Zware brand te Bloemendaal.
Een erfenis.
Het woord is aan...
BERICHT.
DE BLOEMENDAALSCHE RAADHUISPLANNEN
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14948
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Vrijdag 18 Maart 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur! ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per weck f 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week f 0.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post f 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerü: Zuider Buiten&paarae 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 1G600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1-5 rcgcls 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0-60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 11 regels 1 0.60,
elke regel racer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 1—3 regels ƒ0.30. elke regel meer f 0.10, uitsluitend 4 contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-. Wi jsvinger f 1 50.-. Elke andere vinger f 150.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Gelll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000— Overlijden f600—. Verlies van Hand. Voet of Oog f 400— Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f 75— Verlies andere vinger f :>0.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN.
De wasscherij voorheen Gebr. Bijvoet geheel uitgebrand.
De brandweer wist met vee! moeite de belendende perceelen te behouden.
Donderdagavond Is het groote fabrieks
gebouw van de N.V. Maatschappij tot Exploi
tatie van de Wasscherij v.h. Gebroeders
Bijvoet aan de Korte Kleverlaan te Bloemen
daal geheel door brand verwoest.
De oorzaak van den brand is onbekend.
Om half zes ongeveer had het personeel de
fabriek verlaten en was alles in orde. Rooken
was in het gebouw verboden.
Even over half negen werd de brand ont
dekt door den commandant van de Bloe-
mendaalsche brandweer, den heer J. Meeuwig
Ik kwam zoo vertelde hij ons, toevallig
door de Korte Kleverlaan. Op eens zag ik
het in de fabriek branden. Bijna tegelijk
sloegen de vlammen aan alle kanten uit.
Ik liet natuurlijk onmiddellijk de brandweer
met al het materiaal uitrukken, want het was
wel in te zien, dat wij voor een zware taak
zouden staan.
De blusschers in actie.
Toen de brandweer op het terrein kwam,
stond het geheele fabrieksgebouw al in lichte
laaie. Het vuur had blijkbaar van te voren
al eenigen tijd gewoed. Er is in het gebouw
behalve een bieekerij ook een chemische was
scherij, zoodat er natuurlijk benzine aan
wezig was, wat de brandbaarheid bevorder
de.
Overal schoten de vlammen uit, het was
weldra zelfs een vlammenzee. De hemel werd
rood gekleurd, zoo zelfs, dat de brand in
Heemstede en IJmuiden goed te zien was.
Loeiend sloegen de vlammen door de ge
sprongen ruiten, gevoed door de binnen-
stroomende lucht en het kurkdroge mate
riaal.
Vonken vlogen huizenhoog de lucht in en
vielen neer op de woningen aan den Prof.
v. Vlötenweg.
Het was een vuurwerk van ongekende
macht. De vlammen zetten de omringende
gebouwen het gebouw stond wel vrij.
maar was toch geheel ingesloten door hulzen
in hellen gloed. De schoorsteen, stond als
een "scherp afgeteekend silhouet te midden
der woedende elementen.
In brandende flarden vlogen de kleeren de
ramen uit.
De hitte was ondragelijk tot op verren af
stand.
Neen, hier- hielp geen bïusschingswerkè
Het eenigste, dat men hopen mocht, was
de omringende gebouwen te behouden. En
hiertoe spande men alle krachten in.
Zou het gelukken? Met waanzinnige kracht
werkte de Magirusspuit. Slangen werden op
de waterleiding gekoppeld. Uit de Aerdenhout
kwam de kleine motorspuit, die op den
Bloemendaalschen weg plaats nam en tril
lend van inspanning zijn werk begon.
Enkele Haarlemsche Vrijwilligers waren al
uit eigen beweging gekomen. Om kwart voor
tien was de toestand kritiek voor de om
geving. De commissaris van politie, de heer
A. Hiemstra het bevel geven, dat de bewo
ners van de huizen aan de Prof. v3n Vloten-
weg hun huizen moesten ontruimen. Het
was ook noodig om de huizen flink nat te
houden, omdat de vonken geregeld daarover
spatten. Daarbij kwam nog, dat de wind
juist dien kant op woei.
Daarom werd de hulp der Haarlemsche
brandweer gevraagd. Dc staf was juist in
college-vergadering zoodat het volledige col
lege, onder leiding van den commandant den
heer C. J. van der Broek, uittrok met een
spuit en een materiaalwagen, alsook de lad
derbrigade.
Tusschen de commandanten van Haarlem
en Bloemendaal werd overleg gepleegd. Op
dat oogenblik bleek het niet meer noodig,
dat Haarlem hulp verleende. Het gevaar voor
de huizen aan den Prof. van Vlotenweg was
intusschen belangrijk verminderd. Wel wer
den eenige raadgevingen gegeven, maar de
Haarlemsche spuiten, bleven droog. Het me-
teriaal van Bloemendaal is uitstekend en
bovendien waren alle brandkranen reeds
bezet. Het aantal slangen dat uitgelegd was
viel bijna niet te tellen, wij schatten het op
ongeveer 15.
Inmiddels wa6 het dak van het groote fa
brieksgebouw met veel lawaai ingestort-
De brandweer kon zich nu bepalen tot het
fabrieksgebouw, daar nu geen gevaar meer
was voor de aangrenzende panden. Er werd
natuurlijk een massa water in de fabrieks-
ruine geworpen, maar toch hielden de vlam
men het uit.
Toen de geweldige hitte wat afnam, waag
den wij ons tusschen de berookte spuitgasten
bij de fabriek.
Een brandende hel. Muren stortten in.
Binnenin een wirwar van stangen en dra
den en gloeiende balken. Alles vernietigd in
twee uur. Hier lag het kantoorgebouw op de
tweede verdieping boven de breede deur, die
nu gaapt als een gloeiende muil. Alles ver
brand en ingestort- Daar lag de brandkast
tusschen gloeiende sintels, zwart berookt.
Om elf uur was het vuur vrijwel bedwon
gen. maar de brandweer zou nog lang moeten
blijven nablusschen.
Elf uur rukte de Haarlemsche brand
weer in.
Onder de autoriteiten die op het terrein
van den brand aanwezig waren, merkten wij
op den burgemeester Jhr. den Tex en wet
houder Laan. Ook enkele raadsleden waren
aanwezig.
De brand had duizenden naar Bloemendaal
gelokt. Allen verdrongen zich in de omge
ving. De politie zorgde voor een goede afzet
ting. Honderden auto's van kljklustigen
stonden in de omgeving. De tram kon niet
tot het eindpunt rijden, van den dienst bleef
weinig gehandhaafd.
De fabriek die van 1674 dateerde, was op
beurspolis verzekerd. Directeur is de heer
J. Baring.
Ongeveer 40 leden van het personeel ko
men door den brand zonder werk, Behalve de
gewone hoeveelheid goed, die aanwezig was,
zijn ook verbrand 100.000 stuks goed, die
juist gearriveerd waren van de Marnix van
St. Aldegonde, van de Maatschappij „Ne
derland", waarvoor de wasscherij werkt.
Heden, Vrijdag, kwamen nog vele belang
stellenden naar de ruine van den brand
kijken.
DE MOORDAANSLAG AAN DEN
HEERENSINGEL.
Mej. R., op wie Zondagavond in een per
ceel aan den Heerensingel een moordaanslag
is gepleegd, is weer hersteld in haar woning
teruggekeerd. Zij heeft haar bezigheden her
vat.
Eastman (Kodak) is gestorven
Koning van de camera,
En hij laat, geteld in dollars,
Zeventig millioenen na.
Kranten geven de bestemming
Van die malsche erfenis
En Je vraagt je, waar het aandeel
Voor den zoon van Eastman is.
Ach, het antwoord is eenvoudig
Ook al heeft het wat verrast,
Deze zoon kon mlljionair zUn,
Maar hij heeft ervoor gepast.
Hij wil liever blijven leven.
Als een zeer eenvoudig mensch,
Om net amper rond te komen,
Ls zijn liefste levenswensch.
Nou, wat zal ik ervan zeggen.
Wat zoudt gij, mijn lezer doen.
Als een erfenis uw deel werd,
Van een zeventig millioen.
Wel, mij dunkt, ge likt uw lippen,
Enkel al bij het idee,
Gij zoudt gauw een antwoord vinden.
Dat heel anders klonk dan nee.
't Lot gooit daar een jongen kerel
Zoo millioenen in den schoot,
En hij weigert ze te nemen,
Wat een wat een idioot.
Rijkdom zij niet enkel vreugde.
't Brengt een zwaren zorgendruk.
Armoe om het zacht te zeggen
Ls nou ook niet. puur geluk.
En Je kunt dan toch tenslotte
Met zoo'n zeventig millioen.
Desnoods zonder eigen luxe,
Heel veel moois en nobels doen.
Neen. wij zouden niet zoo gek zlji.
Als men ons die kans eens gaf
Maar ik neem toch voor dien Eastman
Even stil mUn hoedje af.
P. GASUS,
Heinrich Heine:
O, die vrouicen! wij moeten hen veel ver
geven, taant zij hebben veel, en zelfs velen,
lief. Hun haat is eigenlijk maar liefde, die
omgeslagen is. Soms probeeren ze ook om
ons onaangenaam te z\jn, omdat ze daardoor
een anderen man iets liefs denken te doen.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN TE
HAARLEM.
EEN BELANGRIJKE VERMINDERING.
Te Haarlem kwamen in net jaar 1931 de
volgende gevallen van besmettelijke ziek
ten onder de Haarlemmers voor:
Roodvonk 223 (229)
Diphtheric 54 (131)
Typhus 10 (6)
Andere ziekten 6 (8)
Totaal 293 (374)
Tusschen haakjes geplaatste cijfers geven
aan het aantal gevallen in 1930. Buiten reke
ning zijn gelaten de nlet-Haarlemmers, die
in de ziekenhuizen yerpleegd werden.
Vergeleken bij 1930 was 1931 dus een voor
spoedig jaar. Het aantal gevallen was 77 of
ongeveer 20 pet. minder dan in 1930.
Vooral is het aantal diphtheriegevallen
sterk verminderd. Roodvonk verminderde
slechts weinig.
DE ELECTRISCHE TRAM
HAARLEM—LEIDEN.
MET HET WERK WORDT BEGONNEN.
Er zal thans worden begonnen met de
electrificatie van de stoomtramlijn Heem
stedeLeiden, waardoor de electrische tram
uit Haarlem over eenigen tijd (eind 1932 of
begin 1933) zal kunnen doorrijden tot
Leiden.
De gemeente Heemstede begint met den
Glipperweg te verbreeden en een nieuwen
brug te maken over de Van Merlenvaart
De wegverbreeding wordt door de gemeente
Heemstede in eigen beheer uitgevoerd, om
daarbij zooveel mogelijk werkloozen te werk
te kunnen stellen. Het personeel der N. Z. H.
T. M. zal de tramrails leggen en de boven
leiding bouwen.
In de gemeente Bennebroek worden ook
werkloozen aangesteld voor de uitvoering
van de tramwerken.
Tot Hillegom zal de electrische tram met
dubbel spoor rijden, van Hillegom tot Lelden
blijft er voorloopig enkel spoor, omdat de
rijksweg daar eerst nog op verschillende
punten verbreed en omgelegd moet worden
om dubbel spoor mogelijk te maken.
CRISISCOMITé.
Zij, die zicb met ingang van 1 April a.s.
per kwartaal abonneeren, ontvangen de in
Maart nog te verschijnen nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
N. N. 2.—
MOTORRIJDER AAN ZIJN VERWONDINGEN
OVERLEDEN
De motorrijder, die op 15 dezer op der
Haarlemmerweg met zijn motorrijwiel over
den kop is geslagen, is in het ziekenhuis aan
de bekomen verwondingen overleden.
HfT ONTWERP VAN ARCHITECT BIAAUW
De gemeenteraad van Bloemendaal heeft
in zijn zitting van gisteren besloten de Comm.
van Voorbereiding voor de plannen voor een
nieuw Raadhuis enz. te Bloemendaal uit te
noodigen, het door dén Haarlemschen archi
tect, den heer C. J. Blaauw ingediende ont
werp. nader te doen uitwerken.
Wij geven hierbij een afbeelding van den
Zuid-Oostelijken geval van het Raadhuis en
een van het nieuwe gemeentecentrum in vo
gelvlucht. zooals de heer Blaauw die ontwor
pen heeft.
Intusschen beteekent de uitnoodiging aan
de commissie nog niet, zooals ook uit het
raadsverslag blijkt, dat nu spoedig met den
Raadhuisbouw zal begonnen worden. Nog vijf
jaren kunnen gebruikt worden voor de voor
bereidende werkzaamheden, zonder dat c?e
gemeente aan de verdere uitvoering gebon
den is.
Zooals bekend omvat het plan, behalve een
nieuw Raadhuis, ook een nieuw Politiebureau
?en gebouw voor Openbare Werken en een
HBS. Wethouder Dr. Bornwater deelde uit-
-irukkelijk mede. dat in overleg met den ar
chitect nog verschillende bezuinigingen mo
gelijk zijn. Vooral de H.B.S. werd door eenige
raadsleden niet noodig geacht.
Naar wij vernemen zullen alle ingediende
ontwerpen op een nader te bepalen dag
'waarschijnlijk ln het eind der volgende
week) bij de Firma Boskamp te Overveen
tentoongesteld worden.
j
f
IjU X
- i.jsSafik
I p£ps jiffia fe f sta ie ff?
Ontwerp voor het nieuwe gemeente-centrum in vogelvlucht.
Op den achtergrond het raadhuis, waarnaar een breede allée leidt. Even voorbij
het Raadhuis begint de Zeeweg, waaraan links het gebouw voor Openbare Wer
ken (grenzend aan de terreinen van de bedrijven) en rechts het Politiebureau.
Tegenover den rechtervleugel van het Raadhuis is de H. B. S. ontworpen. In het
hart van den Zeeweg, aan den linkerkant van de allée. is een café-restaurant
Wie voor het Raadhuis staat ziet links nog eenige gebouwen, die nog geen be
stemming hebben. De nieuwe weg naar het Kolkje passeert dc spoorlijn, waar
een nieuw station geprojecteerd is.
HAARLEM, 18 Maart.
Reces.
Dc Ontwapeningsconferentie gaat een paar
weken op rccès, en de verschillende voorstel
len zullen door de staten in dien tijd nader
bekeken worden. Het geheele werk heeft ver
traging ondervonden door de bijeenroep in g
der buitengewone Assembléc van den Vol
kenbond, welker optreden Japan heeft ge
temd. Inmiddels heeft de overgevoelige Inter
nationale geldmarkt een terugslag ondervon
den door den zelfmoord van Ivar Kreuger,
die in zekere mate het ontwakend vertrou
wen vernietigd heeft en de koersen opnieuw
gedrukt. Daardoor blijft de algemeene toe
stand onzeker. Het gevoel dat we op een vul
kaan leven is nog niet verminderd. Mis
schien is dat op dit tijdstip wel heel goed.
Het gevolg is niet alleen dat de heeren m
Genêve hun zware verantwoordelijkheid
grimmig beseffen, maar bovendien dat er
voortdurend aandrang op hen wordt uitge
oefend, dat het in ieder land gist en woelt,
dat overal gezocht wordt naar nieuwe banen
waarin het maatschappelijk bestel geleid en
beter verzekerd kan worden.
Ik heb een paar dagen geleden in deze
rubriek over Eastman en Ivar Kreuger ge
schreven onder den titel „Twee Eenzamen".
Den volgenden dag vond ik in een Engelsch
blad een artikel over de Amerlkaansche
zelfmoorden-statistiek van het laatste Jaar,
waaruit bleek dat (in één Jaar tijds! negen
enzeventig mlllionnalrs zelfmoord hadden
gepleegd. Dat waren geen wereld-magnaten
zooals Kreuger en Eastman, maar niettemin
menschen die door te groot maatschappelijk
succes in dezelfde verwrongen positie waren
gekomen. Er moeten er velen bij geweest zijn
die hun geld ln de crisis verloren hadden en
zich, in hun eenzaamheid, daarop volkomen
machteloos voelden, behoofd van hun eenige
glorie: een mateloos succesvol man te zijn.
Onze flnanciöele medewerker zegt in zijn
overzicht van deze week, dat de Beurs zoo
gewend is geraakt aan zware schokken, dat
zij er zich veel spoediger dan ln andere
tijden van herstelt. Ik geloof dat er meer
achter zit. De Beurs, gevoelig instrument van
massa-psychologie, gelooft ondanks zlchzelt.
niet meer in magnaten zooals zij vroeger
deed. Evenmin'als dc" Kreugers en Eastmans,
die heengegaan zijn, nog in zichzelf ge
loofden
De koningen zijn gevallen, dc multlmiUior -
nairs valleti na hen. Is dit pas het begin der
„democratie"? Welke nieuwe tijd staat or.
te wachten? Dat is de groote. alles-overhcer-
schende vraag die tegenwoordig steeds meer
menschen, die gevoelig zlln voor de ver
schijnselen -van hun tijd. begint to be'necr-
schen. En geen hunner zou durven verklaren
dat wij over vijf jaar nog in een toestand
zullen verkeeren, die op den huidige gelijkt
Men hoeft geen revolutie te verwachten. Min
der dan ooit. misschien, omdat het evolutie-
tempo zoo snel geworden iszóó snel. dat
wij het niet k-.-nnen bijhouden en geen van
allen weten, waarheen het ons voeren zal.
Niet dat is zeker naar het bolsjewisme,
dat eenzijdig en vastgeloopen ln bevroren
formules ls. dat dus Juist niet evolueert en
bovendien Ls geschapen voor een volk. dut
een eeuw achter was bij de mentaliteit van
West-Europa toen het bevrijd werd van oude
kluisters en nieuwe voor zich gesmeed kreeg.
Nieuwe, die van organisatie en efficiency een
afgod gemaakt hebben.
Een snel evolutie-proces sleept do wereld
van den Volkenbond mee. Dat de Ontwape
ningsconferentie op reces is houdt dat proces
niet tegen. Misschien, ja waarschijnlijk, zal
het recès de ontwikkeling van zaken ver
haasten. Want de afgevaardigden, over een
paar weken terugkeerend, zullen ondervin
den dat de wereld die zij vertegenwoordigen
in dien korten tijd alweer verder gekomen is
op dien geheimzinnigen weg. Zij zullen op
nieuw verrast zijnzooals zij in begin
Februari verrast waren toen bleek dat zU
allen belangrijke stappen ln de richting van
ontwapening wilden doen. en zooaLs zij nalf
Maart hun verrassing uitten (bij monde van
Paui-Boncour), toen bleek dat alle staten,
ook de kleine, zich in een aaneengesloten
linie tegenover Japan's agressie-politiek
schaarden.
Deze nieuwe lente is inderdaad vol nieuw
geluid. Wij hebben al zoo vaak betoogd dat
er groote dingen op til waren. In versneld
tempo schijnen zij naderbij te komen.
R. P.
Naar een oplossing van het Chineesch—
Japansche conflict. Een voorloopig accoord
te Sjanghai bereikt.
(2e blad, lc pag.)
Na de huiszoekingen bij dc Nazis. Leiders
ontkennen illegale bedoelingen te hebben
gehad.
(2e blad, le pag.)
Eerste Kamer: Het kortingswetje aange
nomen.
(4e blad. le pag.)
Tweede Kamer: De Indische begrooting af
gehandeld.
(4e blad, le pag.)
De heer H. Relnalda overleden.
(Ie blad. 2e pag.)
Zuare brand le Bloemendaal. Een wasscherij
in de asch gelegd.
(le blad, le pag.)
De Bloemendaalsehe RaadhuUplannenHet
plan Blaauw wordt nader uitnewerkt.
(le blad. le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Recès.
(le blad. le nag.)
Sport en Spel: Roeien. OxfordCambridge
(2e blad. lc pag.)
W. T.: Langs de straat. ,J)e Kraai
(2e blad, 2e pag.)
