Van Frieschen bodem.
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 27 MEI 1932
HEEMSTEDE
RAADSVERGADERING
De Stichting; „Heemsteedschc
Sportparken" tot stand ge
komen. Wegenaanleg ten
O. van Glipperweg en Achter
weg, aangenomen.
Vergadering van den Raad der gemeente
op Donderdagavond, onder leiding van den
burgemeester, Jhr. J. P. W. van Doorn.
Beëediging nieuw
raadslid.
Het nieuwe raadslid, de heer L. At te ma
(C.H i wordt becedigd en door den voorzitter
met zijn benoeming geiukgewenscht.
Ingekomen stukken.
Ingekomen is een adres van 23 Mei 1932. van
J M Negrijn te Heemstede e.a. waarbij be
zwaar wordt gemaakt tegen de voorgestelde
onttrekking aan den publieken dienst van het
gedeelte van den Achterweg gelegen yusscher.
d" Dastor'e der Nederlandsch Hervormde
Kerk en den Glipperweg.
Besloten wordt dit te behandelen bij punt
10 der agenda 'aanleg van wegen ten O. van
Glipperweg en Achterweg).
Regeling tewerkstelling
werkloozen.
Ingekomen ls voorts een brief van den Chr
Natinalen Bouwvark arbeidersbond in Neder
land. houdende mededeellng dat de tewerk
stelling van werkloozen onregelmatig plaat
vindt en waarbij verzocht wordt daarin ver
andering te brengen.
B. en W. stellen voor dezen brief voor
kennisgeving aan te nemen.
De heer 'Dissolkoen (OJS.P.) vraagt
wanneer B. en W. de commissie terzake zul
len benoemen, die ze eenige maanden geleden
hebben aangekondigd. Spr. wil dit voorstel
aanhouden tot die commissie is benoemd
De heer Van der Linden (R.K) vindt
ook dat de tewerkstelling regelmatig moet
plaats hebben met toepassing van een rouleer
systeem. voor allen.
De heer Van der Erf 'R.K.) kan zich
voor-tellen dat er eenige ontevredenheid ter
zake heerscht.
De hoor De Tello 's.d.>a.p.) zegt da
adressar'en verzuimd hebben met feiten de
onregelmatigheid aan te tooncn.
Wethouder Dr. Droog (R.K) geeft een
uiteenzetting. De losse werklieden werken in
groepen onder leiding van vaste werklieden.
Zij die wat langer aan het werk worden ge
houden, zijn de menschen die leiding kunnen
geven. Anders zullen de werken nog meer
geld gaan korten en kunnen zij niet. op tijd
en niet behoorlijk gereed komen. Maar in
't algemeen -moet natuur lijk het rouleer
systeem zooveel mogelijk worden toegepast
Wat d? commissie aangaat waarover de lieer
Disselkoen sprak: er moot nog nader blijken
wat het, ministerie doet inzake de Arbeidsbe-
middelingswet en B. en W. informeer en ook
nog jjlj, andere, gemeenten, B. en W. zullen
zoo 'spoedig mogelijk met het gevraagde
reglement voor de wenkiooshcidscommissie
komen.
De heer Diss el-koen (S.D.A.Pzou toch
gaarne weten hoeveel nu aan .werkverschaf
fing wordt betaald cn hoeveel eenige maan
den geledei)
Wethouder Dr. Droog (R.K.) zegt dat het
aantal werkloozen van 120 tot 77 is terug-
gelonpen.
Het voorstel-D isse 1 k oe n ("aanhouden
tot de 'commissie voor de werkloosheid gefor
meerd is en haar advies gegeven heeft) word'
verworpen met 10 tegen 5 stemmen.
Het adres wordt nu voor kennisgeving aan
genomen. (De heer Disselkoen*stemt tegen)
Straatnamen
Aan de orde komt het voorstel betreffende
■het geven van namen aan wegen, straten en
pleinen
De heer Rijk es (VB.) had liever dat
korte lanen, die eigenlijk samen één laan
vormen, ook maar één naam kregen.
De Voorzitter vreest dat dit toch ook
bezwaren zou geven.
De namen dn de musici-buiurt worden
vastgesteld, met wijziging van „Van Beet
hoven" in ..Beethoven".
De namen van de „Vogelbuurt" worden nog
aangehouden ter wijziging.
Stichting voor beheer
der Sportterreinen.
Behandeld wordt het voorstel tot oprich
ting van een stichting voor beheer der sport
terreinen.
De heer Rijk es (VB.) heeft geen voor
stel gezien om een plaatsvervanger aan te
wijzen voor den voorzitter. Verder heeft spr.
in het voorstel de taak van de penningmeester
niet omschreven gezien.
De heer De Tello 'SB. AP.) vindt den
naam der stichting niet gelukkig gekozen
Voorts vraagt spr. welk systeem heeft voor
gezeten bij de samenstelling der commissie
van beheer. In die commissie moet toch ook
de voornaamste huurder (..R.C.H.") vertegen
woordigd zijn. Ook de rentmeester van het1
grondbedrijf behoort in deze commissie zit
ting te hebben.
De functies van secretaris en penningmees- I
ster behooren voorts niet in één persoon ver-
eenigd te zijn. Spr. heeft cr ten slotte be
zwaar tegen dat B. en W. al imperatief wil
len vaststellen dat de penningmeester-admi
nistrateur bezoldigd moet zijn. Het zou toch
kunnen zijn dat men iemand vond, die dit
werk belangeloos wil doen. Men be pale dus.
dal een vergoeding kan gegeven worden.
De heer Di s s e 1 k o e n (SiXA.P.) is teleur
gesteld door het voorstel van B. en W.. die
het sportpark geheel onttrekken aan de recht-
streeksc-he controle van den Raad. Het Sport
park moet ln rechtstrceksch gemeentebeheer
komen.
Dit voorstel wordt niet ondersteund en
komt dus niet in behandelLng.
De heer Van Unen (V.B.) juicht de
voordracht van B. en W. toe. Het bestuur
dat er komt is toch altijd verantwoording
schuldig aan B en W. Bovendien kan e>lk
raadslid ook altijd B. en W. ter verantwoor
ding roepen over hun controle over de com
missie van beheer. Met de opmerkingen van
den heer De Tello kan spr. het over 't al
gemeen eens zijn.
eWthouder Van de Po 11 (C.H.) verdedig:
den naam der stichting Maar wil men een
kortoren naam dan heeft spreker daartegen
geen bezwaar.
f Besloten wordt tot den naam „Heemsteed-
sche Sportparken".
Wethouder V a n d e P o 11. vervolgende, zegt
dat de vice-voomtter den voorzitter zal ver
vangen. Betreffende de samenstelling der
commissie zou spr. nog geen namen willen
noemen. Die samenstelling wordt nog over
wogen. B. en W. zouden liever niet-leden
van vereenigin-gen willen aanwijzen in de
commissie van beheer. Een kleine vergoeding
van secretaris en penningmeester of secreta
ris-penningmeester (tegen de splitsing heeft
spar. niet zooveel bezwaar) acht spr. wel ge-
wenscht. Maar men kan bepalen dat die
functionarissen kunnen worden bezoldigd.
Besloten wordt dat er een voorzitter, een
secretaris en een penningmeester zal zijn.
Het voorstel van B. en W. wordt met boven
genoemde wijziging aangenomen.
Wegenaanleg ten O. van
den Glipperweg.
Behandeld wordt het voorstel tot ruiling
van grond en aanleg van wegen ten O. van
den Glipperweg en den Achterweg.
De heer Audretsch (Vrijz.) oppert be
zwaren. hoofdzakelijk van finar.cieelen aard
De grond, tegenover de begraafplaats zal geen
geschikt bouwterrein vormen Het zal goed
zijn. te voldoen aan het verzoek van den heer
Negrijn es.
De heer Rijk es (V.B.) is het hiermede
eens en vindt den aanleg der wegen te
grootsch opgezet. De groote tweede weg A
(van den Glipperweg tot de Javalaan meet
alleen worden aangelegd tot de tweede entree
van de Sportparken, met links een restaurant
en rechts een parkeerterrein.' Spr. doet een
daartoe strekkend voorstel.
De heer Van den Heuvel (A.R.) sluit
zich bij den heer Jtijkes aan. De behoefte
aan een bouwterrein ter plaatse is niet ax>o
groot. Voorts heeft spr. om financi-eele redenen
ook bezwaren tegen den nieuwen grooten w°g
en stelt voer dien voorloopig weg te laten.
De heer Disselkoen O .SP.) juicht het
voorstel van B. en W. toe. Een goede weg
ook van den Haarlemmermeer naar de Sport
parken is zeer gewenscht.
De heer At te ma (C.H.) meent dat als de
bedoelde wegen worden aangelegd, dit de
Zondagsrust in Heemstede ten zeerste zal be
vorderen. Ook vormt de aanleg der wegen
een goed object voor werkverschaffing. Spr
is dus vóór het voorstel van B. en W.
De heeren Van der Erf (R.K.) en Jonck-
bloedt (R.K.) kunnen zich ook met dit
voorste] vereenigen.
De heer Van Unen (V.B vindt in ver
band met de Sportparken goede wegen er
heen noodzakelijk. Maakt men een halven
weg, dan krijgt men ook geen bouwterrein.
Wethouder Dr. Droog (R.K.) meent dat
de geopperde bezwaren door eenige leden al
voldoende weerlegd zijn. Spr. verdedigt het
voorstel van B. cn W. nog nader en behandelt
eenige bijzonderheden
De heer D c B o e r .(R.K.) wil den Achterweg
behouden met een verbod voor rijwielen en
auto's van weerzijden.
De heer Rijk es (V.B. blijft het project
financieel te groot vinden en handhaaft zijn
voorstel.
De heer Audretsch (Vrijz.) stelt voor.
den Achterweg niet voor het verkeer af te
sluiten.
Het voorstel-Rijkes wordt verworpen me.
1 tegen 4 stemmen, hst voorstal van B. en W.
met, 11 tegen 4 stemmen aangenomen.
Hot- adres-Negrijn c.s. wordt voor kennis
geving aangenomen.
Bij de
ComptabilitcitsbesTuitcn
verwijt de heer Van Unen (V.B.) B. en W.
een te Optimistische» blik op de post
voorzien". Verder geeft. sur. als zijn mee
ning 'te kennen, dat bij de werkverruiming
door een grooto categorie niet met voldoenden
ijver wordt gewerkt.
De heer Dis se lk oen en De Tello
meenen, dat de heer Van Unen deze opmer
king niet in den Raad had moeten maken,
maar zich direct tot de leiders van het werk
had moeten wenden.
De heer Van der Erf (R.K.) herinnert
er aan dat vele van die arbeiders niet in
hun eigen vak werkzaam zijn.
De heer Van Unen achtte zijn opmer
king in het belang der gemeente en der werk
verschaffing.
Hierna sluiting.
Zonder hoofdelijke
stemming
langhebbenden waarborgen voor hun rech
ten heeft gegeven, die bij een andere aan
wijzing van bestemming en met name bij
een bouw- en wegenplan. als waarop de raad
de weigering steunt, ontbreekt".
M. a. w. alleen als de bestemming hetzij
in een uitbreidingsplan (art. 36 der Woning
wet), hetzij bij een voorschrifft met betrek
king tot zoowel den aard van de bebouwing
als het gebruik van gronden, in de bebouw
de kom gelegen (art. 43 Woningwet), niet is
vastgelegd, kan een ongewenschte bebou
wing, b.v. van een fabriek in een dichtbe
volkte woonwijk, niet worden tegengegaan.
Aangezien evenwel uitwerking van een uit
breidingsplan of van een voorschrift, be
doeld bij art. 43 der Woningwet, vrij veel
tijd vordert, gedurende welken een zeer on
gewenschte bebouwing tot stand kan komen
heeft de wetgever (art. 6 lid 4 der Woning
wet) een middel aan de hand gedaan om
tegen dit euvel te waken. Bepaald wordt n-1.
in genoemd artikel, dat de beslissing op een
verzoek om vergunning, dat is ingekomen,
nadat een besluit, als bedoeld in ar
tikel 36 vierde lid, ter openbare ken
nis is gebrachtbij beslut van Bur
gemeester en Wethouders (wordt) aange
houden tot de beslissing over 't plan .on
herroepelijk is geworden of het besluit, als
bedoeld in artikel 36 vierde lid, vervallen is.
Artikel 36 vierde lid luidt:
„De gemeenteraad kan bepalen, dat de
vaststelling of de herziening van een plan
van uitbreiding voor de gemeente of een be
paald deel der gemeente wordt voorbereid.
Het hoofd van het gemeentebestuur brengt
zoodanig besluit onverwijld ter openbare
kennis; het besluit vervalt, indien niet bin
nen een jaar na de dagteekening daarvan
overeenkomstig het bepaalde in artikel 37,
tweede lid, het ontwerp van het plan ter in
zage is gelegd".
HET COLLEGE VAN B. EN W.
DE HEER J. C. LAAN TREEDT AF ALS
WETHOUDER.
werden in den loop der zitting aangenomen
de in dit blad vermeide voorstellen betref
fende: vaststelling rooilijn-verordening Zuid
zijde Raadhuisplein en Van Merleniaan
vaststelling verordening volgens art. 43 van
de Woningwet voor het Raadhuisplein;
schatting terreinen van- en uitnemen ter
reinen uit het grondbedrijf; verbreeding van
den Glipperweg en aanleg van wegen ten
Oosten van dien weg; onderhandse he verhuur
van terreinen ten O. van den Glipperweg en
overeenkomst met Haarlem inzake de Vleesch-
keuringswet.
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd: W. Kres en A. de Redelijk
heid. W. A. Bulters en J. W. M. Huijg: G
v; d. Reep en A. H. Waasdorp; C. Ouweland
en M. M. Poldermann; W. E. Prins en M.
Rollmann.
Getrouwd: G. Leuven en H. de Groot; A.
Stoker en H. v. Dusschoten; B. Miedema en
A. F G. Keunc. J. Poen en A. Sanberg.
Bevallen: H. V. M. TeeuwenDraaisma, d.
W. v. ZijlBerendsen, zn. M. J. C. Santen
Muller, d. M. P. FlorisSmit. d.
Overleden: L. A. v. Marle. 82 jaar. Wed. J
de la Hayzc. J. B. Dinkelaar, 62 j. geh. met
M. P de Haas.
Naar wij vernemen heeft de heer J. C. Laan
bedankt als wethouder van de gemeente
Bloemendaal. Omtrent de reden van zijn be
sluit wilde de heer Laan ons op hetloogen-
blik nog geen mededeelingen doen. In de
eerstvolgende raadszitting zou het wel blij
ken, zoo zei hij. Wel verklaarde hij als lid
van den gemeenteraad te zullen aanblijven.
Van andere zijde vernemen wij evenwel,
dat de reden van het aftreden vermoedelijk
gezocht moet worden in het feit, dat het be
leid van den heer Laan als wethouder (hij
beheerde de financiën-) niet die sympathie in
den raad en in het college van B. en W. on
dervond waarop hij meende aanspraak te
kunnen maken.
Zaterdagmiddag vergadert de gemeente
raad ook ter bespreking van de werkloozen-
zorg. De agenda vermeldt nog niet de be
noeming van een nieuwen wethouder.
Wel hebben B. en W. het volgende schrijven
aan de raadsleden gezonden:
De heer J. C. Laan heeft medegedeeld, dat
hij ontslag neemt als wethouder en heeft
ons verzocht dit ter uwer kennis te bren
gen.
Het is intusschen toch mogelijk, dat de
wetihoudersverkiezing aan de orcle gesteld
zal worden. Eveneens werd het door een in
gewijde mogelijk geacht, dat voor de han
gende moeilijkheden een oplossing gevonden
wordt, waarin de heer Laan aanleiding zou
kunnen vinden op zijn bedanken teruig te
komen.
Indien er een nieuwe wethouder moet
gekozen worden, achtte onze zegsman het
waarschijnlijk dat de keuze zou vallen op
den heer J. A Prinsewberg, architect, lid
van de grootste (de R.K.) raadsiractie.
a. mag het totale gezinsinkomen niet
meer dan 32 per weck bedragen;
b. moeten gehuwden minstens 11,2 jaar
en ongehuwden minstens 2 jaren in-de ge
meente woonachtig zijn;
c. moet de gegadigde ten minste twee
weken, onmiddellijk aan de tewerkstelling
voorafgaand, bij de arbeidsbeurs als werk-
looze zijn ingeschreven;
d. moet de gegadigde bij een werkloozen-
kas zijn aangesloten.
8. Door tewerkstelling bij de werkver
schaffing mag het totale gezinsinkomen niet
meer dan 32 per week bedragen
9. Zij, die 65 jaren of ouder zijn, komen
niet voor tewerkstelling in aanmerking.
10. Bij gebleken onwil om de hem opge
legde taak te volbrengen of een aanbod tot
tewerkstelling van derden te aanvaarden
kan de betrokkene bij de werkverschaffing
ontslagen en niet meer tewerkgesteld wor
den
De Commissie voor Sociale Aangelegenheden
kennis genomen hebbende van het' voorstel
van B. cn W., om, met intrekking van de
bestaande regelingen, een nieuwe regeling
inzake tewerkstelling van werkloozen bij de
gemeentelijke werkverschaffing vast te ste.-
len, daarop neerkomende, dat gehuwde werk
loozen in den vervolge ten hoogste f 51.84 ii
drie weken of f 17 28 per week, en once
huwde werkloozen ten hoogste f 34.56 drie
weken of 11.52 per week. bij de „werkver
schaffing" zullen verdienen, heeft met meer
derheid van stemmen (voor zijn de heeren
Noorman en Bolleman en Jagen de heer
Bornwa'.er) uitgesproken, dat zij het betreurt-,
dat de Commissie niet in de gelegenheid is
gesteld haar standpunt en inzicht kenbaar
te maken vóórdat het voorstel aan de raads
leden werd toegezonden
Voor het geval het voorstel van B. en W. in
hoofdzaak is gegrond op bezuinigingsover
wegingen, wil hot aan de commissie voorko
men, dat de gemeen te financ -en van Bloe
mendaal vooralsnog met zoodanige zorgen
baren, dat tot dergelijke zeer ingrijpende en
voor de betrokkenen funeste maatregelen
moet worden overgegaan, terwijl zelfs indien
de financieele toestand der gemeente wél
drong tot buitengewone maatregelen, h.i
veel beter op andere uitgaven ware te bezui
nigen.
Het moet uitgesloten worden geacht dat
een gezin, hoe bescheiden ook de huishou
ding voerende, met een inkomen van iets
meer dan f 17 per week rond kan komen.
Verder wordt er nog op gewezen, dat tot
nu toe door de werkloozen in hoofdzaak pro-
ductleven arbeid werd verricht, waarvan b.v.
de toestand der wegen in deze gemeente een
sprekend bewijs is
GEMEENTERAAD
Er wordt een openbare vergadering van
den raad der gemeente Bloemendaal ge
houden op Zaterdag 28 Mei 1932 te 14 ure
Cs nam- 2 uur) in het raadhuis te Overveen.
De agenda luidt:
1 Vaststelling loonregeling voor tewerk-
gestelden
2. Vaststelling besluit tot voorbereiding van
een uitbreidingsplan voor die gedeelten der
gemeente, waarvoor zulk een plan nog niet
bestaat.
WERKLOOZENZORG.
EEN NIEUWE STEUNREGELING.
BLOEMENDAAL
HET UITBREIDINGSPLAN.
OM ONGEWENSCHTE BEBOUWING TE
ONTGAAN.
B. en W. stellen den raad voor te bepalen,
dat de vaststelling van een plan van uit
breiding voor die gedeelten der gemeente,
waarvoor zulk een plan nog niet is vastge
steld, wordt voorbereid.
In de toelichting wordt gezegd:
Krachtens Koninklijk Besluit van 18 April
1932 werd een besluit van den raad vernie
tigd oa op grond van het feit. „dat het in
strijd met de Woningwet is andere aanwij
zing van bestemming dan in een uitbrei
dingsplan als grond voor weigering van een
vergunning te bezigen, omdat 'de wet met be
trekking tot een uitbreidingsplan aan de be-
B. en W. stellen den raad voor, onder in
trekking van zijn vorige besluiten te dien
aanzien, vast te stellen de volgende regeling
in zake werkloozenzorg:
Steun aan werkloozen in den vorm van
werkverschaffing wordt verleend op de vol
gende wijze:
1. Elke tewerkgestelde zal een werktijd
hebben van ten hoogste 32 uur per week, met
dien verstande, dat burgemeester en wethou
ders kunnen bepalen,
a dat een periode van 3 x 32 uren ver
deeld wordt over 2 x 48 uren;
b. dat voor speciale categorieën de werk
tijd gewijzigd wordt met behoud van het
maximum weekloon.
2. Het loon der tewerkgestelden bedraagt
0.54 per uur voor gehuwden en 0.36 per
uur voor ongehuwden.
3. Gehuwde tewerkgestelden met drie of
meer kinderen beneden den leeftijd van 14
jaar genieten, te beginnen bij het derde kind,
een kindertoelage van 0.50 per kind per
week tot een maximum van 2.
4. Tewerkgestelden. die als nachtwaker
zijn aangesteld, genieten een loon van 26
per week, doch moeten daarvoor zonder on
derbreking hun functie waarnemen.
5. Zij die bij de topeceering tewerkgesteld
worden, genieten een toelage van f 0.75 per
dag.
6 Ongehuwde tewerkgestelden. die tij
dens hun werkloosheid huwen, genieten geen
hooger loon dan ongehuwden.
7. Om voor tewerkstelling bij de werkver
schaffing in aanmerking tc komen:
CONCERT
Het Bloemendaalsch Gemengd Koor, dat
16 December 191 is opgericht, geeft nu haar
eerste concert op Maandag 30 Mei in het
jeugdhuis aan de Donkere Laan. Medewer
king wordt verleend door de dames Georgien
Gantzert, viool 'Amsterdam), N. Hogenbirk,
sopraan en R. v. d. Velden, piano.
GEVONDEN VOORWERPEN
Gevonden en terug te bekomen bij: Tent
Hoffschlag, Zeeweg Overveen, een jongens
kous; v. cl. Werf, Bloemendaalscheweg 110,
Bloemendaal. een heerenhandschoen; H.
Jansen, Schwarzeplein 2, Amsterdam, een
wandelstok; L. Boorsma, Zandvoorterweg 29
Aerdenhout, een kinderhandschoentje;
Theijse, Potgieterwcg 2, Bloemenendaal, een
kindermutsje: Bakker, Dr. Bakkerlaan 50,
Bloemendaal. een groen beursje; de Waard,
Midden Duin en Daalscheweg 1, Bloemen
daal, een voetbal; P. Bakker, Ramplaan 106,
Haarlem, een padvindersriem; C. van Woen-
sel, Zuidcrtuindorplaan 5, Haarlem, een arm
bandhorloge; Station Bloemendaal, een da
mesrijwiel; Lokerse. Vogelenzang, Graaf
Florislaan, een autodop van Fiatwagen; R.
van Rooij, Dompvloedslaan 45, Overveen, een
zilveren medaille met kettinkje; Mooiweer.
Ewijckwcg 4, Bloemendaal, een damesrijwiel;
Bocschotcn, v. Lennepweg 20 Aerdenhout, een
wandelstok: Oosterhof, Alb. Thijmlaan 63,
Bloemendaal, een portemonnaie met inhoud;
Hesseling, Zuider Stationsweg 7, Bloemen
daal, een sjaal; aan het bureau van politie
te Overveen, een metalen meetlint; een pad
vindersmes; een zwart polshorloge en een
loupe.
symphonie van Brahms is het niet voldoende
dat de dirigent de maat aangeeft, hij moet
de geheele partituur in zich opgenomen heb
ben en die met liefde voor elk detail, met
consciëntieuze' afweging van de klankver
houdingen en met inzicht in de groote lijnen
weten uit te beelden. Aan dit alles ontbrak
het. De heer Adam ga eens hooren hoe b.v.
Van Anrooy Brahms dirigeer:; wellicht komt
hij dan tot een herziening van zijn opvat
ting.
Het goede deel van de vertolking dezer
symphonie berustte nu bij het orkest, dat
werkelijk de partituur zoo goed mogelijk
weergegeven heeft, maar zonder bouwende
en inspireerende leiding natuurlijk niet meer
dan een vrij nauwkeurige verklanking van
de notèn en teekens kon geven. Intusschen
mogen we den dirigent niet. de hem toeko
mende lof onthouden voor hetgeen hij vóór
de pauze verricht heeft. Dat deed ook het
auditorium niet; zelfs gaf dit. ook na de
symphonie, blijken van geestdriftige instem
ming. Het toppunt had de bijval bereikt na
de uitvoering van het dubbelconcert, toen
de beide solisten gelijke bloemenhuldes wa
ren aangeboden. Ook mij deed het veel ge
noegen den concertmeester evenzeer be
bloemd te zien als de concertmeesteres.
K. DE JONG.
DE HOOFDSTAD
LETTEREN EN KUNST
MUZIEK.
Concert der H. O. V.
Geen noviteiten ditmaal, doch welkome
herhalingen van reeds vroeger door de H.O.V.
ten gehoore gebrachte werken. De Ouverture
van Lenardo Leo, het openingstuk van zijn
oratorium „Santa Elena al Calvario": een
triptiek in ernstige, haast sombere kleuren
door ons orkest in mooien klank weergegeven.
Dan het dubbelconcert van Bach: ook een
triptiek, ook ernstig, maar zonder somber
heid, slechts in het Adagio min of meer wee
moedig getint, in de Allegros daarentegen
vol bewegelijkheid. Er zat gang in de ver
tolking van dit werk; in het eerste Allegro
misschien zelfs meer gang dan we gewend
zijn. Desniettemin bleven duidelijkheid en
zuiverheid bewaard. In het Adagio miste ik
de sereene. rustgevende sfeer die van Bachs
muziek kan uitgaan: de beide solisten, de
heer Frans Vonk cn mcj. Hanny Scheffelaar
Klots wedijverden in vibreerende en smach
tende uitingen. Het slot-Allegro bracht weer
bevrediging. En de derde triptiek, de Suite
van Purcell. ademde slechts blijheid: in het
eerste paneel zag men zelfs de weide aan de
Pegnitz, met Neurenburg op den achtergrond.
Toch zou eerst ongeveer twee eeuwen later
Richard Wagner de leerjongens laten dan
sen en de meesterzangers in feestelijken
stoet laten optrekken!
Zoo was er wat de eerste helft van den
avond betreft veel te prijzen en te genieten.
Na de pauze werd het genot twijfelachtig.
Wat den dirigent genoopt heeft de 1ste Sym
phonie van Brahms op zijn programma te
zetten is mij- niet. duidelijk. Brahms' muziek
is niet gemakkelijk aan te voelen en nog
minder gemakkelijk weer le geven. Adam
voelt haar niet aan en kan haar niet diri-
geeren. Niet dat de zaak in de war liep: o
neen. uit een technisch oogpunt was de
vertolking zeer verdienstelijk, op een oogen-
blik in het Andante na, toen de hobo-solo om
raadselachtige" redenen plotseling een octaaf
lager klonk dan behoort.
De tempo's waren over 't algemeen te aan
vaarden, al begonnen de stringendi in de
Inleiding der Finale beide malen te vroeg en
al moe:, aan de Pui Allegro van het slot een
:cmpoversnel!lne. doch geen ritenuto voor
afgaan. En het samenspel was te prijzen
Maar het geheel was zoo vlak. zoo zonder
relief en kleurloos als men zich maar met
eenige mogelijkheid kan voorstellen. Bij een
Ja, inderdaad, als ge in het Meinummer
van ,,it Heitelan" het artikel van D Kalma
over het weinig Friesche karakter van
Leeuwarden leest en er even over nadenkt,
dan moet ge toestemmen, dat in de stad
Leeuwarden werkelijk weinig van een Friesch
karakter is te bespeuren.
Er zijn wat oude gebouwen met een Friesch
verleden: gebouwen uit den tijd van de Ri-
men en Teltsjes en ouder nog. Er is zelfs een
Friesch museum, dat veel schatten van een
oude Friesche kuituur bewaart als een her
innering aan vroegere grootheid en niet als
een stuk leven van thans.
Staatkundig is Leeuwarden de hoofdstad
van Friesland, maar het brandpunt van
Friesland is het nooit geworden. Het is
vooral economisch het centrum van de
provincie; een centrum, waar naar toe Frie
sche, Hollandsche en andere producten stroo
men, en waar zich dus Friesche en andere
invloeden doen gelden. Zoolang dit twee
slachtig karakter bestaat, is Leeuwarden niet
in staat, niet sterk genoeg om in Friesland
te domineeren. Maar hoe meer de niet-Frie-
sche invloeden de overhand krijgen, hoe meer
het een Uollandsch karakter krijgt (wat
steeds meer het geval is) hoe meer het een
„trechter wordt, waardoor het Hollandsch
het innerlijk van Friesland binnenstroomt".
Vroeger, schrijft Kalma, waren het de
groote adellijke families om het, stadhouder
lijke hof heen, de grootgrondbezitters, de re
genten, het vreemde krijgsvolk, wier invloed
voor het Friesch schadelijk was. Maar dat
alles was tenminste echt; men kon den
landadel haten, hét waren aristocraten, het
was een levende, bovenste laag in de Frie
sche samenleving: Moeilijker is het uit te
maken, wie thans in Leeuwarden den toon
aangeven. „De Leeuwarder straatjongen, die
maatschappelijke aspiraties heeft, en prijs
stelt op de gunst van de schoone sexe, vindt
zijn bezielend voorbeeld niet meer in een
jongeman, die een paar treden hooger op de
Leeuwarder ladder zit, maar in Ramon No-
varroNiet meer de stijl, maar het al-
gemeene, het populaire heeft de meeste aan
trekkingskracht. Overigens geen speciaal
Leeuwarder probleem
„De interesse-sferen van stad en land zijn
aardig bezig samen te vloeien. In de formule
„een fijne film" hebben de jongeren uit de
stad en van het platteland elkaar volkomen
leeren begrijpen". Men kan over de waarde
van de moderne kuituur natuurlijk twisten,
maar juist is het dat zij, evenals zij haar weg
beter kan vinden door middel van het stads-
Friesch, van het Leeuwardersch. dat er dan
van dit Leeuwardersch een vernielende wer
king op het Friesch uit zal gaan.
„Als de tijd komt, dat Leeuwarden niet
meer een onfriesche regentenstad is, maar
eenvoudig een moderne stad met 't Hol
landsch als medium voor de internationale
kuituur van onzen tijd, dan is de bedreiging
van Leeuwarden voor het Friesche leven
stukken grooter geworden en de beweging,
die voor dat leven opkomt, staat voor cén
van de grootste bedreigingen die Friesland
gekend heeft".
Ook hier dus weer een stuk echte, oude kui
tuur, die door de moderne nivelleering. ge
volg van een slecht begrepen internationalis
me. sterk wordt aangetast. En die haar
middelen tot zelfverdediging gelukkig
niet zoekt in een verbannen van alles wat
niet Friesch is, maar iri een versterken van
het Friesche element, zoodat het weerstand
kan bieden aan invloeden van buiten, omdat
het sterk en uit zichzelf leeft.
Hechtere aaneensluiting en samenwerking
van alle Friesche groepen binnen Leeuwar
den op elk gebied; samenstelling van een
winterprogramma waar iedere groep een
eigen onderdeel voor zijn rekening neemt,
dat zijn de plannen. Waarbij het ook weer
niet de bedoeling is. goede Hollandsche
meedoogenloos ter zijde te schuiven. Een der
gelijke beperking is niet anders dan als
schadelijk te beschouwen, evenals b.v. het
afwijzen van de Italiaansche Opera het voor
Holland zou zijn.
En tenslotte: ..De Friezen in Leeuwarden
moeten niet alleen vast houden aan hun taal
maar ze moeten ook aan het stadsleven deel
nemen, als Friezen".
Zoo. dat Leeuwarden weer de hoofdstad
van Friesland wordt!
Vr. S.
HAARLEMSCH OPERETTEKOOR
„EXCELSIOR".
Bovengenoemd koor. dirigent de heer Jan
Overbuys, geeft op Zaterdag 28 Mei in ge
bouw St.-Bavo, Smedestraat. een cabaret
avond met welwillende medewerking van de
harmonie-muziekvereeniging „Voorwaarts"
directeur Henrv Schulpeanc. Door het koor
worden verschillende zangnummers en voor
drachten een toor.eelschets in één bedrijf
,.De Oudejaarsavond" en een moderne revue
uitgevoerd.
VLEESCHIIOUWERIJ L. ZIEREN.
De heer L. Zieren, die eenige jaren geleden
een vleeschhouwerij in de Smedestraat heeft
gehad, heeft thans in het perceel Kruis
straat 20. een geheel nieuwe zaak geopend,
die een frisschen. aangenamen indruk maakt.
De muren zijn wit betegeld, hetgeen vooral
des avonds, met de heldere electrische ver
lichting prettig aandoet. Natuurlijk is streng
gelet op de laatste eischen der hygiëne. Een
groote ijskast in aanwezig.
Vrijdagmiddag, bij de opening, getuigden
talrijke bloemstukken van de belangstel
ling van buren, vrienden en bekendem
