De splitsing in de S. D. A. P.
voltrokken.
Bestuurstactiek door het partijcongres goedgekeurd.
Bemiddelingspogingen tot het laatst.
HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE BLAD
DINSDAG 29 MAART 1932
De links-socialisten uitgetreden.
Een nieuwe partij opgericht.
Belangrijke congresdagen
te Haarlem.
Als het congres Zaterdagmiddag half twee
begint is de groote zaal van het Gemeente
lijk Concertgebouw stampvol. In de zijzalen
zijn logies- en inlichtingenbureaux ingericht
door de Haarlemsche Congrescommissie.
Van het gebouw hangt de roode vlag uit.
Voor den ingang wordt gevent met brochures
van den linker vleugel o a. ..Actie of Scheu
ring", met het linksche weekblad „De Fak
kel", met -.De Arbeid" van het N. A. S.
In de Begijnestraat staan vrij veel belang
stellenden.
Het podium in de groote zaal is versierd
met veelkleurige vlaggen en die van de So
ciaal Democratische Vrouwenclub, afdeeling
Haarlem. Het voltallige Partijbestuur heeft
daarvóór plaats genomen, met uitzondering
van den voorzitter, den heer J Oudegeest,
die echter later in den middag ten con-
gresse komt en naast den tweeden voorzitter
den heer W. H. Vliegen plaats neemt-
Deze behoudt de leiding van het congres,
daar de heer Oudegeest nog niet geheel
hersteld is.
Vertegenwoordigd zijn 496 afdeelingen van
de 711. die de partij telt. op het balcon kon
een beperkt aantal belangstellenden een
plaats krijgen.
W. H. VLIEGEN.
De voorzitter de federatie Haarlem, de heer
S. P. Doek, deelt namens de congrescom
missie mede, dat wegens het belang van het
congres daaraan geen attracties verbonden
zijn.
Bericht van verhindering is ingekomen van
prof. mr. W. A. Bonger en van den heer F.
v. d. Goes, wegens ongesteldheid.
Ir. J. W. Albarda: >,Wij
hebben ons zelf te blijven"
Ir. J. W. Albarda, leider der Tweede
Kamerfractie, politiek leider der Partij,
houdt het eerst een inleiding. Hij begint met
te zeggen, dat de S- D. A. P. uit alle crises
steeds versterkt te voorschijn is gekomen.
De tegenstellingen in den boezem der partij
betreffen niet haar doel. Het socialisme is
ons aller doel. Nooit was er dringender be
hoefte aan socialistische ordening. Het ge
schil gaat slechts over de wijze van verwe
zenlijking van dit doel. Buitenparlementaire
actie voor den strijd om de macht of niet. De
noodzaak van buitenparlementaire actie
wijst de partij niet in alle omstandigheden
af. Nu echter wel.
De heer Albarda schetst vervolgens het
ontstaan van het conflict.' De plannen der
linkerzijde noemt hij fantasieën, die wel
licht zouden leiden tot het fascisme Partij
en vakbeweging zijn groot geworden. Wij
mogen de resultaten van 40 jaar niet op het
spel zetten, om de tot wanhoop gekomen in
stincten van crisisslachtoffers te bevredigen.
De staatsmacht ligt voor ons niet op de
straat voor het grijpen. Het arbeidersbloed
is te goed om het in dezep hopeloozcn tijd
te vergieten. Men heeft te' kiezen tusschen
ons en de communisten. (Geroep: Zeer juist)
Toegeven zou ons het vertrouwen doen ver
liezen van honderdduizenden. De groei der
sociaal-democratie moet in Nederland ge
schieden door de grootste aanwinsten niet
van links, doch van rechts! Wij hebben
daarbij ons zelf te blijven.
De rede van den heer Albarda wordt met
groote kracht uitgesproken. Hij zet uiteen
dat de taak der S.D A.P. in crisistijd is het
volhouden van het verzet tegen de gevolgen
die nog jaren kunnen doorwerken. Positieve
winsten blijven in tijden van crisis uit. Dat
geeft weinig voldoening aan de onstuimige
strijdlust van vele jongeren. Daarom spreekt
men nu van onvruchtbaarheid en mislukking
Maar wat zou er gebeuren, indien in dezen
tijd partij en vakbeweging niet op haar post
waren? Strijd maakt de arbeiders sterker.
Alles duidt op den overgang van het kapita
lisme naar het socialisme. Maar het proces
is niet van korten duur. De studie daartoe is
ondernomen in het Partijbestuur.
In dezen tijd heeft de partij meer dan ooit
behoefte aan gesloten eenheid.
De heer Albarda gaat verder in op het ont
staan van het conflict. Hij zegt. dat de
congressen zich altijd zeer tolerant hebben
betoond. Spreker is nooit gebleken, dat par
tijgenoot Dc Kadt dc communistische partij
heeft verlaten, omdat hij opgehouden heeft
communist te zijn! (Luide bijval). De
breuk is gezocht door de links-socialisten.
Geen verzoeken tot de linksche groep kun
nen nu meer helpen. In een andere zaal in
deze stad houden de linkschen zich gereed
voor de vorming eener nieuwe partij! (Ge
roep: Schande! Gefluit.) Een schaduwpartij
treedt op als bedreiging van dit congres.
De heer Albarda noemt voorts de oplossing
die Amsterdam XI voorstelt, het voegen van
een discussieblad voor den linkervleugel bij
de bladen der Arbeiderspers, onaannemelijk.
Het Partijbestuur kan slechts toezeggen, de
abonnementsprijs van het discussieweekblad
„De Sociaal-Democraat" te verlagen, hetgeen
in de aanvulling zijner resolutie is voorge
steld. Met een bezwaard hart zijn wij allen
naar Haarlem gekomen. Doch een eind moet
en zal er nu aan komen!
Ir. J. W. ALBARDA
De rede van ir. Albarda wordt gevolgd door
luid en langdurig applaus.
P. J. Schmidt:
„Wij wenschen actie".
Nadat ir. Albarda een uur gesproken heeft,
is het woord aan den leider der oppositie, den
heer P. J. Schmidt.
De heer Schmidt constateert, dat het eeni-
ge punt van overeenstemming met den heer
Albarda is, dat er een eind moet komen aan
den huidigen onzekeren toestand. Wat het
neven-congres der links-socialisten in deze
stad betreft, hij acht deze voorbereiding bij
een dreigend royement plicht. Applaus ach
ter in de zaal). Spr. noemt als reden van zijn
uittreden uit het Partijbestuur de algemeene
houding van het P.B. tijdens de crisis. De
incidenteele dingen door Albarda genoemd,
zijn geen hoofdzaak. Als de partij meent, dat
wij met onze propaganda, die wij onder geen
enkel beding zullen stop zetten (luid rumoer),
onduldbaar zijn, dan zal het ook uitloopen
op een scheuring.
Uitvoerig geeft de heer Schmidt zijn op
vatting over de tactiek van het Partijbestuur
weer. Deze is, volgens spr.: afwachten tot dc
crisis voorbij is. In beginsel brengt men hier
mede geen andere boodschap aan de arbei
dersklasse, dan de bourgeoisie zelf. (Luid ap
plaus achter in de zaal».
Spreker vraagt aan het partijbestuur waar
het kapitalisme de ruimte, zal vinden om
weer uit deze crisis te komen. De ruimte is
er echter niet meer. De heer Schmidt baseert
zijn tactiek op een resolutie jan het congres
der socialistische Arbeiders Internationale te
Weenen in 1931, een resolutie, die volgens
zijn inzicht, tegengesteld is aan die van het
Partijbestuur der S.D.A.P. Het kapitalisme is
aan zijn einde gekomen.
Gedurende de rede van den heer Schmidt
is het af en toe rumoerig in de zaal.
Wanneer nu alles, aldus de heer Schmidt,
wat de congresvoorzitter noemde „geboem op
een hol vat", volgens ernstig besluit van
Weenen nationaal aan de orde gesteld zou
worden, waar en wanneer is dat dan hier ge
beurd? Men heeft alles nagelaten, wat het
herstel van het kapitalisme in den weg zou
kunnen staan. De tactiek van spreker en de
zijnen is geen speciale tactiek der linker
zijde. doch slechts wat de leden van het P.B.
ook bepleiten, maar niet uitvoeren. Op het
Utrechtsche congres, waar over de parlemen
taire politiek gezegd werd .Hoe kan ook
anders", is gevolgd de deelneming aan het
petitionnement van de Dagbladpers. Toen
spreker uit Weenen terug kwam. dacht hij,
dat de daar genomen resolutie toch wel zou
worden uitgevoerd. Voor een 40-urigo werk
week achtte men het echter nu den tijd niet,
zei men op het Rotterdamschc congres. Al
leen ter wille van de eenheid heeft hij daar
zijn mond gehouden. Dan moet men het
niet voorstellen of wij conflicten zoeken.
Spreker bestrijdt de communisten, wanneei
zij acties oproepen, die zij niet steunen kun
nen, maar wanneer zoon actie leeft onder
de arbeiders, dan heeft de verantwoordelijke
moderne arbeidersbeweging de taak om de
leiding te nemen,
De heer Schmidt beveelt obstructie in de
Kamer aan. het verwekken van een reëele
volksbeweging, die eenigen indruk maken zal.
De mogelijkheid van een groote actie bij de
oprichting der crisiscomités heeft men kapot
gemaakt.
Wat de verhouding tot de partij betreft,
véél meer dan één concessie hebben wij ge
daan, maar alle mogelijkheid van critiek
heeft, men ons ontnomen. Wij in de partij
vragen niets anders om in de partij te blij
ven werken dan het behoud van ons orgaan
„De Fakkel", waarvoor wij zelf verantwoor
delijk zijn. Het eenige. dat door ons over
wogen kan worden, is het voorstel van Am
sterdam XI.
Een voorwaarde is, dat wij ons onze week
ends niet laten ontnemen. Wij laten ons niet
voorschrijven met wie wij over vraagstukken
der arbeidersbeweging mogen samenkomen
en spreken. Indien het congres in dezen zin
een uitspraak doet, dan zullen ook de politie
ke royementen moeten worden ingetrokken,
ook dat van De Kadt (Applaus en rumoer).
De heer Schmidt onderwerpt sociaal
democratische politiek in andere landen aan
critiek en eindigt met op te wekken tot pro
paganda tegen de reformistische politiek in
de partij, zoolang deze daartoe de mogelijk
heid laat en anders: buiten de partij.
De rede wordt gevolgd door luid applaus
en veel rumoer op de tribune.
De voorzitter dreigt de tribune te zul
len laten ontruimen.
Het congres:
gemengde gevoelens.
Te 5 uur beginnen de discussies. 68 spre
kers melden zich aan. De spreektijd wordt
gerantsoeneerd tot 10 minuten per spreker.
Uit de discussies kunnen wij slechts het
een en ander aanstippen.
De heer M. A. Re in aid a, sprekende na
mens het gewest Noord-Holland Zuid
wenscht getuigenis af te leggen van den
goeden partijgeest in verschillende afdee
lingen. Het doet spreker leed, dat Schmidt
van deze mentaliteit zoo slecht op de hoogte
is. Ook spijt hem de enge kijk van
Schmidt op het kapitalisme nu. Wanneer wij
Schmidt volgen zal de massa der arbeiders
zich tegen ons keeren. De politieke belijdenis
van De Kadt is geen sociaal-democratische
belijdenis. De strijd dient te worden gevoerd
niet door straatdemonstraties doch door
machtsorganisatie.
De heer C. dc Dood (Amsterdam V)
houdt een met felheid uitgesproken rede.
Hij verwijt de partijleiding, dat er geen groo
te sterkmakende leuzen zijn. dat die eerst
„in studie genomen" moesten worden. Wij
hebben niet. den weerklank in het volk, die
wij noodig hebben. Dit is een verwijt aan
rechts zoowel als aan links. Spreker gelooft
niet, dat er in de partij een geest van ver
deeldheid is, het zou daarom dwaasheid zijn,
iemand uit te bannen.
DE KADT AAN HET WOORD.
In de avondzitting wordt aan den heer J.
de Kadt, die door ir. Albarda in zijn rede
betrokken is, een kwartier spreektijd toege
staan. Deze leider der oppositie zegt, dat het
bloeiend kapitalisme noodig voor een ge
leidelijk ingroeien in het kapitalisme, zooals
het voorgestaan wordt door het Partijbestuur,
niet meer komen zal. Wanneer gij geen mo
gelijkheden meer ziet om de massa's in be
weging te brengen voor den strijd om de
macht, dan is uw politiek ten doode gedoemd.
Spr. denkt er niet- aan om op zulke beschul
digingen als „Communistisch cellenbouwer"
ook maar een half woord te antwoorden.
Iedere ernstige hervormingspolitiek, iedere
ernstige verdedigingspolitiek is thans bij het
P. B. uitgesloten, omdat zij het kapitalisme
aantast. Alleen de buitenparlementaire actie
zal volgens den heer De Kadt eenheid bren
gen. De rede wordt gevolgd door applaus
achter in de zaal.
Bij de voortgezette discussie gewaagt de
heer P. van Gessel (Haarlem II) van de
moeilijkheden in zijn afdeeling om het par
tijleven te handhaven. Sprekers afdeeling
heeft alles doorgemaakt, wat Albarda heeft
geschetst. De ex-communisten, die in de af
deeling kwamen, erkenden daarin een zen
ding te vervullen te hebben. Het werken werd
onmogelijk, nooit trachtte de linkerzijde een
brug te slaan, men sloofde zich uit in het
aanwijzen van de scheidingslijn.
Voor de radicalere actie spreekt de heer
Lopez Dias (Hilversum), die gelooft, dat
het bij werkelijke kameraadschap in de par
tij nog wel zal losloopen.
Verwijten aan het Partijbestuur in heftl-
geren vorm komen van de heer Maurits
(Rotterdam VII), zooals ook de heer
Francken (Amsterdam VI» zich teleur
gesteld gevoeld over te weinig actie.
De heer Van der Kief* (Bussum) acht
het een geestelijk verlies enthousiaste jonge
ren niet in de partij te houden. De heer Sam
de Wolff (Amsterdam) verdedigt het be
kende voorstel Amsterdam XI. Hij zegt het
standpunt van do minderheid volko »en te
kunnen begrijpen, acht het een depressie-
verschijnsel en is overtuigd, dat als er en
nieuwe hausse zal komen, de partijgeschillen
zullen afnemen. Hij onderschrijft den eisch
van opheffing van het linksche blad. doch
dan heeft de meerderheid de minderheid de
volledige vrijheid van het woord te geven.
Nog verschillende afdeelingen verklaren
de linksche partijgenooten niet te willen
missen en bepleiten een gematigder houding
aan beide zijden, andere scharen zich ten
volle achter het partijbestuur.
Te elf uur wordt het congres verdaagd tot
Zondag.
Zondag.
Zondagmorgen komen opnieuw eenige af
deelingen verklaren de radicale socialisten
als goede partijgangers te waardeeren, hei
seen eenig rumoer en applaus op de tribune
verwekt.
De heer Ren gel ink, voorzitter van den
modernen textielarbcidersbond „De Een
dracht" te Enschedé houdt echter een felle
rede tegen den heer Schmidt.
Gedurende de rede van den heer Renge-
link is-het zeer rumoerig in dc zaal.
Een felle rede. doch van links standpunt,
houdt ook de heer K. R. van Staal (Gouda)
die hoopt, dat het congres in groote meer
derheid zal vorderen, dat men zal uittreden
uit het Nationaal Crisiscomité.
Technisch voortreffelijk is ie rede van
den heer Hein van Wijk (Heemstede».een
der jongeren. Hij bepleit een proletarische
eenheid, die er volgens het huidige stelsel
niet gekomen is. Spr. wil een positief werk
program en aanneming van het voorstel Am
sterdam XI
De heer G. J. Zwertbroek (Laren-Bla-
ricum) heeft, hoewel behoorend tot het
„centrum" ook tal van grieven tegen de
partijleiding. Te 11 uur Zondagmorgen deelt
de voorzitter mede, dat van TH afdee
lingen. die zich thans opgegeven hebben, ér
30 gesproken hebben. De heer F. van der
Goes, behoorend tot de oppositie, is ter ver
gadering gekomen en heeft eveneens het
woord gevraagd. Besloten wordt, den heer
v. d. Goes liet woord te verleenen. nadat tot
half een de discussies zijn voortgezet.
De heer Swaters (Gorkum) begint zijn
toespraak met: „Partijgenooten en Ersatz-
communisten", waarop gefluit en een enorm
tumult achter in de zaal ontstaan. De voor
zitter herstelt de orde zeer spoedig. De
heer S w a t e r s houdt- een warm pleidooi
voor het partijbestuur, die luiden bijval voor
in de zaal en beroering achterin doet ont
staan.
Nog tal van afdeelingen maken hun wen
schen kenbaar, waarvan de strekking in het
algemeen is, dat men het partijbestuur
steunt, doch dat men op enkele punten er
wel iets meer van verwacht, voorts dat men
gaarne de eenheid in do partij wil bewaren
De heer F. van der Goes doet een voor
stel om hem een uur het woord te verleenen
Besloten wordt hem na de pauze een uur
toe te staan.
DE HEER F. v. d. GOES NEEMT
AFSCHEID.
Als de middagzitting begint is ce stemming
merkbaar gespannen. Er gaan allerlei ge
ruchten over een compromis.
Onder doodsche stilte begint de heer Van
der Goes te spreken. Hij zegt. dat hy voor
het laatst de vergadering als partijgenooten
toespreekt-, (Een stem: Is het ai zóó ver?)
Met mijn vrienden van „De Fakkel" zegt
spr. sta ik hier als een beschuldigde, als
iemand, waarop de partijleiding de zwaarste
Straf wil toepassen, die mogelijk is. Men wil
mij en de anderen royeeren. (Stemmen uit
het P.B.: Niet waar
Een wonderlijke loopbaan heeft spreker
achter zich: Een royement aan het begin,
een royement aan het eind. Sprekers memoi
res zouden kunnen heeten: „Tusschen twee
royementen". Veertig jaar geleden werd hij
geroyeerd door de Sociaal Democratische
Partij.
De heer v. d. Goes voert aan, hoe uit dit
royement de S.D.A.P. ontstond en> ontwik
kelt- de gedachte, dat scheuring maken niet
altijd als zoo iets verkeerds te beschouwen is.
In de politiek in Duitschland en Engeland
meent hij voorbeelden te zien. dat de min
derheid, die het verwijt treft van scheuring
te maken, altijd spoedig in het gelijk ge
steld wordt. In de Engelsche politiek vindt
hij het bewijs, van de onjuistheid van het
op zich nemen van regeeringsverantwoor-
«delijkheid.
Spreker vraagt, of er eenige partij is in do
internationale arbeidersbeweging, die haar
ontstaan niet aan een scheuring te danken
heeft. Aan het feit, dat ook do S.DA.P. in
1894 een klein groepje was ontleent spreker
zijn aansporing, dat de minderheid zich nooit
late ontmoedigen.
Zeer ontroert eindigt de bejaarde mede
oprichter der S.DA.P. hiermede aijn in de
grootste stilte aangehoorde rede van meer
dan een uur, die gevolgd wordt door donde
rende toejuichingen achter in de zaal. Op
het balcon ontstaat een groote beweging.
F. VAN DER GOES
De voorzitter herstelt de orde.
BEMIDDELING.
De Voorzitter deelt mede, dat inge
komen zijn twee voorstellen uit de vergade
ring, Het eerste is ingediend door 97 afdee
lingen en strekt ter vervanging van de
punten 611 van de Partijbestuursresolutie,
welke de maatregelen tegen de linkerzijde en
„De Fakkel" omvatten.
Eerste ondertcekenaar is de heer V a n d c r
K i e f t te Bussum. Het voorstel beoogt de
waarborgen van de vrije meeningsuiting, de
oprichting van een nieuw weekblad „Tactiek
en Beginsel", waarbij vertegenwoordigers
van verschillende richtingen te becordeelen
zullen hebben, wat opgenomen wordt, voorts
plaatselijke en gewestelijke bijeenkomsten
ter verdieping van het inzicht in de partij,
waarbij <ie verschillende richtingen gelegen
heid tot meeningsuiting zal worden gege
ven, erkenning van het recht van week-ends,
doch onthouding van handelingen welke de
eenheid der partij in gevaar brengen, het
staken van de uitgave van bladen van ver
schillende richting, ongedaan maken van de
royementen om redenen van tactiek-verschil
len uitgesproken.
Het tweede voorstel, onderteekend door
den heer Boom s m a. Utrecht en verder in
gediend door 99 afdeelingen, stelt voor in
plaats van „De Sociaal Democraat" uit te
geven een nieuw discussie-orgaan onder
leiding van een hoogstaand en bekwaam
hoofdredacteur uit het centrum der partij,
terzijde gestaan door twee redacteuren uit de
Fakkelgroep en twee van andere richtingen,
welk blad een zoo ruim mogelijke versprei
ding zal worden gegeven.
De heer Van der Kicft verdedigt het
eerste voorstel op verzoek van den heer S.
de Wolff, omdat- deze door de rede-van der
Goes zeer terneergeslagen is. Gevraagd wordt
dat men om de ronde tafel gaat zitten, en
het. P.B. na korte beraadslaging liet congres
advies uitbrengt. Gevraagd wordt dus niet
anders dan na het spreken van den man die
vergrijsd is in den strijd.,... (Er ontstaat
een geweldig rumoer, eindigend in demon
stratief handgeklap. Dc Voorzitter kal
meert. de congressisten). De heer Van der
K i e f t doet een beroep op het socialistisch
gevoel. (Nieuw rumoer).
De heer Boomsma het tweede voorstel
verdedigende, verduidelijkt, dat Schmidt en
De Kadt om psychologische redenen niet in
de redactie van „De Sociaal Democraat" te-
rugkeeren. daarom moet een nieuw discussie
orgaan geschapen worden.
De partii-leiding:
buigen of breken!
Tegen vieren Zondagmiddag komt de
partijleiding aan het woord voor dc replie
ken.
De heer E. Kupers (N.V.V.) geeft een
rechtvaardiging van het zitting nemen in het
Nationale en ce plaatselijke crisiscomités. De
steun heeft niet het karakter van weldadig
heid. doch is overheidssteun.in weiker uit
voering de vakorganisaties nu zijn ingescha
keld. De heer Kapen wordt herhaaldelijk
door heftige interrupties van den heer Van
Staal onderbroken. Het debat neemt zeer
scherpe vormen aan. Er hecrscht groote bc-
INGEZONDFN MEDEDEFLINGEN
a 60 Cts. per regel
STOFZUIGERHUIS MAERTENS
Barteljorisstraat 16 Telefoon 10756
VAMPYR STOFZUIGERS 98.-
weging in de zaal. De rede van den heer
Kupers wordt luide en langdurig toegejuicht.
De heer Van Eek. Leiden Partijbestuur)
acht de maatregelen tegen de linkerzijde wel
gerechtvaardigd, maar niet deugdelijk Zijn
afwijkende meening is. dat hij voor een ronde
tafelconferentie is. Hij ziet geen bezwaar in
een terugkeer van Schmidt in het P. B. De
dat Van Eek meent, dat de tijd gekomen
is om aan de orde te stellen dc liquidatie
van het kapitalisme, en een geleidelijk terug
trekken uit de verantwoordelijke posities.
Hij hoopt, dat onder den invloed van de om
standigheden de meer radicale denkbeelden
ingang zullen vinden.
Dr. WIBAUT STEUNT HET COMPROMIS.
Vervolgens spreekt dr. F. M. Wlbaut
(Partijbestuur). Hij wordt met langdurig en
warm applaus begroet.
Dr. F. M. WIBAUT
Hij zegt naar he: congres te zijn gekomen
om te doen wat hy vermag om scheuring
te voorkomen, omdat deze niet noodig is.
Zijn vriend Van der Goes, heeft hem
dit niet gemakkelijk gemaakt. Spreker ver
duidelijkt, dat de partij het bouwen van een
partij in de partij .niet verdragen kan. Hij
betwist de tegenstelling, die Schmidt zag
tusschen de resolutie van het P. B. en dc
Weensche resolutie. Wat het sociallsatierap-
port betreft, dit dient aangevuld te worden
niet het brengen van het bankwezen onder
de socialisatie, hetgeen men tien jaar geleden
in Nederland niet noodig achtte
Er kan een tijd zijn, dat straatdemonstra
ties, zelfs een revolutie noodig zijn, doch een
ordening, die moet worden opgebouwd, kan
niet geschieden door revoluties. Spr. meent
dat S.A.I, en I.V.V. een plan moeten maken
dat de regeerlngen door dwang, desnoods door
een revolutie, moeten aanvaarden. Wanneer
dat jaren moest duren zou spr. voorstellen
de resolutie van het. P. B. te verwerpen. Spr.
behoort tot hen, die om zoo te zeggen den
eenen dag reformist zijn cn den anderen
revolutionair
Hij gelooft, dat dit de goede sociaal-demo
craten zijn. Spreker had liever oen bijblad bU
de Arbeiderspers gezien, doch hij wil de motie
v. d. Kieft daan-oor in de plaats stellen. De
royementen zullen nader moeten worden be
zien.
Dc heer Wibaut eindigt met te zeggen, dat
hij nog hoop heeft
Ds. W. Banning (Partijbestuur) houdt
een gloedvolle redevoering waarin hhlj zegt,
dat het verlossende woord moet komen niet
door een resolutie op papier, maar door een
moreele gezindheid. Indien wij elkaar niet
beschouwen als volwaardige socialisten, dan
wordt het verlossende woord niet gesproken.
(De vergadering, tot ontzaggelijk enthou
siasme gebracht, herhaalt de laatste woorden
in koor).
De heer J. W. Matthijsen (Partijbe
stuur) vraagt, dat de linkerzijde zich volledig
richt naar den oproep van Banning.
De heer E. Boekman (Partijbestuur),
hoofdredacteur van „De Sociaal-Democraat"
zegt, dat Van der Goes niet aangetoond
heeft, waarom hij de party, wier geestelijke
vader hy is, gaat verlaten. Spr. wenscht niet
het odium te dragen te behooren tot hen, die
v. d. Goes uit de partij dry ven. Van der Goes
gU zyt begonnen in de S.DA.P. en gy moet
ook uw leven eindigen in de S.DA.P. (Luid
applaus). Spreker verdedigt zyn beleid als
hoofdredacteur.
Het congres wordt te half zeven geschorst
tot 's avonds.
Zondagavond.
De avondzitting moet de beslissing bren
gen. Het woord is aan den partysecretaris
den heer C. Woudenberg, die een krach
tig pleidooi houdt ter verdediging van de
actie, uitgegaan van het Party bestuur. Voort
durend bestookt uit eigen partij, was het
schier oifmogeiljk te blijven werken.
De he<-r J. F. Ankersmit 1 Partijbestuur)
politiek hoofdredacteur van Het Volk, ver
dedigt wat hy schreef over de crisiscomités.
De heer J. J. de Roode, redacteur-
buitenland van dc Arbeiderspers, handhaaft
zyn Inzichten tegenover v. d. Goes.
Ir. ALBARDA WIJST BEMIDDELING AF.
Om over tienen komt lr. J. W. Albarda
.aan het woord. Hij zegt. dat de rede van
Schmidt had moeten zijn een program
redevoering, een ontvouwen van het program,
dat hij zou uitvoeren, als hy de macht in
handen zou hebben gekregen cn tevens een
rechtvaardiging. De Kad: on v. d. Goe.=; heb
ben dit gevoeld, doch zy zyn er niet in ge
slaagd het aan te vullen. Van der Goes lever
de critiek op do Engelsche en Duitschc party
maar wat heeft de Nederlandsche daarmee
te maken? (Luid applaus). Spr. bevestigt in
vele opzichten zyn eerste redevoering. HIJ
wist niet. dat Schmidt zooveel respect had
voor het congres te Weenen. waar hij voort
durend in de oppositie verkeerde.
Wat socialisatie van het bankkapitaal be
treft. in Nederland komt juist nu deze zaak
aan de orde. Verschillende afgevaardigden
verwyt spr. onvoldoende onderzoek bij het
uiten van hun grieven, Spr. weerlegt zc met
feitenmateriaal.
Hy zegt dat de verantwoordelijke sociaal
democratische partij niet tot wankelen mag
worden gebracht door allerlei groepen en
klieken. Dc vrijheid van het woord was ner
gens grooter dan in dc S.D A.P. (Een stem:
Was). Het voorstel v. d. Klef te is voor het
Partijbestuur onaannemelijk, omdat het de
sanctie der party hecht aan wat zij juist
afkeurt
Spr. leest een brief voor, waarin de he«fi
