jjmÈm
aspirin i.°,s
BUITENLAND.
Vredesbetooging op de Ontwapenings
conferentie.
Bij Griep t
RADIO!
VERVERIJ EN
CHEM. WASSCHERIJ
J. LOTTGERING,
ONZE DAGELIJKSCHE KINDERVERTELLING.
Tuimeltje en Kruimeltje in het Kabouterland.
HAARLEM'S DACBLAD
MAANDAC 8 FEBRUARI 19321
Vertegenwoordigers der vredesorganisaties
aan het woord. Rede van Emil Vandervelde.
Lord Robert Cecil eischt afschaffing van duik-
booten, bommeneskaders, tanks en zware
artillerie. De meeningen over Tardieu's
voorstel. Een politieke manoeuvre?
Staatsgreep te Memel. Tsjapei geheel
door brand verwoest.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
De zitting der ontwapeningsconferentie
van Zaterdag had het karakter van een be
tooging der groote internationale bonden en
organisaties voor ontwapening. Aan het
woord kwamen vertegenwoordigers van de
internationale vrouwenvereenigingen, van de
internationale kerkelijke organisaties, van de
studentenbonden, de int. soc. arbeiders en
den wereldbond van Volkenbondsliga's. Een
delegatie van -werscheidene honderden vrou
wen betrad in gesloten marschcolonne de
zaal en groeppeerde zich om den voorzitter
heen.
De presidente van de internationale wereld
vrouwenbonden, Mary Dingrnan sprak uit
naam van 45 millioen vrouwen uit 56 lan
den, die in 50 internationale vrouwenorga
nisaties aaneengesloten achter haar stonden,
en mevrouw SteenbergheEngering (Neder
land) uit naam van de 25 millioen leden van
de Katholieke vrouwenorganisaties. Meer
dan 8.300.000 handteekeningen werden op
den voorzitterstafel neergelegd.
Uit naam van de internationale kerkelijke
organisaties sprak de secretaris-generaal
Mueller.
Groot opzien werd gebaard door de ver
klaringen van den vroegeren Belgischen mi
nister-president, Emilc Vandervelde, als
voorzitter van de Socialistische Arbeiders
Internationale, wiens opvattingen op prin-
cipieele punten in overeenstemming zijn met
Duitsche standpunt. Hij zette uiteen, dat een
verdrag gesloten moest worden, dat onmid
dellijk een grootsche vermindering der legers,
van het oorlogsmateriaal in alle vormen en
der militaire uitgaven verzekert en dat leidt
tot volledige algemeene en gecontroleerde
ontwapening. Verder eischte Vandervelde,
dat de verklaring van Clemenceau op de
conferentie van Versailles, waarbij de ont
wapening van Duitschland als eerste stap
tot een algemeene vermindering der bewape
ningen tot werkelijkheid zou worden. Van
dervelde verklaarde: het systeem der ont
wapening kan slechts gegrondvest worden op
de gelijkheid der rechten en plichten. Niets
zou voor den vrede verwerpelijker zijn, dan
de overwonnen volkeren op den duur volgens
verschillend recht te willen behandelen. Het
internationale socialisme eischt opheffing
van het onderscheid tusschen overwinnaars
en overwonnenen. Handhaving van de opge-
dwongen ontwapening.maar uitbreiding daar
van tot alle landen en ten slotte een inter
nationale controle.
Onder stormachtigen bijval van dc zaal be
trad vervolgens Lord Robert Cecil de tribune
als voorzitter van den wereldbond van Vol-
kcnbondsliga's. Hij legde er onmiddellijk
reeds den nadruk op. dat hij niet als ver
tegenwoordiger van de Engelsche regeering
sprak. Vervolgens eischte hij volledige gelijk
berechtiging voor alle mogendheden in de
ontwapeningskwestie en opheffing van het
onderscheid tusschen overwinnaars en over
wonnenen, 25% vermindering van alle be
wapeningsuitgaven, algemeen verbod van
die wapenen, die door de overwinnende
mogendheden aan de overwonnen landen
verboden zijn, internationale controle over
dc bewapeningen. Met grooten nadruk eischte
Lord Robert Cecil de volledige afschaffing
der duikbooten, der bommeneskaders, der
tanks, van de zware artillerie en van al die
wapens, die in toekomstige oorlogen van be
slissende waarde kunnen zijn.
Tijdens de zitting van heden is het nog tot
een incident gekomen, dat veel stof opge
waaid' heeft. De Belgische spreker. Vander
velde, die sprak uit naam van de S.A.I. zag
zich gedwongen zijn redevoering te onder
breken met de opmerking, dat hij op uit
drukkelijk verzoek van het presidium van de
conferentie helaas niet in staat was een deel
van de door hem opgestelde verklaringen
af te leggen. Hij zag zich echter genoodzaakt
de conferentie mede te deelen, dat hij zijn
redevoering reeds aan de internationale pers
had doen toekomen, zoodat publicatie van
dit gedeelte van zijn redevoering niet meer
te verhinderen was.
Het Fransche voorstel, dat Tardieu bij het
Presidium van de Ontwapeningsconferentie
te Genève heeft ingediend, wordt door een
deel der Fransche pers met enthousiasme
begroet. De rechtsche bladen en ook de ge
matigde pers zijn algemeen van meening,
dat Frankrijk door dit plan wezenlijk bij
draagt tot het organisceren van de veilig
heid en den vrede. De linksche bladen daar
entegen critisecren het Fransche ontwerp als
een plomp propaganda-object.
De socialistische „Populaire" schrijft, dat
het voorstel niet serieus genomen kan wor
den. aangezien iedereen inziet, dat Frankrijk
zich hierdoor wil onttrekken aan de ver
plichting om te ontwapenen. Er wordt een
zeer voorzichtige poging in gedaan het ge
bruik van oorlogsvliegtuigen te regelen. Het
doel van de geheele manoeuvre is echter
slechts de ontwikkeling der Duitsche han
delsluchtvaart te belemmeren, aangezien
men vreest dat de Duitsche handelsvliegtui-
gen op een kwaden dag als bombardements
vliegtuigen gebruikt kunnen worden.
Pcrtinax is van meening. dat men zich over
het lot van het Fransche plan geen illusies
moet maken. Het indienen ervan acht hij
echter een zeer nuttige stap. In de „Daily
Telegraph" schrijft hij. dat de Fransche
delegatie instructie zou hebben wanneer het
voorstel zou worden afgewezen, te verklaren
dat het Fransche leger, de marine en de
Fransche luchtmacht, onder de huidige om
standigheden niet door internationale over
eenkomsten gestabiliseerd kan worden.
Van welingelichte zijde wordt medegedeeld,
aldus een V.D.-bericht, dat President Hoover
de Amerikaansche delegatie te Genève op-
glxacht zal geven, zich te verzetten tegen het
Fransche voorstel tot vorming van een inter
nationaal politieleger. Men ziet in dit voor
stel een poging om ontwapening of ver
gaande beperking te vermijden. Naar men
zegt heeft het indienen van een voorstel door
Tardieu geen verrassing gewekt te Washing
ton, aangezien men daar een dergelijk plan
verwachtte.
In een interview noemde Senator Borah
het Fransche voorstel een poging om Europa
een dwangbuis aan te leggen. Het voorstel
vloeide naar zijn meening logisch voort uit
het Verdrag van Versailles en de andere
vredesverdragen, die noch op eerlijkheid,
noch op gerechtigheid zijn gebaseerd en
slechts door geweld gehandhaafd kunnen
worden. Door hun voorstel willen de Fran-
schen den status quo handhaven. Ook sena
tor Borah gelooft niet dat vele regeeringen
het Fransche voorstel zullen steunen.
De Engelsche pers bespreekt in den-breede
het voorstel van Tardieu tot oprichting van
een Volkenbondsleger. De Daily Herald" acht
het de vraag of Frankrijk wel oprecht is. Het
instellen van een internationale gewapende
macht beteekent niets anders dan de hand
having van de verdragen van Versailles, St.
Germain en Trainon. Het blad geeft het voor
stel echter zoo weinig kans, dat het de be
handeling ervan niets anders dan tijdver
lies kan noemen. Bovendien heeft het voor
stel niets met ontwapening te maken. De
..Daily Herald" meent er tevens een poging
in te zien om bij de komende verkiezingen
in Frankrijk een opschuiving naar links te
voorkomen.
De „News Chronicle" verklaart, dat Frank
rijk de leiding van de Conferentie heeft ge
nomen en de deelnemers thans dwingt de be
sprekingen op den grondslag van het Fran
sche voorstel te voeren. Het blad acht het
niet onmogelijk den Volkenbond te maken
tot een souvereine macht boven de staten,
maar dan zijn voorstellen op breeder basis en'
daaraan voorafgaande uitgebreide onderzoe
kingen noodzakelijk.
De Fransche voorstellen te Genéve worden
in de Berlijnsche bladen uitvoerig besproken.
De Germania zegt, naar wij in de N.' R. Ct.
lezen, dat de Fransche regie te Genève voor
treffelijk is en legt er den nadruk op. dat de
door Frankrijk geëischle machtsbevocgdhe
den slechts aan een Volkenbond kunnen ge
geven worden, welks leden in alle opzichten
gelijkgerechtigd zijn en niet onder den invloed
staat van een groep van mogendheden. Do
tegenwoordige Volkenbond mist die eigen
schappen.
De Tag noemt de Fransche voorstellen een
memorandum tegen de ontwapening en zegt.
dat nog nooit op een stuk papier zooveel
drieste onwaarheden gedrukt zijn.
De Lokalanzeiger schrijft, dat het geheele
systeem van Frankrijk hierop neerkomt, dat
de Volkenbond een machtsfactor van de
Fransche politiek moet blijven en dat deze
machtsfactor ter instandhouding van het
dictaat van Versailles onder gebruikmaking
van militaire middelen met een schijn van
recht voor Frankrijk gebruikt moet worden.
titanen.
Een staatsgreep in Memel.
KONINGSBERGEN, 6 Febr. (Reuter).
Hedenmorgen liepen er geruchten van een
staatsgreep in Memel en van de afzetting
van den president van het Memeldirecto
rium Böttcher en zijn vervanging door een
Litauer.
Doordat de telefonische en telegrafische
verbindingen waren gestoord, kon eerst geen
bevestiging van deze geruchten verkregen
worden. Thans blijkt echter dat zij juist zijn.
De ..AUgemeine Ztg." van Koningsbergen
meldt, dat de gouverneur van het Memelgc-
bicd Merkys een groot-Litauschen Landraad
hoeft gevormd, nadat hij het directorium
had afgezet.
President Böttcher werd door twee Litau-
sche gendarmen in een auto weggevoerd en
naar de kazerne gebracht.
Gouyerneur Merkys verscheen in het direc
torium en verklaarde, dat hij gehandeld had
op wensch van de centrale regeering te
Kowno.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regei.
<n Iniluenza, Rhcumatische pijnen, gevatte
Koude, Hoofdpijn, Kiespijn, Aangczichtspijn
en vastzittende Hoest, zullen
Mijnhardt's Poeders
U spoedig helpen. Doos 45 ct. Bij Uw Drogist
Het allernieuwste op dit
gebied verkrijgbaar bij
N.v. Keiler Macdonald
JANSWEG 42, TEL. 14049
Toen. een der leden van het directorium
weigerde voorloopig de leiding der zaken op
zich te nemen, werd een tijdelijke Litausche
Landraad ingesteld.
In Berlijnsche politieke kringen heeft het
gebeurde in Memel groote verrassing veroor
zaakt. meldt het W.B.
Duitschland is niet bevoegd naar aanlei
ding van den staatsgreep maatregelen, te ne
men. Dit is de taak der vier mogendheden
(Groot-Brittannic. Frankrijk Italië en Japani
die de in 1924 gesloten conventie van Memel
hebben geteekend, welke in art. 17 bepaalt,
dat de president door <ien gouverneur wordt
benoemd en in functie blijft, zoolang hij het
vertrouwen van den landdag bezit.
De te Koningsbergen verschijnende „Har-
tungsche Zeitung" heeft naar het W.B.
meldt in regeeringskringen te Kovno ophel
dering gevraagd omtrent het gebeurde in
het Memel land.
Men verklaarde daar, dat er geen sprake
is van een staatsgreep.
De laatste weken was er een en. ander
voorgevallen, dat den gouverneur had ge
noopt president Böttcher schriftelijk te ver
zoeken af te treden, waarop deze had geant
woord slechts voor geweld te zullen wijken,
zoodat men hem nu met geweld had wegge
voerd.
Aanleiding tot den stap was, dat Böttcher
aan onderhandelingen met de Duitsche re
geering had deelgenomen, hetgeen Litauen
als een strafbare daad beschouwde..
GENèVE, 9 Febr. (V.D.) De Rijksrc-
geering heeft besloten met het oog op de
schending van de Memelconventie door de
regeering van Littauen aan den secretaris
generaal van den Volkenbond het officieele
verzoek te richten den Volkenbondsraad
onverwijld bijeen te roepen voor een bijzon
dere Raadsbijeenkomst, ter behandeling van
het geval.
Zuïd'Airicrika,,
Ex-president Leguia overleden.
Uit Lima seint Reuter, dat Legina, ex-pre
sident van Peru, overleden is.
Augusta Leguia werd in 1908 voor het eerst
tot president van Peru gekozen en heeft zijn
hooge functie vervuld tot Augustus 1930,
toon de militaire revolutie oen einde aan zijn
bestuur maakte.
Hij oefende tijdens zijn presidentschap een
dictoriaal bewind uit. In vele opzichten
heeft Legina de welvaart van het land be
vorderd. Bij het uitbreken eer revolutie
trachtte hij met het oorlogsschip „Almirante
Gran" naar Panama te vluchten, doch de op
standelingen achterhaalden hem en zetten
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
a 60 Cts. per regel.
Gr. Houtstraat 5a Tel. 10771
Verven, stoomen.
Hoeden stoomen en vormen.
Tegen
Lot op don oranjo band on hol Bayorkruis. Prijs 75 cts.
hem gevangen in het marine-hospitaal te
Callao, waar hij tot aan zijn dood bleef.
Communistische opstand te
Uruguay verwacht.
MONTEVIDEO, 6 Febr. (Reuter). In
verband met een communistisch complot, dat
de volgende week tot uitbarsting moet ko
men heeft de regeering strenge maatregelen
getroffen. De politie nam pamfletten in be
slag op het bureau van een communistisch
blad en ging ovor tot de arrestatie van veer
tien agitators.
Britsch'ïndië
Nieuwe botsingen in Kasjmir.
JAMMOE (Kasjmir), 7 Febr. (Reuter)
In verschillende plaatsen zijn nieuwe onge
regeldheden uitgebroken welke door de poli
tie werden onderdrukt. Te Srinagar werd het
hoofd der politie zwaar gewand; hier had
den 72 arrestaties plaats. Te Oerl werden
twee personen gedood en zes gewond als ge
volg van het feit. dat de politie zich gedwon
gen zag, op <ie menigte te vuren. Te Hand-
wara werd de markt door een gewapende
menigte geplunderd, waarbij een agent door
een schot werd gedood. De troepen vuurden
terug: de verliezen der betoogers zijn echter
niet bekend.
Aanslag op den gouverneur
van Bengalen.
Reuter meldt uit Calcutta dat er schoten
zijn gelost op den gouverneur van Bengalen,
Sir Francis Jackson. Hij werd niet gedeerd.
De man, die een aanslag heeft geploegd op
den gouverneur van Bengalon, is eon student
oio direct werd gearresteerd. HU loste vijf
schoten op den gouverneur.
Rusland
Aanslag op Litwinow in
voorbereiding?
MOSKOU, 6 Febr. <VXM Naar officieel
wordt medegedeeld, heeft heden de plaats
vervangende commissaris van buitenlandsche
zaken der Sovjet-Unie. Krestinski, den secre
taris-generaal van den Volkenbond, sir Eric
Drummond, het volgende telegram gezon
den:
De regeering der Sovjet-Unie heeft berich
ten ontvangen, volgens welke de Wit-Russen-
groep Sjatllov-Miller een aanslag wil plegen
op den commissaris van buitenlandsche
zaken Litwinov. die op het oogenbiik te
Genève vertoeft. Deze aanslag zou worden
gepleegd door den voormaligen vertegen
woordiger van het Russische keizerlijke Roo-
de Kruis in Zwitserland, Ladisjewski. Daar
tusschen de Sovjet-regeering en Zwitser
land geen diplomatieke betrekkingen be
staan, verzoek ik u, mijnheer de secretaris
generaal. de Zwitsersche regeering hiervan
onmiddellijk in kennis te stellen, teneinde de
noodzakelijke maatregelen ter bescherming
van den commissaris van buitenlandsche
zaken en van de Russische delegatie te doen
nemen.
China.
De bezetting van de Woesoeng-
forten.
SJANGHAI, 7 Febr. (V.D.) De bezetting
en de verwoesting van de Woesoeng-forten
wordt thans bevestigd. Dc gevechten bij
Tsjapei duren voort, Tsjapei is Zaterdag ge
heel afgebrand. De schade wordt geraamd op
een milliard guldens. De Chineesche troepen
hebben versterking ontvangen en willen den
strijd voortzetten.
Zaterdag zijn ongeveer 3000 Japansche in
fanteristen en 800 marinesoldaten te Woe-
soeng gedebarkeerd. Alle forten werden ver
woest. De Japanners trachten thans de Chi
neesche troepen bij Tsjapei te omsingelen.
Tsjapei geheel door brand
verwoest
MOSKOU, via Kowno, 7 Febr. (V.D.) Vol
gens een officieel Russisch bericht uit Sjang
hai zijn dc gevechten bij Tsjapei rog niet ten
einde. Zaterdag is de stad Tsjapei geheel af
gebrand. De schade wordt geraamd op on
geveer een milliard gulden. De Chineesche
troepen hebben versterkingen ontvangen en
willen den strijd voortzetten.
Een nieuwe Japansche ver
klaring te Genève.
GENéVE, 7 Febr. (V.D.) De secretaris
generaal van den Volkenbond heeft heden
een nieuwe Japansche verklaring ontvangen
waarin de Japansche regeering nogmaals
haar reeds bekende standpunt inzake het
conflict in het Verre Oosten uiteenzet, Dc
Japansche regeering herhaalt, dat zij te
Sjanghai een politieke bedoelingen na
streeft, en dat zij dc belangen der andere
mogendheden niet schaden wil.
Versterking van de Ameri
kaansche Aziatische vloot.
WASHINGTON. 7 Febr. (V.D Er Is be-
sloten de in Manilla gestationeerde Azia
tische vloot te versterken met twee kanon-
neerbooten en een kruiser, welke uit de Cen
traal Amerikaansche wateren zullen worden
gezonden.
De voorgenomen terugroeping van 13 oorlogs
schepen van dc Aziatische vloot naar de
htm bases is voorloopig uitgesteld.
Een korte wapenstilstand te
Sjanghai.
SJANGHAI. 7 Febr. (V.D.) Zaterdag
middag trad te Sjanghai een volledige wa-
pelstilstand in. die werd toegeschreven aan
het feit, dat de Japanners op versterking
wachten, terwijl het voor dc Chlncczen
Nieuwjaarsdag was. Dc rust was echter
slechts van korten duur. want reeds vroeg in
den morgen >egonnen de Japanners Zondag
ochtend weer met de beschieting die door de
Chineezen beantwoord werd.
Frankrijk.
Veertig stemmen meerderheid
voor Laval.
PARIJS, 6 Febr. (V.D.) Li den afgeloopen
nacht werd in de Fransche Kamer een voor
stel inzake de werkloosheid van een lid van
de rechterzijde aangenomen met een meer
derheid van veertig stemmen, nadat Laval de
vertrouwenskwestie had gesteld. Tegen stem
den de radicaal-socialisten, de socialisten cn
communisten, zoodat het voorstel werd aan
genomen met 307 tegen 267 stemmen,
Engeland.
Voortzetting der staking in de
Londensche havens.
LONDEN, 6 Febr. (Reuter). Met oen
meerderheid die dc duizend verre te boven
gaat, hebben de schuitenvoerders in de Lon
densche havens, die al weken in staking zijn,
besloten de staking voort te zetten.
Het nieuwe Engelsche
douanetarief
LONDEN. 6 Febr. (V.D.) Het nieuwe
Engelsche douanetarief zal op 1 Maart as.
in werking ireden. De regeerlng wil de lijst
van goederen, die van het nieuwe tarief zul
len worden vrijgesteld, pas bekend maken na
de indiening van het wetsontwerp.
BEJAARD WINKELIER OVERVALLEN.
WINTERSWIJK. 6 ÏVïbruar» (V. D.) Vrij
dagavond hebben twee plat Duitsch spreken
de. ongeveer 30-jarige mannen, die zich
eenigszins vermomd hadden, den bejaarden
grenswinkelier Rauwerdingh in het Woold
onder Winterswijk in zijn woning overvallen.
Terwijl zij hem met hun revolver bedrljgden
lichtten zij de winkellade waarin slechts pl.m.
f 20. grootendeels Duitsch geld, was.
Hiermede hebben zij zich tevreden gesteld.
Zij verdwenen toen naar Duitschland. Hun
signalement is bekend. De politic stelt c'cn
onderzoek in.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
LAKEROL
verzacht in de keel!
30 »n 50 cH. bij Apoth. «n Drog.
AGENDA
Heden:
Stadsschouwburg: N.V. Het Schouwtooncel
„Onze beste vrienden". 8 uur.
Gebouw ..De Nijverheid": Algemeene ver
gadering Floralia-Vcreenlglng voor Haar
lem en Omstreken, 8.45 uur.
Volksuniversiteit: .Momenten uit dc le
vensbeschouwing van den modernen mcnsch"
door Ds. A. R- dc Jong uit Bussum.
Lange Margarcthastraat 13: Algemeene
vergadering Haarlcmsche Hulpbank. 4 uur.
Luxor Sound Theater: Trader Hom
8.15 uur.
Palace: ..Feestredenaar op bestelling".
Tooneel: 3 Arizona's. 815 uur.
Rembrandt Theater: „3 Tage Mittclarrest"
Tconeel: The Armour Boys. 7 en 9.15 uur.
DINSDAG 9 FEBRUARI
Stadsschouwburg, Wilsonsplein: Volks
voorstelling van ..Dc Duivel" door het Gezel
schap Verkadc. 8 uur.
Gebouw Haarl. Kegelbond, Tempeliersstraat
Kruistocht naar Genève. Ontvangavond.
8-15 uur.
APOTHEKEN (AVOND- EN NACHTDIENST)
P. Th A. van Rijn, KI. Houtweg 15. Tel.
10539.
Fa. C. G. Loomcijcr Zn.. Zijlweg 34. Tel.
12495.
Schoterbosch Apotheek, Rijksstraatweg 19.
Tel. 12711.
„Ik ga weer in de doos zitten,'* zei Kruimeltje, „ik ben zoo
raar" en hij wilde naar het vertrek terug gaan, waar de doozén
stonden, waarin ze het kasteel binnen waren gebracht. Maar
nu was er iets wat hen met schrik vervulde. Ze waren zoo dik,
dat ze niet meer door de deur konden en hoe ze ook probeer
den, hun maag gal* niet het minste toe.
Toen Tuimeltje na een paar uur het weer wilde probeeren.
lukte dat evenmin als de eerste keer cn ten einde raad zou hij
den kok. die heel den tijd in de provisiekamers in en uit liep om
van alles tc halen, maar eens om raad vragen. Maar dc arme
kok. die niet beter wist o{ Tuimeltje was dood. liet van ang-t
de soepterricn met borden vallen en hoe Tuimeltje hem ook
verzekerde, dat hij levend voor den kok stond, de kok gelooide
het niet, want daar was hij vcd tc dik voor.
Maar toen dc kabouterbaas er zelf bij te pas kwam cn deze
op het smeeken van Tuimeltje cn Kruimeltje toestemde, dat al
dc kaboutertjes zouden komen kijken, gingen deze in een rij
achter Tuimeltje staan en probeerden hem door hei deurgat te
krijgen. Na een hcelebocl moeite was hij er eindelijk door en
toen huilde hij zoo verschrikkelijk cn Kruimeltje was zoo bleek,
Hat de kabouterbaas maar niets meer zei cn hun stil naar bed
het gaaa.
