TOUR DE FRANCE.
Het Belangrijkste.
De Crisis in de V. S.
Van den Duitschen Verkiezin gs-Zondag.
50c Jaargang No. 15060
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Maandag 1 Augustus 1932
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper weck 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
f. 3.25, franco per post 155, losse trrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week ƒ0.05, per maand 0.22, per 3 rnnd. 0.65. franco per post 0.72)4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuïder Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0 35. Reclames
0/50 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 1—4 regel» 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(icderen dag) 1—3 regels ƒ030, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weeka'bonnês. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-. Duim f 250.-. Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 150.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000-. Overlijden f600-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400— Verlies Duim f75-, Vetlies Wijsvinger f 75—Verlies andere vinger f 30—
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 1 Augustus;
Geen Hitler-zege.
Na al het lawaai, dat eraan vooraf is ge
gaan, zal de uitslag van de Duitsche Rijks
dag-verkiezingen voor velen wel erg ont
nuchterend zijn. Er is niets geweldigs ge
beurd, er is geen revolutie uitgebroken
een week geleden wezen wij er nog op, dat
revoluties nimmer op deze wijze, en op een
vastgestelden datum, tot stand komen en
van het heele spektakel over den fatalen
31sten Juli blijft eigenlijk niets over. Het
eenige groote feit dat te constateeren valt is
dat Hitler's geweldige stormloop naar de
macht tot stilstand is gekomen. Verwacht
werd dat hij 40 a 45 van de stemmen zou
halen, en wellicht met de Duitsch Nationalen
samen de volstrekte meerderheid in den
nieuwen Rijksdag veroveren. Het is niet ge
beurd. Ofschoon de cijfers nog niet alle pre
cies vaststaan, is het zeker dat de Nationaal-
Socialisten niet meer dan 37 van de stem
men hebben gehaald en dat zij met de
Duitsch-Nationalen (die terrein hebben ver
loren) het tot niet meer dan 43 brengen.
Weer beheerscht dus het R.K. Centrum,
de eenige burgerlijke middenpartij wier
kracht onaangetast is gebleven ('die- zelfs
winst heeft gemaakt) den toestand. Zonder
medewerking van het Centrum is geen be
wind van rechts mogelijk. Zoodat er een
groote kans bestaat op een voortgezet be
wind van het kabinet-Von Papen-von
Schleicher.
Het oogenblik voor het „Derde Rijk" is dus
nog niet gekomen, en de vraag is of het ooit
komen zal. Er schijnt reden om te veronder
stellen dat het met de glorie van Hitler's
partij is afgeloopen, dat zij haar hoogtepunt
al voorbij is, dat zij haar groote kans heeft
gemist. Wellicht ware daartoe een staats
greep noodig geweest. Hitier heeft dien niet
beproefd en gemeend dat hij via zijn stij
gende stembus-successen tot de macht zou
kunnen geraken. Vergeleken met de vorige
Rijksdagverkiezingen (1930) is hij enorm
vooruitgegaan. Maar vergeleken bij de drie
verkiezingen die in dit jaar al gehouden
werden (twee voor het presidentschap en één
voor de Landdagen) is zijn winst gering, ver
beneden de verwachtingen die zoo kort gele
den nog gekoesterd werden.
Daarbij komt, dat zijn grootste tegen
standers, de socialisten, niet verslagen zijn.
Hun aantal zetels in den ouden Rijksdag
(136) daalde met slechts drie, tot 133. Het
Centrum won aanmerkelijk, steeg van 69 tot
76 zetels. De communisten gingen van 78 tot
89 omhoog, zonder dat dit eigenlijk eenige
directe politieke beteeken is heeft. In deze
omstandigheden brengt Hitler's enorme voor
uitgang (van HO tot 230 zetels) geen beslis
sende verandering. Alle groote partijen heb
ben zich gehandhaafd of zijn vooruitgegaan.
Alle winst, ook die van Hitier zelf. is ten
koste der kleine partijen behaald. Die zijn
vrijwel weggevaagd, en het meest volkomen
is wel de nederlaag der Duitsche Volkspartij
(Stresemann's oude partij) wier 27 zetels in
den ouden Rijksdag nu zijn gereduceerd
tot zes.
Buiten Duitschland zal dit resultaat vrij
wel algemeen met verlichting worden be
groet. In Duitschland zelf zal men nu voor-
loopig wel grondig genoeg hebben van het
houden van verkiezingen.
Omtrent een zuiver-parlementair bewind
behoeft men zich blijkbaar nog geen illusies
te maken. Een volledige samenwerking van
Hitier, Hugenberg en Brüning schijnt uitge
sloten. Linksche meerderheids-concentratie
is onmogelijk geworden, zoodat het Centrum,
dat een ordelijke ontwikkeling van zaken
voorstaat, wel juist zooveel steun zal verlee-
nen om het de regeering-Von Papen moge
lijk te maken, aan het bewind te blijven. Het
stelsel der noodverordeningen zal daarbij ze
ker niet verlaten kunnen worden. Het is
juist weer toegepast in het decreet, dat ge-
moedereerd gedurende de eerste week na de
verkiezingen alle openbare politieke verga
deringen verbiedt. Dit decreet heeft meteen
een kalmeerende uitwerking gehad, en men
moet er wel uit afleiden dat de groote meer
derheid der Duitschcrs nog altijd prefereert
van boven af met de sterke hand „gemasz-
regelt" te worden. De mentaliteit der volken
toont nu eenmaal merkwaardige verschillen;
in Nederland zou een dergelijk decreet juist
hevig verzet uitlokken en een roekelooze
daad zijn.
Natuurlijk heeft Hitler's proclamatie, na
de verkiezingen uitgevaardigd, het over een
geweldige overwinning. Maar met deze sug
gestie kan hij noch de buitenwereld, noch
vermoedelijk zijn eigen menschen misleiden.
De groote „coup" is mislukt, de beslissende
zege der Nazis is niet behaald, de regeering-
Von Papen, op merkwaardige wijze tot. stand
gekomen in het vooruitzicht dat zij niet
langer dan eenige weken zou leven, schijnt
alle kans te hebben dat zij voorloopig de lei
ding van zaken blijft houden.
Bij de gratie van het Centrum....
R. P.
nuchtere man slachtoffer
van beschonkene.
OUDE MAN VERMOORD IN
ZIJN WONING.
SAMEN OVER EEN BALUSTRADE
GEVALLEN.
Zondagavond is in een logement aan de
Leuvehaven teRotterdam een ernstig ongeval
gebeurd. De 38-jarige Finsche zeeman
I. A. Lindroos, en de 40-jarige Est-
landsche zeeman W. Maryku, begaven zich
beiden langs de trap naar de tweede etage.
De Estlander was in beschonken toestand en
werd door den Fin die geheel nuchter was,
gesteund. Halverwege de tweede etage zijn
zij over de balustrade naar beneden gestort.
De Fin was op slag dood de EstLander be
kwam een schedelbreuk, aoodat zijn. toestand
hoogst ernstig is.
Gevonden in een bloedplas.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag is
te Onstwedde de 78-jarige arbeider E Hui-
ting vermoord in zijn woning gevonden.
Zaterdagmorgen bleven de luiken van de
woning van den ouden man gesloten, het-
;een een melkrijder verdacht voorkwam. Hij
stelde een onderzoek in en merkte dat de
deur van de woning niet gesloten was. Toen
hij de kamer betrad ontdekte hij op de
vloer in een groote bloedplas het lijk van
den ouden man. Onmiddellijk waarschuwde
hij de politie, die de omgeving afzette en
een voorloopig onderzoek instelde. Het in
middels gewaarschuwde parket teWinsdhoten
was 's middags ter plaatse tot het do?n van
een nauwkeurig onderzoek. Ook de recher
che uit Groningen was aanwezig. Het onder
zoek nam meer dan vier uur in bsslag. Dr.
Mieremet uit Groningen heeft de sectie
verricht.
De man woonde alleen. Hij stond bekend
als ietwat zonderling. Van den dader is tot
nu toe niets bekend.
aangehouden als verdacht
van heling.
VERBAND MET DE SCHIETPARTIJ IN DE
DUVENVOORDESTRAAT
De recherche heeft aangehouden een 23-
jarige Duitsche dienstbode en een 27-jarige
Duitsche vrouw benevens een 27-jarigen
winkelbediende als verdacht van heling.
Men zal zich herinneren dat in de twee
de helft van Mei uit een auto achter de
Sociëteit op den Zijlweg twee koffers met
damesmantels en -regenjassen ontvreemd
werden door opensnijden van de kap ten
nadeele van een bewoners van Zandvoort.
Toen nu een der genoemde Duitsche vrou
wen over de grens gezet zou worden, bleek
zij in het bezit te zijn van twee regenjassen-
De politie stelde naar aanleiding hiervan
een nader onderzoek in. Hierbij is ten huize
van den winkelbediende een gedeelte van
het ontvreemde in beslag genomen.
Bij den diefstal uit de auto is behalve
de jassen ook nog een koffer met stalen ge
stolen. En nu is het revolverfoudraal, dat
op 16 Juli na de schietpartij in de Duven-
voordestraat in een huis aan de Garenko-
kerskade gevonden werd, toebehoorde aan
den Duitscher A. L., gemaakt uit een van
die gestolen stalen. Het vermoeden ligt voor
de hand dat die thans in Duitschland aan
gehouden L. betrokken is bij dezen diefstal.
MAKKENGA MOET VRIJ'.
Het Zaandamschc communistische raads
lid D. Makkenga. dat op een bijeenkomst in
de open lucht den Duitschen Rijkspresident
Hindenburg voor „grootmoordenaar" heeft
uitgescholden, is ter beschikking van de
justitie gesteld en naar Haarlem overge
bracht, meldt de N.R.C.
's Nachts is op verschillende plaatsen op
de straten te Zaandam geschreven: Makken
ga moet vrij. Tegen twee personen, die zich
daarmee hebben bezig gehouden, heeft de
politie proces-verbaal opgemaakt.
André Leducq van het begin tot het einde de man.
(Van onzen Parijschen correspondent).
Men moet de deelnemers aan de Tour de
France onderweg hebben gezien en dan nog
goed het terrein kennen, om ten volle te be
seffen wat het zeggen wil dezen titanen wed
strijd te winnen. Door een toeval waren wc
in één week tijd getuige van drie „aankom
sten": in Grenoble, in Aix les Bains en in
Parijs. De laatste étappe AmiensParijs is
kinderspel vergeleken bij de étappes welke
we noemden, 't Ging over hooge bergen, langs
diepe afgronden, langs kilometers-lange,
steile hellingen, altijd maar klimmend en
dat in een gietbui, door modderpoelen, over
wegen vol keien waar elk oogenblik een
bandje sprong, zoodat ze, nat tot op hun
huid moesten repareeren, en ze hielden toch
voi, arriveerden, onherkenbaar, onder dikke
lagen modder, als negers. En als dan, on
danks al die „bijkomstige" omstandigheden,
één en dezelfde toch als nummer één aan
komt, als deze reus elk oogenblik een étappe
won en van het begin tot het einde ook de
eerste van het algemeene klassement bleef,
dan kunt ge gerust zeggen, dat hij de' sterk
ste was en dat hij de zilveren palmtak ten
volle heeft verdiend.
We hoeven zijn naam eigenlijk niet meer
te noemen: André Leducq is de held van den
dag. Als tusschen Grenoble en Aix alle boe
ren en alle herders, ook al waren ze urenlang
verwijderd van het traject, waren toege
stroomd om in een wervelwind de deelnemers
van de Tour de France te zien voorbij stui
ven, dan kunt ge nagaan hoe de Parijzenaars
zijn toegestroomd om getuige te zijn van het
einde van den wedstrijd. Van alle sportbij-
e en komsten in het jaar is er géén zoo popu
lair als deze. Van negen uur 's ochtends af.
toen we een ritje maakten om het terrein te
verkennen, stond reeds een lange file belang
stellenden voor den ingang van het Pare des
Princes om zich een goed plaatsje te verze
keren. Als we den s ooten nationalen weg
naar Saint-Germain volgen de deelnemers
tegemoet, dan vorderen we nog slechts met
een vaartje van 15 K M. per uur, in een ein-
delooze file auto's, vol geladen met. menschen
en manden proviand. De Cóte de Picardie,
tusschen Versailles en Saint-Cloud, het hooge
punt waarvan de deelnemers het eerst- het
topje van den Eiffeltoren kunnen zien
met een begrijpelijke zucht van verlichting
lijkt meer op een jaarmarkt, dan op een
landelijk tafereel. Heele volksstammen zijn er
neergestreken in het gras. om straks de athle
ten toe te juichen als nationale helden.
LeducqLeducq en nog eens: Le
ducq. Waar men komt. waar men gaat, men
hoort slechts over hem praten. Naast spor
tieve bewondering komt er nog een tikje na
tionalisme, zoo niet chauvinisme bij.
Als we om twee uur in het Pare des Princes
komen, dan ls er geen plaatsje meer onbezet.
Bij de rennerskwartieren treffen we de fami
lie Leducq aan. Leducq père. een kwart-eeuw
geleden een van de bekendste stayers, de
moeder en broeder van ..Dédé". Ah, Dédé
heeft 't wel verdiend", zoo zegt de vader
trotsch. Al die maanden heeft hij getraind
als de beste en 't is dus niet meer dan bil
lijk dat hij wint".
Maar wilt u wel gelooven dat we net zoo
moe zijn als hijvanavond nog trokken we
met ons allen naar buiten om uit te rusten.
Vier duizend vijf honderd kilometers heeft
Dédé in die twintig dagen afgelegd, maar
wij hebben een reis om de wereld gemaakt
zoo lang leek het ons
De wedstrijden welke op het oogenblik wor
den gehouden, nu ja, 't is alles heel mooi, en
't ls hoogst interessant om den jongen Scrès
te zien uitkomen, maar 't ls even duidelijk
dat 't maar is om het zenuwachtige publiek
geduldig te houden.
Elk oogenblik knettert ÏP' luidspreker om
de menigte op de hoogte te houden waar de
deelnemers zijn en naarmate ze Parijs nade
ren wordt de stemming hoe langer hoe zenuw
achtiger. Saint Germain is gepasseerdzoo
klinkt de geheimzinnige stem Speicher.
gevolgd door Leducq en Lapéble leiden
De motoren knetteren, maar men spitst de
ooren voor de mededcelingen omtrent het
evenement waarvoor men speciaal is geko
men.
De poorten van het. sportpark zijn nu
wijd geopend. Geweldige politiecordons bui
ten hebben den weg vrijgehouden. Op de tri
bunes, op de populaire rangen is iedereen op
gestaan. En alle gesprekken zijn verstomd:
er gaat iets geweldigs gebeuren. In de verte
reeds, een steeds aangroeiend gejuich en ge
il en applausdan één. twee. drie kleine
figuurtjes in kleurige truitjes, voorovergebo
gen over het stuur, die het sportpark bin
nenrijden. De derde is in een geel shirt: Le
ducq. Even houden de twee eersten, Lapéble
en Speicher inde nationale ..Dédé"
schiet vooruit zijn zegeror.de begint. Het en
thousiasme is onbeschrijfelijk. Men zou hem
wel van zijn rijwiel willen rukken en in
triomf rond dragenbravo bravo
En de overwinnaar bedekt door een laag
stof, onherkenbaar bijna vangt in zijn armen
een zilveren palmtak op en de eéreronde be
gint. De anderen kunnen goed binnenstui
venalle hulde gaat naar André Leducq
Als het ons mag gelukken om een van de
eersten te zijn om Leducq de hand te druk
ken, dan zegt hij ons in enkele woorden zijn
vreugde: Ik ben natuurlijk héél blij de Tour
de France te hebben gewonnen en ik ben erg
dankbaar voor de aanmoediging welke ik van
het publiek heb gekregen. Mijn equipe heeft
zich prachtig geweerd
Maar de andere zijn niet minder tevreden.
..Nu al geëindigd, ik begin nauwelijks te rij
den", zoo schertst Speicher Marcel Bidot
mompelt: Frankrijk is mooi, maar ik ben blij
weer thuis te zijn. Archambaud. dien we
even te pakken krijgen, zegt; ik dacht dat als
we eenmaal de bergen achter ons hadden
alles voorbij was.... maar 't zwaarste komt
dan pas.
De Belgen Ronsse, Demuysère en Rebrv
hebben geen tijd.vlug een taxi voor de
Gare du Nordmen wacht hen in Vlaan
deren Maar ze steken toch nog even gul een
hand uit: jao, menierke.... 't volgend jaor
kommen we weer, zulle
De dagen van spanning zijn al weer voor
bij mon cher. ik ga gauw naar huis. zoo
zegt Desgranges. de directeur van l'Auto ons
nog.... want ik moet beginnen om de Tour
voor 1933 voor te bereiden
H. A. TH. LESTURGON.
in een zweminrichting
verdronken.
ONGELUK IN DE DRUKTE NIET BEMERKT.
In het zwembad ..De Wilgenplas" te Schïe-
broek is Zondagmiddag de 19-jarige kantoor
bediende J. Hotke. woonachtig te Rotterdam,
verdronken. Het ongeval ls gebeurd, terwijl
het bad bezocht werd door 22000 menschen
H. die vergezeld was van zijn familieleden,
werd omstreeks drie uur vermist. Zij hebben
hem toen gezocht en daarna om vijf uur, toen
H. nog niet gevonden was. do directie van
het geval in kennis gesteld. Het. bad werd
daarop gedurende eenigen tijd ontruimd en
er werd begonnen met dreggen Het slachtof
fer werd hierbij na eenigen tijd opgehaald.
Een dokter contateerde dat H. door een
krampaanval moet zijn verdronken
De Duitsche Rijksdagverkiczingen. Geen
meerderchid voor de nationaal-socialisten.
(2e blad. Ie pag.)
Een heler te Haarlem aangehouden. Verband
met de schietpartij in de Duvenioorde-
(lc blad. lc pag.)
Oude man te Onstwedde vermoord.
(Ie blad, le pag.)
De Olympische Spelen geopend.
(3e blad. 2e pag.)
AthlctiekNederland verliest te Haarlem van
Wesl-Duitschland.
(3e blad. 3e pag.)
Tegen de voorstcllen-Weltcr. S.D.A.P. en
N.V.V. demonstrcercn te Amsterdam.
<le blad, 3c pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Geen Hitler-zege.
(le blad, le pag.)
Henry A. Th. Lesturgeon: Tour de France.
(le blad, le pag.)
Lettinga; Financieele Kroniek.
(2e blad. 3e pag.)
Ton Ruygrok. Langs de Straat. De Knetter-
Jiets.
(2e blad. 3e pag.)
W. Eland: De Belgische Nationale Jecstdag.
(2e blad. 2e pag.)
INGEZONDEN MEDEDEELINC.EN
CAFÉ RESTAURANT
„DU COMMERCE"
vanaf heden, iederen avond
CONCERT van het quartet
THE ROBINOS"
Uitgebreid succesvol Repertoire
zeventien betoogingen
tegen de voorstellen-
welter.
In het geheele land zijn Zondag vanwege
SJD.A.P. en N.V.V. bctoogingen tegen de voor
stellen-Welter. zoo bijvoorbeeld te Hilver
sum. te Middelharnis, tc Vlissingen. En
schedé, Winterswijk. Hengelo. Groningen,
Hoorn. Deventer. Heerlen, Alkmaar, Win
schoten. Delfzijl. Assen, Franeker, Nijmegen,
Den Haag. Aan de betoogingen gingen, naar
wij in Het VOLK lezen, optochten vooraf.
DIEFSTAL.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
in het huisje op het terrein van de R.K.
Voetbal verecniging Vlctrix aan de Jan Gij-
zenvaart ingebroken. Twee voetballen en 16
pakjes kauwgom zijn ontvreemd.
Nieuwe economische voorstellen
can Hoover.
WASHINGTON. 1 Aug. (V.D.) President
Hoover heeft plannen bekend gemaakt om
de leiders der Amerikaansche industrie ertoe
te brengen maatregelen te nemen om den
handel te doen herleven en het vertrouwen
van het publiek in de republlkeinsche regee
ring te herstellen. In zijn verklaring zegt hij,
dat- alle regeeringskrachten zullen moeten
samenwerken met de particuliere onderne
mingen voor een gezamcnlijken aanval op de
economische depressie. Een omvangrijk eco
nomisch program is aangekondigd, o.a. uit
breiding van het crcdict en faciliteiten voor
den landbouw en de industrie, bevordering
van het spoorwegverkeer, verkorting van den
werktijd, organlseerlng van het systeem van
hypotheek- en leenbanken.
Links: Rijkskanselier Von Papen volbracht zijn stemplicht in de Bcrlijnschc rcgccrings wijk. Rechts: Evenals in vele andere plaatsen was een gedeelte van het station in Anhalt
ten behoeve van dc reizigers als stemlokaal ingericht.