Nieuw gezichtspunt.
Het Belangrijkste.
50e Jaargang No. 15047
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Zaterdag 16 Juli 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
•n ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
HoofdrecUctew: ROBERT PEEREBOOM.
ABON NEMEN! EN per week 0-25, i>er maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ065. franco per post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclame»
ObO per regel. Reductie bij abonnement Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iedcren dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250... Wijsvinger f 150— Elke andere vinger f 150.-, Arm- of Beenbreuk f 100...
Idem voor Abonnés op het Geril. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000— Overlijden f 600— Verlies van Hand, Voet of Oog f400— Verlies Duim (75— Vcdies Wijsvinger f75— Verlies andere vinger f 30.-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 16 Juli.
Examens.
De jaarlijks weerkeerende periode waarin,
zooals een thans algemeen bekend kern
woord het uitdrukt: „de eene helft van het
Nederlandsch volk de andere helft exami
neert", heeft zich ditmaal gekenmerkt door
verschrikkelijke hitte. Ik denk er met begrij
pend medegevoel aan terug. Begrijpend, om
dat 'k er ook in betrokken was, zij het dar.
slechts als behoorend tot de minst-beproefde
der drie groepen: de gecommitteerden bij
eindexamens. Het is erg voor de leerlingen,
en het is bijna even erg voor de leeraren. De
gecommitteerde, die als derde het geval
meemaakt, af en toe ook wel eens zucht
vooral als de thermometer 84 wijst en een ze
nuwachtige candidaat zijn brein slechts
moeizaam kan doen functioneeren moet
wel erkennen dat hij er nog het best van
de drie aan toe is. Al vormen de uren lezing
van schriftelijk werk, gevolgd door het (in
mijn geval) zeventien uren lang bijwonen
van mondelinge examens wel een lange
trek.
Het heeft zijn boeiende zijden. Natuurlijk
maakt ge in de eerste plaats vergelijkingen
met uw eigen jeugd, toen ge, als examinandus
zoo menigmaal „aan de andere zijde van de
barricade" hebt gestaan. De tijden zijn wel
veranderd. Eigenlijk is er geen barricade
meer. Beschouwden de meesten van ons
vroeger den examinator niet als hun natuur
lijken vijand? Ik spreek in het algemeen. De
tegenwoordige verhouding tusschen leeraren
en leerlingen is wel heel anders geworden.
Veel gemoedelijker, elkaar beter begrijpend,
met wederzijdsche erkenning van eikaars
taak en eikaars goeden wil om deze nationale
beproevingen tot een bevredigend einde te
brengen
Ik wou dat onze leeraaren vroeger met ons
mee-gevoetbald hadden, inplaats van dit
nobele spel slechts als een verderfelijke be
dreiging van het onderwijs te beschouwen,
zooals de meesten hunner (evenal de meeste
ouders) deden. Ik wou dat wij hen niet al
leen als gestrenge schoolmeesters maar ook
als kampleiders, organisators van gezellige
avonden en zooveel meer hadden gekend.
Zouden wij niet geheel anders tegenover hen
hebben gestaan als de penalties, door hen
toegepast, niét" alleen strafwerk maar ook
strafschoppen hadden omvat? Zouden wij
niet minder oorlogszuchtig jegens hen zijn
geweest? Wie onzer, zijn examens eenmaal
achter den rug hebbend, zou zich indertijd
ooit hebben kunnen voorstellen dat hij zich
nog eens aan de andere zijde van de barri
cade zou begeven.... tenzij hij dan leeraar
wilde worden?
In de beslissende vergadering een her
innerende jeugd-rilling bekroop mij onwille
keurig, toen ik dit geheim conclaaf betrad
zat ik naast een tijdgenoot en vroeg hem:
,JIad jij vroeger ooit gedacht dat je dit nog
eens zou doen?" „Nimmer," zei hij. Maar ook
de vergadering bleek door vriendschappelij-
ken geest bezield te zijn. Naast gecommit
teerden „uit de practijk des levens", zooals
zij gemeenlijk genoemd worden, zaten zeer-
wetenschappelijke hooggeleerden, en ook zij
gaven blijk van den nieuwen geest. In 1909
scheen het frivole galgenhumor toen een
vriend van mij, die eindexamen gymnasium
moest doen en derhalve vóór hen verschij
nen, hen betitelde als „de wijze mannen met
de stoffige baarden"Zij vormden een
extra-gevreesde categorie.
Met dat al zal het nimmer een vermaak
worden, eindexamen te doen. Al begint de
leeraar ook (met den ietwat-bibberenden
examinandus vriendelijk te vragen, of-ie
den vorigen avond zijn tennis-finale gewon
nen heeftStel u voor dat wij vroeger in
examen-dagen tennis-finales hadden ge
speeld, en dat „ze" dat te weten waren ge
komen!toch blijft het een pijnlijke ope
ratie. Ten allen tijde zal er de noodzaak zijn,
het meerendeel der gestelde vragen juist te
beantwoorden en het aantal fouten in het
schriftelijk werk tot een zeker minimum te
bepalen. Dit alles, terwijl Damocles' zwaard
erboven hangt
De verschillende soorten examinandi zijn
er nog altijd. Hun kenmerken schijnen niet
gewijzigd. De meisjes hebben nog altijd meer
uit het hoofd geleerd dan de jongens. De
jongens schijnen nog altijd in meerder
heid meer eigen denkwijze toe te passen.
Ik zeg het zacht, en weet dat het uit de
mode is, maar heb er eerlijk en objectief
over nagedacht en blijf er bij. Sommige exa
minandi zijn zichtbaar nerveus, anderen bijna
kalm De laatsten weten er niet altijd het
meeste van. Enkelen hebben een ongelukkig
examen-gesternte, anderen daarentegen een
soort van handigheid, die hen. als zij het
antwoord niet weten, de verrassendste red
middelen doet ontdekken. Gaat het ..in de
practijk des levens" anders? Neen. precies
zoo. Op de schoolbanken zie je ze al zitten,
de „débrouillards", zooals ze in Frankrijk zou
den zeggen, die overal wat op weten en zich
uit elke moeilijkheid kunnen werken.
Tenslotte ben ik dankbaar voor de erva
ring. Als journalist, omdat ik weer wat heb
kunnen leeren. In ons vak zit men zijn heele
leven door op de schoolbanken. En ook om
dat er van de zeventien leerlingen van Lit-
terair-Economische en Litterair-Historische
afdeeling aan het Kennemer Lyceum, wier
eindexamen ik meemaakte, zestien slaagden.
Want het zou mij toch wel erg aan m'n hart
gegaan zijn als er veel slachtoffers waren
gevallen. Tenslotte, nietwaar, blijf je toch af
komstig van de andere zijdeen je moet
zelf nog zooveel leeren zonder kans ooit te
zullen slagen voor een eindexamen in de
journalistiek.
Er is één troost. Niemand heeft dat ooit
kunnen doen.
R. P.
STAATSMIJN „MAURITS"
EISCHT SLACHTOFFERS.
Drie mijnwerkers bedolven
door instorting.
Lijken na ruim acht uur bovengebracht.
Op de Staatmijn „Maurits" te Lutterade is
Vrijdagmiddag omstreeks één uur een gang
gedeeltelijk ingestort. Daarbij zijn drie mijn
werkers bedolven. De reddingsbrigade is in
de mijn afgedaald, maar heeft de menschen
niet kunnen redden.
De bedolvenen zijn de Nederlanders Broos,
gehuwd en 35 jaar oud en Van de Wal, 20
jaar en ongehuwd, resp wonende te Echt en
Geleen, en de 42-jarige Belg Holbeckx, ge
huwd en wonende te Ulestraeten. De andere
in den gang aanwezige mijnwerkers konden
zich in veiligheid stellen.
's-Avonds om half negen zijn de lijken
der drie slachtoffers van het mijnongeluk
boven gebracht.
WAGEN VAN DE N.Z.H. ONTSPOORD.
EEN KOE GEDOOD.
In den afgeloopen nacht is de laatste
tram van de N.Z.H. welke naar Haarlem
vertrok op den Haarlemmerweg ter hoogte
van de Ringspoorbaan ontspoord. Persoon
lijke ongelukken zijn hierbij niet voorgevallen
Eenige koeien werden aangereden, waarvan
één gedood werd.
De wagen is in den loop van den nacht
overeind gezet.
Brand op de „Moldanger" nog
niet verminderd.
Het schip gloeiend heet.
Voor een derde verloren.
De brand in het motorschip „Moldanger
aan de werf van de Nederlandsche Scheep
vaart Maatschappij woedde in alle hevigheid
voort. In gewone gevallen zou slagzij geen
gevaar opleveren maar alle maehineaeelen
als winches die aan dek staan zijn nog niet
voldoende vast gazet. Bovendien staan ook
de motoren in het schip niet volkomen vast
zoodat ook daar de kans bestaat dat deze
tonnenwegende ijzeren gevaarten gaan
schuiven als het schip scheef blijft liggen.
Wanneer dit gaat gebeuren is de kans groot
dat het schip kapsijst. Aan stuurboordzijde
werden zes gaten gebrand waardoor de Ja
son en de Jan van der Heyden water wierpen
en waardoor het vuur zichtbaar was. Van de
wal af heeft de brandweer ook een waterka
non op het schip gericht. Omtrent de oor
zaak van den brand tast men in het duister
Donderdagavond is nog een ingenieur aan
boord geweest, doch deze heeft niets dat op
brand geleek bespeurd.
Tusschen schip en wal was een zware
ijzeren brug gelegd voor het verkeer der
werklieden, die bij den afbouw waren betrok
ken. Deze brug is in den loop van den mid
dag weggenomen om het slagzij makende
schip van een zwaren druk te ontlasten. Men
hoopte dat de slagzij daardoor zou vermin
deren. Dit wegnemen van de brug werd ver
richt door een bok, die het gevaarte oplicht
te. De bok werd door de sleepboot Daniel
Goedkoop tot bij do b'rug gesleept. Deze boot
geraakte onder de brug bekneld, waardoor
het- stuurhuis in elkaar werd gedrukt.
's Avonds is de drijvende stoomspuit „Ja-
son" voorloopig naar haar standplaats aan
de De Ruyterkade teruggekeerd. De drij
vende motorspuit ..Jan van der Heyden"
werkte aan stuurboordzijde met volle kracht.
Haar waterkanon wierp door de in de huid
gebrande gaten een enorme watermassa, ter
wijl andere stralen eveneens van de ..Jan"
door andere gaten hun water in het schip
goten. Groote zwarte plekken op de huid
duiden aan. waar ae platen gloeiend heb-
Jben gestaan Op den wal werd ook nog met
een waterkanon gewerkt. Wanneer enkele
oogenblikken deze machtige straal werd
stopgezet, steeg weer dadelijk de rook zwaar
der uit de ruimen op Het water dat langs
den scheepswand loopt verdampt zichtbaar:
een bewijs, dat het schip gloeiend heet is. Er
is dan ook geen sprake van dat de brand
weer in het schip kan doordringen. Zoover
men kan nagaan branden ruim IT en III uit.
terwijl ruim I schade heeft. Het staat vast,
dat 't schot, dat de machinekamer van ruim
III scheidt zwaar ontzet is. Ook heeft het
vischruim boven de machinekamer gebrand,
terwijl ook eenige daar gelegen hutten te
lijden hebben gehad. Of de machines zelf
hebben geleden, kan nog niet worden nage
gaan. In het schip, dat 9500 ton groot is, zijn
Vrijdag naar schatting 1200 ton water gespo
ten. Het schip maakte Vrijdagavond 21 gra
den slagzij en ligt voor 3.80 Meter en achter
5 40 Meter onder in 8 Meter water. Voor om
slaan bestaat voorloopig geen gevaar. Het is
thans heel zeker dat een derde van het schip
nieuw zal opgebouwd moeten worden.
Een Berlijnsch oogarts heeft
verklaard dat overmatig alco
hol-gébruik het gezichtsver
mogen verzwakt.)
U kent het woord: de man was blind;
Volgens dien oogarts te Berlijn
Lijkt voor die volksexpressie dus
Gedeeltelijk wel grond te zijn.
En er is nog een and re term,
Die kent u ook nog wel misschien.
Als d'eene drinker d'ander vraagt:
Mag ik je even (zwakker) zien?
Een nieuw gevaar van alcohol
Springt hiermee letterlijk in "t oog,
Zoo'n prijs voor drank betaald is ook
Voor alcoholland veel te hoog.
Onmatigheid is altijd kwaad.
Dat is een oud maar waar geluid,
Onmatig alcoholverbruik.
Zet zienderoogen achteruit.
In elk geval (en dat is nieuw)
Gelooft u voortaan dus maar niet.
Dat iemand die teveel gebruikt,
Dientengevolgedubbel ziet.
DE ONTWAPENINGS
CONFERENTIE.
EEN RUSSISCH VOORSTEL.
De Russische delegatie ter ontwapenings
conferentie heeft een verklaring bekend ge
maakt. welke de minimum-eischen inhoudt,
waarop de regeering te Moskou bereid is in te
stemmen met een verdaging der conferentie.
De Sovjetregeering verklaart dat zij de dooi
den Britschen minister van buitenlandschc
zaken, Sir John Simon voorgestelde resolutie
niet zal kunnen goedkeuren, tenzij de vol
gende bepalingen daarin worden opgenomen:
1. Kwantitatieve verlaging in alle landen,
van alle bestaande bewapening met ten
minste 1/3, met uitzondering van de kleine
en de reeds bij verdrag ontwapende staten;
2. Volkomen afschaffing van alle bombar
dementsvliegtuigen;
3. Afschaffing van alle soorten tanks.
4. Beperking der verplaatsbare veldartil
lerie tot een maximumkabiler van 100 m M.
5. Beperking van het scheepsgeschut over
eenkomstig de beperking der kustar tiller ie.
Het presidium der conferentie krijge op
dracht in de periode tusschen de beide zittin
gen der conferentie practische voorstellen uit
te werken betreffende de toepassing van het
principe van verlaging der bewapeningen ter
zee met 1/3.
RIJWIELTOCHTEN DOOR
MOOI NEDERLAND.
Naar aanleiding van desbetreffende ver
zoeken, deelen wij mede, dat wij bereid zijn
ons premieboekje „Rijwieltodhten dooi: Mooi
Nederland" na versoMjning per post toe te
zenden aan die abonnés buiten de gemeente
Haarlem en de onmiddellijk aangrenzende
gemeenten, welke geen of bezwaarlijk gele
genheid kunnen vinden het .boekje in onze
Tijdingzaal te komen afhalen.
Hiertoe is echter noodig, dat ons zoo spoe
dig mogelijk door deze .abonnés hunne bons
worden toegezonden, duidelijk van naam en
adres Voorzien, benevens 5 cent voor verzen
dingskosten.
ADMINISTRATIE
HAARLEM S DAGBLAD
THANS GAAT OOK BELCIë
CONTINCENTEEREN.
Van Maandag af aanzienlijke
beperking van den vischinvoer.
Nieuwe slag voor de kustvisscherij.
Een nieuwe en ernstige slag treft het vis-
scherijbedrijf doordat thans het Beheer van
het Zeewezen te Brussel mededeelt, dat van
a.s. Maandag af de vischinvoer in België zal
worden gecontmgeerd. Al deze soorten zijn
aan deze contingenteering onderworpen. Het
meest getroffen worden de uitvoer van plat-
visch als tong, tarbot, groote tongschar,
schol, schar, bot, enz., van welke soorten de
ontvangers in België slechts 25 pCt. krijgen
toegewezen van het in 1931 door hen ont
vangen kwantum. Met deze soorten zijn ook
gelijkgesteld kleine schelvisch, gul, pieter
man, poon, wijting en kleine koolvisch. Van
de andere soorten als kabeljauw, groote en
middelschelvisch, groote en middel kool
visch, leng, zeepaling, rog. vleet en makreel
is het contingent vastgesteld op 90 pCt.
Deze contingenteering treft voornamelijk
de export naar Antwerpen en het Belgische
platteland, waarnaar voornamelijk schol en
kleine schelvisch worden uitgevoerd, van wel
ke soorten thans, zooals uit het bovenstaan
de blijkt, slechts 25 pCt. kan worden uitge
voerd.
De uitvoer naar Brussel, welke stad groote
kwantums kabeljauw afneemt, zal veel min
der nadeelige gevolgen van de contingentee
ring ondervinden, daar kabeljauw tot die
soorten behoort, waarvan een contingent
van 90 pCt. is toegestaan.
Onze zeer belangrijke vischultvoer naar
België krijgt door deze contingenteering een
nieuwen slag. die evenals het Fransche con
tingent. in het bijzonder de kustvisscherij
treft. Het spreekt vanzelf dat ook tal van
handelaars, wier handel is gebaseerd op uit
voer naar België, ernstig door deze nieuwe
uitvoerbeperking worden getroffen.
W. BUS' STOOMBOOT
MAATSCHAPPIJ.
FUSIE MET DE REEDERIJ v. d SCHUYT.
Naar wij vernemen is er een fusie tot
stand gekomen tusschen de stoombootmaat
schappij v.h. W Bus en de reederij Van der
Schuyt te Rotterdam. Het beurtvaartbe-
drijf zal worden voortgezet onder den naam
„Stoombootreederij v. h. W. Bus en onder
een nieuwe directie komen.
Reeds na 23 Juli zal deze nieuwe toestand
ingaan.
Welke wijzigingen of reorganisaties hier
mede gepaard zullen gaan of ei het gevolg
van zullen zijn, is nog niet bekend. Voorloo
pig blijft bijna het geheele personeel van
„Bus" aldus vernemen wij in dienst.
DAAD VAN MOED EN ZELF
OPOFFERING
MET GROOT LEVENSGEVAAR IEMAND
GERED.
Vrijdagmiddag omstreeks 2 uur geraakte
een man te water in den Aanstel bij de voor
malige Deli Brouwerij te Amsterdam. Het
lid van de Amsterdaonsche Readings Brigade
G. H. Boddeke, hoorde hulpgeroep en be
gaf zich onmiddellijk naar de onheLlsplek.
waar reeds eenige personen bezig waren met
ladders en touwen om contact te krijgen
met den drenkeling. Alhoewel de Iheer Bod-
deke pas een operatie had ondergaan,
toedacht hij zicht geen oogentolfik en
sprong gekleed te water. Hij dcok naar
het slachtoffer, dat inmiddels gezonken was
en mocht het genoegen smaken na een korte
worsteling, de drenkeling had zijn redder
onder water bij de polsen gegrepen waar
uit hij zich dank zij de opgedane kennis
wist te bevrijden, den drenkeling door mid
del van de z.g. kopgreep in veilige handen
te brengen.
Het centrum van Santos, de stad, die op haar beurt het centrum is van de huidige woelingen
in Brazilië.
De autoriteiten te Washington zijn voor
nemens den staat van beleg af te kondigen.
(2e blad. Ie pag.)
Aan 672 mijnwerkers aan de Oranje Nassau-
mijnen te Heerlen is ontslag aangezegd.
(2e blad, lc pag.)
Het motorschip Moldangeris voor een derde
deel uitgebrand Enorme tegenslag voor de
Nederlandsche Scheepsbouw' Mij.
(Ie blad, le pag.)
In de mijn „Maurits" te Lutterade zijn drie
mijnwerkers onder vallend gesteente be
dolven en gedood.
(le blad. le pag.)
De staking in België uitgebreid tot de
Kempen.
(le blad, le pag.)
Ook België zal den vischinvoer contingenteeren
(le blad, le pag.)
Fusie W. Bus Stoomboot Mij. en Fa. A. v. d.
Schuyt.
(le blad. le pag.)
Voorstellcn-Welter ten aanzien van de werk-
loozen niet overgenomen?
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Examens.
(le blad. le pag.)
R.Waarom vacantie?
(le blad. 2e pag.)
A J. C. VI.: Per Picrmagoggel naar de West
einder plassen.
(4e blad. 2e pag.)
Arthur Kempner: Interview met Robert
Montgomery.
(4e blad, 2e pag.)
Heinz Rühmann: Een geluk bij een ongeluk.
(4e blad. 2e pag.)
W. S Pinguïns.
(4e blad. le pag.)
Dr. W. G. N. v. d. SleenBarbados
(4e blad. le pag.)
Karei de JongRadiomuziek der Week. Een
voorbespreking.
(4e blad, 3e pag.)
Aan onze kwartaal-
en maandabonne's.
De administratie vindt het bijzon
der prettig als een groot aantal
abonnés het verschuldigde abonne
mentsgeld per post- of bankgiro vol
doet, vooral nu de vacanties het
incasseeren per kwitantie moeilijk
maken. Men bedenke evenwel dat het
een nog grootcre tijdsbesparing geeft
als men gireert vóór de kwitanties bij
da incasseerders zijn.
Formulieren voor automatische giro
verstrekken wij gaarne en gratis.
DE STAKING IN BELGIë.
DE STAKING IN LIMBURG BREIDT
ZICH UIT.
De mijnwerkers in de Kempen, cie tot nu
toe rustig waren gebleven, in zooverre zelfs,
dat de gendarmerie der provincie Limburg
naar Henegouwen is gezonden, komen thans
ook in verzet.
De werklieden van de Luiksche kolenmijn
met zetel te Zwartberg onder Genck toebe-
hoorende aan Cockeril zijn in staking ge-
gaan.
300 werklieden weigerden uit den trein te
stappen ingevolge een uit Luik ontvangen
parool.
De werklieden protesteeren tegen het feit,
dat zij gedwongen worden twee dagen per
week niet te werken, terwijl zekere werklie
den wordt toegestaan zes dagen per week te
werken.
Tot nu toe Ls alles rustig.
Gendarmen zijn per trein en auto uit
Antwerpen naar de plaats der staking ge
zonden.
Nader wordt gemeld:
De staking in de Limburgsche kolenmijnen
brendt zich snel uit. Vrijdagmiddag werden te
Genck reeds 6000 stakers geteid en te Eysden-
St. Barbara 4000.
De ordemaatregelen zijn verscherpt.
Hot nationale comité der syndicale com
missie vergadert tezamen met den algemee-
nen raad der Belgische werklieden partij.
Gestemd ls over een motie, waarin gewezen
wordt op het feit .dat do oischen der mijn
werkers integraal ingewilligd werden, en vast
gesteld dat de onderhandelingen voor wat de
andere industrieën betreft een aannemelijke
oplossing beoogen
Zaterdagmiddag zal door beide organi
saties opnieuw worden beraadslaagd.
DE HAARLEMSCHE FINANCIcN
OVER DE ANNEXATIE-SCHADELOOS
STELLING
In verband met de slechten toestand der
Haariemsche gcmeentefinanciën wordt door
het gemeentebestuur van Haarlem bij ver
nieuwing getracht, om de schadeloosstelling
die Haarlem aan Heemstede en Haarlem-
me rllede c.a. betalen moet voor de vermin
derde belastingontvangst als een gevolg van
de annexatie, zoo laag mogelijk te krijgen.
Zooals men weet is thans een eindbeslissing
over deze aangelegenheid in behandeling bij
de Kroon. Van regeeringswege worden over
deze zaak conferenties gehouden, waarbij
tot heden evenwel nog n:;t a'.'.e belang
hebbende gemeentebesturen betrokken zijn.