Bezuiniging
Lager Onderwijs.
Tot weerziens.
Het Belangrijkste.
50e Jaargang No. 15053
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Zaterdag 23 Juli 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMLN I EN WCek 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
f325, franco per post 355, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week 0.05, per maand 0.22, per 3 mnd. 0.65. franco per post 0.72J4-
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarnc 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j5 regels 1.75, elke regel meer 0-35. Reclames
ƒ060 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iedcren dag) 1—3 regels 0-30, elke regel meer ƒ010, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weeka'bcnnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand. Voet of Oog f 400.-. Duim f 250— Wijsvinger f 150... Elke andere vinger f 150.-. Arm- of Beenbreuk f 100—
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f 2000-, Overlijden f 600-, Verlies van Hand. Voet of Oog f 400— Verlies Duim f 75-, Verlies Wijsvinger f 75— Verlies andere vinger f 30—
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN.
Geen kleine klassen.
Nadat het resultaat der inschrijving van
nieuwe leerlingen aan ons bekend was, heb
ben wij (aldus schrijven B. en W. aan den
Raad) een overzicht doen samenstellen van
de vermoedelijke klassen-sterkte aan de
scholen voor gewoon lager onderwijs op 1
September a.s.
Intusschen zijn nog eenige wijzigingen
ontstaan in dc vermoedelijke sterkte der
verschillende klassen, mede als gevolg van
het Koninklijk besluit van 23 Juni jl. (Stsbl.
no. 312), waarbij de leeftijd voor toelating
der kinderen met den nieuwen cursus is ge
bracht van 5 jaar en 6 maanden op 5 jaar
en 9 maanden.
Een en ander heeft aanleiding gegeven tot
eenige aanvulling op onze voorloopige voor
stellen.
Wij meenen, dat de tijdsomstandigheden
het handhaven van kleine klassen niet toe
laten ten einde het aantal boventallige leer
krachten zooveel mogelijk te beperken.
Verhooging van het gemiddeld aantal leer
lingen per klasse zal tevens doorwerken bij
het bijzonder onderwijs, waardoor de uitkee-
ringen aan boventallige onderwijzers op den
duur lager zullen worden.
Inkrimping van het aantal klassen zal ook
van invloed zijn op de kosten van instand
houding per leerling, hetgeen voor de ge
meente een dubbele besparing beteekent.
De reorganisatie welke wij beoogen omvat
zoowel de zesklassige (z.g. opleidingsscholen)
als de scholen met zeven-jarigen leergang.
B. en W. stellen voor het volgende besluit
te nemen:
Behoudens goedkeuring, voor zooveel noo-
dig, van Ged. Staten der provincie;
I. op te heffen met ingang van 1 September
3932;
a. de scholen voor gewoon lager onderwijs
hos 1 en 2 «Nassaulaan door verdeeling der
leerlingen over de scholen nos. 3 en 4 (Bo
termarkt). school no. 5 (Parklaan) en de
scholen pos. 7 en 8 (Leidseheplein)
b. de school voor gewoon lager onderwijs
no. 12 (Spaam wouderstraat) (door de ver-
eeniging der drie nog resteerende klassen
met die van de in hetzelfde gebouw geh-uis-
yeste school no. II);
c. de scholen voor gewoon lager onderwijs
hos. 21 en 22 (Frlesche Varkenmarkt), (door
samenvoeging en hergroepeering der leerlin
gen);
d. de school voor gewoon lager onderwijs
no. 45 (Wilgenstraat), (door samenvoeging
en hergroepeering der leerlingen)
n. op te heffen, met ingang van 1 Septem
ber 1932. het instituut van reserve-onderwij
zer (es). bij het openbaar lager onderwijs, in
gesteld bij raadsbesluit van 6 Juli 1921,
no. 26;
in. op te richten, met Ingaing van 1 Sep
tember 1932:
a. een school voor gewoon lager onderwijs,
aan te duiden als school no. 46. en daarvoor
te bestemmen het nieuwe schoolgebouw aan
het Junoplantsoen;
b. een school voor gewoon lager onderwijs,
aan te duiden als school no. 47, en deze te
huisvesten in het schoolgebouw aan de Frie-
sche Varkenmarkt; en
IV. Behoudens vergunning van H. M. de
Koningin (ingevolge art. 25. 5e lid. der Lager
onderwijswet 1920), het onderwijs aan de
sub m genoemde scholen te verdeelen over
zes leerjaren en het leerplan zoodanig in te
richten, dat de 6e klassen aansluiten aan de
le klassen der alhier bestaande inrichtingen
voor middelbaar dag- en voorbereidend hoo-
ger onderwijs.
IMMIGRATIE VOOR TWENTE
NOODLOTTIG?
ENSCHEDé ZIT MET DE DRENTENAREN.
Het werkcomité uit de Twentsche gemeen
ten, voor onderzoek van den toestand zal
naar het Handelsblad meldt in het bijzonder
aandacht besteden aan gevolgen, welke
immigratie van gezinnen uit andere deelen
des lands, tijdens de hoogconjunctuur heeft
gehad. Vooral denkt men hierbij aan de zeer
vele Drentsche gezinnen, die naar Enschedé
kwamen en die nu bijna geheel ten laste'van
de gemeente zijn gekomen.
Men zal onderzoeken of niet de mogelijk
heid bestaat, dat ook gemeenten buiten
Twente in de kosten voor deze gezinnen dee
len.
Na het bijeenbrengen der cijfers zal wor
den overwogen of stappen bij de regeering
zullen worden gedaan.
VLIEGTUIG NEERGESTORT
TWEE DOODEN.
PARIJS, 23 Juli (Reuter). Gisteravond
is in het noorden van Frankrijk een parti
culier vliegtuig omlaag gestort en in brand
geraakt.
Beide inzittenden kwamen om het leven.
De heer Sigmond Menko NJzn., textielfa
brikant te Enschedé, is van zijn reis naar
Ned.-Indië. welke reis vier maanden heeft
geduurd, teruggekeerd.
In een onderhoud, dat het Algemeen Han
delsblad met den heer Menko had. deelde
deze mede. dat wat aan manufacturen in
Indië door Japan wordt ingevoerd, tegen
zulke lage verkoopsprijzen wordt geleverd,
dat elke' concurrentie bij voorbaat reeds uit
gesloten moet worden geacht. Hij heeft den
indruk, dat Ned.-Indië binnen afzienbaren
tijd voor de West-Europeesche textielindus
trie verloren zal zijn.
DROEVIG VOORUITZICHT VOOR
TWENTE.
SPOEDIG VERLOREN ALS
AFZETGEBIED?
BOLLENTEELT IN HET WEST-
LAND BIJZAAK.
WIE EEN KUIL GRAAFT
DOUANEN IN EEN HINDERLAAG
Door een gelukkig toeval zijn de Duïtsche
douane-beambten te Raesfeld een uitge
breide smokkelaffaire op het spoor gekomen,
schrijft het Handelsblad.
Een p&trouille, die door een veld trok, ont
dekte dat blijkens voetsporen kort te voren
een groot aantal personen hier moest ge
passeerd zijn. De sporen werden gevolgd en
leidden naar een versch gegraven aardappel
kuil, waarin de beambten een groote partij
tabak vonden, die uit Nederland afkomstig
was. De tabak werd in beslag genomen en
de kuil weer gesloten, waarna de beambten
zich in hinderlaag legden om de smokkelaars
te arresteeren. Het duurde niet lang of een
bende, bestaande uit vijftien personen
daagde op. De douane-beambten slaagden er
in alle smokkelaars te arresteeren. Tijdens
het verhoor bekenden de mannen de tabak
over de grens te hebben gebracht. De partij
was bestemd.voor eenige personen in Glad-
beek, die geregeld - gesmokkelde tabak be
trokken.
Uit het verdere verhoor ..qp het daarna in
gestelde onderzoek is gebieken. dat men te
doen heeft met een smokkelaarscomplot van
zeer grooten omvang, waarbij tal van per
sonen uit Gladbeck en omgeving betrokken
zijn.
MANIFEST VAN S.D.A.P. EN N.V.V.
TEGEN DE BEZUINIGINGSPLANNEN.
De SD.A.P. en het N.V.V. publiceeren een
manifest, waarin opgeroepen wordt tot ver
zet tegen de plannen der regeering ingevolge
de voorstellen-Weiter.
In het manifest wordt o.a. gezegd, dat
ook de besturen van SD.A.P. en N.V.V. van
de noodzaak om de rijksbegrooting in even
wicht te brengen overtuigd zijn. Geschiedde
dit niet, er zou inflatie optreden, de gelds
waarde zou dalen en alle loonen en andere
inkomsten zouden aan koopkracht verliezen
Er is echter geen sprake van, dat er hon
derd millioen bezuinigd zou moeten worden
of mogen worden. Een deel van het tekort
zal niet door bezuiniging maar door ver
hooging van rijksinkomsten gedekt moeten
worden. Genoemd worden de inkomens en
vermogens, waarvan vele nog onaangetast
bleven, gelijk o.a. die van eigenaars van ar
beiderswoningen, die de huren handhaven
en veelal zelfs nog opvoeren. Voorts is er bij
voorbeeld geen enkele reden, waarom de in
poldering der Zuiderzee in plaats van uit
begrootingsgeld niet uit leeningsgeld zou be
kostigd worden, zeker zoolang de crisis
de belastingopbrengst vermindert. Verder
worden bezuinigingen op het militairisme
voorgesteld.
De eisch van nationale ontwapening, al
thans van 25 pet. bezuiniging op „Defensie"
zooals de sociaal-democratische Kamerfractie
die reeds stelde, doch door de Kamer ge
weigerd werd, herleeft met nieuwe kraoht
nu blijkt dat de commissie-Weiter zelfs de
werkloozen-uitkeeringen wil aantasten.
DE BOLLEN VERNIETIGD VÓÓR HET
ROOIEN.
Het rooien van de tulpenbollen in het
Westland is dit seizoen vroeg aangevangen.
De ontwikkeling van het gewas valt zeer te
gen, vooral op de hooger gelegen gronden,
schrijft men aan de N.R.Ct. Men oogst daar
meermalen niet het gewioht dat uitgepoot- is.
Ook heeft de hoedanigheid van de bollen
hier en daar door de droogte geleden. Op de
lagere waterhoudende gronden is de uitslag
van de teelt gunstiger. De crisis in het bedrijf
werkt in het Westland eigenaardig, doordat
sommige tuinders, die de bollen als bijzaak
telen, de bedden omspitten en de bollen uit-
harken en vernietigen. Wegens de geringe
waarde van het product wenschen zij geen
arbeidsloon aan het oogsten en schoonma
ken van de bollen op te offeren, zij besteden
hun tijd liever in het hoofdbedrijf. dat
thans meer dan ooit alle handen opvraagt.,
nu tijd en arbeid zoo zuinig mogelijk worden
afgemeten bij de zeer ongunstige uitkomsten
van de groente- en fruitteelt.
BEELDTELKG RAMMEN' VOOR
DLTTSCHLAND
1 AUGUSTUS VERZENDING MOGELIJK
Met ingang van 1 Augustus wordt de ge
legenheid om beeld te leg rammen te verzen
den over de beeldielégraafverbinding Amster
damBerlijn, bestemd voor Duitsohland en
verder gelegen landen in Europa openge
steld.
In tegenstelling met de beeldtelegraafver
binding met Ned.-Indië kunnen in het ver
keer met Berlijn ook fotografieën worden
overgebraoht.
BANKETBAKKERS TEGEN DE
ZONDAGSSLUITING.
OMZET MET 45—70% ACHTERUITGEGAAN.
Voorzitter en secretaris der Nederlandsche
banketbakkers Vereeniging, bij welke ver-
eeniging ruim 900 banketbakkers zijn aange
sloten. uitmakende 80 pet. van alle in Ne
derland gevestigde banketbakkers, hebben
tot den minister van Economische Zaken en
arbeid een adres gezonden, waarin zij zeg
gen, dat uit een gehouden enquête blijkt,
dat de schade door de beperking der verkoop
uren op Zondag bedraagt van 45 tot 70 pet.
van den omzet op Zondag en die veroorzaakt
door het sluitingsuur te bepalen op 8 uur des
avonds op de dagen van Maandag tot en met
Vrijdag en des Zaterdags op 10 uur, onge
veer 15 pet. (Dit geldt alleen voor die plaat
sen, waar nog geen sluitingsuur bestond of
op een later uur was bepaald). Zij zeggen
verder dat een vroegere enquête heeft uitge
wezen, dat het grootste deel der banket
bakkers de helft en meer van hun week-
omzet op den Zondag moeten behalen.
Dat de beperking van de verkoopuren dus
tengevolge heeft, dat meer dan 1.4 gedeelte
van den omzet is verloren gegaan en de
meeste bedrijven niet meer loonend zaken
kunnen doen.
Dat de verkoop op den Zaterdag niet Is
gestegen en dus geen vergoeding kan vormen
voor den verminderden omzet op Zondag.
Dat de banketbakkerij :n normale tijden
een der grootste afnemers is van inlandsche
tarwe, van zuivelproducenten en eieren,
waarmede landbouwers, vee- en pluimvee
houders zijn gebaat en dat deze producten
nu ook in evenredigheid minder worden ge
bruikt.
Zij verzoeken daarom, óf de winkelsluitings
wet tot gunstiger tijden buiten werking te
stellen, óf de bepalingen betreffende den
Zondagsverkoop op te heffen; in elk geval
een zoodanige verruiming der verkoopuren
op Zondag toe te staan, dat aan hunne ge
rechtvaardigde wenschen wordt tegemoet ge
komen.
Zij vragen ook een persoonlijk onderhoud,
den raad in spoedvergadering bijeengeroepen
Tot de maatregelen, die de nieuicc Pruisische rcgccrvng heeft genomen, behoort ook de
bezetting van het Karl Licbknechthaus in Berlijnwaar een sterke politiemacht
patrouilleert.
Ze zeggen, en 'k wil het als feit
aanvaarden,
Dat heel de wereld In groot gevaar is.
En dat het scheefloopt met onze aarde.
Het lijkt er wel hard op. dat dit waar is.
Er 's ruzie in Duitschland, het gist in
Spanje,
Het kraakt in Italië, naar ze zeggen,
Japan voert in China een krijgscampagne,
Ik heb geen woord om het te weerleggen.
Ze zeggen: we gaan naar de maan
tesamen,
Ik zal er geen tegenspraak op wagen.
Ik ga naarmaar neen, ik noem
geen namen.
Ik ga erop uit voor veertien dagen.
Het heden is slecht en de dag van morgen
Zal. naar het lijkt, nog wel slechter wezen,
Geen mcnsch of hij zit in angst en zorgen,
Met weinig hoop en met vele vreezen.
De lucht is bezwangerd met diepe zuchten.
De nood des tijds laat zich niet verjagen.
De wereld is vol van onheilsgeruchten.
Elk krijgt zijn portie van zorg te dragen.
Waar gaan wij naar toe, is de vraag
van velen.
Dit ai is van groote importantie.
Maar 't kan mij op dit moment niet
schelen,
Ik ga met een halve maand vacantie.
P GASUS.
BEGROOTING VAN LONNEKER
NOG NIET GOEDGEKEURD.
NA 31 JULI KAN NIETS MEER WORDEN
UITGEGEVEN.
Ged. StatenvanOvcrijselhebben.de gemeente
begrooting vanLonncker voor 't dienstjaarl932
niet goedgekeurd, daar de, gemeenteraad
heeft geweigerd te voldoen aan het verzoek
van Ged. Staten om de gemeente in een
hoogere klasse voor de belasting te brengen.
Slechts indien dit geschiedt, en in totaal nog
f 100.000 op dc begrooting wordt bezuinigd,
zal goedkeuring kunnen volgen, meldt de
N.R.Ct.
Nu de gemeente Lonneker na 31 Juli geen
enkele uitgave meer kan doen, hebben B. en
W. maatregelen genomen om te trachten,
uit de moeilijkheden te komen. Zij hebben
en een begrootingswijziging voorgesteld,
waardoor een bezuiniging van f 100.000 kan
worden verkregen. Een bedrag van ruim
f 66.000 denkt men te vinden in grootere
belasting opbrengst.
VERMIST MEISJE TERECHT.
De 16-jarige Sophia D., die sinds Zater
dag j.l. uit de woning van haar ouders in
Den Haag vermist werd is Vrijdag te Gouda
aangehouden en in den loop van den middag
naar Den Haag overgebracht en door de
politie verhoord.
Ook de jongen in wiens gezelschap zij
vertoefde, is door de politie naar Den Haag
overgebracht.
DE EERSTE KAMER GEEFT HET
VOORBEELD.
HET IS GEEN TIJD VOOR FEESTEN.
Naar het Corr. Bureau meldt, is de Eerste
Kamer der Staten Generaal voornemens ge
weest een maaltijd aan te bieden aan haar
medeleden, Jhr. mr. Van Sasse van Ysselt
en mr. Smecnge. die onlangs den tachtig
jarigen leeftijd mochten bereiken. Aan dit
voornemen is echter geen uitvoering gegeven
wegens dc huidige crisis. De Kamer meende,
ook anderen ten voorbeeld, van het aan
richten van een gastmaal te moeten afzien.
MOLDANGER NU GEHEEL VOL-
GELOOPEN.
LEEGPOMPEN HAD AVERECHTSCH
RESULTAAT.
Toen de brand in het motorschip „Mol
danger" was gebluscht, is men het blusch-
water uit het schip gaan pompen. Dit werk
ging betrekkelijk langzaam, omdat de kurk
en houtresten het water hadden vervuild
en die resten dikwijls de pompen verstopten.
Het schip begon meer en meer recht te
liggen. Vrijdag was men zoo ongeveer ge
reed met pompen cn een dikke koek ver
brande kurk en hout lag op den bodem van
het schip.
Plotseling is toen de „Moldanger" gaan
recht liggen. Daardoor kwam een der gaten
van de vele, die men in den wand van het
schip had gebrand, onder den waterspiegel
en liep het vaartuig geheel vol. Het ligt nu
ongeveer 7 meter diep. Aan leegpompen valt
nu niet meer te denken, vooral niet eer de
gaten die in den wand van het schip zijn
gemaakt, gedicht zijn.
Het dicht maken van deze gaten is nu ook
geen gemakkelijk werk meer. omdat ze onder
water zijn gekomen Een duiker zal dit werk
moeten verrichten en zal het geruimen tijd
in beslag nemen
De toestand in Pruisen. Dr. Bracht's radio
rede. Verzachting van het demonstratie-
verbod.
(4c blad, le pag.)
Bezuiniging Lager Ondenoijs. Geen kleine
klassen.
(lc blad. lc pag.)
Voorbereidend lager onderwijs. Sterke be
zuiniging voorgesteld.
(2e blad. 3e pag.)
Kan Alkmaar dc rechtbank missen? Protest
tegen voorstellen.
(2e blad. le pag.)
Eerste Kamer: Steun aan de scheepvaart en
de varkenhouders.
(le blad, 2e pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
Ontboezemingen van een Optimist.
(2e blad, le pag.)
J. B. Schuil: Het toonccl. Boekbespreking.
i3e blad. 3e pag.)
Karei dc Jong: Radiomuziek der Weck Een
voorbespreking.
(3e blad, 3e pag.)
A. G.." Canadeeschc Brieven.
(3e blad. le pag.)
Dr W. G. N. van der SleenOver den .4f-
lantischen Oceaan: Trinidad.
(3e blad. le pag.)
E. Temple ThurstonH. D. Vertelling.
„Symbolen".
(3e blad. 2e pag.)
L. S.: Ons eigen land. Hardcrivijk
(3e blad. 2e pag.)
DebsEenige wonderlijke beschouwingen.
'3e blad, 2e pag.)
Het Haarlemschc StadsbeeldHet Wilsons-
plein.
(3e blad 2e pag.)
Het Nationaal Padvinderskamp De eerste
haring geslagen
(4e blad, 2e pag.)
Van het Middenstandscongres.
Belangrijke prae-adviezen in
behandeling.
In de voortgezette zitting van het Midden
standscongres te Arnhem is behandeld net
prae-advies van den heer J. van Eek. hoofd
directeur van dc Ned?rlandsche Middenstands
bank over ,.De Credietverleemng aan den
Middenstand". Spr. meende, dat de nood
zaak van een goede bankpoliti.k niet door
ieder middenstander wordt ingezien Verder
besprak de heer Van Eek welke de taak is
van de banken tegenover d?n middenstand
waarbij hij ontkende, dat er voor orediet aan
middenstanders dubbele of driedubbele dek
king zou moeten zijn.
Besproken is verder het prac-advies van
mr. A. N. Molenaar, algemeen secretaris van
het Verbond van Nederlandsche Werkgever.»
over „De nationale koopkracht m verband
met het loonvraagstuk". Verscheidene spre
kers betoogden, dat oplossing der crisis niet
in loonsverlaging gezocht moet worden,
omdat deze de koopkracht verminderd. Er
moet meer uitgegeven worden. De pra:- ad
viseur stelde hier tegenover, dat hoogc loonen
de concurrentie voor de industrie met het
buitenland onmogelijk maken en slechts van
tijdelijk belang voor den middenstand zijn.
Het prae-advies zal aan de aangesloten
vereeniglngen worden toegezonden om een
onderwerp van studie uit te maken.
Vervolgens werd behandrid het prae-advies
van mr. dr. E. Tekenbroek, accountant en
belasüngjurist over „Het merkartikel cn de
zelfstandige winkelier".
Men vroeg strafmaatregelen op het ver
wijderen van de prijzen van merkartikelen.
Prof. dr. N. J. Poiak (Rotterdam) zeide, dat
de selectiefunctie van den winkelier steeds
belangrijker wordt. De heer J. M. Polak (Den
Haag) vreesde, dat bij strijd tegen de fa
brikanten dezen wel eens konden overgaan
tot de stichting van eigen winkels.
Verscheidene sprekers betuigden hun inge
nomenheid met het prae-advies. doch de heer
O. R. Barends (Arnhem) sprak er zijn be
vreemding over uit, dat het bondsbestuur geen
middenstander als prae-adviseur heeft aange
wezen. De heer Barends betoogde verder
dat men contact moet zoeken met de vrouw
die uiteindelijk de koopster is van bijna alle
artikelen. Alleen de vrouw kan den winke
lier, die het -knechtje is geworden van do
fabrikanten en de groote leveranciers, red
den van de debacle, Mevrouw M. Klein Coster
secretaresse van de Haagsöhe contactcommis
sie, sloot, zich hierbij aan. Over samenwer
king met de winkeliers hobben de vrouwen
veel minder te klagen dan over samenwer
king met de fabrikanten.
De prae-ad'viseur zei met eenige sprekers
van oordeel te zijn, dat er voor het merk
artikel te veel reclame gemaakt wordt. Mis
schien zou die reclame een goede bron zijn
voor belastingheffing.
Spr. vestigde de aandaoht op het zeer
groote belang van samenwerking tussohn
winkelier en fabrikanten.
Het prae-advies werd aangenomen.
De 'neer Schmal voerde nog het woord na
mens den minister van Economische Zaken
en Arbeid.
Daarna werd het congres gesloten.
Na afloop werd een autotocht gemaakt.
SCHENNIS DER EERBAARHEID.
Tegen een 22-jarigen kantoorbediende is
wegens openbare schennis der eerbaarheid
proces-verbaal opgemaakt.
