HA ADI 1
z&j'c nu
rlMMKLI
-M O A
UDLAU
i
f% Dl Ah
Het woord is aan...
Het Belangrijkste.
Inbraken in het Volken
bondssecretariaat.
Gewildheid.
49e Jaargang No. 14922
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Woensdag 17 Februari 1932
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week f 0.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.72&
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 1482S Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: i_5 rCgeIs 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 11 regels 0.60,
elke regel meer f 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(icderen dag) 1—3 regels f030, elke regel meer /0.10, uitsluitend i contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f 1 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN
HAARLEM, 17 Februari.
Lavai's Aftreden.
De veelbesproken Fransche premier Laval
verdwijnt wel op zeer plotselinge en onver
wachte wijze. Niemand was daar in het
minst op voorbereid. Nadat hij een jaar ge
regeerd had was hij, nu een maand geleden,
door Briand's aftreden gedwongen het for
meel ontslag van zijn kabinet aan te bieden.
President Doumer droeg hem toen de vor
ming van een nieuwe regeering op. Zijn po
gingen tot concentratie met de linkerzijde
mislukten, en hij kwam ietwat verzwakt aan
het bewind terug, met een thans uitgespro-
ken-rechtsch kabinet. Niettemin had dit nog
een meerderheid van zoowat vijftig stemmen
in de Kamer. Wel werd er toen reeds in
deze rubriek op gewezen, dat de positie der
Fransche regeering minder sterk was ge
worden, in het bijzonder betreffende de bui-
tenlandsche politiek. Briand's aanwezigheid
in de regeering handhaafde het gezag dezer
politiek bij velen in den lande. Zijn aftreden,
en zijn weigering om te blijven als minister-
zonder-portefeuille. ondermijnde dat gezag.
Nu, terwijl Frankrijk's voorstellen ter Ont
wapeningsconferentie ,,de kern der proble
men" vormen, terwijl brugbouw beproefd
wordt en er kans op overeenstemming schijnt
te bestaan, valt de Fransche regeering. Zij
valt in den Senaat, die een kleine linksche
meerderheid bezit, op een zeer simpel en on-
beduidend-lijkende kwestie. De Kamer heeft
een wetsontwerp tot herziening der Kieswet
aangenomen. Het is op zichzelf een belang
rijk ontwerp, want het vrouwenkiesrecht, de
stemdwang en de afschaffing van de her
stemmingen zijn erin opgenomen. De recht-
sche partijen meenen belang te hebben bij
dezen laatsten maatregel. De linksche par
tijen moeten er niets van hebben. In de Ka
mer is zelfs Herriot met zijn heele radico-
socialistische vrijzinnig-democratische)
fractie als protest bij de stemming over dat
punt weggewandeld. Dit is dus een gevaar
lijke zaak voor Laval. Maar aan de stem
ming over het ontwerp was de Senaat giste
ren nog lang niet toe. Alieen maar aan de
vaststelling van een datum voor een inter-
peilatie-Peyronnet over de kieswet. Laval
wou die interpellatie uitstellen, omdat zoo
veel leden der regeering in Genève zaten en
de regeering op dit belangrijke oogenblik
niet in haar arbeid gestoord moest, warden.
De Senaat voelde niet voor uitstellen en
sprak zich met jl55134 stepimen vóór on
middellijke behandeling tinplaats van over
negen dagen, zooals Laval wilde) uit. Daarop
stelde Laval pas de kwestie van vertrouwen.
Er moest dus opnieuw gestemd worden, en
ditmaal verloor hij met 157134. Gevolg:
aftreden van de geheele regeering.
Wat er allemaal achter zit, is tot dusver
niet duidelijk. Het lijkt er veel op of Laval
zijn eigen val opzettelijk heeft uitgelokt. Als
dat zoo is, schijnt de tactiek onverklaarbaar.
Het is ook mogelijk dat hij zijn invloed over
schat heeft, en een roekeloos hoog spel ge
speeld met den Senaat, die geen lust voelde
zich op deze wijze te laten koeieneeren. Ten
slotte is niet de kleinste kans, dat er rivali
teiten bestaan in het kabinet zelf, dat een
stille strijd om het leiderschap gevoerd wordt
tusschen Taraieu en Laval, en dat de laatste
gepoogd heeft door deze „coup" zich van een
groot voordeel te verzekeren. Dat is dan nu
mislukt. Is dit de verklaring, dan zou zij
typeerend zijn voor de Fransche politiek. De
meeste Fransche kabinetten vallen door de
werking van „invloeden binnenin". Ik heb
die plotselinge politieke uitbarstingen als
correspondent te Parijs meegemaakt, en
herinner mij levendig Clemenceau's tactiek,
waarbij hij zich als premier door tweede
rangs figuren in zijn regeering liet omgeven,
om niet op de bekende wijze ten val te wor
den gebracht.
Hoe de nieuwe regeering zal samengesteld
worden is op het oogenblik nog een raadsel.
Een lang leven zal haar in geen geval be
schoren zijn, want Frankrijk staat vlak voor
de algemeene verkiezingen.
De Ontwapeningsconferentie zal door het
verdwijnen der Fransche ministers of tijde
lijk onderbroken moeten worden, of in elk
geval vertraging ondervinden. Dit laatste
lijkt het waarschijnlijkst. Intusschen ziet het
er op het oogenblik veeleer naar uit dat zij,
voor het bereiken van een goed resultaat,
voordeel van Lavai's plotselinge tuimeling
zal ondervinden, dan het tegendeel. Van
hemzelf was voor den internationalen op
bouw zeker wel heel weinig te verwachten.
R. P.
MINISTER DECKERS OP DE
THUISREIS.
VAN BATAVIA VERTROKKEN.
BATAVIA. 17 Februari (V. D.) De Minister
van Defensie de heer Deckers, is heden per
Marnix van St. Aldegonde naar Nederland
vertrokken.
FINSCHE EN ROEMEENSCHE AFGE
VAARDIGDEN AAN HET WOORD.
UITGEBREIDER ORGANISATIE DAN DE
VOLKENBOND NOODZAKELIJK
GENèVE. 17 Februari (Reuter). In de Ont
wapeningsconferentie verklaarde hedenmor
gen de Finsche afgevaardigde, dat de Fran
sche voorstellen de noodzaak deden zien van
oen internationale organisatie, welke op bree
der grondslag berust als de Volkenbond.
De Roemeensche afgevaardigde Ghika stel
de zich op het zelfde standpunt als Polen
inzake de moreele ontwapening.
WAAROM PROF. KORS NIET TOEGE
LATEN WERD.
THANS EEN OFFICIEEL ANTWOORD.
Op de vragen van het Kamerlid Hermans
over de weigering tot toelating van den Nij-
meegschen hoogleeraar Kors in België heeft
minister Beelaerts van Blokland geantwoord,
dat zooals uit het antwoord van de Belgische
regeering op de interpellatiën van de heeren
Rubbens en Romsée in de Belgische Kamer
van Afgevaardigden blijkt, de weigering van
toegang aan prof. Kors geenszins tegen zijn
persoon gericht was, maar geschiedde omdat
hij zich naar de vergadering te Leuven wilde
begeven, te welker aanzien bij de Belgische
regeering de verwachting bestond, dat zij,
hoewel zonder bijbedoelingen bijeengeroepen,
zou ontaarden in betoogingen voor dienst
weigering. Er werden toen maatregelen geno
men. opdat de geheele vergadering te Leuven
niet zou kunnen gehouden worden. Van re-
geeringszijde is het bij de beantwoording der
interpellaties betreurd, dat prof. Kors niet
tijdig kon worden gewaarschuwd.
HAARLEMSCHE HANDELS-
VEREENIGING
IIET 10-JARIG BESTAAN.
De Haarlemsche Handelsvereeniging werd
10 Mei 1892 opgericht.
Op 10 Mei a-s. zou dus het 40-jarig bestaan
gevierd kunnen worden, maar van plannen
voor een viering is nog niets bekend.
BELANGSTELLING VOOR WAT
HITLER DOET.
ONZE GEZANT KWAM SLECHTS KIJKEN.
Op de vragen van den heer Schaper over
de tegenwoordigheid van leden van het Ne-
derlandschc Gezantschap te Berlijn bij een
appèl over de S.A.-troepen van Hitler in het
Sportpaleis aldaar, heeft minister Beelarts
van Blokland geantwoord, dat de gezant tc
Berlijn, vergezeld van den gezantschaps
secretaris, inderdaad het appèl heeft bijge
woond, evenals verschillende andere diplo
maten.
Graaf van Limburg Stirum heeft daarom
trent geen voorafgaand overleg met den mi
nister gepleegd.
Het behoort tot de taak van de Nederland-
sche diplomatieke vertegenwoordigers op de
hoogte te zijn van belangrijke politieke stroo
mingen in het land. waar zij zijn geaccredi
teerd en, wanneer de gelegenheid daartoe
bestaat, daaromtrent persoonlijke indrukken
op te doen.
H. D. PUZZLE.
EEN AANVULLING.
Onze Puzzle No. 17 (kruiswoord-puzzle),
opgenomen in ons blad van Zaterdag moet
worden aangevuld.
Onder de verticale woorden ontbreekt 64
Dit is een woord van 5 letters, een jaargetijde
aanduidend.
Verder komt tweemaal het cijfer 3 voor.
Het tweede cijfer (2 letters, aanduidend een
bergplaats) moet 31 zijn.
In verband daarmede wordt de termijn voor
inzending der oplossingen verlengd tot
Donderdagavond.
Inzendingen die de Puzzle opgelost heb
ben zooals die te voren gepubliceerd werd
worden natuurlijk ook als goed gerekend.
CRISIS-COMITé.
H. f l._
C. M. Heemstede 1.
Van Bommel's M. M. 3.75
CHARLIE CHAPLIN TE ST. MORITZ.
IN EEN HOLLANDSOH GEZELSCHAP.
Een reisgezelschap van de Ned. Reisgezel
schap, dat van 30 Januari tot 14 Februari
onder leiding van den Haarlemschen leider
G. van den Aardweg te St. Moritz vertoefde,
had het genoegen daar den vermaarden film-
artist Charlie Chaplin te ontmoeten. Hij heeft
eenige uren in het gezelschap der Hollanders
doorgebracht en had er geen bezwaar tegen
om dit op de gevoelige plaat te laten vast
leggen. Dat het genoegen niet alleen aan den
kant der Hollanders was, blijkt uit boven
staande afbeelding, waar men het vroolijk
lachend gezicht van Charlie ziet.
Archief van de Amerikaansche
delegatie doorzocht.
Niets ontvreemd?
GENEVE, 16 Febr. (V.D.) De leider der
Amerikaansche delegatie te Genève. de am
bassadeur Gibson, heeft de Geneefsche po
litie medegedeeld, dat twee nachten na el
kaar onbekenden zijn binnengedrongen in
de apartementen van de Amerikaansche de
legatie ter ontwapeningsconferentie in het
gebouw van het Volkenbondssecretariaat en
daar papieren met geheime informaties over
het Amerikaansche legej; en de marine heb
ben doorzocht. Verscheidene archiefkasten
waren opengebroken, portefeuilles waren ge
opend en doorzocht. Voor zoover viel na te
gaan waren geen papieren gestolen.
Naar Reuter van Amerikaansche zijde
verneemt, hebben de inbraken op 2. 3 en 4
Febr. des nachts plaats gehad, eerst bij Gib
son, daarna bij senator Swanson, cn ten
slotte bij den persattaché. Overal werd ln de
koffers blijkbaar naar politieke documenten
gezocht.
Volgens deze mededeeling werd niets ont
vreemd en zouden de daders geen inzage heb
ben gehad van belangrijke politieke docu
menten, daar deze evenals de cijfercode in
een kluis veilig zijn opgeborgen.
Toch documenten ontvreemd?
Het Handelsblad verneemt, dat de voor
naamste poging tot inbraak is geschied in
den nacht van 2 op 3 Febr. in de vertrekken
der Amerikaansche delegatie in het Hotel
des Bergucs. Het politieonderzoek heeft uit
gewezen, dat vermoedelijk drie personen
de vertrekken zijn binnengedrongen. De ge
sloten portefeuille van den Ainerikaanschen
senator Swanson is mét een mes. en de ar
chiefkast met een gfheimen sleutel geopend.
Volgens de Amerikaansche delegatie heeft
men alleen maar de documenten doorzocht
en is er niets ontvreemd, doch volgens me-
dedeelingen uit andere bron zouden o.a. een
cijfercode en nog tal van andere documenten
zijn gestolen. De Geneefsche politie heeft
het onderzoek strikt geheim gehouden, zoo
dat ook het feit van den diefstal zelf eerst
thans bekend is geworden. Eenig positief re
sultaat schijnt het onderzoek nog niet te
hebben opgeleverd.
HONDERD JAPANSCHE VLIEGTUI
GEN TE SJANGHAI.
GROOTSTE LUCHTAANVAL SINDS 1918
OP KOMST?
NEW-YORK. 17 Febr. (Reuter). Uit
Sjanghai wordt gemeld, dat het aantal Ja-
pansche vliegtuigen in Sjanghai meer dan
honderd bedraagt. Indien dus tot een aanval
wordt overgegaan zal dit de grootste lucht
aanval zijn sinds den wereldoorlog.
AANVAL OP DE WOESOENGFORTEN
AFGESLAGEN.
SHANGHAI, 17 Februari (V. D.) Een nieu
we poging der Japanners om de Woesoeng-
forten na een zware artillerie-beschieting te
bezetten is door drie Chineesche regimenten
afgeslagen met groote verliezen voor de Ja-
panneezen, die zich weer in hun stellingen
moesten terug trekken.
GROOT OFFENSIEF BINNEN 24 UUR?
Een nieuwe Japansche aanval wordt voor
bereid. die waarschijnlijk zal geschieden bin
nen het kader van het groote offensief dat
binnen 24 uur wordt verwacht
ENGELSCH SCHIP DOOR GRANATEN
GETROFFEN.
TWEE CHINEESCHE MATROZEN GEDOOD.
SJANGHAI, 17 Februari. (Reuter). Op de
Engclsche werven aan de Whangpie-rivier.
welke midden in de internationale concessie
liggen, zijn verscheidene granaten neergeko
men. welke, naar men vermoedt, door de Chi-
neezen zijn afgeschoten. Het Britsche stoom
schip Suwiu, dat de kogels wilde ontgaan en
daarom in zig-zag over de rivier voer, werd
niettemin door eenige kogels getroffen, waar
door twee leden van de grooiendcels uit Chi-
neezen bestaande bemanning werd gedood
en acht gewond.
Bovendien liepen twee Engelsche matro
zen verwondingen op, de toestand van een
hunner is ernstig.
TERUGKEER VAN TARDIEU.
BERLIJN, 16 Februari (Reuter). Minister
president Laval deelde hedenavond mede. dat
minister Tardieu uit Genève zal vertrekken
en Vrijdag te Parijs zal terugkeeren.
EINDE VAN EEN R.K. DEMOCRATISCH
BLAD
Volgens de Standaard zijn de Geldmid
delen van het R. K. Volksblad „De Morgen"
te Helmond uitgeput en zal het met 1 April
worden opgeheven.
Jacques Chardonne
Zeljs het opojferen en afzien van tic din
gen is dikwijls tic gemakkelijkste en kalm
ste weg. Wat rnoeiliik is cn van aanmerke
lijk meer verdienste is in jezelf een vlam
brandende te houden, het leven te icetcn
te proeven in zijn gevoelige verschijningen,
zijn voortdurende schoonheid.
(De fazant is opnieuw bij Ko
ninklijk Besluit voor een jaar
tot wild verklaard, behalve in
Castricum, Egmond-Binnen en
Egmond aan Zee.)
Daar zitten de fazanten,
Een vriendelijk vogelras.
Figuurlijk dan gesproken,
Opnieuw in zak en asch.
Zij hinderen ons nimmer.
Zij doen geen mensch ooit leed
En zelfs geen medevogels,
Althans zoover ik weet.
Zij hebben mooie veeren.
Maar daarnaar ls geen vraag
Zy staan niet op 't programma
Der mode van vandaag.
Zij hebben slechts één zonde
En daarop loopt het spaak.
Al kunnen zij 't niet helpen,
Zij hebben goeden smaak.
Dat kost hun onder menschen.
Het recht op hun bestaan,
Zij zijn een lekker boutje
En doe daar eens wat aan.
De vriendlijkst£ der vogels
In 't luchtruim en op aard.
Wordt daarom door de menschen.
Maar kalm tot wild verklaard.
In Castricum en Egmond
Zijn zij nog buiten schot,
Maar overal daarbuiten
Wacht hun het wreedste lot.
De mensch acht de fazanten
Als hapje hoog en fijn.
Maar waarlijk 't is geen hapje
Om een fazant te zijn.
P. GASUS.
EVEN VEILIG ALS IN DEN HAAG.
DOCH NEDERLANDSCH SCHIP TE
SJANGHAI BESCHOTEN.
Aneta seint uit Sjanghai:
„De Nederlanders en andere vreemdelin
gen zijn hier even veilig als in Den Haag",
aldus, de heer J. D. Carrière, agent te
Sjanghai van de Java-Chlna-Japan-Lijn in
een interview.
De heer Carrière meent, dat van het
standpunt der scheepvaart bezien, de
situatie zeer ernstig is. daar de Chineezen
den invoer tot een minimum beperken, ter
wijl de uitvoer practisch is stilgelegd.
De loodsen zijn vol lading, welke niet wordt
afgeleverd
Een later telegram meldt intusschen:
SHANGHAI. 16 Februari i Aneta» Het
eerste schip van de Java-China-Japan-lijn
dat Sjanghai na drie weken aandeed, werd
gisteren toen het de rivier opvoer beschoten
Het ls niet bekend of dit door Chineezen of
door Japanners geschiedde.
ONZE VERKEERSVLIEGERS IN
UNIFORM.
BLAUW COLBERT EN PET MET INSIGNE.
Het Kabinet Laval afgetreden.
(2e blad, le pag.)
Voorbereiding toor het Japansche offen
sief bi; Sjanghai.
(2e blad, le pag.)
Inbraken in het Volkenbondssecretariaat.
Amerikaansche documenten ontvreemd?
(le blad, le pag.)
Het geheimzinnig pakket in de Sint Pieter.
Aanslag op den Paus?
(2e blad, 2e pag.)
Tweede Kamer: Het kortingsicetje vindt
weinig bijval. Alleen de liberalen het er
mee eens.
(2e blad, le pag.)
De werf .feijenoord" te Rotterdam geheel
stilgelegd.
(2e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Laval's Aftreden.
(le blad, lc pag.)
Jhr J. c. MollerusSchocncncontinqen-
tcering.
(2e blad, 2e pag.)
INGEZONDEN MEDEDEKUNGF.N
O, heeft dc anti-asfaltist
VERDWAALDE ZONDAGSVLIEGER
KAN NOG NIET TERUG
KOERSAFWIJKING NOG NIET VERKLAARD
Over den in België verdwaalden vlieger, die
Zondag een plciziertochtje naar het Gooi
wilde maken, en die met zijn zuster als pas
sagier in Walenland terecht kwam, ver
neemt de N.R.Ct. nog, dat de oorzaak daar
van nog niet opgehelderd is. Dc vlieger kan
Belgic nog niet verlaten, daar hij niet in het
bezit ls van de benoodigde papieren. Dc in
structeur van de Rotterdamschc Aero-Club,
de heer Schmidt Crans, die per vliegtuig
naar de plaats van landing vertrok, zal de
zuster van den vlieger naar het vaderland
terug brengen.
DE WERKEN DER KONINGIN TE
AMSTERDAM.
TENTOONSTELLING TnANS GEOPEND.
De burgemeester van Amsterdam, dc heer
W. de Vlugt, heeft Dinsdag in tegenwoordig
heid van vele autoriteiten, onder wie de com
missaris der Koningin in Noord-Holland, jhr.
mr. dr. A. Röcll. geopend de tentoonstelling
van schilderijen der Koningin, die overge
bracht is naar het Stedelijk Museum.
De heer Dc Vlugt herinnerde er aan, dat
het Oranjehuis steeds heeft gewerkt voor het
welzijn van het Nederlandschc volk.
Het Wilhelmus, door alle aanwezigen ge
zongen, werd op initiatief van den burge
meester gevolgd door een driemaal herhaald
„Lang leve de Koningin".
Het gezelschap bezichtigde de tentoonge
stelde werken geruimen tijd.
Het reeds lang overwogen plan, om even
als in het buitenland geschiedt, onze ver
keersvliegers met een uniform uit te rusten,
zal naar de Msb. verneemt, met ingang van
1 Mei a.s. ten uitvoer worden gebracht. De
uniform zal bestaan uit een eenvoudig don
kerblauw colbertpak en een pet, voorzien
van en K. L. M.-embleem. De uniform zal
gedragen worden zoowel door de vliegers cn
marconisten, als door de boordwerktuigkun
digen.
BELANGRIJKE MUTATIES IN DEN
VRIJHEIDSBOND.
Mr. WENDELAAR TOT VOORZITTER
BESTEMD.
„De Avondpost" deelt nader mede, dat
zoowel voorzitter mr, Fock als de vice-voor-
zitter mr. Rink en de tweede voorzitter mr.
Droogleever Fortuyn in de liberale Staats
partij de Vrijheidsbond hun functie zullen
neerleggen. De eerste zou worden opgevolgd
door mr. Wendelaar. burgemeester van Alk
maar, dien men ook in 1933 in de Tweede
Kamer zou trachten te brengen. Mej. Wes
terman en nog een ander zouden als Ka
merlid bedanken.
„HET GROENE FRONT».
NATIONALE BOERENPARTIJ OPGERICHT.
Een Zaterdag gehouden vergadering van
het Nationaal Boeren Crisiscomité was gewijd
aan de oprichting van een nationale Boeren
partij Hei Groene Front" Ingekomen was
een telegram van dank van de Koningin
voor de gevoelens, geuit in het op „Houtrust"
aan haar gezonden telegram.
De partij ziet in de organisaties, die thans
bestaan vakvereenigingen, wier werkzaam
heden zij wil bevorderen, doch daarenboven
acht zij noodzakelijk een politieke organi
satie.
De Nationale Bierenpartij „Het Groene
Front" verklaart zich pertinent tegen -evo
lutie en voor orde en gezag Zij is trouw aan
de overheic, voor handhaving van gods
dienstvrijheid krachtens de beginselen van
het Christendom, zooals die door ons voorge
slacht onder leiding der Oranjevorsten is
hoog gehouden.
Een commissie is benoemd tot het ontwer
pen van concept-statuten cn huishoudelijk
reglement.
Met de werving van leden zal begonnen
worden.
Ooit al tot U gesproken?
G'looft U, al« automobilist.
Aan slipschc aifaltspoken?
Een ieder, die aan spoken g'looft
Is niet van deze tijden,
Maar wie in ASFALT wegen g'looft
Kan snel en prettig rijden.
