De gevangenisopstand
van Dartmoor..
Het woord is aan...
Een gevonden
voorwerp.
S4 h 'Wi
Ned. Handels- en
Landbouwbank.
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14903
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Dinsdag 26 Januari 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per weck 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
f 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week 0.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.72Vi.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukker^: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 15 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
/0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f (X60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onre Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, V ijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 150.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-, erlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN
Officieele mededeelingen.
Ruim 100 gevangenen hebben er aan
deelgenomen.
Reuter 'meldt nog:
De ongeveer 450 gedetineerden in de ge
vangenis van Dartmoor waren den geheelen
dag~bewaakt in hun cellen opgesloten. Eeni-
geen hunner, die aan de muiterij hebben deel
genomen. nemen een provoceerende houding
aan, en bij wijze van voorzorgsmaatregel
zijn alle cipiers voorzien van geweren en is
de bewapening op alle belangrijke punten
verdrievoudigd. Bovendien doen een hon
derdtal politie-agenten zoowel binnen als
buiten de gevangenispoorten bewakingsdien
sten en worden de troepen te Plymouth in
gereedheid gehouden.
Een der oorzaken van de muiterij zou de
hoedanigheid zijn geweest van ue 's morgens
opgediende soep, doch men gelooft dat er
andere oorzaken voor de ontevredenheid be
staan. die het reeds aangevangen onderhoek
hoogstwaarschijnlijk aan het licht zal bren
gen. De leiders der muiterij zouden hun
plannen aan de andere gedetineerden met
behulp van een geheimen code hebben hiede-
gedeeld.
Uit nadere bijzonderheden in de Britsche
bladen van heden blijkt, dat het niet de
directeur der gevangenis was, wiens leven
door een tot levenslange gevangenisstraf ver
oordeelde gered werd. maar een commissaris
der gevangenissen, die op bezoek was in de
gevangenis om een onderzoek in te stellen
naar de ongeregeldheden der laatste dagen.
Deze gevangene was in 1928 met twee ande
ren wegens moord ter dood veroordeeld, doch
vlak voor hun terechtstelling werd de straf
in levenslang veranderd.
Een cipier, die dienst had in het ketelhuls,
werd door een anderen gevangene gered, die
met zijn schop de wacht had betrokken bij
den cipier.
De vorige minister van binnenlandsche
zaken. Clynes. verklaarde na een officieel be
zoek, dat Dartmoor een veel betere plaats
was voor het doel van correctie en verbete
ring van den jndividueelen misdadiger dan
het publiek zich voorstelde. Het voedsel, de
slaapgelegenheid en de gelegenheid tot be
weging waren volgens hem even goed zoo
niet beter dan de omstandigheden waar
onder tal van arme arbeiders moesten leven.
Wat de klachten over het eten betreft, dit
wordt volgens een vast menu verstrekt. Het
ontbijt, bestaat uit pap. cacao, brood en mar
garine; het middageten uit soep. brood,
groente en gekookt vleeseh of vleesch in
blik; het avondeten uit brood en margarine.
Degenen, die aan de muiterij hebben deel
genomen, zullen natuurlijk gestraft worden.
Zij zullen voor elk jaar, dat zij gekregen heb
ben, nog drie maanden extra gevangen moe
ten zitten. Bovendien kunnen zij in de
boeien worden geslagen en op water en
brood worden gezet
In de officieele verklaring door het Engel-
sehe ministerie van binnenlandsche zaken
gepubliceerd over de gebeurtenissen in de ge
vangenis van Dartmoor wordt nog gezegd,
dat meer dan honderd van de ongeveer vier
honderd aan het oproer deelnamen, dus be
langrijk minder dan door Reuter gemeld.
Volgens deze verklaring begon het oproer te
half tien, verscheen de politie te kwart voor
elven en was men te elf uur den toestand
meester.
Het eerste bericht, dat de inwoners van
het naburige Princetown kregen was van een
cipier, wiens neusbeen in den strijd gebroken
was en die met het bloed langs zijn gelaat
stroomend myar buiten kwam en tot de vrou
wen die daar stonden, verontrust door het
geweervuur, zeide dat zij naar huis moesten
gaan en haar deuren sluiten. Den heelen dag
hadden er Zaterdag al geruchten geloopen
van onrust in de gevangenis: het week-end
verlof der cipiers, die in Princetown wonen,
was ingetrokken.
Toen het gevecht begon werden vrijwel
alle inwoners van Princetown als „special
constable'' aangesteld. Zij kregen een geweer
en werden langs de wegen opgesteld om ont
vluchtingen te voorkomen.
LONDEN, 25 Jan. 'V.D.l In het ministe
rie van Binnenlandsche Zaken werd een
speciale spoedzitting gehouden. Er is een
enquêtecommissie ingesteld.
Uit het onderzoek is tot nu toe reeds ko
men vast te staan, dat de muiterij is voor
bereid en ten deele het gevolg is van revolu-
tionnaire propaganda. Een der belhamels is
een berucht inbreker die Maandag tegen
over de autoriteiten belangrijke bekentenis
sen afleede omtrent het ontstaan der muite
rij. Omtrent de mededeelingen wordt even
wel niets bekend gemaakt.
De voorbereidingen inzake de muiterij
werden door geheime teekencn van cel tot
cel doorgegeven en besproken tijdens de ge
meenschappelijke werkzaamheden en de
rusturen der gevangenen.
MEISJE AANGEREDEN
Een 14-jarige iongen fietste op den Rijks
straatweg aan de rechterzijde van den weg.
Hij reedden l!-jarig meisje aan. dat hem
tegemoet kwam en door de aanrijding haar
linkerbeen brak. Per particuliere auto werd
zij door leden van den Ongevallendienst
naar het St. Elisabeths Gasthuis gebracht.
SPOORWECAANSLACEN
REEDS AANGEKONDIGD.
In October was al een brief ontvangen.
Gericht aan den minister van Waterstaat.
Sneltrein ParijsAmsterdam
gaat er uit.
Dat de in de vorige week nabij Amster
dam gepleegde treinaanslagen voor de poli
tie en justitie in de hoofdstad geen volko
men verrassing zijn geweest, valt, naar wij
vernemen, af te leiden uit een anoniemen
en met verdraaide hand geschreven brief,
welke geruimen tijd geleden aan den Minis
ter van Waterstaat is geschreven en op het
Departement is ontvangen. De inhoud van
den brief luidt:
Den Haag, 26 October 1931.
„Schurken.
Die het christen-beginsel vertrapt zal ook
de gevolgen moeten dragen.
Sneltrein Parijs—Amsterdam gaat er uit.
Matuschka n".
Via den Minister van Justitie is deze brief
direct na ontvangst ter kennis gebracht van
de justitieele en politioneele autoriteiten
in de hoofdstad.
De laatsten hadden op hun beurt de direc
tie van de Nederlandsch Spoorwegen op de
hoogte gebracht, met het gevolg, dat het
wisse voor het onwisse genomen werd en
maatregelen werden getroffen om te voor
komen, dat de bedreiging in een daad werd
omgezet.
Heden zal het facsimile van den brief wor
gen gepubliceerd.
Een tweede brief.
Het Handelsblad kan voorts mededeelen.
dat de directie der spoorwegen de vorige
week, na het eerste geval, een anoniemen
brief ontvangen heeft, waarin geëiseftt werd
het deponeeren van 5000 ergens op de
spoorbaan, anders zou een nieuwe aanslag
volgen. Nauwkeurige plaats- en tijdaandui
ding voor het deponeeren van het geld ont
brak en ook overigens droeg de brief het
kenmerk door een warhoofd geschreven te
zijn.
De politie heeft nog verscheidene andere
brieven ontvangen, waarvan de meesten
niets te beteekenen hebben.
De Ned. bond van reizende kooplieden
heeft zich volgens de Tel. in verbinding ge
steld met de politie-autoriteiten en met de
Nederlandsche Spoorwegen en aangeboden
een vrijwillige treinpolitie in het leven te
roepen Dit aanbod werd zeer op prijs ge
steld. Doch men meende dat het zoo ver nog
niet gekomen is om van deze hulp gebruik
te maken.
MUNONTPLOFFING IN
ENGELAND.
Tien dooden, vele arbeiders
Vergiftigd.
ZANGER BIJ HET REDDINGSWERK
OMGEKOMEN.
LONDEN, 26 Januari (Reuter). Gisteren
avond is een ontploffing ontstaan in de
Llymnpia-kolenmijn in het Rhondda-dal,
waar 30 man werken. Tien liepen lichte
kwetsuren op en lijden aan de gevolgen van
gasvergiftiging. Aanvankelijk waren er geen
slachtoffers.
Nader wordt gemeld, dat vier arbeiders zijn
omgekomen en dat er negen zijn gered.
LLYMNPIA. 26 Januari (Reuter). Nog zes
lijken zijn boven gebracht, waardoor het
aantal dooden tot tien is gestegen.
De mijn brandt nog steeds.
De bekende tenor John Evans, die vrij
willig aan het reddingswerk deelnam, werd
door het gas vergiftigd en is overleden.
Anonymus
Alleen hij die de menschhcid lief heeft
mag lachen om de menschelijke zwakheden.
De ware humor glimlacht om de wereld en
de menschheid met medegevoel.
(Onder te Amsterdam gevonden
voorwerpen staat o.a. vermeld
een acröbatenjiets).
Paraplus en damestaschjes,
Die gaan dagelijks te loor.
Sleutelbossen, portefeuilles.
Komen steeds op 't lijstje voor.
Overjassen, hoeden, stokken,
Brillenhuis of camera.
Vindt men vrijwel regelmatig,
Kijk de krant er maar op na.
Tanden, ja zelfs kunstgebitten
Zie je af en toe vermeld.
In gezelschap van horloges.
Fietsen en, natuurlijk, geld.
Veel kan ons niet meer verrassen,
Het gebied, waarop de mensch,
Zijn bezit weet te verliezen,
Heeft een uiterst wijde grens.
Zelden staat in dat rubriekje,
Iets waarvan je je verbaast,
Hoe men dat nu kan vergeten,
In verstrooidheid of in haast.
Als nauwlettend krantenlezer
Vond ik echter nu zooiets,
In de hoofdstad is gevonden,
Kijk een acrobatenfiets.
Dat is geen gewoon artikel
En geen massafabrikaat.
Waar is, tot die fiets behoorend,
De verstrooide acr.ibaat?
Schuilt daar een kiein drama achter,
Maakte d'eigenaar zich af.
Van zijn fiets, die door de crisis
D'acro- toch geen baat meer gaf?
Was de man te oud geworden.
Hield hij zich. als velen thans,
Door verzwakking van zijn krachten,
Niet meer veilig in balans?
Of heeft hij. na trouwe diensten.
Welbewust zijn fiets versmaad.
Door vooruitgang in het leven,
Werd hij auto-acrobaat?
Of is 't enkel maar een grapje
Van dengeen. die 't rijwiel vond.
Dat misschien in 't centrum ergens
Van de drukke hoofdstad stond?
Daar 's toch zonder overdrijving
Op den Dam of Leidschestraat.
Elke fiets een acrobaatfiets,
Want elk fietser acrobaat.
P. GASUS.
CRISISCOMITé.
Mej. H. de Kr.
H. M.
A. J. T. D.
1 cent per dag
Kabouters N. M. G. afdeeling
Haarlem, maandbijdrage
f 10.—
10.—
5.—
2.62
1.—
NU DE BRUG OVER HET
DONKERE SPAARNE NIET KOMT
WINKELS WORDEN WEER DOOR DE
GEMEENTE VERHUURD.
De twee perceelen aan de Spaarnwouder-
straat bij de monding van de Burgwalgracht,
die reeds een paar jaren leeg staan, omdat
zij bestemd waren te worden gesloopt, wijl
op die plaats de nieuwe Gravensteenenbrug
zou komen, worden thans gerestaureerd en
voor winkels weer gereed gemaakt.
Nu wel vaststaat, dat in afzienbaren tijd
niet met den bouw van een nieuwe brug al
daar zal worden begonnen, nü de beslissing
van Ged. Staten over het bekende raadsbe
sluit, gaat men deze, aan de gemeente toe-
behoorende twee perceelen weer productief
maken.
De Treinaanslagen te
Amsterdam.
i i d T£"K p
C h v r )s
•i.i r. ei ch-fjf.trrf s't.1
t l E i.i „X ,Jr =VV/l«-.
Oet ,1 dr A f P 4 P'i t f-;./,..;
r-'V tf.r ,n/
fa»nm mfi/f
Dc anonieme brief, die in October aan den Minister van Waterstaat gezonden iccrd,
waarin dc aanslag op den Parijschcn trein werd aangekondigd. Daarnaast de enveloppe.
Tot faillietverklaring geadviseerd.
Een door den bewindvoerder
afgewezen aanbod.
Heden zette het Amsterdamsche Gerechts
hof de behandeling voort van het hooger be
roep door eenige crediteuren ingesteld tegen
het vonnis der Haarlemsche Rechtbank,
waarbij aan de Handels- en Landbouwbank
te Haarlem surséance van betaling was toe
gestaan. Zooals men weet heeft het gerechts
hof op 30 December de behandeling van dit
hooger beroep geschorst, om af te wachten
of de pogingen die aangewend werden om
het bedrijf over te doen. met succes bekroond
zouden worden. De bewindvoerder Mr. A.
Bruc'n had namelijk in zijn rapport uiteen
gezet, dat als zoo'n overneming plaats had
op door hem aanvaarde voorwaarden, dit in
het belang van de crediteuren zou zijn.
Thans deelde dc bewindvoerder aan het
gerechtshof mede, dat de pogingen om het
bedrijf over te doen. geen succes gehad heb
ben. De gebouwen van de bank zijn inmiddels
ln andere handen overgegaan.
Ter elfder ure is nog een aanbod tot over
neming van het bedrijf ingekomen van eer.
maatschappij tot exploitatie van onroerende
goederen, vertegenwoordigd door den heer
kloppenburg. Dit aanbod bestond hierin:
f 75.000 in geld;
f 75.000 in 5 pet. hypothecaire obligaties;
betaling van hot salaris van den bewind
voerder en
reserveering van f 25.000 in obligaties voor
nog onbekende claims op de bank.
De bewindvoerder deelde evenwel mede, dat
de f 75.000 in geld in den loop van het jaar
1932 gestort zouden worden. Het laat zich
evenwel met een;gen grond vermoeden, dat
dit bedrag ook in geval van faillissement
binnen dat tijdsverloop zal zijn te incas-
seeren. Door den heer Kloppenburg is nader
nog een amendement op zijn aanbod inge
diend. dat bedoelde om de helft van bedoelde
f 75.000 binnen acht dagen te storten in con
tanten.
Dit amendement maakte het aanbod min
der ongunstig, doch allerminst aannemelijk.
Bovendien kon de bewindvoerder het in geen
geval op zijn verantwoording nemen, om dc
activa der bank aan derden over te geven
tegen een contant bedrag, dat slechts een
gering procent van dc waarde van de activa
vertegenwoordigt. Ook al zouden de 75.000
in haar geheel onmiddellijk in contanten
worden gestort, dan zou het aanbod toch on
aanneembaar blijven. Dc f 75.000, die in o%
obligaties zouden worden gestort, zijn obliga
ties gedekt door een tweede hypotheek op
panden te Haarlem, te 's-Gravenhage, to
Utrecht en te Rotterdam.
Een zoodanige hypothecaire zekerheid kan
in het bijzonder in dezen tijd onmogelijk
aanvaard worden. Het aanbod, zoo vervolgde
de bewindvoerder, kan dus in geen geval een
spoediger afwikkeling der zaken ten gevolge
hebben dan een faillissement. Bij een en
ander komt, dat 150.000 een bedrag Is.
aanzienlijk liggende beneden de door hem
voorzichtig gestolde raming der activa.
Daarom heeft de bewindvoerder ten slotte
tegen dit aanbod een afwijzende houding
aangenomen.
Tenslotte deelde dc bewindvoerder mede,
dat thans alle ove mem in gsmoge 1 ij kheden
van de bank zijn uitgeput, zoodat het thans
aanbeveling verdient om de surséance van
betaling te vervangen door een faillissement.
De heer Verschoor, directeur van de bank
en o: k mr. Sylvain Groen, de raadsman van
de bank deelden mede. dat zij met
dit advies volkomen accoord gaan. Er is alle
moeite gedaan om in het belang van de cre
diteuren de zaak over te doen. maar dit is
niet mogen gelukken. Namens eenige credi
teuren, die tegen dc surséance in beroep ge-
komer: waren, deelde mr. P. Tideman mede,
dat hij zich ook met het advies van de be
windvoerders kon vcreenigen Hij betoogde
evenwel, dat het billijk zou zijn als zijn kos
ten ten laste van het faillissement werden
gebracht, omdat hij toch in het belang van
alle crediteuren opgetreden is.
Het Hof zal dit overwegen en bepaalde de
uitspraak op Woensdag 10 Februari om tien
uur.
DE BRAND BIJ SARRASANI.
OOK „LADY" OVERLEDEN.
ANTWERPEN. 25 Jan. (V. D.) De derde
olifant van het circus Sarassani dat door
brand geteisterd werd, is hedenavond om
10.15 overleden.
Deze olifant. Lady genaamd, was van alle
verbrande olifanten, het ergste er aan toe.
Men vreest dat nog twee olifanten aan dc
opgeloopcn verwondingen zullen omkomen.
HONGERSNOOD BIJ SMYRNA.
STAMBOEL. 25 Januari. (V. D.) In de
districten ten Zuiden van Smyrna Is een
hongersnood uitgebroken. De geheele oogst,
voornamelijk, tabak bleef onverkocht. Er
heêrscht een vreesclijke ellende. Door de
autoriteiten en de organisatie Dc Roode
Halve Maan wordt een hulpactie op groote
schaal ingesteld.
Het Chinecsch-Japatische conflict in den
Volkenbond. Ernstige Chineeschc beschul
digingen. Het Japansche antwoord.
(2e blad, le pag.)
Mijnontploffing in Engeland. Tien dooden,
vele arbeiders vergiftigd.
(Ie blad, le pagJ
De gevangenisopstand van Dartmoor. Ruim
100 gevangenen hebben er aan deel ge
nomen.
(le blad, le pag.)
Dc communistische oproeren in San Sal
vador.
(2e blad, le pag.)
Dccnsch contingent dit kwartaal al bereikt?
(2e blad, 2e pag.)
Spooricegaatislagcn reeds aangekondigd. In
October icas al een brieontvangen.
(le blad, le pag.)
JWed. Handcis en Landbouwbank. Tot failliet
verklaring geadviseerd.
(le blad, le pag.)
Edo Fimmen over den toestand in Japan en
China.
(2e blad. 2e pag.)
De linksche links-socialisten nog geen fusie
met de groep-Schmidt.
(2e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Paniekstemming.
(le blad, le pag.)
Het vcrkcersondcrioijs. Binnenkort verplich
tend op dc scholen.
(2e blad, 4e pag.)
(Laatste berichten 2e pag. le blad.f
INWONER VAN HAARLEM
BEROOFD?
IN EEN TAXI MEEGEVOERD EN IN DE
SLOOT GEWORPEN?
AMSTERDAM. 25 Januari. Gisteravond ;a
een agent van politie aan het bureau Admi
raal de Ruyterweg gekomen met een inwo
ner uit Haarlem, die verklaarde, dat hU door
drie personen in een taxi tegen zijn wil uit
de stad was meegevoerd, waarna zij hem in
een sloot hadden geworpen. Hij deelde voorts
mede, dat hij beroofd was van een portefeuille
inhoudende f 145 aan bankpapier en een
boekje met 12 swcepstakeloten. De politie ver
schafte den drenkeling zoolang een dren-
kelingenpak. Hedenmorgen zijn hem door zijn
familie uit Haarlem droge kleeren gezonden.
Naar de juistheid van de door het slachtof
fer afgelegde verklaringen stelt de politie een
onderzoek in.
HAARLEM, 26 Januari.
Paniekstemming.
liet Nederlandsche volk heeft er in deze
tijden scherp tegen tc waken dat het zich
niet laat meeslecpcn in de paniekstemming,
die in sommige andere landen een deel der
bevolking heeft bevangen. Het gevaar is niet
denkbeeldig. Sommige Hollanders zijn bereid
ten allen tijde achter het groote buitenland
aan te draven. Zij lijdon aan een zeer 'be
lachelijk „minderwaardigheidscomplex" en
zijn ervan overtuigd dat een Engelsche mi
nister. een Duitsche Partijleider, een Fran-
sche publicist het beter moeten weten. Meest
al geldt hun voorliefde Duitschland cn Enge
land.
Sommigen van die menschen redeneeren
heeiemaa! niet. doen daar zelfs geen poging
toe. Zij zijn alleen ten allen tijde bereid ieder
nieuw verschijnsel in het buitonland te adop-
teeren en er als een blatende kudde achter
aan te loopen. Het is makkelijk: je hoeft er
niet bij te denken en het bespaart je dc ver
moeienis van het hebben van een eigen
oordeel. Zoo loopen er op dit moment al
weer een heele troep rond die meeblaten
met bultenlandsche politieke acties, ontstaan
in omstandigheden die veel slechter en bo
vendien totaal anders zijn dan de onze. An
deren leuteren over dictatuur, omdat er in
sommige andere landen een dictatuur is.
Komt er in Engeland of in Duitschland ook
een, dan zullen zij een Nederlandsche dicta
tuur gaan cischen. Net zooals zij een gramo-
phoon koopen, omdat hun buurman er een
heeft, of zeggen dat jazz zoo mooi is, omdat
hun andere buurman dat ook vindt.
Tot de ergerlijkste dingen van den laatsten
tijd behoort wol het proclameercn van Jo
denhaat. in imitatie van de „Nazis" van me
neer Hitler. Wij hebben nu ook Nazis. De he
mel weet waarom. Zij beweren dat de Joden
ons bankwezen en onze financiën in het al
gemeen bcheerschen, dat zij parasiteeren
op „het stervende lichaam van ons vader
land". dat zij de wetenschappen verlagen en
verdraaien, en meer van cie onzin in dikke
woorden.
Tegen dit soort wartaal is een stevige waar
schuwing op haar plaats, en ik geef haar bij
deze. Het is onwaar dat dé Joden onze gcld-
wereld beheerschen, het is onwaar dat Ne
derland stervende is, en wat dc wetenschap
pen betreftde bevordering daarvan in
ons land. zoowel als in andere landen, is in
hoogen mate mede aan de Joden te danken.
Zij zijn eer. zeer begaafd ras. een der be
gaafdste ter wereld, en op kunst- zoowel
als op wetenschappelijk gebied heeft het
mcnschdom ontzaglijk veel goeds aan hen te
danken. Hen die dit klcinccrcn verdenk