Hel woord is aan... Oorzaak en gevolg. Het Belangrijkste. Painlevé 49e Jaargang No. 14923 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Donderdag 18 Februari 1932 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER. Hoofdredacteur. ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per wcclc ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week ƒ0.05, per maand 0-22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post 0.7214. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie: 10724, 1482S Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1_5 regels f 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag cn aanbod 11 regels ƒ0.60, elke regel meer f 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend 4 contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f I 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600—, Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f 75—, Verlies andere vinger f 30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 18 Februari. Contingenteering. Wij vestigen de bijzondere aandacht van onze lezers op het artikel van onzen mede werker Jhr. J. C. Mollerus, secretaris van de Kamer van Koophandel, over de contingen- teering. Wie dit oordeel van een deskundige over den huidigen toestand leest, zal ten- volle begrijpen op welk een gevaai'lijken weg men in Den Haag beland is. Waar het einde zal zijn, kan niemand voorspellen. Wie weet welke nieuwe contingenteerings-maat- regelen straks op argelooze bedrijven losge laten zullen worden, die zich met den moed der wanhoop tegen de stroeve ambtenaar- lijke machine zullen trachten te gaan ver weren. Wie weet of rancune-maatregelen van andere staten straks niet zullen leiden tot représailles van Nederlandsche zijde, waarbij politieke overwegingen een hoofd rol zullen spelen. Wij hebben van den aanvang af het Deensche „vleeschavontuur" antipathiek tegenover deze zaak gestaan. Het Haagsche beleid kan niet anders dan den Indruk wekken, dat men zich mee laat slepen in de economische warwinkel die in andere landen ontstaan is, in de paniekstemming waarbij inderhaast de eene tariefmuur na de andere wordt opgetrokken en ieder land zich in een soort handelsvesting tracht te verschan sen. Omtrent de gevolgen behoeven wij ons geen illusies te maken. Uit het oogpunt der zoo dringend-noodzakelijke internationale toenadering beschouwd, is deze toestand rampzalig. Uit Nederlandsch oogpunt be schouwd, geven wij een algemeen vrijhan dels-principe kwijt waaronder wij altijd, en met succes, gewerkt hebben. Engeland heeft dat ook gedaan (ronduit: met tarieven) en zelfs de onmiddellijke gevolgen blijken in dat land al ongunstig. De werkloosheid is-er in de laatste weken weer sterk toegenomen. Pas ontvang ik een artikel van onzen Lon- denschen correspondent, waarin hij er terecht op wijst, dat er In de practsijk veel meer aan vast zit dan men in berekeningen kan vast stellen. Men kan niet ongestraft het handels- regime van een land plotseling overhoop gooien. Evenmin ais men de algemeene werk wijze van een bedrijf, een af deeling van een bedrijf desnoods maar. ineens kan wijzigen. En dan geldt het in dit geval een methode die internationaal beschouwd door iederen Nederlander als volkomen mis wordt be schouwd, en die onze betrekkingen met het buitenland en onzen moreelen invloed in in ternationale zaken verslechteren en verzwak ken moet. Een voorbeeld dat dadelijk voor de hand ligt zal zich kunnen voordoen te Genève, waar de kleine naties op het oogen- blik de kans hebben om zeer belangrijk en zelfs beslissend werk te verrichten door een brug te bouwen tusschen de Fransc'ne en Engelsch-Amerikaansche voorstellen ten aan zien van ontwapening. De Deensche minister Munch en onze minister Beelaerts hebben beiden in dien geest gesproken. Schrijver dezes uitte eergisteren in een artikel onder den titel ..De Brugbouwers" de hoop. dat de kleine naties in dit belangrijke werk samen zouden gaan, één lijn volgen, één plan in dienen. Dat is natuurlijk mogelijk, als ook zij elkaar wat toegeven. Maar zal de neiging tot samenwerking met Nederland op dit oogenblik bij de Denen bestaan? Het is moeilijk aan te nemen. De overhaasting waarmee de contingentee- rings-maatregelen worden uitgevoerd maakt de zaak nog veel erger. Er is op deze wijze geen tijd om belanghebbenden te" hooren, om alle mogelijkheden te overzien, om pro en contra van bepaalde maatregelen in het open baar en binnenskamers naar voren te bren gen. Vergelijk dat eens met de langdurige en gedétailleerde voorbereiding, waarmee jaren geleden de behandeling in de Tweede Kamer van tarief-wetsontwerpen werd ingeleid. Na tuurlijk: dit zijn geen tarief wetten. Dit is „maar" contingenteering. De gevolgen zul len evenwel niet minder ingrijpend zijn. Zij zullen onvoorbereide firma's op groote ver liezen kunnen jagen en de werkloosheid op onberekenbare wijze vergrooten. Dat alles op een moment, waarop van ons juist het voor beeld ten opzichte van internationale toe nadering zou moeten uitgaan! Van harte beamen wij jhr. Mollerus' waar schuwing: Bezint eer gij begint! Wij zijn op een hoogst gevaarlijken weg beland. R. P. NIEUWE CONFERENTIE TUS SCHEN CHINA EN JAPAN. SJANGHAI, 18 Febr. (V.D.ï Hedenmor gen zou een bijeenkomst gehouden worden van den Chineeschen en den Japanschen op perbevelhebber te Sjanghai. In vooraanstaande kringen is men zeer sceptisch gestemd ten aanzien van het re sultaat dezer bespreking. CANADEESCHE VLIEGERS NAAR CHINA. DE OORLOG ALS WERKVERSCHAFFING OTTAWA, 18 Febr. (Reuter). Een 80-tal Canadeesche vliegers van de Canadeesche luchtmacht die de volgende maand wegens bezuiniging ontslagen zullen worden, heeft besloten bij de Chineesche luchtmacht in dienst te treden. AUTO TEGEN EEN HUIS GEBOTST. Het benedengedeelte ingestort. De voorgevel van het getroffen huisje. Hedenmorgen half zes werden de bewoners van de Spaarnwouderstraat bij de Amster dam sche Poort door e«n hevigen slag uit hun slaap gewekt. Op dit vroeger uur naderde uit de richting Amsterdam een zware tractor met ledigen aanhangwagen, een gevaarte van 11 1/2 M. lang, met bestemming naar Rotterdam. Dooi de gladheid van het plaveisel kon de bestuur der, die slechts mot een vaart van 15 a 20 K.M. reed zijn bocht naar links niet goed maken. Het gevaarte draaide hcelemaal om en botste tegen het oude, kleine perceel Spaarnwouderstraat. 148 aan. Met een ge weldigen klap stortte de voormuur van het benedengedeelte meen. De achterwielen van den wagen kwamen in het kleine kamertje terecht. Hier werd natuurlijk een groote chaos aangericht. Onmiddellijk werd de 70- jarige heer D. L. J. Hupkes, die daar alleen woont, gewaarschuwd. Persoonlijke ongelukken hadden gelukkig niet plaats. Hoewel een groot gedeelte van het puin op den wagen terecht kwam, werd deze wonder lijk genoeg niet beschadigd. Toen dan ook de politie van het geval proces-verbaal had opgemaakt, kon de bestuurder, afkomstig uit Amsterdam, zijn weg naar Rotterdam vervolgen. Door Bouw- en Woningtoezicht werden da delijk maatregelen genomen om het instor ten van het bovenverdiepinkje, waarvoor veel gevaar bestond, te voorkomen. Toen ae noodige palen voor het stutten waren aange bracht, was het gevaar geweken. Toch werden de nieuwsgierige voorbijgan gers, wier aantal steeds grooter werd, door de politie op een afstand gehouden. De bewoner aan het woord. We hebben vanmorgen den heer Hupkes om nadere inlichtingen gevraagd. Hij zat nu rustig bij een buurdame, bij wie hij altijd het middagmaal gebruikt. ,.Ik schrok van morgen wakker door een hevig gedreun, maar omdat hier op dit drukke punt zoo dik wijls botsingen plaats hebben, schonk ik er niet veel aandacht aan, maar bleef kalm in bed liggen. Doch even later hoorde ik mijn buurman zeggen: .We mogen hem wel waarschuwen!" Toen begreep ik, dat er iets ernstigs in mijn eigen huis gebeurd moest zijn. Ik verliet mijn slaapkamer en stond meteen in de open lucht. Tot mijn grooten schrik zag ik dat alles in mijn ka- Oscar Wilde: Het publiek vergecjt alles, behalve de gave van het genie. Een Amerikaansche, die bij een auto-ongeluk een oor had ver loren, slaagde er door een advertentie in, voor 15000 gulden een nieuw oor te koopen.) 'k Wed, dat bij het bovenstaande De gedachte u bekroop: In onz' allergekste wereld, Is van alles toch te koop. Niet alleen is dat figuurlijk Sedert lang volkomen waar. Maar zelfs letterlijk gesproken Lijkt het er al aardig naar. Dat je "t oor hebt van een ander, Komt figuurlijk dikwijls voor, Maar je leent aan andre menschen. Toch niet letterlijk het oor. En toch was die Amerikaansche Met één advertentie klaar, Tal van menschen in de Staten Hadden er wel ooren naar. Toen z' er eerr had uitgekozen Werd dat schielijk afgehakt. En door dokters, oordeelkundig Aan haar eigen hoofd geplakt. De verkoopster heeft haar duiten En een wond, die wel geneest, Trotsch vertelt zij aan haar vrienden, Hoe de oorzaak is geweest. Als men haar dan laakt, vermoed ik, Dat zij zich erop beroept, Dat zij slechts haar eerste oortje, Niet haar laatste heeft versnoept. P. GASUS. mer kort en klein geslagen was. Van de tafel waren de pooten weggerukt. De wagen stond nog met het achterste gedeelte in de kamer. Die heeft meteen een heeleboel puin kunnen meenemen, want er viel een massa steenen in. Als er iemand in de kamer geweest was, dan zou hij misschien dood geweest zijn, want er vielen ontzaglijke brokken steen naar beneden. Ik hield me maar zoo kalm mogelijk, want wegens een hartkwaal mag ik geen emoties hebben. Maar u begrijpt, noe al die verwoestingen me aan 't hart gaan. En het treurigste is, dat er veel mooie voorwer pen bij zijn, welke toebe'nooren aan mijn zoon, die op Indië vaart. Eigenlijk moeten we er ons over verwonderen, dat op dit ge vaarlijke punt nog niet veel ernstiger onge lukken gebeurd zijn. Als het even gedauwd of gerijpt heeft, dan is het asphalt hier zoo glad als een spiegel. Veertien dagen geleden is er nog een paard tegen mijn huis opgebotst, EXTRA RECHT OP SUIKER IN BELGIë. BRUSSEL, 18 Febr. (Reuter). In ant woord op de vraag zei de minister van fi nanciën in de Kamer, dat de regeering voor nemens is voor de suikercampagne 1931—'32 een extra-invoerrecht op suiker te heffen. YALSCHHEID IN GESCHRIFTE. Iemand, die verleden jaar aan de gemeen te zand had geleverd en die nu een valsche opgave over die leverantie aan de gemeente verstrekte, is thans ter zake van valschheid in geschrifte in verzekerde bewaring gesteld. Hij heeft namelijk meer opgeschreven dan hij geleverd had. Dor Ttoiclisprafiöpnt BeriUn, den 1Ft-i»r«ar l«':T Ich erfclare hiexaildas»3 ion der j.ufr K.-t-ns in den "aahlvorf-ch.lag Hindenburg" -■■r (if Re'cV.:j- cr&sióe: tem.Hhl 1«32 znstiase Het facsimile van Hindenburg's niededeelingwaarin hij verklaart de candidatuur voor het presidentschap te zullen aanvaarden. KORTINCSWETJE HEDEN NIET IN STEMMING' Amendement veroorzaakt uitstel. Men seint ons uit Den Haag: Aangezien hedenochtend een amendement is ingediend door de heeren Rutgers van Ro zenburg en Van Vuren met ae trekking tot de uniforme kosten, zijn de beraadslagingen over het wetsontwerp tot tijdelijke korting van de uitkeering van het Rijk aan de ge meenten hedenmiddag geschorst. De behan deling wordt Dinsdag voortgezet. DISCONTOVERLAGING ENGELAND. IN LONDEN, 18 Febr. (Reuter). De Bank of England heeft haar disconto van 6 tot 5% verlaagd. ZEER INGRIJPEND PROGRAMMA. DUITSCHLAND S EISCHEN TE GENèVE. BERLIJN. 18 Februari (Wolff). Na het beëindigen van den arbeid van de voorbe reidende Ontwapeningscommissie heeft de Duitsche regeering het voorstel tot ontwa pening uitgewerkt. 0.a. houdt dit in: LANDMACHT. a. Personeel: 1. De landmacht moet uit een vrijwilligers leger bestaan. 2. Indien mogelijk moet ook de reserve beperkt worden. 3. Staten met een militie moeten een bij zondere regeling treffen. 4. Voor alle staten moet een vast. percen tage van den macht tot officier worden be stemd, dat niet overschreden mag worden. 5. De politie enz. moet uitgesloten worden van den weermacht. ..b. Materiaal: 6. Behalve in forten mogen geen kanonnen zwaarder dan 150 m.m. en houwitsers zwaar der dan 210 m m. worden gebruikt terwij', tanks geheel verboden zijn. 7. Van de toegelaten wapens mag slechts een bepaalde hoeveelheid worden onderhouden. c. Vestingen: 8. Forten, welke naburige staten bedrei gen zijn verboden. ZEEMACHT. Materiaal: 9. Oorlogsschepen met een waterverplaat sing grooter dan 10.000 ton zijn verboden, evenals geschut, zwaarder dan 280 m.m. 10. Vliegtuigmoederschepen zijn verboden. 11. Onderzeeërs worden verboden. 12. Kaliber van geschut en de waterver plaatsing wordt voor alle overige schepen vastgesteld. 13. De sterkte van elke vloot wordt nauw keurig vastgesteld. b. Personeel: 14. De bemanning van de oorlogsschepen zal hoofdzakelijk uit vrijwilligers worden ge- recruteerd. 15. Voor een aantal officieren wordt even eens een percentage bepaald. c. Vestingwerken. 16. Kustverdediging mag blijven bestaan, voor zoover deze geen natuurlijke waterwegen bedreigt. LUCHTSTRIJDKRACHTEN. 17. De geheele luchtmacht wordt verboden, en het materiaal, dat voorradig is. moet- wor den vernield, behalve dat, dat door land- en zeemacht kan worden overgenomen. 18. Het neerwerpen van strijdmiddelen uit vliegtuigen is verboden. 19. Teneinde dit in te voeren is het af richten van personeel cn de aanbouw van nieuwe militaire toestellen verboden. ALGEMEENE VOORSTELLEN. a. Chemische wapenen. 20. Do chemische en bacteriologische oor log wordt verboden. b. Wapenhandel en -fabricatie. 21. In- en uitvoer van oorlogsmateriaal is verboden voor alle landen. 22. Fabricatie van oorlogsmateriaal mag slechts door bepaalde fabrieken geschieden. c. Uitgaven. 23. De landen zullen alle gegevens uitwisse len. BEWAKING. 24. De ontwapening wordt voor alle landen op gelijke wijze gecontroleerd. 25. Voer zoover voor deze voorstellen tcch nische of organisatorische maatregelen noo- 'dig zijn zal de conferentie hierover beslissen. De crisis in Frankrijk. Painlevé kabinets formateur. (Ie blad, 2e pag.) De a.s. zitting van den Rijksdag. Moties van wantrouwen van Natiotiaal-Socialistcn cn Duitsch-Nationalen te wachten. (2e blad, lc pag.) Tweede Kamer-, De portefcuillckwestic wordt niet gesteld. (3e blad. 2e pag.) Fransch wantrouwen inzake de Nederland- schc icapcnfabricagc nog niet gerust gesteld. (3c blad, 2c pag.) Oude man te Leiden overvallen. (3e blad, 2e pag.) Auto tegen een huis te Haarlem opgereden. Het benedenhuis ingestort. (lc blad, le pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Contingenteering. PaiJilevé. (lc blad, le pag.) (le blad. le pag.) Jhr. J. C. Mollerus: Contingenteering. Be zint eer Gij begint. (4c blad, 2e pag.) De contingenteering. De invloed op ver schillende bedrijven. (le blad, 2e pag.) Van den AbeelcLuchtvaart nieuws. (3e blad, 3e pag.) Ton Ruygrok: H. D. Vertelling. „Tc elfder ure". (3e blad, 2e pag.) Voor de forensen: Over een verlaging der spoorwegtarieven. (2e blad, 2e pag.) W. T.: Langs de Straat. Gele narcissen". (2e blad, 2e pag.) Rubriek Femina. (3e blad, 4e pag.) De president der Fransche republiek, Doumer, heeft Paul Painlevé met de vorming eener nieuwe regeering belast. Hij behoort tot de „links-georiënteerde" politici, de be doeling schijnt te zijn dat hij zooiets als een concentratie-kabinet vormt, en door hem aan te wijzen bedoelt men de linkerzijde, be vreesd voor een al te grooten opmarsch naar rechts, een beetje te bevredigen. Dit laatste is, met het oog op den inter nationalen toestand, het beste dat men in deze formateurs-aanwijzing kan zien. Er blijk uit dat de politieke macht van links aan het-toenemen is. en dat is een verheu gend verschijnsel met het oog op de a.s. ver kiezingen, die binnen een paar maanden een linksche regeering aan het bewind zouden kunnen brengen. Voor de Ontwapenings conferentie is van dc Fransche linkerzijde veel meer te verwachten dan van dc recht- sche groepen in dat land. Mocht professor Painlevé slagen In zijn opdracht, dan is voor het overige te hopen dat hij niet de Fransche woordvoerder in Genève zal worden. Deze kleine, gedrongen, cenigszins hooggcrugde man, die zijn rede voeringen met lichtelijk-schorre stem en in blijkbaar hevige gemoedsbeweging pleegt te uiten, heeft op buitenlanders een buitenge- woon-irriteerende uitwerking. Dat had schrijver dezes vroeger al eens bijgewoond, en het bleek hem opnieuw tijdens de door Lord Robert Cecil op touw gezette Conférence du Désarmement, in November 1.1. te Parijs. Painlevé verscheen daar onverwachts, tij dens een der „séances d'étude", cn veran derde de heerschende stemming door zijn optreden onmiddellijk in een geprikkelde meeting-sfeer. Hij is het type van den be roepspoliticus, met al dc handigheden van dezulken, en een bijzonder beoefenaar van theater-effecten. Van top tot teen geladen met „securité" kan hij den blik ten hemel slaan en ,,la France!prevelen, met een snik in zijn stem, op een wijze die iedere bijeenkomst van nationalisten in vervoering moet brengen. Een internationale conferen tie. waai men niets bereiki met elk voor zich den blik opwaarts te richten en „la Po- logne!„1'Angleterre!„la Hol- lande!„la Turquie!enzoovoorts te mompelen, elk in zijn vaderlandsche ver voering, heeft niet veel aan dit soort geestes gesteldheid. Die moet internationaal zaken doen. Dat iedereen het meest van zijn eigen land houdt is bij voorbaat bekend. Tardieu, ofschoon „rechtscher" man dan Painlevé, is zonder twijfel een man die veel beter den buitenlander begrijpt, cn met hem onderhandelen kan, dan de theatrale Pain levé. Zelfs van den cynischen advocaat Paul- Boncour en zeker van menschen als Barthou, Rollin, Flandin gaat meer samenwerkende geest uit. Beter nog van Herriot. die overi gens een veel minder krachtige figuur is dan bv. Tardieu. Het is van geen gering belang wie de per soonlijkheden te Genève thans zijn, en wel ken indruk de afgevaardigden van andere landen van hen krijgen. Mogelijk zal Painlevé. evenals Laval, zich te Genève door andere ministers laten verte genwoordigen. Lang zal zijn bewind, met de verkiezingen in aantocht, in geen geval du ren. En tenslotte is er de kans nog dat hij niet slaagt in deze kabinetsvorming, dat de invloed van links groot genoeg is om een lei ding te bewerken, die z!ch met meer over tuiging op de onontbeerlijke internationale toenadering toelegt. Painlevé is een „voor* 1 oorlogsche" man.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1932 | | pagina 1