Het woord is aan...
Kindervertelling.
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14925
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Zaterdag 20 Februari 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per weck 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post f 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post ƒ0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 1482S Drukkery: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: i5 regels f 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 10.60,
elke regel meer 10.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-, i jsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 1 50.-. Arm- of Beenbreuk i 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-. V erlics andere vinger f 30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 20 Februari.
Climax.
Uit Engeland komen merkwaardige berich
ten. Bij tusschentijdsche verkiezingen hebben
de candidaten der „Nationale'' Regeering
reeds tienduizenden stemmen verloren. Onze
Londensche correspondent schrijft over toe
nemende werkloosheid en armoede, over
kennelijke mislukking van de krampachtig
voortgezette tarieven-politiek, over teleur
stelling zelfs bij degenen die den weg. door
de regeering-MacDonald ingeslagen, als den
beste beschouwden. Men voelt in Engeland
dat men niet meer op vasten grond staat.
Men is op drijfzand terecht gekomen. De
openbare meening begint te gevoelen dat de
regeering, om een populaire uitdrukking te
gebruiken, „er maar met de pet naar gooit''.
En de ontwapeningsvoorstellen, door Sir
John Simon te Genève ingediend, acht men
slap, onvoldoende. Zij hebben ironie uitge
lokt. Men wil werkelijke ontwapening, het
geen niet bepaald verwonderlijk is in een
land, dat walgt van zijn oorlogsherinneringen,
dat van de „overwinning" niets dan verlies,
achteruitgang en ellende heeft ondervonden,
dat zucht onder een gemiddelden belasting
druk van 22'1- en dat zeventig procent van
zijn staatsinkomsten aan vroegere oorlogen
en aan de voorbereiding van volgende moet
besteden.
In Duitschland staat alles op losse schroe
ven en is de algemeene toestand aller
treurigst.
In Frankrijk blijkt de kabinetscrisis zeer
ingewikkeld. Painlevé heeft zijn pogingen
moeten opgeven; hij kan van de rechterzijde
geen voldoenden steun krijgen voor een con
centratie-kabinet, en met een linksch bewind
heeft hij blijkbaar geen kans in de Kamer.
De rechterzijde is in den Senaat in de min
derheid, hetgeen Laval bij zijn uittartende
houding heeft ondervonden. Ook daar wan
kelt dus het politieke evenwicht.
In ons eigen land beginnen we mee te wan
kelen met de buitenlandsche onzekerheden,
door acrobatische toeren op het slappe koord
der contingenteering te ondernemen, waarbij
geruchten omtrent dreigende représailles uit
het Noorden al dadelijk den kop opsteken.
Dit alles op het moment, waarop inter
nationale toenadering eigenlijk in ieder land,
Ook in Frankrijk, als de ware oplossing be
pleit, wordt. Maar daarvoor zijn daden noodig,
afdoende besluiten, geeft praten en einde
loos marchandeeren niets, en moet de weg
van den ministen weerstand verlaten worden.
Het is volkomen menschelijk die lijn van den
minsten weerstand tot het uiterste te blijven
volgen. Evenals in het conflict Japan-China,
waarin men de economische sancties steeds
maar verdaagt.
Niettemin: overal spitst zich de crisis toe.
Wij naderen den climax.
En de ommekeer?
Genève schijnt er alle mogelijkheden op te
openen. Het is maar de vraag wie het ver
lossende woord zal spreken, op het psycho-
logisch-juiste moment. De uitweg is gereed,
ligt daar onmiskenbaar. En tenslotte is er,
ook in de meest-omvatten de vraagstukken,
altijd maar één goede, logische oplossing.
Die in dit geval is: de handen ineenslaan,
een krachtig begin met ontwapening maken,
den tarievenoorlog stopzetten
R. P.
CRISIS-COMITé
N. N.
Collecte feestje G. L.
25—
725
VOOR HET NATIONAAL CRISIS COMITé
Een groot aantal leden van het personeel
der N. Z. H. T. M. en 27 genensionneerden
der Maatschappij zijn overeengekomen, ge
durende de maanden Januari (gedeeltelijk)
Februari en Maart 1932 een geldelijk offer
te brengen ter ondersteuning van het werk
van het Nationaal Cfisis Comité.
Over de maand Januari 1932 is een be
drag van f 268.90 gestort. Verwacht wordt,
dat over de maand Februari een bedrag van
pl.m. f 330 kan worden gezonden.
GRATIS VLEESCHUITDEELINC
AANGEKONDIGD.
Doch per slot moest men betalen.
Eenigen tiid geleden heeft de koonman Z
uit Amsterdam in het Schoterkwart''er bil
jetten versnreid. waarin hij aankondigde on
19 en 20 Februari, telkens des morgens om
11 uur in de zaal van den heer S. aan het
Pretorianlein. gratis vleeschuitdeelingen te
zullen houden aan werkloozen. Toen nu Vrij
dagmorgen velen gekomen waren om van
het aanbod te profiteeren, bleek het een re
clametruc geweest te ziin van den koooman
die geenszins de bedoeling had het vleesch
gratis te verspreiden, doch die zijn partij
worst wilde verkoopen.
De werkloozen en ook de leden der winke
liersvereniging waren hiermede niet tevre
den. Zij verlangden, dat ook inderdaad de
worsten voor n'et-s zouden worden uitgereikt
De zaal was fe^eel gevuld met menschen ln
on^ewfrnden stemming.
Tenslotte ts door de winkehorsvere^igm0
Generaal CrorUéstraat een nartii van 60 K G
worst aangekocht van den koopman en gratl-
verdeeld onder de werkloozen op vertoon van
hun werkloozenkaart. Hierna is door Z. den
verkoop gestaakt.
Tot het bewaren van de orde waren een
inspecteur, een hoofdagent en eenige agenten
van politie aanwezig.
DE CONTINGENTEERING.
De invloed op verschillende bedrijven.
in.
Wij zetten onze enquête voort bij eenige
schoenenwinkeliers.
Ten opzichte van de contingenteering
moet, evenals trouwens bij verschillende
andere artikelen, onderscheid worden ge
maakt tusschen de volkszaken in schoen
werk, en die zaken, welke hun afnemers
vinden in gegoede en zeer gegoede kringen.
De eerste toch betrekken hun winkelvoor
raad meest van grossiers en verkoopen bin-
nenlandsch en zeer weinig buitenlandsch fa
brikaat; de andere zaken zijn bijna geheel op
het buitenland aangewezen voor hun in-
koopen; zij verkoopen Engelsche, Ameri-
kaansche, Zwitsersche schoenen en ontvan
gen die direct van de fabrikanten.
Nu schijnt te mogen worden aangenomen,
dat de grossiers zich bij het naderen van de
contingenteering wel gedekt hebben; de
voorraden waarover zij thans beschikken,
zullen wel niet zoo spoedig uitgeput zijn
En voorloopig zijn de zaken, die zich ge
specialiseerd hebben in fijnere schoenen, ook
nog wel voorzien, maar wanneer deze voor
raden aan hun eind komen, hoe zal het dan
gaan met de verdere bestellingen?
Voor de bedoelde zaken kan wat het bui
tenland op het gebied van schoenen levert,
door het binnenlandsch fabrikaat niet ver
vangen worden en wanneer dus deze eerste-
klasse-schoenenwinkeliers inderdaad slechts
de helft zouden ontvangen van wat zij ge
woon zijn uit het buitenland te krijgen
zou dit zonder twijfel voor hen een „strop"
zijn. De moeilijkheden zullen dus pas blij
ken bij de nabestellingen, maar voorloopig
ondervinden de schoenenwinkeliers weinig
last van de contingenteering.
De toekomst zal moeten leeren hoe de
zaken zich op dit terrein verder zullen ont
wikkelen.
Heil zagen intusschen onze zegslieden in
de contingenteering niet; zij verwachtten
niet, dat de toestanden door dezen maatregel
merkbaar beter zouden worden.
AUTO OVER DEN KOP GESLAGEN.
Vrijdagmiddag reed op den Rijksstraatweg
een auto in de richting Santpoort. De be
stuurder bemerkte, dat het contactsleuteltje
op den bodem van den wagen was gevallen.
Hij wilde het onder het rijden oprapen, kon
echter het stuur niet meer houden, dat naar
rechts draaide, zoodat de auto zijwaarts
omsloeg en ondersteboven kwam te liggen.
De ruiten versplinterden en de benzineleiding
raakte beschadigd.
De bestuurder de 54-jarige D„ koopman uit
Wijk aan Duin, kwam er zonder kleerscheuren
af.
Poppententoonstelling in de
Raadszaal.
Het VTOOlijke echtpaar. Koetsier met
overdadige wederhelft.
Rosseau
In het hoofd van den mensch, wi'js hart
bedorven is, zijn de wetenschappen als
wapenen in de hand van een misdadiger.
Ze waren jong en pas getrouwd.
Het knusse nestje was gebouwd,
25e waren best tevreden;
Ze dachten soms aan d'ooievaar
En hadden al een naampje klaar.
Voor beide mogelijkheden.
En in een mooien zomernacht
Kwam er de ooievaar en bracht
Een liefelijk cadeautje;
En hoe, een tweeling was 't nog wel.
Twee meiskes en ze noemden 't stel.
Maar Tootje en Dltootje.
Het bleef niet bij dien eersten keer,
De ooievaar kwam spoedig weer
In hun bescheiden straatje;
Twee meisjes kwamen weer voor hen.
Ze noemden 't eene Kaatje en
Het ander Duplikaatje.
Al ging het hierna niet zoo gauw,
Toch bleef de ooievaar hun trouw,
Hij had hen niet vergeten;
Een tweeling weer, nu genus man,
Ze hadden snel beslist, het span
Moest Max en Climax heeten.
Wel was het nu een tijdlang uit,
Maar niet geheel, want als besluit
Van 't kinderlijk verhaaltje,
Kwam nog een stel van d'ooievaar.
Die meisjes noemde 't ouderpaar
Toen Aaltje en Finaaltje.
DE WERKLOOZENSTEUN.
Systeem blijft te Haarlem ongewijzigd.
In de pers zijn berichten verspreid uit
Den Haag afkomstig over moeilijkheden bij
de financiering van de werkloozenkassen.
Daarbij werd de meening geuit, dat het waar
schijnlijk moet worden geacht, dat binnen
kort alle werkloozensteun zou moeten loopen
over de Burgerlijke Armbesturen en Inrich
tingen voor Maatschappelijk Hulpbetoon.
Wij hebben ter bevoegder plaatse informa
ties ingewonnen en kunnen mededeelen, dat
er geen reden is om te veronderstellen, dat
binnen afzienbaren tijd te Haarlem een wij
ziging in de steunverleening noodzakelijk zal
zijn. Het thans bestaande systeem blijft
voortbestaan.
DE MOORD OP DEN HEER
ESCHAUZIER.
Daders tot 20 en 5 jaar veroordeeld.
Straffen hooger dan den eisch.
De Haagsche Rechtbank deed heden uit
spraak in de moordzaak Eschauzier en ver
oordeelde den oudste wegens moord en valsch
heid in geschrifte tot 20 jaar gevangenis
straf en den jongste wegens medeplichtig
heid aan doodslag tot 5 jaar gevangenisstraf.
De eisch was resp. 16 en 4 jaar.
DE STRANDING VAN DEN
MOTORLOGGER SCH. 189.
GEVOLG VAN SLECHT WEER.
De Raad voor de Scheepvaart te Amster
dam heeft uitspraak geöaan in zake de
stranding van den motorlogger ..Jacob" Sch.
189 op de Hollandsche kust bij Terheiden.
De Raad is van oordeel, dat dit ongeval is
veroorzaakt door het defect raken van den
motor, tengevolge van de ongunstige weers
omstandigheden, waardoor 'net niet mocht
gelukken het schip van het strand te hou
den.
Toen men zich op betrekkelijk korten af
stand van den wal halverwege Schevenlngen
en den Waterweg b9vond werden wind en
zee van dien aard. dat de schipper niet meer
in staat was zijn schip te besturen en dit
met den ingevallen Noord-Westelijken storm
onvermijdelijk moest stranden..
Dat het zeiltuig, waarmede de" ..Sch. 189"
was toegerust, onvoldoende zou zijn. is den
Raad niet gebleken. Uit do aan den Raad
overgelegde teekeruavg valt dit zeker niet af
te leiden.
PAINLEVé GEEFT DE OPDRACHT
TERUG-
FAUL BONCOUR OF BARTHOU
KABINETSFORMATEUR?
PARIJS, 20 Febr. (Reuter.) Volgens een
officieele mededeeling van Havas is Pain
levé op het laatste oogenblik op moeilijkhe
den gestuit, zoodat hij de opdracht tot kabi
netsformatie aan den president der repu
bliek heeft teruggegeven,.
PARIJS, 20 Febr. (Reuter.) Havas neemt
aan dat president Doumer thans Paul Bon
cour of Louis Barthou, in ieder geval een se
nator met de kabinetsformatie zal belasten.
NEDERLANDERS VERDEDIGEN DE
CONCESSIE
VRIJWILLIGERS TE SJANGHAI
KOU IN".
SJANGHAI, 18 Februari (Aneta). Jhr. De
Graeff. Lasonder en vijf andere Nederlan
ders, die dienst doen bij een lichte batterij,
zullen zeer waarschijnlijk binnenkort een op
windenden tijd doormaken, daar zij morgen
gestationneerd zullen worden op de Range
Road, aan de Noordgrens van de Internatio
nale nederzetting.
Bij de verdediging van dezen sector van
den Range Road nemen de Nederlanders in
de lichte batterij actief aan de verdediging
van de Internationale nederzetting deel. Dit
is geen kinderspel, daar de koude zeer bitter
is en de grootste waakzaamheid geboden.
ERNSTIGE TREINBOTSING BIJ
LENINGRAD.
ZES DOODEN, 13 GEWONDEN.
MOSKOU, 19 Febr. In de buurt van
Leningrad is een sneltrein in botsing gekomen
met een goederentrein. Zes personen werden
gedood en 13 gewond. De Gepeoe heeft vijf
beambten gearresteerd die schuld zouden
'nebben aan dit spoorwegongeluk.
HELSCHE MACHINE IN HET STAD
HUIS TE BARCELONA.
ONTPLOFFING NOG JUIST VOORKOMEN
MADRID, 19 Febr. (VD.) Gisteravond is
voor het stadhuis te Barcelona een bom ont
ploft. De explosie zou een groote ramp ten
gevolge gehad kunnen hebben, wanneer niet
twee soldaten van de guardia civil de te-
woordigheid van geest hadden gehad, op het
moment dat zij den bom ontdekten, eenige
minuten voor de explosie, het verkeer stop
te zetten en het straatgedeelte, waar de
helsche machine lag. vrij te houden. Slechts
twee personen in een aan den overkant ge
legen gebouw, werden door glassplinters ge
wond.
Te Tarrassa heeft men bij huiszoekingen
niet minder dan 98 bommen gevonden bij
personen, die als communisten bekend ston
den.
De ontvoering
uit Lake Placid.
En een ontsnapping,
als in een roman.
Eenige dagen geleden verdween plotseling
de heer Henry Blagden. een rijke spon man
uit New-York, die in Lake Placid vertoefde
om de Olympische Winterspelen bij te wo
nen. Bandieten hadden hem opgelicht om
een losgeld te verkrijgen, vertelt de News-
Chronicle.
Thans is Blagden weer opgedoken in Cle
veland, Ohio, op 400 mijlen afstand van de
plek der ontvoering. Hij vertelde ln een dich
te bestelauto weggebracht te zijn. Bij een
restaurant aan den weg stopte men en
twee der ontvoerders stapten uit om voedsel
te koopen. Blagden veinsde te slapen en toen
de waakzaamheid van den overgebleven
bandiet verslapte, gaf hij deze een stomp in
zijn maag, greep zijn revolver en sloeg hem
bewusteloos en rende weg.
Tot zijn groote verbazing merkte hij in
Cleveland te zijn. Hij bereikte in totaal ge
scheurde kleeren en geheel uitgeput het huis
van een vriend, dat sindsdien onder stevige
politiebewaking gestaan heeft.
„Ik geloof, dat de bandieten mij voor Ro
land Harriman gehouden hebben, den zoon
van den spoorwegkoning, die in Lake Placid
dezelfde hut als ik zou bewonen", zei Blag
den. „Ik werd gedwongen uit die hut te ko
men en kreeg bier te drinken, dat een krach
toig verdoovingsmiddel bevatte.Toen ik weer
bij kwam bevond ik mij in een kamer zonder
ramen met acht mannen. Ik antwoordde
ontkennend op hun vraag, of lk een mil-
iionalr-sport-man was en gaf voor arm on
derwijzer te zijn.
Dit stelte de ontvoerder ie .eur Zij vroe
gen of mijn vrienden misschien 200 pond bij
elkaar konden brengen als losgeld, en zij
dwongen mij tot het schrijven van dien
brief om steun".
De politie gelooft dat Blagden's ontvoe;
ders tot een bende hooren. wier operaties
aanleiding waren tot het voorstellen van de
wet, die de doodstraf op dergelijke misdrij
ven stelt.
ChineeschJapansch debat in den Volken
bond. Bijzondere zitting van den raad op
3 Maart. Japansch offensief begonnen.
(2e blad, le pagj
Paul Boncour of Barthou kabinetsforma
teur?
(le blad, le pag.)
Painlevé geeft opdracht tot het vormen van
kabinet terug.
(le blad, le pag.)
Tweede Kamer; Interpellatie over den
zendtijd.
(4e blad. 3e pag.)
De contingenteering. Dc invloed op verschil
lende bedrijven.
(le blad. le pag.)
Dc rnoord op den heer Eschauzier. Daders
tot 20 en 5 jaar gevangenisstraf veroor
deeld.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Climax.
(le blad, le pag.)
Ontboezemingen van een Optimist.
(3e blad, le pag.)
11. D. Puzzle.
(2e blad, le pag.)
J. Schaap: George Washington.
(4e blad, le pag.)
Willy van der Tak H. D. Vertelling. „Dc
opperste wijsheid
(4e blad. le pag.)
Dr. W. G. N. van der Sleen: Indrukken van
een reis door Ned.-Indië. Naar Sumatra's
goudmijn.
(4e blad. 2e pag.)
Amstcrdamsehe stadsbeelden: Het Vondel
park.
(4e blad. 2e nag.)
Van onzen Londenschen correspondent: Dc
B.B.C. en het gezitisleven. Een merkwaar
dige enquête.
(4e blad, 2e pag.)
Karei de Jong: Radiomuziek der weck. Een
voorbespreking.
(4e blad. 3e pag.)
GEVEL VAN „FELIX MER1TIS"
ERNSTIG GESCHONDEN.
Concertzaal met drukkerij
gespaard.
BRANDWACHT BEWUSTELOOS
GEWORDEN.
Ofschoon de brandweer te half negen het
vuur in .Felix Meritis" meester was, nam de
nablussching nog verscheidene uren in beslag
Wat tal van Amsterdammers nimmer ge
weten hebben is door het vuur geopenbaard
n.l, dat het driehoekig bovenstuk van den
ouden gevel, de tympan uit met pleisterwerk
bedekt hout bestaat cn niet uit steen, zooals
algemeen werd gedacht. Groote gaten in het
houtwerk waar het vuur zich doorheen had
gevreten, waren er om dat onmiskenbaar
aar» te toonen.
Langs de vier groote en zware zuilen aan
den voorgevel stroomde het bluschwater zon
der eenige onderbreking omlaag; voor het
gebouw ontstond weldra een klein meer, waar
de uitgelegde brandslangen doorheen kron
kelden.
Het voorste gedeelte van het gebouw is één
groote ruïne; het koepelvormig achterge
deelte. eens de concertzaal, is. zooals reeds
gemeld werd, behouden gebleven.
".n brandwacht, die rookmasker
voor het gelaat blussdhingswerk verrichtte in
het inwendige van het gebouw, is door den
rook bewusteloos geraakt. Hij werd ter ob
servatie naar een der ziekenhuizen vervoerd.
Voorts vernemen wij. dat de in het gebouw
aangerichte schade, welke uiteraard zeer
groot is. door verzekeringen bij verschillen
de maatschappijen is gedekt.
Voor het Concertgebouw werd gesticht was
het gebouw Felix Meritis de muziektempel
van Amsterdam.
Het gebouw behoorde aan de maatschappij
van d:en naam. Deze stelde zich niet alleen
het onderling gezellig verkeer harer leden ten
doel, m was ook werkzaam op het gebied
van wetenschap en kunst. Een groot deel'»
van har inkomsten besteedde de cosiëteit voor
concerten. Het gebouw werd in 1788 geopend.
Het werd gebouwd door den architect Jacob
Otto Husly.
De concertzaal bood plaats aan 700 personen
Er waren ook gezelschaps en studiekamers,
benevens een observatorium voor beoefe
ning der sterrekundc. Ailerkn uitvoeringen
werden er geeeven, tentoonstellingen hadden
er plaats, doch langzamerhand werd Felix het
centrum van ernstige beoefening der muziek
Er traden toen de voornaamste toe-kv.~ste
naar? nn er werden de voornaamste or
kestwerken ten gehoore gebracht. Aan het
hoafd van het orkest stond in dien tijd J. B.
van Bree, later Joh. M. Coenen en Julius
Röntgen.
In 1889 werd tot ontbinidng van de sociteit
besloten. Met haar verdween een der eigen-
aar"- Inrichtingen van ons land. De al
gemeene ontwikkeling der hoofdstad heeft
veel aan Fellx Meritis te danken gehad.
Nadien werd het gebouw courantendruk
kerij.
AANGEHOUDEN.
Door de politie te Bergen is op verzoek
van den commissaris van politie te Haarlem
aangehouden een 40-jarigen man verdacht
van het plegen van eenige inbraken aan den
Rijksstraatweg. De man ontkende de dader
te zijn, ofschoon hij in het bezit was van een.
aldaar gestolen Jas. Hij beweerde de jas in
Amsterdam gekocht te hebben.