N.V. Hoenderdos' Brandstoffenhandel,
BERICHT.
Hef woord is aan...
Vader-cursus.
Hef Belangrijkste.
49e Jaargang No. 14953 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Donderdag 24 Maart 1332
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
f 3.25, franco per post 'f 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per weck 0.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.725;.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkeru": Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie: 10724, 14825 Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN1—5 regels f 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f 0.60,
elke regel meer 10.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0330, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 150.-, Arm-of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f 73.-. Verlies andere vinger f 30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG BLADZIJDEN.
HAARLEM, 24 Maart.
Robert Koch.
Vandaag is het precies een halve eeuw ge
leden dat de eenvoudige Duitsche platte
landsdokter Robert Koch in de Physiologi-
sche Vereeniging te Berlijn zijn ontdekking
van de tuberkel-bacil mededeelde en deeö
aanvaarden. Het was een der groote histo
rische momenten in den ontwikkelingsgang
van de medische wetenschap. Koch heeft
later een ernstige mislukking beleefd met zijn
geneesmiddel tegen tuberculose, maar dat
neemt niet weg dat zijn oorspronkelijke werk
groote heilzame gevolgen voor de ge-
heele menschheid heeft gehad, en de tuber-
ciilose-bestrijding in nieuwe, oneindig veel
succesvoller banen geleid. Ik behoef maar
even te herinneren aan het initiatief van
president. Hoover, een paar dagen geleden,
om Koch overal in Amerika dankbaar te
herdenken, omdat sinds zijn ontdekkings^
arbeid de sterfte aan tuberculose in de Ver-
eenigde Staten tot een kwart daalde.
Wij hebben in ons nummer van Dinsdag
een aantal interessante bijzonderheden om
trent Koch's werk ontleend aan het boe»::
„Bacteriënjagers" van den Amerikaan Paul
de Kruif (Nederlandsche bewerking door dr.
C. Easton.) Het is inderdaad zoo en niet
■andersom: de Kruif is de Amerikaan, Eas
ton de Hollander.
Een buitengewoon boeiend en belangrijk
boek, dat deze allermerkwaardigste eigen
schap heeft, dat het zoowel door den man
der wetenschap als door den leek ten volle
gewaardeerd en genoten wordt. De reeks bac
teriën jagers wier arbeid het beschrijft be
staat uit Leeuwenhoek, Spallanzand, Pasteur,
Robert Koch, Roux en Behring, Metsjnikoff,
Theobald Smith, David Bruce, Ross en
Grassi, Walter Reeden Paul Ehrlich.
De auteur is, zooals veel der bacteriënja-
gers zelf. een natuurondei-zoeker en een
kunstenaar tevens. Hij staat objectief tegen
over net werk, hij romantiseert zijn perso
nen. Er gaat een bijzondere bekoring van dit
boek uit, dat werkelijk mag gelden als een
epos van den strijd, door den mensch, zoo
hardnekkig tegen zijn grootsten en tevens
kleinsten vijand, de bacterie, gevoerd. Wie
het leest wordt' vervuld van eerbied en ook
van geestdrift voor het prachtige werk dat
mannen als Kóch, Pasteur en al die ande
ren verricht hebbenarbeidend in onuit
puttelijke energie, soms hun leven in de
waagschaal stellend voor heb groote doel,
eindelooze teleurstellingen het hoofd bie
dend
„Ik voel niet erg veel voor al die herden
kingen, maar nu moet ik toch weer erkennen
d3t er ook een mooien kant aan zit. Het is
toch wel heel goed als zulke dingen eens in
herinnering werden gebracht", zei mij giste
ren een medicus, sprekend over de Koch-
herdenking.
Zoo voel ik het ook. In iederen tijd, maar
vooral in dezen, zoo vol twijfel en scepticisme,
en tegelijk zoo vervuld van geweldige nieuwe
plannen, is het goed den geest der groote
strijders te doen herleven. De bacteriëmjagers
hebben steeds moeten vechten tegen een
vijand die in het verborgene werkt.En tegen
vooroordeel, tegen bijgeloof, tegen scepti
cisme, tegen de onverwoestbare opvatting
dat-het-nooit-gelukt-is-en-dus-ook-nou-niet
lukken-zal.
Op ieder ander terrein vindt iedere andere
groote strijd dezelfde soort tegenstand. Het
is moedgevend herinnerd te worden aan die
kerels uit een stuk, die hun geweldigen kamp
inzetten en volhielden, jaren en jaren ach
tereen', door geen enkelen tegenslag ontmoe
digd, al werden zij vaak door hun eigen vak-
genooten uitgelachen om 't schijnbaar ho-
peloozc van hun onderneming. En al onder
vonden sommigen nog den hevigsten tegen
stand na de bekendmaking van hun ont
dekkingen
Het boek van De Kruif beveel ik u ter le
zing aan. Er gaat een weldadige kracht van
uit, en het is niet het minst merkwaardig
door zijn karakterteekening van de bacte
riën jagers. De schrijver heeft op dit punt per
soonlijke voorkeur, ook het tegendeel, niet
buiten spel kunnen -laten.
Maar dat doet aan de waarde van zijn boek
geen afbreuk, en maakt het zelfs levendiger.
Bovendien blijkt onmiskenbaar, van hoe to
taal verschillende karakters, werkwijzen, ja
ook begaafdheden die groote zoekers in het
Onbekende waren. De een een stille kamer
geleerde, rustig en eindeloos-voorzichtig
voortwerkend zonder eenigen ophef, de an
der een stormachtig veroveraar vol ambitie,
vaak overhaast in zijn gevolgtrekkingen en
ook in zijn publicaties en beloften. Toch al
len vervuld van één machtig streven naar een
groot dool. van het besef dat zij een taak in
de wereld te vervullen hadden....
Zooals ieder mensch er een taak, grooter
of kleiner, in te volbrengen heeft.
R. P.
BRANDJE OI* DE SPOORBAAN.
Woensdagmiddag twee uur is over een
lengte van ongeveer 100 M. met gras langs
de spoorbaan tusschen den Zijl weg en de
Brouwers vaart in brand geraakt, vermoe
delijk veroorzaakt door een gloeienden sin
tel uit een locomotief. De brandweer heeft
het vuur met een straal op de waterleiding
gebluscljt.
EEN GEVAL VAN NEKKRAMP.
Blijkens opgave in de Staatscourant kwam
in de afgeloopen week te Haarlem een geval
van menigitis cerebrospinalis epidemica
nekkramp I. Wij vernemen van den direc
teur van den Gemeentelijken Geneeskundi
gen Dienst, dat het een op zich zelf staand
geval is. waarbij voor uitbreiding niet ge
vreesd behoeft te worden en er dus geen
reden tot ongerustheid bestaat. Dergelijke
versprefde gevallen komen steeds voor. De
ziekte trad hier bij een kind op.
Kon. Ver. toch weer in den
Holl. Schouwburg?
Kans op overeenstemming.
De groep van Praag uitgetreden.
De Woensdagmorgen gehouden vergadering
van de delegatie uit het personeel van de
Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsch
Tooneel, met de heeren mr. A. B. Gomperts
en Louis de Vries optredend namens de N.V.
De Hollandsche Schouwburg, heeft overeen
stemming bereikt op de. volgende punten.
Ten eerste: de heeren Louis de Vries en
mr. Gomperts staan zeer gunstig tegenover
een partagebespeling in den Holiandschen
Schouwburg van heden af.
De delegatie is het geluk: beide heeren te
overtuigen dat zonder deze partagebespeling
het afwerken van dit seizoen onmogelijk is.
Ten tweede: de directie van de N.V. Holi.
Schouwburg eischt een zekerheidstelling voor
de gereede afwerking van het huurcontract
voor het volgend seizoen. Ten derde: de
delegatie zal een onderhoud bewerkstelligen
tusschen het commissariaat van de Kon. Ver.
en de heeren de Vries en mr. Gomperts
teneinde over een en ander nader te beraad
slagen.
Bond van Tooneelspelers
contra Kon. Vereen.
Een vergadering van den Bond van Tooneel-
spelers te Amsterdam heeft een motie aan
genomen, waarin wordt uitgesproken dat een
tekort in het zakelijk en artistiek inzicht der
leidende krachten een. der voornaamste oor
zaken is geweest van de debacle der Kon.
Vereeniging waarvan zij het voortbestaan, zij
het zelfs in een eeni-gszins gewijz:geien vorm
een ernstige bedreiging acht voor een gezonde
ontplooiing van dc Nederlandsche tooneel-
speelkunst, Aanwezig waren behalve de voor
zitter Ko Arnold:, nog de leden ITcnri Eerens
secretaris. Else Mauhs penningmeesteresse,
Magda Janssens, Joh. Kaart, Sophie de Vries.
Gusta ChrispijnMulder. Willem Hunsche,
Folkert. Kramer, Henriëtt-e van Kuyk, Mien
van Kerkhoven-Kling, Marie Holtrop, Flor de
la Riche, Pine Beider, Constant van Kerk
hoven. Jacques Reule, Sam de Vries. Adolf
Bouwmeester Dogi Rugani, en John Gobau.
Herstel der Kon. Vereeniging.
In een bijeenkomst met de leden van de
Kon. Vereeniging verheelde dc directie niet.
dat zelfs indien er een overeenkomst met
den Holiandschen Schouwburg tot stand
komt, er als gevolg van dc stagnatie van het
bedrijf en de daaruit voortvloeiende schade
nog vele moeilijkheden te wachten zullen
zijn o.a. zal het reeds toegezegde gemeen
telijk voorschot a 25.000 gulden, als gevolg
van het feit. dat de Kon. Vereeniging haar
werkzaamheden voorloopig gestaakt had, op
nieuw voor toekenning de gemeentelijke or
ganen moeten doorlotpen, met alle tijdver
lies en onzekerheid, daaraan verbonden. De
directie heeft vervolgens in de eerste plaats
aan de geëngageerden de vraag voorgelegd
of zij in principe bereid zijn. aan het weder
inwerking stellen van de Kon. Vereeniging
mede te werken, en voorts den tijd die ligt
tusschen vandaag en dc weder inwerking
stelling te overbruggen voor gezamenlijke
rekening en om onder den naam Vereenigde
Spelers der Kon. Vereeniging Het Neder
landsch Tooneel onmiddellijk liet- bedrijf ie
hervatten. Voorts vroeg zij of degenen, die
daartoe niet bereid zouden zijn, tegen beta
ling van dc maand cautie met wederzijdsch
goedvinden hun contract als geëndigd willen
beschouwen.
Uitgetreden©».
De heeren Oscar Tourniaire en Jules Vcr-
straete deelden mede van dit laatste aanbod
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
LET OP ONS SYSTEEM
jpp Onze Anthraciet wordt afgeleverd in verzegelde zakken, met labels
vermeldende de soort. Gemakshalve hebben de labels verschillende
jggj kleuren, zoodat op het eerste gezicht te zien is, welke soort bezorgd
EÜS wordt.
ORANJE LABELS WILHELMINA ANTHRACIET.
BLAUWE LABELS BELGISCHE ANTHRACIET.
WITTE LABELS ENGELSCHE ANTHRACIET.
fjjj Door dit speciale systeem kunnen wij levering van bestelde soort en
l|pp hoeveelheid ten volle garandeeren.
A.s. zomer komen wij met lage prijzen; geef ons thans een proef-
BBK order, opdat U straks vol vertrouwen uw bergplaats door ons kunt
Hls laten vullen!
LEIDSCHEPLEIN,
Telefoon 11979 (2 lijnen)
gebruik te willen maken: ook de heer Van
Pra3g wonschtc dit te doen. zij het onder
tegemoetkomende voorwaarden.
De dames Else Mauhs, Magda Janssens en
de heeren Henri Eerens en Willem Hunsche
(allen leden van den Bond van Tooneelspe-
lers) hebben ieder voor zich in een brief het
zelfde meegedeeld, met voorbehoud van al
hun rechten, die wet en overeenkomst hun
geven op grond van de dringende reden, be
staande uit het niet uitbetalen der gages op
den daarvoor vastgestelden termijn, ook niet
op tijd na het gevraagde en verleende uit
stek
Het werk hervat.
Alle overige dames en heeren, die aanwe
zig waren, verklaarden zich accoord met het
voorstel der directie om alle pogingen in het
werk te stellen om de Kon. Vereeniging weer
op gang te helpen. Ook bleek men toe te
stemmen in de uitbreiding van het bestuur
der Vereenigde Spelers, tot vijf leden, te we
ten ce heeren Saaiborn, Verbeek, Van Dal-
sum. Defresne en Laseur. Voorts werden nog
regelingen van internen aard getroffen.
In afwachting van "de verdere bemoeiin
gen tot het instandhouden van. de Kon. Ver
eeniging zullen repetities en voorstellingen
onmiddellijk hervat worden.
Zéér te betreuren is het i»tusschen. dat de
première van ..Faust". welke Zaterdag
avond zou wórden gegeven, en die naar alle
waarschijnlijkheid oen volle zaal getrokken
zou hebben, door de onvoldoende voorberei
ding niet zal kunnen doorgaan, terwijl even
min nog vaststaat óf een en zoo ja, welk
programma er met de Paaschdagen zal wor
den. uitgevoerd.
De .directie deelde nog mede. dat zij niets
onbeproefd zal laten om de schade voor de
geëngageerden zoo gering mogelijk te doen
-zijn- In afwachting van deze laatste poging
tot herstel van de Kon. Vereeniging werden
de besprekingen over de voortzetting van
de „Vereenigde Spelers" tot nader order ge
schorst.
KIND DOOR DEN VADER VERMOORD?
MISDRIJF VAN ENKELE JAREN GELEDEN.
Te Moordrecht is een onderzoek ingesteld
naar "net lijkje van een vijfjarig kind, dat
enkele jaren geleden door zijn vader in den
IJseklijk zou zijn begraven, nadat het kind
zoodanig door dezen was mishandeld, dat het
aan dc gevolgen is overleden. Dc man is op
het oogenblik gedetineerd in het Huis van
Bewaring te Rotterdam.
Zij, die zich met ingang van 1 April a.s.
per kwartaal abonneeren, ontvangen dc in
Maart nog te verschijnen nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
Op weg naar Goethe's graf. Voorste rij v.l.n.r.: Staatssecr^aris Mcissncr, Groot*
Hertogin van Saxen-Wcimar, Rijkskanselier Dr. Brucning.
Multatuli
Er is vaak meer moed noodig om kleinig
heden aan te tasten dan om groote verkeerd
heden te bestrijden. Dc kleine dingen hebben
meer aanhangers.
(In Engeland worden thans
lezingen gehouden voor vaders
over dc wijzewaarop zij met
babies moeten omgaan.)
Vader moeder Ls gaan dansen.
Hoor jc niet hoe baby huilt.
Weet je nu. hoe je een vuile
Voor een schoonë luier ruilt?
Vader moeder is gaan bridgen
En de baby is ontwaakt,
Wil je even er voor zorgen.
Dat zijn fleschje wordt gemaakt?
Vader moeder is afwezig,
Ze zit op een modeshow.
Baby schreeuwt, wil j' even kijken?
't Zal een tandje zijn of zoo.
Vader moeder is gaan tcaen
Met vriendinnen in de stad,
Wil je baby even helpen?
Want de peuter moet in bad
Als de lezingen voor vaders
Op zoo'n basis zijn ontstaan.
Lijkt het beter, hun te leeren.
Hoe met moeders om te gaan.
VALSCHE BILJETTEN VAN 1000.
VALSCHE MUNTERSCOMPLOT TE ROT-
TERDAM ONTDEKT.
Naar de N.R.Ct. verneemt heeft dc valseh-
gel/3-centrale te Rotterdam een goeden slag
geslagen. Zij is een complot op het spoor ge
komen, dat er zijn werk van maakte, valsche
biljetten van f 1000 ie vervaardigen.
Vier van dc kopstukken van liet complot
zijn gearresteerd, en een aantal ingrediënten
noodig voor het vervaardigen van valsoh
bankpapier, is.in beslag genomen. Men had
nog geen kans gezien, 'n biljet, van f 1000 uit
te geven. Het onderzoek wordt voortgezet.
Omtrent de aanhouding verneemt V. D.
nog:
De vorige week vervoegde zich bij de Ne
derlandsche Centrale voor Falsificaties te
Amsterdam de heer Visjager, een particulier
detective en rechtskundig adviseur. Deze
deelde mede, dat hij op bezoek had gehad
een clichémaker met wien hij een zaak had
af te doen. In den loop van het gesprek deelde
zijn cliënt hem mede. dat hij van een carton-
nagewerker uit Rotterdam een opdracht had
gekregen clichés te maken van een bankbiljet
van f 1000. Deze clichés zouden moeten die
nen voor een reclamebiljet.
De recherche van de Nederlandsche Cen
trale voor Falsificaties heeft daarop een on
derzoek ingesteld. Van den bovengenoemden
cartonna'gewerker werd vernomen, dat de
clichés bij een drukker In Rotterdam waren
bezorgd. Deze drukker bevestigde, dat- hij in
derdaad clichés had van een bankbiljet van
f 1000, maar hij wist. niet beter of deze bil
jetten moesten dienen voor een reclame. De
clichés lagen wel op de pers. maar waren nog
niet afgedrukt. Alleen een paar proeven wa
ren gemaakt. De opdrachtgevers van dit werk
waren nu spoedig aan de recherche bekend.
Het zijn een vijftal oude bekenden van dc
justitie. Ten huize van een hunner werden
de proeven gevonden en in beslag genomen.
Vier van de opdrachtgevers zijn. zooals wij
mededeelden, reeds ingerekend Naar den
vijfden wordt nog gezocht
PERSONALIA.
Do lieer M. Hinlopen, candidaat te Over-
vcen, heeft aangenomen het beroep bij de
Ger. Kerk in Hersteld Verband te Amstel
veen.
De Britsche-Icrsche kwestie in hel Lager
huis. Spanning in Ierland.
(2c blad. Ie pag.)
Opschorting der wapenstilstandsbesprekin
gen te Sjanghai.
(2e blad lc pag.)
Rondvlucht met allerlei soorten vliegtuigen,
..In twee dagen over heel Nederland.
(2e blad. 2e pag.3
Faillissement van het Palels voor Volksvlijt
opgeheven.
(2e blad, 2c pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P Robert Koch.
de blad. Ie pag.)
Van onzen Londcnschen Correspondent:
Achteruitgang in het bioscoopbezoek.
(2e blad, lc pag.)
Voor de ForensenHet nieuwe wegennet
rondom Haarlem en Amsterdam.
(4e blad. 2e pag.)
.4. J. C. VI Filmkunst. „Der wcissc R'ausch
(6e blad, le pag.)
Rubriek Femina.
(3o blad, le pag.)
H. BuijsH. D. Vertelling. „Gratis naar
Zwitserland'
(6e blad, le pag.)
BERICHT.
Evenals vorige jaren zal Haarlem's Dagblad
op Goeden V rij dag niet verschijnen en
vanzelfsprekend evenmin op Maandag 28
Maart, Tivecdcn Paaschdag.
NAAR LAGERE TAXI TARIEVEN
IN HAARLEM?
IN PRINCIPE TOT PRIJSVERLAGING
BESLOTEN.
De ondernemers in het taxibedrijf alhier
hebben Woensdagmiddag in Café .Spoor -
zicht" met vertegenwoordigers van de Am-
sterdamsche Rijtuigmpij. vergaderd, waar de
mogelijkheid besproken is tot. verlaging van
de taxi-tarieven, die in vergelijking met. an
dere gemeenten in Haarlem nog vrij hoog
ztfn.
Overeengekomen Ls. den eersten aanslag
van 60 tot. 20 cent. te verlagen, verder 15 cent
per KM. te berekenen, vroeger 20 cent.
Door dezen maatregel zal een rit. van het
station naar de Groote Markt 30 cent kosten:
naar het Houtplein 40 cent, naar Overveen
en Bloemendaal 50 cent, waarbij nog komt de
fooi.
De ondernemer.* mecnen, ook al kan bij
een aanzienlijke prijsverlaging een toeneming
van het taxi-gebruik verwacht worden, dat
de invoering van het verlaagde tarief voor
loopig niet mogelijk zal zijn. wanneer de
werknemers er niet in toestemmen om ook
de loonen te herzien.
Dc werknemers zullen deze kwestie eerst
afzonderlijk in hun eigen vergadering be
spreken. waarna in het begin van April een
gecombineerde vergadering van werkgevers
en werknemers in het taxi-bedrijf gehouden
zal worden, waarbij ook het hoofdbestuur
van den Centralen Bond van Transportar
beiders vertegenwoordigd zal zijn. Op deze
vergadering kunnen wederzijdsche voorstel
len behandeld worden.
Wanneer op deze bijeenkomst tot overeen
stemming zal zijn gekomen, zullen do onder
nemers hun voorstellen ter goedkeuring aan
B. en W. zenden. Men zal er tevens op aan
dringen hot aantal standplaatsen uit. te brei
den en de mogelijkheid te openen om iedere
standplaats rechtstreeks aan te sluiten op
het. telefoonnet. Ook heeft men overwogen
om alle kleinere taxi ondernemingen te vor
eenigen in een soort belangengemeenschap,
waarschijnlijk in den vorm van eon naamloo-
zc vennootschap, zooals dit te Amsterdam
het genval is."
MAXIMUMSNELHEID DER INTERLO-
CALE TRAMLIJNEN.
VOOR AMSTERDAM—ZANDVOORT 60 K.M.
De Staatscourant bevat een opgave van
door den minister van Waterstaat vastge
stelde maximum snelheden voor tramwegen.
Voor de lijnen HaarlemAmsterdam en
Haarlem—Zandvoort der N.Z.H.T.M. bedraagt
deze thans 60 K.M. per uur. Voor dc lijn
van Haarlem langs den Zijlweg naar Over
veen (5>. is zij 20 K.M., voor de lijn over de
Julianalaan naar Overeen '3> 35 K.M voor
de lijn Haarlem - Bloemendaal (2i 35. voor
de lijn Haarlem—Leiden 35
De snelheid voor de lijn Amsterdam—
Zandvoort van 60 K.M. is de ccnige in den
lande, die boven de 45 K.M. komt.
AANTAL ARBEIDERS
VERGIFTIGD?
VREEMDE GEVALLEN AAN DE HEMBRUG.
AMSTERDAM 24 Maart Naar wij verne
men ls gisteren een aantal arbeiders van de
Artillerie-Inrichtingen aan de Hembrug tij
dens de werkzaamheden ongesteld geworden
waardoor zij het werk moesten verlaten. De
ongesteldheid ging gepaard met brakingen en
andere, naar men denkt vergiftigingsver
schijnselen. Hoe groot het aantal arbeiders is
cat ongesteld geworden is konden wij niet
vernemen, r.och kon men ons hedenmorgen
aan de Artillerie-Inrichtingen mededelen
hoeveel arbeiders heden van het werk zijn
gebleven.
Door het Laboratorium voor Volksgezond
heid te Utrecht wordt ccn onderzoek inge
steld.