DE SLUITING.
Het Kabinet-Bruening
afgetreden.
Jac. Stolp overleden.
STERVENDE ZUIDERZEE.
Het woord is aan
Grijze jeugd.
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 15006
Verschünt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Maandag 30 Mei 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mn<L 0.65, franco per post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93
Telefoon Nos.: Directie 13082
Administratie: 10724, 14825
Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels f 1.75. elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(icderen dag) 13 regels 0.30. elke regel meer 0.10, uitsluitend i contant
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 1 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Gelll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600—. Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75-, Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.
Zaterdagmiddag is de definitieve sluiting
van De Vlieter voltooid. Voor de beschrij
ving van het plechtige moment zelf verwijzen
wij naar het verslag in dit nummer. De auto
riteiten waren er natuurlijk bij en de pers
was den vorigen dag uitgenood igd per
vertrouwelijk schrijven, omdat een groote
toeloop van belangstellenden geen zin ge
had zou hebben, en dus beter vermeden kon
worden. Het waren maar betrekkelijk kleine
groepen, waarvoor aan weerszijden op den
dijk voldoende ruimte was om het groote
feit te aanschouwen.
Natuurlijk is de afsluitdijk nu nog niet
gereed. Hij moet op het laatst bewerkte ge
deelte nog voltooid worden, en het zal nog
eenige maanden duren eer de volle weg van
30 K.M. voor het autoverkeer Holland-Fries
land opengesteld zal kunnen worden. Dat
belooft een nieuwe renbaan voor auto's. Met
zekere restricties, vooral wat het weer betreft,
want bij een zwaren storm uit het Noorden
lijkt het voor een lichte auto geen kleinig
heid, op dien volkomen-blcotgestelden hoo-
gen dijk midden in zee den geweldigen wind
druk te weerstaan.
Van de verdere voltooiing der Zuiderzee
werken met de eigenlijke groote inpolde
ringen moet nog een begin gemaakt worden
hopen wij het beste. Gezien den benarden
toestand van de staatsfinanciën ziet het er
vcorloopig niet rooskleurig uit. Natuur
lijk staat er weer tegenover, dat men door
voortzetting van de werken productieven ar
beid schept, voor duizenden, die anders ge
steund zullen moeten worden.
Voor de zooveelste maal moeten. wij hier
aan toevoegen, dat het nog steeds uitblijven
van daden in de internationale samenwer
king de vooruitzichten zoo onzeker maakt
en den algemeenen boestand in Europa zoo
miserabel doet blijven. Op de verdere uit
voering van onze Zuiderzeewerken, evenals
op den toestand van de Rijks-, Provinciale-
en Gemeente-fin ancien en op dien van de
tallooze particuliere bedrijven is de onmacht
der internationale onderhandelaars dagelijks
van directen invloed. Het is in andere lan
den precies hetzelfde. Helaas blijkt het door
de volken zelf, die grootendeels nog in hun
nationalistischen waan gevangen zitten en
nog elk voor zich meer.en. dat hun land mei-
een politiek van kortzichtig eigenbelang er
wel komen kan. nog niet voldoende beseft te
worden. De oplossing van de crisis is in één
enkel woord: Internationalisme. Al de rest
is drogreden, ontwijken van de eenvoudige
waarheid, pogen om compromissen te vinden,
zoeken naar tijdelijke lapmiddelen.
■De voltooiing van een prachtig stuk op-
bouwenden arbeid, een meesterstuk van in
genieurskunst., in ons eigen land mag ons
even verheugen. Maar wat nu? Het is
slechts een phase in een veel grooter geheel.
Wat komt daarvan tercht? Moet het uitge
steld worden, wijken voor het werk der ver
nietiging: de voortzetting van den bewape
ningswedstrijd?
Wij zullen niet ophouden die dingen scherp
en vierkant tegenover elkaar te zetten.
Hindenburg aanvaardt het ontslag.
BERLIJN, 30 Mei (Wolffbureau). De
Rijkskanselier Dr. Bruening heeft heden-
mogen bij Rijkspresident Hindenburg het
ontslag van het Kabinet ingediend.
De president heeft het ontslag aanvaard.
BERLIJN, 30 Mei (Wolffbureau). Het
bericht van het ontslag van het Kabinet
kwam in de politieke kringen niet onver
wacht. Het was Zondag aan Dr. Bruening
duidelijk geworden, dat een vruchtbaar
samenwerken met den Rijkspresident niet
meer mogelijk was. De nadruk wordt er ech
ter op gelegd, dat er tusschen de personen
Hindenburg en Bruening geen onaangenaam
heden bestaan. De Rijkspresident heeft aan
het Kabinet-Bruening verzocht om de loo-
pende zaken af te handelen.
DEMONSTRATIE IN DE KIEM
GESMOORD.
DERTIG CHAUFFEURS IN DEN VAL
GELOOPEN.
Als protest tegen het optreden der politic
tegen de taxi-chauffeurs zonder concessie, do
„snorders", was Zaterdagmiddag een 30-tal
snorders uit Den Haag en Delft in optocht
naar Rotterdam gekomen, om daar met de
Rotterdamsche snorders te demonstreeren.
Aan de grens van de gemeente Schiedam wer
den zij evenwel door de Rotterdamsche poli
tie opgewacht, die zeer streng is opgetreden.
De chauffeurs werden bekeurd wegens het
rijden met een gele band in de gemeente
Rotterdam zonder daarvoor toestemming te
hebben. In Rotterdam nl. is het kenteeken
der taxies met concessie een gele band. De
chauffeurs hebben daarna bewijzen moeten
afleggen dat hun rem- en stuurinrichtingen
goed functionneerden. Was dit niet het geval
dan werden zij ook hiervoor bekeurd. Onder
politiegeleide werden de wagens buiten de
gemeente Rotterdam gebracht, waarna zij
paar Den Haag en Delft terugkeerden.
Op 41-jarigen leeftijd is in het Diacones-
senhuis, waar hij Zaterdag een maagopera
tie had ondergaan. Zondagmorgen overleden
onze medewerker aan de Kinderrubrieken,
de heer Jac. Stolp
De overledene, diie in de laatste jaren on
derwijzer was aan. School 7 aan het Leidsche
plein, heeft het Haarlemsen openbaar
onderwijs gedurende ongeveer 15 jaren ge
diend. Hij studeerde >te Middelburg aan de
Rijkskweekschool. Na het behalen van de
onderwijzersakte werd de heer Stolp onder
wijzer te IJmudden, waar hij 8 jaren 'bleef.
Daarna kwam hij naar Haarlem, waar hij
eenst werkzaam was aan de O. L. School in
de Tempeliersstraat, waarvan toen hoofd
was de heer J. B. A. Sayes.
De overledene was een eenvoudig, éérlijk,
joviaal en hartelijk man, die veel voor an
deren over had. Bij zijn collega's en bij zijn
leerlingen was hij gezien en bemind. Hoe
spande hij zich altijd in, om de St. Nico-
laasfeesien van den Bona van Ned. Onder
wijzers goed te doen slagen! Hoe warm
voelde hij voor den nuttigen arbeid, die de
Vereen. School- en Werktuinen verricht;
met hoeveel liefde werkte hij met deze ver-
eeniging mede!
Hij leefde voor zijn gezin, zijn vak en
voor zijn leerlingen. Steeds was hij er op uit,
hun kleine genoegens te doen. Zij droegen
„meneer Stolp" dan ook op de handen, het
geen op zijn verjaardag, in Januari, altijd
op ondubbelzinnigewijze bleek.
Ijverig was Stolp als weinigen. Zijn post
zegelrubriek voor ons blad ligt nog gereed
en verzorgd tot de groote vacantie!
De overledene is zeer lang lijdend geweest.
Sinds Maart van dit jaar kon hij zijn taak
in de school niet meer waarnemen. Door
een operatie hoopten de geneesheeren hem
nu te redden. Hij zeif was vol goeden moed
op den uitslag. Helaas, het is anders geloo-
pen. 'De oogensohijnlijk zoo krachtige man
■heeft in den strijd het onderspit moeten
delven. Zijai gezin en zijn school en zoovele
anderen moeten hem missen.
Haarlem's Dagblad verliest door ihet over
lijden van den heer Stolp een zeer gewaar
deerd medewerker van de rubriek Voor
Onze Jeugd. Hij verzorgde met groote nauw
gezetheid en kennis van zaken de Huisvlijt-
rubriek, Ons Tuinhoekje en de Postzegei-
■rubriek. zoowel in woord ais in beeld, ver
zamelde van tijd t-ot tijd de dee'.nemers van
eerst en laatstgenoemde rubrieken in onze
Tijdingzaal en organiseerde daar kleine
exposities van gemaakte werkstukken. Het
doet ons ten zeerste leed dat aan deze me
dewerking en aan de steeds aangename
samenwerking, die wij met deze in ons on
derwijswereld je zoo algemeen geliefde
figuur mochten hebben door den on ver -
biddelijken dood een ontijdig einde is ge
maakt.
De crematie van het stoffelijk overschot
zal Woensdagmorgen as. te Westerveld
plaats hebben regen 12 uur.
De heer Stolp was penningmeester der
afd. Haarlem van den Bond van Ned. On
derwijzers. Het bestuur- dier afd. zendt ons
het volgende:
In memoriam.
De slag is gevallen. Onze vriend Stolp is
gestorven. Al lang was hij lijdende. Al
langen tijd hebben we hem met groote be
zorgdheid gadegeslagen. We hebben er zelfs
al dikwijls op aangedrongen, dat hij een
deel van zijn werk zou neerleggen. Maar
daarvan wilde hij niet weten!
Voor een paar maanden moest hij zijn
schoolwerk neerleggen. Men hoopte, dat een
rustkuur beterschap voor zijn maaglijden zou
brengen. Die beterschap bleef uit en nu
deze week ging hij naar het Diakonessen-
huis. Wij, zijn vrienden, zagen hem met
groote bezorgdheid gaan. Hij zelf was opge
wekt en monter. Vol moed ging hij naar het
ziekenhuis. „Nu eerst de operatie: dan een
maandje om op te knappen; daarna de
zoniervacanltie; en dan met September weer
aan den slag". Dat waren voor ons zijn af
scheidswoorden. Die woorden deden ons
pijn. want we durfden het zelf niet geloo-
ven. dat ze in vervulling zouden gaan.
Zaterdag is hij geopereerd; Zondag is
hij gestorven. Wij. zijn medebestuursleden
van den Bond, kunnen het ons niet inden
ken, dat Jaap nooit meer in ons midden
zal zijn. Zijn school en zijn Bond waren hem
alles. Bijna zoolang hij in Haarlem onder
wijzer is, is hij bestuurslid geweest, de laat
ste 10 jaar penningmeester. Lange jaren
Is hij ook lid van de Sint Nico!aascommissie
geweest.
Geen werk was hem te veel. Altijd opge
wekt, al-tijd even sympathiek. Hij leefde voor
zijn school, voor zijn jongens.
Voor school- en werktuinen heeft hij ook
belangrijk wérk verricht.
En nu is hij ruet meer! Hij laat een leege
plaats achter.
Onze gedachten gaan uit naar zijn vrouw
en kinderen. Zwaar is de slag, welke hen
treft. We weten, dat hier geen troostwoor
den baten.
Moge de wetenschap, dat 'bijna het ge-
heeïe onderwijzerscorps in Haarlem met hen
meelijdt, dat ze gedragen worden door een
stroom van sympathie, eenigszins bijdragen
tot leniging van hun smart.
In de volle kracht van zijn leven is onze
vriend heengegaan. Het is een welbesteed
leven geweest, een lichtend voorbeeld voor
velen.
Beste Jaap, met grooten weemoed staren
we je na. Wij danken je voor alles, wat je
voor school en kind zijt. geweest. Beste vriend,
we danken je voor alles, wat je voor den
Bond hebt gedaan. Namens de geheele
Bondsafdeeling: dank voor je werk.
Wij zullen je niet vergeten.
Rust zacht.
PERSONEEL N. Z. H. T. M.
PROTESTVERGADERING TE LISSE.
Naar wij vernemen zal Dinsdagavond 31 Mei
in Café „De Witte Zwaan" te Lisse een open
bare protestvergadering tegen de voorgeno
men loonsverlaging bij de N.Z.H.T.M. worden
gehouden voor het personeel der N.Z.H., ge
organiseerd bij de Ned. Vereen, te Voorburg,
Leiden. Rijnsburg, Hillegom, Zandvoort en
Haarlem.
Getracht is, een gezamenlijke vergadering
te houden met St Raphaël en den P.C.B.,
maar deze poging is mislukt.
A. den Doolaard:
Ik durf gerust bekennen, dat ik vóór (niet
bijhet schrijven van een roman wel dege
lijk aan den lezer denk omdat in dc mis
schien totaal verkeerde en waarschijnlijk
zeer onlitteraire veronderstelling verkeer,
dat de man of het meisje die den prijs van
meerdere bioscoopavonden neertellen voor
een van mijn verhalen, toch zeker recht
hebben op minstens een beetje spanning,
een brok avontuur en een groote portie
Leven. Wanneer een roman niet spant, kan
ik hern trouwens niet eens afkrijgen, daar ik
mc dan onder het schrijven zelf verveel.
(Meisjes van 20 jaar reeds vol
gen in Engeland de nieuwste
haarmode van een kunstma
tige grijze lok tusschen het
blond of zwart.)
Lezer, 'k hoor u. dunkt me, zeggen,
Als u dit berichtje leest,
Nou, zoo dwaas is in de mode.
Zelfs de vrouw nog niet geweest.
Hiermee stijgt- niet slechts de dwaasheid.
Maar de domheid ook ten top,
Vrouwen willen toch niet grijs zijn^
Beste lezer, pas hier op:
't Lijkt onzinnig, als een meisje
Plots met grijze lokken dweept.
't Is een mode. kun je zeggen,
Met het haar erbij gesleept.
Verft niet menig vrouw heur lokken.
Als de eerste grijsheid dreigt,
En nu wil z' ervoor betalen,
Dat ze die kunstmatig krijgt,
Zooiets brengt ons simpele mannen.
Wel volslagen van de wijs.
Het begint ons nu te draaien.
Dit is wel wat al tegrijs.
Lezer, het is heel natuurlijk.
Dat- die mode u zoo treft.
Maar 'k geloof, dat u de listen
Van de vrouw niet goed beseft.
Kijk. als met die r.ieuwe mode,
Haar de grijsheid straks belaagt.
En haar liefste vijandinne.
Haar met deze ramp beklaagt.
Kan en zal ze voortaan zeggen:
Word ik grijs! ach schat, welnee,
Je vergist je. 't is kunstmatig.
Ik ga met de mode mee.
P. GASUS.
HET NOORDZEEKANAAL.
BEVAARBAAR HOUDEN BIJ VORST.
Ged. Staten van Noord Holland stellen aan
ce Prov. Staten voor om weer voor 5 jaren
f 5000 beschikbaar te stellen voor het be -
vaarbaar h ouden van het Noordzeekanaa'.
bij vorst. Deze organisatie gaat uit van de
Vereeniging van algemeene scheepvaartbe-
langen te Amsterdam. Deze zal een derde
ijsbreker laten bouwen die f124.500 kost.
Ged. Staten vonden het evenwel niet noo-
dig, aan het verzoek der vereenigiing te vol
doen om de provinciale bijdrage te ver-
hoogen.
PROVINCIAAL ELECTRICITEITS-
BEDRIJF.
DE HOOGE FUNCTIES.
Nu het P. E. N. een eigen centrale te
IJmuiden gekregen heeft, is de taak en de
verantwoordelijkheid der hoogere ambte-
naren sterk toegenomen. Daarom stellen
Ged. Staten aam de Prov. Staten voor een
echnisch adjunct-direct-eur aan te stellen
net een salaris van f8000 tot f 10.000. De
'uncties van chef der afd. administratie er.
der afd. secretariaat willen Ged. Staten bren
gen in de bezoldigingsklasse 19 van het sa-
'arisreglement. De ambtenaren krijgen de
titels „hoofdadministrateur P. E. N." en .se
cretaris der directie P. E. N."
LUITENANT EN WACHTMEESTER
VEROORDEELD.
VERDUISTERINGEN BIJ DE MILITAIRE
ADMINISTRATIE.
Het laatste oogenblik. (Teekening van Hermann Heuff).
Zie het verslag elders in dit nummer*
Dc Krijgsraad heeft uitspraak gedaan in
een zaak tegen den luitenant te Breda, die
terecht had gestaan wegens gedurende een
reeks van Jaren gepleegde malversaties bij de
militaire administratie te Breda. Hij werd
veroordeeld tot acht maanden gevangenis
straf. met aftrek van het voorarrest en ont
zag uit den dienst zonder ontzetting der be-
oegdheid om bij de gewapende macht te die
nen. De eisch was één jaar en vier maanden.
Hierna deed de Krijgsraad uitspraak in de
rak tegen den wachtmeester, die ook we-
nns fraude heef* terecht gestaan. Hij werd
"eroordeeW tot vijf maanden gevangeniss* raf
oorwaardelijk, met een proeftijd van drie
jaar.
De eisch was vijf maanden met verlaging
van rang.
HAARLEM. 30 Mei.
De Traangas-Gummistok.
Zaterdag ontleenden wij aan de N. R. Crt.
het bericht, dat bij het wapen der Koninklij
ke Maréchaussee een traangas-gummistok is
ingevoerd, te gebruiken bij relletjes enz. Het
is een gewone gummistok, behalve dat In het
handvat een kleine loop is aangebracht,
waarin een traangas-patroon zit. die word: af
geschoten door middel van een veer met een
naald.
Zoo wordt dan voor binnenlandseh gebruik
in ons land een dier oorlogszegeningen inge
voerd, waarover zelfs de afgevaardigden ln
Genève het eens schijnen te zijn dat- zij ge
supprimeerd moeten worden. Vreemd, niet
waar? Wat is eigenlijk de bedoeling? Heeft de
Koninklijke Maréchaussee zich tot dusver
met de tot haar beschikking staande nor
male wapenen niet voldoende kunnen hand
haven. bu straatgevechten cn andere ver
stormgen der openbare orde Wij hebben er
nooit iets van vernomen. Wij hebben altijd
den indruk gekregen, dat de maréchaussees
zeer weerbare mannetjesputters zijn. volko
men in staat om hun taak te vervullen.
En zelfs al waren zij daar niet toe in staat,
dan nog zou men het moeten zoeken iri uit
breiding van getalsterkte, niet in verscher
ping van bewapening. En zeker niet in dit
soort bewapening!
Wij protesteeren ten scherpste tegen het
gebruik van gassen, in welken vorm ook. om
tegen menschen gebruikt te worden. Natuur
lijk is het gebruik van deze traangas-patro
nen niet doodelijk, maar zij zijn een onwaar
dig. menschonteerend strijdmiddel. Dit wordt
overal in de wereld beseft. Geen enkel strijd
middel legen den oorlog is doelmatiger ge
bleken om de sloome slaperigheid van wil-
looze menschenkudden die zelfs nu nog in
aandrang op hun regeeringen te kort schie
ten te doen wrijken dan de gifgassen. Ten
aanzien van den chemischen oorlog is zelfs
de aandrang op Genève te sterk gebleken om
hem te kunnen weerstaan. En nu bewapenen
de Nederlandsche militaire autoriteiten hun
maréchaussees met traangas-patronen!
Wat is de bedoeling eigenlijk? Moet het
nieuwe nobele strijdmiddel in vrij onsohul-
digen vorm „gepopulariseerd" worden?
Moet soms de meening postvatten dat ge
bruik van gassen heelemaal niet zoo erg is,
en heelemaal niet zoo inhumaan? Ik stel
maar de vraag.
Het is ook wel zeer tactvol, dit besluR.
Zeer tactvol en fijngovoeld. om op een
oogenblik nu tallooze menschen in zwarte
zergen leven, nu ettelijke tienduizenden
buiten hun schu'.ö werkloos zijn, de maré
chaussee met traangaspatronen te bewa
penenterwij! de Neder'.andcche recre-
rimg in Genève stelling neemt tegen den
gasoorlog!
Wie heeft dit fraais bedacht? Wie heeft
het uitgevoerd? Heeft do minister van De
fensie -het goedgekeurd, of hoeft dat niet?
Legt de Kamer zich hierbij neer?
Dit is een vreemde tijd. dien wij bele
ven, maar ik moet zeggen dat ik in maanden
geen bericht heb geléhen dkt mij zóó diep
verontwaardigd heeft en tegelijk met zóó
stomme verbazing vervult als dit.
Weet men dan ir. Den Haag heelemaal niet.
wat er in het volk leeft? Begrijpt men niet
dat er en met alle reden geen wapen is dat
dieper walging en afkeer bij de massa hoeft
opgewekt dan juist Gas? En denkt men door
het gebruik daarvan de openbare orde te be
waren? Eerder het tegendeel! Dommer,
provoceerender middel had men met geen
mogelijkheid kunnen bedenken.
Orde moet er zijn. Wij zijn er voor dat die
gehandhaafd wordt, Maar het handhaven
dier orde moet met tact, moet met minimum
van geweldpleging gebeuren. Met respectee
ren van zijn medemensch, en met fair
heid.
Wij zijn indertijd scherp opgekomen to
gen het gebruik van politiehdr.den bij relle
tjes. Dit vinden wij duizendmaal erger.
R. P.
MIJNGASONTPLOFFING EISCHT DRIE
SLACHTOFFERS
BERGEN 1 Henegouwen). 29 Mei. <B. T. A.)
In een mijn nabij Bergen, heeft een mijn-
gasontploffing plaats gehad, die aan twee
arbeiders het leven heefft gekost. In de
paniek, die ontstond, sprong een jonge arbei
der in een put, waar hij om het leven kwam.
Het kabinet Bruening afgetreden.
(Ie blad, le pag.)
Het tiende dienstweigeringscongres te Haar
lem.
(2e blad, le pag.)
De heer Jac. Stolp overleden.
(le blad. le pag.)
VoetbalNederland verliest met 12 van
Tsjccho-Slovakije.
(3e blad. 2e pag.)
Dc Bcrlagebrug geopend.
(2c blad, 3e pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
Vierster: De sluiting.
(lc blad, le pag.)
R. P.Dc traangasgummistok.
de blad, le pag.)
C. G. B De Krach van het Kreuger Concern.
(2e blad, 4e pag.)
Willy van der Tak: Een historisch moment.
De afsluiting van den Zuiderzeedijk.
(20 blad, 3e pag.)
MUZIEK.
UITGESTELD.
De verslagen over de uitvoeringen van
„Haarlem's Operette Ensemble", het Opc-
rettekoor Excelsior en de muziekvereeniging
..Voorwaarts" zullen in ons volgend nummer
worden opgenomen.
