HAARLEM'S DACBLAD ZATERDAG 9 JULI 1932
TWEEDE BLAD
WAT VOOR NUT HAD DE
CONTINGENTEERDING?
Resultaten worden
gepubliceerd.
DE VRIJE MARKT BESTAAT NIET MEER.
Vanwege de Centrale organisatie inzake be
zwaren ten aanzien der contingenteering
wordt medegedeeld, dat de organisatie van
den minister van economische zaken en ar
beid op haar verzoek om het feitenmateriaal,
dat de regeering verzamelt teneinde de ge
volgen van de contingenteeringsmaatregelen
na te gaan, openbaar te maken, het ant
woord heeft mogen ontvangen, dat de minis
ter in principe bereid is tot de gevraagde pu
blicatie over te gaan.
De minister overweegt nog de wijze waarop
dit kan geschieden, doch de moeilijkheid doet
zich hierbij voor, dat veel van het verzamel
de materiaal van vertrouwelijken aard is en
publicatie de commercieele belangen van be
paalde ondernemingen zou kunnen schaden.
De C. O. B. C. heeft zich tot den minister
gewend, naar aanleiding van de bezwaren,
die bij haar veelvuldig inkomen over het be
paalde in artikel 2 alinea 1 van de Cx-isis-
Invoerwet 1931. In genoemd artikel is be
paald. dat de contingenteering per land ge
schiedt.
De organisatie heeft in haar dcsbetreffen-
den brief den minister gezegd, dat deze be
paling een verstari-end element voor den han
del met zich brengt, daar het den handel
bindt aan hetgeen er in het verleden 'de ver
gelijkingsjaren) was en daardoor aan den
handel de mogelijkheid ontneemt, een van
zijn meest essentielee taken te verrichten, te
weten het koopen van de artikelen daar,
waar zij het goedkoopst zijn.
Doordat vele zaken door de verminderde
koopkracht van het publiek goedkoopere ar
tikelen dan vroeger moeten gaan verkoopen,
ondervinden deze zaken het kwellende van
de betreffende bepaling, daar de goedkoope
re artikelen in een bepaalde branche dikwijls
in een ander land geproduceerd worden. Daar
zoo'n onderneming nu in de vergelijkingsjaren
uit dat land niet of weinig importeerde, kan
zij voor den import uit het voor haar nieuwe
importland geen consenten krijgen.
AGENDA.
ZATERDAG 9 JULI
Palace: „Millionair tegen wil en dank". Op
het tooneel: The 4 Kobes 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „Ik heb een mensch
gedood." Op het tooneel: „Diodattes". 2.30,
7 en 9-15 uur.
Luxor Sound Theater: „Casanova tegen
wil en dank". 2.30 en 8.15 uur.
Kunstzaal Reeker, Wagenweg 102. Tentoon
stelling van werken van Haarlemsche beel
dende kunstenaars. 107.30 uur.
Heemstede: Tentoonstelling Mento,
Heerenweg.
Zandvoort: Soirée Dansante in Groot
Badhuis.
Noorderbad: Voetbalwedstrijd op het strand
!T uur.
ZONDAG 10 JULI
Bakenessergracht 13: Genezingsdienst Ro-
zekruisers Genootschap. Nam. 6.30 uur.
Bioscoopvoorstellingen des middags en des
avonds.
Heemstede: Tentoonstelling Menito,
Heerenweg.
Zandvoort: Soirée Dansante in Groot
Badhuis.
Noorderbad: Voetbalwedstrijd op het strand
2 uur.
MAANDAG 11 JULI
Bioscoopvoorstellingen.
Kunstzaal Reeker, Wagenweg 102. Tentoon
stelling van werken van Haarlemsche beel
dende kunstenaars. 107.30 uur.
Heemstede: Tentoonstelling Mento,
Heerenweg.
Zandvoort: Doorenbos-avond in Hotel
„Groot Badhuis"
APOTHEKEN (AVOND- EN NACHTDIENST)
P. Th. A. van Rijn, Kleine Houtweg 15.
Tel. 10539.
Firma C. G. Loomeijer en Zn., Zijlweg 34.
Tel. 12495-
Schotei'bosch-Apotheek, Rijksstraatweg 19.
Tel. 12711.
HET TRAUTONIUM ALS
ORKESTINSTRUMENT.
IMITATIE VAN ALLERLEI GELUIDEN.
Op het Internationaal Congres voor Phone-
tica. gehouden te Amsterdam, is een demon
stratie gegeven met het „Trautonium". een
toestel uitgevonden door dr. ir. F. Trautwein,
en geconstrueerd door Telefunken, waai-mee
door middel van aethergolven allerlei gelui
den. bijvoorbeeld van dieren, maar ook van
muziekinstrumenten kunnen worden nage
bootst. Het Trautonium vertolkte bijvoorbeeld
een trompetpartij in een concert van Leo
pold Mozart, uitgevoerd door het A. V. R O -
orkest onder Nico Treep en een door Hinde-
mith gecomponeerd concert voor Trautonium.
Het geluid is fraai, doch aan den indruk met
mechanische opwekking van muziek te doen
te hebben, ontkomt men toch niet.
Mr. A. W. J. VAN VRIJBERGHE DE
CONINGH OVER HET ERFRECHT
Op de jaarlijksche vergadering van de
Broederschap van candidaat-notarissen in
Nederland, gehouden te Groningen, heeft o.a.
mr. A. W. J. van Vrijberghe de Coningh,
rechter in de Arrondissements Rechtbank te
Haarlem en candidaat-notaris, prae-advies
uitgebracht over: Maatregelen, welke in de
praktijk door echtgenooten of ouders wor
den getroffen om zekere gedeelten van hun
boedel aan den langstlevende hunner of aan
bepaalde door hen aangewezen kinderen te
verzekeren.
Mr. C. J. de Lange, notaris te Alkmaar,
bracht prae-advies uit over hetzelfde onder
werp.
Het prae-advies van mr. Van Vrijberghe
de Coningh geeft volgens de N.R.Ct. een
bespreking van de verschillende rechtskwes
ties, waartoe diverse in zwang zijnde „voor
keursmaatregelen" aanleiding geven; be
handelt de dubia. welke zij naar liet geldend
recht hebben of kunnen doen rijzen, zoo wat
hun aard en karakter, als wat hun rechts
gevolgen i betreft; geeft critische beschou
wingen over te dien aanzien bestaande op
vattingen en spreekt daaromtrent een oordeel
uit. Hij doet dit aan de hand van het prae-
advies van mr. de Lange, die dus als een gids
door liem is gevolgd in zijn systematischen
opzet.
Bij de beantwoording van de vraag of wets
wijziging wenschelijk is, komt praeadviseur
tot de conclusie dat hij geen termen kan
vinden om wijziging der wet be bepleiten In
dier voege, dat deze zelf meerdere voor-
keui'srechten toekennen zal dan de thans
bestaande.
Hij knoopt daaraan echter vast de vraag:
„Als te dien aanzien dus de zaak gelaten
kan worden bij het oude, hetgeen hierop neer
komt. dat de erflater in elk voorliggend ge
val op grond van zijn bijzondere omstandig
heden maar zelf beoordeelen moet, of en
zoo ja, welke voorkeursmaatregelen noodiz
of wenschelijk zijn. om deze dan vervolgens
in het leven te roepen, verdient het dar?
wellicht aanbeveling de mogelijkheid daartoe
wettelijk te bevorderen door tot opheffing
van de thans bestaande beletselen daartoe
over te gaan?" Deze vraag komt op niet
meer of minder neer dan op die omtrent
de wensclxelijkheid van het behoud der le
gitieme portie. Prae-adviseur sluit zich ten
opzichte hiervan aan bij Polak, die conclu
deerde. dat behoud van de legitieme portie
wensdhelijk is en er geen reden bestaat daar
op inbreuken toe te staan ben nadeele van
sommige kinderen, wanneer ouders beschik
kingen willen maken ten voordeele van an
deren. Zelfs zou prae-adviseur daaraan
willen toevoegen, dat ook ter wille van den
langstlevenden echtgenoot geen uitzonde
ringen behooren te worden gemaakt.
Van die conclusie uitgaande rest nog de
vraag, of in de regeling van dat wettelijk
erfdeel, zooals zij thans geldt, wijzigingen
wenschelijk zijn. Ziöh daarbij beperkende tot
het .bezien dier vraag uit het standpunt der
voorkeursmaatregelen en belemmeringen,
welke deze van het instituut ondervinden,
meent prae-adviseur, dat zeker te dien aan
zien een desideratum kon worden uitgespro
ken. Waar ratio, doel enz. van het wettelijk
erfdeel ongetwijfeld in de grootste mate reeds
verwezenlijkt en bereikt worden als het in
stituut beperkt wordt tot recht op 'n waarde-
deel. zou prae-adviseur meenen, dat niet
alleen geen enkel bezwaar zou bestaan tegen
een uitdrukkelijk vastleggen daarvan in de
wet, doch integendeel zelfs door zoodanige
bepaling op de beste wijze met elkaar in
overeenstemming zouden worden gebi'acht
De onuitputtelijke waarde van de
Krant. Weer een nieuw staal
tje.' Herrie in den Rotterdam-
schen Raad, en wat Wij, Publiek
van de Overfteid eischen.
Herriot's verjaarsgeschenk.
Met belangstelling heb ik gelezen dat de
heer Veraart, onze nationale regenmaker,
„met oude kranten in de wolken is geweest".
De overdrachtelijke beteekenis van dit feit
wil ik niet overschatten. Wij journalisten
zijn al lang tevreden als onze lezers met
nieuwe kranten in de wolken zijn. Niet ieder
industriëel product is in splinternieuwen
staat op zijn best. Auto's zijn stroef en
mogen niet harder dan 30 K.M. rijden. Wijn
wordt gemeenlijk pas goed als-ie oud is.
En zelfs vele voortbrengselen der Kunst, met
de bekende groote K. bereiken hun volle
succes pas als zij aanmerkelijk op leeftijd
zijn. en" hun schepper dood ls.
Maar met kranten is dat anders. Hun
nieuwigheid is gansch hun succes. Dat zij
eendagsvliegen zouden zijn is zelfs over
dreven. want ln het algemeen leven zij
maar een half etmaal, behalve het Zater
dagnummer. dat het anderhalf a twee dagen
uithoudt (ik ben dan ook verheugd, dat
deze rubriek juist daarin verschijnt).
Toch staan wij niet onverschillig jegens
de materiëele bruikbaarheid die ons pro
duct nog blijkt te bezitten, nadat zijn maat
schappelijke rol is uitgespeeld. Die bruik
baarheid is van velerlei aard. Ik heb een
collega gekend, die een abonné, die zijn
abonnementsprijs te hoog vond, ging voor
rekenen hoeveel het hem per jaar alleen aan
pakpapier zou kosten als hij geen krant las.
Het werd een ontstellend bedx-ag. Tijdens
den oorlog, toen er kolennood was. maakten
de abonnés na lezing van de krant er die
beroemde proppen van, met zout erin, die
als brandstof-surrogaat dienden. In die
dagen zouden wij, als wij niet zulke men-
schenvrienden wax-en, een brandstof-toeslag
op den abonnementsprijs hebben kunnen
leggen.
Nu komt de heer Veraart en verwekt met
750 K.G. oude exemplai-en van De Maasbode
door de directie van dat blad welwillend ter
beschikking gesteld, een regenbui op het
versmachtende Oostvoorne, en laat de tem
peratuur in Rotterdam op een warmen
dag een niet zeer genietbare stad aan
merkelijk dalen.
O zoo! Dat heeft de krant dan toch maar
weer bereikt! Vroeger werkte de heer Ver
aart met ijs, en wat bereikte hij? Een
schijntje! Vaak zelfs een zonneschijntje, ter
wijl hij toch regen bedoeld had. Nauwelijks
wendt hij zich tot de Koningin der Aarde,
of het succes is volkomen.
Wij zijn hier allen zeer mee ingenomen,
dat wil u wel zeggen. Natuurlijk zou het mij
plezier gedaan hebben als het oude Haar
lem's Dagbladen waren geweest, maar dat
had moeilijk gekund, want wij plegen van
elk nummer maar een paar exemplaren
over te houden. De rest vliegt eenvoudig
weg naar het gretige publiek. Daannee be
doel ik nu niets onvriendelijks tegenover de
Maasbode, maar ik geloof toch dat het in
dit eemgszins verpolitiekte land gewenscht
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN 60 Ct». per regeT.
alle belangen, welke om behartiging vragen.
Alle moeilijkheden zouden dan zijn uit den
weg geruimd, welke nu de vooi'keursmaat-
regelen bedreigen uit hoofde van de leer.
dat de legitimaris aanspraak heeflt op goede
ren.
Ten slotte behandelt mr van Vrijberghe
de Coningh het bezwaar tegen de bestaande
regeling, als de erfgenamen zich wegens de
toedeeling niet kunnen verstaan en tot ver
kaveling en loting moet worden overgegaan
waardoor uiteengehaald wordt, wat beter bij
een blijven kon. Hij meent, dat voor zulke
gevallen te overwegen zou zijn, of in dat op
zicht op wijziging in de bestaande wet is aan
te dringen en geeft de wijze aan waarop de
bestaande regeling voor een andere ware te
vervangen.
NOODKREET VAN DEN KAASHANDEL
In een te Alkmaar gehouden vergadering
van de vereeniglng van kaashandelaren in
Noord-Holland is besloten het volgende tele
gram te zenden aan den Minister van Eco
nomische Zaken en Ai-beid:
„Kaasprijzen overal dalend. Eenige moge
lijke steun is verruiming van export. Ver
zoeken opnieuw onderhandelingen, vooral
met Spanje en Duitschland geleid door de
bekwaamste diplomaten vergezeld van des
kundigen uit den handel".
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
a 60 Cts. per regel.
MIJNHARDT's
Zenuw-Tabletten75"
Laxeer-T abletten60
Hoofdpijn-Tabletten 60c,|
Bij Apoth. en Drogisten]
zal zijn, ook den anderen partijorganen
hun kans te geven om bij smoorhitte een
regenbui te verwekken. De heer Veraart wil
nu proeven van Schiphol af nemen, en dan
zal hij oude Standaarden moeten nemen.
En daarna oude exemplaren van Het Volk,
en van De Nederlander, en De Fakkel
wel een beetje rare naam om i-egen mee
te maken en de Nieuwe Rotterdamsche
Coui-ant. Natuurlijk moet ook de neutrale
pers haar kans hebben. Gebeurt dat niet.
dan loopt het weer uit op interpellaties in
de Tweede Kamer, en groote ruzie, met
redevoeringen over „het Regenschandaal"
en zoo. En dan krijgt die arme minister
Reymer. onder wiens departement zoowat
alle hei-rie.s vallen dit onderwerp behoort
zonder eenigen twijfel bij „Waterstaat" thuis
weer de grotatste last met de ..Regentijd-
verdeeling" over „andersdenkenden".
Op het. gebied van politieke ruzie is weer
eens wat nieuws gepresteerd in den Rotter-
damschen Raad, die zich trouwens vaak in
dat opzicht heeft onderscheiden. Toen in een
debat een der edelachtbare heeren zoo boos
werd. dat hij nog slechts ongearticuleerde
geluiden kon uitbrengen, zei een van zijn
edelachtbare tegenstanders„Zoo blaft mijn
hond ook en dan t%acht ik altijd tot hij
uitgeblaft ls".
Deze merkwaardige uiting zou tot een
vechtpartij geleid hebben want edelacht
bare nr. 1 vloog op edelachtbare nr. 2 af
als nr. 2 niet door zijn politieke vrienden
omringd was. Nu volgde „slechts" geweldig
tumult en de burgemeester was genoodzaak:
de tribune te laten ontruimen en de zitting
te schorsen.
Na de heropening was er nog ecnig debat
over de waarde en beteekenis van hondenge
blaf.
De Telegraaf, die het geval blijkbaar grap
pig vindt, betitelt de merkwaardige uiting
als „deze voortaan historische woorden".
Ik deel den smaak van de Telegraaf niet.
Het zij verre van mij oni partij te kiezen
in den twist (t is heusch heel plezierig, deze
dingen met een objectief oog te kunnen be
kijken) en het optreden van beide partijen
komt. mij heeiemaai onjuist voor. Hoe minder
de historie boekstaaft van al alt soort fraais.
WESTLAND ZOEKT NAAR
NIEUWEN AFZET.
WESTLANDSCHE CHAMPAGNE EN
DRUIVEN ETEN IN DE KAS.
Ten einde de overproductie, ontstaan door
de exportbelemmeringen, eenigermate een
afzet te verzekeren, hebben de druivenkwee-
kers in het Westland besloten de kassen voor
het publiek toegankelijk te stellen en de ge
legenheid te openen aldaar druiven te etn,
voor een prijs die slechts iets hoogcr is dan
de veilingprijs. Bij deze kwcekcrijen wordt
een blauw-witte vlak met een druiventros uit
gehangen.
De oogst is dit jaar naar schatting 14.000.000
K.G. druiven en men hoopt dat in eigen
land 4.000.000 KG druiven zullen worden af
gezet. De prijs zal uitteraard laag zijn. In
dien ieder Nederlander 112 K G. druiven at.
zou de Westlandsche productie al bijna uit
verkocht zijn.
Een andere nieuwigheid, waartoe proefne
mingen van prof. Sprenger te Wageningen,
in samenwerking met een Duitschen plant
kundige geleid hebben, is de vervaardiging
van champagne uit Westlandsche druiven.
Het product moet zeer goed zijn, doch dc ver
koop kan alleen succes hebben, wanneer cr
vrijstelling van accijns op verkregen wordt.
Daarover is men in onderhandeling.
Het is tc hopen, dat de energieke pogingen
van de Westlandsche kweeke'rs succes zullen
hebben.
DEN HAAG ER AF, DRENTE GEPLAAGD
Te Wyster en omgeving in Drente klaagt
men over een zeer ernstige vliegenplaag,
waarvan men veel hinder ondervindt. De
plaag wordt geweten aan de verwerking van
het Haagsche stadsvuil door de V- A M
hoe beter het zal zijn voor onze reputatie bij
het nageslacht. Wordt het nie-.. tijd dat der
gelijke gemeenteraden zich eens oen beetje
netter gaan gedragen? Zoo heel veel bunnen
zij zich heusch niet meer veroorloovcn. Ond r
de zegeningen van hun beleid zucht thans
zoowat de geheele natie. Zijn zij er zich wel
goed van bewust hoe d- belastingb:' r
over hen denkt? ik wii daarover nu nie:
gaan uitweidenmaar heusch: de bewon
dering is al even gering als de dankbaar
heid.
Mijn optimisme inzake de toekomst van
dergelijke openbare lichamen kan zich
slechts handhaven onder voorwaarde, dat zij
zullen gaan beseffen dat al dergelijke toonee-
len de waardigheid van de overheid hope
loos omlaag halen. En aangezien ook zij cr
toch wel degelijk prat op gaan, de Overheid
te zijn, kan hen dat moeilijk onverschillig
laten. Tenslotte telt de natie een groot aan
tal leden die prijs stellen op hun eige-n be
schaving en die van anderen. Laat mij een
stap verder gaan en als een onweerlegbare
waarheid vaststellen, dat de geheele natie,
in alle lagn der bevolking, nar beschaving
streeft, daar eerbied voor heeft en deze
wel in ae eerste plaats verwacht van do
lieden, die als maatschappelijke leiders zijn
aangesteld. In dat opzicht is er nooit iets
veranderd en zal er ook nooit iets verande
ren. Door dit spektakel in den Rotterdam-
schen gemeenteraad heeft het gezag van den
raad. zijn positie als overlxeids-instituut. wo?i-
een leeiijken klap eekregen. Tienduizenden
menschen, die de hLstorie in hun krantex
hebben gelezen, hebben er minachtend over
gesproken, op z"n best spotrtend om ge
lachen. Als „het parlementarisme" Inderdaad
gevaar loopt ten onder te gaan. dan is dit
de manier om zijn eigen ondergang te ver
basten. Als de lieden die zich aan deze en
dergelijke dingen te buiten gaan eens be
seften hoe grondig genoeg het publick heeft
van al die kapriolen, dan was het morgen
aan den dag afgeloopen. Wij verwaohten van
menschen. die leiders willen zijn. in de eerste
plaats daarbij zeifbeheersching, en behoor
lijk optreden.
Dat dc Franschc premier Herriot op zijn
..DE 1IEER F. A. M. J. WIERDELS
GEHULDIGD.
En comité ter huldiging van den heer Ferd.
Wiexxlels, oud-wethouder van Amsterdam en
oud-directeur van de drukkerij 't Kasteel
van Aemsiel. heeft hem op zijn 70sten ver
jaardag een „vriendenboek" aangeboden, dat
op kostbare wijze is uitgevoerd en artistiek
verzorgd, en waarin de volgende opdracht
geplaatst ls:
Aan Ferdixxand Wierdels. oud-wethouder
van Amsterdam. Officier ln de Orde van
Oranje Nassau, Patriciër van geest en Volks
man van hart. den ridderlijken Slotvoogd
van "t Kasteel van Acmstel. den voorbceldig-
werkzamen werkgever, den algemeen-gezie-
nen schoolopziener, den openhartige» dag
bladschrijver. den letterllevenden drukker
wordt dit album opgedragen ter gelegenheid
van zijn zeventigstcn verjaardag door zijn
vele erkentelijke vrienden.
Op de bladzijden rijen zich tien bij tien de
handtcekeningen aaneen van geestelijke en
wereldlijke autoriteiten, van vriexxden en be
kenden uit alle deelen des lands Volstaan
wij met ten opzichte hiervan mede te deelen
dat dc rij van geestelijke autoriteiten wordt
geopend door Mgr. J. D. Acngenent. Bisschop
van Haarlem, die der wereldlijke door Jhr.
Mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck. minister
president.
Financiëele berichten.
OPSCHORTING AFLOSSING OBLIGATIES
LEERDAM
In een vergadering van houders van 5'
pC\ eerste hypothecaire obligaties der Glas
fabriek „Leerdam" is aangenomen met 12 te
gen 4 stemmen het voorstel van de trustee,
de Ned. Trust Mij. tot opschorting van de
uitloting en aflossing van 36 obligaties in
zestigsten verjaardag een Duitsch bankbiljet
„ter waarde van vijf milliard mark", uit den
inflatietijd, ontvangen heeft, met op de en
velop het opschrift „Ter algeheele kwijting"
waardeer ik als een goede mop Was het een
biljet van drie inplaaLs van vijf milliard ge
weest. dan zou de afzender precies het re
sultaat van de Herstelconferentie van Lau
sanne geraden hebben Nu heeft hij nog
twee milliard „waardeloozc overwaarde" ge
stuurd.
Een paar dagen geleden heb ik een man
over het Goudvraagstuk hooren praten, die
het ln hoofdlijnen helder en begrijpelijk uit
eenzette. Zulke mannen zijn zeer zeldzaam.
In den loop van zijn betoog uitte hij deze on
loochenbare waarheid: „Dat Duitschland
zijn totale oorlogsschuld niet heeft kunnen
voldoen ligt nie; zoozeer aan den Duitschen
onwil om te betalen, maar wel aan onwil bij
zijn crediteuren om dc betalingen ln ont
vangst te nemen."
Een paradox, ixieent u?
Dc paradox is het kenmerk en zeer vaak
tevens de Waarheid van deze vreemde tijden.
De spreker, verklaarde zijn uitspraak al
dus: „Duitschland is zwaar gaan exportee
ren om met het surplus op zijn handelsba
lans te kunnen betalen. Tegen de concur
rentie van die zware export hebben de cre-
ditcur-staton tariefmuren opgericht, om
haar tc nekken. Dc export was, feitelijk, dc
betaling
Scherper veroordeeling van het malle, on
bekookte jagen op schijnbaar eigenbelang,
dat nog steeds den toon aangeeft, zou men
moeilijk kunnen uitspreken En wie kan er
de waarheid van loochenen?
In dat vijf milliard-biljet. dat waardelooze
vod papier, dat Herriot op zijn zestigsten ver
jaardag kreeg, zit werkelijk een machtige
symboliek. Het resultaat van de conferentie
van Lausanne, dat ons heusch niet uit de
crisis zal helpen omdat het nog altijd schijn
inplaats van werkelijkheid geeft. Ls er aar
dig mee toegelicht.
Maar dc diplomaten zijn nog lang niet met
ons klaar. Dit lost niets op, en dc aandrang
zal voortduren.
„La vériié est en marche". zooals de Fran
sehen zeggen, helaas bij andere gelegenhe
den. Ik blijf uw
OPTIMIST, 6
