Hef woord is aan.
Schoonmaak.
Het Belangrijkste.
*t9e Jaargang- No. 14939
VerscIiïJnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Dinsdag 8 Maari 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse urs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post 0.72J^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 1482S Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIcN15 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
/0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 10-60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer fO.lO, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, i jsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 1 50.-, Arm- of Beeubreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600.^ Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM. 8 Maart.
De Stille Kracht.
Het blijkt weer heel noodzakelijk, dat de
dagbladpers zich verdiept in de geheimzinni
ge daden der Stille Kracht, die oorlogen ver
wekt en Ontwapeningsconferenties remt.
Op 27 Februari publiceerde de Haagsche
Post het volgende:
„Reeds een week of drie geleden kon
men in de New Statesman lezen, dat
Japan de groote Parijsche pers had, laat
ons maar zeggen, gesubsidieerd: wij heb
ben geen reden dat te betwijfelen, aan
gezien een verantwoordelijk en serieus
Franschman ons kort te voren hetzelfde
had medegedeeld, en zelfs een bedrag
had genoemd, rU. 15 millioen francs.
Van andere zijde werd, gelijk men weet,
gemeld dat een of meer der groote
Fransche bladen onder controle zijn ge
komen van het Comité des Forges; en
het heengaan van Briand, den vredes
apostel, wordt ook al in verband ge
bracht met de activiteiten der staalmag-
naten. Terloops zij aangestipt dat die
niet erger zijn dan hun Amerikaansche
collega's, die indertijd de vlootconferentie
deden mislukken door het drijven van
een specialcn betaalden intrigant, noch
vermoedelijk erger dan de Duitsche of
Engelsche „zwaar'-industrieelen. die het
ook van bewapening moeten hebben, ter
wijl de brave, onnoozele volkeren het in
vrede en ontwapening willen zoeken.
Doch wij hadden het over Japan. De
Week End Review, een frisch jong-Lon-
densch weekblad, herinnert er aan dat
Amerikaansche bladen herhaaldelijk heb
ben beweerd dat er een geheim accoord
bestaat tusschen Japan en Frankrijk. De
Fransche gezant te Washington heeft
dat echter steeds tegengesproken. Maar
nu komt een Fransch weekblad La Lu-
mière, dingen vertellen die ook in de
Fransche Kamer zijn gezegd, en een
eigenaardig licht werpen op de nieuwer-
wetsche geheime diplomatie, die blijk
baar buiten de regeeringen omgaat;
want er zijn tal van redenen om aan te
nemen dat, de Fransche regorring inder
daad zelf geheel buiten de zaak staat, en
dat wij hier te doen hebben met een
soort persoonlijke politiek. Charles Du-
mont, Fransch minister van Marine in
het ministerie-Laval, is voorzitter van de
Banque Franco-Japonaisc. Met hem in
het bestuur dier instelling zit Comte
Armand de Saint-Sauveur, zwager van
Eugène Schneider, den directeur der wa
penfabrieken te Creuzot. Dus was er een
directe verbinding' tusschen dezen laatste
en Duinont, een der Fransche gedelegeer
den ter Geneefsche conferentie; ge
noemde heer is geen lid van het nieuwe
ministerie, waarvan Tardieu, de peet van
het Fransche ontwapeningsvoorstel, het
hoofd is, doch vergezelt niettemin Tar
dieu opnieuw naar Genève".
Het gevolg van deze boeiende beschouwing
was een ingezonden stuk van een bekend
Nederlandsch strijder tegen den oorlog, ds.
J. B. Th. Hugenholtz, die onder den titel „Sa
boteurs in Genève" aan de Haagsche Post
schreef:
M. de R. Ongetwijfeld heeft u de zaak
voor den wereldvrede een goeden dienst
bewezen door in uw artikel „Een Paar
Notities"' van 27 Februari d.a.v. het Ja-
pansch-Chineesche conflict uw lezers te
wijzen op de verschrikkelijke- rol, die het
wapenkapitaal in onze dagen speelt. Wij
mogen u dankbaar zijn, dat een der vele
„Shearers" die momenteel, gesteund met
enorme sommen gelds door de belangheb
bende wapenindustrieën, te Genève wel
zullen zorgen, dat er van ontwapening
voorloopig niets terecht komt, door u is
gesignaleerd in den persoon van Charles
Dumont, die blijkens de te onzer beschik
king zijnde lijst van gedelegeerden inder
daad tot de Fransche delegatie behoort.
Het is buiten kijf, dat het sinistere bedrijf
dezer heeren alle vredeswerk zoowel van
goedwillende regeeringspersonen als van
de tallooze vredesvereenigingen over de
heele wereld met- lamheid slaat en ons en
onze kinderen naar slachtbank en onder
gang drijft in den letterlijken zin des
woords. Wat daartegen te doen? De pers
is vaak en ten deele terecht verweten, dat
zij een groote macht ten oorlog is. Zou het
nu niet in de eerste plaats op den weg van
de Nederlandsche dagbladpers liggen een
georganiseerde actie te ontketenen tegen
deze minderwaardige praktijken van het
leveren van hulp en wapenen door regee
ringen die blijkens het KelloggRact tot
de „misdadigers" moeten gerekend wor
den, waar zij hun toevlucht nemen tot
oorlogsgeweld ter oplossing van interna
tionale geschillen? Het mag van de
Japanschc regeering heel aardig gevon
den zijn om oorlog te voeren zonder of
ficieel oorlog te verklaren, ieder voelt, dat
de ..geest" hier meer beteckcnt.. dan de
„letter". Gaarne vernemen wij of uwe
redactie bereid zou zijn aan een dergelijke
actie uw steun te verlecnen, zij het ook op
bepaalde voorwaarden door u te stellen.
Het dagbladpetitionnement is wel het be
wijs geweest van de mogelijkheid om in
ons land met zijn sterk individualistisch
geestesleven tot een eensgezinde actie te
komen. Ongetwijfeld kan een dergelijke
actie die door het overgroote deel van
ons volk met sympathie zal worden be
groet een factor beteekenen ter bestrij
ding van het wapenkapitaal.
Ds. J. B. TH. HUGENHOLTZ.
Ammerstol.
De Haagsche Post teekende hierbij aan:
(Onze redactie zal niet hart en ziel mede
werken aan het bestrijden van iedere poging
van het wapenkapitaal, om den wereldvrede
te saboteeren. Red.)
Inmiddels heeft ds. Hugenholtz mijn be
langstelling voor de zaak ook ingeroepen. Die
is natuurlijk in vollen mate aanwezig. De
vraag is, wat kan de onafhankelijke dagblad
pers, waartoe wij behooren, en die gelukkig
niet de geringste relaties heeft met het cor
ruptie stelltje inktkoelies, dat zich in ver
scheidene landen door wapenfabrikanten
laat omkoopen, tegeh dergelijke duisterlin-
gen uitrichten?
Mijn antwoord is: Veel, als de pers blijft
doorhameren op het onderwerp, ieder ver
schijnsel van verdachten aard naar voren
brengt en er voortdurend bij de parlementen
en regeeringen van de landen, waarin zij ver
schijnt, er op aandringt om onderzoek in deze
dingen te eischen.
Wat gebeurt er achter de schermen in Ge
nève, en in Parijs? Mij treft op dit moment, de
volgende weergave, m Engelsch blad. van
het Zaterdag 1.1. gevoerde debat ter Volken-
bondsvergadering tusschen Sato (Japan) en
dr. Yen (China)
„Het tweetal begon in den gebruike-
lijkcn trant. Dr. Yen betoogde dat de Ja
panners nog steeds vochten en met vlieg
tuigbommen aanvielen. Sato ontkende
dit, en wees er op dat zijn landgenoot-en
slechts gevuurd hadden om te voorko
men dat de Chineezen Japansche vlieg
tuigen zouden beschieten.
Sato beschuldigde de Chineezen van
het publiceeren van valsche berichten.
Dr. Yen antwoordde dat, in vergelijking
met Japan, zijn regeering „heelemaal
niets aan de propaganda deed" en be
schuldigde op zijn beurt Japan, millioe-
nen voor dit doel te hebben uitgegeven
in Europa en Amerika.
Sato vroeg meteen om bewijzen.
Daarop stopte de president, Hymans,
het vruchtelooze duel".
Tot zoover het Engelsche blad.
De discussie tusschen meneer Sato on me
neer Yon geeft ongetwijfeld een treffend
beeld van verheven polemiek. Maar er zit
meer ijl. Niet alleen dat de goedgcloovige vol
ken uit het lezen van' dergelijk gepraat toch
wel heel aardig kunnen afleiden, hoe het met
de eerlijkheid dor officieele communiqués van
oorlogvoerende naties is gesteld, maar ook het
feit dat dr. Yen alweer praat over die mil-
lioenen, door Japan aan propaganda in
Europa en Amerika besteed.
Meneer Sato vraagt om bewijzen.
Erg jammer dat juist op dit moment de
voorzitter de discussie sluit. Want wat dr.
Yen zegt zou wel eens wonderlijk goed kun
nen kloppen met het door de .Dumière" en
door dat Engelsche weekblad beweerde.
Betaalt de Japansche regeering die mil-
lioenen? Het lijkt niet erg waarschijnlijk,
want zij zit in voortdurenden geldnood bij de
voortzetting van haar oorlog. Wie doet het
dan?
Dit schijnt toch wel zeer belangwekkend.
Wat is eigenlijk de precièse rol van meneer
Charles Dumont? Ook erg belangwekkend.
Kan een Nederlandsch Kamerlid de Neder
landsche regeering niet eens de vraag stellen,
of zij de Nederlandsche delegatie in Genève
zou willen opdragen haar stem te verheffen,
en opheldering over de internationale knoeie
rijen van de Stille Kracht te vragen?
Waarom zouden de kleine naties dat niet
doen? Zou het nuttig zijn, een stukje con
ferentie te besteden aan voorafgaande reini
ging van den Augias-stal? De resultaten zul
len de moeite zeker loonen.
Ik >w»rinner maar weer even aan Shearer.
Och. wat is dat toch een naar geval voor
de Stille Krachtbedienaars geweest! Dat
Walther Rathenau
Wees niet zoo gewelddadigWil niet alles
afdwingen. Ge kunt in het leven niets af-
dwingen. Dc dingen zijn hard als steen als
men er tegen aan slaat; ze zijn zaclit als
kinderen, als men zijn hand er op legt. Leg
er een koesterende hand op.
De bacil der stoOverplaatsing
Heeft de vrouw weer aangetast,
En opnieuw vaart zij ten aanval.
Met den bezem in den mast.
D' eerste lente zonnestralen
Vangen haar weer in den ban
Van de groote-schoonmaakcrisis
De malaise voor den man.
Naast den bezem staan de boender
En de stoffer en de dweil,
Louter wapens die de huisvrouw
Aanwendt, tot ons stoffelijk heil.
Voor haar is de nood der wereld
Thans naar 't tweede plan vervaagd,
Zij is nu weer in de wolken,
Die z' uit stof heeft opgejaagd.
Mets mag op zijn plaats meer blijven,
Zooals ieder jaar in Maart,
Voor dit vrouwelijk verzetje
Blijft geen stuk in huds gespaard.
O, ik zal er niet mee spotten,
Ik Heb voor schoonmaak niets dan lof,
Want de vrouw in deze dagen
Is zoo prettig kort van stof?
P. GASUS.
men dat maar niet vergeten wil. en er blijk
baar zoo achterdochtig door geworden is
Shearer verdient haast een monument.
Maai- dan natuurlijk een van Epstein, of zoo'n
deraèlijken hypermodcrnt-l
R. P.
DOOR VALLEND PUIN
GEDOOD.
VREESELIJK ONGELUK TREFT ECHTPAAR
MET 9 KINDEREN.
ASTEN. (NBr.) 8 Maart Gisterenmid
dag te omstreeks drie uur was de landbouwer
Aarts, met behulp van zijn vrouw en een
buurman bezig een ouden muur zijner hoeve
af te breken. Plotseling stortte de muur in.
Aarts en zijn echtgenooter werden door het
vallend puin getroffen en bedolven. Aarts
moet onmiddellijk dood zijn geweest waar
na zijn vrouw eenige oogenblikken later aan
haar wonden overleed. De buurman werd
slechts licht gewond.
Het echtpaar laat negen kinderen in on-
verzorgden toestand achter.
GENERAAL FENG
GEARRESTEERD?
MOSKOU, 8 Maart (VJD.) Volgens een
nog niet bevestigd Russisch bericht uit Mos
kou, zou de zoogenaamde Christen-generaai
Feng door de lijfwacht van maarschalk
Tsjang Kai Tsjek te Nanking zijn gearresteerd
doch na 24 uur weer in vrijheid zijn gesteld
De reden van deze arrestatie is onbekend.
GEEN ELECTRÏFICATIE
HAARLEM—ZANDVOORT.
MINISTER ACHT VERBINDINGEN
STEEDS VOLDOENDE.
In dc memorie van antwoord aan de Eerste
Kamer over de begrooting van Waterstaat
ceelt minister Reymer mede, dat tot electri-
ficatie van de lijn HaarlemZandvoort r.iet
kan worden besloten.
De treinverbindingen tusschen Zandvoort
en Haarlem, deelt do minister verder mee.
zijn zoowel 's zomers als 's winters voor het
verkeer voldoende gebleken.
BRUGBOUW BIJ MOERDIJK
WORDT BESPOEDIGD.
VOOR DE ARNHEMSCHE EERST EEN
ANDERE BRUG?
In de Memorie van Antwoord aan de Eer
ste Kamer over de begrooting van Water
staat deelt minister Reijmer mede, dat de
bouw van een brug voor gewoon verkeer aan
den Moerdijk zooveel doenlijk zal worden be
spoedigd.
Door de bezwaren van de gemeente Arn
hem is het niet onmogelijk, dat de brugbouw
aldaar ecnigszins zal worden verschoven naar
een latere periode. Dit behoeft op do andere
rivieroverbruggingen geen vertragenden in
vloed uit te oefenen, omdat dan in de plaats
van de brug bij Arnhem een andere brug in
uitvoering kan worden genomen.
DE
VERGIFTIGINGSZAAK
BERGEN.
TE
STRAFFEN VAN 6 JAAR.
ALKMAAR. 8 Maart (V.D.) De arron
dissementsrechtbank te Alkmaar deed heden
uitspraak in de vergiftigingszaak te Bergen
(Noord-Holland) waarbij een 48-jarige huis
vrouw woonachtig te Bergen, wegens poging
tot moord op haar echtgenoot heeft terecht
gestaan. Het O.M. had tegen haar een ge
vangenisstraf geëischt. van 6 jaar. De recht
bank veroordeelde haar heden tot- 6 jaar ge
vangenisstraf.
Tegen een 47-jarigen koopman uit Alkmaar
verdacht van medeplichtigheid in deze zaak,
had het OM. 6 jaar gevangenisstraf gevor
derd. De rechtbank veroordeelde hem tot 8
jaar gevangenisstraf.
ALTERNATIEF VOOR DE
TWENTSCHE ARBEIDERS.
AFBROKKELING DER INDUSTRIE OF
LANGDURIGE WERKLOOSHEID.
Onder de laatste voorstellen der werkge
vers in de textielindustrie, waarover de con-
fessioneele organisaties nu opnieuw willen
onderhandelen, verneemt het Handelsblad,
dat de werkgevers in een brief trachten aan
te toonen. dat loonsverlaging absoluut nood
zakelijk is door de daling van de goudwaarde
in Engeland en Japan, de Engelsche prohibi
tieve invoerrechten en de lagere loonen in
andere landen. Als bewijs wordt aangevoerd,
dat ook de fabrieken, waar 10 pet. verlaging
reeds is ingevoerd niet volop werk hebben en
dat de fabrieken, waar gestaakt wordt, toch
met haar voorraden zijn blijven zitten.
Blijven de arbeiders zich tegen de 10 pet.
verzetten, dan zijn er maar twee mogelijkhe
den. nl. afbrokkeling van de industrie tot de
blijvende werkgelegenheid tot een fractie van
haar vroegeren omvang is ingekrompen, of
een tijdelijke werkloosheid van een geweldi
gen omvang.
Eert paar snapshots uit de politieke loop haan van Aristide Briand, den grootcn
lecjlijd overleden is. Boven links: Briand en Stresemann na het sluiten van het verdrag
vacantie. Boven rechts: In Genève. Beneden links: Een foto van Briand als jninister-
in 1931. V.l.n.rBriandLaval, Bruening en Frangoü PonccL
Franschen staatsman, die op bijna 70 jarigen
van Locarno Boven midden: Briand met
president. RechtsZijn bezoek aan Berlijn
Aristide Briand overleden.
(2e blad. Ie pag.)
De eerste verkiezingsrede van Dr. Bruening.
(2c blad. Ie pag.)
Dc voornaamste Lappoleiders gearresteerd.
(2e blad. Ie pag.)
Dc kunstenaar Johan Thorn Prikker over
leden.
(2e blad, 2e pag.)
Tentoonstelling voor Mond- en Tandhyglëne
geopend.
(2e blad, 3e pag.)
Nieuwe leening te Heemstede een succes.
(Ie blad, lc pag.)
Verkeerslesscn van den A.N.W.B.
(2e blad, 3e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Dc Stüle Kracht.
(lc blad, le pag.)
Jhr. J. C. Mollerus„Verdrinken in dc melk?''
(2e blad, 2e pag.)
J. H. de Bois: Johan Thom Prikker.
(le blad, 3e pag.)
Henry A. Th. Lesturgeon: Televisie: Een
sensationeele Fransche uitvinding.
(le blad, 3e pag.)
M. W. Etty Leal: Bridgerubnck
(2e blad, 3e pag.)
HAARLEM-E. D. 0.
DE ELFTALLEN.
Wij vernemen, dat de elftallen van Haar
lem en E.D.O. voor den a.s. Zondag te spelen
belangrijken promotiewedstrijd ongewijzigd
zijn gebleven. De partijen zullen dus als volgt
worden opgesteld:
Haarlem:
Kaan,
P. van Daalen. Hufjsmans,
Dc la Mar, Oldenburg. Vrceken,
Iseger, Bieshaar, Brceuwer, Van Polanen.
Kammeïjer.
E.D.O.
Koene, Perukel Jr.. Steffens, Koppen.
Perukel Sr.,
Oomen, Dinkla. Boorcc,
Swart. Zandstra,
De Waard.
Het ls nog niet bekend, wie den strijd zal
leiden. Beide partijen zouden gaarne de lei
ding toevertrouwd zien aan den heer v. d.
Dungen, uit het Zuiden, aio den wedstriiri
V.S.V.Feijenoord zoo goed geleid heeft. Er
komen twee neutrale grensrechters.
NATIONAAL CRISISCO.MITé.
Bridgeclub Klavervijf f 10.
Kabouters N. M. G„ afdeelinig
Haarlem (inaandel. bijdrage) 1.
H. B. S. 2.50
1 cent per dag 3.13
HEEMSTEDE
DE NIEUWE LEENING.
EEN VOLLEDIG SUCCES.
Naar wij vernemen is ce nieuwe leenlrg
der gemeente Heemstede (f 10.000.000 tegen
5 12 pet. koers 100 pet.) een volledig succes
geworden. De officieele uitslag zal waar
schijnlijk eerst Woensdag bekend wordm,
maar reeds nu kan gezegd worden dat de
leening belangrijk overteekend ls, misschien
wel driemaal.
De Reinhardt-millioenen.
Nooit in Engeland geweest?
Vele honderden Duitschers hebben beslo
ten gezamenlijk een advocaat naar Londen
te zenden om hun rechten op te eischen op
wat bekend is als de „Reinhardt millioenen".
Zij zeggen dat Reinhardt, uit de Rijn
streek, ongeveer twee eeuwen geleden aan het
hoofd stond van de troepen van een Indi-
schen prins, die hem groote bezittingen
schonk. Bij Reinhardis' dood, zoo gaat het
vernaai, werden zijn millioenen bij de Bank
van Engeland gedeponeerd en zij zullen mis-
sohien nog wel te vinden zijn. De advocaat
moet trachten de schatten na te sporen en
uitvinden, hoe de kansen staan voor zijn
cliënten ten aanzien daarvan.
Aan de News Chronicle vertelde een inge
wijde. dat er ongetwijfeld Reinhardt-millioe
nen bestaan hebben, maar dat ze nooit in
Engeland waren. Vier jaar geleden heeft men
uit Berlijn dezelfde onderzoekingen laten
doen, maar. zoo sprak de zegsman, „wij
gaven ook hun dit antwoord".
Walter, of Walter Jo'nann Reinhardt werd
in 1727 geboren. Als Jong avonturier ging hij
naar Lndië^ an nam dienst bij den Nawab
van Bengalen. Hem beweeg hij zeer goede
diensten. Hij verkreeg uitgebreide betzittin
gen in Mee rut. Bij zijn dood nam zijn vrouw
een ex-danseres, de leiding der huurtroepen
op zich. In Sardanha, Meerut ridhtte zij een
R.K. cathedra al op, een school cn een prach
tig paleis. Zij besteedde een groot vermogen
aan liefdadige doolcindciv
