Het gevangenisoproer van Dartmoor.
CRITIEK OP HET SYSTEEM.
BINNENLAND.
VICTOR IA-WATER
E E Slagers
HAARLEM'S DACBLAD
WOENSDAC 10 FEBRUARI 1932
Een belangwekkend rapport van Herbert Da Parcq.
Londen, 7 Febr. 1932.
Het is een van de prijzenswaardige gewoon
ten in liet leven van Engeland dat rappor
teurs er geen blad voer den mond nemen.
Wanneer er iets bedenkelijks heeft plaats ge
had. dat een officieel onderzoek eischt, dan
worden de resultaten van zulk een onderzoek
spoedig gemeengoed van de massa. Het is
juist geschiedt in het geval van de muiterij
van Dartmoor. Het rapport heeft geleerd dat
ae muiterij van Dartmoor ten naastenbij is
voorafgegaan aan het verraad van Dartmoor.
De rapporteur heeft opzienbarende onthul
lingen gedaan. Hij heeft gezegd dat Dartmoor
onge.y.hikt is voor gevangenen van de mo
derne gevaarlijke soort, dat hij reden heeft,
te vermoeden dat de gevaarlijker veroordeel
den in aanraking zijn geweest met personen
buiten de gevangenos met het doel plannen
te maken voor ontsnapping, dat een klein
aantal cipiers schuldig staat aan onregelma
tigheden en erger, dat er in het bezit van ge
vangenen loopers, metaalzagen en touwen
met haken zijn gevonden welke hun moeten
zijn verschaft door cipiers.
Daartegenover heet hot in het rapport
van don Bristolschen rechter, Herbert du
Parcq dat de gevangenen geen redelijke grie
ven hadden, dat een paar er van gedurende
do muiterij zeer moedig optraden, dat velen
zich loffelijk gedrcegen on dat slechts een
luttel aantal moorddadige voornemens had.
In algemeene termen heeft do rapporteur
ook slechts goede woorden voor don gouver
neur. hoofdbeambte en beambten maar hij
meent dat de gouverneur den toestand ver
keerd beoordeelde teen hij de gevangenen den
Zaterdag voor don opstand <en den Zondag
ochtend toen de pogingen tot ontsnapping
en tot overweldiging van de bewakers be
gonnen! liet aantreden. De gouverneur wist
terdege dat de stemming al lang gevaarlijk
was en het was spelen met vuur toen hij.
hetgeen onder normale omstandigheden zou
kunnen, do gevangenisbevolking op de bin
nenplaats verzamelde.
..Een man met een bijzonier sterk karak
ter", heeft het in het rapport, „zou wellicht
door de kracht van zijn persoonlijkheid de
opstandige beweging hebben kunnen stuiten.
Mijn kritiek op den heer Roberts (de gou
verneur) is hoop ik. niet te streng wanneer ik
verklaar dat hij die zeldzame gave niet bezit."
De belangwekkendste opmerkingen van den
rapporteur gelden het nieuwe type misda
diger. dat „van de gevaarlijke moderne soort"
Ilij zegt er van dat men hier te doen heeft
met veelal jonge, geweldlustige, gevaarlijke
motorbandieten en „gangsters". De term
„gangster" voor een misdadiger van speciaal
revolverheLdhaftig karakter is tot heden al
leen in Amerika of met betrekking tot Ame
rika gebruikt. Dit is de eerste maal dat een
officieel rapport hem In Engeland heeft ont
dekt. Hij heeft nieuwe problemen geschapen
voor de handhavers der openbare orde, die
in hun metheden nog maar ten halve zijn in
gesteld op bestrijding van het maatschap
pelijk kwaad dat de gangster, dat de motor-
bandieten vertegenwoordigen, Er gaat letter
lijk geen dag voorbij, waarin de dagbladen
niet getuigen van dit verontrustend feit.
Men zou met den rapporteur kunnen rede
twisten over zijn gebruik van het woord
„gangster" in dit verband. Een ordelijk bur
ger. mits hij zich gewillig laat uitschudden,
loop tegenover een gangster (indien de voor
stellingen uit Amerika juist zijn) geen le
vensgevaar. Dat type misdadiger bestaan wel
in Londen, al treedt het minder driest op dan
b.v. in Chicago heet te gebeuren, maar het
bevindt zich op vrije voeten. De moderne mo
torbandiet is een ander type misdadiger, die
niet zijnl bestaan vindt in afdreigingen en
niet zijn bestaan verliest in moordpartijen
onder zijn soortgenooten (zooals het geval
heet te zijn met ..gangsters"), maar die
eenvoudig in diefstal en roof gebruik maakt
van de zeer doelmatige middelen voor snel
handelen en snelle verplaatsing. Vooral de
drieste motorbandiet is de misdadiger, die in
en om Dartmoor heeft gewerkt voor dc uu-
voering van plannen, waarvan de muiterij,
die een rilling door Engeland heeft doen
gaan. het hoogtepunt werd.
Wij weten bij harde ervaring dat de Lon-
densche politie tegen deze heeren slecht op
gewassen is. Wij weten nu ook dat zelfs ge
vangeniscipiers. die toch werkelijk wel in
hooge mate het taktisch voordeel hebben
tegenover dit gevaarlijke type dat de politie
inderdaad mist, er niet heelemaal tegen op
gewassen zijn, hoe onbegrijpelijk dit ook
klinkt. Dat dit zoo is moet liggen aan het
type cipier. In Dartmoor waren er die in te
gemeeneamen omgang met ce gevangenen
het gezag van den gouverneur ondermijn
den door over hem te praten.
Ondanks het voor het systeem in een dei-
voornaamste gevangenissen van Engeland
vernietigend rapport, dat de gevangenisdienst
in Engeland kwaliteiten heeft welke nergens
haar weerga vinden, dat een zeer klein' aan
tal van het bewakingspersoneel in Dartmoor
onregelmatig en erger was maar dat in vele
landen deze minderheid geen minderheid zou
zijn geweest.. Men ziet hoe volstrekt onverbe
terlijk de Engelsche geestesgesteldheid blijft,
AMSTERDAM'S KAMER VAN
KOOPHANDEL TEGEN
LINTBEBOUWING.
EN VOOR GEMAKKELIJKER VERSTREK
KING VAN SPOORABONNEMENTEN.
De Kamer van Koophandel cn Fabrieken te
'Amsterdam heeft besloten een adres te zen
den aan den minister van Waterstaat, waarin
gezegd wordt, dat aan de lintbebouwing langs
de groote verkeerswegen ten spoedigste paal
cn perk gesteld dient te worden.
Besloten word voortaan de directie dor No
derlandsche Spoorwegen te verzoeken om de
algemeene abonnementskaarten met ingang
van eiken gewenschten datum verkrijgbaar fa
stellen, althans deze zoowel op den eersten
als op den zestienden dag van elke maand te
doen ingaan, in stede van alleen op den eer
sten, zooals nu het geval is.
JEUGDORGANISATIE IN DE R.-K. STAATS
PARTIJ.
Het Partijbestuur der R -K. Staatspartij
(heeft tot redacteur van het partij-maand
schrift, dat deze maand zal verschijnen, aan
gewezen den partijsecretaris. In do vergade
ring van 6 Februari Is voorts een korte uit
eenzetting gegeven over den stand der werk
zaamheden der commissie voor de jongeren
organisaties. Het overleg met do afgevaardig
den dezer organisaties is geëindigd. De com
missie wil zich thans beraden, alvorens haar
rapport uit te brengen.
Op voorstel van het partijbestuur werd be
sloten aan de Spaansche regeering een pro
test-telegram te zenden togen de maatregelen
genomen tegen de Spaansche geloofsge'nooten
do religieusen en in het bijzonder de Jezuïe
ten.
SUCCES VAN DE LEENING GRONINGEN
De 5pet. geldleenlng van de gemeente
Groningen van f112 millioen is, naar wij in
het. Handelsblad lezen, ruim volteekend.
zcodat waarschijnlijk slechts een zeer klein
gedeelte zal worden toegewezen.
DE 75ste VERJAARDAG VAN
Dr. J. TH. DE VISSER.
DE JARIGE ONGESTELD.
Op den dag. dat hij zijn 75sten verjaardag
vierde. Dinsdag was oud-minister dr. J. Th.
de Visser ongesteld. Eenige dagen geleden
heeft dr. De Visser gepoogd de tram nog te
halen en zich daarbij te veel ingespannen,
waarvan hij thans de gevolgen, die echter niet
gevaarlijk lijn. ondervindt.
Kon hij dus de mondelinge gelukwenschen
van zijn vele vrienden niet in ontvangst ne
men. tal van schriftelijke en tal van tele
grammen heeft de grijze staatsman ontvan
gen. Ook tallooze bloemstukken en geschen
ken werden zijn deel.
KLEINE GEMEENTEN NIET
ONDER DE KORTINGSWET.
AANTAL AMBTENAREN NIET DE
MOEITE WAARD.
Bij de derde Nota van Wijziging wordt
in het wetsontwerp tot korting op de uit-
keering aan Rijk en Gemeenten een wijzi
ging aangebracht welke een vereenvoudiging
in dc uitvoering der wet beoogt. Tot dus
ver zijn volgens het voorgestelde van de kor
ting vrijgesteld de gemeenten, waar het peil
der wedden niet voor verlaging in aanmer
king komt en die tevens zwaar belast zijn.
Deze bepaling zal voor het overgroote deel
van belang zijn in kleine plattelandsgemeen
ten. buiten den burgemeester, onderwijzers,
enz. wier wedden op een regeling van het
Rijk of van Ged. Staten berusten en buiten
het ontwerp vallen, slechts een zeer luttel
aantal ambtenaren. De regeering heeft daar
om besloten deze kleine gemeenten alle. voor-
zoover ze zwaar belast zijn. van de korting
vrij te stellen, zonder onderzoek naar het
peil der wedden. Als grens is aangenomen
een aantal van 5000 inwoners. Een kleine 800
gemeenten vallen beneden die grens. In deze
gemeenten zal nu geen onderzoek behoeven
te worden ingesteld naar den belastingdruk.
NA DEN MOORD TE HEMMEN.
INGEZONDEN MEDEDEFMNGEN.
a 60 Cts. per regel.
OBEBLAHNSTEtN
NATUURLIJK BRONWATER.
Ncderlandsche Maatschappij, opgericht 1887.
DE V. A. R. A. CONTRA DEN
STAAT.
Mocht de Controle-commissie
Gevleugelde Daden"
verbieden?
HOOCER BEROEP VAN HET VONNIS IN
KORT CEDING.
TWEE VERDACHTEN OP DE BOOT
GEARRESTEERD.
Over de arrestatie van nog twee verdach
ten van de moordzaak te Hemmen, in dc Be
tuwe weet dc N. R. Ct. nog te melden, dat
o'c arrestatie geschiedde te Schoonhoven in
de kajuit van. de boot, Concordia, waarmee zij
op reis waren naar Rotterdam. Zij hadden
een grooten zwarten hond bij zich, die hun
niet. toebehoorde, maar hen. naar zij zeiden,
gevolgd was. Geld hadden zij niet in hun be-
zit, Wel had de een een groot mes bij zich.
Van den moord zeiden zij niets te weten. Dc
man met het mes had een wondje aan een
hand. Hij hoeft een zeer ongunstig verleden
Bij hun aanhouding gedroegen zij zich kalm.
doch bij de insluiting in dc cel verzette de
man met het mes zich. Dinsdagmorgen zijn
beide verdachten zwaar geboeid per auto
naar Arnhem overgebracht.
DIVIDEND BETUWSCHE HYPOTHEEK
BANK 10 pet.
Commissarissen der Betuwsche Hypotheek
bank te Geldermalsen zullen voorstellen een
dividend van 10 pet. (v.j. 12 pet.) uit te
keeren.
DOODSLAG GEDURENDE HET CARNAVAL
HEERLEN. 9 Febr. In de gemeente
Schinveld Is Maandagavond, gedurende ee
Carnavalsviering, een 18-jarige DuStscher
doodgestoken.
De politic heeft de vermoedelijke daders,
waarvan één een Duitscher is en de ander
een Nederlander, gearresteerd.
Voor de Civiele Kamer van het Haagse he
Gerechtshof, heeft Dinsdagmorgen de zaak
gediend van de V.A.R.A. contra den Staat der
Nederlanden.
Detze zaak heeft eerst gediend in kort ge^
ding voor. de Haagsché 'Rechtbank waarbij de
president mr. A. PI. du Mosch besliste, dat
de R. c. C. in strijd met haar bevoegdheid
had gehandeld toen zij het hoorspel „Ge
vleugelde Daden" verbood Tegen deze be
slissing heeft de Slaat der Nederlanden
hooger beroep aangerekend
In het Vaderland lezen wij hierover
Voor den Staat pleitte Jhr. mr. G. W. van
der Does. die zei dat de uitzendingen niet
bestemd zijn voor het maken van ruzie tus-
schen omroepvereenigingen. Uitzendingen
van politieken aard zijn toegestaan, en Ir.
ons land noemt men ieder geschil al spoedig
politiek.
De V.A.R.A. wilde uitzenden een hoorspel
waarin optreden roodborstjes de VARA-
'eden: de vinken de AVRO-menschende
kraaien de Christelijken; de kanarie
pietjes de katholieken; waarbij de rood
borstjes geweldig worden opgehemeld.
De VARA had voor de uitzending de toe
stemming van de R C.C. noodig, en deze werd
geweigerd op grond van art, 5 en 2 van het
R.C.-reglement. Het onderlinge krakeel van
omroepvereenigingen is op zichzelf als uitzen
ding verboden, als zijnde in strijd met de
voorschriften. De VARA volgde hierbij een
novum n.l. het- kort geding, dat dus in V
vervolg ook mag worden gebruikt- als bijv.
de burgemeester een koffiehuis sluit.
Schadevergoeding was niet het doel van het
kort geding, doch werd wel door den president
aangevoerd. De president noemde het voorts
dat het verbod tot uitzending in strijd was
met de bevoegdheid van de R.C.C.
Het hoorspel ging niet tegen het omroep
beleid van de regeering. immers de minister
van Waterstaat komt- er als wijze pinguïn zeer
goed van af.
De weigering is een concreet feit, waarover
het Hof moet beslissen; de algemeene voor
schriften door de R.C.C. gegeven, vormen geen
nieuwen norm, doch geven slechts een beeld
van haar zienswijze.
De vraag is of de president in kort geding
bevoegd is om het werk van de R.C.C. te
beoordeelen en aan de administratie bevelen
mag geven.
Dc V.A.R.A. spreekt steeds over een oekase
van de R.C.C. doch dat is geen oekase;
wordt geen nieuwe norm in aangelegd, het
zijn slechts richtlijnen.
De vraag voor het Plof is dus: Kan de zorg
tegen het gevaar voor de openbare orde, mee
brengen het verbieden van krakeel tusschen
omroepvereenigingen? Een verder onderzoek
ligt niet in de bevoegdheid van het Hof.
doch gaat uitsluitend de administratie aan.
Leerzaam, esthetisch, religieus, politiek of
wat dan ook. was dit hoorspel zeker niet.
De uitzending was in strijd met het Radio
reglement, dat op dit ^unt zeer duidelijk is.
De R.C.C. heeft, zeer juist gehandeld.
Was nu voorziening bij voorraad (kort ge
ding) noodzakelijk? Hiervan was in geenen
dee'.e sprake.
Ook het verkrijgen van schadevergoeding
is geen zaak. die in kort geding behoort te
worden behandeld.
De R.C C. is geen ambtelijk orgaan, doch
bestaat met verschillende daartoe aangezochte
personen, vormt dus een zelfstandig lichaam
en op die zelfstandigheid moet geen inbreuk
worden gemaakt.
Mr. J. E. W. Duys, die namens de VARA
optrad, wilde zich bepalen tot kantteekingen
op het pleidooi van mr. v. d. Does.
De VARA is houdster van een machtiging
en mag uitzendingen doen van politieken
aard.
De wet opent de gelegenheid van controle
op de uitzending, doch die controle is ge
bonden aan de wet. Dus aan het toezicht op
goede zeden, of veiligheid van den Staat.
Een commissie ais de R.C C. „voelt" zich.
en wil zich dan ook doen gelden. Na de
uitspraak in deze zaak is de controle belang
rijk milder geworden, waarvan spr. voorbeel
den geeft. Wij hebben ons met die Commissie
belachelijk gemaakt.
Wanneer het hoorspel door de R.C.C. geacht
was In strijd met goede orde of goede zeden
dan was het daar aan toe. doch dat is niet ge
beurd. Op 20 Januari is aan alle omroep
vereenigingen -door de R.C.C. een algemeene
oekase gezonden waarin stond wat zij al of
niet zou tolereeren. De commissie is daar
mede apart buiten haar bevoegdheid gegaan
Deze oekase is a.h.-w. oen algemeene maat
regel van bestuur. Toen dan ook dc R.C.C.
aan de Vara antwoordde, dat Gevleugelde
Daden in strijd was met de voorschriften
van de commissie, ging zij buiten haar boekje
daar deze weigering dus niet gebaseerd was
op de wet. -het eenige waarmede men te
maken heeft.
De voorschriften van de R. C. C. zijn geen
criterium.
Spr. is van meening dat Gevleugelde Daden
zeker als hoorspel de moeite waard was; het
is leerzaam cn ontspannend en er zit zelfs
een moraal in.
Was de uitzending spoedeischcnd? Ja
zegt sprde programma's moeten reeds 14
dagen tevoren worden samengesteld. Na het
verbod van de R.C.C. was een kort geding
de eenige weg om het hoorspel op het pro
gramma van 3 Juni te kunnen handhaven.
Spr. Is er over verheugd, dat in Nederland
tenminste nog een college is, dat aan den
Staat <5?n halt kan toeroepen, wanneer hij
zich vergrijpt a3n een anders eigendom. En
een omroepvergunning is een eigendom. Of
het nu een grond-concessie is. voor het plan
ten of winnen van delfstoffen, of wel een
concessie om uit te zenden, blijft hetzelfde
De concessie zelf is het eigendom, dat- ze'.ls
in een N V. kan worden ingebracht. Ingrijpen
In dat eigendomsrecht beteekent Staaiswiüe-
keur, wanneer dat tenminste niet geschiedt i
op grond van öe wet.
Na re- en dupliek bepaalde de procureur-
generaal zijn conclusie op 26 Februar:.
f GEVOLGEN DER VLEESCH- jPE GOUD-MACHINE
CONTINGENTEERINC.
De gevolgen der Deensche vleeschcontin-
genteering zijn zich reeds aan het afspiege
len. De bollenstreek, het centrum Aalsmeer
cn het middelpunt Boskoop hebben zich tot
onze Regeering gewend en ernstig gepro
testeerd tegen cie rigoureuze wijze, waarop is
ingegrepen in de vriendschappelijke handels
betrekkingen met Denemarken. Volkomen
terecht wijzen deze groepen van belangheb
benden er m.i. op, dat de groote belangen der
ééne groep worden opgeofferd aan die van
een andere. Inderdaad, zoo is het; maar
het is een noodlottig gevolg van lederen con-
tingenteeringsmaatregel. Hoe duidelijk komt
het funeste van een dergelijk stelsel hier uit!
De agrariërs, waarschijnlijk verheugd over
de van regeeringswege getroffen regeling,
ten aanzien van het JDeensche vleesch, zien
een andere tak van agrarische voortbren
ging in het geweer komen. De luxe-tuinbouw
protesteert tegen de aan den landbouw ver
leende hulp. Zoo meteen zullen onze koffie-
exporteurs zich bij deze protesteerenden
aansluiten en zal de Amsterdamsche super-
fosfaatfabriek gedoemd worden te sluiten,
omdat de Deensche boeren geen Nederland-
sche kunstmest meer wenschen te gebruiken.
Beschouwd uit een eng agrarisch standpunt
is de getroffen maatregel wellicht te verdedi
gen; breeder bekeken, is deze fnuikend.
Het bovenbedoelde adres wijst er op, dat
de drie belanghebbende groepen en men
ga eens na. wat twee dezer in het district
der Haarlemsche Kamer van Koophandel en
Fabrieken bet-eekenen in 1931. naar Dene
marken voor ruim een en driekwart millioen
gulden exporteerden, dat onze uitvoer naar
Denemarken circa 26 millioen gulden be
droeg, tegenover een invoer uit Denemarken
in ons land van slechts circa 17 millioen gul
den. De Deensche regeering. die al meer dan
eens van zekere zijden verzocht was de
voer van Nederlandsche tuinbouwproducten
te bemoeilijken, was daartoe tot dusverre niet
overgegaan
Thans bestaat er harerzijds alle aanleiding
deze houding te laten varen, zeer ten nadee-
ie der Holianosche exporteurs vair tuin
bouwproducten .De eene slag volgt op de an
dere. De eerste proefneming met de Crislsin-
vcerwet- wordt door velen als uiterst beden
kelijk beschouwd.
Waarom moest deze tegen Denemarken
gericht zijn? Tegen een der landen die met
ons in het Oslo- pact is vereenigd. Is het
waar, dat onze Regeering bevreesd is voor
boeren-betoogingen? en daarom hals over
kop met- deze vleesch-contingenteering is ge
komen? Het is moeilijk daaromtrent zeker
heid te krijgen. Hoe het zij, Aalsmeer, Bos
koop en de bollenstreek zijn de gedu
peerden. En dat in een tijd. dat de gren
zen voor tuinbouwproducten overal gesloten
of bijkans gesloten worden. De export-mogL
lijkheden worden tot een minimum geredu
ceerd. Het wel een mistroostig iets voor
de groote organisatoren in die centra en de
duizenden die zich met volle energie op dit-
vak hebben geworpen, alles zóó te zien ver
nietigen. Machteloos staat men er tegenover.
Dc actie van de eene groep, ontketent een
reactie van andere zijde. De groep, die van de
reactie de dupe wordt, zint op middelen om
zoo meteen nieuwe slachtoffers te maken.
MOLLERUS.
HOOGER BEROEP IN DE ZAAK YAN DEN
POSTROOF.
De verdediger van den veroordeelden
postroover in Den Haag, mr. M. H. Huygens,
heeft h-ooger beroep aangeteekend.
VOOR IILT NATIONAAL CRISÏSCOMITé
Uit den 1-Iaag: Bij de dagbladen is in de
afgeloopen week voor het Nationaal Crisis
comité ontvangen 1134.89. In totaal is
thans bij de dagbladen ontvangen 141.507.83
'ACTIE VAN LANDPACHTERS VOOR EEN
NIEUWE PACHTWET.
Op een vergadering van het dageüjksch
bestuur van den Bond van Landpachters.
bleek ontstemming onder de pachters over
de verwerping van de pachtwetten aller
wegen zeer sterk te zijn. Besloten werd een
zeer krachtige actie in te zetten ter indie
ning van een gewijzigd ontwerp, waarin het
continuatierecht niet voorkomt, doch wel
het. recht op remissie bij sterke prijsdaling.
Een audiëntie bij den Minister van B. Z. en
L. is reeds gevraagd op Donderdag a s. en
met enkele Kamerfracties is reeds contact
gezocht. Besloten werd de actie tot verster
king van den Bond met verdubbelde kracht
ter hand te nemen.
VROUWEN TOT LEVENSLANG
EN TER DOOD VEROORDEELD.
VREESELIJKE MOORDEN OP DE
WREEDSTE WIJZE GEPLEEGD.
NEW YORK, 9 Febr. (V.D Te Pekin in
den staat Illinois is de 50-jarige mevrouw
Alice Mason tot levenslange gevangenisstraf
veroordeeld wegens pogingen om haar 12-
Jarig dochtertje Mildred, door het voortdu
rend toedienen van kleine doses vergif, te
dooden teneinde meester te worden van het
bedrag, waarvoor het kind verzekerd was.
Het gerechtshof in Colorado veroordeelde
dc jeugdige mevrouw Pearel O'Laughlin
wegens mishandeling van en moord op haar
tienjarig stiefdochtertje Leona, dat zij mis
handelde door met harde voorwerpen het
kind op hot hoofd te slaan, door in het eten
van liet- kind gemalen glas te doen door ten
slotte het kind in egn vijver te verdrinken,
eveneens tot levenslang.
To Phoenix in den staat Arizona is me
vrouw Winnie Ruth. .Tudd wegens moord ter
dood veroordeeld. Zij heeft in het najaar van
1931 twee vrouwen, met wie zij oneenigheid
had, waarschijnlijk om een man. vermoord. De
beide lijken in koffers geoakt en de koffers
verzonden naar Los Angelos. De jury. die ge-
hoe! uit mannen bestond, verklaarde haar
schuldig en veroordeelde haar overeenkom
stig de wetgeving in Arizona tot den dood
door ophanging.
Dunikowsky nog steeds bezig.
Men zal zich herinneren, dat in het begin
van dit jaar de Pool Duniköwski onder
strenge controle in de Ecole Centrale, Rue
Montgolfier te Parijs experimenteerde op
het gebied van goudmaken. Hij had vroeger
van eenige kennissen groote bedragen gekre
gen die noodig waren voor zijn proeven, doch
er wdam weinig van, noch van zijn goud-
fabricage, noch van eenige terugbetaling.
Vervolgd wegens oplichting, vroeg hij verlof te
mogen bewijzen dat hij inderdaad goud kon
maken. En zoo heeft hij dan zijn proefne
mingen onder nauwkeurig toezicht gedaan.
De uitkomsten bleken echter niet van dien
aard te zijn geweest, dat hij den naam goud-
fabrikant verdient en gezuiverd was van den
smet van oplichter. Want hij moest wéér
proeven van bekwaamheid afleggen.
Helaas! Ditmaal ging het heelemaal niet.
Volgens den uitvinder lag dat aan de moei
lijke omstandigheden waarin hij werken
moest. Gedurende meer dan 10 uur heeft de
Pool zijn pogingen gedaan, vier achtereen.
Bij de eerste ontdekte Dunikowsky een fout
in het apparaat. Bij de tweede barstte een
lamp en wondde den goudmaker aan de
wang. De derde scheen naar wenscli te ver-
loopen. Er kwam althans een wittig poeder te
voorschijn, dat Dunikowsky lang onder de
microscoop bekeek. Hij wilde echter niets
loslaten en waagde veelzeggend eert
nieuwe poging, die hij onderbrak, om dat er
gens slecht contact zat.
En tijdens deze proefnemingen zat mevr.
Dunikowsky met haar kinderen en enkele
vrienden in een naburig café te wac!Tten.
„Ik ben vol vertrouwen", zeide zij aan het
Journal, „hij is een te goed man en te goed
vader om niet eerlijk te zijn".
Zooals gezegd, ditmaal lukte het heelemaal
niet. En het rapport van de politie-deskun-
digen was voor den goudmaker dan ook niet
gunstig. Men zal hem echter nóg een kans
geven en het apparaat dat hij in Menton
bezat, over laten brengen naar Parijs. En dan
zal men binnenkort wel weer meer van die
goud-fabricage of oplichterij hooren.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
Koopt een „TADEMA"
elecfrisch gekoelde kast
of cel bij:
N V. Keiler Macdoriald
JANSWEC 42, TEL. 14049
RADIO-PROGRAMMA
SCHEEPVAARTBERICHTEN
HOLLAND-AMERIKA-LIJN
Damsterdijk. Pacifickust naar Rotterdam
5 v. Los Angeles.
TRANSATL. LIJNEN
Tallsse (uitr. 8 teBombay.
Aagtekerk (uitr.) 8 v. Genua.
ROTT. LLOYD
Baloeran (uitr.) 9 v. Port Said
DONDERDAG 11 FEBRUARI.
HAMBURG 372 M.
6.10 Orkestconcert. 10.20 Gramofoonmuziek.
.35 Goethe concert. 9.35 Dansmuziek.
LANGEXBERG. 472 M.
6.25 Zie programma Hamburg. 11.20 Gra
mofoonmuziek. 7.20 Concert o.l.v. Wolf.
HILVERSUM, 1875 M.
AVRO. 8.00 Gramofoonmuziek. 10.00 Mor
genwijding. 10.15 Gramofoonmuziek 1030
Solistenconcert. 11.00 Knipcursus door Mevr.
Ida de Leeuw van Rees, 11.30 Solistenconcert.
12.30 Klein orkest o l.v. Nico Treep: inter
mezzo gramofoonmuziek. 2.00 Halfuur voor
de vrouw. 2.30 Rustpoos voor het verzorgen
van den zender. 3.00 Knipcursus voor gevor
derden. 3.45 Gramofoonmuziek. 4.00 Zieken-
uur door Mevr. Antoinette van Dijk. 5.00 Om
roeporkest o.l.v. Nico Treep. 6.30 Sport praat
je door H. Hollander. 7.00 Omroeporkest. 7.30
Engelsche les voor beginners door Fred Fry.
.00 Tijdsein cn gramofoonmuziek. 3.15 Uit
zending uit het Concertgebouw te Amster
dam. 10.30 Persberichten van het Persbureau
Vaz Dias. 10.45 Gramofoonmuziek. 11.00 Uit
zending uit Amsterdam dansmuziek.
HUIZEN, 298 M.
KRO. 8.00 Morgenconcert. NCRV. 10.00
Gramofoonmuziek. 10.15 Korte ziekendienst.
10.45 Gramofoonmuziek. KRO. 11.00 Gramo
foonmuziek. 11.30 Godsdienstig halfuurtje.
12.00 Politieberichten. 12.15 Orkest o.l.v.
Johan Gerritsen. NCRV. 2.00 Fraaie hand
werken door Mej. G. Abby. 3.00 Vrouwen
halfuurtje. 3.30 Rustpoos voor het verzorgen
van den zender. 4.00 Tijdsein en ziekenuurtje.
".00 Cursus handenarbeid door H. J. Stein-
oort. 5.45 Concert. 6.45 Knipcursus. 7.00
Vraaghalfuurtje. 7.30 Politieberichten. 7.45
Persberichten Ned. Chr. Persbureau. 8.00
Kleinorkest o.l.v. Piet van der Hurk. 9.00
Ouderuurtje A. J. Drewes. 9.30 Verv. Concert.
10.00 Vaz Dias en gram.muziek.
KALUNDBORG, 1153 M.
11.20 Strijkorkest o.l.v. Leonard Gyldmark.
7.30 Omroepsymphonleconcert. 10.10 Dans
muziek.
DAVENTRY, 1554 M.
12.20 Orgelconcert. 120 Gramofoonmuziek.
4.20 Dansmuziek. 8.20 B.B.C.-orkest o.l.v.
Leslie Woodgatel.
BRUSSEL, 509 M.
12.35 Gramofoonmuziek. 5.20 Omroeporkest.
6,50 Gramofoonmuziek. 8.20 Omroeporkest.
PARIJS R 1725 M.
12.50 Gramofoonmuziek. 9.05 idem. 9.20
Symphonleconcert o.l.v. Walther Staram.
WARSCHAU, 1411 M.
4.00 Gramofoonmuziek. 4.55 Solistencon
cert. 6.55 Gramofoonmuziek. 9.50 Dansmuziek.
ROME 441 M.
5.05 Orkestconcert. 8.20 Concert.
I PARIJS EIFFEL 1
l 7.50 Gramofoonmuziek.
