken
de magiër Simon, een soort fakir cn avontu
rier, kwam in den tijd van Nero naar Rome
en wist zich met den keizer in verbinding te
stellen, die zich voor magische kunst, zeer in
teresseerde. Als een echt.e marktschreeuwer
kondigde Simon aan, dat hij uit het Circus
naar den hemel zou vliegen. De vlucht mis
lukte en Simon werd ernstig gewond.
Verder wordt verteld van negen onbekende
vliegpogingen van de 9de tot de 16de eeuw.
Prof. Hennig behandelt aan de hand van
documenten uit die dagen die 9 vliegpogin
gen.
Vluchtpoging van den Arabier Abdoel
Oesim in Cordova in 880.
Door een onbekender. Arabier in Nischa-
picr in het jaar 1002.
Door een zekeren Oliver uit het klooster
Faimesburg in het jaar 1065 of 1066.
Van een Sarazeen. Agesenus, in Constan-
tinopel in 1160 of 1161.
Door een anonymus in Engeland, die in een
werk van Roger Bacon in het jaar 1256 wordt
vermeld.
Geschiedde door ccn Neurenberger. van
wien niets verder bekend is. Het was om
streeks 1490.
Was van een Italiaan Giambattisa Danti
in Perugia in 1496.
Was eveneens van een Italiaan, Damiani.
die abt van Tungland was, in September 1507.
Geschiedde door niemand minder dan Leo
nard da Vinei, uit wiens geschiften blijkt,
dat hij omstreeks 1606 zich met practischc
vliegpogingen bezig hield.
EEN NIEUW MUSEUM VOOR
MISDAAD.
Het beroemde Zwarte Museum in Scotland
Yard heeft een soortgenoot gekregen in Ro
me. waar onlangs een Misdaad-museum is
geopend.
Sommige inzendingen zijn zeer belangwek
kend. Er is, bijv. een dolk met de woorden
„Corsicaanschc Vendetta" op het gevest cn
op het lemmet de grimmige spreuk- ..Dat de
wond, hiermee gemaakt, doodelijk mag
zijn!''
Gevangenen, die ontvluchtingspogingen
hebben gedaan, zijn verantwoordelijk voor
een speciale afdeeling. Onder de tentoonge
stelde voorwerpen zijn spijkers, grendels en
zcffs pennen, die in messen zijn omgetooverd
door eindeloozen en geduldigen arbeid. Nog
bewonderenswaardiger is een namaak-
pistool. dat een gevangene maakte van
broodkruimels en zwart kleurde. Het was
zoon goede imitatie, dat de maker zijn ci
pier ermee angst aanjoeg en ontsnappen kon.
Evenals het Black Museum van Scotland
Yard is ook dit uit Rome niet toegankelijk
voor het publiek.
Sven Hedin bij ccn van :ijn groote, verguld-koperen Boeddha-beelden.
FotoNorberg-Vcckojournalen).
De best-gcklccde acteur
In Londen kan men den best-geklceden
acteur bewonderen in de revue Bow-Bells in
de Hippodrome. Het is André Randall, die in
die revue 6 a 7 costuums draagt, waarvan
elk een meesterstuk is van kleermakerskunst
en die per stuk niet minder dan 250 gulden
kosten
Je moet. er wat voor over hebben, om den
best gekleeden man genoemd tc kunnen
worden!
Het huis van den filmspeler Wallace Beery
in Beverly Hills werd onlangs geheel door
brand verwoest, terwijl de acteur zelf in zijn
vliegmachine op weg was naar New York om
de première van de film „The Champ",
waarin hij de hoofdrol vervult, bij te wonen.
Niemand van de bewoners werd bij dezen
brand gewond. De oorzaak is onbekend.
Op 31 Dec. 1930 bedroeg de bevolking van
België 8.091.4<>7 inwoners, 4.0O7.122 mannen
en 4.084.285 vrouwen. Voor de vier voor
naamste plaatsen kreeg men de volgende
cijfers:
Brussel: 93 245 mannen, 107.188 vrouwen,
samen 200.433. Antwerpen 135.481 mannen,
148 81*2 vrouwen, samen 284.373. Luik: 78.081
mannen, 87.550 vrouwen, samen 165.631.
Gent: 75.463 mannen, 90.895 vrouwen, samen
170.188.
Dc Nobelprijs
Sinds de eerste uitkcering in 1901, toen de
Nobelprijs werd ingesteld door den beroem
den Zweed, is aan Nobelprijzen een bedrag
van 1.027.0 ,0 pond sterling uitgekeerd. Het
totaal aantal prijzen tot nu toe was 135.
waarvan Frankrijk bovenaan stond, dan
volgden Engeland, Duitschland en de Verec-
nigcri Staten. Dc prijzen worden betaald uit
de rente van ccn fonds van 1.700.000 pond.
Als elke busconducteur in Londen iederen
dag een stuiver versmaadt door een passa
gier over te staan, of een bestuurder door
dat hij vergat een passagier op te nemen,
zou de Londcn-busonderneming jaarlijks een
verlies hebben van 550.000 gulden.
Texas Guinan. de koningin der nachtclubs,
die m begin Juni gepoogd heeft een reis
door Europa te maken met haar hofdames,
doch geweigerd werd zoowel in Engeland cn
Frankrijk, is dezer dagen gearresteerd. Zij
houdt thans een cabaret in Chicago, cn hier
in is een inval gedaan door de drankbe-
strijdingsagenten. Ruim 100 gasten zijn weg
gezonden. terwijl de politie zóo huishield, dat
de ex-koningin verzuchtte:
„Het is verschrikkelijk!"
Een jeugdig boefje
Een 8-jarig knaapje is door dpn rechter
te Ramsgate tot zijn 16e jaar in ccn opvoe
dingsgesticht gestopt. Het jog was volgens
den commissaris van politie een volleerd in
sluiper. zakkenroller, ladelichter, inbreker
cn dief. Hij heeft eens uit het achterhuis van
een café leegc flesschen gestolen, liep daar
mee naar den ingang en verkocht ze aan
den eigenaar! Hij werd eens in een café.
waar hij ingebroken had, onder den invloed
van sterken drank gevonden!
De jongen is een genie", zei de rechter.
..wiens capaciteiten in volkomen verkeerd?
banen geleid zijn".
Dc echtgenoot van de filmster Clara Bow.
Rcx Bell. werd dezer dagen na het verlaten
van een sociëteit aangevallen door twee ban-
dicten cn beroofd van een bedrag van 160o
gulden. Rex Be!l wist tc ontkomen, zij he:
dan ook met gescheurde kleeren cn leege
portefeuille. Doch een diamanten ring, ter
waarde van 60U pond, heeft hij kunnen be
houden.
DE WANDELENDE VISCH
Een serie belangwekkende experimenten
heeft juist een oude theorie weerlegd, die
zegt. dat vLsschen zwemmen door middel
van hun staartvinnen. In waarheid kunnen
zij even vlug zwemmen als de staartvinnen
worden weggenomen. De beweging der spie
ren aan de zijden van het lichaam zenden
hem door het water en die beweging begint
bij den kop.
Maar zwemmen is niet dc ecnige beweging
waartoe visschen in staat zijn. Sommige
kunnen uit het water komen cn wandelen,
zelfs klimmen. Die „wandelende visschen"
komen op Java voor. Zij gebruiken op het
land hun borstspieren als pooten.
En tenslotte is er een klimmende baars,
die dagen lang buiten het water kan leven
cn waarvan men weet dat zij palmen be
klimmen kan.
GUSTAVE DORé.
1832—1932.
Deze maand was het honderd Jaar geleden,
dat Gustavc Doré, Frankrijk's groote teeke
naar en waarschijnlijk de vruchtbaarste
Illustrator ter wereld, tc Straatsburg ge
boren werd. Minder dan door op zich zelf
staand werk Is hij bekend geworden door
zijn illustraties in de beroemdste boeken,
minder is hij een genie of waarlijk groot
kunstenaar dan wel een rijk mot fantasie
begaafde verteller, ccn vaardig vakman.
Hij werd aanvankelijk opgeleid voor bouw
kundig ingenieur te Bourg cn Bressc. maar
zijn talent openbaarde zich al toen hij nau
welijks op de lagere school ging en toen hij
16 jaar was sloot hij met den uitgever Phl-
lippon in Parijs, met wien hij kennis ge
maakt had een contract, af. dat hom ver
plichtte wekelijks een lithographic van een
hecle pagina te leveren voor diens „Journal
pour rire". Die eerste teekcnlngcn. de carl-
caturen voor het amusante tijdschrift.* ver
scheidene lithografische albums waren na
volgingen, meest van Töpffor. Toch had hij
sinds zijn twaalde jaar al voor zich zelf
illustraties voor dc klassieken in schets ont
worpen en het illustreercn van werken van
Pual Lacroix sterkte hem Sn zijn voornemen
om al de klassieken met Illustraties in hout
snede uit te geven. En het was het illustree
rcn van Rabelais in 1854 cn de „Contes
drólatlques" van Balzac het taar daarna,
dat. Doré weldra beroemd maakte.
In 1855 reisde de teekenaar met Théophllo
Gautier cn Paul Dallaz naar Spanje Het
Jaar daarop schiep hij met ..De wandelend*^
Jood" van Sue zijn eerste goiluustreerde boek
in groot formaat, en „De Hel" van Dantc. in
1861 verschenen, bezorgde d t. type boek een
Europeesche vermaardheid. Men kent. ze wel.
die groote boeken met platen uit den tijd
van Erckmann-Chatrian. van Jules Veme.
In de nu volgende periode zorgde Doré onge
veer jaarlijks voor nieuwe groote uitgaven,
oude liet hij herdrukken en ln alle talen
verschenen vertalingen met zincografieën
naar de houtsneden in de oorspronkelijke
uitgaven. In de jaren omstreeks 1870 begon
de productie langzamerhand te verminderen,
de quantiteit beperkt zirh ten behoeve van
het gehalte der kunst, dat van wat gewich
tiger stijl wordt: schilderijen en zelfs beeld
houwwerken. Ook de etsen zijn uit dezen
tijd.
Doré heeft geen vakkundige opleiding ge
had. Zijn voorbeelden waren het Louvre en
de tooneelvertooningen der klassieke dra
ma's. zijn leermeester was zijn geheugen, dat
zoo onfeilbaar moet geweest. zijn. dat hij
zonder model steeds uit het hoofd kon
werken.
Het, hoofdwerk van Doré is zijn Platen-
bijbel. Doch het prachtwerk staat ni"t op
zijn naam alleen. Gelijk de scheppers van
de teekenfilms in onze dagen had Doré zijn
medewerkers bij tientallen, hij ontwierp dc
schets, die zij naar zijn aanwijzing uitvoer
den. De medewerkers zijn geenszins anoniem,
zij vermeldden hun namen steeds onder dc
teekeningen cn zoo zijn er wel veertig ver
schillende aan te wijzen De besten onder
hen zijn Panncmaker en P. an Onder Dorc
werden de houtsnijders van technici vir-
tuosen.
Vele origineelnp van Doré teekeningen be
vinden zich thans in particuliere verzame
lingen
Théophile Gautier heeft eens van de
phantasic van den teekenaar gezngd ..Ik
ben zeker, dat als men hem een of ander
willekeurig thema opgaf, bijvoorbeeld: De
Invloed van dc vlooien op de sentimentaliteit
der vrouwen, hij kans zou zien. dat met
vijfhonderd teekeningen te Illustreercn".
De lijst van de door Gustavc Doré ver
luchte boeken vermeldt dan ook bijna hon
derd namen.
Doré mocht zich graag beroemen op een
gansch ander talent dan dat der teeken
kunst: hij had een buitengewone acroba
tische begaafdheid.
Oud Is hij niet geworden, ln 1883 hij te
Parijs overleden.
