'N STANDAARDWERK EINDELIJK VERADEMING. BUITENLAND. België. Koning Albert's streven. TranspireerendeVoeten DE PRESIDENTSVERKIEZING IN DE VEREENIGDE STATEN. HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAC 9 JULI 1932 „Goed nieuws, wij zijn gereed!" Financieel accoord te Lausanne bereikt. Ouitschiand betaalt 3 milliard goudmark. - Zonder politieke voorwaarden. - Een nacht vol spanning. - Druk werk voor de Fransche en Engelsche juristen. HET BELANGRIJKSTE NIEUWS. In ons vorig nummer en op ons nieuws- bord meldden wij reeds dat een overeen komst tusschen de crediteurstaiten en Duitsch land 'spoedig te wachten, was. En Vrijdagmiddag konden wij nog op ons nieuwsbord de heuglijke tijding meldden: „Tusschen Duitschland en de crsdlteairstaten is overeenstemming beïeikt. Duitschland ver plicht zich 3 milliard goudmark te betalen. Het ziet af van politieke voorwaarden". De Tel. vernam Vrijdagmiddag nader uit Lausanne het volgende: Hedenmiddag om 2 uur is bekend gewor den, dat een accoord is tot stand gekomen over het financieele gedeelte der herstel- kwestie. Duitschland verbindt rich hierbij zonder politieke voorwaarden een bedrag te betalen van 3 milliard goudmark, te vol doen in obligaties, die 5 pet. rente zullen dra gen. De aflossing bedraagt 1 pet.; de obliga ties, die na 15 jaar niet geplaatst zijn, wor den geannuleerd. De dienst van de Dawes- en Young-leeningen is hierbij niet inbegre pen. evenmin de Belgische markenleeningen en de kosten voor de Amerikaansche bezet ting. Na de groote beslissende zitting van de conferentie die Vrijdagmiddag is gehouden en waaraan alle zes de mogendheden deel namen. riep MacDonald den wachtenden journalisten toe: „Zeer goed nieuws. We zijn gereed". MacDonald verliet daarop als eerste de conferentie-zaal; een kwartier later ver lieten ook de Duitsöhers de zitting. De com promisovereenkomst was tot stand gekomen! De bijzondere correspondent van het Han delsblad telefoneerde Vrijdagmiddag o.m. aan rijn blad: „De afgeloapen nacht te Lausanne was druk en vol spanning. Gisteravond, aan een maaltijd, die Cham berlain aan Herriot en Germain-Martin aanbood, werd gesproken over een compro mis. Dit schijnt moeilijker te bereiken dan het behoeft te zijn, want het was gebleken, dat de Duitschers als eenigszins waren voor bereid op een afwijzing hunner politieke eisohen. Daar staat echter tegenover, dat zij vast houdender worden ten aanzien van de be talingen. Zij moesten evenals trouwens Herriot tegenover de openbare meening in hun land den schijn redden, en het bleek gisteren dan ook duidelijk, dat beide par tijen bezig waren met hat uitvoeren van schijnbewegingen, waarmede zij voor hun landgenoolen „thuis" hun optreden te Lau sanne moesten rechtvaardigen. Dat het inderdaad mis zou loopen, hebben misschien alleen enkel Duitsche journalisten verwacht, die ten gevolge van hun groote opgewondenheid verblind waren. Na afloop van het Fransch-Engelsche mid dagmaal bleek men een heel eind te zijn op geschoten. Men besloot het plan van Mac Donald om de zes uitnoodigende mogendhe den bijeen te roepen, voorloopig op te geven, daar men er de voorkeur aan gaf aan een dergelijke commissie een degelijke basis te geven in den vorm van een vergelijk, dat Franschen en Engelschen vooraf zouden op stellen. De Engelschen hadden geen gemakkelijke taak toen zij trachtten den Duitschers vol doening te verschaffen. Herriot stond heel wat sterteer. „Is het eigenlijk wel logisch", vroeg hij, „dat de Duitschers ons compensatie vragen, niet om dat zij ons belangrijke concessies hebben gedaan, maaromdat wij hun enorme sommen schenken?" Van belang was hierbij ook, dat Herriot die zijn financieele transacties te Parijs aannemelijk moest maken, daartoe een over winning in politiek opzicht noodig had. Weliswaar bestond voor Von Papen het zelfde motief, maar men moet niet vergeten, dat "net Fransche volk niet zoo gemakkelijk zal kunnen heenstappen over de offers, die Herriot, zij het dan ook door de omstandig heden gedwongen, moet brengen, als de Duitschers over een nieuwe teleurstelling. In den laten avond en den nacht hebben de Fransche en Engelsche juristen ijverig gewerkt. Formules zijn vergeleken en bij elkaar aangepast. Men heeft het niet alleen over het beruchte artikel 231 gehad maar ook over de verplichitng van de zes deelne mende mogendheden om alle belangrijke po litieke stappen met elkaar te bepraten, waar Herriot zich krachtig tegen verklaarde. Sir John Som on en Chamberlain kwamen in den loop van den nacht bij Herriot op be zoek, von Papen confereerde met MacDonald het was een heele levendigheid in de voor naamste hotels. Om kwart voor drie was de beraadslaging der Engelsche ministers met Herriot afgeloopen. Men had toen met be hulp van de juristen een formule uitgewerkt, waaromtrent Engelschen en Franschen het eens waren en waartegen de Duitschers rich naar men wist niet meer zouden verzetten". Genève. Bespreking van het plan- Hoover. De oorrespondent van het Handelsblad te Genève seinde Donderdagarvond De a jg een eene commissie heeft vandaag de discussies over hst plan Hoover voortgezet. Zooals 'te verwachten was. is de lust om woc den van sympathie aan het adres van presi dent Hoover en met zijn voorstel uit te spre ken bijzonder groot. Prof. Rutgers is als tw;e en twintigste spreker ingeschreven Er zijn nog verscheidene sprekers na hem aan de beurt. Vandaag zijn elf gedelegeerden aan het woord .geweest, n.l. achtereenvolgens die van Canada, België, Turkije, Cuba, Oostenrijk, Noorwegen Dominicaansche Republiek, Fin land, Hongarije en Denemarken. Allen heb ben de voorstellen van Hoover in beginsel geheel aanvaard. De gedelegeerden van Cuba en van de Dominicaansche Republiek deden dit zonder eenig voorbehoud, zoo- ais Grandi het 14 dagen geleden gedaan had. Die van Canada, België. Noorwegen. Fin land en Denemarken, uitten ook geen be zwaren tegen hetgeen Hoover positief heeft voorgesteld, doch wenschten dat de Ameri kaansche plannen nog met eenige bepalingen zullen worden aangevuld. De gedelegeerden van Oostenrijk en Hongarije drongen bij de aanvaarding van het voorstel-Hoover er op aan, dat de gelijkgerechtigdheid in de ont- wapeningsquaestie aan hun landen in nog hoogere mate verleend zal worden, dan vol gens het plan-Hoover het geval zou zijn. De gedelegeerden van Brazilië en Turkije be pleitten eenige wijzigingen in den positieven inhoud van hst Amerikaansche plan, daarbij echter de overtuiging uitsprekend, dat het niet moeilijk zou zijn, daarover tot overeen stemming te komen. Hun instemming met het beginsel van het plan Hoover was er niet minder groot om. Wat de gewenschte aanvullingen betreft, bepleitte Finland weer een versterking van de juridische veiligheidswaarborgen. Canada wilde een bepaling tegen den militairen dienstplicht; België, Denemarken en Noorwe gen spraken zich uit voor aanvulling met bepalingen i.z. de vermindering der militairs begrootingen, i.z. wapen fabricage en wapen handel en ijz. internationaal toeriaht op de naleving der conventie, door een permanente ontwapeningscommissie, dezelfde onderwer pen dus, waaromtrent de groep der 8 kleine staten in hun vorige besprekingen tot over eenstemming u-aren gekomen. Het was bijzonder verblijdend uit de rede voeringen van de gedelegeerden van België, Denemarken en Noorwegen te kunnen be merken, hoe inderdaad in deze groep van acht staten een vrijwel volkomen overeen stemming van opvatting bestaat, zooals van daag ook getoond werd. Carton de Wiard, die voor België het woerd voerde, hield een rede die even goed door een Scandinaviër als door een Nederlander had kunnen worden uitgesproken. Het feit da: een Belgische katholieke? oud-minister president als Carton de Wiard aldus blijk gaf voor deze nauwe aaneensluiting bij de andere kleine skaten van Europa te voelen, was zeer opvallend en werd in de kringen van de andere staten naar behooren gewaar deerd. Genève weigert anti-oorlogs- congres. De regeerir.g van het canton Genève hrif: bi sloten geen toestemming te verleenen tot het houden van het internationaal anti- oorlogcongres, dat op 1 Augustus zou worden geopend. Als motief geeft zij op, dat voorn?.mi ste organisators van het congres buiten- jandsche communisten rijn. Op het congres zou o.a. het woord zijn geverd door prof Einstein en lord Ponsonby. Amerika. De oud-strijders. Senaat en huis van afgevaardigden heb ben een bedrag van s 103.0)0 toegestaan, dat door Hoover was gevraagd, voor het naar hun woonplaatsen terugbrengen van de oud- strijders. d:e naar Washington rijn gekomen om uitbetaling van hun oorlogspremie pp te eiscihen. Sinas de senaat het wetsontwerp betref fende de udtbtaling der premies tot een be drag van S 103.000.000 heeft verwerpen, hebben de oudst/rijders hardnekkig vastge houden aan hun besluit om te Washington te blijven. De orde verstoren rij overigens niet. Nog een candidaat voor het presidentschap. Uit Indianapolis, wordt gcme'i: De nationale drankwerbods-rartij heeft het democratisch? lid van het Huls van Afge vaardigden. Upshand. candidaat voor het presidentschap der Vereen iy de Staten ge steld. Senator Borah had geweigerd zich door de genoemde partij candidaat te laten stellsn. Frankrijk. Financieel wetsontwerp goedgekeurd. Reuter meldt dat de Kamercommissie van financiën het- wetsontwerp tot het brengen van evenwicht in de begrooting in tweede le zing in zijn geheel heeft goedgekeurd. Het ontwerp verschaft de regeering nieuwe inkomsten tot een totaal bedrag van 3650 millioen francs om het hoofd te bieden aan het deficit van de begrooting van 1932 en van 1933. De commissie keurde tenslotte den tekst goed van het artikel, hetwelk bepaalt dat het jaarlijksch inkomen van den president der republiek en de schadeloosstelling der ministers, onderministers en leden van Ka mer en Senaat met 5 pet. zullen worden verlaagd. Peru Weer een opstand. Te Trujillo. de omstreeks 10.000 inwoners tellende hoofdstad van het Peruaansche de partement Libertad, is een revolutionnaire beweging uitgebroken, die ten doel heef., het huidige bewind omver te werpen en van de commuisten uitgaat. De verbindingen tusschen Lima en Trujillo zijn verbroken. Dor' de Peruaansche r eg-co ring is voor den duur van dertig dagen voor het geheele land de staat van beleg afgekon digd. Blijkens na ere berichten heeft de actie zich tot eenige andere plaatsen uitgebreid. Zoowel in Trujillo ais el .ers hebben com munistische groepen aanvallen gedaan op de civiele garde, die genoodzaakt was van de vuurwapenen gebruik te maken. Ver scheiden personen werden hierbij gedood of gewond. De politie wordt door de artillerie gesteund bij haar pogingen de troebelen te dempen. De Tel. verneemt uit Brussel Volgens de „Vingfième Siècle" verluidt in sommige kringen en het blad heeft reden te geloovon. dat dit indrrdaad zoo is. dat koning Albert, wiens vertrek naar Zwitser land was aangekondigd, zich in Italië zou bevinden. Zijn reis zou verband houden met de kwestie. d:e d-- activiteit van de Belgische delegatie te Lausanne kenmerkt. De koning zou cr n.l. naar streven een eco nomische politiek t,e verwezenlijken, waar van de hoofdlijnen in zijn brief aan Renlr.n zijn vervat. China. Generaal Ma weer in actie. Het radiostation van maarschalk Tsjarg Hsu-liang heeft te Pelting uit Sachaljan een radiogram ontvangen, waarin door generaal Ma verzocht wordt aan maarschalk Tsjang Hsu-liang mede te deelen, dat hij In loven is en verder zal strijden tegen de Japansche troepen voor de bevrijding van Mansjocrijc. Generaal Ma heeft voorts medegedeeld, dat het hem gelukt is een nieuw leger samen te stellen voor de a strijd tegen Japan en de regeering-Pce-Ji. Communisten teruggeslagen. Volgens een VD.-bericht uit Kanton heb ben de Chineesche regeeringstroepen ce Chi- neesche communistische troepen bij Amoy verslagen. Er werden 2000 gevangenen ge maakt. De opmarsch van het Chineesche roode leger op Amoy is daardoor mislukt. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Ct». per regel. Handen cn Oksels behandclc men met Purolpoeder. Dit is het meest afdoende middel. In bussen van 45 en 60 cent. Alleen bij Apoth. en Drogisten. NIEUWE UITVINDINGEN IN FRANKRIJK. REGISTRATIE VAN DE STEM. De tegencandidaten van Hoover. (Bijaondere correspondentie). Voor een klein aantal genoodigden cn ver tegenwoordigers der diverse Fransche blin- denorganisaties zijn in een cinema in de Etoile-wijk interessante demonstraties gege ven van een nieuwe Fransche uitvinding het z g. proces-Nublat, dat het mogelijk maakt de menschelijke stem bijna gelijktijdig te reglstreeren en weer te geven. Zocals de uitvinder, ir. Margerin, liet zien, bevat het instrument, waarvan hij ziel} be dient, een naald in. den vorm van een mes, die op een nieuw soort film met behulp van eengewone foto-electrische cel electrome- chanisch een groeve trekt. Juist als bij een normale spreekfilm, wordt een microfoon ge bruikt, en <de microfocn-stroom versterkt- De film kan tot 400 meter lang zijn en heeft dit buitengewone voordeel, dat ze onmiddel lijke reproductie kan geven van vergaderin gen, lezingen maar ook van geheele boeken. Van de origineele film kunnen gemakke lijk positieve foto-afdrukken worden ge maakt. terwijl het mogelijk is cm acht ge luidsregistraties te verrichten op één film. Voor de blinden en het enthousiasme der aanwezige blindenvertegenwoordigers ge tuigt daar ook van is deze uitvinding van aanzienlijk gewicht, daar zij de menschelijke stem met haar „emotie-waarde" aan het Braille-systeean toevoegt als bindmiddel met dc buitenwereld en ze er zelfs meer „syn chroniseert". Intusschen deelde Margerin mede. dat. het proces nog niet geperfection- neerd is, dcch dat men aan de hand van de gedurende ce laatste drie maanden aange brachte verbeteringen hopen mag. dat vóór een jaar voorbij is, het proces-Nublat waar schijnlijk algemeen in gebruik zal zijn. Tot degenen, die de proeven hebben bijgewoond, behooren de groote natuurkundige hertog De Broglie. de prinsen Eric de Broglie en De la Tour-d'Auvergne, het bekende blinde Kamerlid Georges Scapini en Miss Tyler, di rectrice van het blindenorgaan „Le Phare de Prance". (Tel.) Het convent der republikeinen heeft on langs vrijwel met algemeene stemmen Her- bert Hoover aangewezen als republikeinse'.: candidaat voor het presidentschap van de V.S. Hoover kon op de vernieuwing van zijn candidatuur reeds rekenen om de simpele reden, dat de repuiblikeinsohe partij niet in staat was, met kans op succes een tegen - candidaat te stellen. De eenige beide repu blikeinen van beteekenis behalve Hoover zijn namelijk in 1931 gestorven: Nicholas Long- wortlh, president van het Huis van Afgevaar digden en Dwight Morrow, senator en vroeger gezant in Mexico. Charles Dawes en William Borah zouden wel kans hebben gehad, in dien Hoover een nieuwe candidatuur zou hébben van de hand gewezen. Het is echter gebruikelijk, een president na de eerste ambtsperiode opnieuw candidaat te stellen. Zou een partij dit namelijk achterwege laten, dan zou dat door de kiezers worden beschouwd als erkenning van een echec. Met uitzon dering van Chester Arthur is derhalve ieders president sedert- Andrew Johnson (1865 tot 1869) een tweede candidatuur, wanneer hij dit wenschte. deelachtig geworden. Eenige weken geleden heeft een delegatie van de machtige Amerikaansche vrouwen ver- eeniging voor het alcoholverbod het Witte Huis een plechtig bezoek gebracht. Uit een gouden boek las de leidster van dc dele gatie den president, passages vx>or uit rede voeringen, die hij zelf In den loop der jaren ten gunste van de prohibitie had gehouden. Ondubbelzinnig gaven de vrouwen hem te verstaan, dat zij hem haar steun bij de preisdentsverkiezing zouden onthoud ei. wan neer hij niet „droog" zou blijven. Dit was de laatste poging der vrienden var. de pro hibitie tot redding van het alcoholverbod. Onmiddellijk daarna moesten beide partijen ook de rspubliekeinsche, constateeren, dat haar aanhangers in massa naar het kamp van de „natten" overloopen. Wie de laatste twaalf maanden door de staten van de Unie heeft gereisd, weet, hoezeer het het Ameri kaansche volk ernst is met zijn strijd tegen ae drinkgewoonte, maar ook hoezeer het ge loof aan het nut van den tegenwoordigen vorm der prohibitie geheel en al is verdwe nen. Sneller aan verwacht werd. is het on vermijdelijke gebeurd. De eene peiler van het verbod na de andere stortte de laatste weken in. De eene leider van de voorstanders der drooglegging na den andere herriep zijn zienswijze. De als ..kurkdroog" bekende staat Indiana viel om. Tenslotte de grootste sen satie een week voor 'het convent verklaarde de aanvoerder van de prohibibionisten, John Rockefeller junior, zich tegen den huidigen vorm van het verbod, wijl liet meer nadoelen dan voordeelen heeft opgeleverd. Onder In vloed van dit verzet tegen de prohibitie heeft het republikeinsche convent te Chicago de traditioneele „droge" houding der partij moe ten wijzigen. Er werd een voorzichtige com promis-formule in het verkiezingsprogramma opgenomen: de verschillende staten zouden net. recht moeten hebben, onafhankelijk van elkaar het verbod te handhaven of af te schaffen. Een voorstel tot opheffing van de drooglegging is met slechts 681 tegen 472 stemmen van de hand gewezen. Op dit punt zullen nu de democraten bij de opstelling van hun programma een werk tuig tegen Hoover smeden. De democraten toch hebben een programma aangenomen, dat scherper en duidelijker tegen de pro hibitie is gericht dan het republikeinsche en deswege meer populariteit zal genieten. De democraten hebben zich echter nog ver dere voordeelen willen verzekeren. Gaat het republikeinsche programma het vraagstuk van de oorlogsschulden stilzwijgend voorbij, het democratische waag: bier een beslissen - den aanval. Is Hoover's houding ten aanzien van de ontwapeningsconferentie gekenmerkt door een zekeren twijfel, ook in dit opzicht zijn de democraten, die van huis uit meer open zijn voor intrnationale vraagstukken, positiever. Bovendien beloven zij een ener- ^sker en cr'gineeler bestrijding van de eco nomische crisis. Hun verkiezingsprogramma zal derhalve indruk maken maar bezitten de democraten ook een leider, cic dit program legen Hoover met kans op succes zou kunnen uitvoeren? Men mag wel zeggen, dat zelden een bui tengewoon begaafd man Amerkaansch presi dent is geweest en dat in het algemeen al leen een (middelmatig mensdh goede kans heeft, het hoogtse ambt. te bczetben. Dien tengevolge is juist Franklin Roosevelt, de gouverneur van den staat New York de ideale candidaat voor het presidentschap en daarmede tevens de gevaarlijkste tegenstan der van Hoover. Roosevelt schijn» een zeer handig en succesrijk, echter geen geniaal man te zijn. Hij heeft- de beste qualiteiten vooreen candidaat In alle vraagstukken van openbaar belang neemt hij een zeer gema tigd houding in. Hij is voor krachtiger deel neming van Amerika aan do Europ??sche politiek, maar toch tegen toetreding tot den Volkenbond. Hij is tegen de drooglegging maar nut mate. Hij is tegen a! te 'nooge be schermende rechten, voor werkloozensteun en voor staatsbedrijf van de wat-rkrach:bron nenAls bekwaam bewindsman geniet de thans vijftigjarige gouverneur in zijn staat en ook er buiten een opmerkelijke populari teit. Opmerkelijk sterk effect bij geheel het volk heeft ook zijn naam, die herinnert aan den verafgoden vroeyeren president, met wien een verre verwantschap toestaat. Tien jaren geleden is Roosevelt door kinderverlam ming getroffen. Thans heeft hij het door een met taaie energie volgehouden kuur zoo ver gebracht, dat hij met behulp van stokken weer langzaam kan loopen. Het is een won derlijke en voor a? sportlef-ridderlijke Ameri kanen geestdrift wekkende mogelijkheid, een kreupel geworden volksleider tot president te kunnen kiezen. Ongeveer de helft van de gedelegeerden van het democratische convent had zich reeds vooraf voor Roosevelt uitgesproken. Des ondanks was zijn cand idaa tstelli ng tot het laatste oogenblik onzeker, daar de machtige nationale partijleider Alfred Smith onder de gedelegeerden een oppositiegroep had ge vormd. die Roosevelt's meerderheid wild-? blokkeeren. Men is het er echter bij voorbaat over eens geweess*. dat hij geen ernstige kan sen had. Dat wist hij allicht zelf het best. Oorspronkelijk gir.g de inmiddels faalde ma noeuvre van Smith, ri.~: eens van hem per soonlijk uit. maar van het grootkapitaal, dat achter hem staat en dat van Roosevelt in menging vreest van den staat In de econo mie. (Nadruk rcritodcn). Engeland. Engeland's geschil met Ierland Hot wetsontwerp inzake een heffing van speciale invoerrechten op uit Ierland afkom stige goederen is door de desbetreffende Lagerhuis-commissie in ongewijzig cn vorm aangenomen. Naar minister Thomas ver klaarde, zal dc wet niet worden toegepast, wanneer de Valera zich accoord verklaart met de benoeming van een uitsluitend uit le den van het Engelsche gemccncbcst be staand scheidsgerecht. Mocht de Valera dit echter weigeren, dan zou het ontwerp onmid dellijk met al zijn consequenties in werking treden. WAAR MOETEN WIJ MET DE AARDAPPELEN HEEN? DUITSCHE CONTINGENTEERING NEKSLAG VOOR W.-FRIESLAND Aan een der leiders van oen groote aard- appclenveiling ln West-Friesland heeft D? Standaard gevraagd hoe in vclllngskringen het bericht ontvangen is omtrent de contin- genteerlngsplahnen van vroege aardappelen door de Duitsche regeering. Het is onze zoovcclstc tegenslag, luidde het antwoord. „Op 't. oogenbl'k ent er wel heel weinig naar Duitschland de export is vrijwel uitsluitend op Engeland aange wezen maar door dit beslui*, vervliegt «en flauwe hoop. die we nog hadden op herstel van den uitvoer naar Duitschland in rook Er zal slechts 70% worden toegelaten »*an den gemiddelden invoer '30 en '31. Als 1931 niet zulk een abnormaal jaar was gewees». zou dit percentage niet zoo fataal zijn Maar in 1931 hadden wc de aardappelziekte, Toen is cr maar heol weinig uitgevoerd. En, clit jaar ls de oogst, dank zij het gunstige weer van de laatste weken, zeer bevredigend. We zui len straks niet weten waar wc met dc aard appelen heen moeten." „Was op de veiling de Invloed van den aangekondiyden maatregel reeds merkbaar?" vroegen wij. „Niet zoo heel duidelijk, 't Was al een lus- telooze boel. Gister werd 1.70 per baal van 70 kilo betaald voor de witte aardappelen en 1.20 voor de gele" Vandaag waren de prijzen f 1.60 en f 1.30. Misschien star.» d'e daling met de continyenteering in verband. Misschien ook niet. Dat de prijzen nóg dieper zouden zinken ls haast niet mogelijk. Le tee., *ceft nu reeds ontzaglijke verliezen".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1932 | | pagina 11