Het relaas van den brand op de „Philippar'
Het woord is aan
Eieren zonder einde.
De loonen van het
spoorwegpersoneel.
ASFALT-WEGEN
Het Belangrijkste.
49e Jaargang No. 15008
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Woensdag 1 Juni 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdrad.ct.ur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per weck f025, per maand 1.10, per 3 maanden
f325, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad;
per week 0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93
Telefoon Nos.: Directie 13082
Administratie: 10724, 14825
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1.75. elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bïj abonnement. Vraag en aanbod 14 regel» 0-6Ck
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(scdcren dag) 13 regels ƒ030. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f I 50.-, Arm-of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op bet Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.
Verhaald door een Hollandsche schipbreukelinge.
In den trein tusschen Arnhem en Utrecht...,
(Van een onzer redacteuren)
Op dezen kouden en somberen morgen van
vandaag is uit Genua de trein aangekomen:
waarmee de Hollandsdhe geredden van toet
verbrande stoomschip „Georges Phillippar
naar het vaderland zouden reizen.
Het was niet gemakkelijk om het plan uit
te voeren om u, lezer den eigen dag het al
lereerste volledige relaas van een Holland-
sohen ooggetuige aan te bieden
Met den eersten trein naar Amsterdam in
den prillen morgen, met den eersten trein
naar Arnhem en daar de Nederland-Express
opgewacht. De omstandigheden werkten met
medeDe express was gesplitst in twee
deelem één kwam over Zevenaar, liet andere
over Arnhem; beide deelen zouden gesplitst
verder reizen. In welk deel bevonden zich de
reizigers en hoe ze te vinden? De Maat
schappij Nederland 'kon daarover geen enkele
inlichting gegeven, maar het is mede door de
bijzondere welwillendheid van «het hoofd
bureau der Nederlands che Spoorwegen te
Utrecht en van den stationschef te Arnhem,
den heer Van der Vlugt, die respectievelijk
ons de toegang in de Nederland Express ver
leenden en het treinpersoneel deed deelen
in onze reoherchepogingen, dat wij u dit re
laas kunnen bieden.
En zoo hebben wij dan uit twee treinen
ieder vol honderden passagiers, die elkaar
niet kennen en die het personeel evenmin
kent-, in de enkele minuten tijds, die voor
t rangeeren te Arnhem overblijven, die eene
dame gevonden, waarvan wij de bestemming
niet wisten en die tenslotte de eenige bleek,
die inderdaad dezen weg naar Nederland had
genomen....
In de coupé van den D-wagem, reeds weer
voortijlende over de baan tusschen Utrecht
en Arnhem, heeft mevrouw J. Marissfeni uit
Batavia ons verteld over dert schrikkelijken
brand op de „Georges Phillippar' in den
ochtend van 16 Mei.
Mevrouw Marissen. wat bleek en vermoeid
neg, haar kindje van anderhalf jaar, dat
heel de ontzettende ramp méé beleefd heeft,
op den arm, vertelde.
Mijn kindje had kinderverlamming gehad
en het was noodig om voor acht maanden
naar Europa te gaan voor het algeheel her
stel van de baby. In Singapore was ik aan
boord gekomen, zooals alle andere Hollan
ders.
"S Naohlts om twee uur werd ik wakker, den
bewusten datum. Ik verbleef in de derde klas
se en alles om mij heen stond reeds in brand.
Ik zag hoe de vlammen oversloegen naar de
eerste klasse. Aan de zijde van die laatste
klasse brandde het 't felste. Daar, waar dr.
Van Triclvt sliep. Ik wekte mijn kind en met
de baby vloog ik naar boven, om een schuil
plaats te zoeken. Maar waar was een schuil
plaats? Overal rondom waren vlammen. Het
was een ontzaggelijke chaos aan boord, maar
geen paniek. De meeste menschen sliepen nog
de anderen bleven vrij kalm. Niemand werd
gewekt, ik zelf ben wakker geworden door
het lawaai van den brand en van de vluch
tende menschen. Iedereen was in nachtklee-
ding, niemand kon iets van de bagage red
den. De hofmeester heeft ons echter goed
geholpen.
Ook in de eerste klasse begon nu een
groote drukte te ontstaan. De brand moet
zijn oorsprong gehad hebben boven in het
schip, de marconihut brandde het eerst. De
marconist werd ernstig gewond.
De gangen tusschen de hutten waren nog
niet aan het branden, zoodat de passagiers
iLangs dien weg nog ontkomen konden.
Langzaam zakten nu de reddingbooten
Er waren reddingbooten genoeg voor alle
passagiers, maar eenige sloepen zijn verbrand
en sommige passagiers sprongen in hun angst
te water.
Een oefening met de reddingbooten wa ser
nooit geweest, evenmin met reddingsgor
dels.
De bemanning heeft echter zeer haar best
gedaan. Er lag een groote hoop reddingsgor
dels op het dek en ieder had er maar een
voor het grijpen. De matrozen waren be
hulpzaam bij het ombinden.
Van een paniek kon ook toen niet gesproken
worden. „Vrouwen en kinderen voor", werd
er geroepen en zoo ben ik ook in een boot
kunnen komen. De boot was reeds beneden
de deklijn gezakt en ik ben er in gesprongen
mijn kindje geklemd tusschen de reddings
gordel en mijn lichaam. Het kind bueef on
gedeerd, gelukkig. Het oogenblik was ont
zettend, maar erger was het verblijf in den
sloep.
De sloep was berekend op 70 personen, maar
in de onze waren er meer dan honderd.
Andere sloepen gingen 'leeg in zee
Gelukkig waren er bij ons aan boord vier
matrozen, er waren ook booten zonder leden
der bemanning. U begrijpt, dat deze menschen
maar wat rondgedobberd hebben. Wie moest
er sturen, wie moest er roeien? En welke
koers moesten zij varen? De zee was nogal
bewogen.
Zes uur hebben wij rond gedreven in de
reddingboot. Het waren ontzettende uren,
achter ons lag het schip steeds feller 'te
branden, voor ons doemden gelukkig, an
dere schepen op. Het was de Sovjetskaja. een
Russische vrachtboot, die ons aan boord ge
nomen heeft. Wij allen waren nog in onze
nachtkleeren. bijna niets hadden wij aan.
Gelukkig was de nacht niet koud in deze
wel de warmste streek van de geheele reis.
In onze sloep was ook de heer Fred1. Lede-
boer, die later ziek in Aden its moeten achter
blijven. Hij heeft blijkbaar later een zonne
steek gekregen. Hij is met hevige koortsen
iin het ziekenhuis achter gebleven.
Een gevolg van de ramp is deze ziekte
echter niet. Hoewel wij zeer uitgeput, waren,
heeft eigelijk niemand ernstige schade aan
zijn gezondheid opgeioopen. Wel ben ik nog
zeer nerveus. De Russen lieten een valreep
neer en daarlangs zijn wij aan boord geko
men. Vier honderd passagiers heeft het Rus
sische schip in het geheel gered. Ander halte
dag zijn wij op deSovjetskaja gebleven,
wij hadden liet er goed, de Russen waren
zeer vriendelijk voor ons.
Een ander schi der „Messagerïes Maritimes"
de André Lebon heeft ons overgenomen en
naar Djiboeti gebracht. Met twaalf Hollan
ders zijn wij toen drie dagen in Djiboeti ge-
gleven. Djiboeti ligt in Fransdh SomaMland.
De bevolking was er zeer welwillend. Aan
vankelijk werd ik met mijn kindje in het
ziekenhuis opgenomen, later werden wij in
gekwartierd bij de bevolking, die dit vrijwil
lig had aangeboden. Ik vond een liefderijke
verzorging bij een uit Zwitserland afkomstige
familie.
In Djiboeti heeft men een inzameling voor
ons gehouden, die 60.000 francs opbracht.
Wij hadden immers niets.geen geld, geen
kleeren. Tenslotte heb ik het geld niet- noeiig
gehad, omdat mijn echtgenoot werkzaam
bij het Amsterdamsen Kan;oor voor Indische
Zaken te Batavia, reeds geld had overge
maakt. Maar aan kleeren ontbrak het ons
wel zeer, en wij waren dankbaar, wanneer
wij iets ontvingen.
Een Engelsche vrachtboot heeft ons, toen
de Maatschappij Nederland en de regeering
zich verstaan hadden over het transport van
de schipbreukelingen, van Djiboeti naar Aden
gebracht.
Den Hollandschen consul te Aden, tevens
consul van Engeland, komt grooten lof toe
DE EERSTE GEREPATRIEERDE SCHIP BRELKLLLNGL WORDT VERWELKOMD
voor zijn krachtdadige hulp. Hij heeft zeer
goed voor ons gezorgd, ons in hotels onder
gebracht en onze passage op de Mamix in
orde gemaakt. In Aden waren wij slechts één
dag.
Van de Hollanders is behalve de heeren
Ledeboer de heer Visser ziek te Aden
achter gebleven. Hij u-as echter op de .JPhilip-
par" reeds ziek. Hollanders zijn er niet. om
gekomen, behalve óe beide ongelukkige kin
deren van dr. Van Tlicht, der. zwaar getrof
fen passagier van de „Phf.ippar".
Vermeldt u vooral, vroeg mevrouw Maris
sen, dat de ontvangst op de Marndx van Sint
Aldegonde voortreffelijk was. De passagiers
en bemanning hebben alles gedaan om ons
te hulp te komen. Ook zij hebben een inzame
ling gehouden van geld en kleeren. Vele pas
sagiers waren niet verzekerd en de „Mes-
sageries Maritimes" stelt zich voor de schade
niet aansprakelijk.
Het kindje begon even zacht te huilen.
Mevrouw Marissen is nog wat onder den in
druk, maar moedig is zij de moeilijkheden
doorgekomen. Een gebeurtenis als deze ver
geet men nimmer.
De andere Nederlandsche geredden zijn nog
niet naar het vaderland gekomen. Dr. Van
Tricht is naar Parijs gegaan de familie Boo;
en mevrouw Canne zijn nog op de ..Mamix".
De heer Wahr is naar Marseille gereisd en de
heer Tsjang Wang Mou gaat door naar Enge
land.
Mevrouw Marissen gaat bij haar schoon
vader in Utrecht wonen, hij heeft haar in
Genua afgehaald.
In Utrecht namen wij afscheid.
De baby stak ons haar knuistje toe. Zij
lachte weer.
Haar is dit groote leed gelukkig voorbij
gegaan.
GEMEENTERAAD ZANDVOORT.
HET VOORSTEL TOT HEFFING VAN
CRISISBELASTING VERWORPEN.
In de Dinsdagavond gehouden raadsverga
dering te Zandvoor kwam aan de orde het
voorstel van de heeren Elffers, Padt en Bol-
widt tot het invoeren van een crisisbelasting,
nl. heffing van eenige opcenten op de Rijks
inkomstenbelasting.
Het voorstel werd verworpen met 8 tegen
5 stemmen. Uitvoeriger wordt hierover elders
in dit nummer geschreven.
WERKLOOZENONLUSTEN
VLAARDINGEN.
TE
GEMEENTERAADSLEDEN ONDER POLITIE
GELEIDE NAAR HUIS GEBRACHT.
Dinsdagavond vergaderde de gemeente
raad van Vlaardingen Reeds j.l. Vrijdag
was een zekere agitatie op te merken bij
een bepaalde groep van ingezetenen in ver
band met de werkloozensteun-voorstellen.
Zooals dan ook te voorzien was is de verga
dering van Dinsdagavond niet zonder troe
belen verloopen. Reeds vroeg in den avond
verzamelde zich in de omgeving van het
stadhuis een groote menschenmasa, waar
onder zich naast vele nieuwsgierigen eenige
bekende agitatoren o.a. uit Schedam. bevon
den. Door de Vlaardingsche politie, versterkt
met rijksveldwachters en een tiental mili
taire politie-ambtenaren uit Rotterdam werd
de menigte in bedwang gehouden, hetgeen
niet zonder eenige charges, uitgevoerd door
de militaire politie, mogelijk was. Hierbij
werden flinke klappen uitgedeeld, zoodat
eenige personen zich onder geneeskundige
behandeling moesten stellen. Onder sterk
politiegcleide werden de raadsleden naar
huis gebracht. Daarna was, mede door het
flinke optreden van de in een auto rond-
kruisende militaire politie van samenscho
ling of relletjes niet veel meer te bespeuren.
DE NIEUWE BOERHAAVE.
VONNIS VAN DEN KANTONRECHTER
BEVESTIGD.
Naar men zich herinneren zal. heeft gerui-
men tijd geleden de Kantonrechter te Am
sterdam in zijn uitspraak den eisch verwor
pen van curatoren in het faillissement dei-
Verzekeringsmaatschappij ..De Nieuwe Boer-
haave" om de bij deze maatschappij verze
kerden (door curatoren als leden van de
maatschappij beschouwd) aan te kunnen
spreken tot. betaling van premiegelden over
den tijd van het lidmaatschap, waarvoor de
verzekerden zich contractueel hadden ver
bonden en die nog niet was geëindigd toen
„De Nieuwe Boerhaave" failleerde.
Dinsdag heeft de Eerste Kamer der Am
sterdamsche Rechtbank het vonnis van den
Kantonrechter bevestigd.
Voor curatelen was gepleit door mr. L B
W. de Kat; voor de Algc^ieene Commissie ter
behartiging van de belangen der verzekerden
door Mr. André de Leeuw on Mr. H. Boekei.
Nieuws ui) Indië.
GROOTE BRAND OP EEN
PASSAR.
SCHADE VAN 200.000 GULDEN.
SOERABAJA. 31 Mei (AnetaV Op Passer
Terang heeft een ernstige brand gewoed. 52
stands zijn vernield. Deze behoorden aan 35
Chineezcn, van wie er ongeveer 20 verzekerd
waren. De schade bedraagt 2QO.OÖO gulden.
Joseph Roux
Wij houden meer van gerechtigheid dan
van rechtvaardige tnenschcn.
Is 't u ook niet opgevallen.
Hoeveel aandacht sinds een tijd
Er, in 't algemeen gesproken
Aan de eieren wordt gewijd?
'k Weet niet of het zoo gesteld is
In de wereld overal.
Maar in ons zoo vruchtbaar ei-land
Is het zeker het geval.
Nu dit voedsel zoo goedkoop is,
Speelt het wel een groote rol
In 't menu, en ieder heeft er
Meer dan ooit den mond van vol.
Bij die kippenkuren komt er
Nu nog variatie bij.
Men offreert ons pinguineitjes
Als een nieuwe lekkernij.
'k Weet niet, of het echtpaar pinguin
Heete smartetranen stort,
Als zijn eigendom gestolen
En door ons verorberd wordt-:
'k Weet niet. of een pinguineitje
Zwaar zou liggen op mijn maag
Zelfs of ik het wel zou lusten
Is voor mij een open vraag.
Maar zij konden, wat mij aangaat,
Even vroolijk niet bestaan.
Nu toch d'eimaat meer dan vol is.
Heb 'k er geen behoefte aan.
't Is misschien al dat. gekakel
In de maatschappij van thans.
Of misschien ook wel de noodzaak
Van ons aller eierdans;
Maar er moet een oorzaak wezen.
Dat het ei zoo'n aandacht trekt.
Hoopt men dat dat van Columbus
Vroeg of laat nog wordt ontdekt?
P. GASUS.
Von Papen, die met de vorming van een
nieuwe Duitsche regeering belast is.
Korting oan 5 pCt. met 1 Juli.
Daarna weer overleg.
In een Dinsdag gehouden conferentie tus
schen de directie van de Nederlandsche Spoor
wegen en den Personeelraad werden, zoo
meldt het Handelsblad, uitvoerige besprekln
gen gehouden over het voorstel der directie
tot loonsverlaging, ingaande 1 Juli as. met
5 pot. en 1 October opnieuw met 5 pet.
Van de zijde van den Personeelraad is mee
gedeeld. dat de vijf erkende vakbonden het
voorstel onaanvaardbaar hadden verklaard en
er op hadden gewezen, dat het personeel zon
der verzet deze loonsverlaging niet zou accep
teeren. De directie heeft met tal van gege
vens uiteengezet, dat de toestand van het
bedrijf het noodzakelijk maakte, dat tot een
loonsverlaging werd overgegaan. Tenslotte
verklaarde de directie zich bereid, als uiterste
concessie, haar voorstel aldus te wijzigen: dat
van l Juli tot en met 31 December as. een
'oonkorting zal worden toegepast van 5 pet
Vóór het einde van dit jaar zal de directie
opnieuw met den Personeelraad overleggen
of de toestand van het bedrijf van dien aard
is. dat het percentage van de loonkorting zal
moeten worden verhoogd, hoewel zij daarvan
nu reeds overtuigd is.
De Personeelraad verklaarde, in dit stadium
geen beslissing te kunnen nemen en het
nieuwe voorstel bij de hoofdbesturen aan
hangig te zullen maken. In een gecombineer
de hoofdbestuursvergadering zal een defini
tieve beslissing worden genomen.
VA HET ONGELUK OP HET STATION.
De toestand van den heer J. W wier.
Maandag op het station beide voeten werden
afgereden, was heden nog dezelfde als giste
ren. Hij heeft een vrij goeden nacht gehad.
HAARLEM, I Juni.
Warboel in Duitschland.
De Duitsche rijkspresident Von Hinden
burg heeft den heer Franz von Papen tot
rijkskanselier benoemd. Hij is Roomsch-
Katholiek. evenals zijn voorganger Brünlng.
Hij was lid van de Centrumpartij, evenals
Brünlng, maar heeft gisteren voor het lid
maatschap bedankt. In zijn partij was hij
trouwens voortdurend in de oppositie, en het
Centrum staat thans zeker niet achter hem.
De socialisten doen dat natuurlijk evenmin.
Hitler schijnt bereid te zijn hem te verduren
als hij nieuwe Rijksdagverkiezingen laat
houden. Maar Hitier heeft in dezen Rijksdag
nog geen meerderheid, ook niet met de
Duitsch-Nat ionalen samen.
De antecedenten van den heer Von papen
vormen een completen warboel. HIJ Is
ex-uhlanenofficier. ex-diplomaat, voorstan
der van een dictatuur dat gaat alles goed
samenmaar tevens ijveraar voor toena
dering tot Frankrijk. Met den Franschen
graaf d'Ormesson heeft hij verleden jaar
aan economische Danaceae zitten werken.
Maar men kan zi£i zonder moeite voorstel
len hoeveel illusies de Franschen zich ma
ken van een Pruisischen officier met dicta
toriale neigingen, die begint zonder parle
mentaire meerderheid. Op dit. moment is
zelfs niet duidelijk welke partij in den Rijks
dag zich achter hem zou willen scharen.
In zijn kabinet, dat al bijna geheel is sa
mengesteld. zitten een heele reeks vertegen
woordigers van den adel. w.o. Brünlng's voor
naamste tegenstander luitenant-generaal
Von Schleicher, de gezant te Londen Von
Neurath en een andere bestrijder van den
afgetreden rijkskanselier, Von Gayl.
Er schijnt niet de minste kans op te be
staan, dat dit kabinet een meerderheid in
den Rijksdag behaalt. Op welke basis het Is
samengesteld, in hoeverre het als ..parlemen
tair" beschouwd zou kunnen worden, is duis
ter. Het heeft blijkbaar geen ander vooruit
zicht dan meteen in conflict met den Rijks
dag te komen en nieuwe verkiezingen uit te
schrijven. Als die gehouden worden na
weder-toelating van Hitler's stormtroepen,
kan men zich de zuiverheid der verkiezingen
bij voorbaat voorstellen.
De voornaamste vragen op dit moment
zijn:
Zit hier een vast-omlijnde tactiek van Von
Hindenburg achter en zoo ja. welke?
De tijd zal het antwoord moeten geven. Op
dit moment is do 85-jarige rykspresldent de
werkelijke regeerder zoolang als het duurt.
Tweede vraag: Welke rol spelen de Hohen-
zollerns in het stuk? Hoever is Duitschland
nog van het herstel van het keizerschap af?
Raadsel.
Derde vraag: Wat moet er van de confe
rentie van Lausanne terecht komen?
Hierop past geen ander antwoord dan:
niets. Welke waarde zouden besluiten heb
ben. binnen drie weken tijds in behandeling
genomen met een Duitsche regeering. die
geen parlementaire meerderheid heeft en op
de verkiezingen zit te wachten?
Pas hebben we dezelfde vertooning nog
gezien in Genève. waar men zat uit te stel
len met het oog op de Fransche verkiezingen.
Tenslotte viel Tardieu, en nu wacht de Ont
wapeningsconferentie nog altijd op
Herriot.
Lausanne zal wel moeten gaan wachten
op Hitier. Het schijnt zoo zeker als iets in
dezen verwarden boel überhaupt zeker kan
zijn. dat hij een groote overwinning zal ha
len. En wat dan?
Het is in de Duitsche politiek nu een com
plete warboel. Wat er aan goeds uit voort
komt, zal een meevaller zijn. Aan vaste lijn
is er niets meer in te bespeuren, het Hitier-
vooruitzicht vervult het gansche buitenland
met twijfel en sombere voorgevoelens, en
het oude zwaarbewapende, milltairlstlsche
Pruisen begint weer steeds zichtbaarder te
worden.
Hetgeen belet, zou zijn als er niet zoo
eindeloos veel tijd verknoeid was met. praten,
praten en nog eens praten op internationale
conferenties.
Blijkbaar moet de maximum janboel be
reikt worden eer er iets gedaan kan worden.
Wat zijn de eindeloos besproken herstel- en
oorlogsschuld-vorderingen vandaag nog
waard?
R P
INGEZONI)I N MEDEDEELINGEN.
Hei woord Asfaltweg bctcekent
Een vijf-voudig. groot pteiacr:
Voor de veeren. banden, motor.
Voor chauffeur en passagier.
Economische wegen
Von Papen Duitsch kabinetsformateur. Een
regcering van nationale concentratie.
i2c blad te pag.)
Van een onzer redacteuren. Het relaas van
de ramp op de Philippar
(lc blad. Ie pag.)
Tweede KamerDe icct tegen godslastering.
(2c blad. Ie oag.)
De loonen van het spooricegpcrsoncel. Kor
ting van 5 percent met 1 Juli.
Ge blad. Ie pag.)
De loonsvergadcring der N.ZJf.T.M. Een
protestvergadering.
(Ie blad, 2e pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Warboel in Duitschland.
(Ie blad. Ie pag.)
Jhr j. c. Mollcrus: De steun aan de kippen
houder',j.
'2e blad 2e pag.)
Per rijwiel door Mooi Nederland: In
Maastricht en Valkenburg..
(2e blad, 3c pag.?
