Het woord is aan Hei Belangrijkste. 49e Jaargang No. 15014 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Woensdag 8 Juni 1932 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER. Hoofdredacteur; ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: P«" week ƒ0.25, per maand 1.10, per 3 maanden 325, franco per post f 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week 0.05, per maand 022, per 3 mnd. 0.65, franco per post 0-72yZ. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukker#: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie: 10724, 14825 Drukker#: 10122, 12713 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer 0-35. Reclames f 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels 0 60, .elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels ƒ020, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend .1 contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 150.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF LADZIJDEN. HAARLEM, 8 Juni. De Andere Mensch. Bestaat de Rechtop Loopende Aapmansch, door de wetenschap aangeduid als Orang Pendek en door de onwetende inlanders in de streek Rokan (Bengkalis, Sumatra's Oost kust) als Orang Letjohetgeen wil zeg gen: mensch die wartaal spreekt? Is hij de ontbrekende schakel (missing link) tusschen het wezen dat professor Dubois reconstrueer de uit een gevonden stuk gebeente, en als „pithecanthropus erectus" betitelde, en ons? Óf is hij de pithecanthropus zelf? Wie is hij? Wie is zijn vrouw? Mogen we op hem schie ten, om een exemplaar ter bestudeering te pakken te krijgen, of is dat „doodslag met voorbedachten rade" zooals het Kamerlid dr. Moller mogelijk acht? Kunnen we hem on beschadigd vangen, hetgeen veel beter zou Zijn? De „betrouwbare radjah" en andere inlan ders in Boven-Rokan, die verklaren dat zij Orang Pendeks geiden hebben en er een wei nig vleiende beschrijving van geven, zeggen dat vangen onmogelijk is. Maar zij kennen de vele mogelijkheden der Westersche be schaving niet. In Boven-Rokan kunnen onze lieftallige uitvindingen nog niet alle doorge drongen zijn. Straks wordt er een marc- bhaussée met een traangaspatroon op af ge stuurd. Wat dr. Moüers bezwaar betreft: als het waar is dat reeds een vrouwelijk jong van den Orang Pendek is aangeschoten en naar Batavia opgezonden, geloof ik toch niet dat de dader "van doodslag met voorbedachten rade be'schuldigd zal worden. Mocht het wel gebeuren, dan heeft zijn verdediger geen moeilijke taak. Hij zal zeggen dat de wet geen Orang Pendeks kent. en dat verdachte bovendien geschoten heeft in de meening, een dier en geen mensch voor zich tc heb ben. Weshalve het element van opzet, om een medemensch dood te slaan, totaal ont breekt. De juridische zijde van het Orang-Pendek- vraagstuk is overigens van weinig belang, en de anthropologische kan ik niet naar waar de schatten Belangrijk lijkt mij" daarentegen het feit, dab juist in dezen tijd de Orang Pen dek gevonden wordt en groote belangstelling wekt. Wij hebben behoefte, dringend behoefte, aan iets anders op menschel# k gebied. Het bestaande genre voldoet, zacht gezegd, maar zeer matig. Kan de Orang Pendek ons mis schien een handje helpen. Is hij misschien een beetje verstandiger dan wij? Het, zou laat ons dit toegeven niet onmogelijk zijn. Zijn uiterlijk is, volgens den betrouwbaren radjah, niet al tc aanlokkelijk. Hij is niet grooter dan een kind van 12 of 13 jaar. Het hoofdhaar is lang, de bruin-rose huid onbe haard. Dat gaat allemaal nog best, voor onze conventioneele opvattingen. Maar het voor hoofd wijkt sterk naar achteren, de kinvor- ming ontbreekt vrijwel geheel, Jhij heeft een platten neus, zware wenkbrauwbogen, een korten gedrongen hals, lange armen en bui tenwaarts gerichte groote teenen. Volgens professor Lombroso ziet dit alles er niet best uit. Er zitten allerlei misdadigers- kenteekenen in. Maar er staat tegenover dat de Orang Pendek niet bewapend is, en on middellijk op de vlucht slaat als hij een mensch ziet, waarbij hij een groote snelheid ontwikkelt. Dit laatste zou lederen Amerikaan en de meeste Europeanen onmiddellijk op de ge dachte brengen, hem op de Olympische Spe len te laten starten en te zien of er niet een nieuwe serie records uit den Pendek te halen is. Maar ook deze zijde van het vraagstuk lokt mij niet aan. De Orang Pendek heeft zeer sterk ontwik kelde zintuigen. Hij praat in zeer snel tempo. Wat zegt hij? Wat zou-ie ons adviseeren als wij hem brachten bij het in zeer traag tem po pratende gezelschap Orang Blanda's in Geneve, waarvan wij ons heil moeten ver wachten? Zou hij, na even op ver-superieure wijze geluisterd, gekeken, gesnoven en enkele kale schedels bevoeld te hebben, niet zeer- superieur kunnen praten ook? Dat wil dan zeggen: op die superieure wijze, die einde lijk overtuigt- en tot gemeenschappelijk han delen brengt? Natuurlijk zegt u nu: „Daar hebben we den journalist weer. Zijn eerste gedachte is, den Orang Pendek te interviewen". Inderdaad. Daar komt het op neer. Hoe leeft dit wezen, hoe denkt het, wat heeft het te vertellen? Tenslotte ben ik het volmaakt met dr. Moller eens dat we er niet op moeten schieten. Al zou de Orang Pendek zelf waar schijnlijk in een snellen lach uitbarsten over de gewetensbezwaren inzake „doodslag met voorbedachten rade" als hij wist van de tien millioen menschen, die met voorbedachten rade in de jaren 19141918 zijn doodgesla gen, en van de tien milliard per jaar die thans uitgegeven worden ter voorbereiding van een volgenden massa-doodslag. Wij moeten niet op hem schieten, en hem niet vangen. Wij moeten hem tot ons lokken, zijn vertrouwen trachten te winnen (hetgeen moeilijk genoeg zal zijn), hem niet vervelen met anthropologlsch gezanik en zijn scher per zintuigen met bescheidenheid en nede righeid als zoodanig erkennen. Wij moeten zijn taal zien te leeren, en zijn meening vragen. Wie weet wat hij zou zeggen a.ls hij even de Quai d'Orsay, het Palazzo Chigi, de Wilhelmstrasse, Whitehall en het Witte Kuis besnuffeld had Werkelijk, ik hoop dat hij bestaat. Zou die radjah heusch betrouwbaar zijn, of zoeken wij alleen, onderbewust, naar een Anderen, Beteren Mensch? R. P. BESTRIJDING VAN DEN COLORADO KEVER. PARIJS, 7 Juni (Reuter). De Interna tionale Conferentie tot Bestrijding van den Coloradokever is gisteren begonnen. Zeven landen sijn vertegenwoordigd. THANS WERKLOOZENZORG IN AMERIKA. Nederlaag voor Hoover. TWEE MILLIARD BESCHIKBAAR GESTELD. WASHINGTON, S Juni. (V. D.) Het Huis van Afgevaardigden heeft het voorstel van President Hoover om ten behoeve van de steunverleening een bedrag van 1.5 milliard dollar toe te staan voor het z.g. reconstructie fonds, welk voorstel door den Republikein- schen afgevaardigde Hawley werd verdedigd, met 218 tegen 183 stemmen verworpen. Daarentegen nam het Huis, ondanks de republikeinsche oppositie, het door President Hoover fel bestreden voorstel van den speaker Garner aan, om 2.300.000.000 dollar beschik baar tc stellen, ter bestrijding van de werk loosheid en ter voorziening in den daardoor ontstanen nood. Dit voorstel werd aangeno men met ?16 tegen 182 stemmen. Honderd millioen dollar zullen van dit be drag beschikbaar worden gesteld voor het reconstructiefonds, ter verleening van steun aan in nood verkeerende financieele instel lingen, om de mogelijkheid te scheppen tot het verstrekken van leeningen enz. Het groot ste gedeelte zal worden aangewend voor de uitvoering van productieve openbare werken, waardoor men een groot aantal wenkloozen te werk hoopt te stellen terwijl een ander gedeelte bestemd is voor het bevorderen van den woningbouw, waardoor men eveneens de werkloosheid in de bouwbedrijven hoopt te bestrijden Algemeen wordt het aannemen van het plan Garner beschouwd als een ern stige nederlaag voor President Hoover. GEEN CONCOURS HIPPIQUE TE HOOFDDORP. WEGENS DE TIJDSOMSTANDIGHEDEN. Men schrijft ons uit Hoofddorp: Dinsdagavond hield dé vereenigm? „Vóór uit" ter bevordering van de paardenfokkerij in Haarlemmermeer, in De Landbouw te Hoofddorp een ledenvergadering. De heeren A. Buurman en J. Bulk werden tot bestuursleden herkozen. Na eenige bespreking werd overeenkomstig het voorstel van het bestuur besloten om dit jaar met het. oog op den nood der tijden, geen conucours-Mppique op 't gemeentelijk sport terrein te Hoofddorp te organiseeren. INDISCHE TENTOONSTELLING HANDHAAFT HAAR REPUTATIE. EEN BRANDJE, MAAR NIET ERNSTIG. De Indische tentoonstelling in Den Haag is Dinsdag opgeschrikt door brandalarm. Het bleek slechts een klein brandje te zijn in een in aanbouw zijnd torentje van het Balinee- sche huis, doch door de reputatie, die de In dische tentoonstelling zich nu eenmaal ver worven. heeft op het gebied van brand, schrokken de menschen hevig. Twee mo torspuiten rukten uit. doch in enkele minu ten had men het brandje er reeds met een der vele brandslangen op de tentoonstelling bedwongen. LOONKORTING BIJ DE SPOOR WEGEN OPNIEUW GEWEIGERD. ORGANISATIES OOK TEGEN HET GEWIJZIGDE VOORSTEL. De Dinsdag te Utrecht gehouden, vergade ring van de hoofdbesturen der erkende orga nisaties van spoorwegpersoneel heeft het nieuwe voorstel van de directie der Neder- landsche Spoorwegen om een loonkorting te accepteeren met 1 Juli en dan in October nog eens te zien of met- 1 Januari nogmaals 5 pet. gekort zal moeten wonden, na lang durige besprekingen, verworpen. De perso- neelraad kreeg opdracht, om zich opnieuw met de directie in verbinding te stellen. DE MOORD OP DEN ORANG PENDEK. DOODSLAG MET VOORBEDACHTE RADE. Over den „Orang Pendek" den rechtop loopende menschaap of „aapmensch", heeft het lid der Tweede Kamer dr. Moller (RK.) den minister van Koloniën gevraagd, of hij niet van oordeel is dat een dergelijk licht vaardig jacht maken op wezens, die mogelijk menschen kunnen zijn, volstrekt ontoelaat baar is en misdadig genoemd moet worden, ook al zou later de wetenschap met zeker heid uitmaken, dat bedoelde wezens geen menschen zijn? Is de minister bereid, onverwijld maatre gelen te nemen, dat aan deze jacht onmid dellijk een eind wordt gemaakt en dat die personen gestraft wonden, die werkelijk schuldig zijn aan lichtvaardige daden, waar in een ernstige mogelijkheid van doodslag met voorbedachten rade aanwezig kan zijn? Joseph Roux: God brengt ons dikicijls ceit bezoek, maar meestal geven wij belet. BEZUINIGINGEN BIJ DE POST. OPHEFFING DER TWEEDE BESTELLING. De Directeur van het Postkantoor te Haar lem brengt ter kennis van belanghebbenden, dat met ingang van 13 Juni as. de tweede bestelling in de kom van het dorp Bloe- mendaal. Overveen, Santpoort, Bennebroek en Vogelenzang, wordt opgeheven Ind:rt.ijd hébben wij reeds medegedeeld, dat de directeur-generaal der P. T. en T. ter wille van de bezuiniging gedwongen was te bepalen, dat in kommen van gemeenten waar minder dan 5000 menschen wonen de 2e bestelling zou worden opgeheven. Te Haarlem blijven de 3 bestellingen dus gehandhaafd. HET VERSCHE KADETJE IN HOTELS. HET MAG VAN DE RECHTBANK. De Vijfde Kamer der Rechtbank te Am sterdam heeft bevestigd het door den Am- sierdamschen kantonrechter gewezen vonnis, waarbij de heer J. F Staal, directeur van hotel .Suisse", die zich te verantwoorden had gehad wegens het doen afleveren van versch brood vóór tien uur 's morgens in de ont bijtzaal van zijn hotel, van rechtsvervolging was ontslagen. Bij de behandeling in appèl had het O- M. het. ten laste gelegde bewezen geacht en één gulden boete, subs. een dag hechtenis gevor derd. SCHADEVERGOEDING BIJ DE ZUIDERZEEWERKEN. HEEMSTEEDSCHE FIRMA ONTVANGT NIETS MEER. VERDEDIGINGSWERKEN DEN TIJD? UIT MOET DE AFSLUITDIJK MILITAIR VERSTERKT WORDEN? Blijkens het verslag over het wetsontwerp tot wijziging van de wet van den 14en Juni 1918 tot afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee, maakten eenige leden de opmer king, dat naar hun mecning de tijd was gekomen om zoodanige wijziging te brengen in de wet, dat van het treffen van voorzie ningen ten behoeve van de landsverdediging wordt afgezien. Daartegenover werd gesteld, dat de tijd nog geenszins gekomen is om kwetsbare ge deelten des lands zonder verdediging te laten. BUITENLANDSCHE KUNST KENNERS NAAR AMSTERDAM. OPENING ZOMERFEESTEN MET REMBRANDTTENTOONSTELLING. Zaterdag 11 Juni des namiddags half drie zullen de Amsterdamsohe Zomerfeesten of ficieel geopend worden met de Rembrandt- tentoonsteUing in het Rijksmuseum. Voor deze gelegenheid zal een groot aantal buitenlanders naar Amsterdam komen. Hier onder bevinden vele bekende collectionneurs en museumdirecteuren. d;c door kostbare in zendingen de tentoonstelling verrijkt heb ben, zooals de beer De Bruyn uit Spïez, dr Buc'nner uit Keulen, Dr. Fink uit Bronswijk, dr. Mannheimer uit Amsterdam, sir R. Langton Douglas uit Londen, sir Stanley Cursiter uit Edingburgh, lord and lady Kin- naird uit Schotland en ir. H. Rasoh uit Stock holm. Al deze personen zullen als gasten van het gemeentebestuur de opera-voorstelling bijwonen, die ter eere van de opening der Zomerfeesten des avonds in den Stads schouwburg zal plaats vinden. Voor deze gelegenheid zal de Wagnervereeniging een herhaling geven van de Contes d'Hoffmann. onder leiding van Pierre Monteux en in de nieuwe mise en scène van Joh. de Meester. MORFINE OP VALSCHE RECEPTEN. Te Amsterdam is volgens het Handelsblad een onbekende bezig apothekers te bedrie gen met valsche recepten voor afgifte van morfine. Hij heeft, blijkbaar blanco recepten formulieren van dokters gestolen en onder- teekent die met een valsche handteekening. Reeds een enkele maal is liet hem gelukt morfine te bemachtigen, andere keeren koes terde men argwaan en mislukte de bedrie gerij. De commissie, in wier handen is gesteld de brief van dén minister van Waterstaat, naar aanleiding van een aan dien minister cm inlichtingen gezonden adres van de N.V. I. v. d. Velde en Co.'s aannemers-maatschap pij te Heemstede, om een nienwe onderzoek Sn te stellen naar de door adressante bij de uitvoering van een bestek der Zuiderzeewer ken geleden schade en om vergoeding dier scha.de, acht geen aanleiding aanwezig om er bij de Regeering op aan te dringen een verder gaande schadevergoeding te geven dan adressan te reeds genoten heeft, lezen, wij in het Handelsblad EEN EUROPEESCHE BRIDGE BOND OPGERICHT. OP DEN WEDSTRIJD TE SCHEVENINGEN. Het Haagsch Corr. Bur. meldt: In een gisteren gehouden bijeenkomst van de deelnemers aan den internationalen briagewedstrijd, welke te Scheveningen ge houden wordt, is besloten tot oprichting van een Europeescheu Bridgebond. Het doel is te kómen tót een internationale eenheid van het spel en het organiseeren van internatio nale wedstrijden zooals thans te Schevenin gen gehouden worden. DE RIJKSWEG BIJ DE JAN GIJZENVAART Een chauffeur schrijft ons, dat 23 Mei door de N V. Geruischloozeweg te Heemstede be gonnen is met de uitvoering van het werk der verbreeding van den Rijksweg tusschen de Jan Gijzenvaart en Santpoort. Tusschen den rijweg voor snelverkeer en de fietspaden worden wegstrooken geasphalteerd voor hot gewone rijverkeer. Langs den weg is een breede sleuf gegra ven, de keien zijn langs de geasphalteerden weg opgestapeld. Deze dam keien levert een groot gevaar op voor het snelverkeer, vooral 's avonds en 's nachts, omdat de uitgraving niet met roode lichten is aangegeven. De automobilist kan daar ter plaatse toch al niet te best zien, vanwege de electrische zij ver lichting. ZANGWEDSTRIJD. Zondag 12 Juni neemt het Mannenkoor „Proza en Poëzie" deel aan het Internatio naal concours te Amsterdam, uitgeschreven door de Liedertafel „Onderlinge Oefening", ter gelegenheid van haar 50-jarig bestaan. „Proza en Poëzie" komt uit in de afd. Uitne mendheid met als verplicht werk „Divis Ortc Bonis" van Iss. J. Olman, en „Boerenfeest" van Sem. Dresden als vr# nummer. BURGEMEESTER EDO BERGSMA 70 JAAR Op zijn zeventigsten verjaardag heeft de burgemeester van Enschedé, de heer Edo Bergsma, tal van blijken van belangstelling ontvangen. De receptie was zeer druk be zocht, 's avonds bracht het politie muziek corps een serenade. De eigenlijke huldiging komt bij het afscheid van den burgemees ter in Juli. Amelia Earhart als gast bij de vlieg demonstraties in Parijs. De Oceaanvliegster wordt hier gecomplimenteerd door den. kunstvlicger Fiescler. Rechts de Fransche Luchtacrobaat Dorel. Hcrriot's regecringsverklaring. (2e blad. Ie pag.) Dr. Posthuma naar Parijs om tc pleiten voor onzen zuivclexport. (2e blad. 2e pag.) Als de Zepp in Holland komt. De plannen voor de ontvangst. (2e blad. 2e pag.) Het concours hippique te Hoofddorp gaat dit jaar wegens de tijdsomstandigheden niet door. (Ie blad, lc pag.) Dc tentoonstelling in dc Prot. Chr. Nijver heidsschool. (3e blad, 2c. pag.) Tweede Kamer: Alle stcunmotics verworpen. (2e blad, le pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.; Dc Andere Mensch. (le blad, lc pag.) J. B. Schuil: Josephine Baker. (le blad. 3e pag.) Van onzen Londcnschen correspondent: De strijd om Waterloo Bridge. (2e blad, lc oag.) Van onzen Londcnschen correspondent Engclsch-lersche toenadering. (2e blad, 4c pag.) Per rijwiel door Mooi-Nederland. (2e blad. 3e pag.) ONEENIGHETD *N DE CHI IEESCHE JUNTA. NIEUWE REGEERING SPOEDIG VERDWENEN? VALPARAISO, 9 Juni. (ReëlerA Het schijnt, dat oneenigheid bestaat in de Chi- neesche Junta, en dat president Davil in zijn paleis gevangen wordt gehouden. Er wordt echter een strenge censuur uitgeoefend en officieele berichten w.orden niet uitgegeven. Dc passieve tegenstand tegen de nieuwe re geering neemt echter hand over hand toe en men meent- dat de regecring met langer dan een week zal bestaan. Verder is men be vreesd, dat de troepen in opstand zullen ko men. Ten aanzien van de Cosach-maat- schappij houdt de regeering vol, dat zij niet de ontbinding van de maatschappij beoogt, doch een onmiddellijke reorganisatie, waarbij de buitcnlandsche kapitalen door dc regee ring worden gegarandeerd. Het a^. Volksconcert. Het Volksconcert- eer H.O.V. van morgen. Donderdagavond in dc Gem. concertzaal, zal worden gedirigeerd door den heer Frita Schuurman, Soliste is mevrouw Yvonne Val- montvan Vloten, zang. Het programma vermeldt 1. Ouverture „Iphigenie In Aulis", Chr. W. Gluck. 2. a. Aria uit de opera (Alceste", Chr. W. Gluck. b. Aria uit de opera „Dldo en Aeneas", Henry Purceül. (Soliste: mevr. Yvonne Valmont-v. Vloten.) 3. Sinfonia Sn F. gr. terts, Joh Seb. Bach. 4. a. Berceuse hérolque, b, Schotsche Marsch. Claude Debussy. 5. a. Prière du mort. Charles Koechlin. b. Pastorale. Igor Strawinsky. (Soliste: mevr. Yvonne Valmont-v. Vloten 6. Drie Spaanschc Dansen uit het ballet „De driekanten Steek", Manuel dc Falla. BERUCHT AUTOBANDIET GEKNIPT Het. Handelsblad verneemt, dat. dc auto bandiet. die te Oisterwijk nadat hij een wachtmeester der marechaussee ernstig ge wond had met een gestolen auto gearres teerd is, een bekende van de politie Is. Op het Valeriusplein te Amsterdam heeft hij reeds eerder met. een gestolen auto een stuurman van de koopvaardij doodgereden en hij is veroordeeld wegens de vervaardiging van valsche nationaliteilsbewijzen en trip tieken. OPSPORING VERZOCHT. De Commissasris van Politie te Haarlem verzocht opneming van het volgende: De Officier van Justitie bij de arrondiss*- mcnts-rechtbank tc 's Hertogenbosch ver zoekt opsporing en terugbrenging naar het Rijkskrankzinnigengesticht te Wocnsel-Eind- hoven van den aldaar in den avond van o Mei 1932, omstreeks 9 uur. ontvluchten pa tiënt Hendrikus Petrus Rijntjes geb. te 'sGra venhage 22 Mei 1889. Signalement: tenger gebouwd, lang 1,70 M, smal bleek gelaat, loopt eenigszins voorover, weinig haar, blond, maakt een jongensach- tigen Indruk. Bij de ontvluchting uit ver meld krankzinnigengesticht was hij gekleed met gestiehtskleeding met pullover, welke kleeren hij direct na de ontvluchting heeft verwisseld. Rijntjes behoort tot de bevolking van de bijzondere strafgevangenis te Leeuwarden, waar hij een gevangenisstraf wc-gens poging tot doodslag van 15 jaren moet ondergaan, welke zou eindigen 20 April 1943. Van Riintjes werd reeds opsporing gevraagd bij Buiten gewoon Politieblad van 11 Mei 1932. No. 7. Door den Officier van Justitie te 's Herto genbosch wordt een belooning van f 100.— uitgeloofd voor hem of hen. die zoodanige inlichtingen geeft of geven, die tot aanhou ding van genoemden Rijntjes leiden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1932 | | pagina 1