Uit Haarlem's Gemeenteraad.
HAARLEM'S DAGBLAD
DONDERDAC 25 AUGUSTUS 1932
VERGADERING VAN WOENSDAG 24
AUGUSTUS.
(Vervolg).
Revue van hamerstukken.
De volgende voorstellen werden zonder
discussie of stemming aangenomen:
Voorstel van B. en W. om het legaat van
Dr. Fr. van Eeden (portretten, aangeboden
ter plaatsing in het Frans Halsmuseum) te
aanvaarden.
Voorstel van B. en W. om een gedeelte van
het schoolgebouw aan de Nassaulaan ter
beschikking te stellen van de ondérwijsver-
eeniging Oranje Nassau instituut en om
250 beschikbaar te stellen voor het maken
van kleine voorzieningen daarin B. en W.
zijn, om financieele redenen, niét genegen
4000 beschikbaar te stellen om in het tegen
woordige schoolgebouw van deze vereen iging
op het Nassauplein (dat ook in gebruik blijft)
centrale verwarming aan te brengen.
Voorstel van B. en W. tot verkoop van
grond: a. Mercuriusstraat (S. Feenstra)b.
v. Dortstraat (Hogerveka)c. Jupiterstraat
(J. Russ en J. Buljs); d. Middenweg (C. P.
Laan).
Voorstel van B, en W. tot verkoop van erf-
pachtsgrond aan'den Verspronckweg aan H.
C. Volmüller.
(De S.D.A.P. en de Communisten vroegen
aantee'kening dat zij teeen gestemd hadden).
Voorstel van B. en W. tot toekenning van
vergoeding aan eenige bijzoudere scholen in
gevolge art. 100 der L.O.-wet.
Voorstel van B. en W. om eenige lokalen
van de school aan het KI. Heiligland in ge
bruik te geven aan de R.K. Jongensscholen
voor l.o. en u.l.o.
Onderzoek geloofsbrief.
De geloofsbrieven van het nieuw inkomend
lid mevrouw Venema-van Doorn (vacature-
Adrian) werden door een commissie onder
zocht en in orde bevonden.
De raad besloot tot toelating.
Bezuiniging bij het
Voorbereidend Onderwijs.
De heer Castricum (R.-K.) stelde voor
om het voorstel van B. en W. om wijzigingen
te brengen in de regelingen betreffende het
voorbereidende onderwijs (geen nieuwe leer
lingen met 1 September aan te nemen) aan
te houden, opdat advies gevraagd kan wor
den aan de onderwijsorganisaties, die mee-
nen dat aridere bezuinigingen ingevoerd kun
nen worden dan B. en W. beoogen.
Mevrouw M a a r s c h a 11-K o m i n (S.D.
A.P.) steunde dit verzoek. Door dat er vacan-
tie was kon niet eerder advies gegeven wor
den.
De heer Peper (communist): en op 1 Sep
tember beginnen de cursussen!
De heer Roodenburg (C. H.), wethou
der, zei, dat B. en W. geen bezwaren hebben
tegen aanhouding tot de volgende vergade
ring. De cursus zal dan wat later beginnen.
Mevrouw Maarschall-Komin (S. D.
A. P.) stelde voor om nu voorloopig ook nieu
wc kinderen toe te laten.
De heere Roodenburg (C. I-I.)wethou
der, wilde daarover ook de beslissing aanhou
den tot de volgende raadszitting. Want als
wij nu nieuwe leerlingen zouden laten aan
nemen, dan is er kans, dat die weer van de
school gestuurd moeten worden als de raad
het voorstel van B. en W. zou aannemen.
De Voorzitter: het gevolg zal zijn, dat
ook het bijzonder voorbereidend onderwijs
voorloopig geen nieuwe leerlingen mogen
aannemen, omdat anders de subsidie in ge
vaar zou komen. Men moet evenwel niet met
een voorstel tot aanhouding komen om den
nieuwen cursus gewoon te laten aanvangen.
Als men het voorstel van B. en W. niet wil,
moet men daar royaal tegen stemmen.
Mr. van Dam (V. D.) men kan de kin
deren gewoon toelaten, de ouders weten nu,
dat er kans is, dat later besloten z&l worden
tot gedeeltelijke stopzetting van dit onderwijs.
De heer Pe p e r (communist) stelde voor
uit te spreken, dat de kinderen voorloopig
gewoon toegelaten moeten worden.
De heer Roodenburg (C. H.) wethouder
zei, dat de raad 14 September bijeenkomt.
Als de raad dan het voorstel van B. en W.
verwerpt kunnen de nieuwe leerlingen 15
September toegelaten worden.
De heer Van Dam (V. D.) willen B. en
W. nog in deze zitting de verordening laten
wijzigen, om ook het bijzonder onderwijs te
verplichten den nieuwen cursus pas met 15
September te laten beginnen?
De heer We us tink (R.-K.): dat is niet
noodig. De besturen der bijzondere voorbe
reidende scholen zullen zich daaraan wel on
derwerpen zonder raadsbesluit.
De heer Van L i e m t (R.-K.)wethouder,
het. is een schandaal om zoo'n achterdocht
te hebben tegen het bijzonder onderwijs.
De Voorzitter: ik bedoelde alleen een
formeele quaestie, geen quaestie van wan
trouwen.
De heer Re in aid a (S.D.A.P) meende,
dat. B. cn W. de zaak willen doordrijven, ter
wijl de raad toch getoond heeft, dat hij wil
meewerken om bezuiniging te verkrijgen. Als
de raad op 14 September besluit om geen
leerlingen in de eerste klassen toe te laten,
kan bepaald worden wanneer die maatregel
moet ingaan.
De heer Roodenburg (C. H) .wethou
der, zei, dat niet B. en W. willen doordrijven,
maar de heer Reinalda.
Het voorstel Castricum werd door B. en W.
aangenomen. Het voorstel van B. en W. om
de nieuwe kinderen eventueel 15 September
toe te laten werd aangenomen met 20 tegen
13 stemmen.
Bezuiniging op het
Handelsonderwijs.
Hierna was aan de orde een voorstel van
Burgem. en Wethouders om op verlangen
van het rijk, wijzigingen te brengen in het
reglement van de gemeentelijke avondschool
voor handelsonderwijs. De cursus wordt van
12 tot 10 maanden beperkt, terwijl ook het
aantal lesuren verminderd wordt.
De heer Boes (V. D.) wilde niet tegen
stemmen om de subsidie niet in gevaar te
brengen, maar de strekking is zeer eigenaar
digi De cursus wordt van 12 tot 10 maanden
beperkt, maar de leeraren krijgen nu in die
twee maanden vacantie geen salaris. Als
men dien weg oo gaat is ook veel te bezuini
gen bij het Middelbaar Onderwijs.
De heer Peper (communist) wilde dan
fluar liever van de rijkssubsidie afzien.
De heer Castricum (rJs.) het is hier wat
anders, want het zijn Yoor de leeraren der
avondschool bijbaantjes.
De heer Roodenburg (C,H.). wet
houder, zei, dat B. en W. niet op dezen weg
willen voortgaan, maar in dit geval is het
aan de gemeente opgelegd.
Verlaging van huur.
De heer Van Kessel (r.k.) was het met
B. en W. niet eens oen af te wijzen het ver
zoek van de Haariemsche Veiling tot verla
ging van huur van den grond aan den
Koudenhorn, waarop het veilinggebouw staat
De tijden voor den tuinbouw zijn zeer moei
lijk. Vooral voor de leden van deze veiling-
vereeniging, die in het laatste jaar zooveel
lasten op zich hebben moeten nemen, dat
zij er nooit meer uitkomen, ook al worden
zij heel oud. De huurprijs voor den grond
is zoo hoog- dat het bijna een koopprijs is.
Bovendien betaalt de vereeniging nog f 1500
per jaar aan precario.
De heer Oversteegen steunde dit be
toog.
Mr. G e r r i t s z (s.d.a.p.)wethouder, deelde
mede, dat de gemeente veel meer kosten
moet maken dan de precario opbrengt. Als
men de kleine tuinders wil helpen, kan men
dit niet door de huur te verlagen, want dat
komt alleen ten goede aan de bank, die bij
deze N.V. betrokken is.
De heer Van Kessel (r.k.) meende, dat
de verlagingen wel aan de leden, dat zijn de
tuinders, ten goede komen.
Het voorstel van B. en W. werd aange
houden opdat de zaak neg eens bekeken kan
worden.
Bezuiniging op
schoolmeubelen.
De raad heeft onlangs f 725 beschikbaar
gesteld voor de aanschaffing van meubilair
voor de school van u.l.o. (letter B Ged.
Staten hebben gevraagd of geen meubelen
gebruikt kunnen worden die overcompleet
zijn door de ingevoerde reorganisatie bij het
l.o. Gedurende dit cverleg is door een nieuwe
reorganisatie meubilair vrij gekomen. B. en
W. stellen daarom voor het crediet van f 725
in te trekken.
De heer S c h o 11 (s.d.a.p.) en de heer
Pep)er (communist) achten dezen gang van
zaken heel vreemd.
De heer Roodenbure (C.H.) wethouder,
verklaarde dat het meubilair overcompleet
geworden is, na het nemen van het raads
besluit.
Het voorstel van B. en W. werd aangeno
men.
Slooping Brongebouw.
Daarna was aan de orde het voorstel van
B. en W. tot afbraak van het Brongetoouw in
verband met het plan van op dien grond
het Sportfondsen-bad te bouwen.
De heer Peper (ermmunist) vond het on
juist dat de vergadergelegenheid voor de
arbeiders vermindert. Daarom stelde spreker
voor B. en W. uit te noodigen met een voor
stel te komen om een nieuw vergaderlokaal
te bouwen.
Dit voorstel werd niet voldoende gesteund.
Het voorstel van B. en W. werd aangeno
men.
Personeel gymnastiek-
cursussen.
De heer Boes (V.D.) was tegen het voor
stel van B. en W. tot verlaging van de be
looning van het personeel van de buitenge
wone gyrrmastiekoursüssen. Dit is de eerste
verlaging die de gemeente wil invoeren. Als
men meent dat het salaris te hoog is. moet
het bekeken worden in verband met de an
dere salarissen.
De heer Peper (communist) was het met
die critiek eens.
De heer Scholl (s.d.a.p) evenzoo. Waar
om is er nog geen vertegenwoordiging van het
onderwijzend personeel in het Georganiseerd
Onderwijs?
De heer Roodenburg (C.H,) meende,
dat het salaris voor dat onderwijs te hoog
was. Om zoo weinig mogelijk af te breken
moeten B. en W. zooveel mogelijk bezuinigen
Met de betrokkenen is door B. en W. overleg
■geoleegd.
Het voorstel van B. en W. werd verworpen
met 16 tegen 15 stemmen.
W oningbouw.
Ingekomen was een verzoekschrift van Mr.
H. C. Ittmann, notaris alhier, om ln beginsel
te besluiten, dat de gemeente zich garant
stelt voor het sluiten van een geldleening in
verband met den aankoop van grond voor
den bouw van 183 woningen uit te geven
in huurkoop.
Benoemingen.
Hierna waren de benoemingen aan de or
de.
Mr. Van Dam (V.D.) vroeg, waarom nu
door B. en W. voorgesteld wordt zooveel tij
delijk personeel aan het Lyceum te benoe
men. Er zijn personen onder die in den nor
malen tijd voor vast aangesteld zouden
zijn geworden. Is dit in verband met. een
eventuecle aanvaarding van het Rijkssubsidie
voor het M. O. Willen B. cn W. de zaak nog
eens overwegen en zich afvragen of enkele
voorgedragenen -niet nu vast, aangesteld kun
nen worden.
De heer Peper (communist) vond het
verkeerd, dat er 4 menschen aangesteld zul
len worden die reeds een behoorlijk inkomen
hebben. Er zijn andere bevoegden die nog
zonder inkomen zijn. Waarom heeft geen
openbare sollicitatie plaats gehad?
De heer Roodenburg (C.H.) wees er
op, dat getracht wordt hier goede leerkrach
ten te krijgen. Het college van B. en W.
heeft zich op het standpunt gesteld, dat er
dit jaar geen vaste leeraren aangesteld zul
len worden. Inderdaad staat dit in verband
met de cventueele aanvaarding van de
rijkssubsidie. En wordt tusschen het rijk en
enkele gemeentebesturen onderhandeld. Dit
is op de basis, dat leeraren die reeds een
vaste aanstelling hebben door de aanvaar
ding niet in salaris achteruit zullen gaan
Mr, van Dam 'V,D.) vond dit onbillijk.
Er zijn verleden jaar tijdelijke leeraren be
noemd die volgens gewoonte dit jaar als vast
aangesteld zouden worden. Die menschen
worden nu de dupe. Het zijn menschen die
dus al de oude aanspraken hebben.
De heer Peper (communist): Onder de
voorgedragenen is iemand, die al f 500 pen
sioen heeft.
Spreker stelde een motie voor om uit te
spreken, dat geen personen voorgedragen
mogen worden die al een inkomen hebben.
De heer Visser (CF.) vernam met blijd
schap, dat getracht wordt de rijkssubsidie te
rug te krijgen. Spreker zou die aanvaarden
ook al moeten de salarissen der leeraren die
nu in dienst zijn verlaagd worden. Zy zijn
al jaren bevoordeeld. Het is dus niet erg als
daaraan een einde komt.
De heer Castricum (R.K.) was er ook
voor. om de rechten van de verleden jaar
tijdelijk benoemde leeraren te erken een.
Spreker was ook voor de motie-Peper. Het
moet voorkomen worden, dat er nog meer
menschen komen met dubbele salarissen. B.
en W, moeten aan die quaestie de aandacht
schenken.
De heer Reinalda (SD.A.P.) wees er
op. dat de rijkssubsidie voor het M. O. in
dertijd afgewezen is niet om de leeraren
meer salaris te geven, maar om zich vrij te
maken van het rijk, om ons onderwijs zoo
goed mogelijk te maken.
In het algemeen is spreker voor de motie-
Peper inzake de dubbele betrekking. Maar
er zijn moeilijkheden. Wat moet gedaan
worden met een leeraar die zelf vermogen
heeft. Het vraagstuk moet dan breed worden
bekeken. Men moet de quaestie niet bij een
toevallige benoeming ter sprake brengen.
Daarom zal spreker nu tegen het voorslel-
Peper stemmen.
De heer Van Dam (VX>.) stelde voor B.
enW. uit te noodigen alsnog te onderzoe
ken welke voorgedragenen voor een vaste
benoeming in aanmerking kunnen ko
men.
De heer Roodenburg (C.H.), wethou
der. ontraadde de aanneming van de gedane
voorstellen. Er zijn onder het voorgedragen
tijdelijke personeel geen personen die recht
hebben op een vaste aanstelling. Haarlem
zal de rijkssubsidie niet krijgen als er op
nieuw vast personeel wordt aangesteld, cat
rechten krijgt om het tegenwoordige salaris
in de toekomst te behouden. Het is bovendien
nog de vraag hoeveel rijkssubsidie Haarlem
zal krijgen. Ongetwijfeld zal het in den over
gangstijd een deel der subsidie zijn.
De heer Van Dam (V.D) het gaat om
enkele tijdelijke leeraren die feitelijk recht
hadden op een vaste aanstelling.
Het voorstel Peper (communist) werd
verworpen met 21 tegen 10 stemmen. Het.
voorstel Mr. van Dam werd aangenomen
met 20 tegen 13 stemmen.
De Voorzitter: het zal intusschen gc-
wenscht zijn de betrokkenen nu reeds tijde
lijk te benoemen. B. en W. zullen dan later
met een nieuw voorstel komen.
Benoemd werden
Tot tijdelijke leeraressen aan de Middelbare
school voor meisjes met 5-jarigen cursus:
mevrouw C. C. MaschhauptVis, Mej. N, H. J.
te Kiefte; Mej. P. S. Waller Zeper.
Tot tijdelijke leeraren aan het Gemeente
lijk Lyeeuim:
B. A. Timmer, J. L. Vleming. Drs. M. B. Tei-
pe, G. Borkent, J. Lempersz, Mr. J. H. van
Peursem; M. Houtkooper, J. A. van der Boom
J. C. Deering.
Tot tijdelijk leeraar in de Fransche taal
aan de Hoogere Burgerschool B met 5-jari-
gen cursus (vacature dr. C, L. de Liefde) Drs
W. P. R. M. Lange.
Tot tijdelijke leeraren aan cte Hoogere Bur.
rerschool A met 5-jarigen cursus 'H.H S, en
HBS. met 3-j. c. met aparte handelseind-
klassc)H. J. Nauta, H. Zanen, mevrouw J. L.
van Sluijs—Barbiers,
INTERPELLATIES.
Hierna kwamen een serie interpellaties
aan de orde. waaronder er waren die in vo
rige vergaderingen uitgesteld waren.
De heer Peper (communist) stelde voor
eenige zijner interpellaties, die in verband
staan met beslissingen van den burgemeester
aan te houden tot. de volgende vergadering.
Dit werd goedgekeurd.
Om dezelfde reden werden vragen van Mr.
Bijvoet over de demonstratie van 4 Juli
aangehouden.
Steun werkloozen.
De heer van Te te r i n g (R.K zond
vragen in betreffende de vermindering van
het steunbedrag door verdiensten van inwo
nende kinderen.
De heer van Tetering deelde mede. dat er
in de waschindustrie een nijpend gebrek aan
jeugdig personeel is, dat ontstaat omdat jon
gens en meisjes van werklooze vaders weige
ren daar te gaan werken, omdat een groot
gedeelte van hun verdienste wordt geteld bij
het gezinsinkomen. Het is aan te raden om
bij de regeering aan tè dringen op wijziging
van de aftrek-regeling.
De heer van Liemt (R.K.). wethouder,
zei dat er blijkbaar geen nijpend gebrek is,
want na Januari zijn er bij de Arbeidsbeurs
slechts 4 aanvragen ingekomen. Aan alle
aanvragen is voldaan. Men wil graag werken
als er werk is.
De regeering Is niet genegen om de bere
kening van het gezinsinkomen te verande
ren.
De heer Loerakker (R.K.) vond het
verkeerd in het algemeen de beschuldiging
te uiten, dat men niet wil werken. Wie met
zoo'n beschuldiging komt moet beslagen ten
ijs komen. In het algemeen willen de men
schen gaarne werken De heer van Tetering
is blijkbaar tendentieus ingelicht, (Geroep:
zeer Juist!)
De heer v a n Te te r i n g: Er is ln de cou
ranten door werkgevers veel geadverteerd,
maar er kwamen geen aanbiedingen in. Ik
ben blij dat de zaak in den raad ter sprake
gekomen is. dan komt zij verder bij de be
langhebbenden. Ik heb een klacht van een
organisatie en van een werkgever. Ik zal die
brieven in handen van den wethouder stel
len.
Hildebr and-monument.
De heer Visser (C.H.) had vragen ge
steld hoe het staat met de onderhandelingen
over de plaats van het Hildebrand-monu-
ment.
Mr. Gerritsz (S.D.A.P.) wethouder,
deelde mede, dat in verband met de nade
rende vacanties, nog niet nader onderhan
deld is. Na September zal de quaestie ter
hand genomen worden. De indertijd gespan
nen meeningen zullen dan eerst bezonken
zijn. Bovendien is het monument nog niet
zoo ver klaar, dat het al geplaatst kan wor
den.
De heer Visser (C.H.) vond de vacantle-
overweging erg gezocht. De zaak dateert van
April en dan zijn er nog geen vacanties Prof.
Bronner heeft zonder succes op een uit-noo-
diging van B. en W. zitten wachten. Spreker
zal geen motie voorstellen, maar wel zijn te-
leurstelling uitspre'-'m.
Mr. Bijvoet (RJC.) was bang, dat wij ln
Februari zullen hooren. dat het. te koud was
om de gewenschte plek te bezoeken. Langer
uitstel moet de raad niet toestaan Prof.
Bronner wacht met het. uithouwen in steen
der in gips gegoten beelden tot de plaats is
aangewezen. B. en W. moeten zien thans zoo
spoedig mogelijk met den bcelhouwer in ver
binding stellen.
Mr. Gerrisz (SJ5.A.P.), wethouder: B.
en W, hebben met- opzet gewacht tot den na
zomer. De discussies moesten wat. bezinken.
Er is geen quaestie van om de zaak in den
doofpot te stoppen. Spreker heeft met Prof.
Roland Holst over de zaak gesproken. d!e
adviseerde om de zaak even aan te houden.
Dc voorzitter: Na September wordt de
zaak ter hand genomen!
Personeel St. Elisabeth's
Gasthuis
Ook was er een vraag van den heer Peper
(Communist) betreffende al dan niet toeken
ning van periodieke verhoocingen aan ver
plegend personeel van het St. Elisabeth's of
Groote Gasthuis.
De voorzitter deelde mede. dat de re
genten van het St. Elisabeths Gasthuis heb
ben medegedeeld, dat zij de loonen van de
leerling-verpleegsters hebben gewijzigd. Deze
regeling is onmiddellijk ingevoerd. Periodieke
verhoogingen zijn dus niet ingehouden B. en
W, konden zich vereenigen met de beslissing
van de regenten
De heer Peper (communist) zei. dat het
betrokken personeel reeds 7 pet. op het sala
ris was gekort. Nu is bovendien het salaris
ook nog verlaagd. Dat is een schandelijke
loonsverlaging.
De voorzitter: die uitdrukking kan ik
niet toelaten.
De heer Peper: Ik kan het niet anders
zeggen. Het is een stuitende loonsverlaging.
Mevrouw MaarschaLl-Komin (s. d.
a. p.) sprak de bewering van den heer Peper,
dat de twee soc. dem. regen cn aan die ver
laging hebben medegewerkt, tegen. Integen
deel de soc. dem. hebben er zich tegen ver
klaard, evenzoo de heer Boes.
De heer Boes (V. D.): ik vind het on
juist om de houding der regenten persoon
lijk hier te bespreken.
De heer Peper stelde voor om B. en W. uit
te noodigen met de regenten in overleg te
treden om die loonsverlaging ongedaan te
maken.
Dit voorstel werd voldoende ondersteund.
De heer Castricum (r,k.)stelde voor
di>t voorstel aan te houden tot de raadsleden
regenten die nu in den raad afwezig zijn, in
de volgende raadszitting kunnen mededcelen
welke motieven er toe geleid hebben.
De heer Peper: mevrouw Maarschall had
zelf deze interpellatie moeten houden. Zij is
nu ook schuldig aan de zaak.
Do heer Joosten (s. d. a, p.): dat is on
juist, maak nu liever je verontschuldiging!
Dc mo:ie Peper werd verworpen met 19
tegen 13 stemmen (Voor de s. d. a. p.. de
communisten en den heer Klein. Mr. Gerritsz
stemde tegen).
Urinoir Gr. Markt.
De heer Groenendaal (S.D.A.P.) stel
de vragen over de uitvoering van het plan.
om het urinoir op de Gr. Markt te verplaat
sen.
Mr. Gerritsz (s. d. a. p.). wethouder,
deelde mede, dat B. en W. een plan van
Openbare Werken hebben goedgekeurd. Er
is evenwel in verband met den financieelen
toestand der gemeente, geen vrijheid gevon
den in 1932 f 1000 voor dat doel uit te geven
temeer omdat het rijk onze kapitaalsuitga
ven moest goedkeuren. Misschien kan het
üi 1933.
De heer Groenendaal vond het ge-
wenscht om het plan zoo spoedig mogelijk
te laten uitvoeren. De toestand is onhoud
baar.
Rapport Lyceum
commissie,
Betreffende het rapport van de zoogenaam
de Lyceum-commissie waren vragen inge
diend door den heer Westerveld (s. d, a. p.)
De heer Roodenburg (c. h.) wethou
der, deelde mede. dat het. de bedoeling ls alle
rapporten over deze zaak dezer dagen voor
den raad ter inzage te leggen. Voor dit jaar
zijn nog geen maatregelen in verband met
dit rapport genomen.
Dc heer Westerveld: het nadeel is,
dat nu met September geen maatregelen ge
nomen kunnen worden. De raad is nu feite
lijk genegeerd.
Te 6.15 uur werd de zitting gesloten.
INCEZONDEN
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet ver a ntwo ordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst of niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
LICHAMELIJKE OPVOEDING.
Geachte redactie,
De wet stelt evenwel geen cischen omtrent
vooropleiding en eigenlijk behoeft dat ook
niet, want dc zeef ontstaat van zelf, aldus de
heer H L. Warnier in Haarlem's Dagblad
van 19 dezer.
Deze positieve uitspraak zal menigeen ver
bazen. indien het stuk over Lichamelijke Op
voeding met meer dan gewone belangstel
ling wordt gelezen. Immers het gemis aan
vooropleiding, aan systeem dus, mag voor een
groot deel als oorzaak worden beschouwd
van de slechte examen resultaten.
Vragen over Rousseau en Napoleon! Wel
ken Rousseau bedoelde hier de examinator.
Den schilder, den Staatsman of .,Jcan
Jacques"? ..Napoleon en het tijdperk der re
naissance"; zoo zonder meer zal menigeen
zich de vraag stellen: heeft de examinator
hier het slachtoffer op een dwaalspoor ge
bracht? Want men mag veilig aannemen dat
het ontbreken van feitenkennis, bij een exa
minandus over het Napoleontisch tijdvak,
een gemis aan kennis betreffende het zoo
moeilijke tijdvak der renaissance evenzeer ln
zich sluit: grondige kennis der algemcene
geschiedenis is afwezig. Dat er candidaten
veel malen terug komen, kan gce"n verwon
dering wekken. Ook zij zullen ..de zeel" als
systeem gaan beschouwen.
Vele candidaten spreiden een ontstellend
gemis aan algemeene ontwikkeling tentoon,
Vooral de proffen die anatomie en physloio-
gle vragen, klagen daar in alle toonaarden
over". Het wil mij toeschijnen dat deze zin
combinatie, in wezen, aanvechtbaar is, om
dat anatomie en physiologie moeilijk tot het
begrip algemeene kennis gerekend kunnen
worden. Mij lijken deze vakken nogal gespe
cialiseerd.
Dat de vrouwe "ke candidaten de manne
lijke in parate keiuiis vóór zijn, heeft wel
licht een oorzaak in beter studeeren; maar
het kan ook zfjn dat de vrouwelijke candi
daten uit een milieu komen waarin meer ge
legenheid was parate kennis op te doen. m a.
w.: de maatschappelijke afkomst zal hier wel
een woordje meespreken.
Dat de praktijk bij dit examen niet zou
moeten worden getoetst, ben ik met den
heer W. niet eens. Het ware onjuist van een
candidaat, geroutineerd werk te verlangen,
maar zijn optreden in algemeenen zin geno
men, acht Ik van meer belang dan kennis
van ..Rousseau", al ware dit zelfs van Jean
Jacques als paedagoog! Trouwens aan paeda-
goglck en parate kennis lijkt mij bij dit exa
men een grooter waarde te worden toegekend
dan aan het karakter der lichamelijke op
voeding. Mogelijk ben ik onjuist en heeft dc
examinator, Rousseau als aesthetlcus be
doeld. Dan was hij m.i. in goed gezelschap;
want aan aosthetlca ontbreekt- er bij de li
chamelijke oefeningen nog al wat. Intus
schen lijkt mij bij dit vak. kennis van Laban
e.d., muzisk en plastiek van meer waarde
dar. het tijdvak van Napoleon.
Het groote belang voor individu en maat
schappij bij een gezond en harmonisch li
chaam was voor mij aanleiding om nader op
het stuk van den heer W. in te gaan. Ik hoop
dan ook dat de heer W. zoowel als uw re
dactie mijn geschrijf als een blijk van waar
achtige belangstelling zuilen aanvaarden.
Met dank voor de plaatsing.
v. E.
Wij hebben dit stuk onder de aandacht
gebracht van den heer Warnier, die ons er
het volgende op antwoordde:
Gaarne vo'doq ik aan uw verzoek een on
derschrift te plaatsen bij het artikel van den
heer v. E.
Tot mijn spijt kan ik mij geen duidelijk
beeld vormen van de strekking van het be
toog van den heer v, E. Is het niet waar. dat
bij een examen, al zijn geen cischen van
vooropleiding gesteld, vanzelf blijkt, waar die
vooropleiding goed of matig verzorgd is dan
toch geheel ontbreekt? Is het niet waar. dat
op deze wijze vanzelf een zeef ontstaat? Waar
heb ik geschreven, dat het Napoleontisch
tijdvak, of de renaissance, onderworpen zijn
waarop de kennis van den candidaat wordt
onderzocht? Waar heb ik geschreven, dat
anatomie of physiologie tot algemeene ken-
'is gerekend worden?
Men zal toch moeten toegeven, dat men
als examinator vanzelf een Indruk krijgt van
algemeene ontwikkeling en verstandelijke
vermogens van den candidaat. wanneer niet
naar van buitengeleerde feiten en opvattin
gen uit boekjes wordt gevraagd, maar liet in
zicht van den candidaat wordt getoetst en
zijn vermogen om te comblnecren wordt on
derzocht. Wat heeft men er aan of een can
didaat kan opdreunen alles wat bekend is
omtrent de zeer bijzondere richting, waarin
de lichaamsoefeningen zich in het begin van
'de 19de eeuw in Duitschland hebben ontwik
keld. en niet weet hoe dit alles verband houdt
met den toestand in een groot deel van Euro
pa, een toestand dien men moeilijk zal kun
nen uiteenzetten zonder den naam ..Napo
leon" te noemen Feitenkennis over het Na
poleontisch tijdvak wordt niet gevraagd,
evenmin als over de renaissance. Wanneer
men evenwel weet, als candidaat. dat ln dit
tijdvak een verhoogde belangstelling voor
lichaamsoefeningen werd geconstateerd, mag
men toch ook wel verwachten en cischen, dat
een candidaat een heel klein beetje begrip
heeft van dit tijdvak en van het streven van
de Humanisten, waarvan bij het laatste exa
men een candidaat alleen maar wist tc zeg
gen dat, dit „menschen" waren. ..die een
beetje hooger op wilden". Daarmede hield
zijn kennis van de Humanisten op. Wat zou
den de leerlingen van een H.B.S. of Gymna
sium een pleizier hebben, als zij een gymnas
tiekleraar hadden, die Napoleon in de re
naissance plaatste of omgekeerd het tijdvak
van Napoleon ,.de renaissance" noemde.
Anatomie en physiologie zijn inderdaad
speciale vakken, maar ls het zoo vreemd, dat
men bij het onderzoek in die vakken telkens
.stuit op een gebrek aan algemeene kennis,
dus op onvoldoende „voorschool"?
Nog eens, ik begrijp de strekking van het
betoog van den heer van E. niet Vindt hij
het examen tc moeilijk? Vindt hij dat do exa
minatoren zich bewegen op een terrein waar
zij niets te maken hebben? Wat wil hij eigen
lijk? Ik kan de lijn in dit betoog niet vinden.
Of heb ik de kern in de volgende zinsnede te
zoeken: Trouwens aan paedagoglek cn pa
rate kennis lijkt mij bij dit examen een groo
ter waarde te worden toegekend dan aan het
karakter der lich. opvoeding".
Deze opvatting is er volmaakt naast. Wan
neer de heer v. E. het volgend jaar ecn.s wil
gaan luisteren, (het examen is openbaar) zal
hij zich haasten dit te herroepen.
Over de beteekenls van Laban en de waar
de van zijn werk voor het schoolonderwijs
wil ik heel graag bij gelegenheid mondeling
van gedachten wisselen. Een uitvoerige dis
cussie over de Laban-Schule lijkt mij in een
dagblad niet op zijn plaats. Gaarne aanvaard
ik de betuiging van 's heeren van E.'.s waar
achtige belangstelling in dc lichamelijke op
voeding en daarom durf ik hem dan ook te
vragen zijn anonimiteit te laten varen en
met mij een uurtje af te spreken om van ge
dachten tc wisselen over Laban. de aesthc-
tica in de lichaamsoefeningen cn de groote
toepassing daarvan in de lich. opvoeding
deze kan den heer v. E. bij zijn waarachtige
beiangsteliing toch niet zijn ontgaan), over
de waarde van algemeene ontwikkeling voor
den gymnasMekonderwlJzer. over de milieu
factoren, waaronder de candidaten hun voor
bereiding hebben genoten, althans over de
vraag of deze zich voor mannelijke of vrou
welijke candidaten tusschen andere grenzen
bewegen, enz. enz.
Uwe redactie zal vermoedelijk wel machtl-
;lng van den heer v. E. kunnen krijgen om
zijn naam en adres aan mij bekend te ma
ken. Onze samenkomst kan dan spoedig wor
den vastgesteld, want over een te groot, aan
tal buitenstaanders met waarachtige belang
stelling hebben wij tot nu toe niet te klagen.
H. L. WARNIER.
MARKTNIEUWS
Op de op 24 Aug. alhier gehouden groenten-
markt waren aangevoerd en verkocht:
Heerenboonen 4—8 cent per KG.
Snijboonen 3—6 cent per KG.
Tomaten 3—5 cent per KG.
Sla f 1—f 3 oer 100 L~ -
Spinazie 40—60 ct. per kist.
Andijvie 1575 cent per kist.
Postelein 1530 cent per kist.
Komkommer 47 cent per stuk.
Bloemkool 612 cent per stuk.
Roode kool 2—3 cent per stuk
Wortel- i -10 cent per bos.
PletersN.e 5—12 cent per bos.
Selderie 5—15 cent per bos.
