WILHELMINA ANTHRACIET
N.V. Hoenderdos' Brandstoffenhandel,
BERICHT.
De Zwijger.
Het Belangrijkste.
BERICHT.
AS F A LT-WEG EN
PRESBURG
49e Jaargang No. 14952
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
1 Woensdag 23 Maart 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.72/5.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 1482S Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENT IcNj.5 regels ƒ1.75, elke u-gel nuv: /0.35. Rccl.mies
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag cn aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Ouzc Groentjes
(icdcrcn dag) 13 regels f 0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend 4 contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand. Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-, W i jsvingei f 1 30.-. Elke andere vinger f 1 50.-. Arm- of Beenbreuk 100.-.
Idem voor Abonncs op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Vcrlie: Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger I 30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 23 Maart.
De Poolsche voorstellen.
De delegatie van Polen ter Ontwapenings
conferentie, heeft onlangs uitvoering van de
volgende plannen betreffende do „moreele
ontwapening" voorgesteld:
le. een conventie tot invoering van
strafbepalingen tegen hen die in het
openbaar den oorlog of de schending van
het in tenia tiona al recht prediken;
2e. een conferentie van persorganisa-
ties over de medewerking van de pers in
het belang van de moreele ontwape
ning;
3. internationale afspraken over een
bestrijding op school van dc gevoelens
van haat tegen vreemdelingen;
4. internationale afspraken dat de ra
dio, de bioscoop en het tooneel niet zul
len worden misbruikt voor een vergifti
ging der goede verstandhouding tusschen
de volkeren.
Er is alle aanleiding om aan deze voor
stellen bijzondere aandacht te schenken, cn
het komt mij voor, dat het op den weg van
dc Nederlandsche pers ligt, te bevorderen,
dat zij door onze regeering cn ook door do
Nederlandsche instellingen, die er de verwe
zenlijking van kunnen bevorderen, krachtig
gesteund worden.
Op de activiteit van de pers wordt door
Polen een direct beroep gedaan in het twee
de voorstel. Inmiddels is reeds een schrijven
door. het secretariaat van den Volkenbond
tot de persorganisaties der verschillende lan
den gericht. Dit is een schoone gelegenheid
voor de Nederlandsche Dagbladpers om voort
te gaan op den weg, in Juli 1931 met ons
petitionnement ingeslagen. Toen was het
initiatief aan onze zijde. Het kan ons niet
anders dan verheugen dat er een actie op
volgt, uitgaande van een anderen staat, en
een rondschrijven aan de persorganisaties
van den Volkenbond zelf. Wordt dit goed
aangepakt, dan zullen de initiatief-voorstel
len van andere zijden vanzelf volgen. Het
proces kan niet mooier werken dan op deze
wijze. Zoo moeten wij wel steeds dichter tot
elkaar komen. Een internationale persconfe
rentie. zooals Polen voorstelt zou een uitste
kende uitwerking kunnen hebben Wij zouden
er ons niet. moeten bepalen tot nobele reso
luties. maar met zakelijke voorstellen moe
ien komen.
Daarmee bedoel ik dan. bijvoorbeeld, oen
plan tot onderlinge uitwisseling van artike
len over hetgeen „leeft en streeft" in eigen
land en volk. De internationale berichtge
ving beperkt zich, hoe uitgebreid zij tegen
woordig ook moge zijn. nog in hoofdzaak tot
feiten. Alle dagbladen van beteekenis heb
ben wel hun buitenlandsche correspondcnlen,
die artikelen zenden, maar lang niet in alle
landen. Er komt bij dat de bladen in de
kleine landen, die het meest tot internatio
nale toenadering geneigd zijn, op financieel
beperkter basis werken dan die in de groote,
en dientengevolge minder buitenlandsche
correspondenten hebben- Ook zijn het vrijwel
zonder uitzondering redactieleden van de
bladen zelf, die naar het vreemde land wor
den gezonden. Hun visie op het vreemde
land, waarin zij wonen, blijft die van een
buitenlander. Dat is eenerzijds gewenscht.
ter «objectieve voorlichting. Anderzijds moet
dit worden aangevuld en versterkt met ar
tikelen, geschreven door journalisten uit het
vreemde land. Dat gebeurt al in toenemen-
den mate, maar nog lang niet genoeg.
Wat weten wij, bijvoorbeeld, van den geest,
het streven, van de ontwikkeling der inter
nationale gedachte in Polen? Of in Roe
menie. Zweden, Braziliëenfin, er is een
lange lijst van te maken? Een bedroefd klein
beetje. Over het geheel kennen wij van an
dere volken alleen de fouten en tekortko
mingen. Het. gevolg is dat die in overdreven
mate, eenzijdig, dikwijls totaal bezijden de
waarheid worden gezien. Dat is het gevolg
van het oude haat-régime tusschen de naties.
Vroeger was het nog veel erger. De pers
heeft, naast veel fouten op dit gebied, ook
zeer veel gedaan waardoor de volken elkaar
beter zijn leeren kennen. Maar nog lang niet
genoeg, op go enstukken na genoeg. Het stel
sel van zelfoverschatting, dat. in elke natie,
zonder uitzondering, overheerscht, doet de
rest en sluit er bij aan. Als men daar even
rustig over gaat nadenken is het. onderlinge
wanbegrip tusschen de volken zelf, afgezien
van hun regeerders die hen trouwens
slechts vertegenwoordigen enorm. Onlangs
zei mij nog een bekend landgenoot, sprekend
over een der Balkanvolken: „Ik had altijd
gemeend dat dat een corrupte bende was, en
dat er een vreemde moraliteit heerschte. Ik
ben er geweest en heb er met veel menschen
kennisgemaakt, heb hun opinies gehoord, ge
sprekken met hen gevoerd. Mijn indruk bleek
totaal ongerechtvaardigd. Wij weten van
zoo'n volk eenvoudig niets, en oordeelen
maar".
Daar hebt u een treffend staaltje dat den
weg naar moreele ontwapening" wijst-
Alle vier de Poolsche voorstellen gaan vol
komen in deze richting. Het eerste schijnt
wel het eenvoudigste en dus spoedigst-uit-
voerbare. Het gaat direct den juristen aan.
Het derde is de zaak der onderwijs-menschen,
en onmiddellijk denkt men daarbij aan de
gebreken in het geschiedenis-onderwijs en de
verschrikkelijke tekortkomingen op het cha
piter land- en volkenkunde. Het vierde is
een bron van ingewikkeldheden. Maar onuit
voerbaar? Neen. Te minder omdat alle vier
elkaar, om zoo ie zeggen, meesleepen. En bij
alle vier springt duidelijk de enorm belang
rijke taak in het oog, die voor de pers is
weggelegd.
Daarom hoop ik dat spoedig blijken zal,
dat Nederland op deze Poolsche voorstellen
krachtig reageert. En ik zal niet nalaten op
mijn collega's, die zich verleden jaar zoo
krachtig en met zoo uitstekend resultaat
aaneensloten en handelden, opnieuw een be
roep te doen, R. P.
Gezelschap onder vijf leiders?
Saalborn, Verbeek, Van Dalsum,
Defresne, Laseur.
Samenwerking van groepen uit de
Kon. Ver.
Stadsschouwburg blijft ter beschikking.
Omtrent de ontwikkeling van de besprekin
gen, die de geëngageerden van de vroegere
Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch
Tooneel Dinsdag in de bchtonduren hebben
gehouden over het vinden van een wijze van
samenwerking, vernemen wij dat van de drie
groepen, die zich thans uit de artisten ge
vormd hebben, de leden van de groep Van
Praag, bij welke zijn aangesloten de artisten
Verstraéte, Tourniaire, Flink. Van Noppen,
Julia de Gruyter, Magda Jansscns, Marie
Meunier, Eerens. Philip de Vries, Hunschc en
Bon Royaards, thans individueel verklaard
hebben, nk^t op de voorgestelde partage-bc-
speling van Stadsschouwburg cn provincie te
kunnen ingaan.
Ook Henri Eerens is daartegen.
Groep n, nl. die van Cees Laseur. Vera
Bondam, en Carla de Raet, handhaaft het
besluit om achter de vroegere directie dei-
Koninklijke te blijven staan
De derde groep Van Dalsum-Defresnc
die ongeveer 25 personen telt, wensoht op
name in de leiding, die naar aangenomen
kan worden, bestaat uit de heeren Louis
Saalborn en Dirk Verbeek, voorts verlangt zij
dat opnieuw onderhandelingen worden aan
geknoopt met de N.V. Hollandsche Schouw
burg. alsmede de invoering van een betere
salarisschaal.
Deze groep heeft genoemde punten ter ver
gadering' gebracht, waarna de directie zich
met groep II heeft beraden vanwelke zijde
-werd voorgesteld, om indien er een leiding
van vier personen tot stand zal komen, daar
in Cees Laseur op te nemen.
De gegadigden voor deze leiding zouden
beraadslagen of zij op de een of andere wijze
tot samenwerking' zullen kunnen komen.
Wordt een resultaat bereikt, dan zullen met
de groepen II en III verdere besprekingen
worden gevoerd over het te vormen ensem
ble. De weigering van groep I om aan partage
bespeling mee te doen, sluit verder overleg
met deze zijde uil.
De heeren Saalborn en Verbeek hebben in
de Dinsdagavond met de artisten gehouden
vergadering, bezwaar gemaakt tegen de uit
breiding van de leiding met drie leden, t.w.
dc heeren Van Dalsum. Defresne en Laseur,
doch daarvan afgezien, nadat uit de ver
gadering ernstige aandrang was uitgeoefend.
Nieuwe onderhandelingen met
den Holl. Schouwburg.
Het is vooral het streven van dc groep
Van Dalsum—Defresne na heropening van
de onderhandelingen- met de N.V. Holland
sche Schouwburg geweest, dat er toe geleid
heeft, dat deze kwestie is besproken met den
heer P. Tegelberg, president-commissaris van
dc Koninklijke Vereeniging.
Laatstgenoemde heeft thans medegedeeld,
dat hij tegen een hervatting van de afge
broken besprekingen geen bezwaar heeft.
Mocht het hiertoe komen en de uitlatingen
van den heer Louis de Vries hebben de kans
hierop doen stijgen dan zal het er vooral
van afhangen of dc N.V. Hollandsche
Schouwburg bereid zal worden gevonden tot
verlaging van dc huurvoorwaarden, die, naar
mag worden aangenomen, voor de Konink
lijke Vereeniging een struikelblok zijn ge
weest.
Het voornaamste positieve resultaat is
nu wel. dat de gemeentelijke tooncelbemoei-
ingen hun einde hebben gevonden, met het
gevolg dat de Stadsschouwburg voor het
volgende seizoen niet meer in de eerste
plaats ter beschikking zal zijn van één be
paalde gesubsidieerde groep, doch voor alle
gegadigden, die aanspraak willen maken op
het huren.
Dc artisten hebben tot de Schouwburg-
commisie een brief gericht waarin ten aan
zien van de voor de bespeling van den Stads
schouwburg te storten cautie verzachtende
bepalingen verzocht worden, speciaal wordt
er op aangedrongen deze cautie niet in min
dering te brengen op de borgstelling van de
vroegere Koninklijke Vereeniging.
Waar het hier ging om het bestaan van
verscheidene gezinnen, heeft de Commissie,
op advies van wethouder Boekman in haar
vergadering van Dinsdagavond besloten om
het dagelijksch bestuur der gemeente, bij
wie dc uiteindelijke beslissing berust, te ad-
viseeren, goedgunstig op dit voorstel der ar
tisten te willen beschikken.
Wat den vorm van bespeling en feitelijk
dc geheele wijze van samenwerking der ar
tisten betreft, hierover beslaat nog niet de
minste zekerheid.
TEGEN EEN PSETJ DO - MOER Dl J K K ANA A L.
Het kanalen-comité te Breda heelt Maan
dagavond een groote vergadering gehouden,
waarin het lid der Tweede Kamer dr. H.
Moller tR.-K.), wethouder van Tilburg, en ir.
A. A. Mussert, hoofdingenieur van den pro
vincialen Waterstaat, in Utrecht de nadeden
voor Noord-Brabant en de onbillijkheid ge
schetst hebben van een gesloten kanaal van
de Antwerpschc dokken naar den Moerdijk
en het plan Van Konijnenburg hebben aan
bevolen»
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
NEEM THANS EEN PROEF
MET ëéN ONZER PRIMA ANTHRACIETSOORTEN.
VOOR HEN. dc V N>r keur geven a-m N EIK ULAN I '^CH PRODI T. - <i
het mooiste op <lit gebied
liet schitterende product onzer NEDERLANDSCI-fÉ' STAATSMIJNEN.
VOOR HEN, die ecu Anthra» iet met Lieer g.i,«ehuhe pnTcreomi, hehbeu wij <m. v.m
ouds bekende BELGISCHE ANTHKACIET van dc beste mijnen inliet
bekken van Charleroi,
OF 1 ru soort niet nog '..«er gasgeh.ilte, et'nu WALES ANTURAC1 KT.
welke soort ntccr speciaal i> aan tc bevelen, in vorstperiodes.
A s. zomer komen wij met LAGE PRIJZEN; gccfons thans uw procfordcr, opdat l
straks vol vertrouwen uw bergplaats door ons kunt laten vullen.
LEIDSCHEPLEIN,
Telefoon 11979 (2 lijnen)
Zij, die zich met ingang van 1 April a.s.
per kwartaal abonneeren, ontvangen de in
Maart nog te verschijnen nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
HONDERD TWINTIG MILLIOEN
TE BEZUINIGEN?
Vooral op defensie en
onderwijs.
GERUCHTEN OVER DE COMMISSIE-
WELTER.
Over het rapport der bezuinigingscommis-
sie-Wclter verneemt het Corr. Bureau, dat
het binnenkort in een plenaire zitting zal
worden vastgesteld om aan de Kroon tc wor
den uitgebracht.
Over den inhoud van het rapport doen
vele geruchten de ronde, welke voor een deel
haar grond vinden in de besprekingen, die
de commissie met enkele groepen van be
langhebbenden heeft gevoerd. Naar het bu
reau ter oore kwam zou de commissie tot de
conclusie zijn gekomen, dat een bedrag van
ca. f 120 millioen op de Staatsuitgaven be
zuinigd moet worden.
Dit bedrag zou moeten worden gevonden
door een reeks van maatregelen, waaronder
salarisverlaging van Rijksambtenaren over
de geheele linie en inkrimping van het amb
tenarencorps door vervroegde pensionnee-
ring.
De commissie zou voor elk departement
een bepaald percentage, wat dit in de bezui
niging heeft op'te brengen, vastgesteld heb
ben. Daarbij zou het in de bedoeling liggen,,
een zeer ver gevoerde vermindering van de
uitgaven voor materieel voor te stollen, be
nevens wijziging, opheffing en combinatie
van verschillende dienstvakken.
Hulponderwijzers
De departementen van Defensie en Onder
wijs, K. en W. zouden vooral een belangrijk
contingent bij de bezuinigig moeten leveren.
Wat het onderwijs betreft, moet het voorne
men bestaan voor te stellen in de lagere
klassen de onderwijskrachten te vervangen
door hulponderwijzers, die een mindere be
voegdheid bezitten en lager gesalarieerd zul
len worden.
MAN ZWAAR GEWOND.
Dinsdag heeft zich te Uden naar wij in
liet. Handelsblad lezen, als gevolg van een
vurigen twist een vechtpartij afgespeeld,
waarbij alle bewoners van do buurtschap
Bosschebaan betrokken waren.
Er werd met knuppels cn landbouwwerk
tuigen- geslagen en rake klappen zij" uitge
deeld. Een der wachtenden werd door een
schot in het onderlichaam zwaar gewond cn
bovendien met een schop deerlijk toegeta
keld. zoodat zijn toestand niet zonder ge
vaar is.
De marechaussee is er nog niet in geslaagd,
den man die het schot gelost heeft, te ont
dekken.
DE H. O. V.
VERTREK VAN DEN CONCERTMEESTER.
Naar wij vernemen heeft de heer F. Vonk
concertmeester cn eerste violist bij de Haari.
Orkestverèënigtng, eervol ontslag uit die
functies gevraagd, wegens zijn benoeming
tot tweeden violist bij het Concertgebouw
orkest te Amsterdam.
Het vertrek van den heer Vonk is voor de
H.O.V. een groot verlies.
{Tc Yarmouth in Engeland heelt
een vrouto echtscheiding ver
kregen op grond van het feit,
dat haar man drie jaar lang
geen jcoord tot haar heeft ge
sproken).
Conversatie in het huwelijk
Is een zaak van groot gewicht,
Waardoor, zooal niet veel kaken
Wel veel vrede is ontwricht.
Volgens populaire meening
Wordt die vrede 't meest verstoord
Door de vrouw, die voor zich opeischt
't, Hoogst cn 't langst en 't laatste woord.
In do Engelsche tragedie,
Die hierboven staat vermeld.
Was 't in wezen wel heel anders,
Zij 't in schijn net zoo.gcsteld.
Deze anti-praatjesmaker
Zweeg vrijwillig drie jaar lang
En zijn vrouw, ondanks haar pogen,
Kreeg zijn tong niet meer in gang.
Nou, ik kan me wel begrijpen.
Dat dit haar tot wanhoop bracht.
Het begrip dat zwijgen goud is,
Is niet onbeperkt van kracht
Daarom volgt zij nu het voorbeeld.
Dat haar landsregeering gaf.
Daarom gaat ze nu welsprekend
Van den gouden standaard af.
P. GASUS.
,Jiet Ronde Huis", het nieuwe café- restaurant aan den Blocmendaalschcii
Zeeweg. Men is nu bezig er een groot parkeerterrein by aan tc leggen.
Honderd twintig millioen te bezuinigen?
Vooral op defensie cn onderwijs.
(le blad. le pag.)
Een tentoonstelling op visschcrijgebied in
onze. Tijdingzaal.
(lc blad. lc pag.)
Verklaring van Stenhuis. Oppositie moet dc
S.D.A.I'. verlaten.
(2e blad, 2c pag.)
Dc Mcmclschc Landdag ontbonden.
(2e blad. le pag.)
Hoe de tornado in Amerika huishield. Hon
derden slachtoffers.
(2c blad. le pag.)
Het ministerie Venizelos afgetreden.
(2e blad. le pag.)
Vrecsclijk ongeluk op den Muider straatweg.
lJmuidensch chauffeur gedood.
(le blad, 2c pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Dc Poolsche voorstellen
(lc blad. lc pag.)
Jhr. J. C. Mollerus: Werkverschaffing?
(2e blad. 2e pag.)
Van onzen Londenschcn correspondent: Dc
Valera's politieke planhen.
(2o blad, le pag.)
Adverteerders gelieven er rekening mede
tc houden dat Haarlem's Dagblad evenals
vorige jaren, op GOEDEN VRIJDAG niet
zal verschijnen en vanze'fsprekend even
min op Maandag 28 Maart, TWEEDEN
PAASCHDAG.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
't Gaat ook HIER, zooal» het vaak in
Dc Hiatorie i» gegaan:
Ondanks «leur. coniorvatinne.
Breekt de aafallbaan zich haan.
Economische wegen
LOOPT U MOEILIJK?
GA NAAR
GROOTE HOUTSTRAAT 88
KOOPT
'N PAAR
koopt STEUNSCHOENEN
HET LEED IS GELEDEN!
Weer een tentoonstelling in
onze Tijdingzaal.
Op Visscherijgebied.
Schitterende verzameling schelpen.
Dc foto's. Leekeningcn. landkaarten cn
andere voorworpen, die dagelijks door hon
derden stadgenooten In onze Tijdingzaal be
zichtigd en geraadpleegd worden, hebben
weer eens plaats moeten maken voor een
tentoonstelling, die (wo durven dit met een
gerust hart te zeggen) een heel groote be
langstelling zal trekken.
Het is een tentoonstelling op visscherij -
gebied, waaraan veel zorg Ls besteed. Een
'groote hoek is ingeruimd voor een aanschou
welijke voorstelling van een trawler ter
vischvangst. Deze trawler zelf ls reeds mees
terlijk nagebootst Zij. die altijd ruslig aan
tafel hun smakelijk gebakken schol of ge
kookte schelvisch eten. maar niet weten op
welke wijze ze door onze stoere visschers aan
de golven ontrukt worden en heel vaak met
levensgevaar, kunnen nu ln onze Tijdingzaal
dit. ccht-Hollandsche bedrijf gadeslaan.
In een afzonderlijke groote vitrine ls ge
ëxposeerd een prachtige nabootsing van den
lJmuider stoomtrawler IJM 92 van dc Stoom-
visschcrij-mij. Oceaan II. eigendom van den
heer J. P. Bakker. Een juweeltje van scheeps
bouwkunst.
Aan één der zijwanden staan twee schitte
rende Hollandsche zeilloggers. die menigen
jongen het hart sneller doen kloppen.
Verder hangen aan de wanden talrijke
schilderijen en etsen van schepen cn oude
havens, o.a. een herinnering aan den wereld
oorlog, namelijk de eerste en laatste reis van
den trawler „Irene", die op 29 Mei 1915 één
der eerste trawlers was, die als slachtoffer
van den oorlog ter zee met de geheele be
manning verloren is gegaan. Geen opwek
kende voorstelling, maar een goede propa
ganda tegen het ellendige duikbootwapen.
Oude havengezichten kan men bewonderen
van Veere, Enkhuizen, Briclle, Kampen,
Texel enz.
Interessant zijn dc etsen cn schilderijen
voorstellende Hollandsche haringvis sellers cn
