Het woord is aan...
De Rok.
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14941
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Donderdag 10 Maart 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per weck ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week f 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65, franco per post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 15 regels f 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclame»
0.60 per regel. Reductie bij abonnement Vraag en aaubod 1I regels
elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje»
(iederen dag) 1—3 regels /0.30, elke regel meer fO.10, uitsluitend i contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150—, Elke andere vinger f I 50.-. Arm- of Beenbreuk I I 00.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600—. Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75.-. Verlies Vvijsvingct f 75—, Verlies andere vinger f 30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 10 Maart.
Von Hindenburg
De verkiezingsstrijd om het Duitsche Rijks-
presidentschap is nu in vollen gang. Zondag
a.s. wordt er gestemd. Het is de vraag of die
dag meteen de beslissing zal brengen, want
het lijkt heel wel mogelijk volgens velen in
Duitschland zou het zelfs verwacht moeten
worden dat geen der vier candidaten bij
eerste stemming de volstrekte meerderheid
zal halen.
Die vier candidaten zijn: Veldmaarschalk
Von Hindenburg, aftredend Rijkspresident,
candidaat van het R.K. Centrum, de sociaal
democraten en de democraten, derhalve van
de regeeringsmeerderheid; Adolf Hitler, leider
der Nationaal-SocialistenDüsterberg, candi
daat der Duitsch-Nationalen «de partij van
Hugenberg); Thalmann, candidaat der com
munisten.
Er zullen wel minstens dertig millioen
stemmen worden uitgebracht. De heele we
reld verwacht, dat hetzij a.s. Zondag, hetzij
bij een herstemming, de volstrekte meerder
heid ten deel zal vallen aan den 34-jarigen
3-Iindenbure. Het feit dat deze oude gene
raal en steunpilaar der monarchie een vol
komen onpartijdig president der republiek is
gebleken te zijn heeft hem. in de wilde ver
warring van jarenlangen politieken partij
strijd. op zulk een hoog voetstuk boven al de
politici verheven, dat hij voor de Duitschers
een soort symbool van trouw, eerlijkheid, no
bel karakter is geworden. Daarom kan men
ook moeilijk de zuivere verdeeling der partij-
sterkten bij de beoordeeling van zijn candida-
tuur doen gelden. Het schijnt volkomen te
verwachten dat zeer veel kiezers behoorend
tot partijen, die geen deel van de regeerings
meerderheid uitmaken, hun stem op Von
Hindenburg zullen uitbrengen.
Overigens is de verdeeling in politieke over
tuiging van de vier candidaten wel zeer ken
merkend voor het huidige Duitschland. Von
Hindenburg, Hitier en Düsterberg behooren
alle drie tot uiterst-rechts. Thalmann is de
man van uiterst-links. Alleen candidaten,
wier persoonlijke geestesrichting aan extre
mistische neigingen verbonden kunnen wor
den. zijn in het veld gebracht. En bij die vier
is Von Hindenburg de eenige van wiens daad
werkelij ke onpartijdigheid-als-Rij kspresldent
de massa dergenen, die een ordelijke ontwik
keling van zaken wenschen. volkomen over
tuigd is. Dat moet de factor worden die
beslist.
Düsterberg's kans op verkiezing is blijk
baar nul, en hetzelfde geldt van Thalmann,
ofschoon de communisten wel een aanzien
lijk aantal stemmen moeten verwerven. De
eigenlijke tegenstander van den aftredenden
Rijkspresident is Adolf Hitler. Dat hij wer
kelijk gekozen zou worden is niet aan te
nemen, maar zijn stemmen-totaal zal oen
duidelijk beeld geven van de macht der Na
tionaal-Socialistendie overheerschende
oppositiefactor in het huidige Duitschland.
Overigens moet erkend worden dat het
een vreemde, onwerkelijke toestand is waar
in men leeft in hope op een man als Von
Hindenburg, en hem als het plechtanker van
Duitschland's redding blijft beschouwen.
Dat de gebeurtenissen in dezen tijd zich zoo
snel ontwikkelen is nu ook de eenige over
weging, die dit rechtvaardigen kan.
Ik laat daar dat Von Hindenburg een
oude vechtjas is, van aanleg een aartscon
servatief, en als zoodanig behoort tot een
tijdperk dat voorbij is. Dat alles wordt ver
drongen daar het massa-psychologische ef
fect, dat zijn geweldige persoonlijke repu
tatie uitoefent, en dat dan ook het allerzon
derlingste gevolg heeft, dat een man van
dergelijke afkomst en loopbaan ook de can
didaat der socialisten is.
Maar het onloochenbare feit blijft, dat hij
over <ie tachtig is en dus volgers alle men
sahei ij ke berekening nog maar kort te leven
heeft.
Als hij het, na nu weer verkozen tc zijn, nog
zeven jaar als Rijks president uithield, zou dat
een wonder wezen. Hij is, zooals alle racn-
schen op zulken hoogen leeftijd, een man van
een dag. Iedere maand die hij nog blijft lo
ven is feitelijk voor dat groote deel der
Duitsche bevolking, dat in hem gelooft als in
het symbool der „Deutsche Treue", een mee
valler. En men mag hem nóg zoo sparen
tenslotte drukken hem de zorgen van een ge
weldige verantwoordelijkheid.
Daarom zal zijn herkiezing alleen kunnen
be teekenen, dat de Hitlerianen het nog niet
gehaald hebben Uitstel van executie, meer
niet. Tenzij zich dat wonder, die hooge uit
zondering. mocht voordoen dat een zoo oude
man het nog jaren op zulk een post uithoudt.
Sterft Hindenburg binnen een maand,
drie maanden, een jaar wat dan? Zijn ver-
kiezings-overwinning zal niet de zege van
een regeering of van een of meer partijen
zijn, maar slechts de herhaalde triomf van
zijn persoonlijkheid. Wint Von Hindenburg
deze verkiezing, dan zegeviert niets anders
dan het „Von Hindenburgisme", een toestand
van persoonlijke vereering. Geen richting,
geen overtuiging, geen partij. Eén oude eik!
Daarop kan Duitschland niet. voortleven,
geen toekomst bouwen. En daarmee teekent
men de zeer betrekkelijke waarde van deze
verkiezing, welker uitslag Europa in geen ge
val en op geen enkele wijze van zijn Duitsche
zorgen" zal kunnen ontheffen.
R. P.
HILVERSUMS 60.000ste.
Te Hilversum is de 60.000ste ingezetene
aangegeven. Het is een meisje. De 50.000ste
inwoner is op 7 Mei 1928 aangegeven, zoodat
de bevolking in nog geen 4 jaren met 10.000
zielen is vermeerderd.
Honderd jaar geleden bestond zij uit
4J00 zielen.
MOORDAANSLAG IN DE
JORDAAN.
Hoogbejaarde vrouw neergeslagen.
Met een kistopener ernstig gewond.
Haar toestand zorgwekkend.
Woensdag te ongeveer 2 uur is op de 82-
jarige weduwe P., die alleen woont in het
benedenhuis van perceel Westerstraat 182
naast een der hallen van de Gemeentelijke
Vischvoorziening tc Amsterdam, door een
man die zich toegang tot de woning had
verschaft onder het voorwendsel, dat hij
het huis wilde koopen, een moordaanslag
gepleegd. Hij heeft de vrouw met een ijze
ren voorwerp, dat gebruikt wordt om spijkers
uit kisten te halen, verscheidene harde sla
gen op het hoofd toegebracht, waarna hij
de vlucht nam. Burgers hebben de vrouw
badend in haar bloed in de gang gevonden.
Per auto van den G.G. en GD. is het slacht
offer in zorgwekkende toestand naar een der
ziekenhuizen vervoerd.Men heeft nog kunnen
constateeren, dat de dader een gabai-dine
regenjas en een grijze gleufhoed droeg.
De commissaris van het bureau Marnix-
straat, de heer Pijper, stelt geassisteerd door
eenige inspecteurs en rechercheurs een
onderzoek in.
Het moordwapen is gevonden achter het
perceel in een der tuintjes bij de Karthuizer
school.
Zooals te begrijpen valt trok de moordaan
slag in de dichtbevolkte buurt veel belang
stelling, er verzamelde zich na het bekend
worden van den aanslag een groote men-
schenmenigte voor het huis van het slacht
offer.
Ran melk in het gezicht
geworpen
Nader wordt gemeld:
De Inspecteur van Politie W. F. H. Glasius
heeft 's middags tusschen vier en half vijf
de weduwe in het Tesselschadeziekenhuis
bezocht. Haar toestand was toen redelijk
goed, echter zijn, gezien haar hoogen leef
tijd, complicaties niet uitgesloten.
Bij het korte verhoor, dat de inspecteur
haar heeft kunnen afnemen, heeft zij ver
klaard, dat zij haar aanvaller, toen deze
haar den eersten slag met een kistenopener
had toegebracht, een kan melk, die op tafel
stond, in' het gezicht heeft geworpen. On
middellijk gaf de man haar daarop een
tweeden slag, waarna zij gillend de gang
is ingeloopen. Daar heeft de indringer haar
een derden slag toegebracht, om vervolgens
door de voordeur te vluchten. Volgens haar
beschrijving is de dader een naar schatting
28-jarig persoon, mager en met een bleek
gelaat.
Naar later gebleken is. is hij de Tichel
straat in gevlucht, waar hij het moordwerk
tuig, in ccn doek gewikkeld, over een schut
ting heeft gegooid.
Plotselinge overval.
Het misdrijf is thans volgt gereconstrueerd:
Te ongeveer half twee vervoegde zich een
als heer gekleed persoon, die een actetasch
onder den arm droeg, bij de weduwe P. De
oude vrouw deed open. Ofschoon zij den be
zoeker niet kende, liet zij hem. toen hij ^aar-
toe het verzoek te kennen gaf, binnen. Zij
verzocht hem het voorkamertje in te gaan en
nadat zij een kopje thee had ingeschonken,
nam zij tegenover den bezoeker aan de tafel
plaats. Deze bracht daarop een plan ter spra
ke, dat iii hoofdzaak hierop neerkwam, dat
hij het huis, dat naar hij meende te weten,
aan de weduwe toebehoorde, wilde koopen.
Voor de vrouw verder nog iets te berde kon
brengen, haalde de bezoeker plotseling een
hol ijzeren voorwerp, een z.g. kistopener, te
voorschijn en bracht hij daarmede zijn weer-
looze slachtoffer een of twee hevigen slagen
op het hoofd toe. De vrouw vloog gillend over
eind en liep hevig bloedend het gangetje naar
de voordeur in, waar zij ineenzakte.
Buren, die óe deur half open zagen staan,
vonden de vrouw in het gangetje liggen.
Bij de vlucht een sleuteltje
verloren.
Dadelijk waarschuwden zü de politie van
het bureau Marnixstraat en eenige familiele
den. o a. een zoon. een klokkenmaker uit de
Lindestraat. Het slachtoffer was nog bij be
wustzijn en kon nog verschillende mcaedce-
lir.gen doen. Bovenstaande bijzonderheden
zijn daaraan ontleend. Dat zij. zooals be
weerd is. ook in het gangetje van de woning
nog eenige slagen van haar aanvaller op het
hoofd heeft gekregen, wordt niet waarschijn
lijk geacht.
Omtrent den persoon van den dader be
staat slechts een vaag signalement. Voorbij
gangers, cie hem het perceel hebben zien
verlaten hebben aan de politie medegedeeld,
dat hij een gabardine jas en een gleufhoed
droeg. Andere burgers hebben aan de politie
een sleuteltje gegeven, dat een persoon, die
hard voortliep, verloor. Toen men hem ach
terna riep. dat hij iets had laten vallen, blééf
hij hard doorloopen.
Het signalement, dat van dezen man is ver
strekt. klopt min of meer met dat van eerst-
gemelden persoon.
De toestand van het slachtoffer was in den
namiddag ernstig.
Het onderzoek m deze zaak wordt geleid
door den heer Pijper, commissaris van het
politiebureau aan de Marnixstraat.
Roof dc drijfveer.
Een groote menigte heeft urenlang voor het
huis gestaan, waarin zich het drama heeft
afgespeeld. Het af- cn aanloopen van recher
cheurs en agenten en het schouwspel van een
groote plas bloed, die op de stoep lag, hield
de gemoederen danig bezig.
Vermoedelijk is roof de drijfveer tot deze
gruwelijke daad geweest, het gerucht liep nl.
dat dc vrouw eenig geld bezat. Dit was ech
ter bezijden de waarheid, zij had van haar
familie alleen hot vruchtgebruik van het
huisje. De dader heeft dan ook vermoedelijk
niets uit de woning meegenomen.
MINISTER DECKERS VERTELT.
Zien, hooren, leeren het doel
HIJ LAAT ZICH OVER DEN KRUISER NOG
NIET UIT.
MR. DR. L. N. DECKERS,
minister vos Defensie.
De minister van Defensie, dr. L. N. Deckers,
die Woensdagochtend uit Indië in Den Haag
is teruggekeerd, heeft 's middags een redac
teur van het Neder] andsch Correspondentie-
bureau voor Dagbladen een onderhoud over
zijn Indische reis toegestaan.
Het doel van mijn reis was: zien, hoo
ren en leeren. zei de minister. Ik ging naar
Indië om de Marine-instellingen te zien cn
heb natuurlijk tevens van de gelegenheid ge
bruik gemaakt onderwerpen, welke met de
Marine verband houden, te bespreken met
die heeren. met wie ik telkens schriftelijk in
aanraking kom. Dit is in de eerste plaats de
commandant der zeemacht. Ik voel dikwijls
bij mijn werk. dat een belangrijk deel van de
verantwoordelijkheid van den minister van
Defensie in Indië ligt en om mij persoonlijk
van de verhoudingen op de hoogte te stellen
heb is de reis gemaakt.
Dit moet ik zeggen: Er wordt in Indië hard
en met toewijding gewerkt, zoowel door offi
cieren als door minderen.
Mijn reis was goed voorbereid en dank zij
deze goede voorbereiding was het mij moge
lijk in drie weken zeer veel van Indië te zien,
zonder dat het een oppervlakkig stukje werk
is geworden. Wat ik gezien heb. heb ik goed
gezien. Maar daarom heb ik ook veel, van
wat de gewone toerist doet en ziet, moeten
laten rusten.
De bewering, ook in de Hollandschc pers
geuit, dat ik alleen of in hoofdzaak voor de
kwestie van den derden kruiser naar Indië
gegaan ben, is absoluut onwaartNatuurlijk
heb ik er over geconfereerd, maar aangezien
er uit de Kamer aan de Regeering vragen
over deze aangelegenheid zijn gesteld, acht
ik het minder correct, daarover thans reeds
mededeeiingen in de pers te doen.
Wat de kostenverdeeling betreft ben ik
voor den gulden middenweg.
Kort na mijn optreden ben ik begonnen
met een voorontwerp inzake deze materie.
Dit is nu zoowel hier als in Indië in onder
zoek en de officieele adviezen zullen wel bin
nen niet te langen tijd tegemoet gezien kun
nen worden.
Uit besprekingen, welke ik met particu
lieren, ook uit. dc industrie, heb gevoerd, heb
ik sterk gevoeld, dat de economische omstan
digheden zeer moeilijk zijn. Maar er waren
er ook, die vol vertrouwen waren, dat er
binnen zekeren tijd verbetering zal komen.
In het algemeen bewaart men wel zijn opti
misme.
In het algemeen zoo eindigde minister
Deckers het onderhoud is het een mooi
bezoek geworden. De ambtenaren en de be
volking en in het bijzonder de leidende per
sonen uit de nationalistische beweging heb
ben mij er hun ingenomenheid mede betuigd.
Juist in dezen tijd, nu het geen couleur de
rose is, heeft men dit blijk van medeleven
der N^derlandsche Regeering op hoogen prijs
gesteld.
WERKVERRUIMING IN DE DIA
MANT-INDUSTRIE.
REGEERING KEURT PLAN-DOUWES GOED
Naar wij vernemen heeft de Minister zijn
goedkeuring gehecht aan he: bekende plan-
Douwes voor werkverruiming in de diamant
industrie.
Zooals men zich herinneren zal, bedoelt dit
plan te gaan werken tegen de buitenland-
sche tarieven en zal een toeslag op het loon
gegeven worden, welke door de Regecring zal
betaald worden.
De A-N.D.B. moet nu nog over het plan
beraadslagen.
Herbert Casson
Tenslotte ligt het gotische geheim van
succes in koopmanschap is dc geschiktheid
om met menschen om te gaan.
(Een voorjaarsmodébericht meldt
dat dc rokken, behalve voor
avondjaponnen, weer wat kor
ter worden.)
Het probleem der rokkenlengte
Is er ook gelukkig nog,
Eerst wat langer, nu weer korter,
Een klein beetje, maar dan toch
Om den middenweg te vinden,
Slaagt men niet op dit gebied,
En dat heeft zijn goede reden:
Het is de bedoeling niet.
Er moet eenmaal in de mode
Altijd variatie zijn,
In de lengte en de breedte.
In de kleur en in de lijn.
En het nieuwste is het mooiste
Dat staat reeds bij voorbaat vast.
Niets heeft als de smaak der vrouwen
Zich zoo spoedig aangepast
Als de rok naar modevoorschrift.
Een paar duimbreed langer wordt,
Zegt de vrouw met overtuiging:
Nou, ze waren ook te kort.
Nu ze weer wat korter worden,
Vergt dat zeker ook geen drang.
Want de vrouw zegt met emphase:
Ja. ze waren ook te lang
En de mode komt bewijzen
Dat zij er geen been in ziet,
Om de rok weer te verkorten,
Reednen vraagt men immers niet.
Ondertusschen staan wij mannen
Weder buiten het geding,
Onze eehige bemoeiing
Is, aan 't slot. de rekening.
En terwijl de vrouw zich weder
Met wat korter rokken tooit.
Dragen w' onze mannenpakken
Lang en langer zelfs dan ooit.
P. GASUS.
Een foto van mevrouw Henry Poe Nji, de
vrouw van den president van Mandsjocrijc.
NEKKRAMP TE DOETINCHEM
Bü een negenjarig meisje te Doctinchem
is een geval van besmettelijke nekkramp
(menechitis cerebrospinalis epidemica) ge
constateerd. De burgemeester deelt mede
uitgebreide maatregelen te zullen nemen om
verdere uitbreiding van deze besmettelijke
ziekte te voorkomen.
Hevige ontploffing in een
Amerikaansche gasfabriek.
Veertien arbeiders gedood.
NEW YORK. 9 Maart (V.D.) Door onbe
kende oorzaak vond in een gasfabriek te
Camden in den staat New Jersey heden een
hevige ontploffing plaats, waardoor vele per
sonen werden gedood. Bovendien zijn nog
eenige bedolven onder de puinnoopen van het
ingestorte gedeelte van de gasfabriek, die ge
heel vernield is. Tot ver in den omtrek zijn
alle ruiten vernield.
Nader wordt gemeld, dat bij de ontplof
fing te Camden totnogtoe 16 arbeiders, die
met het schoonmaken van een gasketel bezig
waren, zijn omgekomen.
Twintig dooden?
NEW YORK. 9 Maart <VD.) Volgens de
laatste berichten zijn bij het ontploffings
ongeluk in de gasfabriek te Camden minstens
20 personen om het leven gekomen. Voorts
werden 6 personen zwaar gewond.
Men vermoedt dat het bedrijfsongeval be
treft, dat ontstaan zou zijn doordat een
vonk van een werktuig zou zijn overgespron
gen op het in zwavelzuur gedrenkte rcini-
gingsmateriaai,
Dc Assemblée beraadslaagt over het
ChineeschJapansche conflict.
(2e blad, 3e pag.)
Dc Valera president van den Ierschcn Vrij
staat.
(2e blad, 3e pag.)
Woldemaras, oud-minister president van
Litauen, in arrest.
(2e blad, 3e pag.)
Moordaanslag in de Jordagn.
(Ie blad, le pag.)
Ticeede Kamer: Een Tol-unie met Indië?
(2e blad, 2e pag.X
Winkclueck van dc Kleine Houtstraat-
verecniging.
(2e blad, 4e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Von Hindenburg.
(le blad, le pag.)
Jhr. J. C. MollerusDe Amsterdamschc
Levensmiddelen.
(le blad, 3e pag.)
Vcrkecrslcssen van den AJV.WH.
(2e blad, 2c pag.)
DE V. A. R. A. CONTRA DEN STAAT.
DE AFBREKING DER RADIOREDE ON
ONRECHTMATIG GEOORDEELD.
Men seint ons uit Den Haag:
De Officier van Justitie bij de Haagsche
Rechtbank Jhr. Mr. Van Asch van Wijck
heeft heden conclusie genomen in do zaak
van de VARA contra den Staat betreffende
de afgebroken radio-rede van den secretaris
der VARA, den heer Zwertbroek, die hU op
8 October te Leiden heeft gehouden.
De Officier was van meening dat. hoewel
de Radio-Controlecommissie bevoegd was om
van te voren inzage te vragen van den woor-
delijkcn tekst der rede en de VARA aan dit
versoek niet heeft voldaan, de Radio- Con
trolecommissie toch niet bevoegd was om de
bedoelde rede tijdens de uitzending af te bre
ken, omdat art. 7 van het Radio Controle-
reglement haar uiu-iuitend de bevoegdheid
geeft om een uitzending af te breken, wan
neer de tekst van de uitzending door de
Radio Controlecommissie verboden is. Daar
dit nu met de onderhavige rede niet het ge
val was, concludeerde de Officier, dat de
rechtbank dc afbreking onrechtmatig zal
verklaren en den Staat zal veroordeclen tot
schadevergoeding, op te maken bij staat.
De Rechtbank zal over vier weken vonnla
wijzen.
RIJK KAN BIJ KASMOEILIJKHEDEN
NIET HELPEN.
MEDEDEELING AAN DE GEMEENTEN.
De ministers van Financiën en van Bin-
ncnlandsche Zaken hebben, naar de Tel.
meldt, door tusschenkomst van God. Staten
der provinciën den gemeentebesturen mede
gedeeld, dat in den regel uit 's Rijks schat
kist geen gelden kunnen worden beschik
baar gesteld voor het financieren van de
kapitaalsuitgaven der gemeenten. Derhalve
zal in kasmocilijkheden, welke als gevolg van
kapitaalsuitgaven zijn ontstaan, in den regel
niet door het Rijk kunnen worden voorzien.
NEDERLAND'S HOUDING TE
SJANGHAI.
WIJNKOOP ZAL INTERPELLEEREN.
De Tweede Kamer heeft den heer Wijn
koop toegestaan, vragen tc richten aan do
regeering over eenige aangelegenheden van
Bultenlandsche Zaken cn wel: over de hou
ding van Nederland ten aanzien van den
toestand te Sjanghai, over dc houding van
de Nederlandschc regecring in de Assemblee
van den Volkenbond, over de aan den con
sul-generaal te Sjanghai, naar aanleiding
daarvan gegeven opdracht en ten slotte
over de zgn. speciale belangen, die Neder
land in dc vestiging van Sjanghai zou
hebben.
De Interpellatie zal op een nader te be
palen dag worden behandeld.
Prof. Mr. J. de Louter, dc groote kenner van
het volkenrecht, die tc Hilversum
overleden ts.
